05.Krzysztof_Strojek_27.05.2015
advertisement
Znaczenie wczesnego wykrywania cukrzycy oraz właściwej kontroli jej przebiegu Krzysztof Strojek Śląskie Centrum Chorób Serca Zabrze Czynniki ryzyka rozwoju i powikłania cukrzycy Nadwaga i otyłość Retinopatia Neuropatia Czynniki genetyczne/ Wywiad rodzinny Nefropatia Wysokie ciśnienie tętnicze krwi Cukrzyca ciążowa Choroby układu sercowo-naczyniowego Amputacje Znani Polacy z cukrzycą • Kornel Makuszyński • Zbigniew Hołdys • Kazimierz Przerwa-Tetmajer • Maria Wisniewska (Mandaryna) • Michał Korybut-Wiśniowiecki (1640-1673) • • August II Mocny (1670-1733) • Andrzej Zaorski • Lech Wałęsa • Andrzej Urbański Maria Fołtyn Zespół metaboliczny i czynniki ryzyka CVD Nadciśnienie Otyłość brzuszna Miażdżyca Hyperinsulinemia Insulinooporność Cukrzyca Nadkrzepliwość Dyslipidemia •wysokie TG •LDL • niskie HDL-C Dysfunkcja śródbłonka Cele leczenia cukrzycy • Zapobieganie śmierci na skutek ostrych powikłań • Zapobieganie kalectwu spowodowanym powikłaniami przewlekłymi • Zapewnienie komfortu i długości życia tak jak u osób bez cukrzycy Konsekwencje późnych powikłań • • • • • • • • utrata wzroku niewydolność nerek amputacje neuropatia autonomiczna miażdżyca nadciśnienie dyslipidemia problemy psychologiczne i socjalne Diabetes Care, 1997, 20, 7 Powikłania cukrzycy Powikłania ciąży Problemy noworodka Ślepota Niewydolnośc nerek Neuropatia Zgon Infekcje Amputacje Ryzyko Rozpoznanie cukrzycy Powikłania Sercowo-naczyniowe Glikemia Czas trwania Powikłania cukrzycy Udar mózgu Ślepota Powikłania Sercowonaczyniowe Niewydolność nerek Neuropatia Amputacje Cukrzyca a ryzyko sercowo-naczyniowe 1998 Zawał serca Udar mózgu Śmierć s-n 7-letnia zapadalność (%) 50 40 Bez cukrzycy 30 Cukrzyca t 2 20 10 0 −MI +MI −MI +MI −MI +MI −MI +MI −MI +MI −MI +MI Grundy S Circulation 2004;110:227−39. Haffner S N Engl J Med 1998;339:229−34. N Engl J Med 370;16: 1514 Cukrzyca typu 2 Profil czynników ryzyka • • • • • • • • • • • Hiperglikemia Nadciśnienie Dyslipidemia Mikroalbuminuria Tytoń BMI Przerost lewej komory Dysfunkcja autonomiczna Dysfunkcja śródbłonka Insulinooporność Predyspozycjia rodzinna do ChNS Goede Steno2-study NEJM 2008 Powikłania cukrzycy typu 2 w chwili rozpoznania Powikłanie Częstość (%)* Retinopatia 21 Zmiany EKG 18 Stopy - zmiany tętna ( 2) lub cechy niedokrwienia 14 Nieprawidłowe odruchy ścięgniste lub brak czucia wibracji 7 Dusznica 3 Chromanie przestankowe 3 Zawał serca 2 Udar lub TIA 1 *U niektórych chorych kilka UKPDS VIII. Diabetologia 1991; 34:877–890. Grupy ryzyka cukrzycy (konieczna diagnostyka cukrzycy) • Wiek powyżej 45 roku życia co 3 lata • Częściej (co roku) jeżeli współistnieje: – Nadwaga (BMI > 25 kg/m2) – Wywiad rodzinny – Przebyta cukrzyca ciężarnych lub noworodki > 4 kg – Nadciśnienie – Dyslipidemia – Poprzednio stwierdzona NTG – zespół policystycznych jajników – choroba układu sercowo-naczyniowego Zalecenia PTD 2015 Zalecenia PTD 2015 Pod pojęciem celów leczenia cukrzycy należy rozumieć uzyskanie wartości docelowych w zakresie: • glikemii • ciśnienia tętniczego • lipidogramu • masy ciała Zadania POZ w opiece nad chorymi na cukrzycę • Promocja zdrowego trybu życia • Identyfikacja czynników ryzyka • Diagnostyka cukrzycy i stanów przedcukrzycowych • Diagnostyka wczesnych stadiów powikłań • Prowadzenie chorych z typem 2 na lekach doustnych • Rozpoczęcie i prowadzenie insulinoterapii • Kierowanie 1x w roku na konsultację diabetologiczną Zadania opieki specjalistycznej • Weryfikacja efektów i ustalenie celów leczenia chorych z POZ • Prowadzenie chorych leczonych injekcjami • Prowadzenie diagnostyki, monitorowanie i prewencja progresji powikłań • Edukacja • Ciąża • Diagnostyka chorób współistniejących • Prowadzenie chorych z klinicznie jawnymi powikłaniami Leczenie cukrzycy Aktywność fizyczna Dieta Farmakoterapia Steno-2 Realizacja celów terapeutycznych Gaede N Eng J Med. 2003; 348 Monitorowanie chorych na cukrzycę • Edukacja Na każdej wizycie • HbA1c 1x w roku; częściej przy modyfikacji leczenia • Lipidogram 1x w roku, częściej przy dyslipidemii • Badanie moczu z osadem 1x w roku • Kreatynina 1x w roku • Kreatynina Na, K, Ca, PO4 Co pół roku przy niewydolności nerek • Dno oka 1x w roku; typ 1 po 5 latach • Badanie stóp 1x w roku • EKG >35 rż co 2 lata przy współistnieniu czynników ryzyka Zalecenia PTD 2015 Porada diabetologiczna PLAGUE • Pressure (ciśnienie krwi) • Lipids (cholesterol) • Aspirin • Glucose • Urine protein (białko w moczu) • Eyes (oczy) • Feet (stopy)
