STRUKTURY ORGANIZACYJNE TYPOLOGIA STRUKTUR * ze względu na spiętrzenie i rozpiętość Struktury płaskie - małe spiętrzenie kierowania, - mała liczba szczebli kierowania przy stosunkowo dużej rozpiętości kierowania. I szczebel kierowania K II szczebel kierowania K P P K P P P P K P P P P P P Struktury smukłe - duża liczba szczebli kierowania przy stosunkowo małej rozpiętości kierowania - duże spiętrzenie kierowania I szczebel kierowania II szczebel kierowania III szczebel kierowania IV szczebel kierowania K K K K K K K K K K K K P P P P P P P P K K K K K P P P P P P P P TYPOLOGIA STRUKTUR * ze względu na spiętrzenie i rozpiętość * ze względu na układ więzi organizacyjnych Struktury liniowe - dominują więzi służbowe - wyeksponowana zasada jednoosobowego kierownictwa - mogą występować doradcy funkcjonalni - znaczny stopień centralizacji decyzji - silne powiązania najwyższych i najniższych szczebli zarządzania KN DF DF W W KP KN - kierownik naczelny KP - kierownik pośredni DF - doradca funkcjonalny W - wykonawca KP DF DF W W W W W W więzi służbowe więzi funkcjonalne Struktury funkcjonalne - dominują więzi funkcjonalne nad służbowymi - wyodrębnienie specjalistycznych stanowisk kierowniczych z określonymi uprawnieniami do wydawania dyspozycji, doradzania, kierowania typu hierarchicznego typu wspomagania KN KN KN DF KN DF DF DF DF W W KP KP W W W W W W W Struktury sztabowe - więzi funkcjonalne są nałożone na więzi służbowe - pomiędzy sztabami na różnych szczeblach zarządzania mogą występować więzi funkcjonalne doradcze typy wspomagania - konsekwentne przestrzeganie zasady jednoosobowego kierownictwa KN DF DF W W W KP DF KP W DF DF W W W W W W KN - kierownik naczelny KP - kierownik pośredni DF - doradca funkcjonalny W- wykonawca więzi służbowe więzi funkcjonalne TYPOLOGIA STRUKTUR * ze względu na spiętrzenie i rozpiętość * ze względu na układ więzi organizacyjnych * ze względu na dominujące kryteria wyodrębnienia podstawowych układów organizacyjnych • jednowymiarowe Struktury funkcjonalne - koncepcja wyodrębnienia podstawowych jednostek organizacyjnych na podstawie podobieństwa realizowanych funkcji - racjonalizacja działalności w obrębie poszczególnych pionów organizacyjnych - rozwiązywanie problemów koordynacyjnych i integracyjnych przez wyodrębnienie kolejnych faz działalności - tworzenie jednostek „przenikających” strategia Dyrektor naczelny B+R kancelaria Dyrektor finansów Dyrektor produkcji Dyrektor sprzedaży Dyrektor marketingu księgowość zaopatrzenie sprzedaż badanie rynku kadry finanse produkcja usługi promocja budynki eksport kontrola jakości wysyłka eksport prawo podatki podatki Dyrektor administracyjny administracja Struktury obiektowe - ukierunkowanie na specyficzny obiekt (wyrób/klient) - izomorficzność struktury względem otoczenia - redukcja powiązań poziomych (większe możliwości decentralizacji decyzji oraz motywowania i kontroli) - prócz podsystemów obiektowych występują także centralne komórki regulacyjne - wyższy stopień zdolności do absorpcji zakłóceń zewnętrznych - koncentracja kierownictwa na problemach długofalowych i strategicznych KN kadry Produkcja wyrobu A finanse B+R prawo Produkcja wyrobu B zaopatrzenie produkcja sprzedaż centralne jednostki organizacyjne Produkcja wyrobu C administracja podsystemy obiektowe piony funkcjonalne Struktury regionalne - zinstytucjonalizowana strategia organizacyjna z wyraźnym priorytetem integracji rynkowej - podsystemy regionalne posiadają własną strukturę - podsystemy regionalne są względnie autonomiczne (szeroki zakres uprawnień decyzyjnych) - szczelny system zabezpieczeń przed zakłóceniami zewnętrznymi KN B+R finanse Region X kadry Region Y Wyrób A zaopatrzenie Wyrób B produkcja sprzedaż Centralne jednostki organizacyjne EDV Region Z Wyrób C administracja Jednostki regionalne Jednostki asortymentowe Jednostki funkcjonalne Struktury dywizyjne - wyodrębnienie wewnętrznych jednostek organizacyjnych o względnie dużej autonomii - dążenie do decentralizacji zarządzania i zmniejszania ryzyka działalności gospodarczej - redukcja powiązań poziomych między dywizjami - duża samodzielność dywizji Dyrektor naczelny B+R Marketing Dywizja 1 Maszyny i urządzenia Kierownik Dywizja 2 Wyroby chemiczne Kierownik Dywizja 3 Wyroby farmaceutyczne Kierownik produkcja Dywizja 4 Wyroby konsumpcyjne Kierownik Księgowość Finanse Prawo B+R Technika księgowość Stosunki publiczne marketing Centra zysków Centra kosztów TYPOLOGIA STRUKTUR * ze względu na spiętrzenie i rozpiętość * ze względu na układ więzi organizacyjnych * ze względu na dominujące kryteria wyodrębnienia podstawowych układów organizacyjnych • jednowymiarowe • wielowymiarowe Struktury wielowymiarowe macierzowe - równoważność rang dominujących kryteriów strukturyzacji - prowokacja konfliktów i sprzeczności - zorientowanie na tworzenie nowych rozwiązań, usprawnienie współdziałania i przepływu informacji - przezwyciężanie barier wynikających z wąskiej specjalizacji - niższy stopień formalizacji zachowań organizacyjnych - orientacja na pracę zespołową (kontakty pionowe, poziome, ukośne), możliwe tworzenie grup projektowych Rynek X Wyrób A Rynek Y Wyrób B Rynek Z Wyrób C finanse kadry zbyt B+R zaopatrzenie Struktura funkcjonalno-obiektowa Wyrób C Wyrób B Wyrób A Struktura regionalno-obiektowa Struktury wielowymiarowe tenzorowe - wielopunktowy system kierowania - konflikty rozstrzygane na zasadzie równego partnerstwa przez kierowników różnych wymiarów - zarządzanie przez konflikty Europa Azja Ameryka Australia Branża 1 Branża 2 Branża 3 Branża 4 Branża 5 Branża 6 Jednostka organizacyjna