Twórcze metody i techniki pracy nie tylko z uczniem zdolnym

Twórcze metody i techniki pracy
nie tylko z uczniem zdolnym
Opracowanie – Małgorzata Tyszkiewicz
Twórcze metody i techniki pracy
nie tylko z uczniem zdolnym
Na lekcjach odpowiada się na pytania, których
uczniowie sobie nigdy nie postawili (Lew Wygotski)
Jeśli będziesz ciągle robił to samo, co zawsze robiłeś,
zawsze otrzymasz to, co zawsze otrzymywałeś. Jeśli
to, co robisz, nie działa, zrób coś innego.
Twórcze metody i techniki pracy
nie tylko z uczniem zdolnym
Krzysztof J. Szmidt swoją książkę: Trening kreatywności. Podręcznik dla pedagogów,
psychologów i trenerów grupowych opatrzył mottem:
Tym wszystkim aktualnym i byłym uczniom, którym – tak jak mnie wychowawcy
matematycy przez całe lata wmawiali, że ‚nic z nich nie będzie.
Tym wszystkim krytykom, którzy z krytyki tego, co stworzyli inni ludzie, uczynili sens
swego życia i motor kariery naukowej. Krytykujcie, ale najpierw twórzcie!
Twórcze techniki i metody pracy
nie tylko z uczniem zdolnym
Cele:
• rozwijanie uczniowskiej kreatywności mające na celu uatrakcyjnienie
procesu edukacyjnego
• promowanie strategii edukacyjnej, która często wychodzi poza mury
szkoły, jest z jednej strony przygodą, z drugiej uczy samodzielności
i niezależności myślenia
• stymulowanie do rozwijania swoich pasji i zainteresowań
• Uświadomienie , czym jest kompletnie nowe spojrzenie na
motywację
• promowanie takiego rodzaju aktywności edukacyjnej, która w
przyszłości zapewni młodym ludziom łatwiejszy wybór drogi życiowej
Postawa nauczyciela w procesie kształcenia ucznia
Nauczyciel to nie tylko osoba o dużej wiedzy, ale także o szczególnych
kompetencjach poznawczych i osobowości, umiejąca efektywnie
stymulować rozwój poznawczy uczniów. Nauczyciele powinni
charakteryzować się dużą dojrzałością i doświadczeniem, posiadać także
zdolności twórcze.
Postawa nauczyciela w procesie kształcenia ucznia
Przykłady twórczego podejścia nauczyciela do obowiązków zawodowych
to:
- brak szablonowości w organizowaniu lekcji,
- poszukiwanie własnego stylu pracy i systematyczne jego doskonalenie,
- samokształcenie w celu jak najlepszego przygotowania
merytorycznego,
- stosowanie coraz to lepszych sposobów kontroli wiedzy uczniów,
- wykorzystywanie posiadanych środków dydaktyczno-wychowawczych
w sposób nowatorski,
Postawa nauczyciela w procesie kształcenia ucznia
- stwarzanie sytuacji, w których uczeń musi wykazać się myśleniem
twórczym, inwencją i samodzielnością,
- aprobowanie i zachęcanie uczniów do wyrażania własnych opinii oraz
różnych dróg analizy tego samego zadania dydaktycznego,
- pełnienie roli doradcy i organizatora procesu uczenia się
-spontaniczne reagowanie na potrzeby ucznia.
Twórcze metody/techniki pracy
Twórcze metody/techniki przynoszą pozytywne efekty w pracy
z każdym uczniem. Ich efektywność zależy od doboru metod do
celów lekcji, stopnia trudności treści nauczania oraz motywacji
wynikającej z zainteresowań i pasji uczniów.
Twórcze techniki i metody pracy
nie tylko z uczniem zdolnym
1. Jaki powinien być nauczyciel XXI wieku?
Powinien mieć wysokie kompetencje merytoryczne, stawiać sobie za cel
nabycie przez uczniów umiejętności koniecznych do funkcjonowania we
współczesnym świecie, w szczególności rozumowania i argumentowania. Dla
uczniów jest przewodnikiem cieszącym się zaufaniem. Potrafi odpowiedzieć na
wyzwania współczesności. Jest zafascynowany przedmiotem i swoją pasją
zaraża uczniów. Zachęca ich do działania i eksperymentowania, do wysuwania
hipotez i ich weryfikowania. Rozwija autonomię ucznia, pozwala mu na
prezentowanie własnego stanowiska i wsłuchuje się w to, co uczeń
mówi. Ponadto właściwie wykorzystuje technologie informacyjnokomunikacyjne do wspierania rozwoju myślenia uczniów.
za: Raport o stanie edukacji 2013
Kompetencje XXI wieku
Współczesny świat wymaga od uczniów zestawu nowych umiejętności,
dzięki którym będą oni mogli w pełni korzystać z praw i możliwości
rozwijającego się społeczeństwa wiedzy.
Rodzi to potrzebę wygenerowania kompetencji XXI wieku.
Kompetencje XXI wieku
1.
2.
3.
4.
5.
Kreatywność i innowacyjność
Krytyczne myślenie i rozwiązywanie problemów
Komunikowanie
Kolaboracja-współpraca w ramach grupy/ społeczności
Alfabetyzm informacyjny ( umiejętności wyszukiwania, analizowania i
zarządzania informacją)
6. Alfabetyzm medialny ( umiejętność korzystania z cyfrowych mediów)
7. Sprawność posługiwania się narzędziami technologii informacyjnokomunikacyjnej, czyli ICT,
8. Elastyczność i adaptacyjność ( umiejętność dostosowania się do zmieniających
się warunków)
9. Inicjatywa i samodecydowanie o swoim życiu
10. Umiejętność funkcjonowania w zróżnicowanym i wielokulturowym środowisku
11. Produktywność
12. Umiejętności liderskie i odpowiedzialność
Kreatywność a motywacja
Wewnętrzna motywacja
Wpływ nagród na działania (Efekt Sawyera: praktyki, które mogą albo zmienić zabawę
w pracę, albo pracę w zabawę)
Doświadczenie:
Wyłonienie grupy dzieci, które najchętniej spędzały wolny czas na rysowaniu
Podział przedszkolaków, które bardzo lubiły malować na trzy grupy:
1. Grupa „oczekująca nagrody”. Powiedziano dzieciom, że za sporządzenie rysunku,
otrzymają imienne dyplomy. Spytano, czy chcą rysować, żeby tę nagrodę dostać.
2. Grupa „nie oczekująca nagrody”. Zapytano dzieci, czy chcą rysować. Jeśli się na to
zdecydowały, po ukończeniu rysunków naukowcy wręczyli im dyplom ”dobrego
zawodnika”.
3. Grupa „bez nagrody” . Naukowcy spytali grupę, czy chcą coś narysować, ale nie
obiecywali dyplomów, ani nie dali im ich na końcu.
Wewnętrzna motywacja
Wyniki
Po dwóch tygodniach od eksperymentu podczas czasu wolnego na zabawę nauczycielki
znów rozłożyły kartki papieru i mazaki, a naukowcy potajemnie obserwowali dzieci.
Wynik
Najchętniej rysowały te z grupy 2. i 3., tj.
”nie oczekujące nagrody:” oraz „bez nagrody”. Dzieci z grupy 1., te - które spodziewały
się nagrody i ją dostały – rysowały niechętnie. Zadziałał efekt Sawyera: nagrody
zmieniały zabawę w pracę. Nagrody warunkowe – jeśli to zrobisz, dostaniesz tamto –
miały negatywny wpływ na aktywność dzieci.
Dlaczego?
Nagrody typu „jeśli- to” wymagają od ludzi, by zrezygnowali z części swej autonomii.
Najważniejsza jest wewnętrzna motywacja. Wiąże się ona z przyjemnością i
zainteresowaniami!
za: Daniel Pink, Drive. Kompletnie nowe spojrzenie na motywację
Jak myślimy?
Ćwiczenie „świeczka”(Karl Duncker, lata trzydzieste XX wieku);
wykorzystywane po dzień dzisiejszy podczas różnych eksperymentach w
naukach behawioralnych
Wariant 1.(6 osób)
Przymocuj świeczkę do tablicy w taki sposób, żeby wosk nie kapał
na stół. Do dyspozycji masz: świeczkę, trochę pluskiewek i zapałki.
Wariant 2. – patrz film (wpływ nagród na myślenie twórcze)
Kreatywność a motywacja
Daniel H. Pink, Drive. Kompletnie nowe spojrzenie na motywację, wyd.
Studio Emka, Warszawa 2012
http://www.ted.com/talks/dan_pink_on_motivation/transcript?languag
e=pl (18 min.)
Sposoby nowego motywowania
i działania(twórczego)
 Autonomia
 Mistrzostwo
 Cel
TED film: Daniel Pink
Wyobraźnia jest ważniejsza od wiedzy.
Albert Einstein
W pewnym okresie życia, Einstein regularnie prowadził zajęcia
na uczelni, jeden z jego studentów ze zdziwieniem stwierdził:
- Panie profesorze, pytania na tegorocznym egzaminie były takie same
jak w latach poprzednich!
- To prawda - powiedział Einstein - lecz w tym roku odpowiedzi są inne.
Myślenie konwergencyjne
Dedukcja – rodzaj rozumowania logicznego, mającego na celu dojście do
określonego wniosku na podstawie założonego wcześniej zbioru
przesłanek. Rozumowanie dedukcyjne w odróżnieniu od rozumowania
indukcyjnego jest w całości zawarte wewnątrz swoich założeń, to znaczy
nie wymaga tworzenia nowych twierdzeń czy pojęć, lecz jest tylko
prostym wyciąganiem wniosków. Jeśli jest przeprowadzone poprawnie,
zaś zbiór przesłanek nie zawiera zdań fałszywych, to wnioski wyciągnięte
w wyniku rozumowania dedukcyjnego są nieodparcie prawdziwe i nie
można ich zasadnie zakwestionować.
Myślenie dywergencyjne
dywergencyjne myślenie psychol. proces myślowy zakładający wiele
punktów widzenia i obejmujący liczne możliwości problemu, bez troski
o "poprawną" odpowiedź czy "logiczny" układ; por. konwergencyjne
myślenie.
Kreatywność to działanie nierutynowe
Staś uczeń I klasy gimnazjum
Płynąc przez morza liczb,
Na statku ze wzorów,
Wyławiając trójkąty i kwadraty,
Matematyk myśli,
Rozwiązuje problemy,
Oblicza raty w banku,
A sama matematyka, królowa nauk,
W koronie z wielokątów foremnych,
Dzierżąc berło z pierwiastków i potęg,
I jabłko niewiadomych,
Dumnie kroczy po dywanie z wykresów,
Najściślejsza ze wszystkich nauk.
Kreatywność to działanie nierutynowe
Kreatywność to działanie nierutynowe
Historia
Nauczyciel: Co zdarzyło się po śmierci Bolesława Krzywoustego?
Uczeń: Nie zdążyłem, doszedłem do I wojny światowej.
Spotkanie Kulinaria
Akcja PARK(ING) DAY odbywa się co roku w trzeci piątek września, kiedy mieszkańcy
miast na całym świecie przekształcają pojedyncze miejsce parkingowe w przestrzeń
przyjazną mieszkańcom. Przynoszą leżaki, montują stoliki, rozkładają trawę,
spędzają wspólnie czas, jedząc, rozmawiając, czytając książki – ot, taka
manifestacja, która ma pokazywać, że w przestrzeni publicznej najważniejsi są
ludzie. Projekt rozpoczął się w 2005 roku w San Francisco od przekształcenia
parkingu samochodowego w miejsce wypoczynku, w którym odbyła się otwarta
dyskusja o rosnącej przewadze samochodu nad człowiekiem w przestrzeni
miejskiej. Od tej chwili coraz więcej parkingów na świecie raz w roku zmienia swoje
oblicze, przyciągając uwagę mieszkańców i inicjując dyskusję na temat jakości
przestrzeni publicznej. PARK(ING) DAY to rocznie niemal 1000 przekształcanych w
zielone oazy parkingów – w ponad 160 miastach w 35 krajach, na 6 kontynentach.
Dlaczego szkoła powinna rozwijać kreatywność uczniów – różne
perspektywy patrzenia
K. Sabacińska, Jak tworzyć samego siebie?
• Chodzi o to, by wychowanie było na każdym etapie rozwoju
człowieka procesem uświadamiania mu jego wielkości, możliwości
samodzielnego myślenia, twórczego działania i autentycznej
umiejętności odczuwania świata, by edukacja stanowiła proces
ciągłego uświadamiania jednostce, jak wysoko mogą ją ponieść jej
własne skrzydła .
•
K. Sabacińska, Jak tworzyć samego siebie? [on-line]
http://www.vulcan.edu.pl/eid/archiwum/1999/08/jak.html [data dostępu
02.2006r.]
•
Kinga Sabacińska – psycholog, UAM w Poznaniu
Joanna Szczepkowska, Nadmiar wyobraźni
Lektura fragmentu opowiadania
Uczenie się jest grą
 Uczenie się jest najwspanialszą i dającą najwięcej radości grą na
świecie.
 Wszystkie dzieci rodzą się z takim przekonaniem i pielęgnują je,
dopóki nie przekonamy ich, że nauka jest ciężką i nieprzyjemną
pracą.
 Niektóre dzieci nigdy nie dają się o tym przekonać i przechodzą przez
życie, wierząc, że nauka jest wspaniałą grą. Takich ludzi nazywamy
geniuszami.
Glen Doman
Rusz głową
Stephen R. Covey (ur. 24 października 1932 w Salt Lake City, zm. 16 lipca
2012 w Idaho Falls) – autor bestsellerowych pozycji na temat
przywództwa, rozwoju osobistego, twórca teorii 7 nawyków skutecznego
działania, mówca motywacyjny.
Słynna myśl: Wszystkie największe odkrycia i wynalazki
są rezultatem odważnego wyjścia poza konwencjonalne, tradycyjne
myślenie. Przykład - K. Kolumb
Rusz głową
Andrzej Szczeklik, Kore, s.116 – lektura
Andrzej Tadeusz Szczeklik
– polski lekarz, naukowiec, profesor Kliniki Chorób Wewnętrznych
Uniwersytetu Jagiellońskiego, pisarz eseista i filozof medycyny,
wiceprezes Polskiej Akademii Umiejętności, animator Akademii Młodych
"PAUeczka Akademicka". (Wikipedia)
Data i miejsce urodzenia: 29 lipca 1938, Kraków
Data i miejsce śmierci: 3 lutego 2012, Polska
Rusz głową
Władysław Kopaliński, Koty w worku czyli z dziejów pojęć i rzeczy,
Intuicja w nauce – s.402-403 – lektura Władysław Kopaliński (1907–2007)polski leksykograf,
tłumacz, wydawca. (Wikipedia)
Przestrzeń działań twórczych
Dwie półkule naszego mózgu

mowa

rymy

logiczne myślenie

rytm

muzyka

liczenie

zdolności matematyczne

obrazy

szeregowanie
lewa półkula

wyobraźnia
prawa półkula
Tony Buzan- współpraca półkul mózgowych
Test
Rodzaje inteligencji
Howard Gardner – amerykański psycholog, specjalista z dziedzin psychologii
kognitywnej i psychologii uczenia się, wykładowca m.in Harvardu. Znany jest
jako twórca teorii inteligencji wielorakiej. (Wikipedia)
Rodzaje inteligencji
wielorakie inteligencje:
Językowa
Matematyczno-logiczna
Wizualno-przestrzenna
Muzyczna
Przyrodnicza (naturalistyczna)
Interpersonalna
Intrapersonalna
Kinestetyczna(ruchowa)
Egzystencjalna (dziewiąty typ - nie został jeszcze przez Gardnera
dodany do klasyfikacji), dot. rozważań na tematy życia, śmierci, sensu
istnienia itd.
Główne założenia teorii Howarda Gardnera

Każda osoba posiada wszystkie rodzaje inteligencji, rozwinięte
w różnym stopniu.

Tworzą one profil inteligencji niepowtarzalny dla innych jednostek.

Profile te są dynamiczne i zmieniają się w trakcie rozwoju jednostki.

Wszystkie inteligencje współpracują ze sobą w różnych konfiguracjach.

Inteligencje można rozwijać poprzez różnorodne ćwiczenia.

Rozwojowi inteligencji wielorakich sprzyja taka organizacja środowiska
szkolnego i domowego, która zapewnia wielointeligentne funkcjonowanie.
Howard Gardner
Zdaniem H. Gardnera najważniejszym wkładem jaki może wnieść
oświata do rozwoju dziecka, jest dopomożenie mu w znalezieniu
dziedziny:
 która najbardziej odpowiada jego talentom
 w której będzie w przyszłości kompetentnym fachowcem
Myślenie twórcze
Myślenie twórcze – proces poznawczy prowadzący do wyników
dotychczas nieznanych i społecznie wartościowych, tzn. wyników
użytecznych w aspekcie poznawczym, etycznym i estetycznym (Józef
Kozielecki)
Twórczy, znaczy jaki?
Każdy z pomysłów w zadaniach twórczych
oceniany jest ze względu na trzy kryteria: płynność,
giętkość i oryginalność.
 płynność – to łatwość wytwarzania pomysłów,
 giętkość – to gotowość do zmiany kierunków myślenia,
 oryginalność – to zdolność do tworzenia elementów nietypowych,
niespotykanych.
 wrażliwość na problemy – to krytyczne dostrzeganie wad, braków, luk
i niedostatków w ludzkich działaniach i rzeczach z perspektywy różnych
postaci; myślenie o tym, co by można zrobić lepiej lub piękniej bez ulegania
starym nawykom.
I.P. Guilford, Natura inteligencji człowieka
Myślenie twórcze
Eksperyment – uruchamianie pokładów twórczych (za: K. Gozdek – Michaelis, Rozwiń
swój genialny umysł)
Co blokuje naszą kreatywność?
• Sztywność w spostrzeganiu, myśleniu i wykorzystywaniu obiektów;
przywiązanie się do jednego sposobu myślenia
• Skłonność do natychmiastowego oceniania swych pomysłów –
wewnętrzna cenzura; porównywanie się do innych, zazdrość;
• Przekonanie, że nie jestem twórczy i nigdy nie będę. Każdy może
twórczo myśleć. I można się tego nauczyć!!!
• Grupa i jej procesy – rywalizacja, onieśmielenie wobec innych; brak
jasnych zasad w grupie; rozproszenie odpowiedzialności.
Zasady sprzyjające twórczości
 Zasada pomocniczości:
Złem jest pozostawianie uczniów samych sobie, jak i roztaczanie nad
nimi nadmiernej opieki.
 Zasada autodeterminacji:
Im więcej instrukcji i zobowiązań przed wykonaniem zadania, tym mniej
oryginalne i nowatorskie jego rozwiązanie.
Wiesław Andrukowicz, Wokół fenomenu i istoty twórczości
Zasady sprzyjające twórczości
 Zasada autokreacji
Konieczne jest ustalenie hierarchii obiektów
i działań, które pozwalają nam być sobą i tych, które temu
przeszkadzają, np. należy pamiętać o wyznaczeniu granic ingerencji
innych w nasze życie, planowaniu tego, co „niemożliwe”, a ważne;
uwierzeniu w swoje możliwości wyjścia poza stereotypy i otwarcie się
na nieznane do końca zdolności kreowania świata i siebie; trzymaniu
się wyzwań rozumu i własnej intuicji itd.
Wiesław Andrukowicz, Wokół fenomenu i istoty twórczości
Zasady sprzyjające twórczości
 Zasada stymulowania zdolności.
Grunt pod podstawy i przekonania, które hamują późniejszy
rozwój umysłowy i twórczy, przeszkadzają w osiągnięciu sukcesów
społecznych, przygotowywany jest przed ukończeniem piątego
roku życia. Na szczęście, proces stymulowania rozwoju
intelektualnego, wolicjonalnego i emocjonalnego nie kończy się
tak gwałtownie jak zaczyna.” Neurościeżki” rozwijają się jeszcze
dosyć dynamicznie u nastolatków, szczególnie, te które kierują
emocjami i intuicją .
Wiesław Andrukowicz, Wokół fenomenu i istoty twórczości
Metody stymulujące myślenie twórcze
• Abstrahowanie –wyróżnianie w wybranych obiektach (przedmiotach,
zjawiskach, procesach )tylko pewnych ich aspektów czy cech a
pomijanie innych.
• Dokonywanie skojarzeń – operacja myślowa polegająca na
uruchamianiu procesu asocjacyjnego, którego istotą jest
nieprzewidywalność. Preferowane są tu skojarzenia nietypowe oraz
zaskakujące,
• Rozumowanie dedukcyjne – zgodne z przyjętymi zasadami logiki.
Opiera się ono na wyciąganiu wniosków na podstawie
wystarczającego zestawu przesłanek, wynikających
z powszechnie obowiązujących praw.
Metody stymulujące myślenie twórcze
• Rozumowanie indukcyjne/analogie – polega na wyciąganiu
wniosków z niepełnego zbioru przesłanek. Rozumowanie to
w znacznym stopniu zawiera w sobie element zgadywania,
domyślania się i wyciągania informacji niepełnych. Jest ono oparte na
analogiach.
• Metaforyzowanie – operacja myślowa polegająca na dostrzeganiu
związku między dwoma obiektami, podobnie jak w analogii, ale na
podstawie wysublimowania określonej cechy ukrytej w obiektach.
• Transformowanie – dotyczy symbolicznego zmieniania wybranych
parametrów przedmiotów, procesów lub stanów rzeczy
• Twórczy projekt edukacyjny
ZAGADKA EINSTEINA
•
•
5 ludzi zamieszkuje 5 domów w 5 różnych kolorach. Wszyscy palą papierosy 5 różnych
marek i piją 5 różnych napojów. Hodują zwierzęta 5 różnych gatunków.
•
Pytanie: Kto hoduje rybki?
Norweg zamieszkuje pierwszy dom
Anglik mieszka w czerwonym domu
Zielony dom znajduje się po lewej stronie domu białego
Duńczyk pija herbatkę
Palacz Rothmansów mieszka obok hodowcy kotów
Mieszkaniec żółtego domu pali Dunhille
Niemiec pali Marlboro
Mieszkaniec środkowego domu pija mleko
Palacz Rothmansów ma sąsiada, który pija wodę
Palacz Pall Malli hoduje ptaki
Szwed hoduje psy
Norweg mieszka obok niebieskiego domu
Hodowca koni mieszka obok żółtego domu
Palacz Philip Morris pija piwo
W zielonym domu pija się kawę















Odpowiedź
Narodowość
Kolor domu
Dom 1
Dom 2
Dom 3
Dom 4
Dom 5
Norweg
Duńczyk
Anglik
Niemiec
Szwed
żółty
niebieski
czerwony
zielony
biały
Marlboro
Philip Moris
Co pali ?
Dunhille
Rothams
Pall Mall
Co pije ?
woda
herbata
mleko
kawa
piwo
Co hoduje ?
koty
konie
ptaki
RYBKI
psy
Wybrane metody i techniki twórcze
Dokument Word – prezentacja
Rozgrzewka twórcza
Ćwiczenie –papuga premiera
Jeden z uczestników sesji w myślach literuje alfabet, drugi mu przerywa.
Litera, na której pierwszy się zatrzymał staje się pierwszą literą ciągu
przymiotników, którymi można w interesujący sposób opisać „papuga
premiera”. Próbują po kolei wszyscy uczestnicy grupy.
• np. papuga premiera jest czerwona
• papuga premiera jest ciekawska
• papuga premiera jest ................
• papuga premiera jest.................
• papuga premiera jest.................
Rozgrzewka twórcza
• Ćwiczenie – skojarzenie
Odgadnij słowo, które kojarzy się z następującymi trzema
wyrazami:
1) telefon – życie – odcinek
2) szkoła – światło – oliwa
Odpowiedź
1) linia
2) kaganek
Rozgrzewka twórcza
Ćwiczenie – podobieństwa
• Jeden z uczestników sesji losuje 2 kartki spośród przygotowanych
wcześniej, na których widnieją nazwy rzeczowników. W czym są do
siebie podobne te obiekty?
• np. pomidor i sandały.
odpowiedź: np. Oba są zniszczalne itp.
Rozgrzewka twórcza
Zagadka zapałczana
Jak dołożyć do tej figury 3 zapałki tak, żeby figura przedstawiała
sześcian?
Twórcze myślenie
Zapałczany koń
Zapałkę z lewego górnego
rogu przesunąć (bez
obracania) do miejsca,
gdzie stykają się zapałki
będące obecnie głową i
przednimi nogami. W ten
sposób koń będzie patrzał
w lewo i dół.
Twórcze myślenie
Co widzisz? Dokończ rysunek...
Mapy myśli
Tony Buzan
Notowanie
 Najbardziej popularnym systemem notowania jest system linearny.
 Linearne notowanie to zapis takiego myślenia, które skupia się tylko
na jednym zagadnieniu i wybiera spośród milionów informacji
przebiegających przez nas mózg tylko te, które mają z tym
zagadnieniem związek.
 Mapy Myśli to system notowania, który pobudza
w niespotykany dotąd sposób obie półkule mózgu.
Prawa pamięci
Mówi się, że „jeden obraz wart jest tysiąca słów”. Właśnie dlatego
zawsze wybieraj do nauki książki z rysunkami, wykresami, ilustracjami,
zdjęciami itp. formami graficznymi. Staraj się unikać uczenia z książki,
w której jest tylko sam suchy tekst. Nauka z takiego źródła jest
przeważnie dość nudna, trudna i mało efektywna.
Mapy myśli
Założenia teoretyczne Map Myśli
 pojemność ludzkiej pamięci i zdolności analityczne mózgu są
nieograniczone
 dostęp do pokładów Twojej pamięci umożliwiają słowa klucze, które
pojawiają się w pewnym kontekście skojarzeniowym
 słowa klucze same w sobie są skojarzeniami. Wywołują one reakcję
łańcuchową następnych skojarzeń, która u dorosłego człowieka
mogłaby nigdy się nie skończyć
Mapa myśli
 Zawsze w centrum umieszczaj rysunek.
 Rysunki stosuj na przestrzeni całej mapy.
 Używaj trzech lub więcej kolorów w centralnym rysunku.
 Wykorzystuj efekt przestrzenności w rysunkach i wokół.
 Stosuj litery, linie i obrazki różnej wielkości.
 Uporządkuj odstępy między elementami mapy.
 Używaj systemu umownych znaków.
Mapa myśli
 Na każdej linii pisz tylko jedno słowo.
 Pisz drukowanymi literami/różnicuj wielkość liter.
 Słowa muszą biec wzdłuż linii.
 Linie muszą być tej samej długości co słowa.
 Centralne ramiona narysuj grubą kreską.
 Postaraj się, by rysunki były jak najwyraźniejsze.
 Postaraj się, by litery były pionowo.
Mapa myśli
Mateo Salwo – uczeń T. Buzana
Narzędzia online do tworzenia map myśli
1. bubbl.us
2. Gliffy.com
3. mind42
4. mapul
5. mindomo
6. mindmeister
7. wisemapping
Mapa myśli
Ćwiczenie
W jakich sytuacjach(do realizacji jakich treści) na lekcji swojego
przedmiotu mogę wykorzystać mapę myśli? Proszę zapisać słowo
kluczowe.
Techniki stymulowania twórczego myślenia
Oczywiście, na drodze do innowacyjnych rozwiązań, myślenie lateralne
zapewnia tylko połowę sukcesu. Chaos i brak zahamowań służy generowaniu
pomysłów. By jednak dana idea znalazła swoje miejsce w świecie realnym,
musimy powrócić do myślenia wertykalnego, logicznego i analitycznego, a
fantazje poddać ocenie. Problem tkwi w tym, że to drugie zazwyczaj przychodzi
nam nieco łatwiej, niż mentalne skoki „w bok”.
za: E. De Bono
Technika Burza pytań
Stawianie jak największej liczby pytań na wybrany temat
( sesja krótka i intensywna)
Wspólnie z uczniami poddajemy je obróbce; dzielimy na:
 oczywiste
 zaskakujące
 łatwe
 trudne
Sól
NaCl
NaCl
Chlorek sodu
• Związek chemiczny
• Chlorek sodu – nieorganiczny związek chemiczny, sól kwasu
solnego i sodu. Czasami zapisuje się również ją jako sól kwasu
solnego i wodorotlenku sodu. Stanowiący podstawowy składnik
soli kuchennej, soli warzonej oraz soli drogowej. Wikipedia
• Wzór: NaCl
• Gęstość: 2,16 g/cm³
• Masa molowa: 58,44 g/mol
• Temperatura topnienia: 801 °C
• Temperatura wrzenia: 1 413 °C
• Klasyfikacja: Sole
• Rozpuszczalniki: Woda, Metanol, Kwas mrówkowy, Gliceryna,
Glikol propylenowy, Formamid, Amoniak
Technika Burza pytań
Shel Silverstein, Clarance ew.książeczki; uczestnicy stawiają pytania;
omówienie
Halo
•
•
•
halo (gr. hálos, „tarcza słoneczna”) – zjawisko optyczne zachodzące w atmosferze ziemskiej
obserwowane wokół tarczy słonecznej lub księżycowej. Jest to świetlisty, biały lub zawierający
kolory tęczy (wewnątrz czerwony, fioletowy na zewnątrz), pierścień widoczny wokół słońca lub
księżyca. Zjawisko wywołane jest załamaniem na kryształach lodu i odbiciem wewnątrz
kryształów lodu znajdujących się w chmurach pierzastych piętra wysokiego (cirrostratus) lub we
mgle lodowej. Różne rodzaje kryształów lodowych, możliwych ustawień w powietrzu i dróg
optycznych w kryształach sprawia, że występuje wiele efektów halo.
Najczęściej występuje tzw. małe halo o rozmiarze kątowym 22°, powstające przez załamanie na
powierzchniach kryształów o kącie łamiącym 60°. W atmosferze polarnej lub w przypadku
atmosfer planetarnych możliwe są okręgi halo o innych promieniach, jeżeli kryształy lodu mają
kształt inny niż sześciokątne kolumny lub płytki (np. sześciany). Rzadziej widoczne bywa duże halo
o rozmiarze kątowym 46°, powstające podczas załamania światła na krawędziach kryształów do
siebie prostopadłych (kryształy lodu mają budowę graniastosłupa prostego o podstawie
sześciokątnej).
Wielkość halo określa się na podstawie rozmiarów kątowych[1]. W zależności od punktu
obserwacji efekt halo tworzą różne, tego samego kształtu, kryształy w chmurze, oświetlone w ten
sam sposób. Do zjawiska nie sposób się zbliżyć, bo jest ono specyficznym obrazem Księżyca lub
Słońca. Pozorna odległość do halo wynosi więc odpowiednio: ok. 400 000 km albo ok. 150 mln
km. Natomiast zasięg widoczności halo określony jest przez rozmiar chmury, na której rozprasza
się światło.
Nosorożec
• Nosorożce, nosorożcowate (Rhinocerotidae) – rodzina dużych ssaków
nieparzystokopytnych.
• Ciało koloru siwego, masywne, ciężkie, okryte grubą skórą, prawie
całkowicie pozbawioną włosów, kończyny słupowate, trójpalczaste,
zakończone kopytami. W okolicy nosowej jedno lub dwa rogowe
wyrośla, pierwsze osadzone na kości nosowej, drugie (jeśli występuje)
na kości czołowej. Oczy i uszy małe. Skóra bez gruczołów łojowych i
potowych, podzielona na twarde płyty.
• Tryb życia głównie nocny. Żyją głównie samotnie, rzadziej parami lub
rodzinami (samica z młodzieżą). Samica po 13-16-miesięcznej ciąży rodzi
1 młode co 3-4 lata. Zamieszkują sawanny i zarośla Afryki i Azji
Południowo-Wschodniej.
• W XIX wieku nosorożce zaliczano do rzędu gruboskórych, wraz ze
słoniami i hipopotamami, obecnie zaliczane są do podrzędu
gruboskórców (Ceratomorpha) w rzędzie nieparzystokopytnych
(Perissodactyla)
II Rzeczpospolita
•
•
•
•
II Rzeczpospolita (II RP) – Rzeczpospolita Polska w latach 1918–1945, od odzyskania
suwerenności (1918) do wycofania uznania międzynarodowego dla Rządu RP na
uchodźstwie (1945), które było konsekwencją wykonania porozumień między
mocarstwami wielkiej trójki zawartymi na konferencji jałtańskiej (1945)[4][5].
Nazwa podkreśla ciągłość z I Rzecząpospolitą (1569–1795), zlikwidowaną traktatami
rozbiorowymi zawartymi pomiędzy Austrią, Prusami i Rosją w drugiej połowie XVIII
wieku (1772–1795). Urzędowym językiem II Rzeczypospolitej był polski, a walutą
początkowo marka polska, a od 1924 złoty polski. Od 1939 roku, po agresji III Rzeszy i
ZSRR, państwo znalazło się w stanie okupacji wojennej, posiadało jednak organy władzy
państwowej i siły zbrojne, działające równolegle w podziemiu (Armia Krajowa) i na
uchodźstwie (Polskie Siły Zbrojne na Zachodzie).
W czasie II wojny światowej (1939–1945) terytorium państwowe II Rzeczypospolitej
było okupowane przez Niemcy, ZSRR, Słowację i Litwę[6]. II Rzeczpospolita zachowała
suwerenność państwową[7], w stosunkach dyplomatycznych reprezentowana była przez
Rząd RP na uchodźstwie, który uzyskał schronienie w Paryżu (do 1940), a następnie w
Londynie[7].
Większość terytorium Rzeczypospolitej Polskiej anektowanego przez Związek Radziecki i
Litwę w 1939 została w 1945 wcielona do Ukraińskiej SRR, Białoruskiej SRR i Litewskiej
SRR[
Pojęcia związane z kołem
• Koło otwarte to koło bez brzegu czyli ograniczającego je okręgu.
Pojęcie to często pojawia się w analizie matematycznej w teorii
funkcji zmiennej zespolonej. "Zwykłe" koło dla odróżnienia nazywa
się wtedy kołem domkniętym.
• Cięciwa koła to odcinek o końcach na brzegu koła.
• Promień koła to:
• odcinek z jednym końcem na brzegu koła, a drugim w środku koła;
• długość tego odcinka.
• Średnica koła to:
• cięciwa przechodząca przez środek koła;
• długość tej cięciwy, czyli podwojona wartość promienia koła.
Wybrane wzory opisujące koło
• pole koła: P = p r2
• obwód koła: Ob = 2 p r
Złoty podział
Człowiek witruwiański
Złoty podział
Złota liczba
• Ma ona piękne (piękne = złote) i bardzo ciekawe własności. Liczba ta
pojawia się w wielu zagadnieniach, problemach i sytuacjach,
zarówno matematycznych jak i z życia codziennego.
Złota liczba
Złota wartość to wartość niewymierna.
Jakie jest jej przybliżenie dziesiętne?
 Jeśli masz zwykły kalkulator otrzymasz wartość 1,61803398.
 Za pomocą kalkulatora naukowego możesz otrzymać 1,6180339887.
 Za pomocą arkusza kalkulacyjnego otrzymasz 1,61803398874989 sprawdź to w swoim arkuszu.
Złoty podział
Złoty podział (łac. sectio aurea), podział harmoniczny, złota proporcja,
boska proporcja (łac. divina proportio) – podział odcinka na dwie części
tak, by stosunek długości dłuższej z nich do krótszej był taki sam, jak
całego odcinka do części dłuższej. Innymi słowy: długość dłuższej części
ma być średnią geometryczną długości krótszej części i całego odcinka.
Złote proporcje
Rysunek Leonarda da Vinci przedstawia złote proporcje ludzkiego
ciała(Człowiek witruwiański).
Złote proporcje
Zadanie
Znajdź, na podstawie rysunku Leonarda da Vinci, złote proporcje
ludzkiego ciała.
Złote proporcje
Odpowiedź
Leonardo da Vinci zauważył, że ciało człowieka zbudowanego proporcjonalnie
jest wpisane w kwadrat i w koło. Taki kwadrat
i koło wyznaczają prostokąt ABCD, który dla człowieka
o prawidłowych proporcjach jest złoty, czyli wysokość człowieka
do długości dolnej części ciała (od pępka w dół) jest złotą liczbą (stosunek
długości dolnej części ciała do górnej jest również złotą liczbą).
http://www.jakubas.pl/matematyka/1/zlota-liczba.htm
Warto też obejrzeć:
http:// www.youtube.com/watch?v=wb7kPaM8cfg (Mirosław Zelent, Leonardo
Fibonacci i ciąg Fibanacciego. Złoty podział. Boska proporcja. Matematyka jest
wszędzie, 25 minut)
http://www.zobaczycmatematyke.krk.pl/003-Golonka-Kalwaria/index.html#FI
Myślowe kapelusze Edwarda de Bono
6 myślowych kapeluszy
Edwarda de Bono przypisał kapeluszom
6 różnych sposobów myślenia. Kapelusze różnego koloru symbolizują różne
sposoby postrzegania problemu, jego analizy, znajdowania różnych rozwiązań i
argumentowania w dyskusji.
Metoda ta jest szczególnie przydatna tam, gdzie członkowie zespołu muszą
współpracować ze sobą i zgodnie ze swoimi predyspozycjami brać udział w
rozwiązywaniu problemów. Myśli i poglądy przedstawione są w sposób bardzo
uporządkowany. Jest to spojrzenie na analizowane zagadnienie z różnych
punktów widzenia.
Czerwony kapelusz służy analizie emocjonalnej

Kieruje się emocjami
i intuicją

Zastanawia się co czuje w
związku z określoną sprawą?

Przekazuje swoje odczucia
na gorąco,
Wydaje opinie na podstawie
tego, czy pomysł mu się
podoba, czy nie

Biały kapelusz służy analizie faktów

Opinie wydaje na podstawie
faktów i liczb,

Nie poddaje się emocjom,

Podaje argumenty na
płaszczyźnie rzeczowej
Żółty kapelusz jest optymistyczny

Optymista, nastawiony
pozytywnie

Zastanawia się jakie wynikają z
tego korzyści i jakie sukcesy
można osiągnąć?

Myśli konstruktywnie

Wskazuje na zalety i korzyści
danego rozwiązania
12
7
Czarny kapelusz jest pesymistą

Nastawiony negatywnie

Zastanawia się jakie występują
niebezpieczeństwa?

Zauważa tylko wady,
niedociągnięcia, trudności

Krytykuje wszystkie rozwiązania
Zielony kapelusz jest twórczy

Innowator

Osoba myśląca
twórczo, pomysłowa

Zastanawia się jak można
wykorzystać dany pomysł?

Podaje oryginalne
nowe rozwiązania

Rozważa różne możliwości
Niebieski kapelusz służy analizie procesu

Szef grupy

Zdystansowany

Kieruje dyskusją

Kontroluje przebieg spotkania

Udziela głosu poszczególnym
rozmówcom

Podsumowuje dyskusję
Myślowe kapelusze Edwarda de Bono
Przygotowanie:
-przygotowanie na kartkach opisu kolorów,
-wykonanie 6 kapeluszy w 6 kolorach,
-przygotowanie karteczek w takich ilościach, które umożliwiają
podział grupy na różne zespoły (w kolorze niebieskim 2 kartki),
Etap właściwy:
-zaprezentowanie problemu – wybór z listy zaproponowanej przez
nauczycieli
-podział grupy na zespoły (dobór następuje wg kolorów),
-osoby, które wylosowały kapelusze "reprezentują" kolory,
-dyskusja w zespołach: ustalenie wspólnego stanowiska,
-dyskusja kapeluszy - reprezentantów na forum grupy,
-osoby, które wylosowały niebieskie kartki, zapisują na tablicy
argumenty "za i przeciw",
Podsumowanie:
-podsumowanie dyskusji przez niebieski kapelusz.
Myślowe kapelusze Edwarda de Bono
Ćwiczenie1.
W. Szymborska, Ze wspomnień – lektura utworu(punkt wyjścia do
sformułowania problemu)
Problem: Czy wierność małżeńska jest przereklamowana?
Zdrada – zjawisko powszechne czy ewenement ?
Myślowe kapelusze E. de Bono
W. Szymborska, Ze wspomnień
Gawędziliśmy sobie,
zamilkliśmy nagle.
Na taras weszła dziewczyna,
ach , jak piękna,
zanadto piękna
jak na nasz spokojny tutaj pobyt.
Basia zerknęła w popłochu na męża.
Krystyna odruchowo położyła dłoń
na dłoni Zbyszka.
Ja pomyślałam : zadzwonię do ciebie,
jeszcze na razie - powiem - nie przyjeżdżaj,
zapowiadają właśnie kilkudniowe deszcze.
Tylko Agnieszka, wdowa,
powitała piękną uśmiechem.
Myślowe kapelusze E. de Bono
Ćwiczenie 2.
Uczestnicy w grupach formułują problem:
np. Czy w Polsce powinny powstać elektrownie atomowe? Uzasadnij
odpowiedź.
Jak potoczyłyby się losy świata, gdyby Adolf Hitler dostał się na Akademię
Sztuk Pięknych w Wiedniu? Uzasadnij odpowiedź.
Czy sztuczna inteligencja stanowi zagrożenie dla człowieka ? Uzasadnij
odpowiedź.
Co by było, gdyby ożyły elektroniczne urządzenia ? Uzasadnij odpowiedz.
Co zrobić, aby nasza szkoła/placówka może być szkołą/placówką twórczą?
Uzasadnij odpowiedź.
Czy szkoła/placówka zabija kreatywność? Uzasadnij odpowiedź.
itd.
Zalety metody
efektywne
współdziałanie w zespole
podejmowanie
rozwijanie
grupowych decyzji
osobistych zainteresowań
uwzględnianie
poglądów innych ludzi
przedstawienie
pozbywanie
własnego punktu widzenia
się wcześniejszych uprzedzeń i opinii dotyczących danego
problemu
jednoczesne
dostrzeganie bardzo wielu elementów, które zwiększają
prawdopodobieństwo twórczych skojarzeń
generowanie
pomysłów, których konsekwencją będzie podjęcie
określonego działania, zmiana
Techniki stymulowania twórczego myślenia
Oczywiście, na drodze do innowacyjnych rozwiązań, myślenie lateralne
zapewnia tylko połowę sukcesu. Chaos i brak zahamowań służy
generowaniu pomysłów. By jednak dana idea znalazła swoje miejsce
w świecie realnym, musimy powrócić do myślenia wertykalnego,
logicznego i analitycznego, a fantazje poddać ocenie. Problem tkwi w
tym, że to drugie zazwyczaj przychodzi nam nieco łatwiej, niż mentalne
skoki „w bok”.
za: E. De Bono
Przykłady działań twórczych – dobra praktyka
Leszek Kołakowski, Kto z was chciałby rozweselić pechowego
nosorożca - lektura
Wybrane techniki stymulowania twórczego myślenia
1. Jak on to zrobił – wyobrażanie sobie hipotetycznego procesu
twórczego, który doprowadził do konkretnego odkrycia, wynalazku.
Skupiamy uwagę ucznia na zwyczajnym przedmiocie(np. agrafka,
spinacz biurowy).Uczniowie wyobrażają sobie sytuację przed
wynalazkiem sytuację, która do niego doprowadziła. Dla ucznia
ciekawa jest metoda tworzenia danej rzeczy; proponuje wtedy wiele
ciekawych wariantów rozwiązań problemu.
Techniki stymulowania twórczego myślenia
2. Co mnie dziwi – zadajemy pytania, np. dlaczego krzesło ma taki
kształt? Wiele spraw oczywistych zaczyna wtedy dziwić i wyzwala
działania twórcze.
3. Ciekaw jestem czy rzeczywiście – kwestionujemy tu poglądy
i wiedzę powszechnie utrwaloną, np. gry komputerowe szkodzą
dzieciom. Skąd wiadomo, że szkodzą? Na co szkodzą? A może w czymś
pomagają? Uczniowie sprawdzają czy potoczne sądy i opinie są
rzeczywiście uzasadnione, czy wszystkie są prawdziwe?
A może niektóre są bezpodstawne ?Wnioski dają odpowiedź na pytanie:
Czy rzeczywiście, i pogłębiają zrozumienie rzeczywistości.
Techniki stymulowania twórczego myślenia
Ćw.
Wyobraź sobie, że lecisz z nosorożcem najprawdziwszym
samolotem. Chcesz sprawić mu radość i pokazać
najpiękniejszą tęczę, tj. taką, która ma kształt pełnego okręgu.
Ciekaw jestem, czy rzeczywiście taka tęcza istnieje? Jak wygląda? Jak
powstała?
…………………………
Żebyś wiedział…
Kiedy można obejrzeć najpiękniejszą tęczę?
Tęcza oglądana z samolotu w południe tworzy pełny okrąg. Wszystkie tęcze
mogłyby być pełnymi kolami, gdyby nie przeszkadzała temu Ziemia. Tęczę
można zobaczyć, gdy promienie słoneczne padające zza pleców
obserwatora ulegają rozszczepieniu na kroplach deszczu padającego przed
nim. Wewnętrzny, intensywniejszy łuk tęczy, o promieniu 42 ͦpowstaje, gdy
światło ulega jednokrotnemu wewnętrznemu odbiciu. Drugi – zewnętrzny,
rzadziej obserwowany łuk o promieniu 50 ͦpowstaje, gdy światło odbija się
we wnętrzu kropli dwukrotnie. Tęcze te nazywane są odpowiednio:
pierwotną i wtórną. W tęczy pierwotnej kolory układają się od czerwonego
na zewnątrz łuku do fioletowego wewnątrz. We wtórnej układ kolorów jest
odwrotny.
Żebyś wiedział…
• Jest jednak łatwiejszy sposób na zobaczenie pełnego okręgu tęczy,
sposób trochę podchwytliwy.
• Wystarczy tylko uwiecznić połowę łuku tęczy na zdjęciu nad jeziorem,
a wówczas lustro wody odbije nam widok tęczy
i zobaczymy pełny okrąg. Poniżej możecie zobaczyć fotografię wykonaną
właśnie takim przewrotnym sposobem w amerykańskim stanie
Vermont. www.twojapogoda.pl
Techniki stymulowania twórczego myślenia
Ćw.
Wasz samolot przelatuje nad morzem. W oddali widzicie statek znajdujący
się za horyzontem uniesiony ponad rzeczywisty poziom?
Ciekaw jestem czy rzeczywiście?
………………………………………………..
Żebyś wiedział…
Żebyś wiedział…
Odp.
Jest to zjawisko mirażu morskiego, a powstaje wtedy, gdy nad chłodnym
morzem temperatura powietrza rośnie z wysokości, co oznacza, że gęstość
powietrza szybko maleje z wysokością. Wówczas światło odbite od
przedmiotu ulega zakrzywieniu ku powierzchni morza właśnie w warstwach
o mniejszej gęstości, a więc wyżej. Podobne zjawisko można czasem
zaobserwować nad lądem, szczególnie w strefach polarnych.
Nie ma zdolności bez twórczości – twórcze techniki pracy z uczniem zdolnym w zakresie
przedmiotów matematyczno-przyrodniczych
Myślenie w bok - E. de Bono
1.
2.
3.
4.
5.
Prowokacje zasłyszane
Prowokacje na opak
Prowokacje przez odrzucenie
Myślenie życzeniowe
Pomysły urągające zdrowemu rozsądkowi
Żebyś wiedział - eksperyment
Nosorożec chce zostać ptakiem – omówienie eksperymentu
• Prezentacja zadań z zakresu fizyki zredagowanych przez grupę
składającą się z jednego gimnazjalisty, jednego licealisty, dwojga
studentów politechniki
• Zadania z zakresu nauk przyrodniczo-matematycznych
– propozycja nauczycielki matematyki
Żebyś wiedział - eksperyment
Pomysły urągające zdrowemu rozsądkowi
2. Nosorożec stoi u podnóża góry. Do dotarcia na górę wybrał najwyższy
szczyt kontynentu afrykańskiego (5895 m n.p.m.). Jak może się dostać na
ten szczyt ?
Tu: generowanie pomysłów, np. na linie podwieszony do helikoptera,
………………………………………………………………….
Żebyś wiedział - eksperyment
Zadania nie urągające zdrowemu rozsądkowi
Zadanie nr 1.
Nosorożec stoi na szczycie góry. Do skoku wybrał najwyższy szczyt
kontynentu (w Afryce)Co to za szczyt? Jaką ma wysokość?
Odp. Kilimandżaro, 5895 m n.p.m.
Żebyś wiedział - eksperyment
Zadania urągające zdrowemu rozsądkowi
2.Myślenie życzeniowe (E. de Bono)
Jak wspaniale byłoby, gdyby róg nosorożca zamienił się w kulinarny róg
obfitości, ………………………………………………..
3.Prowokacja zasłyszana (E. de Bono)
Usłyszałem w telewizji, że odkryto fragment szkieletu nosorożca
pochodzący z okresu kredy. Muszę to sprawdzić!
……………………………………………………………………………………………………….
Odp. Nosorożec włochaty pojawił się w okresie czwartorzędu (1,8
miliona lat temu); wcześniej był trzeciorzęd (60 milionów lat temu) zaś
okres kredy – 120 milionów lat temu.
Żebyś wiedział - eksperyment
Zadania nie urągające zdrowemu rozsądkowi
1. Na grządce znalazłeś kość z kurczaka i fragment rogu nosorożca. Oba
zanurz w naczyniu z octem. Co się stało?
Element którego ze szkieletów zmięknie bardziej?
Odp. Doświadczenie wykazało różną twardość elementów szkieletów
dwu różnych organizmów. Zostały wytrącone sole mineralne. Bardziej
miękka jest kość z kurczaka, bo w swojej strukturze ma więcej istoty
sprężystej niż zbitej.
Żebyś wiedział - eksperyment
Prezentacja zadań grupy uczniów i studentów oraz grupy nauczycieli matematyki
Kto pocieszy skrzywdzonego nosorożca ?
Blobfish - paskudna, guzowata i galaretowata ryba wygrała konkurs na
oficjalną maskotkę Towarzystwa Ochrony Brzydkich Zwierząt (Ugly
Animal Preservation Society). To daje jej prawo do tytułu najbrzydszego
zwierzęcia świata. Czym więc martwi się nosorożec?
Dobre zadanie w zakresie twórczego działania to…
Dobre ćwiczenie STWARZA
Dobre ćwiczenie ZAWIERA
1…………………………………..
1…………………………………..
2…………………………………..
2…………………………………..
Dobre ćwiczenie WYMAGA
Dobre ćwiczenie UNIKA
1…………………………………..
1…………………………………..
2…………………………………..
2…………………………………..
Warte polecenia
Jakub Perelman
Born December 4, 1882
Białystok, Congress Poland
Died March 16, 1942 (aged 59)
Leningrad, Soviet Union
Zjawiska fizyczne
Prezentacja godna polecenia:
www.etwinning.pl/.../elzbieta-gawron
Krzysztof J. Szmidt, Trening kreatywności
Książka warta polecenia: Trening kreatywności. Podręcznik dla pedagogów,
psychologów i trenerów grupowych
tu:
Rozgrzewka twórcza – ćwiczenia wstępne
Twórcze widzenie świata – ćwiczenie myślenia pytajnego
Twórcze łączenie – ćwiczenie myślenia kombinacyjnego
Twórcze przekształcenie – ćwiczenie myślenia transformacyjnego
Kreatywność zaawansowana – metody twórczego rozwiazywania problemów
Autor opatrzył ją mottem:
„Tym wszystkim aktualnym i byłym uczniom, którym – tak jak mnie wychowawcy
matematycy przez całe lata wmawiali, że ‚nic z nich nie będzie”.
„Tym wszystkim krytykom, którzy z krytyki tego, co stworzyli inni ludzie, uczynili sens
swego życia i motor kariery naukowej. Krytykujcie, ale najpierw twórzcie!”
Przykłady działań twórczych – dobra praktyka
Trening twórczości z komputerem
www.ore.edu.pl/...ore/index.php
Małgorzata Jabłonowska
Zakład Metodologii i Pedagogiki twórczości
Akademia Pedagogiki Specjalnej w Warszawie
Trening twórczości z komputerem.
Założenia teoretyczne i przykłady zadań
Bibliografia
1.
2.
3.
Ciekawa geometria, Jurij Perelman,Wyd. Państwowe Zaklady Wydawnictw Szkolnych,
Warszawa 1953
„Metody heurystyczne. Twórcze rozwiązywanie problemów”, Jan D. Antoszkiewicz, PWE,
Warszawa 1990
„Psychologia twórczości”, Edward Nęcka, Wyd. GWP, Gdańsk 2003
Sześć kapeluszy myślowych”, Edward de Bono (bdw)
5.
„Trening twórczości”, Edward Nęcka, Jarosław Orzechowski, Aleksandra Słabosz, Błażej
Szymura, Wyd. GWP, Grańsk 2008
6.
„Techniki organizatorskie w rozwiązywanie procesów zarządzania”. Zofia Mikołajczyk,
7. PWN, Warszawa 1999
8.
„Twórcze rozwiązywanie problemów”, Tony Proctor, Wyd. GWP, Gdańsk 2002
9.
„Trening kreatywności”, Krzysztof J. Szmidt, Wyd. Helion, Gliwice 2008
10. „„Techniki Kreatywności”, Matthias Nollke, Wyd. Fleshbook
11. „Zadanie, metoda, rozwiązanie”, Andrzej Góralski (red.), Wyd. Naukowo-Techniczne, Warszawa
1984
12. Zajmująca fizyka, Jurij Perelman,Wyd.Władysława Bąka, Łódź-Wrocław 1949
13. http://mozgowiec.pl
14. http://www.grylogiczne.pl
4.
Dziękuję za uwagę i życzę wielu twórczych pomysłów!
kontakt:
Małgorzata Tyszkiewicz
–kinsultant WOM-u w Gorzowie Wlkp.
tel.95 72 16 124
[email protected]