Metylacja w praktyce dietetyka klinicznego Iwona Wierzbicka Dietetyk Kliniczny www.ajwendieta.pl Wyobraź sobie • • • • • • Źle zakwaszony żołądek Bakterie proteolityczne Przetrwała yersinia Spirullina na oczyszczenie Zonulina Endotoksyny we krwi • • • • • • MTHFR – problem z detoksem Upośledzony detoks Więcej toksyn Więcej prozapalnych cytokin Stan zapalny MTHFR – problem z naprawą Wyobraź sobie • Niedoczynność tarczycy • TSH = nadtlenek wodoru • Upośledzona peroksydaza glutationowa • Niedobór selenu • Wtórne uszkodzenie tarczycy • Hashimoto • • • • • • • MTHFR Więcej toksyn Stan zapalny Więcej cholesterolu Więcej homocysteiny 3x większe ryzyko zawału serca Miażdżyca www.mthfr.net 23andme.com Zaburzenia metylacji euroimmundna.pl Mutacje MTHFR • HOMOZYGOTYCZNY, co znaczy, że zarówno kopia po „ojcu”, jak i po „matce” miały te same mutacje, czyli albo MTHFR C677T albo MTHFR A1298C. Oznacza to, że efektywność tej mutacji jest niska na poziomie 7-10%. • HETEROZYGOTYCZNY, co znaczy, że mamy jedną kopię: albo genu MTHFR C677T albo MTHFR A1298C plus jedną „normalną” wersję od któregoś z rodziców. Oznacza to, że gen MTHFR pracuje na poziomie 55-70% w stosunku do normalnego genu. • MIESZANY HETEROZYGOTYCZNY, co oznacza, że mamy jedną kopię mutacji genu MTHFR C677T po jednym rodzicu, gdy po drugim mamy MTHFR A1298C. Ten typ mutacji jest częsty u autystów i powoduje istotną akumulację metali ciężkich. Zaburzenia metylacji Zaburzenia metylacji Jaki jest cel metylacji, do czego ona służy? • Przekształcenie kwasu foliowego do aktywnej postaci. • Przekształcenie witaminy B12 z cyjanokobalamina w metylokobalaminę. • Eliminacja wysokiego poziom homocysteiny, przekształcenie jej do metioniny, a następnie SAMe (S-adenozylo L-metionina), tu niezbędne są zmetylowane postacie kwasu foliowego oraz witamina B12. Jaki jest cel metylacji, do czego ona służy? • SAMe inicjuje dwa bardzo ważne szlaki metaboliczne o kluczowym znaczeniu protekcyjnym: transsulfurację i transmetylację. • Tworzenie SAMe jest zależne od dostępności w diecie kwasu foliowego, ale również witaminy B12 i choliny. Ważne by witaminy te były w postaci zmetylowanej. • W wyniku tego procesu powstaje m.in. glutation. Jaki jest cel metylacji, do czego ona służy? • Produkcji białek strukturalnych, peptydów, kwasów nukleinowych i fosfolipidów. • Synteza fosfatydylocholiny, substancji warunkującej strukturę i funkcje błon komórkowych. • Powstawanie neuroprzekaźników w OUN (serotonina, noradrenalina i dopamina). • Powstawanie niektórych hormonów, np. melatoniny. Jaki jest cel metylacji, do czego ona służy? • • • • • Oczyszczania organizmu i usuwanie nadmiaru toksycznych substancji. Budowanie i rozkładanie hormonów. Naprawa i budowanie DNA i RNA. Dostarczenie materiałów do budowy DNA i RNA. Regulacja ilości neuroprzekaźników (usuwanie nadmiaru). Jaki jest cel metylacji, do czego ona służy? • Regulacja stanów zapalnych. • Aktywacja i inaktywacja genów. • Eliminacja histaminy. • Synteza kreatyniny, choliny, karnityny, koenzymu Q10, czy białek otoczki mielinowej. MTHFR a choroby • Większe skłonności do uzależnienia od tytoniu, narkotyków i alkoholu • • • • Poronienia Bezpłodność u kobiet i mężczyzn Zatory płucne i zakrzepice Depresje • Schizofrenia • Zaburzenia afektywne dwubiegunowe • Fibromialgia • Zespół chronicznego zmęczenia • Gromadzenie się toksyn w organizmie MTHFR a choroby • Możliwość zatrucia lekami typu paracetamol, metotreksat czy lekami przeciwpadaczkowymi • Choroba parkinsona i alzheimera • Demencja układu nerwowego • Zespół jelita drażliwego • Stan przedrzucawkowy w ciąży • Wady płodów, w tym rozszczep kręgosłupa i wady serca • Śmierć wewnątrzmacicza płodu • Przedwczesne odklejanie się łożyska MTHFR a choroby • Nowotwory, w tym białaczka, gruczolak jelita grubego, oponiak, glejak, nowotwory piersi, tarczycy, prostaty i układu pokarmowego • Hiperhomocysteinemia • Zawały serca • Niski poziom HDL • • • • • • Miażdżyca Choroby autoimmunologiczne Padaczka Szybsze starzenie się organizmu Nadciśnienie tętnicze Choroby neurologiczne o nieznanej etiologii, astma Hiperhomocysteinemia • Reakcje wolnorodnikowe – uszkodzenia • Pobudzanie namnażania komórek mięśni gładkich w ścianie tętnicy • Obniżenie zawartości tlenku azotu • Zaburzenia rozwojowe płodu i powikłania ciążowe • Rozwój chorób neurodegeneracyjnych • Większe ryzyko nowotworów w tym jelita grubego oraz estrogenozależnych https://www.youtube.com/watch?v=z_y8SZyZmkA&index=23&list=WL Estrogeny – nadmiar • • • • • • Nowotwory piersi, narządów rodnych Endometriozy U mężczyzna – problem z testosteronem, otyłość Zaburzenia funkcji wątroby Zatrzymywanie wody w organizmie PMS 21 Estrogeny – nadmiar 16 • • • • • • Pro-hormony w żywności, kosmetykach Woda z plastikowych butelek Teflon Tkanka tłuszczowa zwierząt (hodowlanych) Żywność do unikania: soja, piwo, cukier, mleko (wyjątek kozie i owcze) Często w parze z PCOS, Hashimoto czy innymi chorobami AI 22 Kwas foliowy Zauważono, że odkąd w 1982 roku wprowadzono suplementację kobiet ciężarnych kwasem foliowym lawinowo zaczęła wzrastać liczba dzieci z autyzmem. Kwas foliowy • • • • 1975r - 1 dziecko na 5000 urodzeń 1985r -1 na 2500 1995r - 1 na 500 2009r - 1 na 110 (www.autismspeaks.org) Kwas foliowy Podejrzewa się, że suplementacja kwasem foliowym zwiększa przeżycie płodów, które mają wady genetyczne, które w sytuacji nie suplementowania kwasem foliowy obumarłyby. Kwas foliowy zniósł coś takiego jak „selekcja naturalna”. Autyzm, Zespół Down • Zaburzenia metylacji (C677T) zwiększają 2 krotnie ryzyko urodzenia dziecka z zespołem Downa, choć tutaj ma również znaczenie inny gen odpowiedzialny za metylację (MTRR A66G). • Nieprawidłowy metabolizm kwasu foliowego może prowadzić do hipometylacji DNA i nieprawidłowej segregacji chromosomów, ryzyko zwiększa się czterokrotnie gdy matki mają podwyższony poziom homocysteiny oraz zmutowany gen MTRR A66G (homozygota). Jakie badania warto wykonać? • • • • • Gen MTHFR (panel 23andme ?) Homocysteina Kwas foliowy B12 Morfologia z rozmazem (MCV, MCH, MCHC) • TSH • • • • • • AST, ALT, bilirubina, GGTP ANA aTPO, aTG Żelazo Ferrytyna CRP, OB Badania dodatkowe • • • • • Endotoksyna LPS – krew (ALAB) Analiza Kału Zonulina Nietolerancje pokarmowe Mutacja Leiden w genie czynnika V • Bolerioza western blot IgG, IgM • Yersinia IgG, IgM • Chlamydia pneumoniae IgG, IgM Co może szkodzić? • • • • • • Ryby Spirulina – cyjanobakteria Sport Metale ciężkie Alkohol Leki • • • • • • Stany zapalne Przetworzona żywność Dysbioza w jelitach Pleśń, aflatoksyny Gluten i nabiał Plastik, teflon Dieta – zaburzenia metylacji • • • • • • Bez glutenu Bez nabiału Bez ryb ??? Wątroba - miedź Bez pestek i orzechów UWAGA chemia!! • Mięso ekologiczne • Warzywa ekologiczne i nie szklarniowe • • • • Zielone??? Owoce (choć strach, tyle chemii) Bataty, maniok, ziemniak (bulwy?) Bulwy??? 30 Suplementy • • • • • • • • Methyl Guard Kwas foliowy zmetylowany 5-MTHF B12 zmetylowana (methyl) B-Right TMG 1-3g lub więcej Q10 Cholina (500-1000g) lub fosfocholina 2x 300mg Omega 3 – DHA/EPA (badania!!) 2-3g Suplementy • • • • • • Selen i cynk (100mcg / 50mg) - seleno-L-metionina, chelat aminokwasowy Witamina C – 5g Miedź 1,5-3mg/dzień (1 mg miedzi na każde 15 mg cynku) ??? Magnez (malate) 2x 100mg (magnez i wapń) Kurkumina DIM Suplementy • • • • • • • Sylimaryna MSM Ziemia okrzemkowa D3/K2 lub tran, nie używać gdy jest słońce R-ALA (3x100mg lub 3x200mg) Probiotyki Candida Suport Możliwe skutki uboczne suplementowania 5-MTHF Możliwe reakcje przy suplementacji: • Zdecydowana poprawa samopoczucia • Huśtawki nastrojów od euforii do depresji • Złe samopoczucie już przy małych dawkach Odstaw gdy • • • • • • • • • • • drażliwość bezsenność ból mięśni bóle stawów trądzik wysypka poważny niepokój kołatanie serca nudności bóle głowy migreny CBS • Jego modyfikacja powoduje, że w organizmie gromadzi się zbyt dużo amoniaku i suplementacja donorami grup metylowych może być dyskusyjna przynajmniej w pierwszej fazie oczyszczania organizmu. • Przy zmutowanym genie CBS należy uważać na zawartość siarki w diecie (mięso, jajka, ryby, czosnek, cebula, warzywa kapustne, białko powinno być wtedy ograniczone do 0,7g na kg/mc), nie należy również suplementować MSM. Dziękuję za uwagę Iwona Wierzbicka