przestrzenie południa

Narodziny Europy w XI w.
Katarzyna Siekanowicz 2PP
rok akademicki 2007/08
Plan prezentacji
1. Sytuacja Europy w XI w.
2. Dwa bieguny Europy:
-Południe
-Północ (Hanza)
3. Targi
4. Jarmarki – miejsca spotkań
5. Epidemia dżumy
Sytuacja Europy w XI w.




Nowe techniki rolnicze
Nadmiar żywności
Wysoki przyrost naturalny
Wzrost liczby miast
Sytuacja Europy w XI w.
MIASTO
 „zamknięte”
 „Mur oddziela mieszczucha od wieśniaka”
Dwa bieguny Europy
Przyczyna:
Szybkie kształtowanie się dwóch gospodarek
regionalnych o szerokim zasięgu
Północ



Niderlandy
Morze Północne
Bałtyk
Południe


Północne Włochy
Morze Śródziemne
PRZESTRZENIE POŁUDNIA
odnowa;
 przyspieszony rozkwit dzięki kontaktom
z krajami islamu i Bizancjum;
 powrót kupców włoskich na wody
M. Śródziemnego
 Włochy utrzymały przewagę do XVI w.

PRZESTRZENIE POŁUDNIA
Wenecja – zmuszona do żeglugi.
 Wiedzie spór o pierwszeństwo:
- najpierw z Bizancjum i krajami islamu;
- następnie z miastami chrześcijańskim.

Złoty dukat wenecki.
Na awersie postać św. Marka
patrona Wenecji,
na rewersie doża Dandalo(1280-1288)
klęczy przed św. Markiem
Floren, złota moneta wybijana
we Florencji od 1252r.
PRZESTRZENIE PÓŁNOCY




Szybki proces kształtowania się
gospodarki;
Kraje „nowe”;
Mniej złożoności;
„przemysłowe”
Hanza




Związek miast, nie tylko nadmorskich;
Handel
Szlaki na Bałtyku, M. Północnym, kanale
La Manche, M. Irlandzkim;
70 – 170 miast
Brugia


Przemysł włókienniczy
Miasto nie mające
sobie równych
Lubeka
Pomost między
Bałtykiem
a M. Północnym
 Godło miasta
godłem całego związku

Pieczęć Elbląga z ok. 1350 r. Statek
hanzeatycki
Pieczęć Lubeki z 1226, koga
Koga, rysunek na podst.
pieczęci m. Gdańska z 1294 r.
Koga gdańska z ok.1400, rysunek na
podstawie pieczęci m. Gdańska
Targi


Ujście dla nadwyżek z dóbr senioralnych
Zapewniają aprowizację
Jarmarki w Szampanii



Centrum gospodarcze między 2 biegunami
6 jarmarków w Szampanii i Brie
Miejsce spotkań kupców z całej Europy
płótno
Lagny-sur-Marne
Bar-sur-Aube
Provins
Troyes
pieprz
korzenie
narkotyki
jedwab
gotówka
kredyty
Via Francigena
Czarna śmierć (1348-1352)


Pandemia dżumy
w niektórych rejonach zmniejszyła
populację o niemal 80%.
Podsumowanie









„eksplozja” Europy dzięki postępowi w technice rolnej;
nadwyżki żywności podstawą handlu;
równoczesny, niezależny rozwój dwóch biegunów Europy;
Południe „powstaje z gruzów”. Morze Śródziemne staje się, z
czasem, „polem bitwy” między konkurującymi między sobą
miastami chrześcijańskimi .Wenecja wiedzie prym;
Północ „rodzi się”. Liczba miast gwałtownie rośnie. Podstawą
handlu są tkaniny: płótna;
Hanza – związek miast kupieckich dominuje na wodach Bałtyku i
M. Północnego;
miejscem spotkań Północy z Południem stają się jarmarki;
szlaki handlowe przez ląd lub wzdłuż linii brzegowej;
pandemia dżumy drastycznie kształtuje sytuacje ludnościową w
Europie.
Bibliografia:
Braudel
Fernand: Kultura materialna, gospodarka i
kapitalizm XV-XVIII w. Czas świata. T. III., PIW Warszawa
1992
Małowist
Marian: Wschód a zachód Europy w XIII-XVI
wieku. Konfrontacja struktur społeczno – gospodarczych.
PWN Warszawa 1973.
http://en.wikipedia.org/wiki/Via_Francigena
http://pl.wikipedia.org/wiki/D%C5%BCuma
http://de.wikipedia.org/wiki/Pest
http://en.wikipedia.org/wiki/Bubonic_plague
Dziękuję za uwagę