Wydział Zamiejscowy SWPS we Wrocławiu Kierunek studiów: psychologia Rok akademicki 2014/2015, Semestr zimowy i letni Seksuologia / Sexology Forma: wykład/ ćwiczenia/ seminarium/ warsztaty Liczba godzin: 130h w trybie stacjonarnym (w tym 30h pracy własnej studenta) ECTS: 23*punkty ECTS przypisane są modułowi, poszczególne kursy cząstkowe w module nie są ważone. Tryb studiów: Organizacja zajęć w ramach modułu: Moduł trwa 2 semestry i zgodnie z planem studiów stanowi jeden przedmiot kończący się zaliczeniem z oceną w semestrze letnim. Kryteria oceniania ustala z prowadzącymi kursy cząstkowe kierownik modułu. Ocenę z modułu wystawia kierownik modułu zgodnie z kryteriami zawartymi w sylabusie do modułu. Student, który nie zaliczył modułu jest zobligowany do powtórzenia całego modułu w kolejnym roku. W związku z tym, że moduły to zajęcia wybieralne – w kolejnym roku student może wybrać inny moduł – zgodnie z obowiązującymi zasadami zapisów. Wpis do indeksu: kierownik modułu jest zobligowany do poinformowania tych studentów, którzy wyrażają chęć otrzymania wpisu w indeksie o możliwości uzyskania wpisu (terminie, miejscu). Kierownik modułu Kontakt dla studentów Praca własna studenta dr Grzegorz Iniewicz [email protected] 1. Założenia projektu/zadania (opis zadania) – warunki i standardy realizacji (z uwzględnieniem literatury do samodzielnego opracowania przez studenta). Praca własna realizowana będzie z trzema osobami. Paniami mgr Martą Dorą, mgr Magdaleną Mijas i mgr Anną Roszyk. Każdy student będzie miał do napisania 3 prace. Ocena z prac będzie niezależna od ocen uzyskanych z zajęć prowadzonych przez powyższe osoby. Praca musi być przygotowana zgodnie ze standardami APA. 2. Etapy realizacji poszczególnych części projektu/zadania (terminy) – konsultacja zadania: I. Student po zapoznaniu się z problematyką jakiej mogą dotyczyć prace przygotowuje temat swojej pracy, który konsultuje z osobą prowadzącą. II. Po zaakceptowaniu tematu przez osobę prowadzącą pracę własną student zbiera literaturę i przygotowuje pracę. W razie potrzeby konsultuje się z osobą prowadzącą na dyżurach lub drogą mailową. III. Student składa prace do końca maja, które następnie są oceniane przez osoby prowadzące. Zagadnienia które mogą być tematem prac: (u mgr Marty Dory) Różnicowanie i rozwój tożsamości płciowej Historia kategorii transseksualności w dyskursie medycznym (ICD, DSM) Transpłciowość, transseksualność, transwestytyzm, crossdressing Medyczna i metrykalna korekta płci Sytuacja prawna osób transpłciowych w Polsce (u mgr Magdaleny Mijas) Psychologiczne aspekty funkcjonowania gejów, lesbijek i osób biseksualnych (związki jednopłciowe, dzieci z rodzin LGBTQ, rozwój tożsamości, stres mniejszościowy i zdrowie osób LGBTQ) Tożsamości nieheteroseksualne w ujęciu historycznym Historia seksuologii i naukowych badań nad seksualnością Metody badania seksualności człowieka Etyczne aspekty badania seksualności człowieka (u mgr Anny Roszyk) Tematy z obszaru seksuologii rozwojowej: Charakterystyka faz rozwoju seksualnego dziecka (bez okresu adolescencji) z punktu widzenia Otto Kernberga. Zjawiska normatywne w rozwoju seksualnym młodzieży (zmiany intrapsychiczne i przejawy zewnętrzne) – na podstawie badań empirycznych i teorii psychologicznych. Ku czemu zmierza rozwój seksualny? Funkcje zdrowej, dojrzałej seksualności i jej przejawy, kryteria norm seksuologicznych dla dorosłych. Masturbacja dziecięca – rodzaje normatywnej i pozanormatywnej masturbacji i kryteria je różnicujące. Problematyczne zachowania seksualne młodzieży z punktu widzenia rozwojowej normy seksuologicznej – opisz i oceń wybrane. Poradnictwo dla rodzica zgłaszającego problematyczne zachowanie seksualne dziecka – przygotuj odpowiedź na 2 wybrane posty z forów internetowych. Tematy z obszaru edukacji seksualnej: Edukacja a wychowanie seksualne – definicje, pojęcia, cele wychowania seksualnego wg Polskiego Towarzystwa Seksuologicznego, prawa seksualne człowieka wg WHO. Metody przekazu werbalne i niewerbalne stosowane w edukacji seksualnej dzieci i młodzieży. Przegląd publikacji do edukacji seksualnej dzieci – dokonaj krytycznej ich analizy wskazując wady i zalety, z punktu widzenia seksuologii rozwojowej (potrzeb dziecka w danej fazie rozwojowej) i psychologii rozwojowej (możliwości poznawczych i emocjonalnych dziecka do przyjęcia danej treści i formy przekazu) Przegląd publikacji do edukacji seksualnej młodzieży – dokonaj krytycznej ich analizy wskazując wady i zalety, z punktu widzenia seksuologii rozwojowej (potrzeb młodzieży) i psychologii rozwojowej (możliwości poznawczych i emocjonalnych młodzieży do przyjęcia danej treści i formy przekazu) Analiza podstawy programowej przedmiotu „Wychowanie do życia w rodzinie” z punktu widzenia celów wychowania seksualnego wyznaczonych przez Polskie Towarzystwo Seksuologiczne. Co dziecko w wieku przedszkolnym powinno wiedzieć o seksie? – przygotuj broszurę dla dzieci. Co dziecko w wieku szkolnym powinno wiedzie o seksie? – przygotuj broszurę dla dzieci. Co młodzież powinna wiedzieć o seksie? – przygotuj broszurę dla młodzieży. 3. Kryteria oceny projektu/zadania Rzetelność opracowania zagadnienia, dobranie adekwatnej literatury, jasność wnioskowania. Forma i warunki zaliczenia: moduł kończy się zaliczeniem na ocenę, składa się z kilku kursów cząstkowych. Kierownik modułu zobowiązany jest uwzględnić (jeśli zachodzi taka uzasadniona merytorycznie potrzeba) zasady/warunki przystąpienia studenta do realizacji kolejnych kursów w ramach samego modułu. Zaliczenie wszystkich kursów składowych z osobna jest warunkiem uzyskania zaliczenia z całości modułu. Kierownik modułu zobowiązany jest do sformułowania ogólnej zasady zaliczenia całego modułu i poinformować o kryteriach poszczególnych prowadzących. 1. Tytuły poszczególnych kursów cząstkowych i ich godzinowy wymiar oraz nazwisko prowadzącego a) Ogólna treść poszczególnych kursów oraz cel tych zajęć (wypunktowanie przynajmniej 3-4 najważniejszych zagadnień omawianych w ramach każdego kursu, oraz określenie formy ich realizacji czy metod dydaktycznych: ćwiczenia w grupie, prezentacja studenta, dyskusja, prezentacja narzędzia, opis przypadku itp.) Nazwa kursu cząstkowego (prowadzący oraz adres mailowy prowadzącego) Spotkanie projektowe z opiekunem projektu Mgr Marta Dora ([email protected]) Mgr Magdalena Mijas ([email protected]) Mgr Anna Roszyk ([email protected]) Psychologiczne i biologiczne aspekty prokreacji Prof. dr hab. Eleonora Bielawska-Batorowicz ([email protected]) Biologiczne podstawy seksualności Liczba godzin/zima czy lato Po 2 godziny z każdym opiekunem Ogólna treść oraz cel kursu w module I sem., wykład, 10h Kurs ma za zadanie przedstawienie dorobku psychologii prokreacji (definiowanej jako dyscyplina naukowa zajmująca się procesami psychicznymi i zachowaniami ludzi ujawniającymi się w związku z realizowaniem przez nich funkcji prokreacyjnych), w tym głównych koncepcji teoretycznych, nurtów badań i narzędzi badawczych. Podstawową formą zajęć jest wykład, przewidziane są również dyskusje w małych grupach poświęcone analizie problemów klinicznych. Obok prezentacji dorobku badawczego psychologii prokreacji program kursu obejmuje również zagadnienia związane z praktyczną działalnością zawodową psychologa, zwłaszcza zaś pomoc psychologiczną w przypadku zaburzeń funkcji prokreacyjnych. Uczestnicy zdobywają więc wiedzę teoretyczną, a na podstawie prezentowanych przypadków klinicznych doskonalą umiejętności analizowania procesów psychicznych i zachowania, jakie pojawia się w sytuacjach trudnych związanych z prokreacją W wykładzie poruszone będą następujące zagadnienia: ewolucyjne przyczyny rozmnażania płciowego i istnienia tylko dwóch płci, czynniki wpływające na wtórny stosunek płci, biologiczne mechanizmy chroniące przed kazirodztwem, biologia atypowości seksualnych (np. homoseksualizmu), zachowania płciowe małp człekokształtnych, struktury rozrodu u człowieka (monogamia, poligynia, polignandria), sygnalizacja płodności u kobiet (problem tzw. ukrytej owulacji), formy sygnalizacji seksualnej u człowieka, czynniki wpływające na częstość zachowań płciowych. Zasadniczym celem zajęć będzie zwrócenie studentom szczególnej uwagi na medyczne i psychiatryczne uwarunkowania zaburzeń seksualnych. Studenci zostaną zapoznani z obowiązującymi klasyfikacjami zaburzeń seksualnych, zasadami I sem., wykład, 10 Prof. dr hab. Bogusław Pawłowski ([email protected]) Medyczne aspekty zaburzeń seksualnych Dr Bartosz Grabski ([email protected]) I sem., wykład, 10h Określenie warunków pisania prac Wprowadzenie do psychologii LGB II sem., wykład, 10h Dr Grzegorz Iniewicz [email protected] Wprowadzenie do psychologii LGB II sem., warsztat, 10h Mgr Magdalena Mijas ([email protected]) Najważniejsze problemy w badaniach I sem., 10h zintegrowanej diagnostyki wybranych zaburzeń, uwzględniającej udział czynników ogólnomedycznych (kardiologicznych, endokrynologicznych), urologicznoandrologicznych, ginekologicznych i psychiatrycznych oraz stosowanego w medycynie leczenia (farmakoterapii, leczenia operacyjnego). Częścią zajęć będzie też prezentacja postępowania klinicznego w wybranych zaburzeniach seksualnych, z uwzględnieniem metod biologicznych, głównie farmakoterapii. Celem wykładów jest zapoznanie studentów z podstawową problematyką osób należących do mniejszości seksualnych. Poruszone zagadnienia będą dotyczyły rozumienia podstawowych terminów, miedzy innymi takich jak orientacja i tożsamość homoseksualna/biseksualna, coming out, homofobia, homonegatywizm. Omówione zostaną zagadnienia związane z psychologicznym funkcjonowanie osób homoseksualnych i biseksualnych, zwłaszcza w kontekście doświadczanego odrzucenia i przemocy. Poruszony zostanie również problem par homoseksualnych, specyfiki relacji z rodzinami pochodzenia, kształtowania się więzi i sposobami udzielania im pomocy. Przedmiotem konwersatorium są wybrane psychologiczne aspekty funkcjonowania osób LGB [lesbian, gay, bisexual], określane nierzadko wspólnym mianem psychologii LGB. Począwszy od dyskusji najważniejszych pojęć i wiążących się z nimi rozstrzygnięć o charakterze ontologicznym i epistemologicznym [orientacja i tożsamość seksualna] oraz zarysowania pokrótce historii kategorii homoseksualizmu w refleksji psychiatrycznej i psychologicznej, po wybrane zagadnienia z zakresu tzw. psychologii LGBT: - coming out i formowanie tożsamości LGB, - psychologiczne aspekty dyskryminacji ze względu na orientację seksualną i zjawisko stresu mniejszościowego, - psychologiczna specyfika związana z funkcjonowaniem par jednopłciowych [także wychowujących dzieci], różnice międzypłciowe w obrębie mniejszościowych seksualności, - standardy etyczne i formy oddziaływań terapeutycznych dedykowanych osobom LGB – najczęstsze problemy z jakimi osoby LGB zgłaszają się do terapii. Konwersatorium ma docelowo integrować perspektywę historyczną, metodologiczną i metateoretyczną oraz praktyczną/kliniczną w ujmowaniu przedmiotu psychologii LGB. W miarę możliwości będą się nim pojawiać również elementy warsztatowe. Przedmiotem warsztatu są najważniejsze seksualności warsztat Mgr Magdalena Mijas ([email protected]) Transpłciowość i różnorodność płciowa II semestr, 10h warsztat Mgr Marta Dora ([email protected]) Wczesna interwencja w obszarze seksualności dziecka II semestr, 10h, warsztat Mgr Anna Roszyk ([email protected]) Edukacja i wychowanie seksualne I semestr, perspektywy badawcze oraz metody wykorzystywane w badaniach seksualności człowieka z uwzględnieniem wiążących się z nimi potencjałów i ograniczeń. Wśród omawianych zagadnień znajdą się: krótka historia współczesnych badań nad seksualnością, przegląd kluczowych perspektyw badawczych w badaniach seksualności, omówienie problemów metodologicznych specyficznych dla badania seksualności i kontrowersji etycznych a także krótki przegląd najważniejszych metod tradycyjnie stosowanych w badaniu seksualności. Warsztat ma stanowić dobre przygotowanie do samodzielnej konstrukcji projektów badawczych poświęconych seksualności człowieka i prawidłowego doboru wykorzystywanych w tym obszarze perspektyw i metod. Opis kursu: Kurs dotyczy wybranych zagadnień związanych z różnorodnością płciową, ze szczególnym uwzględnieniem transpłciowości i transseksualności. W toku warsztatu przestawione zostaną definicje najważniejszych pojęć z zakresu płci i tożsamości płciowej, historia kategorii w klasyfikacjach DSM oraz ICD, a także współczesne standardy opieki nad osobami transpłciowymi. Omówione zostaną także prawne i medyczne procedury związane z korektą płci oraz najważniejsze aspekty pomocy psychologicznej dla osób ze spectrum transpłciowości. Cel zajęć: Celem zajęć jest przekazanie uczestnikom podstawowej wiedzy na temat płci i jej aspektów biologicznych, psychologicznych i społeczno-kulturowych. Będzie to dobry wstęp do omówienia różnorodności płciowej ujawniającej się w każdym z tych obszarów ze szczególnym akcentem na transpłciowość. W trakcie zajęć uczestnicy dowiedzą się, czym różni się ona od interpłciowości, transgenderyzmu, transwestytyzmu czy crossdressingu. Warsztat ma za zadanie wyposażyć nie tylko w wiedzę w obszarze medycznych, społecznych i prawnych aspektów transpłciowości, ale także umożliwić studentom lepsze rozumienie specyfiki funkcjonowania osób transpłciowych, co w przyszłości przełoży się na kompetencje w psychologicznym i profesjonalnym kontakcie z tą grupą. Moduł przybliża zagadnienia dotyczące nietypowych zachowań seksualnych dzieci przed okresem dojrzewania, ich biopsychospołecznych przyczyn oraz możliwości podejmowania wobec nich interwencji. Formy pracy - warsztat, ćwiczenia. Moduł dotyczy problematyki wychowania i 10h, warsztat Mgr Anna Roszyk ([email protected]) Obraz kliniczny zaburzeń seksualnych II semestr, 10h, warsztat mgr Aleksandra Chodecka [email protected] Literatura obowiązkowa w sylabusach do kursów cząstkowych. edukacji seksualnej dzieci i młodzieży, pozwala na zapoznanie się z istniejącymi (w kraju i na świecie) modelami edukacji seksualnej i podstawowymi zagadnieniami, które powinny stanowić treść jej przekazu. W programie zaplanowano także ćwiczenia warsztatowe przygotowujące do edukowania dzieci. Formy pracy - warsztat, ćwiczenia. Zajęcia mają stanowić okazję do przyjrzenia się złożoności problemów natury seksuologicznej zgłaszanych przez pacjentów w praktyce klinicznej. Uczestnicy zajęć, w odniesieniu do przedstawionych przykładów, mają podjąć próbę diagnozy z zastosowaniem dostępnych kryteriów diagnostycznych oraz, w oparciu o wiedzę z zakresu psychologii rozwojowej i seksuologii, rozpoznać genezę problemu pacjenta. Dodatkowo zadania mają umożliwić przyjrzenie się własnym odczuciom pojawiającym się w kontakcie z pacjentami prezentującymi problemy natury seksuologicznej.