Emocje dzieci

Emocje dzieci
Emocje towarzyszą nam w życiu codziennym, zarówno nam dorosłym, jak i naszym pociechom. Są
one ważne, a nawet odgrywają zasadniczą rolę, gdyż to emocje są obecne w różnych sytuacjach i
łączą nas ze światem zewnętrznym.
Czym są emocje?
To krótkotrwały stan, chwilowe przeżycie, które ujawnia się w mimice, gestach, słowach, głosem
(tonem, barwą i natężeniem). Emocje cechują się różną siłą. Mogą być lekko odczuwane/ zauważane
lub bardzo intensywnie. Wyrażają stosunek do kogoś lub do czegoś. Dzięki nim wykrywamy jakie
cechy przedmiotów, czy zdarzeń są dla nas szczególnie znaczące. One także uruchamiają w nas
motywację do dalszych działań.
Emocjom często przypisuje się znak „+” (pozytywne) lub „ –” (negatywne). Jednak trzeba pamiętać,
że każda z emocji jest nam tak samo potrzebna. Warto zwrócić na to uwagę dzieciom, aby nie bały się
swojego smutku, czy złości, ale wyrażały je w akceptowany sposób. Nasze pociechy nie przeżywają
wszystkich wymienionych wcześniej emocji. Uczą się ich w trakcie życia. Najczęstsze emocje, jakich
doświadczają to gniew, strach, radość, smutek, zazdrość itd.
Małe dzieci (do ok. 6 roku życia) nie potrafią powstrzymać swoich emocji, co dla ich organizmu jest
dobre, bo nie czują potem nieprzyjemnego „napięcia/ucisku”. Ich emocje są bardzo silne i
gwałtowne, często przesadne, co sami widzimy chociażby po tupaniu nogą, skakaniu ze złości lub
radości, czy kładzeniu się na podłodze (np. w sklepie, gdy nie pozwolimy na zakup jakiejś rzeczy).
Dziecko nie potrafi maskować i tłumić emocji, nie zawsze potrafi je także nazwać, czyli nie rozumie
tego, co się z nim dzieje. I tu jest nasze zadanie, jako dorosłych ludzi i doświadczonych w tej sferze,
aby pomóc dzieciom w ich rozpoznawaniu. Kiedy widzimy jakie emocje przeżywa nasze dziecko
starajmy się o tym powiedzieć jak najprościej, np. „Widzę, że jesteś bardzo szczęśliwy z tego
powodu”; „Jesteś niezadowolony, że…/ z powodu…”; „ Musisz być bardzo zła/zły skoro tak mocno
tupiesz nogą” itp. Ważne jest też, żebyśmy mówili te zdania ze szczerym zainteresowaniem, bo dzieci
mimo, że mają mały bagaż doświadczeń to szybko wyczują nieszczerość.
Jakie są źródła przeżyć emocjonalnych dzieci w wieku przedszkolnym?
- Zmiana wymagań stawianych dziecku – dziecko musi dostosować swoje zachowania do
obowiązujących norm społecznych, zwyczajowych i moralnych
- Poszerzenie kontaktów społecznych – ważne jest, aby stworzyć dziecku odpowiednie środowisko
wychowawcze, które jest podstawą do nawiązania szczerej więzi z dzieckiem, a to jest podstawa
procesu kształtowania się osobowości; wzrasta też liczba osób znaczących dla dziecka
- Zwiększenie roli kontaktów dziecka z rówieśnikami i innymi dziećmi – nie wszystkie z tych
kontaktów są regulowane i organizowane przez środowisko wychowawcze
Kilka wskazówek, jak wesprzeć rozwój emocjonalny dzieci:











Mów o emocjach
Nazwij razem z dzieckiem jego emocje i pomóż mu je zaakceptować
Łącz przeżywanie emocji z potrzebami, a nie sytuacjami zewnętrznymi ( zamiast powiedzieć
„Jestem zła/zły, bo mi przeszkadzasz”, powiedz: „ Jestem zła/zły kiedy prosisz mnie wciąż o
coś nowego, gdy jestem zajęty (powiedz czym). Zaczekaj proszę aż skończę.”
Mów dziecku także o swoich emocjach i przeżyciach oraz przemyśleniach
Słuchaj uważnie tego, co mówi twoje dziecko o swoich przeżyciach
Nie krytykuj i nie oceniaj żadnych odczuć dziecka
Nie zaprzeczaj uczuciom dziecka (np. „ Nie jesteś zła/zły tylko zmęczony.”; powiedz: „Czujesz
się zła/zły, domyślasz się co spowodowało to odczucie?”
Akceptowanie odczuć dziecka to nie to samo, co zgadzanie się na każde działanie pod ich
wpływem
Pomóż znaleźć dziecku odpowiedni sposób wyrażania emocji, który będzie akceptowany i
bezpieczny dla niego i innych
Pamiętaj, że kilkulatek nie potrafi pohamować swoich emocji, nazwać ich, lub wiedzieć jakie
jest ich źródło
Pamiętaj, żeby pomóc poradzić sobie dziecku z emocjami należy najpierw uspokoić własne
emocje (aby nie przekładać ich na dziecko)
Polecam do przeczytania:



http://www.dziecirosna.pl/przedszkolak/rozwoj/rozwoj_emocjonalny_przedszkolaka.html
http://www.p5.laziska.pl/index.php?option=com_content&view=article&id=224%3Arozwojemocjonalny-dziecka-w-wieku-przedszkolnym&catid=38%3Apsycholog-artykuy&Itemid=8
Rozmowy z dziećmi o emocjach, uczuciach, problemach itp.
E. Faber, A. Mazlish – „Jak mówić, żeby dzieci nas słuchały. Jak słuchać, żeby dzieci do nas mówiły”
Opracowała: Anna Miller