PRZEDSZKOLNY

PRZEDSZKOLNY
PROGRAM
PROFILAKTYKI
2013-2014
SPIS TREŚCI
WSTĘP.....................................................................................................................3
Rozdział 1
CELE I ZADANIA PRACY POROFILAKTYCZNEJ............................................4
Rozdział 2
TEŚCI PROGRAMOWE.........................................................................................5
-
Profilaktyka zachowań niepożądanych wobec siebie i innych ...........................5
Profilaktyka zachowań i sytuacji zagrażających zdrowiu psychicznemu
i fizycznemu.........................................................................................................6
Zapobieganie chorobom.....................................................................................10
Rozdział 3
METODY l FORMY REALIZACJI PROGRAMU...............................................13
Rozdział 4
Realizacja programów we współpracy z Powiatową Stacją Sanitarno-Epidemiologiczną
...................................................................................................15
Rozdział 5
EWALUACJA .................................................................................................................. 16
Wstęp
Najskuteczniejszą profilaktyką
jest dobre wychowanie ".
Profilaktykę rozumiemy jako proces wspomagający dziecko w radzeniu sobie z
trudnościami zagrażającymi prawidłowemu rozwojowi i zdrowemu życiu, a także
ograniczanie i likwidowanie czynników, które blokują prawidłowy rozwój i zaburzają
zdrowy styl życia. Profilaktyka to także zdobywanie wiedzy o zagrożeniach oraz
nabywanie umiejętności przeciwdziałania tym zagrożeniom. Wychowanie to działanie
zmierzające w kierunku rozwoju jednostki, natomiast profilaktyka to działanie zapobiegające niepożądanym zjawiskom w rozwoju jednostki. Niniejszy Program Profilaktyki
jest spójny z Programem Wychowawczym. Zarówno w wychowaniu jak i profilaktyce
nauczyciele i rodzice kierować się będą: akceptacją, która daje dziecku poczucie
bezpieczeństwa, pochwałą, która daje dziecku poczucie znaczenia i dostępnością, która
daje dziecku poczucie ważności, okazywaniem miłości, które daje dziecku poczucie, że
jest naprawdę kochane.
Zapewnienie zdrowia i bezpieczeństwa dzieciom stanowi podstawowe zadanie,
przed którym stają rodzice i nauczyciele. Wraz z rozwojem dziecka i jego samodzielności
musimy coraz bardziej liczyć się z koniecznością wyposażania go w umiejętność
przewidywania zagrożeń, unikania ich, a jeśli już zaistnieją — w zdolność do radzenia
sobie z trudną sytuacją.
Rozdział I
CELE I ZADANIA PRACY POROFILAKTYCZNEJ
Dzieci charakteryzuje mała sprawność w wyobrażaniu sobie możliwych skutków
podejmowanych działań, silna koncentracja na zachowaniach „tu i teraz", słaba kontrola
własnych emocji i duże uzależnienie od presji grup rówieśniczych. W połączeniu z
niewielkim doświadczeniem życiowym i wąskim zasobem wypróbowanych technik
radzenia sobie z różnego rodzaju problemami stawia dzieci w sytuacjach bezpośredniego
zagrożenia zdrowia i życia znacznie częściej niż osoby dorosłe. Świadomość tej sytuacji
stała się inspiracją do stworzenia Przedszkolnego Programu Profilaktyki.
I.
Profilaktyka zachowań niepożądanych wobec siebie i innych.
1. Zapobieganie trudnościom w adaptacji dzieci 3 – letnich i innych przychodzących
po raz pierwszy do przedszkola.
2. Zapobieganie konfliktom i przejawom agresji wśród dzieci.
II.
Profilaktyka zachowań i sytuacji zagrażających zdrowiu psychicznemu
i fizycznemu.
1. Zapobieganie potencjalnym niebezpieczeństwom ze strony „obcego”.
2. Zapobieganie pogryzieniom przez psy.
3. Zapobieganie niebezpiecznym zabawom w domu i przedszkolu.
4. Zapobieganie wypadkom drogowym.
III. Zapobieganie chorobom.
1. Profilaktyka próchnicy zębów.
2. Profilaktyka złych nawyków żywieniowych.
3. Profilaktyka wad postawy.
4. Profilaktyka grypy i chorób grypopodobnych.
Rozdział 2
TREŚCI PROGRAMOWE
Profilaktyka zachowań niepożądanych wobec siebie i innych
2.1. Zapobieganie trudnościom w adaptacji dzieci 3–letnich i innych
przychodzących po raz pierwszy do przedszkola.
Większość dzieci 3–letnich i innych przychodzących po raz pierwszy do naszego
przedszkola (jak i z pewnością do wszystkich innych przedszkoli) przez pierwsze
tygodnie ma oczy pełne łez. Aby pomóc dziecku (oraz jego rodzicom) przekroczyć próg
przedszkola i przystosować się do nowego środowiska podejmujemy wiele działań,
których najważniejszym zadaniem jest ułatwienie rozstania rodziców i dzieci oraz
zdobycie przez nas ich zaufania.

spokojne (bez płaczu) rozstawanie się z rodzicami;

aprobowanie organizacji dnia w przedszkolu;

organizowanie sytuacji pozwalającej przyszłym przedszkolakom i ich
rodzicom poznać nasze przedszkole;

wspólne spotkania nauczycieli i rodziców przed rozpoczęciem roku
szkolnego;

zapoznanie dzieci i wspólne zabawy już w sierpniu;

wydawanie materiałów i ulotek o charakterze psychologicznym, mówiących o
adaptacji dzieci w przedszkolu.
2.2. Zapobieganie konfliktom i przejawom agresji wśród dzieci. Powiedzenie
„Ilu ludzi, tyle osobowości” w pełni jest prawdzie. Każdy z nas jest inny. Dzieci tak jak
dorośli różnią się między sobą przyzwyczajeniami, maja inne systemy wartości,
odmienne potrzeby i często w związku z tym dochodzi do zderzenia poglądów, ocen i
interesów. Sprzeczność, niezgoda, rozbieżność celów jest podstawą występowania
konfliktów międzyludzkich. Agresja nie powstaje z niczego. U jej podstaw leżą zawsze
konkretne motywy. Złość, przemoc u dzieci przejawia się najczęściej wtedy, gdy ktoś
któraś z ich potrzeb jest niezaspokojona. Aby takim sytuacjom zapobiegać należy uczyć
panowania nad własną złością i kontrolowania własnych zachowań oraz poszukiwania
odpowiednich sposobów pokojowego rozwiązywania konfliktu. Konflikty wśród dzieci
mają różne podłoże. Naszym celem nie jest całkowite wyeliminowanie konfliktów, lecz
znalezienie najlepszych metod ich rozwiązywania. Możemy nauczyć dzieci jak sobie z
nimi radzić i je rozwiązywać. Spowoduje to zmniejszenie stresów, jakie przeżywają
w czasie trwania konfliktu i da satysfakcję z jego rozwiązania.

wprowadzanie razem z dziećmi umów i zakazów, reguł współdziałania w
grupie;

stosowanie technik dramowych – odgrywanie przez inne dzieci sytuacji
konfliktowych;

odwoływanie się do uczuć, zarówno w trakcie trwania konfliktu, jak przy
symulacji propozycji rozwiązania, a nawet kary proponowanej przez dzieci;

rozpoznawanie przyczyn agresji u dzieci;

wykorzystywanie terapeutycznej roli baśni

wykorzystanie
technik
emocjonalne:
relaksacja
pozwalających
przy
rozładować
muzyce,
stres
muzykoterapia,
i
napięcie
gimnastyka
W. Sherbourne, techniki parateatralne, relaksacyjne techniki plastyczne np.
malowanie dziesięcioma palcami;

przekazywanie rodzicom informacji o niewłaściwym zachowaniu się dziecka
i wspólne szukanie przyczyn;

wydawanie gazetek dla rodziców;
Profilaktyka zachowań i sytuacji zagrażających zdrowiu psychicznemu i fizycznemu
2.3. Zapobieganie potencjalnym niebezpieczeństwom ze strony „obcego".
Dorośli stanowią dla dzieci znaczący autorytet. Dzieci obdarzają ich zaufaniem i wierzą
w nich. Nie wszyscy jednak dorośli jednakowo na nie zasługują. Musimy nauczyć nasze
dzieci podchodzić z pewnym dystansem do obcych osób. Dlatego już od najmłodszych lat
uczymy małe dzieci mówić obcym NIE. Celem naszych zajęć profilaktycznych będzie
wyposażenie dzieci w świadomość, że niektórzy ludzie nie zasługują na zaufanie. Nie
chodzi tu o to, by zachwiać poczuciem bezpieczeństwa dziecka. Musi ono jednak
rozumieć, że pewne, z pozoru niewinne sytuacje wymagają od niego stanowczych
zachowań lub ucieczki.

prowadzenie zajęć z wykorzystaniem treści bajek np. „Czerwony Kapturek",
„Królewna Śnieżka";

przygotowanie się merytoryczne do rozmów z dziećmi;

przygotowanie serii obrazków „Powiedz obcemu Nie";

zajęcia na podstawie opracowanych scenariuszy;

wykorzystywanie technik dramowych (pamiętamy, że dzieci nie powinny
występować w roli „obcego");

poznawanie
typowych
zachowań
ludzi
obcych,
mających
na
celu
wykorzystanie dziecka:
1. chronienie informacji o sobie przed obcymi ludźmi,
2. rozumienie konieczności bycia nieufnym w stosunku do osób
obcych,
3. odmawianie
przyjmowania
słodyczy
i innych
rzeczy
od
nieznajomych osób,
4. kształtowanie umiejętności mówienia „nie” w sytuacji budzącej
niepokój dziecka,
5. właściwe reagowanie na telefon od obcej osoby lub na pukanie do
drzwi.
 Zapobieganie
pogryzieniom przez psy.
Często w mediach słyszymy o przypadkach pogryzienia dzieci przez psy. Ofiarami
zwierząt najczęściej są dzieci w wieku przedszkolnym i wczesnoszkolnym. Wokół
naszego przedszkola znajdują się domki jednorodzinne, prawie na każdym płocie jest
tabliczka „Uwaga! Zły pies" (może się zdarzyć, że akurat ktoś nie domknie furtki itp.)
Naprzeciwko przedszkola jest otwarta przestrzeń i można spotkać bezpańskie wałęsające
się psy. Dlatego zagrożenie pogryzieniem uważamy za jak najbardziej realne. Nasze
oddziaływania wychowawcze w powyższym zakresie pragniemy skupić na kilku
zagadnieniach, przede wszystkim na ukazaniu dziecku, że pies ma dwa oblicza
(przyjaciela i osobnika agresywnego, który może wyrządzić krzywdę). W związku z tym
ważne jest uświadomienie dzieciom, w jakich okolicznościach pies zachowuje się jak
przyjaciel, a w jakich staje się agresywny, oraz wpojenie dzieciom zasad zachowania
przy spotkaniu z postawą agresywną psa.

wpajanie zasad zachowania wobec nieznanego psa, spotkanego np. na
spacerze (przypomnienie dzieciom nabytych informacji, kształtowanie
nawyków w pożądanych postawach dzieci);

uczenie dzieci zachowań, które nie prowokują psa do agresji

nauka postaw obronnych podczas ataku psa

uświadomienie możliwych konsekwencji w kontaktach z nieznanymi
zwierzętami
przestrzeganie zakazu wchodzenia na teren strzeżony przez psa,

2.5. Zapobieganie niebezpiecznym zabawom w domu i przedszkolu. Proces
wychowania zdrowotnego dotyczy zapewnienia dzieciom bezpieczeństwa i dążenie do
ukształtowania czynnych postaw dzieci wobec zdrowia i bezpieczeństwa. Dzieci nie
zdają sobie sprawy z przykrych nieraz skutków popełnionych błędów. Brak
doświadczenia sprawia, że w chwytaniu za narzędzia, sposobie ich trzymania,
operowania nimi nie są ostrożne, uważne, nie zwracają uwagi na kolegów znajdujących
się w najbliższym otoczeniu. Należy zapoznać je z przyborami, narzędziami,
przedmiotami, zapoznać z nazwą, omówić kształt i konstrukcję, przydatność, zapoznać ze
sposobem posługiwania się, ustalić stałe miejsce przechowywania. Nauczyciel nigdy nie
może w pełni zaufać dzieciom, gdy posługują się narzędziami, zwłaszcza mniej
bezpiecznymi.

wprowadzenie zakazów zabaw zapałkami, lekarstwami, chemikaliami;

układanie scenariuszy różnych zdarzeń z przewidywaniem przyczyn i skutków
(odgrywanie scenek, twórcze opowiadania, rysowanie ilustracji);

nauka bezpiecznego posługiwania się nożyczkami;

pokaz i omówienie ilustracji przedstawiających niebezpieczne sytuacje
zagrażające zdrowiu dzieci;

przekazywanie informacji o różnych sprzętach i urządzeniach zaspokajających
potrzeby człowieka, ułatwiających jego pracę (sprzęt gospodarstwa domowego,
elektryczne
oświetlenie),
a
jednocześnie
uzmysłowienie
dzieciom
niebezpieczeństwa porażenia prądem;

pogadanki i materiały dla rodziców.

przygotowywanie materiałów metodycznych, scenariuszy;

przestrzeganie zakazu zabawy zapałkami mogących stać się przyczyną pożaru,

przestrzeganie zakazu samowolnego korzystania z narzędzi elektrycznych
podłączonych do sieci;

ostrożne zachowanie się w zabawie, nie wyrządzanie szkody sobie i innym;

bezpieczne korzystanie z narzędzi i przyborów zgodnie z zasadami ich
użytkowania (nożyczki, grabie, łopatka);

przestrzeganie
zakazu
zabawy
lekarstwami,
środkami
chemicznymi,
znalezionymi odpadkami czy nieużytkami (zbite szkło, brudne opakowania);

dostrzeganie sytuacji zagrażających zdrowiu i życiu np. podchodzenie do
pracujących urządzeń i maszyn; wdrapywanie się na wysokie i niestabilne
konstrukcje;

nie oddalanie się poza wyznaczony teren i z określonych pomieszczeń.
2.6. Zapobieganie wypadkom na drodze
Bezpieczeństwo
dzieci
w
ruchu
drogowym
stanowi
poważny
problem.
W wypadkach drogowych giną dzieci, one też bywają ich sprawcami. Dlatego celowe jest
rozpoczynanie edukacji drogowej od najmłodszych lat, już w przedszkolu. Kształtowanie
kultury drogowej to kształtowanie nawyków poprawnego uczestnictwa w ruchu
drogowym,
a
więc
rozwagi,
ostrożności,
spostrzegawczości
i
poczucia
odpowiedzialności, czyli cech charakteru nieodzownych w społecznej zbiorowości. Małe
dziecko
nie
potrafi
ocenić
zagrożenia,
musimy
nauczyć
je
rozpoznawania
niebezpieczeństw czyhających na drodze. Aby nasze przedszkolaki w przyszłości stały
się rozważnymi i kulturalnymi uczestnikami ruchu drogowego należy od najmłodszych
lat wpajać dzieciom reguły bezpiecznego zachowania się na ulicy.
 zorganizowanie wycieczek na skrzyżowania, zapoznanie dzieci ze sygnalizacją
świetlną,
 organizowanie konkursów o ruchu drogowym;
 zaproszenie policjanta. bezpieczne poruszanie się po drogach i ulicach
(przestrzeganie zasad ruchu drogowego, znaków ostrzegawczych, sygnalizacji
świetlnej);
 przestrzeganie zakazu bawienia się w miejscach niedozwolonych – w pobliżu
tras komunikacyjnych;
 nazywanie znaków drogowych znajdujących się w pobliżu przedszkola,
wyjaśnienie ich treści i roli;
 dostrzeganie zagrożeń wynikających z niewłaściwej jazdy na sankach,
wrotkach, rowerze np. czepianie się pojazdów, zjeżdżanie z górki w pobliżu
jezdni.
Zapobieganie chorobom
2.7. Profilaktyka próchnicy zębów. Przedszkole od wielu lat prowadzi intensywne
i skoordynowanie działania zapobiegające próchnicy zębów u dzieci. Próchnica zębów
występuje z różną intensywnością prawie u 100% dzieci i młodzieży. Jest przyczyną
wielu dolegliwości i prowadzi do przedwczesnej utraty zębów, wad zgryzu itp. Próchnica
jest procesem chorobowym zębów wywołanym przez bakterie i węglowodany zawarte w
pokarmach. Podstawowym sposobem walki z próchnicą jest zapobieganie jej rozwojowi.

zebranie z rodzicami w celu zapoznania ich z zasadami profilaktyki próchnicy
oraz formami pracy przedszkola w tym zakresie;

zajęcia „Zdrowe zęby";

nauka techniki prawidłowego czyszczenia zębów;

stosują prawidłową technikę mycia zębów;

chętnie i bez lęku idą z rodzicami do stomatologa;
2.8. Profilaktyka złych nawyków żywieniowych.
Sposób odżywiania wywiera wpływ na prawidłowy rozwój, zdrowie, sprawność
fizyczną i umysłową dzieci i jest podstawą zdrowia! Zadaniem przedszkola jest
zapewnienie dzieciom racjonalnych posiłków dostarczających wszystkich niezbędnych
składników odżywczych.

kształcenie zdrowych nawyków i przyzwyczajeń żywieniowych,

zajęcia „Zdrowe, niezdrowe",

zachęcanie do spożywania owoców ze skórką (jabłka, śliwki, gruszki),

gazetki ścienne dla rodziców.

odróżniaj ą produkty żywieniowe zdrowe od niezdrowych;

wybierają do jedzenia produkty zdrowe.
2.9. Profilaktyka wad postawy.
Postawa ciała dziecka w dużym stopniu decyduje o jego zdrowiu. W wieku
przedszkolnym obserwuje się liczne wady rozwojowe w postawie ciała. Wynikają one z
niewystarczającej odporności organizmu, wątłości budowy czy niedożywienia, są
skutkiem przebytych chorób lub błędów wychowawczych i nieodpowiednich warunków
życia. Wszelkie zaniedbania mogą niekorzystnie wpływać na rozwój fizyczny dziecka.
Profilaktyka i korygowanie wad postawy obejmuje ukierunkowaną aktywność ruchową
ze specjalnym uwzględnieniem gimnastyki korekcyjnej.
 ciągłe przypominanie o prawidłowej postawie ciała;
 Uczestnictwo w zajęciach gimnastycznych i sportowych;
 prowadzenie zajęć gimnastycznych kształtujących prawidłową postawę ciała;
 uwrażliwienie Rodziców na problem (pierwsze zebrania);
 Profilaktyka grypy i chorób grypopodobnych
W okresie jesienno-zimowym dzieci znacznie bardziej narażone są na różnego
rodzaju infekcje. Bardzo często atakuje je przeziębienie, rzadziej grypa. Przedszkole jest
miejscem, w którym dzieci przebywają w bliskiej odległości, dlatego choroby szerzące
się drogą kropelkową, mogą przenosić się szczególnie łatwo. Ale nie każdy od razu
zachoruje na grypę. Wystarczy trochę profilaktyki. Co robić, by ustrzec się infekcji? Jak
chronić przed nią dzieci?
 Przyzwyczajać dzieci do zdrowego trybu życia:
częste przebywanie na świeżym powietrzu,
poznawanie zasad zdrowego odżywiania się.
 Przestrzegać zasad higieny, a w szczególności:
częste i dokładne mycie rąk wodą z mydłem,
nie dotykanie rękami do oczu, ust i nosa,
zasłanianie się przy kichaniu i kaszlu,
wyrzucanie chusteczek higienicznych jednorazowych po użyciu
 Ubiór dostosować do warunków pogodowych.
 Zgłaszać nauczycielce odczuwane dolegliwości (ból głowy, brzucha, gardła itp.).
Rozdział 3
METODY l FORMY REALIZACJI PROGRAMU
1. Tworzenie tematów kompleksowych dotyczących problematyki profilaktycznej.
2. Układanie scenariuszy zajęć i zabaw o tematyce profilaktycznej.
3. Organizacja konkursów.
4. Stały kontakt z instytucjami współpracującymi w zakresie oddziaływań
profilaktycznych.
5. Organizowanie zajęć adaptacyjnych.
6. Sposoby rozwiązywania konfliktów wśród dzieci.
7. Stosowanie technik relaksacji w eliminowaniu niepożądanych zachowań dzieci
(relaksacja przy muzyce, muzykoterapia, gimnastyka W. Sherborne, techniki
parateatralne, relaksacyjne techniki plastyczne np. malowanie dziesięcioma
palcami).
8. Wykorzystywanie terapeutyczne roli baśni.
9. Zajęcia dodatkowe z wykorzystaniem tworzonych bajek terapeutycznych.
10. Pedagogizacja
Rodziców
poprzez
przedstawienie
wzorców
rodzinnych
w wychowaniu.
11. Wprowadzenie umów i zakazów, reguł współdziałania w grupie.
12. Rozmowy i pogadanki inspirowane ilustracjami, opowiadaniami, wierszami,
piosenkami.
13. Zabawy i gry (planszowe, dydaktyczne).
14. Spotkania z policjantem.
15. Odgrywanie scenek z wykorzystaniem dialogów wymyślonych przez dzieci,
zaczerpniętych z literatury.
16. Prace plastyczne dzieci na określone tematy.
17. Organizacja codziennego mycia zębów w przedszkolu po posiłkach.
18. Organizacja zajęć gimnastyki korekcyjnej.
19. Zabawy i spacery na świeżym powietrzu.
20. Właściwe, zdrowe komponowanie posiłków przez przedszkole.
21. Cykliczny kontakt z pielęgniarką.
22. Diagnozowanie problemów i stała obserwacja dzieci.
23. Konsultacje
ze
specjalistami
w
zakresie
profilaktyki.
Rozdział 4
Realizacja programów we współpracy
z Powiatową Stacją Sanitarno-Epidemiologiczną
We współpracy z Powiatową Stacją Sanitarno-Epidemiologiczną realizowane są
następujące programy:
 „Bądźmy zdrowi, wiemy więc działamy”
 „Czyste powietrze wokół nas”
 „Moje dziecko idzie do szkoły”
W roku szkolnym 2013/2014 realizowane będą następujące zagadnienia:
1. Zapobieganie i ograniczenie skutków schorzeń układu kostno-stawowego
- propagowanie zdrowego stylu życia
- znaczenie rehabilitacji/zajęć korekcyjnych
- popularyzowanie wiedzy o roli aktywności fizycznej
2. Zapobieganie nałogom
- zapobieganie paleniu tytoniu (31 maja Światowy Dzień bez Tytoniu,
3 czwartek listopada - „Rzuć palenie razem z nami”)
- zapobieganie zażywaniu środków psychoaktywnych
3. Zapobieganie chorobom sercowo-naczyniowym
- poprawa sposobu żywnienia ludności i jakości zdrowotnej żywności
- poprawienie zasad prawidłowego żywienia
- kształtowanie prozdrowotnych nawyków poprzez promocję zbilansowanej diety zwiekszenie aktywności fizycznej
4. Zapobieganie chorobom zakaźnym i zakażeniom
- zapobieganie HIV/AIDS (3 niedziela maja Dzień Pamięci o Zmarłych na AIDS,
1 grudnia Światowy Dzień AIDS)
- zapobieganie grypie, meningokokom
- zapobieganie wszawicy, świerzbowi
- profilaktyka próchnicy zębów i chorób przyzębia
5. Zapobieganie chorobom nowotworowym
- zapobieganie rakowi szyjki macicy
- zapobieganie rakowi piersi
6. Zapobieganie częstości urazów powstałych w wyniku wypadków drogowych
- propagowanie zasad bezpiecznego poruszania się, przestrzeganie przed
niebezpieczeństwami, których dziecko może nie przewidzieć
7. Zapobieganie zaburzeniom psychicznym
- promowanie zdrowia psychicznego poprzez dostarczanie wiedzy i umiejętności
do prawidłowego psychospołecznego rozwoju dzieci i młodzieży
- kształtowanie zachowań korzystnych dla zdrowia psychicznego
8. Światowy Dzień Zdrowia - działania związane z hasłem Światowej Organizacji
Zdrowia
obowiązującym
w
2014
r.
EWALUACJA
Ewaluacja programu prowadzona będzie na bieżąco i pod koniec roku szkolnego.
Ewaluacji służyć będą:
-
obserwacja zachowań i umiejętności dzieci
-
ankieta dla rodziców
Uzyskane wyniki ewaluacji będą analizowane i wykorzystywane do wprowadzenia zmian
w programie.
1
6