przeprowadziła nauczycielka

Scenariusz lekcji
I.
Cele lekcji
1) Wiadomości
Uczeń:
• zna pojęcie tkanki na przykładzie tkanki nabłonkowej i mięśniowej;
• zna budowę i funkcje jakie pełnią poszczególne tkanki zwierzęce w organizmie;
• zna rodzaje tkanek.
2) Umiejętności
Uczeń:
• potrafi rozróżnić struktury tkankowe;
• prowadzi obserwacje mikroskopową;
• wyjaśnia przyczyny zróżnicowania się tkanek u zwierząt;
• potrafi sporządzić rysunek na podstawie obserwacji;
• potrafi powiązać cechy poszczególnych tkanek z ich funkcją;
• umie współpracować w grupie;
• potrafi analizować informacje w podręczniku, korzysta z zapisów słownych i
graficznych.
II.
Metoda pracy
Rozmowa dydaktyczna, obserwacje mikroskopowe wykonywane przez uczniów, prezentacje
wyników obserwacji, gra dydaktyczna.
III.
Środki dydaktyczne
Podręcznik, tablice (tkanki zwierzęce), preparaty mikroskopowe (przekrój poprzeczny przez
skórę, nabłonek płaski żaby, mięsień gładki ze ściany żołądka, żaby, mięsień poprzecznie
prążkowany żaby, tkanka chrzęstna żaby, tkanka kostna, tkanka nerwowa z mózgu psa, krew
człowieka, krew żaby), ksero przedstawiające budowę poszczególnych tkanek.
IV.
Przebieg lekcji
1) Faza przygotowawcza
a) Sprawy organizacyjno - porządkowe:
• sprawdzenie obecności;
• określenie celu i formy pracy na lekcji;
• podanie i zapisanie tematu lekcji: Tkanki zwierzęce;
• krótkie wyjaśnienie sposobu przeprowadzenia obserwacji mikroskopowej;
• rozdanie kartek z pytaniami i z zadaniami, kartek ze schematem budowy
poszczególnych tkanek.
b) Przypomnienie wiadomości i umiejętności z poprzednich lekcji:
• przypomnienie roli tkanek roślinnych;
• sprawdzenie za pomocą układanki znajomości funkcji tkanek roślinnych (gra
dydaktyczna).
c) Wytworzenie sytuacji problemowej, nawiązanie do tematu lekcji.
• Co jest podstawowym elementem budulcowym organizmów żywych?
• Czego dowiedzieliście się o komórkach?
• Podajcie przykłady organizmów zbudowanych z jednej komórki.
• Podajcie przykłady organizmów zbudowanych z wielu komórek.
• Czym charakteryzują się komórki stułbi? – Uczniowie wyjaśniają , że u stułbi komórki
zróżnicowane tworzą dwie warstwy stanowiące zaczątek tkanek.
2) Faza realizacyjna
a) Nauczyciel wspólnie z uczniami wysuwa hipotezę dotyczącą pojęcia tkanki.
•
Uczniowie ustalają sposoby rozwiązania problemu.
− Co należy zrobić, by przekonać się czy podane hipotezy są słuszne?
− Uczniowie stwierdzają, że należy przeprowadzić obserwacje mikroskopowe tkanek.
− Jaką rolę pełnią tkanki?
− Czym charakteryzują się tkanki zwierzęce?
− Jak pokarm trafia do komórek danej tkanki?
b) Uczniowie dokonują obserwacji mikroskopowych zgodnie z instrukcją – weryfikacja hipotez
(załączniki):
• Uczniowie obserwują na monitorze telewizora przygotowane przez nauczyciela
preparaty mikroskopowe (załącznik 1).
• Uczniowie prowadząc obserwacje porównują obraz spod mikroskopu z rysunkami w
podręczniku następujących preparatów mikroskopowych:
− przekrój poprzeczny przez skórę,
− nabłonek płaski żaby,
− mięsień gładki ze ściany żołądka żaby,
− mięsień poprzecznie prążkowany żaby,
− tkanka chrzęstna żaby,
− tkanka kostna,
− tkanka nerwowa z mózgu psa,
− krew człowieka,
− krew żaby,
− tkanki trzustki,
− przekrój poprzeczny – pęcherzyki płucne.
• Po obejrzeniu preparatów mikroskopowych, uczniowie otrzymują zadania do pracy
samodzielnej (załącznik 2).
• Po zakończeniu wykonania zadań, uczniowie formułują wnioski dotyczące budowy
poszczególnych tkanek.
3) Faza podsumowująca
a) Integracja – uczniowie składają sprawozdanie z pracy.
b) Uczniowie pokazują na planszach poznane tkanki.
c) Po zakończeniu obserwacji uczniowie formułują wnioski dotyczące budowy poszczególnych
tkanek.
d) Wspólnie z nauczycielem uczniowie zapisują i formułują notatkę z lekcji:
• Uczniowie wyjaśniają co jest przyczyną wymienionych różnic w budowie tkanek.
• Uczniowie wykorzystując zdobyte wiadomości, ustalają funkcje poznanych tkanek.
• Uczniowie porównują własną definicję tkanki z definicją w podręczniku.
• Notatka w zeszytach uczniów:
− Każda z tkanek zbudowana jest z wielu komórek.
− Komórki w obrębie jednej tkanki są podobnie zbudowane.
− Komórki różnych tkanek różnią się wielkością i kształtem.
− O budowie tkanek decyduje funkcja, jaką spełniają w organizmie.
− Definicję tkanki notują w zeszycie.
e) Ocena pracy uczniów.
V.
1)
2)
3)
VI.
Bibliografia
Gołda W., Kłyś M., Wardas J., Biologia cz. 2, NOWA ERA, Warszawa, 2000.
Klimuszko B., Zeszyt do ćwiczeń – Biologia 7, Wydawnictwo Edukacyjne Zofii Dobkowskiej
ŻAK, Warszawa, 1993.
Sylwanowicz W., Mały atlas anatomiczny, Państwowy Zakład Wydawnictw Lekarskich,
Warszawa, 1988.
Załączniki
1) Instrukcja
Obejrzyj pod mikroskopem tkanki: nabłonkową, mięśniową i nerwową.
Zwróć uwagę na kształt i ułożenie komórek.
Zapamiętaj cechy charakterystyczne każdej tkanki.
Zastanów się czym różnią się poznane tkanki?
2) Zadania do pracy samodzielnej.
A. Narysuj i podpisz obserwowane tkanki.
B. Uzupełnij zdania:
Komórki tkanki......................mają kształt wielokątów i ściśle przylegają do siebie.
Tkanka........................ składa się z komórek wydłużonych w kształcie wrzeciona.
Komórki tkanki nerwowej zaopatrzone są w liczne .......................................................,
dzięki którym łączą się ze sobą.
C. Rozpoznaj tkanki przedstawione na ekranie telewizora z mikroskopu. Wpisz ich nazwy i
krótką charakterystykę ( napisz jaką pełnią funkcję i jak są zbudowane).
3) Zadanie domowe
Określ, gdzie w Twoim organizmie znajdują się poznane na lekcji tkanki.
VII.
Czas trwania lekcji
45 minut