PROGRAM OCHRONY ZDROWIA PSYCHICZNEGO POWIATU IŁAWSKIEGO NA LATA 2011-2015 -1- SPIS TREŚCI: I. Podstawa prawna opracowania: ......................................................................................... 3 II. Opis stanu istniejącego 2005 – 2010 ................................................................................ 5 III. Analiza stanu istniejącego [słabe/mocne strony] ............................................................. 18 IV. Priorytety Programu Ochrony Zdrowia Psychicznego Powiatu Iławskiego .......................... 19 V. Cele główne Programu ................................................................................................... 20 VI. Programy cząstkowe: .................................................................................................... 21 CEL GŁÓWNY 1: PROMOCJA ZDROWIA PSYCHICZNEGO I ZAPOBIEGANIE ZABURZENIOM PSYCHICZNYM .................................................................................. 21 1.1. Cel szczegółowy: .................................................................................................. 21 upowszechnienie wiedzy na temat zdrowia psychicznego, kształtowanie zachowań i stylów życia korzystnych dla zdrowia psychicznego, rozwijanie umiejętności radzenia sobie w sytuacjach zagrażających zdrowiu psychicznemu. .............................................. 21 1.2. Cel szczegółowy: .................................................................................................. 23 zapobieganie zaburzeniom psychicznym ........................................................................ 23 1.3. Cel szczegółowy: .................................................................................................. 24 zwiększenie integracji społecznej osób z zaburzeniami psychicznymi ............................... 24 1.4. Cel szczegółowy: .................................................................................................. 25 organizacja systemu poradnictwa i pomocy w stanach kryzysu psychicznego ................. 25 CEL GŁÓWNY 2: ZAPEWNIENIE OSOBOM Z ZABURZENIAMI PSYCHICZNYMI WIELOSTRONNEJ I POWSZECHNIE DOSTĘPNEJ OPIEKI ZDROWOTNEJ ORAZ INNYCH FORM OPIEKI I POMOCY NIEZBĘDNYCH DO ŻYCIA W ŚRODOWISKU RODZINNYM I SPOŁECZNYM ..................................................................................... 27 2.1. Cel szczegółowy: .................................................................................................. 27 upowszechnianie środowiskowego modelu psychiatrycznej opieki zdrowotnej .................. 27 2.2. cel szczegółowy: ................................................................................................... 28 upowszechnianie zróżnicowanych form pomocy i oparcia społecznego ............................ 28 2.3. cel szczegółowy: ................................................................................................... 30 aktywizacja zawodowa osób z zaburzeniami psychicznymi .............................................. 30 2.4. cel szczegółowy: ................................................................................................... 31 skoordynowanie różnych form opieki i pomocy .............................................................. 31 VII. Harmonogram realizacji Powiatowego Programu Ochrony Zdrowia Psychicznego ............. 33 -2- I. Podstawa prawna opracowania: Zgodnie z przepisami ustawy z dnia 19 sierpnia 1994 roku o ochronie zdrowia psychicznego (Dz. U. Nr 111, poz.535 z późn. zm.) ochronę zdrowia psychicznego zapewniają organy administracji rządowej i samorządowej oraz instytucje do tego powołane. W działaniach na rzecz ochrony zdrowia psychicznego mogą uczestniczyć stowarzyszenia i inne organizacje społeczne, fundacje, samorządy zawodowe, kościoły i inne związki wyznaniowe oraz grupy samopomocy pacjentów i ich rodzin, a także inne osoby fizyczne i prawne. Według ww. ustawy ochrona zdrowia psychicznego obejmuje realizację zadań dotyczących: 1. promocji zdrowia psychicznego i zapobiegania zaburzeniom psychicznym; 2. zapewnienia osobom z zaburzeniami psychicznymi wielostronnej i powszechnie dostępnej opieki zdrowotnej oraz innych form opieki i pomocy niezbędnych do życia w środowisku rodzinnym i społecznym; 3. kształtowania wobec osób z zaburzeniami psychicznymi właściwych postaw społecznych, a zwłaszcza zrozumienia, tolerancji, życzliwości, a także przeciwdziałania ich dyskryminacji. Powyższe działania określone są w Narodowym Programie Ochrony Zdrowia Psychicznego, który został przyjęty rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 28 grudnia 2010 r. (Dz. U. z 2011, Nr 24, poz. 128). Niniejszy program wyznacza kierunki działań m.in. powiatu iławskiego w zakresie poprawy stanu zdrowia psychicznego mieszkańców, zaspakajania ich potrzeb oraz organizacji opieki zdrowotnej. Program obejmuje przedstawienie propozycji działań w obszarze zdrowia psychicznego. Opieka zdrowotna nad osobami z zaburzeniami psychicznymi jest wykonywana w ramach podstawowej i specjalistycznej opieki zdrowotnej, zwłaszcza psychiatrycznej opieki zdrowotnej – w formie opieki doraźnej, ambulatoryjnej, dziennej, szpitalnej i środowiskowej oraz w domach opieki społecznej. Opieka zdrowotna w powiecie iławskim finansowana jest z następujących źródeł: Narodowego Funduszu Zdrowia – środki przeznaczane są na świadczenia zdrowotne, budżetu powiatu iławskiego – środki przeznaczane są głównie na zadania z zakresu pomocy społecznej, a także realizację programów zdrowotnych. Obowiązki Powiatu Iławskiego w zakresie ochrony zdrowia, w tym zdrowia psychicznego wyznaczają następujące akty prawne: ustawa z dnia 19 sierpnia 1994 r. o ochronie zdrowia psychicznego (Dz. U. Nr 111, poz. 535 z późn. zm.); rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 28 grudnia 2010 r. w sprawie Narodowego Programu Ochrony Zdrowia Psychicznego (Dz. U. z 2011 Nr 24, poz. 128); ustawa z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie powiatowym (Dz. U. z 2001, Nr 142, poz. 1592 z późn. zm.); ustawa z dnia 20 kwietnia 2004 roku o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (Dz. U. z 2008r. Nr 69, poz. 415, z późn. zm.); ustawa z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (tekst jednolity Dz. U. z 2011, Nr 127, poz. 721); -3- ustawa z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz. U. z 2009 r. Nr 175, poz. 1362, z późn. zm.); rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 19 października 2005 w sprawie domów pomocy społecznej (Dz. U. z 2005 r. Nr 217, poz. 1837 z późn. zm.); rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 9 grudnia 2010 r. w sprawie środowiskowych domów samopomocy (Dz. U. Nr 238 poz. 1586). -4- II. OPIS STANU ISTNIEJĄCEGO 2005 – 2010 Aktualnie opieka psychiatryczna w powiecie iławskim zorganizowana jest w następujący sposób: 1) na terenie powiatu iławskiego działalność prowadzi Powiatowy Szpital im. Wł. Biegańskiego w Iławie, posiadający dwa oddziały psychiatryczne „A” i „B” oraz oddział terapii uzależnienia od alkoholu i współuzależnienia. Łącznie oddziały dysponują 96 łóżkami dla pacjentów powyżej 18-tego roku życia z wszystkimi rodzajami zaburzeń psychicznych i zaburzeń zachowania, w tym uzależnionych od alkoholu. Szpital zapewnia pełną diagnostykę zaburzeń psychicznych osób dorosłych, w tym badania psychiatryczne, psychologiczne, ogólnomedyczne oraz neurologiczne. 2) Specjalistyczne ambulatoryjne usługi zdrowotne na terenie powiatu iławskiego realizowane są poprzez dwie poradnie zdrowia psychicznego dla dorosłych oraz poradnię terapii uzależnień od alkoholu i współuzależnionych zlokalizowane na terenie miasta Iława. 3) Ponadto wsparcie osób z zaburzeniami psychicznymi odbywa się poprzez: środowiskowy dom samopomocy będący ponadlokalną jednostką dziennego pobytu, przeznaczoną dla dorosłych osób niepełnosprawnych intelektualnie, przewlekle psychicznie chorych oraz wykazujących inne przewlekłe zaburzenia czynności psychicznych, które nie wymagają leczenia szpitalnego bądź opieki stacjonarnej z liczbą 38 miejsc; domy pomocy społecznej: na terenie powiatu iławskiego funkcjonują obecnie 2 domy pomocy społecznej dla osób niepełnosprawnych intelektualnie zlokalizowane w Suszu i Lubawie (dom w Lubawie posiada filię w Iławie) z łączną liczbą 123 miejsc; warsztaty terapii zajęciowej: w Iławie, Lubawie i Suszu działają warsztaty terapii zajęciowej przeznaczone głównie dla osób z dysfunkcją intelektualną ze stopniem niepełnosprawności znacznym lub umiarkowanym. Warsztaty te posiadają łącznie 120 miejsc. Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie – zlokalizowane w mieście Iława, świadczy pomoc w integracji ze środowiskiem osób mających trudności w przystosowaniu się do życia oraz podejmuje działania zmierzające do ograniczenia skutków niepełnosprawności. Poradnia Psychologiczno – Pedagogiczna – celem jej funkcjonowania jest udzielanie dzieciom i młodzieży pomocy psychologicznej, pedagogicznej, logopedycznej, pomocy w wyborze kierunku kształcenia i zawodu, a także udzielania rodzicom i nauczycielom pomocy psychologiczno-pedagogicznej związanej z wychowaniem i kształceniem młodzieży; Zespół Placówek Szkolno – Wychowawczych w Iławie kształceniem specjalnym obejmuje uczniów, którzy ze względu na swoją niepełnosprawność wymagają stosowania specjalnych metod pracy oraz specjalnej organizacji nauki. Powiatowy Urząd Pracy w Iławie – świadczy pomoc w poszukiwaniu pracy osobom z zaburzeniami psychicznymi z terenu powiatu iławskiego W zakresie pomocy osobom chorującym psychicznie, na terenie powiatu iławskiego wsparciem służą również organizacje pozarządowe, m.in.: -5- 1. Polskie Stowarzyszenie na Rzecz Osób z Upośledzeniem Umysłowym Koło w Iławie 2. Stowarzyszenie na Rzecz Osób Niepełnosprawnych Powiatu Iławskiego "Promyk" 3. Stowarzyszenie na Rzecz Pomocy Dzieciom z Upośledzeniem Umysłowym "Jesteśmy" 4. Stowarzyszenie na Rzecz Ośrodka Aktywności w Lubawie 5. Stowarzyszenie dla Osób Autystycznych i Osób z Innymi Zaburzeniami Rozwoju „Iskierka Nadziei”. Stan zdrowia psychicznego ludności ocenia się na podstawie wskaźników rozpowszechniania zaburzeń psychicznych oraz wskaźników zapadalności. Od 1999 r. do 2007 wskaźnik rejestrowanego rozpowszechniania zaburzeń psychicznych w Polsce wzrósł 119% w opiece ambulatoryjnej oraz 50% w opiece stacjonarnej. W przypadku powiatu iławskiego wskaźnik rejestrowanego rozpowszechniania zaburzeń psychicznych w opiece ambulatoryjnej zmniejszył się o 13% (z 2707,57 do 2335,57 na 100 tys. ludności). W opiece stacjonarnej sytuacja wygląda podobnie, ponieważ wskaźnik ten uległ zmniejszeniu o 16%. Wg danych Narodowego Funduszu Zdrowia w roku 2010 na terenie powiatu iławskiego zgłosiło się do leczenia ogółem 2.899 osób z zaburzeniami psychicznymi (łącznie z uzależnieniami), w tym 1076 po raz pierwszy. W porównaniu do roku 2009, gdzie z zaburzeniami psychicznymi zgłosiło się ogółem 3.124 osób, po raz pierwszy 1.214, liczba chorych w 2010 roku spadła o 138 osób. Poniższe tabele przedstawiają liczbę leczonych w opiece stacjonarnej i ambulatoryjnej, w tym leczeni po raz pierwszy wg wskaźnika na 100 tys. ludności. Tabela Nr 1. Osoby leczone ogółem w opiece stacjonarnej i ambulatoryjnej [wskaźnik na 100 tys. ludności] Rodzaj świadczenia opieka stacjonarna Leczeni ogółem 2005 2006 2007 2008 2009 2010 1038,81 1096,21 909,13 558,07 903,34 864,25 opieka 2 005,00 ambulatoryjna 2 006,00 2 007,00 2 008,00 2 009,00 2 010,00 Źródło: dane NFZ Warmińsko – Mazurski Oddział Wojewódzki w Olsztynie Tabela Nr 2. Osoby leczone w opiece stacjonarnej i ambulatoryjnej po raz pierwszy [wskaźnik na 100 tys. ludności] Rodzaj świadczenia opieka stacjonarna Leczeni po raz pierwszy 2005 2006 2007 2008 2009 2010 503,29 500,30 435,14 250,24 486,50 447,02 926,11 950,20 933,43 855,80 740,63 opieka 1 008,81 ambulatoryjna Źródło: dane NFZ Warmińsko – Mazurski Oddział Wojewódzki w Olsztynie -6- Wykres Nr 1. Opieka ambulatoryjna. Leczeni ogółem i po raz pierwszy z zaburzeniami psychicznymi - wskaźnik na 100 tyś. ludności 3 200,00 3 000,00 2 800,00 2 600,00 2 400,00 2 200,00 2 000,00 1 800,00 1 600,00 1 400,00 1 200,00 1 000,00 800,00 600,00 400,00 200,00 0,00 2005 2006 2007 Ogółem 2008 2009 2010 Ogółem pierwszorazowi Źródło: dane NFZ Warmińsko – Mazurski Oddział Wojewódzki w Olsztynie Z powyższego wykresu wynika, że wg wskaźnika na 100 tys. ludności poziom rejestrowanego rozpowszechniania zaburzeń psychicznych odnotowany w opiece ambulatoryjnej powiatu iławskiego na przestrzeni lat 2005 – 2010 nieznacznie się waha. Znaczny wzrost leczonych ogółem odnotowano w roku 2006 (wzrost o 8% w stosunku do 2005 r.). W kolejnych latach wskaźnik ten maleje z wyjątkiem roku 2008 gdzie nastąpił wzrost o 4%. Wśród leczonych pierwszorazowo widać tendencję spadkową (-26% porównując rok 2010 i 2005). Wykres Nr 2. Opieka stacjonarna. Leczeni ogółem i po raz pierwszy z powodu zaburzeń psychicznych - wskaźnik na 100 tyś. ludności 1 200,00 1 100,00 1 000,00 900,00 800,00 700,00 600,00 500,00 400,00 300,00 200,00 100,00 0,00 2005 2006 2007 Ogółem 2008 Ogółem pierwszorazowi Źródło: dane NFZ Warmińsko – Mazurski Oddział Wojewódzki w Olsztynie -7- 2009 2010 Wskaźnik na 100 tys. ludności w latach 2005 – 2010 dla powiatu iławskiego ma tendencję spadkową. Znaczny spadek można odnotować w roku 2008, kiedy to liczba leczonych z powodu zaburzeń psychicznych zmniejszyła się o 42% w stosunku do roku poprzedniego i o 50% w stosunku do roku 2005. W roku 2010 nastąpił spadek liczby zachorowań o 16,8% w odniesieniu do roku 2005. W roku 2010 w opiece ambulatoryjnej i stacjonarnej odnotowano spadek liczby osób leczonych z powodu zaburzeń spowodowanych używaniem alkoholu w stosunku do roku 2009 o 85 osób. Spadła również liczba osób z zaburzeniami spowodowanymi używaniem substancji psychoaktywnych o 9 osób w stosunku do roku 2009. W roku 2010 zarejestrowana liczba osób z zaburzeniami spowodowanymi używaniem alkoholu w opiece stacjonarnej i ambulatoryjnej wyniosła 548 osób, natomiast z zaburzeniami spowodowanymi używaniem środków psychoaktywnych – 12 osób. W 2009 roku liczba osób z zaburzeniami spowodowanymi używaniem alkoholu wynosiła 633, zaś liczba osób z zaburzeniami spowodowanymi używaniem środków psychoaktywnych wyniosła 21. Wykres Nr 3. Opieka ambulatoryjna. Leczeni ogółem z podziałem na rodzaj zaburzeń - wskaźnik na 100 tyś. ludności 1 200,00 1 000,00 800,00 600,00 400,00 200,00 0,00 za za bu za ni a ps ych o rze n ia za bu rzn bu rze nie ei a ps ych tyc zn e oty czn bu sp ow od e ow an ni a żyw an ie 2006 2007 Źródło: dane NFZ Warmińsko – Mazurski Oddział Wojewódzki w Olsztynie -8- 2008 alk oś sp ow od eu m 2005 up rze ow an led ni e um ysl eu żyw an ie m oh o su bs tan lu 2009 po ze 2010 cji zo sta ow e ps ych otr op ow ych łe za bu rze ni a Wykres Nr 4. Opieka ambulatoryjna. Leczeni po raz pierwszy z podziałem na rodzaj zaburzeń - wskaźnik na 100 tyś. ludności 600,00 500,00 400,00 300,00 200,00 100,00 0,00 za bu rze nia p za bu rze syc ho tyc zn e nia n za bu rzn ie ps yc ho tyc zn e za bu rze eia s po wo do wa ne up oś le nia s po wo do wa ne uż yw an iem alk oh olu dz e po z nie u uż yw an iem os tał e my slo we su za bu rz en ia bs tan c ji p syc ho tro po wy ch 2005 2006 2007 2008 2009 2010 Źródło: dane NFZ Warmińsko – Mazurski Oddział Wojewódzki w Olsztynie Jak wynika z powyższych wykresów największą grupę zaburzeń w opiece ambulatoryjnej na przestrzeni 2005 – 2010 stanowią zaburzenia niepsychotyczne. Należy podkreślić, iż wskaźnik zaburzeń niepsychotycznych ma tendencję malejącą, podobnie jest w przypadku wskaźnika zaburzeń spowodowanych używaniem alkoholu, zaburzeń spowodowanych używaniem substancji psychotropowych a także upośledzenia umysłowego. Natomiast wskaźnik zaburzeń psychotycznych ma tendencje wzrostową, z wyjątkiem roku 2006, w którym to odnotowano znaczny spadek tego wskaźnika, bo o ok. 30%. Natomiast w przypadku osób leczonych po raz pierwszy sytuacja wygląda nieco inaczej, gdyż tendencję spadkową ma wskaźnik zaburzeń psychotycznych, zaburzeń niepsychotycznych, zaburzeń spowodowanych używaniem substancji psychotropowych oraz upośledzenia umysłowego. Natomiast wskaźnik zaburzeń spowodowanych używaniem alkoholu wśród leczonych pierwszorazowo ma tendencję wzrostową. -9- Wykres Nr 5. Opieka stacjonarna. Leczeni ogółem z podziałem na rodzaj zaburzeń - wskaźnik na 100 tyś. ludności 600,00 500,00 400,00 300,00 200,00 100,00 0,00 zab urz e nia zab urz e psy ch oty czn e zab nia nie p syc hot ycz urz n eia za b spo wo ne urz e d ow ane uży 2006 2007 2008 wa nie 2009 Źródło: dane NFZ Warmińsko – Mazurski Oddział Wojewódzki w Olsztynie -10- spo upo śle d ze wo d ow ane u ma 2005 nia lko h ol u 2010 żyw ani em s poz nie u bs ost a um y tan cji slo we psy ch o tro pow ych łe z abu rze nia Wykres Nr 6. Opieka stacjonarna. Leczeni po raz pierwszy z podziałem na rodzaj zaburzeń - wskaźnik na 100 tyś. ludności 300,00 200,00 100,00 0,00 za za bu rz en ia ps yc ho tyc zn bu rz za ho t yc e 2005 za bu rz ne ia s en ia nie ps yc zn 2006 e 2007 po wo do wa ne 2008 up oś bu rz en ia s uż yw an iem 2009 po wo do wa ne alk oh olu po zo led z en ie um y uż yw an iem sta łe z slo we su bs tan c ji p syc ho tro po ab urz en ia wy ch 2010 Źródło: dane NFZ Warmińsko – Mazurski Oddział Wojewódzki w Olsztynie Powyższe wykresy wskazują na tendencję spadkową zaburzeń spowodowanych używaniem alkoholu, przy czym największy spadek wskaźnika odnotowuje się w roku 2006 (-70% w stosunku do roku 2005). Największą grupę zaburzeń w opiece stacjonarnej na przestrzeni 2005 – 2010 stanowią zaburzenia spowodowane używaniem alkoholu. Również wśród osób leczonych po raz pierwszy największą grupę stanowiły osoby z zaburzeniami spowodowanymi używaniem alkoholu. W latach 2005-2010 na tego rodzaju zaburzenia leczono po raz pierwszy w opiece stacjonarnej 1216,39 osób – wskaźnik na 100 tys. osób. Liczba osób leczonych z powodu zaburzeń wywołanych używaniem alkoholu ma bezpośredni związek z liczbą sprawców przemocy domowej. Tabela Nr 3. Liczba sprawców przemocy domowej pod wpływem alkoholu Rok Ogółem Kobiety Mężczyźni Nieletni 2005 57 1 56 0 2006 190 7 182 1 2007 76 2 74 0 Źródło: Komenda Powiatowa Policji w Iławie -11- 2008 71 0 71 0 2009 18 0 18 0 2010 105 0 105 0 Wykres Nr 7. Opieka ambulatoryjna. Leczeni ogółem w podziale na wiek wskaźnik na 100 tyś. ludności 2 000,00 1 800,00 1 600,00 1 400,00 1 200,00 1 000,00 800,00 600,00 400,00 200,00 0,00 0-29 65 i więcej 30-64 2005 2006 2007 2008 2009 2010 Źródło: dane NFZ Warmińsko – Mazurski Oddział Wojewódzki w Olsztynie Wykres Nr 8. Opieka ambulatoryjna. Leczeni po raz pierwszy w podziale na wiek - wskaźnik na 100 tyś. ludności 700,00 600,00 500,00 400,00 300,00 200,00 100,00 0,00 0-29 65 i więcej 30-64 2005 2006 2007 2008 2009 2010 Źródło: dane NFZ Warmińsko – Mazurski Oddział Wojewódzki w Olsztynie W opiece ambulatoryjnej zdecydowanie przeważały osoby w przedziale wiekowym 30-64 lata. W przypadku osób z przedziałów wiekowych 0-29 lat oraz 65 i więcej nie wykazano znacznych różnic. -12- Wykres Nr 9. Opieka stacjonarna. Leczeni ogółem w podziale na wiek - wskażnik na 100 tyś. ludności 700,00 600,00 500,00 400,00 300,00 200,00 100,00 0,00 0-29 65 i więcej 30-64 2005 2006 2007 2008 2009 2010 Źródło: dane NFZ Warmińsko – Mazurski Oddział Wojewódzki w Olsztynie Wykres Nr 10. Opieka stacjonarna. Leczeni po raz pierwszy w podziale na wiek wskaźnik na 100 tyś. ludności 400,00 300,00 200,00 100,00 0,00 0-29 65 i więcej 30-64 2005 2006 2007 2008 2009 2010 Źródło: dane NFZ Warmińsko – Mazurski Oddział Wojewódzki w Olsztynie W opiece stacjonarnej sytuacja wygląda podobnie jak w opiece ambulatoryjnej tj. zdecydowanie częściej leczono osoby w wieku 30-64 lata. -13- Przeważającą grupę wśród osób leczonych z powodu zaburzeń psychicznych stanowią osoby zamieszkałe w mieście, sytuacja identycznie kształtuje się w przypadku osób leczonych po raz pierwszy. Wykres Nr 11. Opieka ambulatoryjna. Leczeni w podziale na miejsce zamieszkania wskaźnik na 100 tyś. ludności 1 800,00 1 600,00 1 400,00 1 200,00 1 000,00 800,00 600,00 400,00 200,00 0,00 2005 2006 2007 2008 2009 2010 osoby zamieszkałe na wsi osoby zamieszkałe w mieście osoby zamieszkałe na wsi leczone po raz pierwszy osoby zamieszkałe w mieście leczone po raz pierwszy Źródło: dane NFZ Warmińsko – Mazurski Oddział Wojewódzki w Olsztynie Wykres Nr 12. Opieka stacjonarna. Leczeni w podziale na miejsce zamieszkania - wskaźnik na 100 tyś. ludności 600,00 500,00 400,00 300,00 200,00 100,00 0,00 2005 2006 2007 2008 2009 osoby zamieszkałe na wsi osoby zamieszkałe w mieście osoby zamieszkałe na wsi leczone po raz pierwszy osoby zamieszkałe w mieście leczone po raz pierwszy Źródło: dane NFZ Warmińsko – Mazurski Oddział Wojewódzki w Olsztynie -14- 2010 Zdecydowaną większość wśród osób leczonych z zaburzeniami psychicznymi w opiece ambulatoryjnej stanowią kobiety. Sytuacja wygląda identycznie w przypadku osób korzystających z pomocy po raz pierwszy. Taka sytuacja wynika prawdopodobnie z faktu, iż kobiety częściej uświadamiają sobie istnienie problemu i decydują się skorzystać z pomocy profesjonalistów. Wykres Nr 13. Opieka ambulatoryjna. Leczeni w podziale na płeć - wskaźnik na 100 tyś. ludności 1 800,00 1 600,00 1 400,00 1 200,00 1 000,00 800,00 600,00 2010 400,00 2009 2008 200,00 2007 2006 0,00 ko e bi ko e bi le ęż m ty na yz cz ęż m ta 2005 z ni ze ra ec po l ni yź e on cz cz z w er pi y sz ra w po er pi y sz Źródło: dane NFZ Warmińsko – Mazurski Oddział Wojewódzki w Olsztynie -15- Wykres Nr 14. Opieka stacjonarna. Leczeni ze względu na płeć - wskaźnik na 100 tyś. mieszkańców 600,00 500,00 400,00 300,00 200,00 100,00 0,00 kobieta 2005 2006 2007 2008 mężczyzna kobiety leczone po raz pierwszy 2009 2010 mężczyźni leczeni po raz pierwszy Źródło: dane NFZ Warmińsko – Mazurski Oddział Wojewódzki w Olsztynie W opiece stacjonarnej sytuacja wygląda inaczej. Zdecydowaną większość wśród osób leczonych z zaburzeniami psychicznymi stanowią mężczyźni. Sytuacja wygląda identycznie w przypadku osób korzystających z pomocy po raz pierwszy. Obecnie nie ma rejonizacji i pacjent może leczyć się w dowolnej poradni w Polsce. Przyjęte jednak zostało, że zdecydowana większość osób leczy się i szuka pomocy najbliżej miejsca zamieszkania. Na przestrzeni lat 2005 – 2010 na terenie powiatu iławskiego odnotowano generalnie spadek leczonych zaburzeń psychicznych. Z zebranych danych wynika, że największą grupę objętych opieką medyczną stanową osoby w wieku produkcyjnym, zamieszkałe w miastach. W opiece stacjonarnej mężczyźni stanową grupę prawie dwukrotnie większą niż kobiety, odwrotnie w opiece ambulatoryjnej. Dużą grupę osób z zaburzeniami psychicznymi stanowią osoby nadużywające alkoholu. Z badania KPP w Iławie wynika również, że takie osoby są najczęściej sprawcami przemocy domowej. Przemoc w domu jest jednym z istotnych czynników powodujących zaburzenia psychiczne zarówno u sprawców jak i ich ofiar. Mając powyższe na względzie należy prowadzić profilaktykę uzależnień, rozwój leczenia uzależnień i pomoc osobom w kryzysie. Z przeprowadzonej analizy można wyciągnąć wnioski iż, w przyszłości należy podjąć działania zmierzające do poprawy diagnostyki i leczenia dzieci i młodzieży, rozwijania i propagowania opieki ambulatoryjnej oraz dostosowania opieki stacjonarnej do zmieniających się potrzeb. Ważną dziedziną jest wsparcie dla osób z zaburzeniami psychicznymi w tym rehabilitacja pozwalająca na aktywny udział w życiu publicznym, społecznym a w miarę możliwości -16- również powrót lub podjęcie pracy zawodowej. Istotnym zadaniem jest również promocja zdrowia psychicznego, upowszechnianie wiedzy na temat zaburzeń psychicznych oraz dostępnych metod leczenia i pomocy środowiskowej. Analiza danych statystycznych nie ujawnia wszystkich elementów i uwarunkowań obecnej sytuacji epidemiologicznej zaburzeń psychicznych, zwłaszcza uwarunkowań społeczno – ekonomicznych. Dokładna diagnoza tych zjawisk wymaga badań populacyjnych na reprezentatywnej próbie. Ponadto należy pamiętać, iż zgromadzone dane odzwierciedlają możliwości systemu opieki a nie rzeczywiste zapotrzebowanie na usługi. -17- III. ANALIZA STANU ISTNIEJĄCEGO [SŁABE/MOCNE STRONY] MOCNE STRONY: SŁABE STRONY : posiadanie oddziału szpitalnego niewystarczająca ilość lekarzy psychiatrycznego brak lekarzy - specjalistów dobrze funkcjonująca, istniejąca dziecięcych baza pomocy i rehabilitacji brak dostępności świadczeń społecznej i zawodowej zdrowotnych dla dzieci i młodzieży wzrastająca dostępność do sieci na terenie powiatu internetowej zapewniająca brak łóżek dla dzieci i młodzieży możliwość pozyskiwania różnych z zaburzeniami psychiatrycznymi informacji w oddziałach szpitala dostęp do zajęć profilaktycznych brak zespołu środowiskowego i terapeutycznych w powiecie, który realizowałby zaangażowanie, doświadczenie cotygodniowe wizyty u pacjentów i wiedza pracowników jednostek brak zakładów pracy chronionej działających na rzecz zdrowia brak zakładów aktywizacji psychicznego zawodowej funkcjonowanie organizacji niedostateczna ilość środków pozarządowych działających na finansowych rzecz osób niepełnosprawnych brak miejsc hostelowych funkcjonujące w powiecie i mieszkań chronionych Poradnie Zdrowia Psychicznego pozwalających usamodzielnić się dla dorosłych osobie niepełnosprawnej Wystarczająca ilość łóżek dla słaby przepływ informacji dorosłych na oddziale pomiędzy jednostkami psychiatrycznym szpitala. działającymi na rzecz osób Zapewniona ciągłość i dostępność z zaburzeniami psychicznymi do Środowiskowego Domu Samopomocy i Warsztatów Terapii Zajęciowej SZANSE: ZAGROŻENIA: polepszająca się sytuacja negatywne nastawienie finansowa Szpitala społeczeństwa do osób zwiększanie się zakresu z zaburzeniami psychicznymi świadczeń oferowanych przez obawa pracodawców przed Szpital zatrudnianiem osób przełamanie stereotypów z zaburzeniami psychicznymi panujących w społeczeństwie likwidacja PFRON pozyskiwanie środków zmniejszenie ilości środków zewnętrznych na realizację finansowych z NFZ na leczenie programu i profilaktykę zaburzeń zmiany modelu pracy z uczniem psychicznych rozwój organizacji pozarządowych brak środków finansowych na realizację programu ograniczenie lub zaprzestanie działalności przez organizacje pozarządowe -18- IV. PRIORYTETY PROGRAMU OCHRONY ZDROWIA PSYCHICZNEGO POWIATU IŁAWSKIEGO 1. Upowszechnienie wiedzy na temat zaburzeń psychicznych wśród społeczeństwa powiatu iławskiego. 2. Udział osób z zaburzeniami psychicznymi w życiu społecznym. 3. Zwiększanie akceptacji społecznej dla osób z zaburzeniami psychicznymi. 4. Zapewnienie poczucia bezpieczeństwa opieki i oparcia społecznego osobom z zaburzeniami psychicznymi oraz w sytuacji kryzysowej zagrażającej zdrowiu psychicznemu. 5. Podejmowanie działań w zakresie profilaktyki zaburzeń psychicznych. 6. Zaangażowanie podmiotów z różnych szczebli: organizacji pozarządowych, sektora publicznego i prywatnego we wspólną pracę dla ochrony zdrowia psychicznego. 7. Wdrożenie systemu informacji i komunikowania się którego celem będzie gromadzenie, efektywne wykorzystanie i rozpowszechnianie wiedzy w celu ochrony zdrowia psychicznego i zapobiegania zaburzeniom psychicznym. -19- V. CELE GŁÓWNE PROGRAMU Celami głównymi Programu Ochrony Zdrowia Psychicznego Powiatu Iławskiego są: 1. promocja zdrowia psychicznego i zapobieganie zaburzeniom psychicznym Promocja zdrowia psychicznego obejmuje działania, których celem jest tworzenie warunków sprzyjających nabywaniu umiejętności kontrolowania i wpływania na własne zdrowie. Jednym z głównych zadań przyczyniających się do realizacji Programu będzie włączenie do programów szkolnych wszechstronnej edukacji zdrowotnej mającej na celu kształtowanie podstawowych umiejętności osobistych i społecznych, powodujących wzrost odpowiedzialności za swoje zdrowie, nauki komunikacji z innymi, rozwiązywania własnych problemów, konfliktów, radzenia sobie ze stresem, naciskami z zewnątrz a także wsparcie rozwoju grup samopomocy oraz organizacji pożytku publicznego w ich działalności na rzecz zdrowia psychicznego. Celem profilaktyki jest podjęcie szybkich i skutecznych działań przywracających zdrowie, ma ona również na celu zahamowanie postępu lub powikłań już istniejącej choroby. Dzięki temu prowadzi do ograniczenia niesprawności i inwalidztwa. Istotnym elementem profilaktyki jest także zapobieganie powstawaniu niekorzystnych wzorów zachowań społecznych, które przyczyniają się do podwyższania ryzyka choroby. Na każdym etapie działań profilaktycznych znaczącą rolę odgrywa EDUKACJA ZDROWOTNA - proces, w trakcie, którego ludzie uczą się dbać o zdrowie własne i innych osób. Koncentruje się ona na uświadamianiu związków między zdrowiem człowieka a jego stylem życia oraz środowiskiem fizycznym i społecznym. Edukacja zdrowotna obejmuje głównie działania informacyjne, których bezpośrednim celem jest ukształtowanie sprzyjających zdrowiu przekonań motywacji i umiejętności, a co za tym idzie postaw zdrowotnych jednostki, które powinny prowadzić do realizacji zachowań służących zdrowiu. 2. zapewnienie osobom z zaburzeniami psychicznymi wielostronnej i powszechnie dostępnej opieki zdrowotnej oraz innych form opieki i pomocy niezbędnych do życia w środowisku rodzinnym i społecznym. Zdrowie jest istotnym wyznacznikiem jakości życia. Odpowiedni poziom opieki zdrowotnej, w szczególności w zakresie zaburzeń psychicznych przekłada się na jakość i długość życia, poziom udziału na rynku pracy, dłuższe życie zawodowe, wyższą wydajność, satysfakcję wynikającą z udziału w życiu zawodowym i publicznym oraz niższe koszty opieki zdrowotnej i społecznej. Opieka nad osobami z zaburzeniami psychicznymi sprawowana jest zarówno przez opiekę zdrowotną jak i pomoc społeczną. Redukcja chorób, w tym cywilizacyjnych i realizowanie efektywnej opieki medycznej powinny odbywać się poprzez dobrze rozwinięty, łatwo dostępny system lecznictwa (oparty w pierwszej kolejności na podstawowej opiece zdrowotnej), zintegrowany z lecznictwem zamkniętym, specjalistycznym i rehabilitacją, pozwalający na rozpoczęcie leczenia chorób we wczesnym, często odwracalnym stadium, w dalszej kolejności system szpitalny (zarówno ogólny jak również specjalistyczny) oraz opiekę rehabilitacyjną. -20- VI. PROGRAMY CZĄSTKOWE: CEL GŁÓWNY 1: PROMOCJA ZDROWIA PSYCHICZNEGO I ZAPOBIEGANIE ZABURZENIOM PSYCHICZNYM 1. PRIORYTETY PROMOCJI ZDROWIA PSYCHICZNEGO 1) 2) 3) podejmowanie działań w zakresie promocji zdrowia psychicznego i zapobiegania zaburzeniom psychicznym ze szczególnym uwzględnieniem dzieci i młodzieży poprzez: a) działania zmierzające do upowszechnienia wiedzy o zaburzeniach i chorobach psychicznych b) działania sprzyjające postawom zrozumienia i akceptacji oraz przeciwdziałające dyskryminacji wobec osób z zaburzeniami psychicznymi; zaangażowanie podmiotów z różnych szczebli: organizacji pozarządowych, sektora publicznego i prywatnego we wspólną pracę dla promocją zdrowia psychicznego; wdrożenie systemu informacji i komunikowania się którego celem będzie gromadzenie, efektywne wykorzystanie i rozpowszechnianie wiedzy w celu ochrony zdrowia psychicznego i zapobiegania zaburzeniom psychicznym. 1.1. Cel szczegółowy: upowszechnienie wiedzy na temat zdrowia psychicznego, kształtowanie zachowań i stylów życia korzystnych dla zdrowia psychicznego, rozwijanie umiejętności radzenia sobie w sytuacjach zagrażających zdrowiu psychicznemu. Promocja zdrowia psychicznego obejmuje działania, których celem jest tworzenie warunków sprzyjających nabywaniu umiejętności kontrolowania i wpływania na własne zdrowie. Działania w zakresie promocji zdrowia psychicznego są podejmowane od wielu lat. Na ternie powiatu iławskiego brak jest specjalistycznych podmiotów zajmujących się promocją zdrowia psychicznego. Przy szpitalu powiatowym funkcjonuje poradnia promocji zdrowia, która stanowi jedno z ogniw procesu promocji zdrowia psychicznego. Najczęściej podejmowane działania w zakresie promocji zdrowia psychicznego na terenie powiatu iławskiego dotyczyły dzieci i młodzieży. W latach 2008 – 2011 w szkołach powiatu iławskiego realizowane były różnego rodzaju programy związane z ochroną zdrowia psychicznego. Programy te w głównej mierze skierowane były do uczniów szkół podstawowych, gimnazjów oraz ponadgimnazjalnych. W szkołach realizowano programy dotyczące skutków spożywania alkoholu, zażywania substancji psychoaktywnych oraz zapobiegania zaburzeniom psychicznym. W ramach realizacji programów w szkołach prowadzone były pogadanki, dyskusje, debaty, warsztaty oraz prelekcje. W latach 2008 – 2010 w programach związanych z ochroną zdrowia psychicznego uczestniczyło 35.382 uczniów, 1.125 pracowników szkół oraz 1.045 rodziców. Cel szczegółowy 1.1. realizowany będzie poprzez Program Promocji Zdrowia Psychicznego Powiatu Iławskiego obejmujący następujące działania: -21- Lp. Cel operacyjny Zadania 1. Zwiększenie świadomości społeczeństwa i akceptacji osób chorych psychicznie 1. kampania informacyjno – edukacyjna dotycząca funkcjonowania osób z zaburzeniami psychicznymi w środowisku 2. organizacja dni otwartych w placówkach świadczących pomoc osobom z zaburzeniami psychicznymi 3. organizacja imprez integracyjnych 2. Profilaktyka zaburzeń zdrowia psychicznego 1. prowadzenie zajęć dla dzieci i młodzieży w zakresie zachowań i stylu życia korzystnych dla zdrowia psychicznego 2. organizacja wykładów i szkoleń dla osób pracujących z osobami z zaburzeniami psychicznymi 3. zorganizowanie „Powiatowego Dnia Uśmiechu” (happening, konkurs prac plastycznych: opracowanie dekalogu zdrowia psychicznego) 3. 4. Rozwijanie umiejętności radzenia sobie w sytuacjach zagrażających zdrowiu psychicznemu 1. organizacja prelekcji i warsztatów szkoleniowych Zbudowanie platformy 1. konferencja 2. promowanie wiedzy o sytuacjach zagrażających zdrowiu psychicznemu oraz o potrzebie szukania wykwalifikowanej pomocy poprzez przekazywanie materiałów informacyjnych do szkół, zakładów pracy itp. Instytucja odpowiedzialna PCPR, PUP, PPP, szkoły, organizacje pozarządowe DPS-y, PŚDS, WTZ-y, MOPS-y, GOPS-y, ZPSW, organizacje pozarządowe DPS-y, PŚDS, WTZ-y, ZPSW, organizacje pozarządowe szkoły, PPP, organizacje pozarządowe Termin Źródło finansowania budżety jednostek PFRON inne źródła zewnętrzne Wskaźnik monitorujący zrealizowano/nie zrealizowano co rocznie budżety jednostek PFRON inne źródła zewnętrzne 1) liczba osób uczestniczącyc h 2) ilość imprez co rocznie budżety jednostek PFRON inne źródła zewnętrzne 1) liczba osób uczestniczącyc h 2) ilość imprez realizacja ciągła budżety jednostek PFRON inne źródła zewnętrzne PPP, Jednostki organizacyjne działające w obszarze zdrowia psychicznego, szkoły Starostwo Powiatowe, szkoły, Jednostki organizacyjne działające w obszarze zdrowia psychicznego, organizacje pozarządowe szkoły, PPP, Powiatowy Szpital, organizacje pozarządowe Powiatowy Szpital, Jednostki organizacyjne powiatu, organizacje pozarządowe realizacja ciągła budżety jednostek PFRON inne źródła zewnętrzne 1) liczba uczniów 2) liczba pracowników szkoły 3) liczba rodziców 1) liczba uczestników 2) ilość zorganizowany ch wykładów i szkoleń 2013 budżety jednostek PFRON inne źródła zewnętrzne zorganizowano / niezorganizowano realizacja ciągła budżety jednostek PFRON inne źródła zewnętrzne 1) liczba uczestników 2) ilość spotkań realizacja ciągła budżety jednostek PFRON inne źródła zewnętrzne przekazano / nie przekazano Starostwo Powiatowe, 2012, 2015 budżety jednostek zorganizowano / niezorganizowano -22- jedna w roku począwszy od 2012 wymiany informacji i komunikowania się w zakresie promocji ochrony zdrowia psychicznego i zapobiegania zaburzeniom PPP, PCPR, PUP, Powiatowy Szpital, 2. stworzenie internetowej bazy informacji na temat ochrony zdrowia psychicznego i dostępnych na terenie powiatu formach opieki zdrowotnej i pomocy społecznej dla osób z zaburzeniami psychicznymi Starostwo Powiatowe, PCPR PFRON inne źródła zewnętrzne 2012 budżety jednostek PFRON inne źródła zewnętrzne stworzono / nie stworzono 1.2. Cel szczegółowy: zapobieganie zaburzeniom psychicznym Jednym z głównych celów polityki prorodzinnej państwa jest tworzenie warunków do pełnego rozwoju i prawidłowego funkcjonowania rodziny oraz zapobieganie występowaniu postaw i zachowań doprowadzających do wykluczenia społecznego, w tym przemocy domowej, szkolnej oraz innej. Z danych Komendy Powiatowej Policji w Iławie wynika, że skala przemocy na terenie powiatu iławskiego z roku na rok wzrasta. Największe nasilenie wystąpiło w roku 2006 i 2010. Różne instytucje podejmują wszelkie starania, aby ograniczać i zapobiegać temu zjawisku. Wyróżnia się następujące formy przemocy: przemoc fizyczna – agresywne zachowanie skierowane przeciwko ciału ofiary, mogące prowadzić do bólu oraz fizycznych obrażeń (np. popychanie, kopanie, duszenie), przemoc psychiczna – agresywne zachowanie, które ma na ogół charakter poniżający lub budzący poczucie zagrożenia i wywołujące emocjonalny ból lub cierpienie (m.in. wyśmiewanie, krytyka, groźby), przemoc ekonomiczna - uniemożliwienie dostępu do rodzinnych środków finansowych (np. odbieranie zarobionych pieniędzy, niezaspokajanie materialnych potrzeb rodziny, uniemożliwianie podjęcia pracy), przemoc seksualna – wymuszenie pożycia seksualnego lub nieakceptowanych i niechcianych praktyk seksualnych (np. stosowanie przemocy lub groźba użycia przemocy, by zmusić partnera do stosunku), zaniedbanie - niezaspokajanie podstawowych potrzeb fizycznych i emocjonalnych. Powyższe formy przemocy mogą się przenikać, ale też każda może występować odrębnie. Osobami doświadczającymi przemocy domowej są najczęściej kobiety, dzieci, osoby starsze lub niepełnosprawne. Przemoc jest dysfunkcją nie tylko społeczną ale i psychiczną zarówno u ofiar jak i u sprawców i często prowadzi do powstawania i narastania innych zaburzeń psychicznych. Bardzo ważnym elementem promocji zdrowia jest podejmowanie działań mających na celu zapobieganie zaburzeniom psychicznym u dzieci i młodzieży. Jest to niezwykle istotne ze względu na ich nawrotowość, a także szereg potencjalnych skutków. Zaburzenia depresyjne u dzieci wiążą się ściśle z trudnościami w szkole, niedostatkiem umiejętności społecznych. Ponadto są czynnikiem predysponującym do eksperymentowania z alkoholem oraz substancjami psychoaktywnymi, a także prób samobójczych i innych zachowań autodestrukcyjnych. Poprzez szeroką edukację z tego zakresu – osób zagrożonych, chorych i ich rodzin - umożliwia się wczesne rozpoznawanie objawów choroby przez bliskich, wczesne reagowanie na niepokojące zachowania dziecka, ocenę kiedy konieczny jest kontakt ze specjalistą. -23- Cel szczegółowy 1.2. realizowany będzie poprzez programy zapobiegania przemocy w szkole, rodzinie i środowisku lokalnym obejmujące następujące działania: Lp. Cel operacyjny Zadania 1. podniesienie świadomości społecznej na temat zjawiska przemocy w rodzinie, szkole i środowisku lokalnym 1. kampania informacyjno – edukacyjna dotycząca zapobiegania i przeciwdziałania przemocy w rodzinie, szkole i środowisku lokalnym 2. zmniejszenie negatywnych skutków przemocy u osób, które jej doznają 1. inicjowanie, wspieranie i organizowanie zajęć socjoterapeutycznych dla ofiar przemocy 2. inicjowanie, wspieranie i organizowanie Młodzieżowych Klubów Integracji Społecznej 3. inicjowanie, wspieranie i organizowanie warsztatów przeciwdziałania agresji 1. stworzenie internetowej bazy informacji na temat ochrony zdrowia psychicznego i dostępnych na terenie powiatu formach opieki zdrowotnej i pomocy społecznej dla osób z zaburzeniami psychicznymi 2. zorganizowanie spotkania przedstawicieli jednostek działających w obszarze zdrowia psychicznego funkcjonujących na terenie powiatu iławskiego 3. usprawnienie przepływu informacji pomiędzy instytucjami i organizacjami zajmującymi się problemem przemocy w rodzinie Instytucja odpowiedzialna PCPR szkoły policja organizacje pozarządowe Termin PCPR PPP organizacje pozarządowe realizacja ciągła organizacje pozarządowe realizacja ciągła PCPR PPP organizacje pozarządowe realizacja ciągła Starostwo Powiatowe, PCPR 2012 PCPR, PPP, PŚDS, Szpital Powiatowy, Jednostki organizacyjne, powiatu, policja, organizacje pozarządowe 2012, 2015 jedna w roku począwszy od 2012 Źródło finansowania budżety jednostek, PFRON, inne źródła zewnętrzne Wskaźnik monitorujący zrealizowano/nie zrealizowano budżety jednostek , PFRON, inne źródła zewnętrzne budżety jednostek, PFRON, inne źródła zewnętrzne budżety jednostek, PFRON, inne źródła zewnętrzne budżety jednostek, PFRON, inne źródła zewnętrzne liczba uczestników budżety jednostek, PFRON, inne źródła zewnętrzne zorganizowano/nie zorganizowano liczba klubów zorganizowano / niezorganizowano liczba uczestników stworzono stworzono / 1.3. Cel szczegółowy: zwiększenie integracji społecznej osób z zaburzeniami psychicznymi Osoby z zaburzeniami psychicznymi są szczególnie zagrożone ubóstwem oraz wykluczeniem społecznym. Z powodu specyfiki swojego schorzenia mają one ogromne trudności z samodzielnym funkcjonowaniem społecznym oraz integracją społeczną. Taka sytuacja powoduje spadek aktywności społecznej, pogłębiającą się izolację społeczną, -24- nie wzrost uzależnienia od opiekunów, a w rezultacie obniżenie jakości ich życia. Ważnym działaniem w tej dziedzinie jest wyposażenie osób z zaburzeniami psychicznymi w kompetencje umożliwiające pełnienie ról społecznych i osiąganie pozycji społecznej dostępnej osobom sprawnym, a także poprzez podejmowanie działań mających na celu zmianę istniejących stereotypów dotyczących oceny przydatności społecznej tych osób. Cel szczegółowy 1.3. realizowany będzie poprzez programy informacyjno – edukacyjne sprzyjające postawom zrozumienia i akceptacji oraz przeciwdziałających dyskryminacji wobec osób z zaburzeniami psychicznymi obejmujące następujące działania: Lp. Cel operacyjny Zadania 1. Kształtowanie właściwych ostaw wobec dzieci i młodzieży z zaburzeniami psychicznymi w domu i szkole 1. inicjowanie, wspieranie i realizacja programów dla nauczycieli i wychowawców dot. pracy z dzieckiem z zaburzeniami psychicznymi i rozwojowymi. 2. inicjowanie, wspieranie i tworzenie grup wsparcia dla rodziców dzieci autystycznych i z rodzin adopcyjnych 3. inicjowanie, wspieranie i organizowanie prelekcji, pogadanek dla rodziców wg zapotrzebowania środowiska 2. Kształtowanie postaw przeciwdziałających dyskryminacji Instytucja odpowiedzialna PPP, szkoły, organizacje pozarządowe Termin Źródło finansowania budżety jednostek, PFRON, inne źródła zewnętrzne Wskaźnik monitorujący ilość programów ilość uczestników PCPR, PPP, szkoły, organizacje pozarządowe realizacja ciągła budżety jednostek, PFRON, inne źródła zewnętrzne liczba osób uczestniczących ilość grup PPP, szkoły, organizacje pozarządowe realizacja ciągła budżety jednostek, PFRON, inne źródła zewnętrzne liczba osób uczestniczących ilość prelekcji 1. inicjowanie, wspieranie i organizowanie prelekcji, warsztatów dla uczniów szkół szkoły, PPP, organizacje pozarządowe realizacja ciągła budżety jednostek, PFRON, inne źródła zewnętrzne liczba uczestników 2. inicjowanie, wspieranie i organizowanie zajęć integracyjnych PPP, Jednostki organizacyjne działające w obszarze zdrowia psychicznego szkoły realizacja ciągła budżety jednostek, PFRON, inne źródła zewnętrzne liczba uczestników realizacja ciągła 1.4. Cel szczegółowy: organizacja systemu poradnictwa i pomocy w stanach kryzysu psychicznego Zadania z zakresu poradnictwa i pomocy w stanach kryzysu psychicznego realizowane są głównie dla ofiar: katastrof i klęsk żywiołowych, przemocy. -25- Pomoc świadczą głównie specjaliści służb takich jak policja, straż pożarna, a w przypadku przemocy – ośrodki dla ofiar przemocy prowadzone przez samorząd lub organizacje pozarządowe. Sytuacja jest trudniejsza w przypadku pojedynczych osób, których problem wykracza poza wyżej wymienione przypadki, np.: kryzys finansowy z powodu utraty pracy lub niemożności jej pozyskania, niemożności spłacenia kredytu lub innych zobowiązań, nagłe kalectwo lub długotrwała choroba, utrata lub śmierć bliskiej osoby czy rozwód, niechciana ciąża i niechęć z tego powodu partnera lub rodziny, bycie świadkiem wypadku, śmierci osoby bliskiej lub obcej inne sytuacje. Udzielanie pomocy osobom jej potrzebującym utrudnia fakt, że stan kryzysu psychicznego nie oznacza choroby i nie należy do tzw. świadczeń gwarantowanych, finansowanych przez NFZ. Osób w kryzysie z powodu trudnej sytuacji finansowej nie stać na płacenie za tego typu wsparcie. Zatem baza instytucji jest na razie bardzo ograniczona. Stąd konieczne jest podjęcie działań na poziomie powiatów i samorządów miast i gmin dla tworzenia takich miejsc wsparcia. Cel szczegółowy 1.4. realizowany będzie poprzez następujące działania: Lp. Cel operacyjny Zadania 1. Utworzenie ośrodka wsparcia w stanach kryzysu psychicznego 1. podejmowanie działań na rzecz zorganizowania ośrodka wsparcia w stanach kryzysu psychicznego 2. utworzenie wsparcia 2. Prowadzenie działań informujących o dostępnej w powiecie pomocy w stanach kryzysu ośrodka 1. opracowanie listy jednostek poradnictwa specjalistycznego dotyczącego pomocy społecznej i profilaktyki uzależnień 2. opracowanie wykazu podmiotów działających w obszarze wsparcia w kryzysie psychicznym 3. aktualizacja listy jednostek poradnictwa specjalistycznego dotyczącego pomocy społecznej i profilaktyki uzależnień oraz wykazu podmiotów działających w obszarze wsparcia w kryzysie psychicznym Instytucja odpowiedzialna PCPR, PPP, Powiatowy Szpital, organizacje pozarządowe powiat iławski Termin Starostwo Powiatowe przy współpracy jednostek organizacyjnych 2012 Starostwo Powiatowe przy współpracy jednostek organizacyjnych Starostwo Powiatowe przy współpracy jednostek organizacyjnych 2012 -26- realizacja ciągła 2015 realizacja ciągła Źródło finansowania budżety jednostek, PFRON, inne źródła zewnętrzne Wskaźnik monitorujący zrealizowano / nie zrealizowano budżet powiatu, PFRON, inne źródła zewnętrzne budżet Starostwa, PFRON, inne źródła zewnętrzne utworzono / nie utworzono budżet Starostwa, PFRON, inne źródła zewnętrzne budżet Starostwa, PFRON, inne źródła zewnętrzne zrealizowano / nie zrealizowano zrealizowano / nie zrealizowano zrealizowano / nie zrealizowano CEL GŁÓWNY 2: ZAPEWNIENIE OSOBOM Z ZABURZENIAMI PSYCHICZNYMI WIELOSTRONNEJ I POWSZECHNIE DOSTĘPNEJ OPIEKI ZDROWOTNEJ ORAZ INNYCH FORM OPIEKI I POMOCY NIEZBĘDNYCH DO ŻYCIA W ŚRODOWISKU RODZINNYM I SPOŁECZNYM Osoby z zaburzeniami psychicznymi są bardzo często spychane na margines życia społecznego, bywają szykanowane, wyśmiewane i nieakceptowane przez ludzi z ich otoczenia, a nawet swoich bliskich. Podejmowane działania pozwolą zapewnić osobom z zaburzeniami psychicznymi lepszy dostęp do świadczeń zdrowotnych i innych form opieki w środowisku rodzinnym. Osiągniemy to dzięki rozwojowi ambulatoryjnej opieki specjalistycznej oraz zwiększeniu dostępności do różnorodnych form wsparcia udzielanego osobom z zaburzeniami psychicznymi. 2.1. Cel szczegółowy: upowszechnianie środowiskowego modelu psychiatrycznej opieki zdrowotnej Upowszechnianie środowiskowego modelu opieki ma za zadanie przeciwdziałanie fragmentaryzacji, niedostępności i nieciągłości opieki, indywidualnej i strukturalnej nierówności, naznaczaniu i wykluczeniu społecznemu osób z zaburzeniami psychicznymi. Niezbędnym elementem realizacji tego celu jest utworzenie sieci centrów (ośrodków) zdrowia psychicznego, zapewniających kompleksową (w tym szpitalną) opiekę dla mieszkańców (dorosłych oraz dzieci i młodzieży) określonego terytorium i przejęcie przez nią odpowiedzialności za zapewnienie i koordynację opieki. Lp. Cel operacyjny 1. 2. Zadania Instytucja odpowiedzialna Zapewnienie 1. Prowadzenie Klubu Pacjenta Powiatowy Szpital, ciągłości opieki dla byłych pacjentów organizacje osobom oddziałów psychiatrycznych pozarządowe dotkniętym (oferta terapeutyczna – przewlekłą chorobą możliwość porad psychologa psychiczną. i lekarza psychiatry, terapeutów zajęciowych; rozpoznawanie wczesnych objawów choroby, „program powrotu do społeczeństwa”). Inicjowanie, organizowanie i opieka w trakcie wyjść poza klub (teatr, filharmonia, opera, wystawy, basen, ZOO, ogród botaniczny, kino, wycieczki). Pogłębienie i zwiększenie częstotliwości wzajemnych relacji pomiędzy byłymi pacjentami. Zapewnienie 1. Prowadzenie spotkań Powiatowy Szpital, wsparcia dla rodzin o charakterze edukacyjnym organizacje osób chorujących i terapeutycznym dla członków pozarządowe psychicznie. rodzin osób chorujących psychicznie. Dostępność fachowego poradnictwa – lekarz, psycholog, terapeuta. -27- Termin realizacja ciągła realizacja ciągła Źródło finansowania budżet jednostki, powiat iławski, inne źródła zewnętrzne Wskaźnik monitorujący liczba uczestników budżet liczba jednostki, uczestników powiat iławski, inne źródła zewnętrzne 3. 1. udział w pracach nad dokumentem zawierającym działania związane z upowszechnieniem środowiskowego modelu opieki psychiatrycznej Utworzenie przygotowywanym przez urząd centrum zdrowia marszałkowski psychicznego dla 2. udział w spotkaniach mieszkańców roboczych nt. umiejscowienia powiatu iławskiego i obszaru działania czp 3. utworzenie centrum zdrowia psychicznego (zgodnie z ustaleniami przyjętymi na spotkaniach przedstawicieli powiatów) Starostwo Powiatowe, PPP, PCPR, Powiatowy Szpital 2015 powiat iławski przedstawiciel powiatu 2015 powiat iławski powiat iławski 2015 zrealizowano / nie zrealizowano zrealizowano / nie zrealizowano budżet powiatu utworzono / inne źródła nie utworzono finansowania (NFZ, PFRON) 2.2. cel szczegółowy: upowszechnianie zróżnicowanych form pomocy i oparcia społecznego Poszerzanie zasięgu i dostępności istniejących i inicjowanie nowych form opieki, pomocy i oparcia bytowego w tym pomocy bytowej, mieszkaniowej, rehabilitacji zawodowej oraz samopomocy środowiskowej jest niezbędne dla umożliwienia przewlekle chorym psychicznie i niepełnosprawnym intelektualnie godnego życia i samodzielnego wyboru jego stylu. Dla zwiększenia różnorodności i dostępności pomocy i oparcia społecznego konieczne jest pobudzanie i wspieranie samopomocowych inicjatyw organizacji pozarządowych na rzecz tworzenia form oparcia społecznego w środowisku rodzinnym, szkolnym, zawodowym oraz wspieranie działań (samorządowych i pozarządowych) ograniczających tendencję do bierności, izolacji, wykluczania i uzależnienia instytucjonalnego: - zwiększenie zasięgu i aktywności wolontariatu społecznego; - wzmacnianie roli organizacji samopomocowych zrzeszających osoby korzystające z opieki psychiatrycznej lub ich rodziny oraz wspieranie ich działań. Cel szczegółowy 2.2. realizowany będzie poprzez program poszerzenia, zróżnicowania i unowocześnienia pomocy i oparcia społecznego dla osób z zaburzeniami psychicznymi w zakresie pomocy: bytowej, mieszkaniowej, stacjonarnej, samopomocy środowiskowej obejmujący następujące działania: Lp. Cel operacyjny Zadania 1. Zwiększenie dostępności do ośrodków wsparcia i samopomocy 1. poszerzenie obszaru działania ŚDS o miejsca całodobowe oraz liczby uczestników 2. utworzenie mieszkań chronionych dla osób z zaburzeniami psychicznymi 3. inicjowanie i wspieranie tworzenia klubów samopomocy Instytucja odpowiedzialna PŚDS, PCPR, Starostwo Powiatowe, organizacje pozarządowe PŚDS, PCPR, Starostwo Powiatowe, organizacje pozarządowe PŚDS, PCPR, Starostwo Powiatowe, -28- Termin Źródło finansowania budżety jednostek, PFRON, inne źródła zewnętrzne Wskaźnik monitorujący liczba miejsc całodobowych, liczba uczestników 2015 budżety jednostek, PFRON, inne źródła zewnętrzne liczba miejsc, liczba uczestników realizacja ciągła budżety jednostek, PFRON, inne źródła liczba klubów, liczba uczestników 2015 2. Stwarzanie warunków pełnego uczestnictwa w życiu publicznym i społecznym odpowiednio do zainteresowań i potrzeb osób niepełnosprawnych w tym z zaburzeniami psychicznymi 1. upowszechnianie i rozwijanie form aktywnego spędzania czasu wolnego przez osoby niepełnosprawne organizacje pozarządowe PCPR, PPP, PŚDS, Powiatowy Szpital, Jednostki organizacyjne powiatu, policja, organizacje pozarządowe PCPR, PPP, PŚDS, Szpital Powiatowy, Jednostki organizacyjne powiatu, policja, organizacje pozarządowe PŚDS, DPS-y, WTZ-y, PCPR, organizacje pozarządowe 2. uczestnictwo imprezach sportowych, kulturalnych, rekreacyjnych turystycznych PŚDS, DPS-y, WTZ-y, PCPR, organizacje pozarządowe realizacja ciągła budżety jednostek, PFRON, inne źródła zewnętrzne ilość imprez Wspieranie finansowe samopomocowych projektów służących rozwojowi form oparcia społecznego dla osób z zaburzeniami psychicznymi 1. wprowadzenie zapisów do programu współpracy z organizacjami pozarządowymi Starostwo Powiatowe począwszy od 2012 budżet powiatu wprowadzono / nie wprowadzono 2. udzielanie dotacji na realizację zadań publicznych organizacjom pozarządowym oraz w ramach otwartego konkursu ofert na wykonanie zadań publicznych Powiat Iławski realizacja ciągła budżet powiatu, inne źródła zewnętrzne liczba dotacji 3. udzielanie dofinansowań na rehabilitację zawodową i społeczną osób niepełnosprawnych w tym z zaburzeniami psychicznymi` PCPR, PUP, Powiat Iławski organizacje pozarządowe realizacja ciągła budżety jednostek, PFRON, inne źródła zewnętrzne liczba dofinansowań Promocja racjonalizacji uczestnictwa w różnych formach oparcia społecznego 1. zorganizowanie spotkania przedstawicieli jednostek działających w obszarze zdrowia psychicznego funkcjonujących na terenie powiatu iławskiego 2. kampania informacyjna skierowana do osób z zaburzeniami (potencjalnych uczestników) oraz ich rodzin 3. 4. w i -29- zewnętrzne 2012, 2015 budżety jednostek, PFRON, inne źródła zewnętrzne zorganizowano/nie zorganizowano 1 w roku od 2012 roku budżety jednostek, PFRON, inne źródła zewnętrzne zorganizowano/nie zorganizowano realizacja ciągła budżety jednostek, PFRON, inne źródła zewnętrzne ilość imprez 2.3. cel szczegółowy: aktywizacja zawodowa osób z zaburzeniami psychicznymi Zdrowie psychiczne to nie tylko brak choroby psychicznej, to nie tylko określony poziom inteligencji, stan uczuć, zachowanie, ale także sposób społecznego funkcjonowania człowieka, w którym praca odgrywa szczególną rolę. Brak pracy, bezrobocie w skali społecznej, dramatycznie obniża jakość życia i poziom zdrowia psychicznego, jest bezpośrednią przyczyną poczucia krzywdy i niesprawiedliwości, często depresji i lęku, niemożności realizowania podstawowych funkcji społecznych jak utrzymania rodziny, rozwoju własnego i rozwoju dzieci. Osoby psychicznie chore wymagają szczególnych oddziaływań nie tylko medycznymi psychologicznych, ale także poprzez aktywność i pracę. Dla tych osób praca jest profilaktyką niepełnosprawności i zmniejszeniem ryzyka nawrotów choroby. Liczba osób z zaburzeniami psychicznymi zarejestrowanych w Powiatowym Urzędzie Pracy w roku 2009 wyniosła 58 osób, w 2010 roku – 69 osoby. Od roku 2005 odnotowuje się spadek liczby ofert skierowanych do osób posiadających orzeczenie o stopniu niepełnosprawności. Cel szczegółowy 2.3. realizowany będzie poprzez program rozwoju zróżnicowanych form wspieranego zatrudnienia i przedsiębiorczości społecznej dla osób z zaburzeniami psychicznymi obejmujący następujące działania: Lp. Cel operacyjny Zadania 1. Aktywizacja zawodowa i podnoszenie kwalifikacji osób z zaburzeniami psychicznymi 1. inicjowanie, wspieranie i organizowanie poradnictwa zawodowego oraz informacja zawodowa realizowane przez doradców zawodowych 2. organizacja szkoleń dla osób ze schorzeniami psychicznymi w ramach zajęć klub pracy 2. Promocja zatrudnienia osób z zaburzeniami psychicznymi 3. organizowanie aktywnych form przeciwdziałania bezrobociu w ramach posiadanych środków tj. staże, prace interwencyjne, przygotowanie zawodowe, dotacje na rozpoczęcie działalności, refundacja kosztów związanych z utworzeniem stanowiska pracy dla osoby niepełnosprawnej 1. skierowana do pracodawców kampania informacyjna o możliwościach uzyskania wsparcia zatrudnienia osób z zaburzeniami psychicznymi Instytucja odpowiedzialna PUP, PŚDS, WTZ-y, PCPR, organizacje pozarządowe Termin PUP, organizacje pozarządowe realizacja ciągła PUP realizacja ciągła PUP Starostwo Powiatowe organizacje pozarządowe realizacja ciągła -30- realizacja ciągła Źródło finansowania budżety jednostek, PFRON, inne źródła zewnętrzne Wskaźnik monitorujący ilość uczestników budżety jednostek, PFRON, inne źródła zewnętrzne budżety jednostek, PFRON, inne źródła zewnętrzne ilość uczestników budżety jednostek, PFRON, inne źródła zewnętrzne ilość uczestników/ przyznane dofinansowanie zrealizowano/nie zrealizowano 2. przygotowanie i rozpowszechnianie informacyjnych ulotek skierowanych do pracodawców przy współudziale instytucji i organizacji działających na rzecz osób z zaburzeniami psychicznymi PUP Starostwo Powiatowe organizacje pozarządowe realizacja ciągła budżety jednostek, PFRON, inne źródła zewnętrzne zrealizowano/nie zrealizowano 2.4. cel szczegółowy: skoordynowanie różnych form opieki i pomocy Program Ochrony Zdrowia Psychicznego Powiatu Iławskiego realizowany będzie poprzez programy cząstkowe zawarte w niniejszym dokumencie. Program zakłada realizację celów głównych poprzez cele cząstkowe i przyjęte dla ich realizacji zadania. Wszystkim celom przyporządkowane zostały zadania, określono instytucje odpowiedzialne za ich realizację, terminy, źródła finansowania oraz wskaźniki monitorujące, pozwalające określić stopień realizacji Programu. Program Ochrony Zdrowia Psychicznego Powiatu Iławskiego został opracowany przez Zespół Koordynujący powołany uchwałą Zarządu Powiatu Iławskiego z dnia 21.06.2011 r. Program opracowano w ramach spotkań roboczych Zespołu. W opracowaniu zastosowano tabele i wykresy stanowiące w głównej mierze materiał poglądowy opracowane na podstawie danych uzyskanych od Warmińsko – Mazurskiego Oddziału Wojewódzkiego Narodowego Funduszu Zdrowia w Olsztynie, Komendy Powiatowej Policji w Iławie, szkół i innych powiatowych jednostek organizacyjnych. Zespół Koordynujący zajmował się będzie również monitorowaniem i ewentualną ewaluacją Programu w trakcie jego realizacji. Lp. Cel operacyjny Zadania 1. Opracowanie powiatowego programu ochrony zdrowia psychicznego 1. zebranie informacji o stanie istniejącym i potrzebach ludności powiatu 2. opracowanie projektu programu 3. zaopiniowanie Programu przez Powiatową Społeczną Radę ds. Osób Niepełnosprawnych 4. przyjęcie programu przez Radę Powiatu 1. zbieranie informacji o zadaniach realizowanych przez poszczególne jednostki z uwzględnieniem wskaźników monitorujących 2. badanie zgodności założonych w programie celów z aktualna sytuacją w zakresie ochrony zdrowia psychicznego na terenie powiatu 2. Monitoring i ewaluacja programu Instytucja odpowiedzialna zespół koordynujący Termin Źródło finansowania Starostwo Powiatowe Wskaźnik monitorujący zespół koordynujący Starostwo Powiatowe listopad 2011 grudzień 2011 Starostwo Powiatowe Starostwo Powiatowe zrealizowano / niezrealizowano Rada Powiatu Iławskiego zespół koordynujący grudzień 2011 raz w roku do 30.03 Starostwo Powiatowe Starostwo Powiatowe zrealizowano / niezrealizowano zespół koordynujący raz w roku do 30.04 Starostwo Powiatowe zrealizowano / niezrealizowano -31- sierpieńpaździernik 2011 zrealizowano / niezrealizowano zrealizowano / niezrealizowano zrealizowano / niezrealizowano 3. proponowanie zmian programu w zależności od zmieniającej się sytuacji w powiecie i zapotrzebowania mieszkańców zespół koordynujący -32- do 30.04 Starostwo Powiatowe zrealizowano / niezrealizowano VII. Harmonogram realizacji Powiatowego Programu Ochrony Zdrowia Psychicznego Nr Nazwa zadania zadania Termin realizacji Monitoring Ewaluacja 1.1. upowszechnienie wiedzy na temat zdrowia psychicznego, kształtowanie zachowań i stylów życia korzystnych dla zdrowia psychicznego, rozwijanie umiejętności radzenia sobie w sytuacjach zagrażających zdrowiu psychicznemu. 1.1.1.1. Kampania informacyjno – edukacyjna raz w roku raz w roku do wg potrzeb dotycząca funkcjonowania osób z począwszy od 30.03. zaburzeniami psychicznymi w środowisku 2012 1.1.1.2. Organizacja dni otwartych w placówkach corocznie raz w roku do wg potrzeb świadczących pomoc osobom z zaburzeniami 30.03. psychicznymi 1.1.1.3. Organizacja imprez integracyjnych corocznie raz w roku do wg potrzeb 30.03. 1.1.2.1. Prowadzenie zajęć dla dzieci i młodzieży w realizacja raz w roku do wg potrzeb zakresie zachowań i stylu życia korzystnych ciągła 30.03. dla zdrowia psychicznego 1.1.2.2. Organizacja wykładów i szkoleń dla osób realizacja raz w roku do wg potrzeb pracujących z osobami z zaburzeniami ciągła 30.03. psychicznymi 1.1.2.3. Zorganizowanie „Powiatowego Dnia 2013 do 30.03.2014 wg potrzeb Uśmiechu” (happening, konkurs prac plastycznych: opracowanie dekalogu zdrowia psychicznego) 1.1.3.1. Organizacja prelekcji i warsztatów realizacja raz w roku do wg potrzeb szkoleniowych ciągła 30.03. 1.1.3.2. Promowanie wiedzy o sytuacjach realizacja raz w roku do wg potrzeb zagrażających zdrowiu psychicznemu oraz o ciągła 30.03. potrzebie szukania wykwalifikowanej pomocy poprzez przekazywanie materiałów informacyjnych do szkół, zakładów pracy itp. 1.1.4.1. Konferencja 2012, 2015 raz w roku do wg potrzeb 30.03.2013 30.03.2016 1.1.4.2. Stworzenie internetowej bazy informacji na 2012 30.03.2013 wg potrzeb temat ochrony zdrowia psychicznego i dostępnych na terenie powiatu formach opieki zdrowotnej i pomocy społecznej dla osób z zaburzeniami psychicznymi 1.2. zapobieganie zaburzeniom psychicznym 1.2.1.1. Kampania informacyjno – edukacyjna raz w roku raz w roku do wg potrzeb dotycząca zapobiegania i przeciwdziałania począwszy od 30.03. przemocy w rodzinie, szkole i środowisku 2012 lokalnym 1.2.2.1. Inicjowanie, wspieranie i organizowanie realizacja raz w roku do wg potrzeb zajęć socjoterapeutycznych dla ofiar ciągła 30.03. przemocy 1.2.2.2. Inicjowanie, wspieranie i organizowanie realizacja raz w roku do wg potrzeb Młodzieżowych Klubów Integracji Społecznej ciągła 30.03. 1.2.2.3. Inicjowanie, wspieranie i organizowanie realizacja raz w roku do wg potrzeb warsztatów przeciwdziałania agresji ciągła 30.03. 1.2.3.1. Stworzenie internetowej bazy informacji na 2012 30.03.2013 wg potrzeb -33- temat ochrony zdrowia psychicznego i dostępnych na terenie powiatu formach opieki zdrowotnej i pomocy społecznej dla osób z zaburzeniami psychicznymi 1.2.3.2. Zorganizowanie spotkania przedstawicieli 2012, 2015 30.03.2013 jednostek działających w obszarze zdrowia 30.03.2016 psychicznego funkcjonujących na terenie powiatu iławskiego 1.3. zwiększenie integracji społecznej osób z zaburzeniami psychicznymi 1.3.1.1. Inicjowanie, wspieranie i realizacja realizacja raz w roku do programów dla nauczycieli i wychowawców ciągła 30.03. dot. pracy z dzieckiem z zaburzeniami psychicznymi i rozwojowymi. 1.3.1.2. Inicjowanie, wspieranie i tworzenie grup realizacja raz w roku do wsparcia dla rodziców dzieci autystycznych i ciągła 30.03. z rodzin adopcyjnych 1.3.1.3. Inicjowanie, wspieranie i organizowanie realizacja raz w roku do prelekcji, pogadanek dla rodziców wg ciągła 30.03. zapotrzebowania środowiska 1.3.2.1. Inicjowanie, wspieranie i organizowanie realizacja raz w roku do prelekcji, warsztatów dla uczniów szkół ciągła 30.03. 1.3.2.2. Inicjowanie, wspieranie i organizowanie realizacja raz w roku do zajęć integracyjnych ciągła 30.03. 1.4. organizacja systemu poradnictwa i pomocy w stanach kryzysu psychicznego 1.4.1.1. podejmowanie działań na rzecz realizacja 30.03.2016 zorganizowania ośrodka wsparcia w stanach ciągła kryzysu psychicznego 1.4.1.2. utworzenie ośrodka wsparcia 2015 30.03.2016 1.4.2.1. opracowanie listy jednostek poradnictwa 2012 30.03.2013 specjalistycznego dotyczącego pomocy społecznej i profilaktyki uzależnień 1.4.2.2. opracowanie wykazu podmiotów działających 2012 30.03.2013 w obszarze wsparcia w kryzysie psychicznym 1.4.2.3. aktualizacja listy jednostek poradnictwa realizacja raz w roku do specjalistycznego dotyczącego pomocy ciągła 30.03.począwszy społecznej i profilaktyki uzależnień oraz od 2014 wykazu podmiotów działających w obszarze wsparcia w kryzysie psychicznym 2.1. upowszechnianie środowiskowego modelu psychiatrycznej opieki zdrowotnej Prowadzenie Klubu Pacjenta dla byłych pacjentów realizacja 2.1.1.1. raz w roku do oddziałów psychiatrycznych (oferta terapeutyczna ciągła 30.03. 2.1.2.1. 2.1.3.1. – możliwość porad psychologa i lekarza psychiatry, terapeutów zajęciowych; rozpoznawanie wczesnych objawów choroby, „program powrotu do społeczeństwa”). Inicjowanie, organizowanie i opieka w trakcie wyjść poza klub (teatr, filharmonia, opera, wystawy, basen, ZOO, ogród botaniczny, kino, wycieczki). Pogłębienie i zwiększenie częstotliwości wzajemnych relacji pomiędzy byłymi pacjentami. Prowadzenie spotkań o charakterze edukacyjnym i terapeutycznym dla członków rodzin osób chorujących psychicznie. Dostępność fachowego poradnictwa – lekarz, psycholog, terapeuta. Udział w pracach nad dokumentem zawierającym działania związane z upowszechnieniem środowiskowego modelu opieki psychiatrycznej przygotowywanym przez urząd marszałkowski -34- wg potrzeb wg potrzeb wg potrzeb wg potrzeb wg potrzeb wg potrzeb wg potrzeb wg potrzeb wg potrzeb wg potrzeb wg potrzeb wg potrzeb realizacja ciągła raz w roku do 30.03. wg potrzeb 2015 30.03.2016 wg potrzeb 2.1.3.2. Udział w spotkaniach roboczych nt. umiejscowienia i obszaru działania czp 2015 30.03.2016 wg potrzeb 2.1.3.1. Utworzenie centrum zdrowia psychicznego (zgodnie z ustaleniami przyjętymi na spotkaniach przedstawicieli powiatów) 2015 30.03.2016 wg potrzeb 2.2. upowszechnianie zróżnicowanych form pomocy i oparcia społecznego 2.2.1.1. Poszerzenie obszaru działania ŚDS o miejsca 2015 30.03.2016 całodobowe oraz liczby uczestników 2.2.1.2. Utworzenie mieszkań chronionych dla osób z 2015 30.03.2016 zaburzeniami psychicznymi 2.2.1.3. Inicjowanie i wspieranie tworzenia klubów realizacja raz w roku do samopomocy ciągła 30.03. 2.2.1.1. Zorganizowanie spotkania przedstawicieli 2012, 2015 30.03.2013 jednostek działających w obszarze zdrowia 30.03.2016 psychicznego funkcjonujących na terenie powiatu iławskiego 2.2.1.2. Kampania informacyjna skierowana do osób raz w roku od raz w roku do z zaburzeniami (potencjalnych uczestników) 2012 30.03. oraz ich rodzin Upowszechnianie i rozwijanie form aktywnego 2.2.3.1. realizacja raz w roku do spędzania czasu wolnego przez osoby ciągła 30.03. 2.2.3.2. niepełnosprawne Uczestnictwo w imprezach sportowych, kulturalnych, rekreacyjnych i turystycznych 2.2.4.1. Wprowadzenie zapisów do programu współpracy z organizacjami pozarządowymi 2.2.4.2. Udzielanie dotacji na realizację zadań publicznych organizacjom pozarządowym oraz w ramach otwartego konkursu ofert na wykonanie zadań publicznych Udzielanie dofinansowań na rehabilitację zawodową i społeczną osób niepełnosprawnych w tym z zaburzeniami psychicznymi` 2.2.4.3. -35- wg potrzeb wg potrzeb wg potrzeb wg potrzeb raz w roku do 30.03. raz w roku do 30.03. raz w roku do 30.03. wg potrzeb realizacja ciągła raz w roku do 30.03. wg potrzeb raz w roku do 30.03. wg potrzeb raz w roku do 30.03. wg potrzeb raz w roku do 30.03. wg potrzeb realizacja ciągła raz w roku do 30.03. wg potrzeb realizacja ciągła raz w roku do 30.03. wg potrzeb raz w roku do 30.03. raz w roku do 30.03. wg potrzeb staże, prace interwencyjne, przygotowanie zawodowe, dotacje na rozpoczęcie działalności, refundacja kosztów związanych z utworzeniem stanowiska pracy dla osoby niepełnosprawnej Skierowana do pracodawców kampania informacyjna o możliwościach wsparcia zatrudnienia osób z zaburzeniami psychicznymi 2.3.2.2 Przygotowanie i rozpowszechnianie informacyjnych ulotek skierowanych do pracodawców przy współudziale instytucji i organizacji działających na rzecz osób z zaburzeniami psychicznymi 2.4. skoordynowanie różnych form opieki i pomocy 2.4.2.1. zbieranie informacji o zadaniach realizowanych przez poszczególne jednostki z uwzględnieniem wskaźników wg potrzeb realizacja ciągła począwszy od 2012 realizacja ciągła 2.3. aktywizacja zawodowa osób z zaburzeniami psychicznymi 2.3.1.1. Inicjowanie, wspieranie i organizowanie realizacja poradnictwa zawodowego oraz informacja ciągła zawodowa realizowane przez doradców zawodowych 2.3.1.2. Organizacja szkoleń dla osób ze realizacja schorzeniami psychicznymi w ramach zajęć ciągła klub pracy Organizowanie aktywnych form przeciwdziałania 2.3.1.3 realizacja bezrobociu w ramach posiadanych środków tj. ciągła 2.3.2.1 wg potrzeb wg potrzeb wg potrzeb 2.4.2.2. 2.4.2.3. monitorujących badanie zgodności założonych w programie celów z aktualna sytuacją w zakresie ochrony zdrowia psychicznego na ternie powiatu proponowanie zmian programu w zależności od zmieniającej się sytuacji w powiecie i zapotrzebowania mieszkańców -36- raz w roku do 30.04. raz w roku do 30.03. wg potrzeb do 30.04. raz w roku do 30.05. wg potrzeb