AABBBCC higieny jamy ustnej

SPECJALISTA RADZI
A B C higieny jamy ustnej
Dodatkowe sposoby dbania o higienę jamy ustnej
Jak powszechnie wiadomo samo szczotkowanie zębów nie jest wystarczającym
zabiegiem higienicznym. Szczotka nie dociera do wielu miejsc w jamie ustnej jak również
nie jest w stanie oczyścić wystarczająco przestrzeni międzyzębowych. Poza szczotką i
pastą do zębów mamy w dostępie wiele innych przyrządów i środków higienicznych.
Podstawowym zabiegiem poza szczotkowaniem jest nitkowanie.
Nitkowanie jest zabiegiem usuwającym
płytkę nazębną oraz resztki pokarmowe
z trudno dostępnych dla szczoteczki
powierzchni stycznych zębów i przestrzeni
międzyzębowych. Zaleca się codzienne
nitkowanie w celu zmniejszenia ryzyka
rozwoju próchnicy zębów oraz chorób
dziąseł. Najlepiej nitkować zęby przed
wieczornym szczotkowaniem.
Podczas nitkowania należy przestrzegać
odpowiedniej techniki w celu uzyskania
najlepszych efektów:
należy używać nici o długości około
40 cm.
fragment nici zawijamy z obydwu stron
dookoła środkowych palców (zostawiając
na jednym z palców więcej nici niż na
drugim) pozostawiając pomiędzy nimi
2,5-5 cm nici.
trzymaj nić napiętą pomiędzy kciukiem
a palcem wskazującym jednej i drugiej
ręki.
delikatnie wprowadź nić do przestrzeni
międzyzębowej starając się wsunąć ją
poniżej linii dziąseł.
zagnij nić wokół zęba na kształt litery
C a następnie przesuwaj ją łagodnym
ruchem w górę pomiędzy zębami (ruchy
poziome mogą podrażnić dziąsło).
Czynność tą powtórzyć kilkakrotnie.
Nie wykonuj nicią zbyt gwałtownych
ruchów, ani nie przeciągaj jej zbyt mocno,
gdyż może to spowodować uszkodzenie
tkanek dziąseł.
Do nitkowania każdej przestrzeni
międzyzębowej stosuje się czyste kawałki
nitki przez co zapobiega się przenoszeniu
bakterii.
Na początku używania nici dentystycznej
przez kilka pierwszych dni może pojawić
się ból lub krwawienie z dziąseł, które po
kilku dniach powinno ustąpić. Jeśli krwawienie będzie trwało dłużej należy skontaktować się z lekarzem stomatologiem.
Rodzaje nici dentystycznych:
Stosując nici dentystyczne można
używać nić nylonową (wielowłókienkową)
lub nić PTFE (z włókna pojedyńczego).
Nici nylonowe składają się z wielu
włókienek nylonu, przez co mogą przedzierać się lub strzępić, zwłaszcza przy
czyszczeniu zębów ściśle do siebie przylegających.
14
Nici z włókna pojedyńczego składają się z jednego włókna dzięki czemu
łatwiej można je przesuwać między przestrzeniami zębów.
Nici dentystyczne są w różnych rozmiarach w zależności od wielkości przestrzeni międzyzębowych, które zamierzamy
czyścić. Nici dentystyczne mogą być
woskowane, niewoskowane, z fluorem lub
bez. Są również nici specjalnego przeznaczenia z twardymi odcinkami do przewlekania pod aparatem ortodontycznym lub
uzupełnieniami protetycznymi. Dla osób
mających trudności w radzeniu sobie z
używaniem nici w tradycyjny sposób są
dostępne także nici w specjalnych trzymadełkach które usuwają konieczność napinania pomiędzy palcami, poza tym sposób
użycia jest taki sam jak zwykłych nici dentystycznych.
Do oczyszczania przestrzeni międzyzębowych, zwłaszcza szerokich, stosowane są również szczoteczki międzyzębowe, jednopęczkowe oraz wykałaczki.
Są one dostępne w różnych rozmiarach i
kształtach. Ich używanie polega na delikatnym wsunięciu pomiędzy zęby i (o ile
taki ruch jest możliwy) przesunięciu ku
powierzchni żującej zęba lub wyjęcia tą
samą drogą jeśli nie można ku górze.
Płukanie jamy ustnej
Kolejnym zabiegiem uzupełniającym
dwa poprzednie tj. szczotkowanie i nitkowanie, jest płukanie jamy ustnej. Płukanie
to prosty i łatwy sposób wspomagający
higienę poprzez zobojętnienie kwaśnego
środowiska jamy ustnej, usunięcie resztek
pokarmowych, zmniejszenie ilości flory
bakteryjnej. Płukanie jamy ustnej po posiłku
usuwa niemal połowę resztek pokarmowych,
a dłuższe płukanie może spowodować
całkowite rozpuszczenie cukru zalegającego
w jamie ustnej.
Irygacje to inna forma płukania jamy
ustnej, która polega na czyszczeniu
przestrzeni międzyzębowych i powierzchni
zębów za pomocą płynu wydostającego się
pod ciśnieniem z irygatora. Irygacje
umożliwiają dotarcie do okolic trudno
dostępnych dla szczoteczki i mechaniczne
usuwanie zalegającej płytki bakteryjnej.
Irygacje zalecane są osobom z chorobami
przyzębia natomiast nie są konieczne u osób
ze zdrowym przyzębiem.
Kwartalnik Pacjenta
Do płukania jamy ustnej stosuje się:
roztwory środków chemicznych (np. soda
oczyszczona – tylko na zlecenie lekarza)
płukanki ziołowe, np. z szałwii, rumianku,
środki antybakteryjne (np. z chlorheksy
dyną, sanguinaryną, triclosanem – tylko po
konsultacji z lekarzem lub farmaceutą)
Stosowanie do płukania jamy ustnej
środków antyseptycznych (chlorheksydyna)
prowadzi do oddzielenia się płytki bakteryjnej
od powierzchni zęba oraz zahamowania
wzrostu bakterii. Jednak ze względu na
pozostawianie żółtobrązowych przebarwień,
zwłaszcza wypełnień, oraz gorzki smak
substancja ta jest stosowana u pacjentów
po radioterapii w obrębie twarzy, po urazach
twarzy, z upośledzenie psychicznym czy
niepełnosprawnych. Chlorheksydynę można
stosować u pacjentów z silnie nasiloną
próchnicą kiedy inne metody higieny jamy
ustnej nie przynoszą spodziewanych
efektów lub okresowo u osób z chorobami
przyzębia i dziąseł.
płukanki zawierające fluor, który jednocześnie wykazuje działanie profilaktyczne. Płukanki te powinny być stosowane u osób powyżej 6 roku życia z
wysokim ryzykiem próchnicy i mieszkających na terenach z niską zawartością
fluoru w wodzie.
Tylko jednoczesne zastosowanie
szczotkowania zębów i języka oraz nitkowania przestrzeni międzyzębowych daje
możliwość zachowania tkanek zębów,
dziąseł, błon śluzowych oraz powierzchni
języka w pełnym zdrowiu. Warto także uzupełnić higienę o płukanie jamy ustnej,
zwłaszcza po posiłkach jeśli nie mamy
możliwości umycia zębów. Nie należy
także zaniedbywać okresowych kontroli u
stomatologa ponieważ sami nie jesteśmy
w stanie dokładnie sprawdzić stanu uzębienia. Szczególnie ważne są kontrole u
dzieci i młodzieży ponieważ higiena w tym
wieku z reguły nie jest najlepsza, jest
znacznie zwiększone spożycie cukru, a
zęby są bardziej podatne na próchnicę.
Renata Węgrzyn
lekarz stomatolog – Przychodnia
przy ul. Tykocińskiej 32/34
NR 3/2011