Fizyka i Astronomia Skrobot Jakub kl. IIa Kinematyka I rozdział materiału przerabianego na lekcjach fizyki w II klasie gimnazjum. ”Pantha rhei” (Heraklit) ”Pantha rhei”, czyli wszystko płynie – powiadał starożytny filozof rodem z Efezu. Mówiąc nieco prościej, znaczy to, że wszystko wokół nas jest w ciągłym ruchu. Wszystkim zaś zmianom towarzyszy ruch. Układ odniesienia. Mówiąc o tym, że jakieś ciało porusza się lub nie, musimy wskazać układ odniesienia, czyli miejsce (ciało), w którym znajduje się obserwator. Względność ruchu to własność polegająca na tym, że to samo ciało w jednym układzie spoczywa, a w innym porusza się (lub w dwóch układach jego ruch opisywany jest na dwa różne sposoby). Badanie ruchu jednostajnie prostoliniowego. Ruch prostoliniowy, to ruch którego torem jest linia prosta i ciało w jednakowych odstępach czasu pokonuje tą samą drogę. Tabela i wykres s[m] 2,0 1,5 1 0,5 0 t[s] 1 2 Czas t[s] 3 4 0 1 2 3 Droga s[m] 0 0,5 1,0 1,5 Ruch niejednostajny. W ruchu niejednostajnym prędkość chwilowa zmienia się. Vśr = s / t Obliczanie v. Pyt.: Jaka jest prędkość średnia samochodu, który drogę z Szalowej do Gorlic pokonał w 20 min. Przyjmij, że droga wynosi 20 km. Dane: V = s/t s = 20 km V = 20 km/20min = 20 * 3 = 60 t = 20 min km/h V=? Ruch jednostajnie przyspieszony W ruchu jednostajnym prostoliniowym prędkość chwilowa jest równa prędkości średniej. W ruchu jednostajnie przyspieszonym w kolejnych sekundach ruchu prędkość wzrasta. Ruch, w którym prędkość wzrasta – to ruch przyspieszony, a ruch, w którym prędkość maleje – opóźniony. Jeżeli przyspieszenie a = const (stałe) to ruch jest prostoliniowy. a = F/m W ruchu jednostajnie przyspieszonym, przyspieszenie jest zgodnie zwrócone z prędkością, zaś w ruchu jednostajnie opóźnionym - przeciwnie. I zasada dynamiki Newtona Bezwładność to cecha każdego ciała, polegająca na dążeniu tego ciała do pozostania w stanie, w którym sę to ciało znajdowało. Miarą bezwadności jest masa ciała. Efekt działania sił równoważących jest taki sam jak sytuacja, gdy na ciało nie działają żadne siły. 1N = (1 kg * m) / s2 I zasada dynamiki Newtona brzmi: jeżeli na ciało działa stała niezrównoważona siła, to ciało porusza się ruchem jednostajnie przyspieszonym, z przyspieszeniem wprost proporcjonalnym do działającej siły, a odwrotnie proporcjonalnej do masy ciała. Spadek swobodny ciał 1 N, to siła, która ciału o masie 1 kg nadaje przyspieszenie równe 1m/s2. 1. Spadek swobodny, to spadek, w którym na ciało nie działają żadne opory ruchu. 2. Masa ciała nie ma wpływu na jego przyspieszenie. 3. Wszystkie ciała w próżni spadają z jednakowym przyspieszeniem. II zasada dynamiki Newtona. Jeżeli na ciało nie działają żadne siły, lub działające siły się równoważą, to ciało porusza się ruchem jednostajnie przyspieszonym, z przyspieszeniem wpros proporcjonalnym do siły, a odwrotnie proporjonalnym do masy ciała. Zjawisko odrzutu. Pęd ciała. P = m * v [pęd] |P| = (kg*m)/s Zasad zachowania pędu: w zamkniętym układzie oddziałujących na siebie ciał, całkowity pęd układu nie zmienia się. Praca i jej jednostki. Praca to wielkość fizyczna określana wzorem: W = F*s Praca jest równa 0, gdy s=0, F=0 lub F s W = 200Nm = 200J F = 20N s = 10m Jedostką pracy jest J [dżul]. [1J] = 1N*m Moc i jej jednostki. [moc]P = W/t [1W] = 1J/1s Energia mechaniczna Mówimy, że ciało posiada energię, jeżeli ma zdolność do wykonania pracy. Energia ciła wzrasta, jeżeli nad ciałem wykonujemy pracę, a jego energia maleje, gdy ciało wykonuje pracę. Przyrost energii = W Energia kinetyczna i potencjalna. Energia mechaniczna Energia kinetyczna E = (mV2)/2 Energia potencjalna E = mgh Koniec.