Podstawy informacyjne ewaluacji i interwencji Józef Oleński Uniwersytet Warszawski Główny Urząd Statystyczny V Konferencja Ewaluacyjna Ewaluacja – narzędzie podnoszenia jakości wydatkowania środków publicznych Warszawa, 23 października 2009 Tematyka • Atrybuty współczesnej gospodarki • Infrastruktura informacyjna państwa jako podstawa zarządzania środkami publicznymi • Informacyjne aspekty zarządzania środkami publicznymi • Rola statystyki publicznej w zapewnieniu bezpieczeństwa informacyjnego zarządzania środkami publicznymi Współczesna gospodarka • • • • • • Społeczeństwo informacyjne Gospodarka oparta na wiedzy Globalizacja Metropolizacja gospodarki Infrastrukturalizacja rozwoju Głęboki interwencjonizm instytucjonalny • globalny, krajowy, lokalny • Prawo międzynarodowe i krajowe – podstawowym instrumentem interwencjonizmu • Informacja - instrumentem sterowania i determinantą rozwoju Informacja, ewaluacja i interwencja we współczesnej gospodarce • Niepełna informacja = niepełna ewaluacja • Konkatenacja interwencji lokalnych, narodowych, ponadnarodowych i globalnych • Ograniczone oddziaływanie interwencjonizmu na szczeblu państwa • „Dyfuzja” międzynarodowa interwencji państwowych • Oddziaływanie regulacji międzynarodowych na formy i zakres interwencjonizmu państw Wnioski dla instrumentalizacji interwencjonizmu • Potrzeba kompleksowej, jakościowo dobrej informacji – – – – – odwzorowującej procesy realne i finansowe, kompleksowej, aktualnej, zgodnej z normami międzynarodowymi, dostępnej jako dobro publiczne, odwzorowanej w językach wszystkich uczestników procesów ekonomicznych • Symetria informacyjna uczestników – warunkiem skutecznego interwencjonizmu • Ewaluacja interwencji wymaga symetrii informacyjnej miedzy wszystkimi uczestnikami procesów Fundamentalne prawo informacji informacja gorsza wypiera informację lepszą • Fundamentalne prawo informacji ma charakter uniwersalny i obiektywny Informacja gorsza wypiera informację lepszą • Wraz z rozwojem społeczeństwa informacyjnego i gospodarki opartej na wiedzy – Udział „informacji dobrej” jest coraz mniejszy, a „informacji złej” - coraz większy – Rosną luki informacyjne, także nie identyfikowane • Urynkowienie procesów informacyjnych powoduje przyspieszenie wypierania dobrej informacji przez gorszą informację – Pogarsza się jakość produkowanej informacji – Pogarsza się jakość użytkowania informacji • SI + GOW + WOLNY RYNEK = zasypanie świata śmieciami informacyjnymi Złe prawo …..złe prawo gorsze niźli tyran najsroższy. Bo wżdy tyran albo odmienić się, albo namówić, albo umrzeć może i jego tyraństwo ustaje. A złe prawo zawżdy trwa, zawżdy zabija i szkodę czyni i na duszy, i na ciele. Jest jako lew i bestyja nierozumna, która namówić się nie da, aż ją zabić i umorzyć. Tak i złe prawo, które szkody ludziom czyni miasto pomocy, dla której wszystkie się prawa stawią. Rektor Uniwersytetu Stefana Batorego Ks. Piotr Skarga Kazania sejmowe Zła informacja Zła informacja gorsza niźli tyran najsroższy. Bo wżdy tyran albo odmienić się, albo namówić, albo umrzeć może i jego tyraństwo ustaje. A zła informacja zawżdy trwa, zawżdy zabija i szkodę czyni i na duszy, i na ciele. Jest jako lew i bestyja nierozumna, która namówić się nie da, aż ją zabić i umorzyć. Tak i złe informacje, które szkody ludziom czyni miasto pomocy, dla której wszystkie się informacje stawią. Infrastruktura informacyjna państwa – warunek dobrej informacji • Zadaniem państwa jest przeciwdziałanie negatywnym skutkom fundamentalnego prawa informacji w rynkowej gospodarce opartej na wiedzy • Infrastruktura informacyjna państwa to Normy informacyjne Zasoby informacyjne Systemy informacyjne Procesy informacyjne – warunkujące sprawne funkcjonowanie społeczeństwa, gospodarki, państwa w skali lokalnej, regionalnej, kraju, globalnej Model infrastruktury informacyjnej państwa Wyspecjalizowane systemy informacyjne administracji i innych instytucji realizujących zadania publiczne Ogólnokrajowe systemy administracji: podatkowe, ubezpieczenia społecznego, zdrowotnego, usług społecznych Oficjalne systemy informacji publicznej Ogólnokrajowe rejestry i ewidencje wyspecjalizowane Bazowe systemy identyfikacji osób, podmiotów i terytorium Standardowe dane I komunikaty elementarne Metainformacje i parainformacje Normy generatywne Administracyjna informacja proceduralna Model infrastruktury informacyjnej sektora publicznego w Polsce PESEL KRS CEPIK EGIB KSIZUS BUDŻET POLTAX IACS PL STATYSTYKA Województwo - WOI POWIATY POWIATY POWIATY POWIATY Jednostki sektora publicznego GMINY GMINY GMINY GMINY Obywatele, przedsiębiorstwa Unia Europejska SIS II PESEL INSPIRE CEPIK EGIB VIES BUDŻET POLTAX Województwo - WOI POWIAT Jednostki sektora publicznego GMINA IACS IACS-PL ESS STATYSTYKA Informacyjne aspekty zarządzania środkami publicznymi • Wspólne normy informacyjne dla wszystkich procesów ekonomicznych i społecznych w gospodarce • Identyfikacja procesów realizowanych przy wykorzystaniu środków publicznych i ich środowiska instytucjonalnego, ekonomicznego, społecznego i ekologicznego • Kompleksowe „zabezpieczenie informacyjne” zarządzania procesami przez systemy infrastrukturalne • Bieżący monitoring realizacji procesów, w tym monitoring statystyczny Statystyka publiczna jako segment infrastruktury informacyjnej • Podstawą społecznego bezpieczeństwa informacyjnego jest infrastruktura informacyjna państwa • Statystyka publiczna jest jednym z podstawowych segmentów infrastruktury informacyjnej Statystyka publiczna jako segment infrastruktury informacyjnej • Stanowi jeden z filarów ładu informacyjnego • Opracowuje, upowszechnia i stosuje podstawowe normy informacyjne państwa i gospodarki • Tworzy narzędzia integracji i koordynacji wszystkich systemów informacyjnych gospodarki, społeczeństwa i państwa • Zapewnia bezpieczeństwo informacyjne przez upowszechnianie jakościowo weryfikowalnej informacji i metainformacji jako dobra publicznego Statystyczne normy informacyjne • Pojęcia i definicje zjawisk, procesów, obiektów społecznych, ekonomicznych, technicznych • Standardowe zasady identyfikacji obiektów, podmiotów, procesów społecznych i rejestry gospodarczych • Statystyczne metody pomiaru • Klasyfikacje, nomenklatury, typologie, kody • Normy jakości informacji • Normy zarządzania informacją • Etyczne normy statystyczne jako podstawa dla etyki działalności informacyjnej • Globalny charakter statystycznych norm informacyjnych Statystyka publiczna - podstawą bezpieczeństwa i ładu informacyjnego • Dostarczanie jakościowo zweryfikowanych danych statystycznych jako dobra publicznego dla wszystkich podmiotów • Tworzenie zasad zarządzania informacją w społeczeństwie informacyjnym i w gospodarce opartej na wiedzy • Etyka statystyczna – wzorem etyki dla zawodów informacyjnych i badawczych • Tworzenie globalnych metod, reguł i procedur integralności informacji społecznej i gospodarczej – Kompletność – Ciągłość – Porównywalność Narzędzia koordynacji systemów informacyjnych • Statystyczne pojecia, systemy identyfikacji i rejestry urzędowe • Normy informacyjne dla administracyjnych systemów informacyjnych, w tym normy pomiaru zjawisk i procesów społecznych i gospodarczych • Normy informacyjne dla podmiotów gospodarki narodowej • Normy informacyjne dla badań naukowych: społecznych, ekonomicznych • Etyka statystyczna Dziękuję za uwagę • Rozum to rzecz najsprawiedliwiej między wszystkich rozdzielona. Bowiem im więcej kto go posiada, tym bardziej jest przekonany, że ma go niedość. A im mniej, tym bardziej jest przekonany, że ma go więcej niż inni. • Gdy rozum śpi, budzą się upiory.