Właściwości i reakcje charakterystyczne dla białek

Metadane scenariusza
Właściwości i reakcje charakterystyczne dla białek
1. Cele lekcji
a) Wiadomości
Uczeń:
- wymienia produkty zawierające białko,
- określa rolę białka w organizmie,
- zna ogólne właściwości białek,
- zna znaczenie pojęć: koagulacja i denaturacja.
b) Umiejętności
Uczeń potrafi:
- wykonać doświadczenia na wykrywanie białek w produktach,
- opisać wyniki obserwacji,
- współpracować w grupie.
2. Metoda i forma pracy
Pogadanka, ćwiczenia, praca grupowa
3. Środki dydaktyczne
Stężony kwas azotowy, siarczan miedzi, roztwór NaOH, kwas solny, alkohol etylowy, sól
kuchenna, woda;
produkty spożywcze: banan, ser biały, wędlina, ziemniak, mleko, jaja;
sprzęt laboratoryjny: zlewki, probówki, pipety, zakraplacze, szalki.
4. Przebieg lekcji
a) Faza przygotowawcza
Nauczyciel zapoznaje uczniów z tematem i celami lekcji. Pyta uczniów, jakie produkty
spożywcze zawierają białko. Zwraca uwagę na fakt, że białko występuje w postaci płynnej i
stałej. Wyjaśnia, jaką rolę spełnia białko w organizmie człowieka.
Białka stanowią znaczną część organizmów zwierzęcych, utrzymują jego kształt i zapewniają
jego funkcjonowanie. Obecność białka stwierdzono we wszystkich komórkach żywych. Jest
ono składnikiem skóry, mięśni, ścięgien, nerwów i krwi, a ponadto enzymów, przeciwciał i
hormonów.
b) Faza realizacyjna
Nauczyciel dzieli klasę na grupy, przewodniczący grup losują jeden z pięciu zestawów
ćwiczeniowych. Zadaniem każdej grupy będzie wykonanie doświadczeń, dzięki którym
poznają właściwości białek oraz sposoby ich wykrywania w produktach spożywczych.
Uczniowie sprawdzają, czy białko rozpuszcza się w wodzie, jak zachowuje się po zadziałaniu
różnych substancji oraz jak można wykryć obecność białka w różnych produktach
spożywczych. Wyniki swoich obserwacji zapisują na kartach pracy (załącznik 1).
c) Faza podsumowująca
Uczniowie z poszczególnych grup przedstawiają wyniki prowadzonych doświadczeń.
Nauczyciel wyjaśnia znaczenie pojęcia koagulacja i denaturacja. Na podstawie prowadzonych
doświadczeń uczniowie wymieniają czynniki, które mogą powodować denaturację białka.
Nauczyciel ocenia efekty ich pracy.
5. Bibliografia
1. Kluz Z., Łopata K., Chemia, WSiP, Warszawa 1995.
2. Roberts M., Biologia t.2, PWN, Warszawa 2000.
6. Załączniki
a) Karta pracy ucznia
Załącznik 1.
Zestawy ćwiczeniowe dla poszczególnych grup
Doświadczenie 1. Właściwości białek
Czy białko rozpuszcza się w wodzie?
Do zlewki wlej odrobinę białka jaja kurzego, a następnie dodaj wody i wymieszaj.
Obserwacja:
czy białko rozpuściło się w wodzie? Zapisz wynik obserwacji.
……………………………………………………………………………………….
Doświadczenie 2. Właściwości białek
Jak zachowuje się białko jaja, jeżeli działają na niego różne substancje?
Przygotuj 5 probówek, do każdej wlej odrobinę białka jaja kurzego, a następnie dodaj:
1 probówka - dodaj wrzącą wodę,
2 probówka - dodaj zakraplaczem lub pipetą NaOH,
3 probówka - dodaj zakraplaczem lub pipetą HCl,
4 probówka - dodaj kilka kropli stężonego alkoholu,
5 probówka - dodaj kilka kropli siarczanu miedzi.
Wyniki obserwacji zapisz w tabelce:
Nr
probówki
Obserwacja - jak zachowuje się białko, na które działamy różnymi
substancjami
1.
2.
3.
4.
5.
Doświadczenie 3. Właściwości białek
Weź probówkę, wlej do niej odrobinę białka jaja kurzego, a następnie dodaj szczyptę soli.
Zobacz, jak zachowuje się białko, a następnie wlej 20 ml czystej wody.
Obserwacja:
Opisz, jakim zmianom uległo białko, kiedy zadziałaliście solą i wodą.
.............................................................................................................................................
Doświadczenie 4. Wykrywanie białek
Do probówki dodaj białko jaja kurzego, a następnie dodaj kilka kropli kwasu azotowego.
Opisz wynik obserwacji.
…………………………………………………………………………………………….
Doświadczenie 5. Wykrywanie białek
Na szalkach ułóż ser biały, rozkrojony ziemniak, wędlinę, żółtko jaja oraz banan, wlej mleko
do probówki, a następnie na każdy z tych produktów dodaj kilka kropli kwasu azotowego.
Wynik obserwacji zapisz w tabelce:
Produkty spożywcze
Wynik obserwacji
Ser biały
Mleko
Ziemniak
Banan
Wędlina
Żółtko jaja
b) Zadanie domowe
Wyszukaj informacje i napisz, co to są aminokwasy oraz białko pełnowartościowe i
niepełnowartościowe.
7. Czas trwania lekcji
45 minut
8. Uwagi do scenariusza
brak