ANATOMIA UKŁADU KRĄŻENIA
advertisement
Układ chłonny = limfatyczny = układ odpornościowy Narządy obwodowe węzły chłonne Narządy centralne szpik kostny czerwony grasica migdałki śledziona grudki chłonne pojedyncze i skupione naczynia limfatyczne limfocyty krążące Układ chłonny grasica węzły chłonne naczynia limfatyczne przewód piersiowy szpik kostny śledziona połączony z układem krwionośnym układ otwarty Chłonka przefiltrowane osocze krwi nie powracające w naczyniach włosowatych żylnych do łożyska krwionośnego; objętość 2-4 l śródmiąższowy przesącz znajdujący się w tkankach zawiera wszystkie rodzaje białek osocza (fibrynogen, protrombinę) krzepnie po wynaczynieniu podobnie jak osocze Chłonka włącza limfocyty T do krwiobiegu umożliwia powrót do krwi białką przechodzącym z naczyń mikrokrążenia do przestrzeni zewnątrznaczyniowej intensywny wysiłek fizyczny czynniki zwiększające przepuszczalność ściany naczyń włosowatych (histamina) wzrost objętości chłonki filtracja Chłonka chłonka pierwotna naczynia włosowate - zawiera związki nieorganiczne i drobnocząsteczkowe takie same jak osocze chłonka wtórna zawęzłowa zawierająca limfocyty i immunoglobuliny Mlecz chłonka odpływająca od wątroby i jelita cienkiego składniki drobnocząsteczkowe wchłonięte przez enterocyty kropelki chylomikronów (obojętne triacyloglicerole, cholesterol, fosfolipidy, białka) mleczne zabarwienie chłonki Spływ chłonki minimalna różnica ciśnień w ukł. chłonnym i przestrzeni zewnątrznaczyniowej ruchy oddechowe ujemne ciśnienie w klatce piersiowej rytmiczny ucisk ze strony otaczających tkanek pulsujące tętnice kurczące się kosmki jelitowe Spływ chłonki chłonne naczynia włosowate o ścianie łatwo przepuszczalnej dla białek pnie chłonne Spływ chłonki z kończyn dolnych i miednicy do z brzusznego odcinka przewodu pokarmowego pni lędźwiowych do pnia jelitowego zbiornik mleczu przewód piersiowy zbiera chłonkę z lewej połowy klatki piersiowej, szyi, głowy i lewej kończyny górnej lewy kąt żylny lewa żyła podobojczykowa Spływ chłonki z prawej górnej części ciała i prawej kończyny górnej pień chłonny prawy prawy kąt żylny prawa żyła podobojczykowa Naczynia limfatyczne zbudowane jak naczynia żylne mają liczniejsze i gęściej ułożone niż żyły zastawki regulujące jednokierunkowy przepływ chłonki chłonka przesuwa się między zastawkami dzięki skurczom ściany naczynia, dosercowo przewód piersiowy – największe naczynie limfatyczne są nieobecne w mózgowiu, rdzeniu kręgowym, miąższu śledziony, zrazikach wątroby, wyspach trzustkowych, szpiku kostnym Limfocyty T grasiczozależne wytwarzane w strefie podtorebkowej części korowej grasicy w miarę dojrzewania przesuwają się w głąb kory w rdzeniu występują dojrzałe wyselekcjonowane tymocyty dziewicze limfocyty T po opuszczeniu grasicy wędrują do węzłów chłonnych i śledziony gdzie stykają się z komórką prezentująca antygen i podlegają różnicowaniu warunkują odpowiedź typu komórkowego swoistym uczuleniem komórek (r. odrzucenia przeszczepu, autoimmunologiczne) Limfocyty B - szpikozależne pod wpływem kontaktu z antygenem są zdolne do podziału mitotycznego plazmocyty wytwarzają immunoglobuliny zawierają antygen głównego układu zgodności tkankowej komórki pamięci immunologicznej krążą we krwi wiele lat uczestniczą w odporności immunologicznej typu humoralnego (immunoglobuliny) ochrona przed zewnątrzkomórkową florą bakteryjną (streptokoki, pneumokoki) krążącymi swobodnie lub rozpuszczonymi antygenami (leki, toksyny bakteryjne, cząsteczki wirusa) Węzły chłonne fasolowate struktury leżące w przebiegu naczyń limfatycznych połączone z naczyniami limfatycznymi i krwionośnymi przez naczynia doprowadzające i odprowadzające filtracja chłonki, zatrzymywanie zawartych w niej antygenów, drobnoustrojów, komórek nowotworowych, drobnych cząsteczek stałych proliferacja, różnicowanie i aktywowanie limfocytów B i T udział w odpowiedzi immunologicznej (immunoglobuliny, interleukiny) Węzły chłonne kora naczynia chłonne doprowadzające torebka torebka łącznotkankowa łącznotkankowa od której rdzeń odchodzą beleczki tętnica zrąb węzła – tkanka łączna luźna w oknach tej sieci leżą limfocyty żyła ośrodek rozmnażania miąższ węzła - komórki limfoidalne limfocytyB naczynia chłonne odprowadzające beleczki Węzły chłonne kora zewnętrzna – strefa podtorebkowa pęcherzyki pierwotne - skupiska małych recyrkulujących limfocytów B pęcherzyki wtórne – ośrodki namnażania z dużymi blastami B otoczonymi tzw. płaszczem małych limfocytów B i makrofagami; powstają w wyniku pobudzenia antygenowego plazmocyty – powstają z limfocytów B pod wpływem obcych antygenów, wytwarzają immunoglobuliny Węzły chłonne kora głęboka – strefa przykorowa obszar grasiczozależny zawiera głównie limfocyty T miejsce dojrzewania czynnościowego limfocytów T pomocniczych rdzeń część środkowa węzła zawiera limfocyty B, makrofagi, plazmocyty, małe żyłki Śledziona największy narząd limfatyczny, kształtem zbliżony do zaciśniętej pięści, leżący w jamie brzusznej wzdłuż lewego IX – XI żebra torebka łącznotkankowa - beleczki łącznotkankowe zbudowane z tkanki łącznej i miocytów obkurcznie i rozkurczanie zrąb śledziony zbudowany z tkanki łącznej, włókien siateczki i fibroblastów Śledziona miazga biała zawiera limfocyty (80% B), plazmocyty, makrofagi ośrodki rozmnażania otoczone małymi limfocytami strefę grasiczozależną – znajduje się wokół tętniczek i zawiera tymocty miejsce dojrzewania czynnościowego limfocytów T cytotoksycznych i powstawania plazmocytów Śledziona strefa brzeżna oddziela miazgę białą od czerwonej (stanowi część miazgi) miejsce zakończenia naczyń tętniczych, które opróżniają swoją zawartość bezpośrednio do przestrzeni międzykomórkowej (fagocytoza) zatoki marginalne – odpowiednik zawłośniczkowych żyłek, pierwotnie przechodzą z nich do śledziony limfocyty różnicowanie monocytów w makrofagi Śledziona miazga czerwona budowa gąbczasta – obecność zatok – otwarte przestrzenie zawierające erytrocyty miazga czerwona filtr dla patologicznych krwinek ponieważ zatoki mają mniejszą średnicę niż erytrocyty (przechodzą tylko krwinki o dużej zdolności zmiany kształtu – prawidłowe) Śledziona produkcja limfocytów B i T udział w odpowiedzi immunologicznej typu humoralnego (imunoglobuliny), dojrzewanie monocytów do roli makrofagów fagocytoza i niszczenie zużytych oraz patologicznych elementów morfotycznych krwi fagocytoza ciał obcych, które przedostały się do krwi magazynowanie krwi i krwinek (obkurczanie i rozkurczanie) Grudki limfatyczne nieotorbione stanowią element otorbionych narządów limfatycznych (śledziona, węzły chłonne) występują w bezpośrednim sąsiedztwie nabłonka w ścianie przewodu pokarmowego, dróg oddechowych, narządów moczowo – płciowych współuczestniczą w wytwarzaniu limfocytów występują pojedynczo lub w grupach w tkance łącznej wiotkiej mają kształt owalny i nie są ostro odgraniczone od otaczających tkanek stanowią element obrony błon śluzowych przed inwazją drobnoustrojów (IgA) Tkanka limfatyczna ściany jelit grudki chłonne skupione (kępki Peyera) - jelito kręte - zawierają komórki M przekazujące antygen limfocytom grudki chłonne samotne - leżą w blaszce właściwej błony śluzowej (większe sięgają przez blaszkę mięśniową błony śluzowej do błony podśluzowej) wyrostek robaczkowy - gęsto ułożone grudki limfatyczne z ośrodkami namnażania - powodują znaczne pogrubienie ściany wyrostka limfocyty błony śluzowej jelita Migdałki skupiska grudek limfatycznych występujące w błonie śluzowej na skrzyżowaniu górnego odcinka dróg oddechowych i przewodu pokarmowego miejsce strategiczne dla obrony naszego organizmu przed infekcjami spowodowanymi przez drobnoustroje parzysty migdałek podniebienny pierścień gardłowy limfatyczny (Waldeyera) nieparzysty migdałek językowy migdałek gardłowy migdałki trąbkowe skupiska grudek chłonnych w krtani i początkowym odcinku przełyku Dziękuję za uwagę
