Zapobieganie samobójstwom wśród młodzieży

Zapobieganie samobójstwom wśród młodzieży
Materiały profilaktyczne dla nauczycieli
Publiczne Gimnazjum nr 3
Czynniki wysokiego ryzyka:
Uczeń mówi (lub wyraża w inny sposób) o poczuciu beznadziejności,
bezradności, braku nadziei
Mówi wprost lub pośrednio o samobójstwie, pisze list pożegnalny lub
testament
W ostatnim czasie pozbywa się osobistych i cennych dla siebie
przedmiotów
Unika kontaktów z bliskimi kolegami, izoluje się, zamyka w sobie
Zaniechanie zajęć sprawiających do tej pory radość
Używa wyrażeń mówiących o końcu, odejściu
Zmiana nastroju, zachowania
Zaprzestanie dbałości o wygląd
Bezsenność, brak apetytu
Podejmowane próby samobójcze w przeszłości
Podejmowanie zachowań ryzykownych tj: okaleczanie, alkohol, narkotyki
Doświadczenie trudnej sytuacji, traumy
Przejawianie zainteresowania śmiercią, życiem po życiu
Fascynacja osobami które popełniły samobójstwo
Znaki ostrzegające:
1.Zaburzenia psychiczne:
depresja,
schizofrenia,
zaburzenia osobowości,
nadużywanie środków psychoaktywnych,
zaburzenia lękowe,
zaburzenia odżywiania się
2. Wzorce rodzinne:
obecność w rodzinie zaburzeń psychicznych
nadużywanie alkoholu w rodzinie
samobójstwa w rodzinie
przemoc w rodzinie
niedostateczna opieka
kłótnie, agresja między rodzicami
rozwód, separacja, śmierć rodziców
częste przeprowadzki
brak czasu u rodziców
sztywność rodziny, nadmierne wymagania
3.Styl poznawczy i osobowość:
zmienny nastrój
zachowania agresywne, silna impulsywność
zachowania antyspołeczne
nieumiejętność radzenia sobie ze stresem
trudności w rozwiązywaniu problemów
życie w świecie iluzorycznym
fantazje wielkościowe na przemian z poczuciem własnej
bezwartościowości
lęk
niepewność co do własnej tożsamości
4. Wcześniejsze próby samobójcze
samookaleczenia,
próby samobójcze wśród kolegów i koleżanek
5. Negatywne zdarzenia życiowe:
choroba somatyczna
klęski żywiołowe
śmierć bliskich osób
rozstania z przyjaciółmi, sympatią
zła sytuacja finansowa
niechciana ciąża, aborcja
wysoki poziom wymagań
konflikt z prawem
nacisk ze strony grupy rówieśniczej, autodestrukcyjna akceptacja
rówieśników
Zły stan emocjonalny u uczniów:
Brak zainteresowania
Obniżone oceny
Zmniejszony wysiłek
Złe zachowanie w klasie
Nieusprawiedliwione lub powtarzające się nieobecności lub wagary
Kontakt z używkami
Incydenty prowadzące do interwencji policji
Czynniki ochronne:
1. Wzorce rodzinne:
dobre relacje w rodzinie
wsparcie ze strony rodziny
2. Styl poznawczy i osobowość
dobrze rozwinięte umiejętności społeczne
wiara w siebie, poczucie skuteczności
umiejętność poszukiwania pomocy
otwartość na doświadczenia innych i nową wiedzę
3. Czynniki kulturowe i socjodemograficzne
integracja społeczna (udział w organizacjach, klubach)
dobre relacje z kolegami w szkole
dobre relacje z nauczycielami i innymi osobami dorosłymi
wsparcie ze strony osób dorosłych
Profilaktyka samobójstw w szkole
Rozpoznanie uczniów z zaburzeniami
Nawiązanie bliższych kontaktów z młodymi ludźmi w rozmowach
Zmniejszanie negatywnych emocji wynikających ze stresu
Zwracanie uwagi na sygnały ostrzegawcze
Pomoc w nauce uczniom o mniejszych umiejętnościach
Zwracanie uwagi na przypadki wagarowania
Świadomość szkodliwości używek
Destygmatyzacja choroby psychicznej
Kierowanie uczniów na leczenie
Zwiększenie świadomości o problemie wśród rodziców
Zmniejszanie stresu zawodowego u nauczycieli
Działania zapobiegawcze:
Zorganizowanie zajęć edukacyjnych dla młodzieży na temat sytuacji
kryzysowych
Kształtowanie wśród młodzieży umiejętności radzenia sobie z problemami
i szukania pomocy
Stałe monitorowanie stanu psychicznego uczniów i współpraca z
rodzicami
Opracowanie: Iwona Wontorska - psycholog