WIRUSOLOGIA – dwie osoby prowadzące Wykład – dr Beata Zalewska-Piątek + 5 wykładów dr Gracjana Klein Laboratoria – dr Gracjana Klein WYKŁAD 1. Definicja wirusów, klasyfikacja i nazewnictwo (taksonomia). Filogeneza i morfologia wirusów. Wirusowe zespoły chorobowe. Replikacyjny cykl życiowy wirusów (wirusy DNA, RNA o dodatniej i ujemnej polarności). Zróżnicowanie struktury genetycznej wirusów. 2. Metody namnażania (półciągłe i ciągłe linie komórkowe, hodowle narządowe, namnażanie wirusów w zarodkach kurzych, klonowanie genów wirusowych) i wykrywania wirusów (efekt cytopatyczny, metoda łysinkowa, hemaglutynacja wirusowa, hemadsorpcja, hybrydyzacja in situ, interferencja wirusowa). 3. Laboratoryjna diagnostyka zakażeń wirusowych. Metody szybkiej diagnostyki wirusów i ich antygenów (serologiczne, molekularne, mikroskopowe i klasyczne). Izolacja wirusów w hodowli komórkowej. Wykrywanie swoistych przeciwciał antywirusowych. 4. Patomechanizm zakażeń wirusowych. Patogenność i wirulencja. Drogi zakażenia i rozprzestrzeniania się wirusów w organizmie gospodarza. Przebieg chorób wirusowych (wirusowe ostre zakażenia krótkotrwałe, ostre zakażenia latentne, zakażenia śmiertelne, zakażenia nieostre). Wydalanie wirusów z miejsca pierwotnego zakażenia lub narządów docelowych gospodarza. 5. Podstawowe mechanizmy odporności na zakażenia wirusowe. Immunologiczna odporność przeciwwirusowa (nieswoiste, wrodzone i swoiste mechanizmy obrony). Unikanie przez wirusy immunologicznych mechanizmów obronnych. Szkodliwe odpowiedzi immunologiczne. 6. Chemioterapia stosowana przeciwko wirusom. Kliniczne zastosowanie środków przeciwwirusowych. Przyszłość chemioterapii. 7. Wirusowe zakażenia wewnątrzmaciczne i okołoporodowe. Patogeneza zakażeń płodowych. Odporność immunologiczna płodu na zakażenie. Różyczka, choroba cytomegaliczna, opryszczka uogólniona, ospa wietrzna i półpasiec, AIDS, zapalenie wątroby typu B. 8. Zakażenia wirusowe u osób z niedoborami odporności. Typy niedoborów odpornościowych. Pierwotne i wtórne niedobory odporności. 9. Właściwości bakteriofagów (unikalne cechy, bakteriofag lambda, T4, P1, M13, Mu, czynniki wirulencji niesione przez profagi). 10. Regulacja i molekularne podstawy cyklu litycznego i lizogenicznego u bakteriofag lambda (promotory, operatory, represory, aktywatory, terminacja, antyterminacja, regulacja przez niekodujące RNA). 11. Mechanizmy uwalniania fagów z komórki bakteryjnej (holiny, modyfikacja typu II systemu sekrecji, produkcja białek sekretyn). 12. Przetrwanie bakteriofagów: różne mechanizmy w celu uniknięcia systemów protekcji antywirusowej komórek gospodarza. Adaptacyjne systemy odpornościowe, oparte na CRISPR, kontrolujące inwazje bakteriofagów. LABORATORIUM (zajęcia blokowanie w systemie 3 godzinnym) 1. Przygotowanie lizatów fagowych (P1, lambda). 2. Określanie miana faga i średniej liczby łysinek fagowych. 3. Test lizogeniczny i test „immunity”. 4. In vivo klonowanie z wykorzystaniem faga Mu. 5. Transdukcja za pomocą bakteriofagów. Wykaz literatury podstawowej i uzupełniającej: Wirusologia molekularna. Collie L., Oxford J.. Tłumaczenie pod redakcja Łuczaka M. Wydawnictwo Lekarskie PZWL 2001. Podstawy wirusologii molekularnej. Piekarowicz A. Wydawnictwo Naukowe PWN 2004. Immunologia. Roitt I., Brostoff J., Male D. Tłumaczenie pod redakcją Żeromskiego J.. Wydawnictwo Medyczne Słowiński Verlag. 2000. The Bacteriophages, edited by Calendar R., Oxford University Press 2006. WARUNKI ZALICZENIA: Wykład – dwa kolokwia w połowie i na koniec semestru, 60% na zaliczenie. Laboratorium – kolokwium na koniec semestru, 60% na zaliczenie, obecność na wszystkich zajęciach.