Rozkład materiału zawiera 96 jednostek lekcyjnych, w tym 14 lekcji

Rozkład materiału zawiera 96 jednostek lekcyjnych, w tym 14 lekcji w terenie
Tytuł rozdziału
w podręczniku
Numer
i temat lekcji
1. Lekcja
organizacyjna. W jaki
sposób będziemy
pracować na lekcjach
przyrody?
Dział 1. Poznajemy najbliższe otoczenie
1. Pierwsza lekcja 2. Jak będziemy
przyrody
poznawać przyrodę?
Treści nauczania
w podręczniku
Treści nauczania w podstawie
programowej – wymagania szczegółowe.
Uczeń:
Zakres materiału nauczania
przyrody; metody i formy pracy na
lekcjach przyrody; system
oceniania
Elementy świata przyrody;
sposoby poznawania przyrody;
zakres przedmiotu przyroda;
źródła wiedzy o przyrodzie;
wyposażenie pracowni
przyrodniczej; regulamin
pracowni przyrodniczej
1.8 podaje przykłady roślin i zwierząt
hodowanych przez człowieka, w tym
w pracowni przyrodniczej, i wymienia
podstawowe zasady opieki nad nimi
1.1 wymienia czynniki pozytywnie
i negatywnie wpływające na jego
samopoczucie w szkole i w domu oraz
proponuje sposoby eliminowania czynników
negatywnych
1.3 wymienia zasady prawidłowego uczenia
się i stosuje je w życiu
1.4 opisuje prawidłowo urządzone miejsce
do nauki ucznia szkoły podstawowej
2. Dobrze się
czujemy w szkole
i w domu
3. Co wpływa na dobre
samopoczucie w szkole
i w domu?
Organizacja zajęć szkolnych
w 4 klasie; sposoby właściwego
i bezpiecznego wykorzystania
przerwy; sposób urządzenia
miejsca do nauki; zasady
skutecznego uczenia się;
znaczenie kontaktów z kolegami;
stosunek do osób
niepełnosprawnych; atmosfera
w domu
3. Uczymy się
planować
4. Dlaczego planowanie
zajęć jest ważne?
Zasady zdrowego stylu życia; rola
tygodniowego i dziennego
planowania zajęć; wypoczynek
czynny i bierny
Podsumowanie
działu 1
5. Poznajemy najbliższe
otoczenie –
podsumowanie działu
Utrwalenie i uzupełnienie
wiadomości z działu 1
Warunki i sposoby realizacji
(procedury osiągania celów)
Pomoce dydaktyczne
i materiały pomocnicze
Pogadanka dotycząca zakresu materiału
nauczania przyrody i sposobów pracy
na lekcjach; rozmowa na temat pracy
z podręcznikiem, atlasem i zeszytem
ćwiczeń; omówienie systemu oceniania
uczniów i wymagań edukacyjnych
Podręcznik, nowy atlas
„Przyroda. Świat wokół nas”,
zeszyt ćwiczeń
Pogadanka lub rozmowa na temat świata
przyrody; prezentacja podręcznika, płyty,
atlasu i dodatkowych źródeł wiedzy
o przyrodzie; wyszukiwanie zleconych
informacji; prezentacja wyposażenia
pracowni przyrodniczej; omówienie i analiza
regulaminu pracowni
Atlasy zwierząt i roślin, kolekcje
przyrodnicze (np. skały,
minerały, mchy, porosty, muszle
itp.), komputer, projektor lub
tablica interaktywna, podręcznik,
zeszyt ćwiczeń, nowy atlas
„Przyroda. Świat wokół nas”
Analiza tygodniowego i dziennego planu
lekcji ucznia 4 klasy; omówienie zasad
uczenia się; rozmowa na temat sposobów
spędzania czasu na przerwach, postaw
koleżeńskich i możliwości uzyskania
pomocy; pokaz właściwego siedzenia
w ławce szkolnej i przy biurku; opracowanie
wykazu obowiązków ucznia 4 klasy;
omówienie sposobu urządzenia miejsca
do nauki; rozmowa na temat stosunku do
osób niepełnosprawnych i zachowania
wobec nich
1.2 wyjaśnia znaczenie odpoczynku
Rozmowa na temat zdrowego stylu życia
(w tym snu), odżywiania się aktywności
(na podstawie informacji z dodatkowych
ruchowej w prawidłowym funkcjonowaniu źródeł); rozmowa na temat roli planowania;
organizmu
analiza przykładowych planów dnia
1.5 uzasadnia potrzebę planowania zajęć
tygodnia; opracowywanie własnego planu
w ciągu dnia i tygodnia; prawidłowo planuje dnia i tygodnia z uwzględnieniem różnych
i realizuje swój rozkład zajęć w ciągu dnia
form wypoczynku
9.13 wymienia zasady zdrowego stylu życia
i uzasadnia konieczność ich stosowania
Sprawdzenie stopnia opanowania wymagań
1.1, 1.2, 1.3, 1.4, 1.5, 1.8,9.13
szczegółowych; pogadanka uzupełniająca
rozwiązywanie zadań utrwalających w
zeszycie ćwiczeń
Plan lekcji ucznia 4 klasy
Dodatkowe źródła informacji
na temat zdrowego stylu życia,
np. ulotki, artykuły, materiały
z internetu, encyklopedia,
podręcznik, zeszyt ćwiczeń
Podręcznik, zeszyt ćwiczeń,
pomoce dydaktyczne
wykorzystywane w trakcie
realizacji lekcji z działu 1
Tytuł rozdziału
w podręczniku
Podsumowanie
działu 1 cd.
Numer
i temat lekcji
6. Sprawdzian
z działu 1
Treści nauczania
w podręczniku
Treści nauczania w podstawie
programowej – wymagania szczegółowe.
Uczeń:
Pomoce dydaktyczne
i materiały pomocnicze
Badanie stopnia opanowania treści nauczania (wymagań szczegółowych) ujętych w następujących punktach podstawy programowej:
1.1, 1.2, 1.3, 1.4, 1.5, 1.8,9.13
Dział 2. Odkrywamy tajemnice warsztatu przyrodnika
1. Przyroda i jej
7. Poznajemy składniki
Nieożywione elementy przyrody;
składniki
przyrody
ożywione składniki przyrody;
cechy życia; zróżnicowanie
warunków życia na Ziemi;
wytwory działalności człowieka
4.1 rozpoznaje w terenie przyrodnicze
(nieożywione i ożywione) oraz
antropogeniczne składniki krajobrazu
i wskazuje zależności między nimi
2. Jak poznawać
przyrodę ?
8. Jakimi sposobami
poznajemy przyrodę?
Rola zmysłów w poznawaniu
przyrody; obserwacje; etapy
doświadczenia; cechy
przyrodnika
1.6 nazywa zmysły człowieka i wyjaśnia
ich rolę w poznawaniu przyrody; stosuje
zasady bezpieczeństwa podczas
obserwacji przyrodniczych
3. Przyrządy
i pomoce
przyrodnika
9. Przyrządy i pomoce
ułatwiające
prowadzenie
obserwacji w terenie
Przyrządy stosowane podczas
obserwacji terenowych;
obserwacje za pomocą lupy;
sposoby dokumentowania
obserwacji terenowych
1.7 podaje przykłady przyrządów
ułatwiających obserwację przyrody
(lupa, mikroskop, lornetka), opisuje ich
zastosowanie, posługuje się nimi podczas
prowadzonych obserwacji
10. Poznajemy budowę
działanie mikroskopu
Przeznaczenie mikroskopu;
budowa mikroskopu;
przygotowanie mikroskopu
do obserwacji; sposoby
dokumentowania obserwacji
mikroskopowych
1.7 jw.
11. W jaki sposób
określamy kierunki
geograficzne?
Widnokrąg; nazwy głównych
kierunków geograficznych;
budowa kompasu
2.1 wyznacza kierunki na widnokręgu za
pomocą kompasu, gnomonu
9a. Lekcja w terenie
– Przyrządy i pomoce
przyrodnika
4. Określamy
kierunki
geograficzne
Warunki i sposoby realizacji
(procedury osiągania celów)
Wskazywanie w najbliższym otoczeniu
składników przyrody i wytworów
działalności człowieka; wskazywanie różnic
między nieożywionymi a ożywionymi
składnikami przyrody; rozmowa na temat
zróżnicowania warunków życia na Ziemi
Rozpoznawanie elementów przyrody i ich
cech za pomocą zmysłów; omówienie
sposobów obserwowania przyrody; analiza
etapów planowania, przeprowadzania
i dokumentowania doświadczeń;
samodzielne zaplanowanie
i przeprowadzenie doświadczenia; rozmowa
na temat cech przyrodnika
Obserwacja obiektów przyrodniczych za
pomocą lupy wg instrukcji w podręczniku
(s. 30) i lornetki; rozmowa na temat
możliwości i przeznaczenia poszczególnych
przyrządów;
wykonanie rysunku obiektu obserwowanego
za pomocą lupy; wykonanie dokumentacji
fotograficznej obserwowanych obiektów
przyrodniczych
Okazy lub zdjęcia roślin,
zwierząt, skał i innych elementów
przyrody oraz wytworów
działalności człowieka, nowy
Atlas „Przyroda. Świat wokół
nas”, s. 14–15
Roślina doniczkowa, owoce,
nagrania głosów zwierząt,
zwierzęta hodowane w pracowni,
podręcznik
Omówienie budowy mikroskopu; pokaz
przygotowania mikroskopu do obserwacji;
samodzielna obserwacja mikroskopowa
wg instrukcji w podręczniku (s. 31) i zadania
z zeszytu ćwiczeń (s. 28–29); wyjaśnienie
zasady wykonywania rysunków
obserwowanych obiektów
Pogadanka na temat głównych kierunków
geograficznych; wskazywanie przez
uczniów głównych kierunków
geograficznych; omówienie budowy
kompasu
Mikroskopy, preparaty
mikroskopowe, podręcznik,
zeszyt ćwiczeń
Mapa, kompas, lupa, lornetka,
aparat fotograficzny, ołówek,
podręcznik
Kompasy, nowy atlas „Przyroda.
Świat wokół nas”, s. 18–19;
podręcznik
Tytuł rozdziału
w podręczniku
4. Określamy
kierunki
geograficzne cd.
Numer
i temat lekcji
Treści nauczania
w podręczniku
Treści nauczania w podstawie
programowej – wymagania szczegółowe.
Uczeń:
12. Określamy kierunki
geograficzne za pomocą
kompasu i gnomonu
Etapy wyznaczania głównych
2.1 jw.
kierunków geograficznych za
pomocą kompasu; praktyczne
wyznaczanie kierunków
geograficznych; etapy wyznaczania
kierunków geograficznych
za pomocą gnomonu
13. Inne sposoby
wyznaczania kierunków
geograficznych
Wyznaczanie głównych
kierunków geograficznych
za pomocą cienia; sposoby
wyznaczania kierunków
pośrednich; róża kierunków
geograficznych
13a. Lekcja w terenie
– ćwiczenia
w wyznaczaniu
kierunków
geograficznych
Omówienie sposobu wyznaczania głównych
kierunków geograficznych za pomocą
kompasu; praktyczne wyznaczanie
głównych kierunków geograficznych
za pomocą kompasu wg instrukcji
w podręczniku (s. 35); omówienie etapów
wyznaczania głównych kierunków
geograficznych za pomocą gnomonu
wg instrukcji w podręczniku (s. 36);
praktyczne wyznaczanie głównych
kierunków za pomocą gnomonu
Praktyczne wyznaczanie głównych
kierunków za pomocą cienia; podawanie
nazw kierunków pośrednich; wykonanie
róży kierunków głównych i pośrednich
Pomoce dydaktyczne
i materiały pomocnicze
Materiały do ćwiczeń:
kompasy, karton z bloku, duży
cyrkiel, kijek długości 10 cm,
plastelina, ołówek, linijka,
nowy atlas „Przyroda. Świat
wokół nas”, s. 18–19;
podręcznik
Nowy atlas „Przyroda. Świat
wokół nas”, s. 18–19
* omówienie innych sposobów wyznaczania
głównych kierunków geograficznych
* wyznaczanie kierunków
geograficznych na podstawie
obserwacji otoczenia
5. Mapa –
niezbędna pomoc
dla przyrodnika
14. Jak czytać mapę?
Mapa; znaki graficzne
na mapie; rodzaje map:
topograficzna, plan,
turystyczna; legenda mapy;
najczęściej wykorzystywane
mapy
6. Jak się
orientować
w terenie?
15. Jak się orientować
w terenie?
Kierunek północny i pozostałe
kierunki geograficzne na mapie;
sposoby orientowania mapy: za
pomocą kompasu, za pomocą
obiektów w terenie
15a. Lekcja w terenie
– Jak się orientować
w terenie
2.1 jw.
Warunki i sposoby realizacji
(procedury osiągania celów)
* Treści wykraczające poza podstawę programową.
2.3 orientuje plan, mapę w terenie,
posługuje się legendą
2.4 identyfikuje na planie i mapie
topograficznej miejsce obserwacji
i obiekty w najbliższym otoczeniu;
określa wzajemne położenie obiektów
na planie, mapie topograficznej
i w terenie
2.3 jw.
2.4 jw.
Analiza znaków graficznych
umieszczonych na mapie; odczytywanie
informacji przedstawionych na mapie;
porównanie zakresu informacji (legend)
przedstawionych na poszczególnych
rodzajach map
Mapy: turystyczna,
topograficzna, plan miasta lub
okolicy; nowy atlas „Przyroda.
Świat wokół nas”, s. 21
Wskazywanie głównych kierunków
geograficznych na mapie; omówienie
sposobu orientowania mapy za pomocą
kompasu wg instrukcji w podręczniku
(s. 44); omówienie sposobu orientowania
mapy za pomocą obiektów w terenie wg
instrukcji w podręczniku (s. 45); ćwiczenia
w orientowaniu mapy za pomocą kompasu
i obiektów w terenie
Podręcznik, mapa lub plan
miasta, okolicy, kompas,
nowy atlas „Przyroda. Świat
wokół nas”, s. 21
Tytuł rozdziału
w podręczniku
7. Obserwujemy
i pielęgnujemy
rośliny
Numer
i temat lekcji
Treści nauczania
w podręczniku
Treści nauczania w podstawie
programowej – wymagania szczegółowe.
Uczeń:
Warunki i sposoby realizacji
(procedury osiągania celów)
1.8 podaje przykłady roślin i zwierząt
hodowanych przez człowieka (w tym
w pracowni przyrodniczej) i wymienia
podstawowe zasady opieki nad nimi
1.9 rozpoznaje i nazywa niektóre rośliny
(w tym doniczkowe) zawierające substancje
trujące lub szkodliwe dla człowieka i podaje
zasady postępowania z nimi
3.1 obserwuje wszystkie fazy rozwoju
rośliny, dokumentuje obserwacje
Rozmowa na temat roślin uprawianych
przez człowieka w domu i ogrodzie;
rozmowa na temat zasad pielęgnacji roślin
doniczkowych; analiza porównawcza
wymagań i pielęgnacji np. paproci i kaktusa
Rośliny doniczkowe znajdujące
się w pracowni przyrodniczej;
zdjęcia lub okazy wybranych
roślin wykorzystywanych jako
przyprawy; materiały ze stron
internetowych lub atlasów na
temat wymagań życiowych
wybranych roślin
Omówienie zasad pielęgnacji roślin;
zakładanie hodowli fasoli wg opisu
w podręczniku (s. 48); analiza etapów
rozwoju rośliny; analiza porównawcza
pokroju drzew, krzewów, roślin zielnych;
omówienie zasad zakładania zielnika
wg instrukcji w podręczniku (s. 50)
Rozmowa na temat hodowanych zwierząt,
ich wymagań i zasad opieki nad nimi;
opisanie wymagań hodowanego zwierzęcia;
rozmowa na temat korzyści płynących z
hodowli zwierząt gospodarskich; prezentacja
informacji uzyskanych na podstawie
obserwacji hodowanego zwierzęcia (np.
wygląd, rytm dobowy, pożywienie itp.)
Sprawdzenie stopnia opanowania wymagań
szczegółowych; pogadanka uzupełniająca;
rozwiązywanie zadań utrwalających
w zeszycie ćwiczeń
Materiały do obserwacji: nasiona
fasoli, gaza, słoik, gumka
recepturka; zdjęcia drzew,
krzewów, roślin zielnych;
podręcznik
Omówienie budowy termometru
cieczowego; odczytywanie wskazań
termometru; obliczanie różnicy temperatury;
doświadczalne wykazanie wpływu
temperatury i wielkości powierzchni
na szybkość parowania wody wg opisu
w podręczniku (s. 60); obserwacja zjawiska
skraplania pary wodnej wg opisu
w podręczniku (s. 61)
Termometr zaokienny;
materiały do doświadczeń:
dwa spodki, łyżka, woda,
szklanka, płaski talerz, pisak
wodoodporny, przezroczysta
szklanka, trzy kostki lodu,
woda, termometr
laboratoryjny, niewielki słoik;
podręcznik
16. Poznajemy zasady
pielęgnacji roślin
Rola roślin w najbliższym
otoczeniu; przykłady
uprawianych roślin
doniczkowych; rośliny
wykorzystywane jako
przyprawy; zasady pielęgnacji
roślin
17. Poznajemy etapy
kiełkowania fasoli
17a. Lekcja w terenie
– Rozpoznawanie drzew,
krzewów i roślin
zielnych
Zasady pielęgnacji roślin; etapy
kiełkowania nasion fasoli; cechy
charakterystyczne drzew,
krzewów, roślin zielnych;
przykłady drzew i krzewów
rosnących w ogrodach; zasady
zakładania zielnika
Przykłady zwierząt hodowanych
1.8 jw.
przez człowieka oraz tych, których
hodowla w domu jest zabroniona;
zasady opieki nad hodowanymi
zwierzętami; znaczenie hodowli
zwierząt
8. Obserwujemy
i pielęgnujemy
zwierzęta
18. Poznajemy zasady
opieki nad hodowanymi
zwierzętami
Podsumowanie
działu 2
19. Odkrywamy
tajemnice warsztatu
przyrodnika
– podsumowanie działu
20. Sprawdzian
z działu 2
Utrwalenie i uzupełnienie
wiadomości z działu 2
Pomoce dydaktyczne
i materiały pomocnicze
Okazy zwierząt hodowanych
w pracowni, zdjęcia zwierząt
hodowanych przez uczniów,
atlasy zwierząt
Podręcznik, nowy atlas
„Przyroda. Świat wokół nas”,
pomoce dydaktyczne
wykorzystywane w trakcie
realizacji lekcji z działu 2
Badanie stopnia opanowania treści nauczania (wymagań szczegółowych) ujętych w następujących punktach podstawy programowej: 1.6, 1.7, 1.8, 1.9, 2.1, 2.3,
2.4, 3.1, 4.1
1.6, 1.7, 1.8, 1.9, 2.1, 2.3, 2.4, 3.1, 4.1
Dział 3. Odkrywamy tajemnice zjawisk przyrodniczych
1. Woda
występuje w
trzech
postaciach
21. Poznajemy stany
skupienia wody
Stany skupienia wody; budowa
i zasada działania termometru;
zjawisko parowania; czynniki
wpływające na szybkość
parowania; skraplanie
3.3 obserwuje i rozróżnia stany skupienia
wody; bada doświadczalnie zjawiska:
parowania, skraplania, topnienia
i zamarzania (krzepnięcia) wody
3.9 podaje przykłady występowania
i wykorzystania rozszerzalności cieplnej ciał
w życiu codziennym; wyjaśnia zasadę
działania termometru cieczowego
14.4 podaje i bada doświadczalnie czynniki
wywołujące topnienie i krzepnięcie
(temperatura) oraz parowanie i skraplanie
(temperatura, ruch powietrza, rodzaj cieczy,
wielkość powierzchni)
Tytuł rozdziału
w podręczniku
Numer
i temat lekcji
Treści nauczania
w podręczniku
2. Kiedy woda
22. Obserwujemy zmiany Krzepnięcie; zmiana objętości
wody podczas krzepnięcia;
zamarza, kiedy lód stanu skupienia wody
topnienie
się topi?
w przyrodzie
Treści nauczania w podstawie
programowej – wymagania szczegółowe.
Uczeń:
3.3 jw.
14.4 jw.
* zmiany stanów skupienia wody
w przyrodzie
* obieg wody w przyrodzie
3. Obserwujemy
pogodę
23. Poznajemy składniki
pogody i sposoby ich
pomiaru
Pogoda; składniki pogody; zmiany
temperatury w ciągu roku i ich
wpływ na organizmy; stopień
zachmurzenia; rodzaje chmur;
rodzaje opadów; pomiar ilości
opadów; osady atmosferyczne;
dziennik pogody
3.2 obserwuje i nazywa zjawiska
atmosferyczne zachodzące w Polsce
3.11 wymienia nazwy składników pogody
(temperatura powietrza, opady i ciśnienie
atmosferyczne, kierunek i siła wiatru) oraz
przyrządów służących do ich pomiaru;
podaje jednostki pomiaru temperatury
i opadów stosowane w meteorologii
3.12 obserwuje pogodę; mierzy temperaturę
powietrza oraz określa kierunek i siłę
wiatru, rodzaje opadów i osadów, stopień
zachmurzenia nieba; prowadzi kalendarz
pogody
24. Badamy obecność
powietrza i ciśnienia
atmosferycznego
Obecność powietrza; ciśnienie
atmosferyczne; przyrządy
i jednostki pomiaru ciśnienia
atmosferycznego
3.10 wykonuje i opisuje proste
doświadczenia wykazujące istnienie
powietrza i ciśnienia atmosferycznego;
buduje na podstawie instrukcji prosty
wiatromierz i wykorzystuje go
w prowadzeniu obserwacji
3.11 jw.
3.12 jw.
25. Wiatr i jego pomiar
Powstawanie wiatru; jednostki
prędkości wiatru; budowa
i działanie wiatromierza; kierunek
wiatru; prognoza pogody
26. Jak zmienia się
położenie Słońca nad
widnokręgiem?
Wschód, górowanie i zachód
Słońca; południe słoneczne; doba;
zmiany długości cienia w ciągu
dnia; zmiany temperatury
powietrza w ciągu dnia
23a. Lekcja w terenie
– Obserwacja i pomiar
składników pogody
4. Skąd się bierze
wiatr?
5. Słońce zmienia
położenie nad
widnokręgiem
Warunki i sposoby realizacji
(procedury osiągania celów)
Doświadczalne wykazanie zmiany objętości
wody podczas krzepnięcia wg opisu
w podręczniku (s. 62); wskazywanie
przykładów zmiany stanu skupienia wody
możliwych do zaobserwowania
w najbliższym otoczeniu; badanie zjawiska
topnienia lodu wg instrukcji w podręczniku
(s. 63)
Materiały do doświadczenia:
termometr, niewielki słoik
z pokrywką, woda (konieczne
jest zapewnienie dostępu
do zamrażalnika), kostki lodu,
spodki; podręcznik, nowy atlas
„Przyroda. Świat wokół nas”,
s. 41
* omówienie obiegu wody w przyrodzie
Wyjaśnienie pojęcia „pogoda”; omówienie
Nowy atlas „Przyroda. Świat
składników pogody; wskazanie przykładów wokół nas”, s. 17; termometr
wpływu zmian temperatury powietrza
zaokienny i pokojowy,
na organizmy (w tym człowieka);
deszczomierz
odczytywanie i zapisywanie wskazań
termometru; obserwacja i określanie stopnia
zachmurzenia; omówienie powstawania
chmur; rozpoznawanie rodzajów opadów
i osadów atmosferycznych; pomiar ilości
opadów; zapisywanie wyników pomiarów
temperatury powietrza i ilości opadów;
omówienie zasad prowadzenia dziennika
pogody
Badanie obecności powietrza wg opisu
w podręczniku (s. 71); doświadczalne
wykazanie istnienia ciśnienia
atmosferycznego wg opisu w podręczniku
(s. 72)
Omówienie powstawania wiatru oraz
jednostek pomiaru prędkości wiatru;
omówienie budowy wiatromierza;
omówienie etapów konstruowania
wiatromierza wg instrukcji w podręczniku
(s. 73); określanie kierunku i siły wiatru za
pomocą wiatromierza; odczytywanie
prognozy pogody
2.2 obserwuje widomą wędrówkę Słońca
w ciągu doby; miejsca wschodu, górowania i
zachodu Słońca w zależności od pory roku;
wskazuje zależności między wysokością
Słońca a długością cienia
Pomoce dydaktyczne
i materiały pomocnicze
Pogadanka objaśniająca „wędrówkę”
Słońca po niebie; omówienie i obserwacja
zmian długości cienia wg instrukcji
w podręczniku (s. 76); omówienie zmian
temperatury powietrza w ciągu dnia
Materiały do doświadczeń:
przezroczysta miska, woda,
słomka do napojów, nożyczki,
plastikowa butelka bez nakrętki
z odciętym dnem, guma z
balonika, gumka recepturka;
podręcznik, nowy atlas
„Przyroda. Świat wokół nas”, s.
17
Podręcznik, wiatromierz, nowy
atlas „Przyroda. Świat wokół
nas”, s. 17
Materiały do prowadzenia
obserwacji: gnomon, centymetr
krawiecki; podręcznik, nowy
Atlas Przyroda „Świat wokół
nas”, s. 16
Tytuł rozdziału
w podręczniku
6. Obserwujemy
pory roku
Podsumowanie
działu 3
Numer
i temat lekcji
27. Jak zmienia
się pogoda i przyroda
w ciągu roku?
27a. Lekcja w terenie
– Jak zmienia się
pogoda i przyroda w
ciągu roku?
28. Odkrywamy
tajemnice zjawisk
przyrodniczych
– podsumowanie działu
29. Sprawdzian
z działu 3
Dział 4. Odkrywamy tajemnice życia
1. Wspólne cechy 30. Poznajemy budowę
organizmów
i czynności życiowe
organizmów
2. Różnorodność
organizmów
31. W jaki sposób
uporządkowano
organizmy?
Treści nauczania
w podręczniku
Treści nauczania w podstawie
programowej – wymagania szczegółowe.
Uczeń:
Występowanie pór roku; równonoc
jesienna; przyroda jesienią;
przesilenie zimowe; zwierzęta
w czasie zimy; równonoc
wiosenna, zwiastuny wiosny;
przyczyny zmian temperatury
w poszczególnych porach roku,
przesilenie letnie; przyroda latem
3.13 opisuje i porównuje cechy pogody
w różnych porach roku; dostrzega zależność
między wysokością Słońca, długością dnia
a temperaturą powietrza w ciągu roku
Rozmowa na temat przyczyn zmian pór
roku oraz związanych z nimi zmian
zachodzących w pogodzie i przyrodzie;
pogadanka objaśniająca zależność między
wysokością Słońca a długością dnia
w ciągu roku
Podręcznik, zeszyt ćwiczeń,
nowy atlas „Przyroda. Świat
wokół nas”, s. 16
Utrwalenie i uzupełnienie
wiadomości z działu 3
2.2, 3.2, 3.3, 3.9, 3.10, 3.11, 3.12, 3.13,
14.4
Sprawdzenie stopnia opanowania wymagań
szczegółowych; pogadanka uzupełniająca,
rozwiązywanie zadań utrwalających
w zeszycie ćwiczeń
Podręcznik, zeszyt ćwiczeń,
nowy atlas „Przyroda. Świat
wokół nas”, pomoce dydaktyczne
wykorzystywane w trakcie
realizacji lekcji z działu 3
Pomoce dydaktyczne
i materiały pomocnicze
Badanie stopnia opanowania treści nauczania (wymagań szczegółowych) ujętych w następujących punktach podstawy programowej: 2.2, 3.2, 3.3, 3.9, 3.10, 3.11,
3.12, 3.13, 14.4
Komórkowa budowa
organizmów; hierarchiczna
budowa organizmów
wielokomórkowych; czynności
życiowe organizmów; cechy
rozmnażania płciowego
i bezpłciowego
Podział organizmów na pięć
królestw; ogólny opis
poszczególnych królestw
* nazewnictwo organizmów
* wirusy
3. Organizmy
różnią się
sposobem
odżywiania
Warunki i sposoby realizacji
(procedury osiągania celów)
4.1 rozpoznaje w terenie przyrodnicze
(nieożywione i ożywione) oraz
antropogeniczne składniki krajobrazu
i wskazuje zależności między nimi
4.4 opisuje przystosowania budowy
zewnętrznej i czynności życiowych
organizmów lądowych do środowiska życia,
na przykładach obserwowanych
organizmów
4.4 jw.
4.11 obserwuje i nazywa typowe rośliny
i zwierzęta żyjące w jeziorze lub rzece;
opisuje przystosowania ich budowy
zewnętrznej i czynności życiowych
do środowiska życia
32. Jak odżywiają się
rośliny i dla jakich
organizmów są
pożywieniem?
Organizmy samożywne
4.5 wskazuje organizmy samożywne
i cudzożywne; sposób wytwarzania cudzożywne oraz podaje podstawowe
pokarmu przez rośliny;
różnice w ich sposobie odżywiania się
roślinożercy
33. W jaki sposób
zdobywają pokarm
zwierzęta mięsożerne
wszystkożerne?
Drapieżniki i padlinożercy;
wszystkożercy; przykłady
organizmów odżywiających
się szczątkami glebowymi;
pasożyty
4.5 jw.
4.14 opisuje glebę jako zbiór składników
nieożywionych ożywionych; wyjaśnia
znaczenie organizmów glebowych
i próchnicy w odniesieniu do żyzności
gleby
Obserwacja organizmu jednokomórkowego;
omówienie hierarchicznej budowy
organizmów; obserwacja organizmu
zwierzęcego hodowanego w pracowni
– omówienie czynności życiowych;
porównanie cech rozmnażania płciowego
i bezpłciowego
Mikroskop, preparat
mikroskopowy organizmu
jednokomórkowego np.
chlorella, organizm zwierzęcy
hodowany w pracowni, nowy
atlas „Przyroda. Świat wokół
nas”, s. 8–9
Pogadanka na temat różnorodności
organizmów i konieczności ich
pogrupowania; obserwacja przedstawicieli
wybranych królestw – wskazywanie ich cech
charakterystycznych
* omówienie zasad nazewnictwa
organizmów
* pogadanka na temat wirusów
Wyjaśnienie istoty samożywności
i cudzożywności; wskazywanie
w najbliższym otoczeniu przykładów
organizmów samożywnych; wskazywanie
przykładów i cech roślinożerców
Nowy atlas „Przyroda. Świat
wokół nas”, s. 8–9; okazy roślin,
zwierząt, grzybów, protistów;
preparaty mikroskopowe
lub tablice dydaktyczne
przedstawiające budowę bakterii
i protistów
Rozmowa na temat klasyfikacji zwierząt
mięsożernych; wskazywanie cech
przykładów drapieżników i padlinożerców;
obserwacja organizmów glebowych;
podawanie przykładów organizmów
wszystkożernych; pogadanka na temat
pasożytów
Zdjęcia zwierząt roślinożernych,
zeszyt ćwiczeń
Zdjęcia zwierząt mięsożernych,
hodowla dżdżownic lub tablice
dydaktyczne pokazujące
budowę tryb życia dżdżownic,
zdjęcia pasożytów, podręcznik,
zeszyt ćwiczeń
Tytuł rozdziału
w podręczniku
Numer
i temat lekcji
Treści nauczania
w podręczniku
Treści nauczania w podstawie
programowej – wymagania szczegółowe.
Uczeń:
Warunki i sposoby realizacji
(procedury osiągania celów)
Pomoce dydaktyczne
i materiały pomocnicze
4. Zależności
pokarmowe
w przyrodzie
34. Poznajemy
zależności pokarmowe
między organizmami
Zależności pokarmowe; ogniwa
łańcucha pokarmowego; rola
destruentów; sieć pokarmowa
* sposoby obrony przed
naturalnymi
wrogami
4.6 przedstawia proste zależności
pokarmowe zachodzące między
organizmami lądowymi, posługując
się modelem lub schematem
4.11 jw.
4.12 przedstawia proste zależności
pokarmowe występujące
w środowisku wodnym, posługując się
modelem lub schematem
Omówienie struktury łańcucha
pokarmowego; układanie przykładowych
łańcuchów i sieci pokarmowych; analiza
sytuacji, kiedy zostaje wyeliminowane
któreś ogniwo łańcucha pokarmowego;
omówienie roli destruentów w przyrodzie
* rozmowa na temat sposobów obrony
różnych organizmów przed naturalnymi
wrogami; wskazywanie przykładów obrony
Przygotowane przez uczniów
koła z rysunkami lub zdjęciami
organizmów roślinnych
i zwierzęcych; prostokąty
z nazwami ogniw łańcucha
pokarmowego; podręcznik
Podsumowanie
działu 4
35. Odkrywamy
tajemnice życia
– podsumowanie działu
Utrwalenie i uzupełnienie
wiadomości z działu 4
4.1, 4.4, 4.5, 4.6, 4.11, 4.12, 4.14
Sprawdzenie stopnia opanowania wymagań
szczegółowych; pogadanka uzupełniająca;
rozwiązywanie zadań utrwalających
w zeszycie ćwiczeń
Podręcznik, zeszyt ćwiczeń,
nowy atlas „Przyroda. Świat
wokół nas”, pomoce dydaktyczne
wykorzystywane w trakcie
realizacji lekcji z działu 4
36. Sprawdzian
z działu 4
Badanie stopnia opanowania treści nauczania (wymagań szczegółowych) ujętych w następujących punktach podstawy programowej:
4.1, 4.4, 4.5, 4.6, 4.11, 4.12, 4.14
Dział 5. Odkrywamy tajemnice ciała człowieka
1. Odżywianie się 37. Poznajemy
Podział pokarmów na produkty
składniki pokarmu
pochodzenia roślinnego
i zwierzęcego; podział składników
substancji pokarmowych i ich
przykłady; znaczenie
poszczególnych substancji
pokarmowych dla organizmu;
znaczenie wody dla organizmu
38. Poznajemy zasady
przygotowywania
i spożywania posiłków
9.3 wymienia zasady prawidłowego
odżywiania i stosuje je
9.13 wymienia zasady zdrowego stylu
życia i uzasadnia konieczność ich
stosowania
Rodzaje i liczba posiłków w ciągu 9.3 jw.
dnia; zasady spożywania posiłków; 9.13 jw.
zasady przygotowywania
posiłków;
piramida pokarmowa
* anoreksja
2. Trawienie
i wchłanianie
pokarmu
39. Jak przebiega
trawienie i wchłanianie
pokarmu?
Narządy budujące układ
pokarmowy; rodzaje zębów i ich
rola; rola poszczególnych
narządów przewodu
pokarmowego; etapy trawienia
pokarmu; wchłanianie pokarmu;
podstawowe zasady higieny układu
pokarmowego
* rola narządów wspomagających
trawienie
8.1 podaje nazwy układów narządów
budujących organizm człowieka: (...)
wskazuje na planszy główne narządy
tych układów
c) układ pokarmowy – jama ustna,
przełyk, żołądek, jelito cienkie, jelito
grube, odbytnica
8.2 wymienia podstawowe funkcje
poznanych układów człowieka
Omówienie klasyfikacji pokarmów
ze względu na ich pochodzenie; pokaz
przykładowych produktów żywnościowych;
omówienie roli oraz skutków niedoboru
i nadmiaru poszczególnych składników
pokarmowych
Produkty pochodzenia roślinnego
i zwierzęcego bogate w wybrane
składniki pokarmowe oraz ich
zdjęcia i opakowania po nich
Rozmowa na temat zasad przygotowywania
i spożywania posiłków; sformułowanie
zasad właściwego żywienia; układanie
przykładowego jadłospisu; analiza piramidy
pokarmowej; prezentacja estetycznego
nakrycia stołu
* pogadanka na temat objawów i skutków
anoreksji
Analiza położenia poszczególnych
narządów układu pokarmowego;
opis etapów trawienia pokarmu; omówienie
wchłaniania pokarmu; wskazywanie na
planszy lub modelu położenia narządów
przewodu pokarm.
i narządów wspomagających trawienie;
rozmowa na temat zasad higieny układu
pokarmowego * omówienie roli narządów
wspomagających trawienie
Zestawy do nakrycia stołu
(talerze, sztućce, serwety,
szklanki)
Nowy atlas „Przyroda. Świat
wokół nas”, s. 12; plansza
dydaktyczna „Układ
pokarmowy”; model tułowia
człowieka
Tytuł rozdziału
w podręczniku
3. Krążenie krwi
Numer
i temat lekcji
40. Jaką rolę odgrywa
układ krwionośny?
Treści nauczania
w podręczniku
Rodzaje naczyń krwionośnych
i ich funkcje; rola serca; tętno;
zadania układu krwionośnego;
higiena układu krwionośnego
Treści nauczania w podstawie
programowej – wymagania szczegółowe.
Uczeń:
8.1 jw.
d) układ krwionośny – serce, naczynia
krwionośne: żyły i tętnice
8.2 jw.
* składniki krwi i ich rola
4. Jak
oddychamy?
41. Jak oddychamy?
5. Energia jest
niezbędna do
życia
42. Jak organizm
uzyskuje energię
niezbędną do życia?
43. Jakie substancje
powstają w wyniku
oddychania?
6. Szkielet i
mięśnie
umożliwiają ruch
44. Jakie układy
narządów umożliwiają
ruch organizmu?
7. Jak organizm
odbiera
informacje
z otoczenia?
45. Jak organizm
odbiera informacje
z otoczenia? Narząd
wzroku
Budowa układu oddechowego;
wdech i wydech; rola układu
oddechowego; budowa i rola płuc;
wymiana gazowa w płucach;
higiena układu oddechowego
Warunki i sposoby realizacji
(procedury osiągania celów)
Pomoce dydaktyczne
i materiały pomocnicze
Wskazywanie na planszy narządów
budujących układ krwionośny; pomiar tętna
własnego i kolegi; „wysłuchanie” pracy
serca; pogadanka na temat zadań układu
krwionośnego
Nowy atlas „Przyroda. Świat
wokół nas”, s. 11; zegarek
z sekundnikiem lub stoper,
stetoskop, model tułowia
człowieka, model serca
człowieka, plansza dydaktyczna
„Układ krążenia”
Nowy atlas „Przyroda. Świat
wokół nas”, s. 12; model tułowia
człowieka, plansza dydaktyczna
„Układ oddechowy”, podręcznik,
zeszyt ćwiczeń
Omówienie położenia i roli poszczególnych
narządów układu oddechowego;
wskazywanie położenia narządów
na planszy; analiza schematu wdechu
i wydechu; obserwacja ruchów klatki
piersiowej podczas wdechu i wydechu;
omówienie przebiegu wymiany gazowej
w płucach; rozmowa na temat zasad higieny
układu oddechowego
Istota oddychania
8.5 wykazuje doświadczalnie, że
Omówienie istoty oddychania
komórkowego; substraty
czynnikiem niezbędnym do spalania jest
komórkowego; omówienie roli układów:
i produkty oddychania;
tlen; identyfikuje produkty spalania
pokarmowego, oddechowego
współdziałanie układów:
i oddychania: dwutlenek węgla, parę
i krwionośnego w procesie uzyskiwania
pokarmowego, oddechowego
wodną oraz podaje ich nazwy
energii przez organizm
i krwionośnego w procesie
Doświadczalne wykrywanie obecności
uzyskiwania energii przez
dwutlenku węgla i pary wodnej
organizm
w wydychanym powietrzu wg opisu
Skład jakościowy wydychanego
w podręczniku (s. 123); porównanie
powietrza; wpływ wybranych
zapotrzebowania energetycznego
czynników na zapotrzebowanie
w zależności od wybranych czynników
energetyczne organizmu
* odczytywanie z opakowań artykułów
* kaloryczność pokarmów
spożywczych informacji o ich wartości
odżywczej
Elementy budujące układ ruchu;
8.1 jw.
Omówienie współdziałania układów
główne elementy budowy
a) układ kostny – elementy układu: czaszka, kostnego i mięśniowego w procesie
szkieletu; połączenia kości;
kręgosłup, klatka piersiowa, kończyny
wykonywania ruchów; wskazywanie na
kształty kości; rola szkieletu; praca górne, kończyny dolne
modelu lub planszy dydaktycznej głównych
mięśni szkieletowych; higiena
8.2 jw.
elementów budowy szkieletu, przykładów
układu ruchu
9.6 wyjaśnia znaczenie ruchu i ćwiczeń
połączeń kości, kości o różnych kształtach;
* przykłady pracy mięśni
fizycznych w utrzymaniu zdrowia
omówienie sposobu pracy mięśni
budujących narządy wewnętrzne
szkieletowych; omówienie zasad higieny
układu ruchu
* omówienie przykładów działania mięśni
budujących narządy wewnętrzne
Zadania nerwów i mózgu; rola
8.2 jw.
Omówienie zadań nerwów i mózgu;
narządów zmysłów; budowa
8.6 opisuje rolę zmysłów w odbieraniu
omówienie roli narządów zmysłów;
oka; istota widzenia
wrażeń ze środowiska zewnętrznego
wskazywanie na planszy dydaktycznej lub
na modelu głównych elementów budowy
oka; objaśnienie istoty widzenia – analiza
drogi promienia świetlnego
8.1 jw.
b) układ oddechowy – jama nosowa, krtań,
tchawica, oskrzela, płuca
8.2 jw.
Podręcznik, zeszyt ćwiczeń
Materiały do doświadczeń: dwa
słoiki, dwie rurki, pisak
wodoodporny, woda wapienna,
dwa lusterka; podręcznik,
zeszyt ćwiczeń
* opakowania po artykułach
spożywczych zawierające
informacje o ich wartości
odżywczej
Nowy atlas „Przyroda. Świat
wokół nas”, s. 10 i 12; model
szkieletu człowieka, plansza
dydaktyczna „Układ ruchu”
Nowy atlas „Przyroda. Świat
wokół nas”, s. 10–11; plansza
dydaktyczna „Budowa oka”,
model budowy oka
Tytuł rozdziału
w podręczniku
Numer
i temat lekcji
Treści nauczania
w podręczniku
46. Jak organizm
odbiera informacje
z otoczenia? Narządy:
węchu, smaku, słuchu
i dotyku
8. Kobieta
i mężczyzna
47. Różnice w budowie
ciała kobiety
i mężczyzny
9. Od poczęcia
do narodzin
48. Od poczęcia
do narodzin
10. Od narodzin
do starości
49. Od noworodka
do ucznia
Okres noworodkowy, okres
niemowlęcy; okres
poniemowlęcy; okres
przedszkolny; okres szkolny
50. Od okresu
dojrzewania do
starości
Okres szkolny; zmiany
fizyczne w okresie
dojrzewania u chłopców
i dziewcząt; wiek dorosły;
okres starości; higiena okresu
dojrzewania
8.3 jw.
8.4 opisuje zmiany zachodzące
w organizmach podczas dojrzewania
płciowego
51. Odkrywamy
tajemnice ciała
człowieka
– podsumowanie działu
Utrwalenie i uzupełnienie
wiadomości z działu 5
8.1 a), b), c), d), e), 8.2, 8.3, 8.4, 8.5, 8.6,
9.3, 9.5, 9.6, 9.13
52. Sprawdzian
z działu 5
* budowa układu nerwowego
Cechy budowy kobiety
i mężczyzny; budowa i funkcje
męskiego układu rozrodczego;
budowa i funkcje żeńskiego
układu rozrodczego; higiena
układu rozrodczego
Zapłodnienie; zagnieżdżenie się
zapłodnionej komórki w macicy;
rozwój zarodkowy; rozwój
płodowy; rola łożyska, poród
Warunki i sposoby realizacji
(procedury osiągania celów)
Omówienie roli narządów zmysłów: słuchu,
dotyku, smaku i węchu; wskazywanie na
planszy głównych elementów budowy ucha;
omówienie drogi dźwięku w uchu;
rozmowa na temat roli zmysłów
w odbieraniu wrażeń ze środowiska
zewnętrznego; rozmowa na temat higieny
narządów wzroku i słuchu * omówienie
budowy układu nerwowego
8.1 jw.
Omówienie różnic w budowie sylwetki
e) układ rozrodczy żeński –jajniki,
kobiety i mężczyzny; wskazywanie na
jajowody, macica, pochwa i układ
planszy położenia narządów rozrodczych
rozrodczy męski – jądra, nasieniowody,
żeńskich i męskich; omówienie funkcji
prącie
układów rozrodczych; rozmowa na temat
8.2 jw.
zasad higieny układu rozrodczego
8.3 rozpoznaje i nazywa, na podstawie
Analiza planszy dydaktycznej
opisu, fotografii lub rysunku, etapy rozwoju przedstawiającej etapy rozwoju
człowieka (zarodkowy, płodowy, okres
zarodkowego i płodowego człowieka;
noworodkowy, niemowlęcy, poniemowlęcy, omówienie roli łożyska
przedszkolny, szkolny, wieku dorosłego,
starości)
8.3 rozpoznaje i nazywa na podstawie opisu, Analiza planszy dydaktycznej, zdjęć,
fotografii lub rysunku, etapy rozwoju
ilustracji przedstawiających etapy rozwoju
człowieka (zarodkowy, płodowy, okres
od urodzenia do okresu szkolnego;
noworodkowy, niemowlęcy, poniemowlęcy, wskazywanie cech poszczególnych etapów
przedszkolny, szkolny, wieku dorosłego,
rozwojowych; przedstawienie etapów
starości)
rozwojowych na linii czasu
7. Jak organizm
odbiera
informacje
z otoczenia? cd.
Podsumowanie
działu 5
Budowa i rola ucha; droga
dźwięku w uchu; rola skóry
w procesie odbierania wrażeń
czuciowych; rola narządów
odbierających wrażenia smakowe
i węchowe; higiena narządów
zmysłów
Treści nauczania w podstawie
programowej – wymagania szczegółowe.
Uczeń:
8.6 jw.
9.5 charakteryzuje podstawowe zasady
ochrony narządów wzroku i słuchu
Spotkanie z pielęgniarką – rozmowa na
temat zmian zachodzących w organizmie
w okresie dojrzewania oraz na temat zasad
higieny
Sprawdzenie stopnia opanowania wymagań
szczegółowych; pogadanka uzupełniająca;
rozwiązywanie zadań utrwalających
w zeszycie ćwiczeń
Pomoce dydaktyczne
i materiały pomocnicze
Nowy atlas „Przyroda. Świat
wokół nas”, s. 10; plansza
dydaktyczna „Budowa ucha”,
model budowy ucha
Nowy atlas „Przyroda. Świat
wokół nas”, s. 13; plansza
dydaktyczna „Budowa układu
rozrodczego”
Nowy atlas „Przyroda. Świat
wokół nas”, s. 13
Nowy atlas „Przyroda. Świat
wokół nas”, s. 13; plansza
dydaktyczna przedstawiająca
poszczególne etapy rozwoju
człowieka, zdjęcia z różnych
okresów rozwojowych
człowieka
Nowy atlas „Przyroda. Świat
wokół nas”, s. 13; plansza
dydaktyczna przedstawiająca
poszczególne etapy rozwoju
człowieka, zdjęcia z różnych
okresów rozwojowych
Podręcznik, zeszyt ćwiczeń,
nowy atlas „Przyroda. Świat
wokół nas”, pomoce dydaktyczne
wykorzystywane w trakcie
realizacji lekcji z działu 5
Badanie stopnia opanowania treści nauczania (wymagań szczegółowych) ujętych w następujących punktach podstawy programowej: 8.1 a), b), c), d), e), 8.2, 8.3,
8.4, 8.5, 8.6, 9.3, 9.5, 9.6, 9.13
Tytuł rozdziału
w podręczniku
Numer
i temat lekcji
Dział 6. Odkrywamy tajemnice zdrowia
1. Choroby
53. Poznajemy choroby
zakaźne
zakaźne
Treści nauczania
w podręczniku
Przyczyny chorób zakaźnych;
drogi wnikania drobnoustrojów
chorobotwórczych; gorączka;
objawy chorób zakaźnych;
choroby przenoszone
z wdychanym powietrzem
i sposoby im zapobiegania;
zatrucia pokarmowe i sposoby
ich unikania; choroby
wywoływane przez
drobnoustroje wnikające do
organizmu przez uszkodzoną
skórę
Treści nauczania w podstawie
programowej – wymagania szczegółowe.
Uczeń:
9.1 podaje przykłady negatywnego wpływu
wybranych gatunków zwierząt, roślin,
grzybów, bakterii i wirusów na zdrowie
człowieka; wymienia zachowania
zapobiegające chorobom przenoszonym
i wywoływanym przez nie
9.2 wymienia zasady postępowania
z produktami spożywczymi od momentu
zakupu do spożycia (termin przydatności,
przechowywanie, przygotowywanie
posiłków)
* szczepionki
2. Choroby
pasożytnicze
54. Poznajemy choroby
pasożytnicze
Pasożyty wewnętrzne; pasożyty
zewnętrzne; zapobieganie
chorobom pasożytniczym;
grzybice; choroby odzwierzęce
9.1 jw.
3. Jak dbać
o higienę?
55. Jak dbać o higienę?
Higiena skóry; zasady mycia rąk;
czystość włosów i paznokci;
dbałość o ubiór; higiena jamy
ustnej; zasady mycia zębów
9.4 podaje i stosuje zasady dbałości
o własne ciało (higiena skóry, włosów,
zębów, paznokci oraz odzieży)
4. Jak sobie radzić
w sytuacjach
niebezpiecznych
w domu?
56. Niebezpieczeństwa
i pierwsza pomoc
w domu
Upadki – przyczyny i skutki,
pierwsza pomoc; pierwsza pomoc
przy skaleczeniach; pierwsza
pomoc w przypadku oparzeń;
numery alarmowe
9.8 opisuje zasady udzielania pierwszej
pomocy w niektórych urazach
9.11 wymienia podstawowe zasady
bezpiecznego zachowania się w domu,
w tym posługiwania się urządzeniami
elektrycznymi, korzystania z gazu i wody
Warunki i sposoby realizacji
(procedury osiągania celów)
Rozmowa na temat drobnoustrojów
chorobotwórczych i dróg wnikania ich do
organizmu; omówienie objawów grypy,
ospy, anginy; sporządzenie mapy myśli pt.
„Choroby zakaźne”; odczytywanie
informacji z opakowań produktów
spożywczych; rozmowa na temat
właściwego postępowania z produktami
spożywczymi; omówienie objawów zatruć;
rozmowa na temat chorób wywoływanych
przez drobnoustroje wnikające przez
uszkodzoną skórę i sposobów
zabezpieczania się przed nimi
* pogadanka na temat roli szczepionek
w zapobieganiu chorobom zakaźnym
Rozmowa na temat pasożytów
wewnętrznych i zewnętrznych oraz
sposobów zarażania się nimi; oglądanie
plansz dydaktycznych lub preparatów
przedstawiających budowę tasiemca
i wszy; sformułowanie zasad, których
przestrzeganie może uchronić przed
zarażeniem się pasożytami zewnętrznymi
Spotkanie z pielęgniarką; rozmowa na temat
pielęgnacji skóry w okresie dojrzewania;
pokaz mycia rąk; rozmowa na temat zasad
doboru pasty i szczoteczki do zębów;
rozmowa na temat mycia zębów w oparciu
o instrukcję z podręcznika (s. 163)
Rozmowa na temat przyczyn i skutków
upadków; pokaz unieruchamiania kończyny,
pokaz zakładania opatrunku; spotkanie z
pielęgniarką; wskazywanie przykładowych
sytuacji, w których korzystamy z numerów
alarmowych; odgrywanie scenek
kształcących umiejętność informowania
o urazach (rodzaj urazu, zachowanie
poszkodowanego, jaka pomoc została
udzielona itp.)
Pomoce dydaktyczne
i materiały pomocnicze
Plansze dydaktyczne
przedstawiające kleszcze,
preparat mokry kleszcza,
opakowania po różnych
produktach spożywczych
Plansze dydaktyczne
przedstawiające pasożyty
zewnętrzne, preparat mokry
tasiemca, preparat wszy
Kosmetyki do pielęgnacji skóry
w okresie dojrzewania, preparaty
(zdjęcia lub ulotki) do
pielęgnacji cery trądzikowej,
pasty do zębów, szczotki, nici
dentystyczne, model czaszki (do
pokazu mycia zębów),
podręcznik, zeszyt ćwiczeń
Trójkątna chusta, deszczułki,
bandaż, woda utleniona, plansze
dydaktyczne z instrukcjami
udzielania pierwszej pomocy
Tytuł rozdziału
w podręczniku
Numer
i temat lekcji
Treści nauczania
w podręczniku
Treści nauczania w podstawie
programowej – wymagania szczegółowe.
Uczeń:
Warunki i sposoby realizacji
(procedury osiągania celów)
Analiza zagrożeń występujących w domu
i sposobów zapobiegania im; rozmowa na
temat zagrożeń wynikających
z niewłaściwego używania urządzeń
elektrycznych; odczytywanie symboli
umieszczanych na opakowaniach wybranych
środków chemicznych; rozmowa na temat
sposobu udzielania pierwszej pomocy
w przypadku zatruć środkami chemicznymi;
prezentacja zdjęć trujących roślin
doniczkowych; prezentacja informacji na
temat postępowania z roślinami trującymi
Rozmowa na temat przyczyn wypadków
drogowych i zasad poruszania się po
drogach; rozpoznawanie wybranych
znaków drogowych; omówienie zasad
postępowania w czasie pożaru (spotkanie
z funkcjonariuszem straży pożarnej);
omówienie roli tablic informujących
o zakazach (np. kąpieli, parkowania);
sporządzenie mapy myśli pt.: „Zagrożenia
poza domem”; sporządzenie mapy miejsc
niebezpiecznych w najbliższej okolicy;
opracowanie w grupach zbioru zasad
bezpiecznego poruszania się poza domem
(1 grupa – 1 instrukcja)
Spotkanie z psychologiem lub pielęgniarką
– rozmowa na temat szkodliwości
uzależnień; sporządzenie listy przyczyn, dla
których dzieci i młodzież sięgają po środki
niedozwolone; analiza negatywnego wpływu
na organizm substancji uzależniających;
ćwiczenie zachowań asertywnych zgodnie
z instrukcją w podręczniku (s. 179);
wykonanie plakatów „Stop uzależnieniom”
* rozmowa na temat możliwych przyczyn,
postaci i profilaktyki chorób
nowotworowych
Sprawdzenie stopnia opanowania wymagań
szczegółowych; pogadanka uzupełniająca;
rozwiązywanie zadań utrwalających
w zeszycie ćwiczeń
4. Jak sobie radzić
w sytuacjach
niebezpiecznych
w domu? cd.
57. Jak uniknąć
niebezpiecznych
sytuacji w domu?
Bezpieczeństwo
w poszczególnych
pomieszczeniach w domu;
zasady obsługi urządzeń
elektrycznych; zatrucia:
środkami chemicznymi, gazem,
roślinami; znaczenie wybranych
symboli umieszczanych na
opakowaniach środków
chemicznych używanych
w domu
1.9 rozpoznaje i nazywa niektóre rośliny
(w tym doniczkowe) zawierające substancje
trujące lub szkodliwe dla człowieka i podaje
zasady postępowania z nimi
9.10 wyjaśnia znaczenie symboli
umieszczonych np. na opakowaniach
środków czystości i korzysta z produktów
zgodnie z ich przeznaczeniem
9.11 jw.
5. Uważaj na
siebie i innych
również poza
domem
58. Jak dbać
o bezpieczeństwo poza
domem?
Przyczyny wypadków drogowych;
zasady poruszania się po drogach;
postępowanie w czasie pożaru;
bezpieczeństwo: nad wodą, na wsi,
podczas zabaw ruchowych;
zagrożenia ze strony owadów
i roślin; niewypały i niewybuchy
1.9 jw.
9.7 podaje przykłady właściwego spędzania
wolnego czasu, z uwzględnieniem zasad
bezpieczeństwa w czasie gier i zabaw
ruchowych oraz poruszania się po drodze
9.9 podaje przykłady zachowań i sytuacji,
które mogą zagrażać zdrowiu i życiu
człowieka (np. niewybuchy i niewypały,
pożar, wypadek drogowy, jazda na łyżwach
lub kąpiel w niedozwolonych miejscach)
6. Uzależnienia są
groźne
59. Uzależnienia i ich
skutki
Uzależnienia; wpływ na
organizm: dymu papierosowego,
alkoholu, narkotyków;
asertywność; wybrane sposoby
zachowań asertywnych
9.12 wyjaśnia negatywny wpływ alkoholu,
nikotyny i substancji psychoaktywnych na
zdrowie człowieka; podaje propozycje
asertywnych zachowań w przypadku presji
otoczenia
* choroby nowotworowe
Podsumowanie
działu 6
Pomoce dydaktyczne
i materiały pomocnicze
Etykiety z opakowań środków
chemicznych, tablica
z oznaczeniami substancji
niebezpiecznych, zdjęcia
trujących roślin doniczkowych
(z atlasów, ulotek, internetu),
podręcznik, zeszyt ćwiczeń
Tablice znaków drogowych,
zdjęcia tablic informujących
o zakazach, zdjęcia dziko
rosnących roślin trujących
i niebezpiecznych owadów
Materiały do wykonania
plakatu, ulotki i artykuły na
temat uzależnień, podręcznik,
zeszyt ćwiczeń
60. Odkrywamy
tajemnice zdrowia
– podsumowanie działu
Utrwalenie i uzupełnienie
wiadomości z działu 6
61. Sprawdzian
z działu 6
Badanie stopnia opanowania treści nauczania (wymagań szczegółowych) ujętych w następujących punktach podstawy programowej: 1.9, 9.1, 9.2, 9.4, 9.7, 9.8, 9.9,
9.10, 9.11, 9.12
1.9, 9.1, 9.2, 9.4, 9.7, 9.8, 9.9, 9.10, 9.11,
9.12
Podręcznik, zeszyt ćwiczeń,
pomoce dydaktyczne
wykorzystywane w trakcie
realizacji lekcji z działu 6
Tytuł rozdziału
w podręczniku
Treści nauczania
w podręczniku
Numer
i temat lekcji
Treści nauczania w podstawie
programowej – wymagania szczegółowe.
Uczeń:
Warunki i sposoby realizacji
(procedury osiągania celów)
Pomoce dydaktyczne
i materiały pomocnicze
Dział 7. Odkrywamy tajemnice życia w wodzie
1. Wody słodkie
i wody słone
62. Wody słodkie
i wody słone
Występowanie wód słonych
i słodkich; klasyfikacja wód
słodkich; powstawanie rzek,
jezior i bagien; klasyfikacja wód
słonych
4.9 rozróżnia i opisuje rodzaje wód
powierzchniowych
2. Warunki życia
w wodzie
63. Warunki życia
w wodzie – ruch i opór
wody
Czynniki warunkujące życie
w wodzie; przystosowania
zwierząt ułatwiające pokonywanie
oporu wody; przykłady zwierząt
wodnych mających omawiane
przystosowania; przystosowania
w budowie roślin i zwierząt do
ruchu wody; organizmy
planktonowe
Zasoby tlenowe wód; sposoby
pobierania tlenu przez organizmy
żyjące w wodzie; zmiany
temperatury w środowisku
wodnym; warunki świetlne
panujące w wodzie i ich wpływ na
występowanie organizmów
4.10 wymienia i charakteryzuje czynniki
warunkujące życie w wodzie
4.11 obserwuje i nazywa typowe rośliny
i zwierzęta żyjące w jeziorze lub rzece;
opisuje przystosowania ich budowy
zewnętrznej i czynności życiowych do
środowiska życia
Elementy doliny rzeki; elementy
rzeki: źródło, bieg górny, bieg
środkowy, bieg dolny, ujście;
przystosowania organizmów do
życia w poszczególnych odcinkach
rzeki; kształt doliny rzeki
w poszczególnych odcinkach
4.8 obserwuje zjawiska zachodzące
w cieku wodnym; określa kierunek
i szacuje prędkość przepływu wody;
rozróżnia prawy i lewy brzeg
4.11 jw.
64. Warunki życia
w wodzie – zawartość
tlenu, temperatura,
naświetlenie
3. Obserwujemy
rzekę
64a. Lekcja w terenie
– Warunki życia w
wodzie
65. Poznajemy rzekę
66. Z jaką prędkością
i dokąd płynie rzeka?
66a. Lekcja w terenie
– Z jaką prędkością
płynie rzeka?
Pomiar prędkości wody w rzece;
rzeka główna; dopływ; dorzecze
Pogadanka na temat rodzajów wód na
Ziemi; wskazywanie na mapie rzek, jezior,
mórz, oceanów; odczytywanie nazw
oceanów, jezior, rzek; wykonanie
schematu przedstawiającego podział wód
występujących na Ziemi na podstawie
tekstu w podręczniku (s. 185–186)
Obserwacja organizmów wodnych
(roślinnych, zwierzęcych, planktonowych)
pod kątem przystosowań umożliwiających
pokonanie oporu wody i ruchu wody
Mapa ogólnogeograficzna
świata, podręcznik, nowy
atlas „Przyroda. Świat wokół
nas”, s. 4–5
Okazy roślin i zwierząt
hodowane w akwarium,
plansze dydaktyczne
pokazujące budowę zewnętrzną
organizmów wodnych,
kolekcje muszel, nowy atlas
„Przyroda. Świat wokół
nas”, s. 5
Pogadanka na temat sposobów pobierania
Ryby hodowane w akwarium,
tlenu przez organizmy wodne; obserwacja
plansza dydaktyczna lub preparat
sposobu pobierania tlenu przez ryby;
– narządy oddechowe zwierząt
pogadanka na temat warunków termicznych wodnych
panujących w wodzie w ciągu roku;
rozmowa na temat zależności występowania
organizmów od ilości docierającego światła
Rozmowa na temat elementów doliny rzeki;
pogadanka na temat warunków panujących
w poszczególnych odcinkach rzeki;
rozpoznawanie organizmów żyjących
w poszczególnych odcinkach rzeki;
wskazywanie przystosowań organizmów do
warunków panujących w biegu górnym,
środkowym i dolnym rzeki; omówienie
rzeźbotwórczej działalności rzeki
Zajęcia terenowe – pomiar prędkości wody
w rzece wg instrukcji w podręczniku
(s. 194); pogadanka wyjaśniająca pojęcia:
rzeka główna, dopływ, dorzecze
Nowy atlas „Przyroda. Świat
wokół nas”, s. 14–15
Materiały do pomiaru: stoper,
kawałek drewna, dwie tyczki,
taśma miernicza; podręcznik
Tytuł rozdziału
w podręczniku
4. Mniej znane
organizmy
wód – glony
i pierwotniaki
Numer
i temat lekcji
67. Poznajemy glony
i pierwotniaki
5. Życie w jeziorze 68. Poznajemy warunki
życia w jeziorze
69. Poznajemy strefy
życia w jeziorze
Treści nauczania
w podręczniku
Treści nauczania w podstawie
programowej – wymagania szczegółowe.
Uczeń:
Warunki i sposoby realizacji
(procedury osiągania celów)
Pomoce dydaktyczne
i materiały pomocnicze
Cechy glonów; przykłady glonów
jednokomórkowych; przykłady
glonów kolonijnych; budowa
zewnętrzna glonów
wielokomórkowych; pierwotniaki;
wybrane czynności życiowe
pierwotniaków (poruszanie się
i odżywianie); znaczenie glonów
i pierwotniaków
4.11 jw.
Pogadanka na temat budowy glonów;
obserwacja mikroskopowa glonów
jednokomórkowych i kolonijnych;
obserwacja makroskopowa glonów
wielokomórkowych; rozmowa na temat
budowy i wybranych czynności życiowych
glonów; obserwacja budowy pierwotniaków
(mikroskopowa lub na planszy
dydaktycznej); pogadanka na temat
wybranych czynności życiowych
pierwotniaków; omówienie znaczenia
glonów i pierwotniaków
Mikroskopy, preparaty okrzemek,
chlorelli, skrętnicy, toczka;
plansze dydaktyczne – budowa
i różnorodność glonów; okazy np.
morszczynu; plansze dydaktyczne
– budowa i różnorodność
pierwotniaków; nowy atlas
„Przyroda. Świat wokół nas”, s. 4
Warunki życia w jeziorze
w poszczególnych porach roku;
strefy
życia w jeziorze; czynniki
warunkujące
życie w poszczególnych strefach
jeziora; cechy charakterystyczne
organizmów żyjących
w poszczególnych strefach
4.11 jw.
4.12 przedstawia proste zależności
pokarmowe występujące
w środowisku wodnym, posługując
się modelem lub schematem
Rozmowa na temat warunków życia
w jeziorze w poszczególnych porach roku;
omówienie warunków panujących
w poszczególnych strefach życia w jeziorze;
wskazywanie cech organizmów żyjących
w poszczególnych strefach
Nowy atlas „Przyroda. Świat
wokół nas”, s. 4; podręcznik,
zeszyt ćwiczeń, zdjęcia lub
plansze dydaktyczne
przedstawiające organizmy żyjące
w jeziorze
Rozmowa na temat organizmów żyjących
w poszczególnych strefach życia
w jeziorze; omówienie roli organizmów
planktonowych; oglądanie zdjęć, ilustracji
lub okazów organizmów żyjących
w jeziorze; wskazywanie zależności
pokarmowych między organizmami
żyjącymi w jeziorze
Nowy atlas „Przyroda. Świat
wokół nas”, s. 4, plansze
dydaktyczne lub okazy
wybranych organizmów żyjących
w jeziorze
Strefa przybrzeżna; strefa otwartej
toni wodnej; strefa wód głębokich;
zależności pokarmowe w jeziorze
69a. Lekcja w terenie
– Życie w jeziorze
6. Życie w morzu
i oceanie
70. Strefy życia
w morzach i oceanach
Różnorodność warunków życia
w morzach i oceanach; strefy życia
w morzach i oceanach; piętrowe
rozmieszczenie glonów w strefie
przybrzeżnej; organizmy
planktonowe; zwierzęta strefy
przybrzeżnej; strefa otwartej toni
wodnej; strefa głębinowa
12.3 charakteryzuje wybrane organizmy
oceanu, opisując ich przystosowania
w budowie zewnętrznej do życia na różnej
głębokości
Rozmowa na temat stref życia w morzach
i oceanach; pogadanka ilustrowana
planszą dydaktyczną na temat piętrowego
rozmieszczenia glonów w morzach
i oceanach; rozmowa na temat organizmów
żyjących w strefie otwartej toni wodnej
i strefie głębinowej
Nowy Atlas Przyroda „Świat
wokół
nas”, s. 3; plansza dydaktyczna
– piętrowe rozmieszczenie
glonów, zdjęcia lub okazy
wybranych zwierząt morskich
Podsumowanie
działu 7
71. Odkrywamy
tajemnice życia
w wodzie
– podsumowanie działu
Utrwalenie i uzupełnienie
wiadomości z działu 7
4.8, 4.9, 4.10, 4.11, 4.12, 12.3
Sprawdzenie stopnia opanowania wymagań
szczegółowych; pogadanka uzupełniająca;
rozwiązywanie zadań utrwalających
w zeszycie ćwiczeń
Podręcznik, zeszyt ćwiczeń,
pomoce dydaktyczne
wykorzystywane w trakcie
realizacji lekcji z działu 7
72. Sprawdzian
z działu 7
Badanie stopnia opanowania treści nauczania (wymagań szczegółowych) ujętych w następujących punktach podstawy programowej:
4.8, 4.9, 4.10 ,4.11, 4.12, 12.3
Tytuł rozdziału
w podręczniku
Numer
i temat lekcji
Treści nauczania
w podręczniku
Dział 8. Odkrywamy tajemnice życia na lądzie
1. Czy wszystkie
73. Czy wszystkie skały Składniki skał; podział skał;
skały są twarde?
są twarde?
cechy oraz przykłady skał litych,
zwięzłych i luźnych
2. Od skały do
gleby
3. Warunki życia
na lądzie
4. Poznajemy
organizmy żyjące
w lesie
Treści nauczania w podstawie
programowej – wymagania szczegółowe.
Uczeń:
4.13 rozpoznaje i nazywa skały typowe dla
miejsca zamieszkania: piasek, glina i inne
charakterystyczne dla okolicy
Warunki i sposoby realizacji
(procedury osiągania celów)
Oglądanie kolekcji skał w pracowni
przyrodniczej; omówienie
charakterystycznych cech poszczególnych
grup skał; obserwacja skał w najbliższej
73a. Lekcja w terenie
okolicy; pogadanka na temat budowy
– Poznajemy skały
i rodzajów skał; przygotowanie kolekcji
w najbliższej okolicy
skał występujących w najbliższej okolicy
74. Jak powstaje
Etapy powstawania gleby;
4.14 opisuje glebę jako zbiór składników
Pogadanka na temat etapów powstawania
gleba?
proces tworzenia się warstwy
nieożywionych i ożywionych; wyjaśnia
gleby; obserwacja różnic między piaskiem
próchnicznej; budowa gleby;
znaczenie organizmów glebowych
a glebą; pogadanka ilustrowana planszą
żyzność gleby; typy gleb
i próchnicy w odniesieniu do żyzności
dydaktyczną na temat budowy gleby;
w Polsce; organizmy glebowe
gleby
rozmowa na temat gleb występujących
i ich rola; znaczenie gleby
w najbliższej okolicy; omówienie roli
organizmów glebowych i rozpoznawanie
tych najbardziej pospolitych
75. Warunki życia
Czynniki warunkujące życie na
4.2 wymienia i charakteryzuje czynniki
Rozmowa na temat cech budowy
na lądzie
lądzie; przystosowania
warunkujące życie na lądzie
umożliwiających roślinom i zwierzętom
organizmów lądowych do
4.4 opisuje przystosowania budowy
lądowym oszczędne gospodarowanie wodą;
oszczędnego gospodarowania
zewnętrznej i czynności życiowych
obserwacja przystosowań wybranych
wodą; przystosowania organizmów organizmów lądowych do środowiska życia, organizmów roślinnych do warunków
do zmian temperatury; wpływ
na przykładach obserwowanych
środowiska lądowego (krótka wycieczka do
wiatru na życie organizmów;
organizmów
parku lub ogrodu szkolnego, albo
wymiana gazowa; dostęp do
wykorzystanie okazów znajdujących się w
światła
pracowni przyrodniczej); omówienie cech
budowy i przykładów zachowań zwierząt
związanych ze środowiskiem lądowym
76. Poznajemy budowę
Znaczenie lasu; budowa lasu;
4.3 opisuje i nazywa typowe organizmy
Rozmowa na temat znaczenia lasów; analiza
lasu i warunki w nim
charakterystyka warunków
lasu, łąki, pola uprawnego 4.7 rozpoznaje
budowy lasu –wyróżnianie warstw;
panujące
panujących w poszczególnych
i nazywa warstwy lasu; charakteryzuje
określanie warunków abiotycznych;
warstwach lasu; przykładowe
panujące w nich warunki abiotyczne
wskazywanie organizmów roślinnych
organizmy żyjące
i zwierzęcych występujących
w poszczególnych warstwach;
w poszczególnych warstwach;
zasady zachowania się w lesie
sformułowanie zasad zachowania się w lesie
Wycieczka do pobliskiego lasu;
77., 77a. Jakie organizmy Obserwacja mieszkańców
rozpoznawanie roślin i zwierząt leśnych;
spotkamy w lesie?
poszczególnych warstw lasu
wyróżnianie warstw lasu; wykonywanie
(wycieczka do lasu)
dokumentacji z wycieczki (karty pracy,
zdjęcia, zielniki, opisy); obserwacja drzew
w lesie wg instrukcji z podręcznika (s. 228)
Pomoce dydaktyczne
i materiały pomocnicze
Kolekcja skał i minerałów
znajdująca się w pracowni
przyrodniczej, nowy atlas
„Przyroda. Świat wokół nas”,
s. 42
Próbki piasku i gleby (mogą być
dwie–trzy różne gleby), szalki
Petriego lub spodki, lupy, nowy
atlas „Przyroda. Świat wokół
nas”, s. 43
Okazy zielnikowe roślin
wykazujących wybrane
przystosowania, zdjęcia zwierząt
o budowie przystosowanej do
życia w warunkach lądowych
Nowy atlas „Przyroda. Świat
wokół nas”, s. 6
Materiały do prowadzenia
obserwacji: papier śniadaniowy,
taśma samoprzylepna, kredka
świecowa, ołówek, notes, atlasy
drzew; lornetki, lupy, kompasy,
kartki papieru, przybory do
pisania, atlasy roślin i zwierząt,
aparaty fotograficzne
Tytuł rozdziału
w podręczniku
5. Poznajemy
różne rodzaje
lasów
Numer
i temat lekcji
78. Poznajemy różne
rodzaje lasów
78a. Lekcja w terenie
– Poznajemy różne
rodzaje lasów
Treści nauczania
w podręczniku
Cechy drzew liściastych
i iglastych; typy lasów w Polsce;
cechy budowy wybranych drzew
iglastych; cechy budowy
wybranych drzew liściastych;
charakterystyczne drzewa lasów
liściastych i iglastych w Polsce
Treści nauczania w podstawie
programowej – wymagania szczegółowe.
Uczeń:
79. Na łące
79a. Lekcja
w terenie – Na łące
7. Na polu
i w sadzie
80. Na polu i w sadzie
80a. Lekcja
w terenie – Na polu
w sadzie
Podsumowanie
działu 8
Wyróżnianie cech charakterystycznych
roślin iglastych i liściastych;
przyporządkowywanie wybranych gatunków
drzew do typów lasów; zbieranie informacji
na temat lasów rosnących w najbliższej
okolicy; rozpoznawanie pospolitych drzew
iglastych i liściastych wg opisu
w podręczniku (s. 232–235) lub atlasów
drzew; gromadzenie informacji na temat
typów lasów w najbliższej okolicy
* omówienie cech charakterystycznych
borów, grądów, łęgów, buczyny
Zdjęcia pospolitych drzew
iglastych i liściastych, okazy
zielnikowe, nowy atlas
„Przyroda. Świat wokół nas”,
s. 44, podręcznik, zeszyt
ćwiczeń
Wygląd łąki w różnych porach
roku; przykłady roślin łąkowych;
cechy budowy wybranych roślin
łąkowych; zwierzęta żyjące na
łące; znaczenie łąk; zagrożenia
organizmów łąkowych
4.3 opisuje i nazywa typowe organizmy
lasu, łąki, pola uprawnego
4.6 przedstawia proste zależności
pokarmowe zachodzące między
organizmami lądowymi, posługując się
modelem lub schematem
Pogadanka na temat cech łąki;
rozpoznawanie wybranych roślin łąkowych;
rozpoznawanie wybranych zwierząt
łąkowych; wskazywanie zależności
pokarmowych między organizmami
żyjącymi na łące
Okazy zielnikowe pospolitych
roślin łąkowych, zdjęcia
zwierząt mieszkających na łące
i żerujących na niej; nowy
atlas „Przyroda. Świat wokół
nas”, s. 7
Uprawy zbożowe; cechy budowy
zbóż; warzywa uprawiane na
polach i ich wykorzystanie; rośliny
oleiste; sad; chwasty i szkodniki;
ochrona upraw; zależności
pokarmowe między organizmami
żyjącymi na polu
4.3 opisuje i nazywa typowe organizmy
lasu, łąki, pola uprawnego
4.6 przedstawia proste zależności
pokarmowe zachodzące między
organizmami lądowymi, posługując się
modelem lub schematem
5.3 proponuje działania sprzyjające
środowisku przyrodniczemu
Pogadanka na temat klasyfikacji roślin
uprawianych przez człowieka (zboża,
warzywa, rośliny oleiste); rozpoznawanie
zbóż i warzyw uprawianych przez rolników;
rozmowa na temat zagrożeń upraw:
chwastów, szkodników i sposobów ich
zwalczania; wskazywanie zależności
pokarmowych między organizmami
żyjącymi na polach
Sprawdzenie stopnia opanowania wymagań
szczegółowych; pogadanka uzupełniająca;
rozwiązywanie zadań utrwalających
w zeszycie ćwiczeń
Kłosy zbóż, zdjęcia lub okazy
warzyw, roślin oleistych,
przykładowe produkty
spożywcze uzyskiwane z upraw,
zdjęcia szkodników
i sprzymierzeńców człowieka
w walce ze szkodnikami; nowy
atlas „Przyroda. Świat wokół
nas”, s. 7
Podręcznik, zeszyt ćwiczeń,
pomoce dydaktyczne
wykorzystywane w trakcie
realizacji lekcji z działu 8
4.2, 4.3, 4.4, 4.6, 4.7, 4.13, 4.14, 5.3
Sprawdzenie stopnia opanowania wymagań
szczegółowych; pogadanka uzupełniająca;
rozwiązywanie zadań utrwalających
w zeszycie ćwiczeń
Sprawdzenie stopnia opanowania
wymagań szczegółowych;
pogadanka uzupełniająca;
rozwiązywanie zadań
utrwalających w zeszycie
ćwiczeń
81. Odkrywamy
Utrwalenie i uzupełnienie
tajemnice życia na lądzie wiadomości z działu 8
– podsumowanie działu
82. Sprawdzian
z działu 8
Pomoce dydaktyczne
i materiały pomocnicze
4.3 jw.
* odmiany lasów występujących
w Polsce
6. Na łące
Warunki i sposoby realizacji
(procedury osiągania celów)
Badanie stopnia opanowania treści nauczania (wymagań szczegółowych) ujętych w następujących punktach podstawy programowej:
4.2, 4.3, 4.4, 4.6, 4.7, 4.13, 4.14, 5.3