Psychogenne zaburzenia wzwodu

ZABURZENIA SEKSUALNE
NORMA SEKSUOLOGICZNA
Do zakresu normy seksuologicznej można
zaliczyć te zachowania i praktyki seksualne, które
występują pomiędzy osobami dojrzałymi, są akceptowane
przez nie, zmierzają do uzyskania przyjemności i
zadowolenia oraz nie naruszają norm współżycia
społecznego.
KLASYFIKACJA ZABURZEŃ SEKSUALNYCH
1. Zaburzenia mechaniki stosunku płciowego
•
•
•
•
wzwodu
wytrysku
szczytowania
dopasowania narządów płciowych
2. Zaburzenia psychoseksualne
• identyfikacji płciowej
• roli płciowej
• ukierunkowania popędu płciowego
• nasilenia popędu płciowego
3. Głębokie zaburzenia zachowań płciowych tzw.
dewiacje seksualne
ZABURZENIA MECHANIKI
STOSUNKU PŁCIOWEGO
I. ZABURZENIA WZWODU (IMPOTENCJA)
Jest to niezdolność do osiągnięcia wzwodu prącia (erekcji)
wystarczającego do penetracji pochwy i odbycia stosunku
płciowego pomimo obecności pożądania i podniecenia
płciowego.
ZABURZENIA WZWODU
Przyczyny rozwojowe
1. Zaburzenia anatomiczne prącia
•
spodziectwo
•
wierzchniactwo
•
zaburzenia zaciskania żył prącia przez powiększone ciała
jamiste tzw. przeciek żylny
2. Hipogonadyzm hipergonadotropowy
•
agenezja lub dysgenezja jąder
•
atrofia jąder
3. Hipogonadyzm hipogonadotropowy
•
zaburzenia rozwoju podwzgórza lub/i przysadki
ZABURZENIA WZWODU
Choroba Peyronie’go
Choroba charakteryzuje się
miejscowym postępującym
zwłóknieniem na granicy błony
białawej i ciała jamistego. Objawy
kliniczne to: ból podczas erekcji,
skrzywienie prącia, niecałkowite
wypełnienie ciał jamistych i słaby
wzwód prącia.
Zdjęcie RTG prącia: widoczne intensywne
zwapnienia.
Psychogenne zaburzenia wzwodu
Około 10-35% mężczyzn z zaburzeniami erekcji
Rozpoznanie: po wykluczeniu tła organicznego poprzez obecność erekcji
po wstrzyknięciu substancji wazoaktywnych do ciał jamistych
Przyczyny:
Depresja
Zmęczenie
Lęk przed niepowodzeniem
Konflikty z partnerką
Wcześniejsze złe doświadczenia
Wychowanie
Zaburzenia
neurotransmisji w OUN?
PRZYCZYNY ZABURZEŃ WZWODU
psychogenna
krążeniowa
neurogenna
hormonalna
mieszana
przyczyny impotencji (%)
25
20
15
10
5
0
<20
21-30
31-40
41-50
wiek (lata)
Instytut Seksuologii PTS w Warszawie, 2789 pacjenów z impotencją (1994-1998)
51-60
>60
LECZENIE ZABURZEŃ WZWODU
•
leczenie choroby podstawowej, odstawienie leków niekorzystnie
wpływających na potencję
•
farmakoterapia doustna: inhibitory fosfodiesterazy 5, bromokryptyna,
johimbina
•
farmakoterapia miejscowa
– wstrzyknięcia do ciał jamistych prącia: papaweryny, fentolaminy, PGE1
– plastry, maści, żele na skórę prącia i moszny: nitrogliceryna,
papaweryna, PGE1
– żel podawany docewkowo: PGE1
•
aparaty próżniowe
•
leczenie chirurgiczne: protezy wewnętrzne prącia
ZABURZENIA WZWODU: Terapia doustna
Pobudzenie płciowe prowadzi
do wytwarzania tlenku azotu
Stymulacja
androgeny, neurotransmitery
(NO) w ciałach jamistych, a za
jego pośrednictwem do
aktywacji enzymu cyklazy
guanylowej i nagromadzenia
Cyklaza guanylowa
cGMP, który z kolei umożliwia
Mięśnie gładkie
ciała jamistego
Rozluźnienie
mięśni
gładkich
Erekcja
Fosfodiesteraza 5
rozkurcz mięśniówki gładkiej w
przegrodach ciał jamistych
prącia. Zahamowanie
aktywności enzymu
fosfodiesterazy 5, który jest
odpowiedzialny za degradację
Mechanizm działania sildenafilu
cGMP umożliwia uzyskanie i
długotrwałe utrzymywanie
wzwodu.
II. ZABURZENIA WYTRYSKU
1. Brak wytrysku (aneiaculatio)
•
wytrysk wsteczny (eiaculatio retrograda) np. po operacjach na pęcherzu
moczowym, gruczole krokowym, przy uszkodzeniach rdzenia kręgowego,
cukrzycy
•
niemożność przejścia nasienia przez niedrożne drogi wyprowadzające
np. przy zapaleniu lub przeroście gruczołu krokowego, wadach anatomicznych
najądrzy, nasieniowodów
•
brak płynu nasiennego np. w niedorozwoju pęcherzyków nasiennych,
gruczołu krokowego, przy zapaleniu tych narządów
•
uszkodzenie dróg nerwowych np. po urazach rdzenia kręgowego, po
usunięciu węzłów chłonnych zaotrzewnowych, w stwardnieniu rozsianym,
cukrzycy
•
czynnościowy brak lub znaczne opóźnienie wytrysku np. w nerwicy,
niedopasowaniu narządów płciowych, po alkoholu, lekach psychotropowych
2. Wytrysk przedwczesny
Orgazm i wytrysk pojawiają się przy minimalnej stymulacji seksualnej
przed lub krótko po wprowadzeniu członka do pochwy, bez woli
mężczyzny.
Prowadzi
to
do
braku
satysfakcji
ze współżycia
seksualnego obu partnerów.
Badania Johnson & Johnson (2004)
Czas od wprowadzenia członka do pochwy
1. u osób, które nie zgłaszały przedwczesnego wytrysku
- 1,9% <1 min.
- 5,4% <2 min.
2. u osób, które zgłaszały przedwczesny wytrysk
- 10,5% >6 min.
- 5,8% >8 min.
III. ZABURZENIA SZCZYTOWANIA (ORGAZMU)
1. Brak, osłabienie lub znaczne opóźnienie szczytowania
•
•
•
wrodzone
uwarunkowane organicznie np. zaburzenia hormonalne, neurowegetatywne,
naczynioruchowe przy uszkodzeniu rdzenia kręgowego, cukrzycy, stwardnieniu
rozsianym
nerwicowe np. brak pełnej akceptacji partnera, okoliczności nie sprzyjające
stworzeniu nastroju intymności, lęk przed ciążą, wcześniejsze złe doświadczenia
seksualne
2. Szczytowanie bez wytrysku
•
•
zaburzenia neurowegetatywne np. po operacjach gruczołu krokowego, szyi
pęcherza moczowego, cewki moczowej
niedrożność dróg wyprowadzających nasienie
3. Szczytowanie bez satysfakcji seksualnej
•
nerwicowe
IV. ZABURZENIA DOPASOWANIA NARZĄDÓW PŁCIOWYCH
1. Niemożność penetracji pochwy (apareunia) - zniekształcenia prącia
lub pochwy np. przy zaburzeniach różnicowania płciowego, pourazowe,
pooperacyjne, zapaleniu pochwy
2. Bolesność podczas stosunku płciowego (dyspareunia) np. przy
stanach zapalnych narządów płciowych, braku akceptacji partnera, zbyt
małej ilości śluzu
3. Pochwica (vaginismus) np. przy niedostatecznej grze wstępnej, w
nerwicy, sytuacji lękotwórczej
4. Nadmierne wydzielanie śluzu np. przy długo trwającym stosunku,
stanach zapalnych pochwy
5. Zbyt mała ilość śluzu np. przy niedostatecznej grze wstępnej, braku
akceptacji partnera
ZABURZENIA PSYCHOSEKSUALNE
I. ZABURZENIA IDENTYFIKACJI PŁCIOWEJ
1. Transseksualizm
Identyfikacja płciowa jest przeciwstawna do płci genetycznej,
gonadalnej, genitalnej, somatycznej i metrykalnej.
• Kobiety z identyfikacją płciową męską
• Mężczyźni z identyfikacją płciową żeńską
2. Przy zaburzeniach różnicowania płci gonadalnej i genitalnej
II. ZABURZENIA ROLI PŁCIOWEJ
1. Kobiety wykazujące pewne zachowania męskie
• wrodzone
• uwarunkowane kulturowo lub sytuacyjnie
• przy androgenizacji
2. Mężczyźni wykazujący pewne zachowania żeńskie
• wrodzone
• uwarunkowane kulturowo lub sytuacyjnie
• przy zaburzeniach androgenizacji
III. ZABURZENIA UKIERUNKOWANIA POPĘDU PŁCIOWEGO
Odmiany ukierunkowania popędu płciowego
1. Heteroseksualizm - do osobników płci przeciwnej
2. Homoseksualizm - do osobników tej samej płci
(pierwotny, zastępczy, rytualny)
3. Biseksualizm - do osobników przeciwnej i tej samej płci
IV. ZABURZENIA NASILENIA POPĘDU PŁCIOWEGO
(LIBIDO)
1. Wzmożenie popędu płciowego
(erotomania, nimfomania, hypersexualismus, aphrodisia, satyriasia)
• wrodzone
• nerwicowe
• w przebiegu chorób psychicznych np. schizofrenii
• w przebiegu chorób organicznych np. guzy mózgu, hiperandrogenizm
u kobiet
• polekowe np. meskalina, heroina, kokaina
2. Osłabienie popędu płciowego
(oziębłość płciowa, hyposexualismus, anaphrodisia, frigiditas sexualis)
• wrodzone
• nerwicowe np. po złych doświadczeniach seksualnych
• w przebiegu chorób psychicznych np. depresja
• w przebiegu chorób organicznych np. hipogonadyzm
• polekowe np. antykoncepcja hormonalna
ZABURZENIA ZACHOWAŃ PŁCIOWYCH
dewiacje seksualne, zboczenia płciowe, parafilie
I. GŁĘBOKIE ZABURZENIA UKIERUNKOWANIA
POPĘDU PŁCIOWEGO
1. Narcyzm (autoerotyzm) – do samego siebie
2. Pedofilia – do dzieci w różnym wieku
3. Gerontofilia – do starych osób
4. Zoofilia – do zwierząt
5. Nekrofilia – do osób martwych
II. POTRZEBA NIEZWYKŁYCH OKOLICZNOŚCI DLA
ZASPOKOJENIA POTRZEB SEKSUALNYCH
1. Transwestytyzm - przebieranie się w ubiory płci przeciwnej
2. Fetyszyzm - wykorzystywanie przedmiotów kojarzących się z
partnerem seksualnym
3. Skoptofilia (podglądactwo, voyeurism) - podglądanie narządów
płciowych lub czynności płciowych wykonywanych przez inne
osoby
III. NIEZWYKŁE FORMY REALIZACJI
POPĘDU PŁCIOWEGO
1. Sadyzm - potrzeba sprawiania cierpień partnerowi seksualnemu
2. Masochizm - oczekiwanie i doznawanie cierpień od partnera
seksualnego
3. Ekshibicjonizm - obnażanie się przy osobach płci przeciwnej