Współczesne teorie uczenia się
advertisement
Współczesne teorie uczenia się Nowa odsłona behawioryzmu Szczury pogrążone w myślach Nadwyżka zasobów Adriana Schetz Siła interakcji społecznych i rozpoznawanie prawidłowości oraz reguł Test lustra Nowa odsłona behawioryzmu Edward Chace Tolman • Uczenie się utajone (latent learning) Clark Hull Redukcja popędów (drive reduction theory) Kenneth W. Spence Uczenie się różnicujące (discrimination learning theory) Rescorla-Wagner • Zaskoczenie i procesy uwagowe Pearce-Hall • Waga konsekwencji Krytyka: William James: to, co uznamy za bodziec, a to co za reakcję jest arbitralne. Jedno i drugie to po prostu pewne zdarzenia w świecie sztucznie wyodrębnione na potrzeby pewnej teorii. Szczury pogrążone w myślach Poznawcze podejście do uczenia się: • Psychologia postaci: np. W. Köhler i interpretacja eksperymentu z gołębiami • James Gibson: sytuacja bodźcowa • John Dewey: sytuacja problemowa Szczury pogrążone w myślach Poznawcze podejście do uczenia się: • Pierwsze modele pamięci: Atkinson i Shiffrin, Baddeley • Konsturktywizm: J. Bruner, J. Piaget, i in. • Uczenie się społeczne: L. Vygotsky, A. Bandura, J. S. Brown, M. Tomasello • Informacyjne podejście do uczenia się: D. Hebb, G. A. Miller, A. Newell, D. Rumelhart • Socio-konstruktywizm (socio-constructivism): Rogoff and Lave – uczenie się przez „negocjowanie” i „uczestnictwo”. Dziś: uczenie się usytuowane (situated learning) • Uczenie się przez doświadczanie (experiential learning): Carl Rogers – nie uczymy bezpośrednio nikogo niczego, stymulujemy do tego, żeby się uczył sam. Szczury pogrążone w myślach Zamiast (neo)behawioryzmu: • W miejsce „czarnej skrzynki” pojęcie informacji; • Akceptacja psychologii opartej na pojęciu inferencji Ewentualnie: Uczenie się „proste” – S/R (S/O/R) Uczenie się „wyrafinowane” – wyższe procesy poznawcze Nadwyżka zasobów Tolman: uczenie się utajone a wgląd (Hebb v. postaciowcy) Wojciech Pisula: uczenie się przez eksplorację Temperament a nabywanie nowych umiejętności Pomysłowość: kot na lampie Nadwyżka zasobów i „podróże w czasie” Zasoby mentalne uczącego się zwierzęcia: • Poznawcze: wgląd, eksploracja • Energetyczne: temperament • „Podróże w czasie”: pamięć epizodyczna i planowanie działania (M. Trojan) Siła interakcji społecznych Albert Bandura • Społeczno-poznawcza teoria uczenia się • Pojęcie kontroli i modelowania (naśladowanie zachowań agresywnych) Etiologia (np. D. R. Griffin) i krytyka (analogia do psychologii potocznej) Becoff Irene Pepperberg • Model trener-rywal A co z uczeniem się zachowań społecznych, Siła interakcji społecznych rozpoznawanie reguł Mark Rowlands Can Animal be Moral? 2012 (The Philosopher and the Wolf: Lessons from the Wild on Love, Death and Happiness, 2008) Zwierzęta są podmiotami moralnymi, tj. potrafią działać moralnie dzięki opanowaniu praktyki moralnej poprzez odczytanie i stosowanie się do określonej, lecz elastycznej reguły działania w danej sytuacji. Hipoteza praktyki (practice hypothesis): posiadanie racji wymaga prawidłowego osadzenia w praktyce. Hipoteza wyspecjalizowania: prawidłowe osadzenie w praktyce wymaga mistrzostwa (mastery and technique) Podmioty moralne i moralni sprawcy (moral subjects/moral agents) Rozpoznawanie wzorców Enaktywizm doznania Sytuacja bodźcowa ------------> zachowanie Asocjacja doznań z eksterocepcji z doznaniami kinestetycznymi? Zbyt wiele zmiennych sytuacji i wymagana ogromna elastyczność.
