Informacja poszerzona nt. cukrzycy Cukrzyca jest chorobą społeczną, na którą zapada coraz większa liczba osób. Na całym świecie zmaga się z nią już 246 milionów pacjentów. Szacowana liczba chorych w Polsce wynosi ponad 2,6 miliona, czyli ponad 5 proc. polskiego społeczeństwa1. W ostatnich latach występowanie choroby w Polsce systematycznie wzrasta. Według prognoz już za kilka lat cukrzyca może dotknąć nawet 10 proc. naszego społeczeństwa. Stały wzrost zachorowalności na cukrzycę ma związek m.in. ze współczesnym, niezdrowym trybem życia i jego efektami w postaci otyłości czy nadciśnienia. Wbrew obiegowej opinii, cukrzyca to nie tylko właściwa kontrola poziomu cukru we krwi, ale również konieczność podjęcia niezbędnych zmian w dotychczasowym stylu życia. CHOROBA INTERDYSCYPLINARNA To właśnie prawidłowa dieta, kontrola ciśnienia krwi czy odpowiednia aktywność fizyczna stanowi klucz do skutecznej profilaktyki cukrzycy, a w przypadku diabetyków, do efektywnej prewencji powikłań choroby. Dlatego też skuteczne przeciwdziałanie epidemii cukrzycy i zahamowanie jej powikłań, wymaga interdyscyplinarnego podejścia, które polega nie tylko na stałej kontroli poziomu cukru, ale także zwracaniu szczególnej uwagi na takie problemy zdrowotne jak otyłość, nadciśnienie czy zaburzenia kardiologiczne. KOMPLEKSOWA KONTROLA Waga Specjaliści od lat zajmujący się cukrzycą, coraz częściej podkreślają, że epidemia otyłości, która staje się jednym z poważniejszych globalnych problemów zdrowotnych, nie pozostaje bez wpływu na równie gwałtowny wzrost zachorowań na cukrzycą typu 22. To bowiem otyłość stanowi główny czynnik ryzyka wystąpienia tej choroby. Jak pokazują dane światowe cukrzyca występuje u osób otyłych aż 7 razy częściej niż u osób o prawidłowej masie ciała3. Otyłość jest bardzo niekorzystnym problemem zdrowotnym również w przypadku samego leczenia cukrzycy. Niekontrolowany przyrost masy ciała jest bowiem częstym skutkiem ubocznym wielu terapii stosowanych w cukrzycy. Ciśnienie krwi Równie istotnym czynnikiem ryzyka sprzyjającym występowaniu choroby jest nadciśnienie. U trzech z czterech osób z cukrzycą typu 2 diagnozuje się wysokie lub podwyższone ciśnienie krwi 4. Nadciśnienie tętnicze u tych chorych jest drugim w kolejności – zaraz po nadmiarze cholesterolu i lipidów we krwi, czynnikiem, który przyczynia się do rozwoju zmian chorobowych w małych i dużych naczyniach tętniczych5. Co równie istotne, nadciśnienie przyśpiesza postęp nefropatii i retinopatii cukrzycowej oraz zwiększa ryzyko wystąpienia jaskry. 1 International Diabetes Federation (2006). Diabetes Atlas – Third Edition Warto dodać, że to właśnie typ 2 jest najpopularniejszym typem cukrzycy i wg IDF stanowi aż 90-95% przypadków cukrzycy na świecie 3 Gudrais, E. (2008) Decoding Diabetes. Harvard Magazine. November-December 4 Patent UK. (2008) Treatment for Type 2 Diabetes. http://www.patient.co.uk/showdoc/27000260/ 5 Nadciśnienie a cukrzyca, mgr Edward Ozga Michalski, http://www.pfm.pl/u235/navi/198663 2 Inicjator kampanii: Partnerzy kampanii: Serce Osoby chore na cukrzycę wykazują też większe prawdopodobieństwo, że rozwinie się u nich choroba sercowonaczyniowa (cardiovascular disease, CVD). Dla przykładu, zawał serca u diabetyków występuje 4-krotnie częściej niż u osób chorych bez cukrzycy6. Oznacza to rosnącą konieczność dodatkowej współpracy pomiędzy kardiologiem i diabetologiem. HOLISTYCZNE LECZENIE CUKRZYCY Warunkiem skutecznego przeciwdziałania rozprzestrzenianiu się choroby, a także efektywnego wpływu na jej lepszą diagnostykę czy skuteczną profilaktykę powikłań jest przede wszystkim holistyczne, interdyscyplinarne podejście do problemu. Wiąże się to ze zmianą dotychczasowego nastawienia do cukrzycy, którą trzeba traktować jako chorobę o wiele bardziej złożoną niż jedynie problem kontroli glikemii. Obecnie, w rozwiązywaniu złożonych problemów zdrowotnych, światowe tendencje w medycynie, dążą do holistycznego, interdyscyplinarnego leczenia, nawet w przypadku chorób wcześniej postrzeganych w kontekście wąskiej specjalizacji. Ta tendencja powinna być także drogowskazem w działaniach profilaktycznych i w leczeniu cukrzycy. Dlatego też coraz powszechniejsza staje się na świecie współpraca lekarzy specjalizujących się w różnych dziedzinach medycyny, dla których cukrzyca stanowi „wspólny mianownik”. Mowa tu o kooperacji diabetologa, dietetyka i kardiologa. Światowe rekomendacje dążą zatem do takiego podejścia w terapii cukrzycy, które uwzględnia nie tylko systematyczną kontrolę glikemii, ale co równie istotne obejmuje także wyrównanie stężenia cholesterolu we krwi i ciśnienia tętniczego u chorego. Niezbędnym dopełnieniem terapii powinna być odpowiednio dobrana aktywność fizyczna oraz prawidłowo skomponowana dieta pacjenta. *** CUKRZYCA - zgodnie z definicją Światowej Organizacji Zdrowia, to grupa chorób metabolicznych charakteryzująca się hiperglikemią (podwyższonym poziomem cukru we krwi) wynikającą z defektu produkcji lub działania insuliny wydzielanej przez trzustkę. Przewlekła hiperglikemia wiąże się z uszkodzeniem, zaburzeniem czynności i niewydolnością różnych narządów, szczególnie oczu, nerek, nerwów, serca i naczyń krwionośnych. Pierwszymi objawami choroby może być nadmierna potliwość, wzmożone pragnienie, senność, zwiększone oddawanie moczu lub ogólne osłabienie. Cukrzyca w ok. 30-40 proc. nie jest diagnozowana, ponieważ w początkowym stadium przebiega bezobjawowo. W konsekwencji aż 50 proc. pacjentów w momencie wykrycia cukrzycy ma już późne powikłania cukrzycowe. 6 Tatoń, J. (2005), Cukrzycowe choroby serca Nowa wiedza - nowe leczenie. wyd. WiaMedica, Gdańsk