Opracowa* zespó - bip.torun.pl
advertisement
Załącznik do uchwały Nr 280/12 Rady Miasta Torunia z dnia 29 marca 2012 r. TORUŃ 2012 Program Ochrony Zdrowia Psychicznego na lata 2012 – 2015 dla Gminy Miasta Toruń Opracował zespół: Andrzej Przybysz – Przewodniczący Członkowie zespołu: Jerzy Blok Marzena Chmielewska Barbara Dzikowska Lech Grodzki Mieczysław Janiszewski Marzenna Sobiecka von Brandt Grażyna Śmiarowska Irena Urbańska 2 Program Ochrony Zdrowia Psychicznego na lata 2012 – 2015 dla Gminy Miasta Toruń Spis treści: 1. Wprowadzenie 2. Obowiązujące regulacje prawne 3. Modele psychiatrycznej opieki zdrowotnej 4. Diagnoza obszaru objętego Programem 4.1. Demografia 4.2.Niepełnosprawność z powodu zaburzeń psychicznych 5. Psychiatryczna opieka zdrowotna w Toruniu 5.1. Wojewódzki Ośrodek Lecznictwa Psychiatrycznego 5.2. Wojewódzki Ośrodek Terapii Uzależnień i Współuzależnienia 5.3. Zakład Pielęgnacyjno Opiekuńczy im. ks. J. Popiełuszki 6. Formy pośrednie opieki/Oparcie społeczne dla osób z zaburzeniami psychicznymi 6.1. Formy pomocy społecznej 6.1.1. Usługi specjalistyczne 6.1.2. Środowiskowe domy samopomocy 6.1.3. DPS dla osób dorosłych niepełnosprawnych intelektualnie 6.1.4. Mieszkania Chronione 6.1.5 Warsztaty Terapii Zajęciowej 6.2. Poradnia Psychologiczno Pedagogiczna 7. Cele i kierunki działań Programu 8. Harmonogram realizacji programu i wskaźniki 9. Oczekiwane efekty 10. Źródła finansowania 11. Koordynacja realizacji Programu 12. Monitorowanie i ewaluacja programu Podsumowanie Załącznik: Zasoby systemu opieki psychiatrycznej w Toruniu 3 4 5 6 7 7 8 11 11 14 15 16 16 16 16 17 17 18 19 21 23 26 26 26 26 27 28 Program Ochrony Zdrowia Psychicznego na lata 2012 – 2015 dla Gminy Miasta Toruń 1. Wprowadzenie Przyjęta w 1948r. konstytucja Światowej Organizacji Zdrowia zdefiniowała zdrowie jako pełny dobrostan fizyczny, psychiczny i społeczny człowieka. Wskazywała również na konieczność skoncentrowania się na wzmacnianiu zdrowia, nie tylko na zwalczaniu chorób. Nie istnieje natomiast jedna, uniwersalna definicja zdrowia psychicznego. Według WHO wpływ na to mają różnice kulturowe, subiektywne odczucia oraz współistniejące teorie. Według Kazimierza Dąbrowskiego zdrowie psychiczne to zdolność do rozwoju w kierunku wszechstronnego rozumienia, przeżywania, odkrywania i tworzenia coraz wyższej hierarchii rzeczywistości i wartości, aż do konkretnego ideału indywidualnego i społecznego1. Natomiast zaburzenia psychiczne to utrata umiejętności efektywnego reagowania przez organizm człowieka na bodźce wewnętrzne jak i pochodzenia zewnętrznego, które zaburzają zdolności adaptacyjne. Zdrowie psychiczne jako jeden z elementów zdrowia coraz częściej znajduje się w polu zainteresowania ekspertów i decydentów. Reprezentanci ministerstw zdrowia 53 krajów europejskiego regionu WHO uczestniczący wraz z przedstawicielami Komisji Europejskiej i Rady Europy w Europejskiej Konferencji Ochrony Zdrowia Psychicznego zwołanej przez Europejskie Biuro Regionalne WHO w styczniu 2005 r. w Helsinkach przyjęli Deklarację2, której główne tezy są następujące: Kraje europejskie zobowiązują się w ciągu następnych 5-10 lat opracować, wprowadzić i ocenić taką politykę i ustawodawstwo, które pozwolą na poprawę dobrego samopoczucia psychicznego całej populacji, pozwolą stworzyć warunki do zapobiegania zaburzeniom psychicznym i wreszcie pozwolą na dobre funkcjonowanie społeczne i osobiste ludzi doświadczających problemów psychicznych. Polityka ochrony zdrowia psychicznego powinna uwzględniać następujące działania: rozwijanie świadomości znaczenia dobrego samopoczucia psychicznego dla funkcjonowania społeczeństwa, przeciwdziałanie stygmatyzacji, nierówności i dyskryminacji, jakiej doświadczają osoby chorujące psychicznie i ich rodziny; opracowanie i wdrożenie systemów ochrony zdrowia psychicznego, które uwzględnią promocję, profilaktykę, leczenie i rehabilitację zapewnienie kształcenia kadr o odpowiednich kompetencjach, wykorzystanie do realizacji tych zadań doświadczeń i wiedzy osób doświadczających zaburzeń psychicznych i ich opiekunów. Kolejnym ważnym krokiem było ogłoszenie przez Komisję Europejską w październiku 2005r. Zielonej Księgi3 w sprawie poprawy zdrowia psychicznego ludności – proponującej strategię zdrowia psychicznego dla Unii Europejskiej (UE). Dokument ten nawiązuje do Deklaracji Helsińskiej i jest realizacją zapisów Deklaracji w krajach Unii Europejskiej. Zielona Księga wymienia następujące zadania ważne dla reformowania polityki ochrony zdrowia psychicznego w krajach Unii: wspieranie zdrowia psychicznego wszystkich ludzi, czyli promocję zdrowia psychicznego, K. Dąbrowski: Zdrowie psychiczne. Warszawa: PWN, 1985. Polskie tłumaczenie w: Podjąć wyzwania, szukać rozwiązań. IPiN, Warszawa 2005 (tłum G. Herczyńska). 3 Green Paper. Improving Mental Health of the population: Towards a strategy on mental health for the European Union. European Commission, Health&Consumer Protection Directorate-General. Brussels, 14.10.2005. COM (2005) 484. 1 2 4 Program Ochrony Zdrowia Psychicznego na lata 2012 – 2015 dla Gminy Miasta Toruń zapobieganie złemu stanowi zdrowia psychicznego, czyli działania profilaktyczne podejmowane wobec grup narażonych na zagrożenia dla zdrowia psychicznego, poprawa jakości życia ludzi chorych i niepełnosprawnych psychicznie poprzez integrację społeczną oraz ochronę ich praw i godności, opracowanie zasad budowania systemu informacji, współpracy w zakresie badań naukowych i upowszechnienia wiedzy na temat zdrowia psychicznego między krajami Unii Europejskiej. Wyrazem polskiej aktywności na tym polu jest ustanowienie przez Sejm Rzeczpospolitej Polskiej Narodowego Programu Ochrony Zdrowia Psychicznego, w którym mówi się, że: „Zdrowie psychiczne może i powinno także w naszym kraju stać się istotną wartością – wyzwaniem dla polityki społecznej i zdrowotnej państwa oraz przedstawicielstw samorządowych, a zwłaszcza wyzwaniem do: - promocji zdrowia psychicznego i zapobiegania jego zaburzeniom – tzn. tworzenia możliwości nabywania wiedzy i umiejętności przydatnych w osiąganiu dobrego samopoczucie psychicznego i w przezwyciężaniu nieuniknionych kryzysów życiowych bez popadania w bezradność, rezygnację czy nieprzystosowanie – w miejscu nauki lub pracy, w rodzinach, we wspólnotach lokalnych, a także wobec różnych grup wyróżniających się szczególnym ryzykiem powstawania zaburzeń, - unowocześnienia opieki psychiatrycznej według modelu środowiskowego - by była dostępna, równa, sprawna i godna, by chroniła i umacniała więzi oraz pozycję społeczną cierpiącej osoby, respektowała prawa obywatelskie chorych i zachęcała ich do odpowiedzialności, podtrzymywała nadzieję, udostępniała oparcie lokalnej wspólnoty i uczestnictwo w jej życiu, wspomagała rodziny chorych. - prowadzenia badań i budowanie systemów informacyjnych – by następnym pokoleniom przekazać uporządkowaną wiedzę na temat zdrowia psychicznego, przydatną do proponowania metod jego promocji i ochrony, zapobiegania jego zaburzeniom, skutecznego przywracania zdrowia i zapewnienia odpowiedniej jakości życia”. 2. Obowiązujące regulacje prawne Ustawa z dnia 19 sierpnia 1994 r. o ochronie zdrowia psychicznego (Dz. U. z 2011r. Nr 231, poz. 1375) stanowi, że ochronę zdrowia psychicznego zapewniają organy administracji rządowej i samorządowej oraz instytucje do tego powołane. Narodowy Program Ochrony Zdrowia Psychicznego– rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 28 grudnia 2010r (Dz. U. z 2011r. Nr 24, poz. 128). Pozostałe akty prawne wyznaczające obowiązki Gminy Miasta Toruń (miasto na prawach powiatu) w zakresie ochrony zdrowia, w tym zdrowia psychicznego: Ustawa z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2001r Nr 142, poz. 1591 ze zm.) zgodnie, z którą do zadań własnych Gminy należy zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty z zakresu m.in. ochrony zdrowia. Ustawa z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie powiatowym (Dz. U. z 2001r Nr 142, poz. 1592 ze zm.) na mocy, której powiat wykonuje określone ustawami zadania publiczne o charakterze ponadgminnym w zakresie m.in. promocji i ochrony zdrowia. Ustawa z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz. U. z 2008r Nr 164, poz. 1027 ze zm.), zgodnie, z którą zadaniem własnych Gminy Miasta Toruń jest zapewnienia równego dostępu do świadczeń opieki zdrowotnej. 5 Program Ochrony Zdrowia Psychicznego na lata 2012 – 2015 dla Gminy Miasta Toruń Ustawa z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz. U. z 2009r Nr 175, poz. 1362 ze zm.) zgodnie, z którą do zadań własnych Gminy (i powiatu) należy opracowanie i realizacja strategii rozwiązywania problemów społecznych. Ustawa z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi (Dz. U. z 2007r Nr 70, poz. 473 ze zm.) oraz corocznie uchwalany przez Radę Miasta Torunia „Miejski Program Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych oraz Innych Uzależnień”. Ustawa z dnia 27 sierpnia 1997r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnieniu osób niepełnosprawnych (Dz. U. z 2011r Nr 127, poz. 721 ze zm.) oraz „Program Działań Miasta Torunia Na Rzecz Osób Niepełnosprawnych na lata 2006 – 2013” przyjęty Uchwałą RMT 984/2006 dnia 6 kwietnia 2006r. „Strategia Rozwiązywania Problemów Społecznych dla miasta Torunia na lata 2006– 2013”, przyjęta uchwałą RMT 985/2006 z dnia 6 kwietnia 2006 r. „Program Gminy Miasta Toruń Na Rzecz Osób Bezdomnych na lata 2008 – 2013” przyjęty uchwałą RMT 260/2008 z dnia 21 lutego 2008 r. „Program Gminy Miasta Toruń na rzecz wspierania rodziny i dziecka w ramach systemu pomocy społecznej na lata 2008 – 2013” przyjęty uchwałą RMT 302/2008 z dnia 24 kwietnia 2008 r. 3. Modele psychiatrycznej opieki zdrowotnej Modele odnoszą się do reguł rządzących funkcjonowaniem systemu opieki zdrowotnej w zakresie stawianych celów, mechanizmów organizacyjnych i finansowych oraz budowania priorytetów oraz mogą być traktowane jako wzorce opisujące pożądany, idealny stan systemu. W Polsce znane są dwa modele opisujące aktualny stan psychiatrycznej opieki zdrowotnej. Tradycyjny, który według szacunków Instytutu Psychiatrii i Neurologii w Warszawie dominuje obecnie w Polsce oraz model środowiskowy propagowanym przez Narodowy Program Ochrony Zdrowia Psychicznego. Model tradycyjny Tradycyjny model opieki psychiatrycznej oznacza dominującą rolę szpitala psychiatrycznego w sprawowaniu opieki psychiatrycznej. Do połowy XX w. centralna pozycja szpitalnictwa w systemie opieki była usprawiedliwiona z powodu niewielkiej skuteczności metod leczniczych. Szpital pełnił funkcję azylu dającego schronienie pacjentowi przed wrogim otoczeniem, był także miejscem izolacji poważnie zaburzonych osób zagrażających otoczeniu. System ten powodował, że stopniowo rosła liczba pacjentów długotrwale przebywających w szpitalach psychiatrycznych. Wprowadzenie do lecznictwa między innymi leków psychotropowych ułatwiło świadczenie psychiatrycznych usług zdrowotnych nie tylko w warunkach szpitalnych. W rezultacie od lat 60 datuje się rozwój na Zachodzie psychiatrii środowiskowej, ruchu alternatywnego do tradycyjnego modelu opieki psychiatrycznej. Model środowiskowy Model środowiskowy charakteryzuje rozwój ambulatoryjnych i pośrednich form opieki oraz zaangażowanie średniego personelu medycznego, personelu pozamedycznego i 6 Program Ochrony Zdrowia Psychicznego na lata 2012 – 2015 dla Gminy Miasta Toruń wolontariuszy w opiece nad pacjentami. Część świadczeń na rzecz osób z zaburzeniami psychicznymi przejęły organizacje pozarządowe i ruch samopomocowy pacjentów oraz ich rodzin celem pomocy chorym w powrocie do “normalnego życia w środowisku” . Powszechnie przyjęła się definicja psychiatrii środowiskowej rozumianej jako psychiatria społeczności lokalnej i oznaczająca przejęcie odpowiedzialności przez psychiatryczną opiekę zdrowotną za całość problemów związanych z ochroną zdrowia psychicznego mieszkańców danego terenu. Zasadą psychiatrii środowiskowej jest dążenie do realizacji trzech celów: profilaktyka i promocja zdrowia skrócenie czasu trwania zaburzeń psychicznych zmniejszenie niedostosowania społecznego Porównanie tradycyjnego systemu opieki i modelu środowiskowego. Jedną z głównych różnic między modelem tradycyjnym, a modelem środowiskowym jest stopień integracji opieki nad pacjentami. W modelu tradycyjnym poradnie są luźno powiązane ze szpitalem, a system charakteryzuje się niewielkim stopniem integracji opieki, współpraca między formami otwartymi lecznictwa, a szpitalem jest rzadka, tym samym przedłuża się pobyt pacjentów w szpitalu psychiatrycznym. (Ryc.1) W modelu środowiskowym stopień integracji opieki nad pacjentem jest większy. Rola oddziałów szpitalnych i lecznictwa stacjonarnego ograniczona jest do niezbędnego minimum na rzecz pośrednich form opieki - oddziały dzienne uzupełnione dodatkowo działalnością zespołów zajmujących się przypadkami szczególnie trudnymi oraz przypadkami nagłymi. (Ryc.2). W systemie najważniejszą rolę pełni lecznictwo otwarte i formy pośrednie z programami rehabilitacyjnymi nastawionymi na utrzymanie pacjenta w środowisku, budowanie oparcia społecznego dla pacjentów psychotycznych i ich rodzin oraz koordynowanie działań różnych służb i środowisk. Droga pacjenta w systemie środowiskowym Droga pacjenta w systemie tradycyjnym Sieć społeczna Pacjent Szpital ogólny Sieć społeczna Pacjent D I PZP SZPITAL Ryc.1 Droga pacjenta w systemie tradycyjnym Pacjent N PZP 12/02/13 Szpital ogólny Formy pośrednie Szpital Psychiatr. 09/08/25 Ryc.2 Droga pacjenta w systemie środowiskowym 4. Diagnoza obszaru objętego Programem 4.1 Demografia Według danych Urzędu Statystycznego w Bydgoszczy w dniu 31.12.2010r. w Toruniu liczba ludności według stałego miejsca zamieszkania wynosiła 200 397 mieszkańców, natomiast według faktycznego miejsca zamieszkania 205 312 co stanowiło 9,9% mieszkańców 7 Program Ochrony Zdrowia Psychicznego na lata 2012 – 2015 dla Gminy Miasta Toruń województwa kujawsko-pomorskiego. Kobiety stanowiły 53,7%, a mężczyźni 46,3% ogólnej liczby ludności miasta. W 2009r. w ruchu naturalnym ludności Torunia zanotowano 2164 urodzenia żywe i 1852 zgony. Na koniec 2009r. w strukturze wiekowej ludności Torunia odsetek dzieci i młodzieży w wieku 0-17 lat (ludność w wieku przedprodukcyjnym) wyniósł 16,7%. Ludność w wieku produkcyjnym (mężczyźni 18-64 lata, kobiety 18-59 lata) stanowiła 66,8%, natomiast w wieku poprodukcyjnym, tj. mężczyźni w wieku 65 i więcej oraz kobiety od 60 –go roku życia wyniósł 16,5%. Źródło danych: „Biuletyn Statystyczny – Ochrona Zdrowia w Województwie Kujawsko Pomorskim w 2010r.”, który wydał Kujawsko-Pomorski Urząd Wojewódzki w Bydgoszczy Wydział Zdrowia – Kujawsko-Pomorskie Centrum Zdrowia Publicznego w Bydgoszczy. 4.2 Niepełnosprawność z powodu zaburzeń psychicznych Według szacunków wśród ogólnej liczby mieszkańców Torunia około 13% to osoby niepełnosprawne. Dominującym powodem uzyskania orzeczenia są choroby układu oddechowego i krążenia, co ma bezpośredni związek ze stylem i warunkami życia mieszkańców. Dla systemu zabezpieczenia społecznego istotny jest obserwowany wzrost liczby osób orzeczonych z powodu chorób psychicznych. 1153 872 1097 1200 1300 1400 1078 1118 Przyczyny niepełnosprawności wg orzeczeń w latach 2009 – 2011 176 100 335 561 50 329 223 90 65 400 200 274 600 62 800 223 112 624 640 1000 0 2009 2010 2011 uposledzenie umysłowe choroby psychiczne zaburzenia głosu,mowy,słuchu ch.narządu wzroku uposledzenie narządu ruchu ch.uk.oddechowego i krążenia ch.neurologiczne Dane Miejskiego Zespołu ds. Orzekania o Niepełnosprawności w Toruniu 8 Program Ochrony Zdrowia Psychicznego na lata 2012 – 2015 dla Gminy Miasta Toruń 250 178 197 215 Struktura wiekowa osób niepełnosprawnych – orzeczonych ze względu na zaburzenia psychiczne w latach 2009-2011 108 99 117 117 111 41 26 29 32 6 10 9 50 55 100 40 85 104 150 144 132 200 0 do 3.roku życia 4-7 lat 8-16 lat 16-25 2009 2010 26-40 41-60 61-wiecej 2011 Dane Miejskiego Zespołu ds. Orzekania o Niepełnosprawności w Toruniu Największą grupę niepełnosprawnych z zaburzeniami psychicznymi orzeczonych w latach 2009-2011 stanowią osoby w przedziale wiekowym 41-60 lat, najmniej liczna grupa to dzieci do 7 roku życia. Niepełnosprawni – zaburzenia psychiczne według stopnia niepełnosprawności w latach 2009-2011 250 201 200 210 216 189 186 207 150 100 50 58 40 56 0 2009 2010 znaczny umiarkowany 2011 lekki Dane Miejskiego Zespołu ds. Orzekania o Niepełnosprawności w Toruniu Z przedstawionych danych wynika, iż ponad 45% niepełnosprawnych z zaburzeniami psychicznymi orzeczonych w latach 2009-2011 posiadało orzeczenie o lekkim stopniu niepełnosprawności, ponad 40 % o stopniu umiarkowanym natomiast ponad 10% o stopniu znacznym. 9 Program Ochrony Zdrowia Psychicznego na lata 2012 – 2015 dla Gminy Miasta Toruń 124 117 143 147 128 140 122 160 126 129 160 Niepełnosprawni z zaburzeniami psychicznymi w wieku powyżej 16–tego roku życia według wykształcenia w latach 2009-2011 (dla Miasta Torunia) 120 100 80 12 28 14 24 18 40 33 60 20 0 2009 mniej niż podstawowe 2010 podstawowe 2011 zasadnicze średnie wyższe Dane Miejskiego Zespołu ds. Orzekania o Niepełnosprawności w Toruniu Największą grupę niepełnosprawnych z zaburzeniami psychicznymi orzeczoną w latach 2009-2011 stanowią osoby z wykształceniem podstawowym, najmniej liczna grupa to osoby z wykształceniem wyższym. Niepełnosprawni z zaburzeniami psychicznymi w wieku powyżej 16–tego roku życia według zatrudnienia w latach 2009-2011 400 350 375 360 316 300 250 200 150 100 82 98 94 50 0 2009 2010 zatrudniony 2011 nie zatrudniony Dane Miejskiego Zespołu ds. Orzekania o Niepełnosprawności w Toruniu Z przedstawionych danych wynika, iż tylko nieco ponad 20% niepełnosprawnych mieszkańców Torunia z zaburzeniami psychicznymi orzeczonych w latach 2009-2011 posiadało zatrudnienie Powiatowy Urząd Pracy w Toruniu Powiatowy Urząd Pracy dla Miasta Torunia realizuje ustawowe zadania w zakresie promocji zatrudnienia, łagodzenia skutków bezrobocia oraz aktywizacji zawodowej. Osoby niepełnosprawne wg ustawy o promocji zatrudnienia, to osoby będące w szczególnej sytuacji na rynku pracy, w stosunku do których powiatowe urzędy pracy mogą stosować usługi i instrumenty rynku pracy w rozszerzonym zakresie. 10 Program Ochrony Zdrowia Psychicznego na lata 2012 – 2015 dla Gminy Miasta Toruń Na koniec 2011 roku w Powiatowym Urzędzie Pracy dla Miasta Torunia zarejestrowanych było ogółem 7.380 osób bezrobotnych, w tym 160 niepełnosprawnych z zaburzeniami psychicznymi. Osoby niepełnosprawne zarejestrowane w Powiatowym Urzędzie Pracy dla Miasta Torunia w latach 2008 – 2011 posiadające status osoby bezrobotnej i poszukującej pracy niepozostającej w zatrudnieniu z uwzględnieniem wybranego rodzaju niepełnosprawności. Osoby niepełnosprawne zarejestrowane w PUP dla Miasta Torunia bezrobotne i poszukujące pracy niepozostające w WYSZCZEGÓLNIENIE zatrudnieniu (stan na koniec roku) 2008 2009 2010 211 Osoby niepełnosprawne ogółem 708 913 919 886 w tym: Upośledzenie umysłowe 9 11 8 8 Choroby psychiczne 150 198 209 226 Źródło: Dane statystyczne PUP dla Miasta Torunia. Według stanu na dzień 31 grudnia 2011 roku w rejestrze Powiatowego Urzędu Pracy dla Miasta Torunia figurowało 627 bezrobotnych osób niepełnosprawnych. Status osoby poszukującej pracy niepozostającej w zatrudnieniu posiadało 259 osób niepełnosprawnych. Łącznie według stanu na dzień 31 grudnia 2011 roku w rejestrze Powiatowego Urzędu Pracy dla Miasta Torunia figurowało 886 osób niepełnosprawnych (490 mężczyzn i 396 kobiet) zainteresowanych podjęciem pracy. Udział osób niepełnosprawnych z zaburzeniami psychicznymi w tej grupie osób stanowił 26,4% i wynosił 234 osób. W porównaniu do roku 2004 (dane publikowane w „Programie Działań Miasta Torunia na Rzecz Osób Niepełnosprawnych na lata 2006 – 2013”) nastąpił ponad 10% spadek liczby osób niepełnosprawnych zainteresowanych podjęciem pracy, natomiast w grupie osób niepełnosprawnych z zaburzeniami psychicznymi zanotowano 6% wzrost (z 221 w roku 2004 do 234 w roku 2011). 5. Psychiatryczna opieka zdrowotna w Toruniu W 1990 roku w Toruniu powstał wyodrębniony ze struktury organizacyjnej Wojewódzkiego Szpitala Zespolonego - Wojewódzki Ośrodek Lecznictwa Psychiatrycznego (WOLP), w zamierzeniach spełniający kryteria psychiatrii środowiskowej. Budowa samowystarczalności województwa w zakresie psychiatrycznej i odwykowej opieki zdrowotnej została podzielona na etapy, co dodatkowo doprowadziło do usamodzielnienia się sektora odwykowego. Powstał niezależny od WOLP Wojewódzki Ośrodek Leczenia Uzależnień i Współuzależnień w Toruniu. 5.1. Wojewódzki Ośrodek Lecznictwa Psychiatrycznego w Toruniu Struktura organizacyjna 1) ul. A. Mickiewicza 24/26 a) Oddział II Psychiatryczny Męski b) Oddział III Psychiatryczny Żeński, c) Oddział Dzienny Rehabilitacyjny, d) Oddział Dzienny Psychiatrii Dzieci i Młodzieży, e) Wojewódzka Przychodnia Zdrowia Psychicznego, f) Poradnia Psychiatryczna dla Dzieci i Młodzieży. 11 Program Ochrony Zdrowia Psychicznego na lata 2012 – 2015 dla Gminy Miasta Toruń 2) ul. M. Skłodowskiej – Curie 27/29, a) Oddział Kliniczny IV Psychiatryczny (Męski i Kobiecy), b) Oddział Kliniczny VI Psychiatrii Dzieci i Młodzieży, c) Oddział Kliniczny VII Psychiatrii Wieku Podeszłego, d) Oddział Dzienny Psychiatryczny, e) Poradnia Psychogeriatryczna. Oddziały całodobowe dysponują 173 łóżkami, a oddziały dzienne - 46 miejscami. Działalność Przedstawione niżej dane pochodzą ze statystyk zebranych w Wojewódzkim Ośrodku Lecznictwa Psychiatrycznego w Toruniu w latach 2000 – 2005 – 2010 dla mieszkańców miasta. Dane nie uwzględniają świadczeń zdrowotnych z zakresu ambulatoryjnej i stacjonarnej opieki zdrowotnej udzielanych mieszkańcom Torunia przez niepubliczne zakłady opieki zdrowotnej, a także indywidualne i grupowe specjalistyczne praktyki lekarskie. Tendencje epidemiologiczne oparte są o dane dla Polski w latach 2000 – 2005 – 2007, a dla województwa kujawsko-pomorskiego w zakresie rozpowszechnienia zaburzeń psychicznych w latach 2003 – 2007 i mają odniesienie do wskaźnika na 100 tys. mieszkańców. Opieka stacjonarna (dane dotyczą mieszkańców Torunia leczonych w WOLP) 2000r. 2005r. Leczeni Leczeni Leczeni Leczeni po raz po raz ogółem ogółem pierwszy pierwszy Liczby bezwzględne 1000 310 1085 380 Wskaźniki na 100 tys. ludności 486 151 527 185 w tym: Zaburzenia psychotyczne 346 352 Zaburzenia niepsychotyczne 47 111 Zaburzenia spowodowane 48 46 używaniem alkoholu Zaburzenia spowodowane używaniem substancji 45 18 psychoaktywnych Źródło: Opracowanie własne WOLP Opieka stacjonarna Leczeni ogółem i po raz pierwszy z zaburzeniami psychicznymi Dane dotyczą tylko mieszkańców Torunia 600 527 500 486 483 400 300 200 185 151 157 100 leczeni ogółem leczeni po raz pierwszy 0 2000 2005 2010 Wskaźnik na 100 tys. ludności Źródło: Opracowanie własne WOLP 12 2010r. Leczeni po Leczeni raz ogółem pierwszy 994 323 483 351 98 27 7 157 Program Ochrony Zdrowia Psychicznego na lata 2012 – 2015 dla Gminy Miasta Toruń Opieka ambulatoryjna (Dane dotyczą mieszkańców Torunia leczonych w WOLP) 2000r. 2005r. 2010r. Leczeni Leczeni Leczeni Leczeni Leczeni po raz po raz ogółem ogółem ogółem pierwszy pierwszy Liczby bezwzględne 8197 2762 9073 2300 7160 Wskaźniki na 100 tys. ludności 3985 1343 4410 1118 3480 w tym: Zaburzenia psychotyczne 1793 2325 2112 Zaburzenia niepsychotyczne 2153 2038 1326 Zaburzenia spowodowane 28 35 33 używaniem alkoholu Zaburzenia spowodowane używaniem substancji 10 14 10 psychoaktywnych Źródło: Opracowanie własne WOLP Leczeni po raz pierwszy 1305 635 Opieka ambulatoryjna Leczeni ogółem i po raz pierwszy z zaburzeniami psychicznymi Dane dotyczą tylko mieszkańców Torunia 5000 4500 4410 3985 4000 3480 3500 3000 2500 2000 1500 1343 1118 1000 635 500 leczeni ogółem leczeni po raz pierwszy 0 2000 2005 2010 Wskaźnik na 100 tys. ludności Źródło: Opracowanie własne WOLP Od roku 2000 do 2010 wskaźnik rejestrowanego rozpowszechnienia zaburzeń psychicznych wśród mieszkańców Torunia zmalał w opiece ambulatoryjnej o 13%, a w opiece stacjonarnej o 0,7% . Wskaźnik rozpowszechnienia zaburzeń psychicznych dla Polski wzrósł o 31% w opiece ambulatoryjnej i o 9% w opiece stacjonarnej, dla województwa kujawskopomorskiego zmalał o 7% w opiece ambulatoryjnej i 2% w opiece stacjonarnej. Zapadalność liczona liczbą rejestrowanych pacjentów po raz pierwszy zgłaszających się do leczenia w WOLP-Toruń w latach 2000 – 2010 w opiece ambulatoryjnej spadła o 52%, a w opiece stacjonarnej wzrosła o 0,4%. Wskaźnik zapadalności dla Polski w latach 2000- 2007 w opiece ambulatoryjnej wzrósł o 21%, a w opiece stacjonarnej wzrósł o 9%. Analiza rozpowszechnienia bardzo ogólnych kategorii diagnostycznych wśród mieszkańców Torunia w latach 2000 – 2010 liczona wskaźnikami na 100 tys. mieszkańców wskazuje na wzrost rozpowszechnienia w opiece ambulatoryjnej zaburzeń psychotycznych o 15% i spadek zaburzeń niepsychotycznych o 45%. W roku 2000 zaburzenia psychotyczne występowały u 45% ogółu leczonych, a zaburzenia niepsychotyczne u 54%. W roku 2010 proporcja ta została odwrócona i zaburzenia psychotyczne to 61%, a niepsychotyczne 38%. W opiece stacjonarnej wśród mieszkańców Torunia w ciągu ostatnich 10 lat obserwujemy minimalny wzrost rozpowszechnienia zaburzeń psychotycznych o 1,5% i wzrost rozpowszechnienia zaburzeń niepsychotycznych o 47%. Na przestrzeni 10 lat 2000-2010 r. zaburzenia psychotyczne rozpoznano u 71-73% leczonych, a zaburzenia niepsychotyczne w granicach 10-20% chorych. 13 Program Ochrony Zdrowia Psychicznego na lata 2012 – 2015 dla Gminy Miasta Toruń 5.2. Wojewódzki Ośrodek Terapii Uzależnień i Współuzależnienia Struktura organizacyjna Wojewódzki Ośrodek Terapii Uzależnień i Współuzależnienia w Toruniu, ul. Szosa Bydgoska 1, 1) Wojewódzka Poradnia Terapii Uzależnień i Współuzależnienia, ul. Szosa Bydgoska 1, 2) Ośrodek Krótkoterminowej Terapii Uzależnień w Toruniu, ul. Szosa Bydgoska 1, 3) Całodobowy Młodzieżowy Oddział Leczenia Uzależnień, ul. Włocławska 233-235, 4) Oddział Odwykowy Całodobowy z Oddziałem Detoksykacji, ul. Włocławska 233235, 5) Ośrodek Terapii Odwykowej Uzależnień, ul. Tramwajowa 2/4, 6) Oddział Dzienny Odwykowy Działalność Opieka stacjonarna (Dane dotyczą mieszkańców Torunia leczonych w WOTUiW w 2010r.) Uzależnienie od alkoholu 226 Uzależnienie od substancji psychoaktywnych 39 RAZEM: 265 Źródło: Opracowanie własne WOTUiW Oddział Dzienny Odwykowy 2007 2008 ogółem do 29r. ż. ogółem do 29r. ż. 95 3 87 1 Źródło: Opracowanie własne WOTUiW ogółem 84 2009 do 29r. ż. 6 ogółem 89 2010 do 29r. ż. 11 Opieka ambulatoryjna (Dane dotyczą mieszkańców Torunia leczonych w WOTUiW) Nazwa komórki 2007 2008 2009 2010 ogółem do 29r. ż. ogółem do 29r. ż. ogółem do 29r. ż. ogółem do 29r. ż. Poradnia alkoholowa 891 42 888 60 861 70 808 98 Poradnia narkotykowa 309 165 266 174 236 142 253 160 RAZEM: 1200 207 1154 234 1097 212 1061 258 Źródło: Opracowanie własne WOTUiW Z danych zebranych z lat 2007 – 2010 z ambulatoryjnego leczenia uzależnień w zakresie uzależnienia od alkoholu i od substancji psychoaktywnych wynika, że w roku 2010 nieznacznie zmniejszyła się liczba pacjentów - o 36 osób w stosunku do roku 2009 i o 139 osób w stosunku do roku 2007. Zmniejszenie dotyczy głównie osób uzależnionych od substancji psychoaktywnych (narkotyków). Na przełomie lat 2007 – 2010 zmniejszyła się też liczba osób uzależnionych od alkoholu korzystających ze świadczeń poradni. Niepokojącym jednak jest fakt zwiększającej się liczby osób młodych do 29 roku życia uzależnionych od alkoholu przy jednocześnie nieznacznie zmniejszającej się liczbie wszystkich osób korzystających z leczenia ambulatoryjnego. W 2007 r. osoby do 29 r. ż. stanowiły 4,7% ogólnej liczby osób leczących się z powodu uzależnienia alkoholowego. W latach następnych udział ten wzrósł i ukształtował się następująco: 2008r. – 6,75%, 2009 r. – 8,13%, 2010 r. – 12,12%. W zakresie ambulatoryjnego leczenia uzależnień od substancji psychoaktywnych liczba ogólna osób korzystających ze świadczeń medycznych w 2010 r. zwiększyła się w stosunku 14 Program Ochrony Zdrowia Psychicznego na lata 2012 – 2015 dla Gminy Miasta Toruń do roku 2009 o 17 osób, ale zmniejszyła się w stosunku do lat 2007 o 56 osób i 2008 o 13 osób. W ogólnej liczbie osób uzależnionych od substancji psychoaktywnych, liczba osób młodych do 29 r. ż. i leczących się w poradni w poszczególnych latach stanowi ponad 50% wszystkich osób leczących się z powodu uzależnienia od substancji psychoaktywnych. Analogicznie: w 2007 r. osoby do 29 r. ż. stanowiły 53,39% wszystkich leczących się w poradni, 2008 r. osoby do 29 r. ż. to - 65,41%, w 2009 r. - 60,16%, w 2010 r. 63,24%. Wzrasta również odsetek młodych ludzi (do 29 r.ż.), korzystających z terapii na Oddziale Dziennym odwykowym – w 2010r. stanowili oni 12,3% ogólnej liczby pacjentów z Torunia. Z przedstawionych danych wynika, że stale wzrasta ilość osób młodych do 29 r. ż. leczących się w WOTUiW, uzależnionych od substancji psychoaktywnych oraz alkoholu. Na podstawie danych zebranych z lat 2007- 2010 można wyciągnąć wniosek, że pomimo nieznacznie zmniejszającej się liczby leczących się osób uzależnionych, liczba tych pacjentów jest liczbą stałą sięgającą przedziału powyżej 1000. Spośród wszystkich pacjentów leczących się, zwiększona liczba osób w przedziale wieku do 29 r.ż. może być efektem zwiększającego się problemu uzależnień wśród osób młodych, ale jednocześnie może świadczyć o zwiększeniu świadomości młodych w zakresie leczenia uzależnień i świadomym podejmowaniu leczenia oraz skuteczności podejmowanych i prowadzonych działań profilaktycznych. W 2010 r. na oddziałach stacjonarnych WOTUiW leczono razem 1053 pacjentów, w tym mieszkańcy gminy Toruń to 265 osób, co stanowi 25,16% wszystkich leczonych. W liczbie tej 39 osób leczonych stacjonarnie stanowili pacjenci uzależnieni od substancji psychoaktywnych, a pozostałe 226 osób - pacjenci uzależnieni od alkoholu. 5.3 Zakład Pielęgnacyjno Opiekuńczy im. ks. J. Popiełuszki w Toruniu Struktura organizacyjna 1) Oddział pielęgnacyjno-opiekuńczy opieki długoterminowej 2) Oddział całodobowy psychogeriatryczny 3) Dzienny oddział psychiatryczny Działalność Wraz ze zwiększeniem liczby osób w wieku poprodukcyjnym zwiększa się prawdopodobieństwa wystąpienia otępienia. W wieku 60 lat ryzyko zachorowania wynosi 1% populacji, w wieku 80 lat już 20% i systematycznie zwiększa się do 50%. Choroba Alzheimera jest najczęstszą przyczyną otępienia i dotyczy ok. 80% przypadków. Zakłada się, że średnio w populacji ludzi po 65 r.ż. cierpi na nią ok. 5%. Przyjmując ten wskaźnik ocenia się, że w Toruniu potencjalnie choruje od 1200 – 1500 osób i liczba ta będzie się systematycznie zwiększała w związku ze wzrostem liczby osób w wieku poprodukcyjnym. W przebiegu chorób otępiennych, które trwają od kilku miesięcy do kilkunastu lat pojawiają się problemy natury medycznej wymagające stałej kontroli, okresowych interwencji kryzysowych oraz stałych oddziaływań terapeutycznych. Choroby te powodują stopniowe, aż do całkowitego, uzależnienie chorego od opiekuna. Celem działań jest stworzenie warunków umożliwiających jak najdłuższe funkcjonowanie chorego w społeczeństwie. Efekty uzyskuje się dzięki dostosowaniu metod terapii do indywidualnych potrzeb podopiecznego. Integralną częścią działań jest wsparcie opiekunów chorego poprzez systematyczne szkolenia, tworzenie punktów interwencyjnych, wsparcie psychologa czy pomoc w organizacji opieki. Oddziały całodobowe dysponują 115 łóżkami, a oddział dzienny - 45 miejscami. W roku 2011 opieką objęto 167 pacjentów, średni czas pobytu chorego wynosił osiem miesięcy. 15 Program Ochrony Zdrowia Psychicznego na lata 2012 – 2015 dla Gminy Miasta Toruń 6. Formy pośrednie opieki / Oparcie społeczne dla osób z zaburzeniami psychicznymi: 6. 1.Formy pomocy społecznej 1. Usługi specjalistyczne 2. Środowiskowe domy samopomocy 3. Domy Pomocy Społecznej dla osób dorosłych niepełnosprawnych intelektualnie 4. Mieszkania chronione 5. Warsztaty terapii zajęciowej 6.1.1 Usługi specjalistyczne Specjalistyczne usługi opiekuńcze są świadczone dla osób, które z powodu zaburzeń psychicznych mają trudności w zachowaniu swojej integracji społecznej, a szczególnie w pełnieniu ról życia codziennego (kształtowanie swoich stosunków z otoczeniem, w procesie edukacji oraz materialne podstawy egzystencji) i obejmują: 1. uczenie i rozwijanie umiejętności niezbędnych do samodzielnego życia, 2. pielęgnacja – jako wspieranie procesu leczenia, 3. rehabilitacja fizyczna i usprawnianie zaburzonych funkcji organizmu, 4. pomoc mieszkaniowa, 5. zapewnienie dzieciom i młodzieży z zaburzeniami psychicznymi dostępu do zajęć rehabilitacyjnych i rewalidacyjno – wychowawczych. W latach 2008-2011 z usług specjalistycznych, których organizacja i świadczenie jest zadaniem zleconym gminie realizowanym przez Miejski Ośrodek Pomocy Rodzinie w Toruniu, korzystało średniorocznie 10-11 osób, liczba godzin świadczonych usług kształtowała się na poziomie 2.400 – 2.600. 6.1.2 Środowiskowe domy samopomocy Specjalistyczne usługi opiekuńcze mogą być też świadczone w ośrodkach wsparcia dla osób z zaburzeniami psychicznymi (z wyłączeniem osób czynnie uzależnionych od środków psychoaktywnych). Do ośrodków tych zalicza się w szczególności środowiskowe domy i kluby samopomocy. Pomoc świadczona w tych ośrodkach ma przyczyniać się do zwiększania zaradności i samodzielności życiowej podopiecznych i do ich integracji społecznej. Środowiskowe domy samopomocy realizują w ramach pobytu dziennego indywidualne lub zespołowe treningi samoobsługi i umiejętności społecznych. Środowiskowe domy samopomocy pomagają w utrzymaniu się osób w środowisku poprzez kształtowanie akceptowanych przez otoczenie zachowań, wyrabianie nawyków celowej aktywności, treningu w samodzielnym funkcjonowaniu, a nierzadko też odtworzenie takich umiejętności i zachowań jak: samoobsługa, dbałość o higienę i estetyczny wygląd, gospodarowanie pieniędzmi, nawiązywanie i podtrzymywanie kontaktów z ludźmi, postrzeganie, ocenianie i rozwiązywanie problemów. Na terenie Torunia funkcjonują 4 środowiskowe domy samopomocy, które łącznie dysponują 128 miejscami. Miejsca te są wykorzystywane maksymalnie i aktualnie 14 osób oczekuje w kolejce na przyjęcie do któregokolwiek z funkcjonujących domów. 1. Środowiskowy Dom Samopomocy „Caritas” ul. Szosa Bygdoska 1 Świadczy usługi w zakresie pomocy 25 osobom ze schorzeniami psychicznymi. Osoby korzystające z tej formy pomocy zapewnione mają wyżywienie oraz możliwość korzystania z różnych form terapii zajęciowej pozwalającej na przezwyciężenie trudnych sytuacji życiowych. 2. Środowiskowy Dom Samopomocy Fundacji im. Brata Alberta ul. Rydygiera 23 16 Program Ochrony Zdrowia Psychicznego na lata 2012 – 2015 dla Gminy Miasta Toruń Zajmuje się świadczeniem pomocy 36 osobom niepełnosprawnym intelektualnie. Realizuje swoje zadania poprzez pracownie: stolarską, podtrzymywania umiejętności edukacyjnych, gospodarstwa domowego, technik różnych, praktyczną i komputerową. 3. Środowiskowy Dom Samopomocy prowadzony przez Toruńskie Stowarzyszenie „Współpraca” ul. Niesiołowskiego 20 Placówka prowadzi zajęcia dla 40 osób niepełnosprawnych intelektualnie i przewlekle psychicznie chorych. Realizuje swoje zadania poprzez działające w ramach jego struktury pracownie: stolarską, podtrzymywania umiejętności edukacyjnych, gospodarstwa domowego, technik różnych, praktyczną i komputerową. 4. Środowiskowy Dom Samopomocy PRTON – Katolickie Stowarzyszenie Osób Niepełnosprawnych im. Wandy Szuman ul. Szosa Chełmińska 254 Placówka obejmuje swą opieką 30 osób, głównie niepełnosprawnych intelektualnie. 6.1.3 Dom Pomocy Społecznej dla osób dorosłych niepełnosprawnych intelektualnie Prawo do umieszczenia w domu pomocy społecznej przysługuje osobie wymagającej całodobowej opieki, która z powodu wieku, choroby i niepełnosprawności nie może samodzielnie funkcjonować w codziennym życiu i której nie można zapewnić niezbędnej pomocy w formie usług opiekuńczych. Domy Pomocy Społecznej świadczą usługi bytowe, opiekuńcze, wspomagające i edukacyjne na poziomie obowiązującego standardu, w zakresie i formach wynikających z indywidualnych potrzeb osób w nim przebywających. W Toruniu funkcjonuje DPS dla osób dorosłych niepełnosprawnych intelektualnie prowadzony przez Fundację im. Brata Alberta przy ul. Rydygiera 23. Dom dysponuje łącznie 35 miejscami, z których od 2010 roku skorzystało 24 mieszkańców Torunia. Dom oferuje zamieszkanie w pokojach 1, 2 i 3 osobowych, dysponuje również pomieszczeniami dziennego pobytu oraz zaplecze do prowadzenia terapii i rehabilitacji. 6.1.4 Mieszkania Chronione Mieszkanie chronione jest formą pomocy społecznej przygotowującą osoby nie wymagające świadczeń w placówkach całodobowych, pod opieką specjalistów, do samodzielnego funkcjonowania w środowisku, w integracji ze społecznością lokalną. Mieszkanie chronione jest instytucjonalną odmianą usług opiekuńczo – bytowych wyodrębnionych ze względu na miejsce ich świadczenia. Pobyt w mieszkaniu chronionym ma mobilizować i dopingować zainteresowanego do twórczego, samodzielnego poszukiwania sposobów gospodarowania własnymi umiejętnościami, lokowania ich w otaczającym środowisku, zwiększania zdolności do samodzielnego radzenia sobie, wypracowywania umiejętności gospodarowania czasem oraz dokonywania podziału zadań życiowych na nieodzowne, doniosłe i fakultatywne. Na terenie Torunia mieszkania chronione prowadzi i zapewnia miejsca RC fundacja konsultingu i rehabilitacji. Fundacja prowadzi dwa mieszkania chronione oraz centrum dzienne. Oferta ta przeznaczona jest głównie dla osób z zaburzeniami psychicznymi o różnym stopniu stabilności zdrowotnej, w większości wypadków cierpiących na schizofrenię. Celem głównym podejmowanych działań jest rehabilitacja społeczna i zawodowa osób zagrożonych wykluczeniem społecznym. W mieszkaniach chronionych znajduje się łącznie 20 miejsc pobytu w pokojach 1 i 2 osobowych. Rekrutacja następuje poprzez współpracę z WOLP, szpitalami psychiatrycznymi, Domami Pomocy Społecznej, instytucjami pomocy i integracji społecznej. 17 Program Ochrony Zdrowia Psychicznego na lata 2012 – 2015 dla Gminy Miasta Toruń W Centrum Dziennym uczestnicy projektu mają możliwość zdobycia nowych umiejętności jak i pogłębienia już posiadanych. Utworzono 5 grup doskonalenia zawodowego, a poziom trudności zadań dostosowany jest do możliwości każdego z beneficjentów zgodnie z Indywidualnym Planem Rehabilitacji i Aktywizacji Zawodowej. Z każdą z grup terapeutycznych pracuje dwóch trenerów pracy, dodatkowo do dyspozycji beneficjentów jest psycholog, który w porozumieniu z WOLP wspiera działania uczestników oraz reaguje w sytuacjach kryzysowych. Mieszkania pod ochroną Projekt współfinansowany przez Europejski Fundusz Społeczny od grudnia 2010 roku realizuje RC fkr . Nadrzędnym celem projektu jest maksymalne usamodzielnienie 9 osób z zaburzeniami psychicznymi, umieszczonych w trzech mieszkaniach, z 1-osobowymi pokojami oraz pomieszczeniem wspólnym i wypracowanie w beneficjentach trwałych umiejętności społecznych oraz kompetencji zawodowych, w tym nabycie konkretnych kwalifikacji umożliwiających podjęcie zatrudnienia na otwartym rynku pracy. Podczas pobytu w mieszkaniach realizowany jest program zajęć z zakresu integracji społecznozawodowej oparty na Indywidualnych Planach Usamodzielniania obejmujących zajęcia aktywizujące: grupowe i indywidualne spotkania z psychologiem, treningu budżetowego, komunikacji interpersonalnej, asertywności, autoprezentacji czy umiejętności radzenia sobie ze stresem, zajęcia komputerowe i językowe oraz kursy zawodowe i warsztaty aktywnego poszukiwania pracy. Wsparcie beneficjentów dot. również obowiązujących norm prawnych, szczególnie pod kątem praw i obowiązków osób niepełnosprawnych oraz możliwości i sposobów korzystania z pomocy finansowej. 6.1.5 Warsztaty Terapii Zajęciowej WTZ to placówki zapewniające osobom niepełnosprawnym szeroko rozumianą rehabilitację, zmierzającą do wyrobienia zaradności, obycia z podstawowymi sprawami w codziennym życiu i sprawności psychofizycznej, jak również rozwijania podstawowych oraz specjalistycznych umiejętności zawodowych. Zajęcia w warsztacie prowadzone są zgodnie z indywidualnym programem rehabilitacji i terapii, opracowanym przez Radę Programową warsztatu i wynoszą 7 godzin dziennie i 35 godzin tygodniowo. W Toruniu funkcjonują 3 warsztaty terapii zajęciowej, z których korzysta 121 osób. 1. Warsztat Terapii Zajęciowej „ARKADIA” działa przy Fundacji na Rzecz Osób Niepełnosprawnych „ARKADIA” w Toruniu ul. Młyńska 2 – 4. Terapią zajęciową objętych jest 55 niepełnosprawnych w wieku od 21 do 37 lat, głównie z upośledzeniem umysłowym i w zdecydowanej większości posiadających znaczny stopień niepełnosprawności. Terapię zajęciową prowadzi się w następujących rodzajach grup pracowni: dziennikarsko – kronikarskiej, praktyki życiowej, krawieckiej, artystycznej, technicznej, komputerowej, gospodarstwa domowego, ceramicznej, rehabilitacji ruchowej, aktywności twórczej i obróbki szkła. 2. Warsztat Terapii Zajęciowej „Bratanki” mieszczący się przy ul. Rydygiera 23, działa przy Fundacji im. Brata Alberta Zarząd Krajowy w Radwanowicach. Warsztat zapewnia terapię zajęciową dla 46 osób w wieku od 20 do 54 lat z opóźnieniem rozwoju umysłowego oraz zaburzeniami psychicznymi. W warsztacie funkcjonują następujące rodzaje grup pracowni: plastyczna, muzyczno - teatralna, krawiecko - rękodzielnicza, poligraficzno - komputerowa, edukacyjna i umiejętności społecznych, fotograficzna i gospodarstwa domowego, w tym: porządkowa, kulinarna, techniczno - ogrodnicza. 18 Program Ochrony Zdrowia Psychicznego na lata 2012 – 2015 dla Gminy Miasta Toruń 3. Warsztat Terapii Zajęciowej mieszczący się przy ul. Mickiewicza 61, prowadzony jest przez Polski Związek Niewidomych - Zarząd Główny w Warszawie. Liczba uczestników warsztatu wynosi 20 osób niepełnosprawnych. Wszyscy uczestnicy posiadają schorzenia narządu wzroku, a u większości z nich występują także inne schorzenia sprzężone, jak: upośledzenie umysłowe, choroba psychiczna, epilepsja, choroby metaboliczne i neurologiczne. W Warsztacie zdecydowanie przeważają osoby o znacznym stopniu niepełnosprawności. Rehabilitacja społeczna i zawodowa prowadzona jest poprzez uczestnictwo osób niepełnosprawnych w następujących rodzajach grup pracowni: szczotkarskiej, metalowo-elektrycznej, gospodarstwa domowego oraz rekreacyjnej. 6.2 Poradnia Psychologiczno-Pedagogiczna w Toruniu Poradnia Psychologiczno-Pedagogiczna w Toruniu posiada siedziby przy ul. Prostej 4 oraz przy ul. Osikowej 11, jej terenem działania jest Gmina Miasta Toruń oraz trzy gminy powiatu toruńskiego. Poradnia udziela pomocy uczniom przedszkoli i szkół, ich rodzicom i nauczycielom. Celami działania Poradni są: 1. Udzielanie dzieciom i młodzieży pomocy psychologiczno-pedagogicznej oraz pomocy w wyborze kierunku kształcenia i zawodu, a także udzielanie rodzicom i nauczycielom pomocy psychologiczno- pedagogicznej, związanej z wychowaniem i kształceniem dzieci i młodzieży oraz 2. Wspieranie dzieci i młodzieży z różnego rodzaju niepełnosprawnościami i orzekanie o odpowiedniej formie kształcenia specjalnego. Do zadań Poradni należy między innymi: 1. Diagnozowanie poziomu rozwoju, potrzeb i możliwości oraz zaburzeń rozwojowych i zachowań dysfunkcyjnych dzieci i młodzieży, 2. Wspomaganie dzieci i młodzieży odpowiednio do ich potrzeb rozwojowych i edukacyjnych oraz możliwości psychofizycznych, w tym zwłaszcza dzieci i młodzieży: szczególnie uzdolnionych, niepełnosprawnych, niedostosowanych społecznie lub zagrożonych niedostosowaniem społecznym, ze specyficznymi trudnościami w uczeniu się, z zaburzeniami komunikacji językowej, z chorobami przewlekłymi, 3. Prowadzenie terapii dzieci i młodzieży, w zależności od rozpoznanych potrzeb oraz ich rodzin, 4. Podejmowanie działań z zakresu profilaktyki uzależnień i innych problemów dzieci i młodzieży, w tym udzielanie pomocy psychologiczno-pedagogicznej dzieciom i młodzieży z grup ryzyka oraz ich rodzicom. 5. Współpraca ze szkołami i placówkami w rozpoznawaniu u uczniów specyficznych trudności w uczeniu się, 6. Współpraca w udzielaniu i organizowaniu przez przedszkola, szkoły i placówki pomocy psychologiczno-pedagogicznej, 7. Wspomaganie wychowawczej i edukacyjnej funkcji rodziny, 8. Prowadzenie edukacji dotyczącej ochrony zdrowia psychicznego, wśród dzieci i młodzieży, rodziców i nauczycieli. Poradnia realizuje zadania w szczególności poprzez: diagnozowanie, opiniowanie, działalność terapeutyczną, prowadzenie grup wsparcia, prowadzenie mediacji, interwencję kryzysową, działalność profilaktyczną, poradnictwo, konsultacje, działalność informacyjno-szkoleniową. 19 Program Ochrony Zdrowia Psychicznego na lata 2012 – 2015 dla Gminy Miasta Toruń Działalność Poradni w roku 2011 Działalność diagnostyczna Rodzaje diagnoz Psychologiczna Pedagogiczna Dzieci do 3 roku życia 39 42 Dzieci w wieku przedszkolnym 223 192 Uczniowie szkół podstawowych 1138 1128 Uczniowie gimnazjów 710 547 Uczniowie szkół ponadgimnazjalnych 320 238 Ogółem 2430 2147 Źródło: Opracowanie Poradnia Psychologiczno-Pedagogiczna w Toruniu 2011r. Logopedyczna Lekarska 38 2 134 11 82 55 10 23 14 11 278 102 na podstawie SIO wrzesień W roku 2011 poradnia przyjęła 3179 dzieci, którym udzielono bezpośrednią pomoc w formie terapii indywidualnych i zajęć grupowych. Ponad 100 nauczycieli, rodziców i wychowawców uczestniczyło w treningach i warsztatach, odbyło się również 30 prelekcji i wykładów. Poradnia wydała 560 orzeczeń oraz 1800 opinii. 20 Program Ochrony Zdrowia Psychicznego na lata 2012 – 2015 dla Gminy Miasta Toruń 7. CELE I KIERUNKI DZIAŁAŃ PROGRAMU OCHRONY ZDROWIA PSYCHICZNEGO NA LATA 2012-2015 DLA GMINY MIASTA TORUŃ Utrzymujące się rozpowszechnienie zaburzeń psychicznych oraz szerokie spektrum czynników wpływających na tak niekorzystną tendencję był podstawą określenia celów i kierunków działań Gminy w dążeniu do poprawy zdrowia psychicznego mieszkańców, ograniczania zagrożeń, podnoszenia jakości opieki zdrowotnej i pomocy społecznej oraz zapewnienia takich form wsparcia, które zapewniają osobom z zaburzeniami psychicznymi funkcjonowanie w rodzinie i społeczeństwie. Cel główny 1: promocja zdrowia psychicznego i zapobieganie zaburzeniom psychicznym Cel szczegółowy 1: upowszechnianie na terenie miasta wiedzy na temat zdrowia psychicznego, kształtowanie zachowań i stylów życia korzystnych dla zdrowia psychicznego, rozwijanie umiejętności radzenia sobie w sytuacjach zagrażających zdrowiu psychicznemu. Działanie 1: edukacja społeczna dot. problematyki zdrowia psychicznego, organizacja konferencji dotyczących ochrony zdrowia psychicznego. Działanie 2: promocja zdrowia psychicznego w placówkach oświatowo wychowawczych: 1) szkolenia dla pracowników środowiska nauczania i wychowania oraz rodziców, 2) realizacja programów dotyczących profilaktyki w obszarach zdrowia psychicznego dla dzieci i młodzieży, 3) prowadzenie wczesnej diagnostyki i interwencji w zaburzeniach rozwoju dzieci, Działanie 3: edukacja i promocja zdrowia psychicznego w środowiskach osób starszych. Cel szczegółowy 2: zapobieganie zaburzeniom psychicznym. Działanie 1: realizacja projektów przeciwdziałających uzależnieniom i przemocy. Działania 2: realizacja działań skierowanych do ofiar przemocy, katastrof i klęsk żywiołowych. Działanie 3: realizacja przedsięwzięć z zakresu pomocy i wsparcia w ramach Miejskiego Programu Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów alkoholowych i innych uzależnień oraz Programu Gminy Miasta Toruń na rzecz wspierania rodziny i dziecka w ramach systemu pomocy społecznej na lata 2008 – 2013”. Cel szczegółowy 3: zwiększenie integracji społecznej osób z zaburzeniami psychicznymi. Działanie 1: realizacja działań informacyjno-edukacyjnych kreujących postawy tolerancji oraz przeciwdziałania stygmatyzacji osób z zaburzeniami psychicznymi. Działanie 2: autoprezentacje organizacji skupiających osoby z zaburzeniami psychicznymi organizacja imprez kulturalnych, artystycznych, sportowych prezentujących doświadczenia i osiągnięcia osób z zaburzeniami psychicznymi. Działanie 3: szkolenia dla potencjalnych pracodawców. 21 Program Ochrony Zdrowia Psychicznego na lata 2012 – 2015 dla Gminy Miasta Toruń Cel główny 2: zapewnienie osobom z zaburzeniami psychicznymi, wielostronnej i powszechnie dostępnej opieki zdrowotnej oraz innych form opieki i pomocy, niezbędnych do życia w środowisku rodzinnym i społecznym Cel szczegółowy 1: upowszechnienie środowiskowego modelu psychiatrycznej opieki zdrowotnej - wdrożenie modelu zintegrowanej, środowiskowej opieki psychiatrycznej. Działanie 1: wspieranie utworzenia Centrum Zdrowia Psychicznego na bazie WOLP w Toruniu. Działanie 2: utworzenie zespołów leczenia środowiskowego. Cel szczegółowy 2: upowszechnienie zróżnicowanych form pomocy i oparcia społecznego. Działanie 1: współpraca z pozarządowymi organizacjami samopomocowymi realizującymi zróżnicowane formy pomocy i oparcia społecznego dla osób z zaburzeniami psychicznymi. Działanie 2: realizacja projektu interwencyjno-rehabilitacyjnego funkcjonowanie dzieci z uszkodzeniem ośrodkowego układu nerwowego. poprawiającego Działanie 3: realizacja projektu wczesnej diagnostyki i interwencji poprawiającego funkcjonowanie osób z chorobą otępienną i zaburzeniami funkcji poznawczych. Cel szczegółowy 3: aktywizacja zawodowa osób z zaburzeniami psychicznymi. Działanie 1: informowanie pracodawców o rozwiązaniach prawnych dotyczących zatrudniania osób z zaburzeniami psychicznymi przez zewnętrznych pośredników pracy. Działanie 2: przeprowadzenie kampanii szkoleniowo-informacyjnych promującej zatrudnianie osób z zaburzeniami psychicznymi adresowanej do pracodawców, w tym zatrudnienie wspomagane. Działanie 3: przygotowanie i udostępnienie na stronie internetowej PUP informacji promującej zatrudnianie osób z zaburzeniami psychicznymi. Działanie 4: prowadzenie przez doradców indywidualnego poradnictwa zawodowego. Działanie 5: prowadzenie działań aktywizujących osoby z zaburzeniami psychicznymi przez Liderów Klubu Aktywnego Poszukiwania Pracy. Działanie 6: kierowanie przekwalifikowania. osób z zaburzeniami psychicznymi na szkolenia i Cel szczegółowy 4: skoordynowanie różnych form opieki i pomocy Działanie 1: powołanie lokalnego zespołu koordynującego realizację Programu, Działanie 2: przygotowanie i udostępnienie na stronie internetowej miasta informacji dot. zdrowia psychicznego w tym; wykaz podmiotów leczniczych, formy pomocy realizowane przez MOPR oraz wykaz organizacji i placówek udzielających wsparcia osobom z zaburzeniami psychicznymi. 22 Program Ochrony Zdrowia Psychicznego na lata 2012 – 2015 dla Gminy Miasta Toruń 8. Harmonogram realizacji programu i wskaźniki Cel główny 1 Promocja zdrowia Cel szczegółowy 1 upowszechnienie na terenie miasta wiedzy na temat zdrowia psychicznego, kształtowanie zachowań i stylów życia korzystnych dla zdrowia psychicznego, rozwijanie umiejętności radzenia sobie w sytuacjach zagrażających zdrowiu psychicznemu. L.p. Formy działania realizatorzy wskaźniki rezultatu termin realizacji 1. edukacja społeczna dot. problematyki zdrowia WZiPS, NGO, WOLP, WOTUiW, liczba przedsięwzięć, liczba działania ciągłe psychicznego, organizacja konferencji dotyczących uczestników ochrony zdrowia psychicznego 2. promocja zdrowia psychicznego w placówkach oświatowo wychowawczych: 1)szkolenia dla pracowników środowiska nauczania i 1) Dyrektorzy placówek oświatowo- liczba uczestników szkoleń działania ciągłe wychowania oraz rodziców, wychowawczych 2) Toruński Ośrodek Doradztwa Metodycznego i Doskonalenia Nauczycieli 2)realizacja programów dotyczących profilaktyki w 1) Dyrektorzy placówek oświatowo- liczba osób uczestniczących działania ciągłe obszarach zdrowia psychicznego dla dzieci i młodzieży, wychowawczych w programach 3)prowadzenie wczesnej diagnostyki i interwencji wśród 1) Poradnia Psychologiczno-Pedagogiczna liczba udzielonych porad, działania ciągłe dzieci z zaburzeniami rozwoju 2) NGO liczba wydanych opinii liczba prowadzonych terapii 3. edukacja i promocja zdrowia psychicznego w WZiPS, NGO, WOLP liczba przedsięwzięć, liczba działania ciągłe środowiskach osób starszych uczestników Cel szczegółowy 2 zapobieganie zaburzeniom psychicznym 1. realizacja projektów przeciwdziałających NGO Liczba osób uczestniczących działania ciągłe uzależnieniom i przemocy WE/podległe jednostki w programach 2. realizacja działań skierowanych do ofiar przemocy, MOPR liczba osób objętych działania ciągłe katastrof i klęsk żywiołowych, działaniami 3. realizacja przedsięwzięć z zakresu pomocy i wsparcia w WZiPS, NGO, MOPR, liczba osób objętych działania ciągłe ramach MPPRPAiIU i Programu Gminy Miasta Toruń działaniami na rzecz wspierania rodziny i dziecka Cel szczegółowy 3 zwiększenie integracji społecznej osób z zaburzeniami psychicznymi 1. realizacja działań informacyjno-edukacyjnych NGO, WZiPS Liczba osób uczestniczących działania ciągłe kreujących postawy tolerancji oraz przeciwdziałania w działaniach stygmatyzacji osób z zaburzeniami psychicznymi. 23 Program Ochrony Zdrowia Psychicznego na lata 2012 – 2015 dla Gminy Miasta Toruń 2. 3. 4. autoprezentacje organizacji skupiających osoby z zaburzeniami psychicznymi - organizacja imprez kulturalnych, artystycznych, sportowych prezentujących doświadczenia i osiągnięcia osób z zaburzeniami psychicznymi, szkolenia dla potencjalnych pracodawców, Organizacja i funkcjonowanie klas integracyjnych w szkołach prowadzonych przez GMT NGO Liczba imprez Liczba uczestników imprez PUP, NGO WE Dyrektorzy szkół integracyjne prowadzących działania ciągłe Liczba uczestników szkoleń działania ciągłe Liczba uczniów działania ciągłe oddziały niepełnosprawnych z zaburzeniami psychicznymi w klasach integracyjnych Cel główny 2 Zapewnienie osobom z zaburzeniami psychicznymi wielostronnej i powszechnie dostępnej opieki zdrowotnej oraz innych form opieki i pomocy niezbędnych do życia w środowisku rodzinnym i społecznym. Cel szczegółowy 1 upowszechnianie środowiskowego modelu psychiatrycznej opieki zdrowotnej, 1. wspieranie utworzenia Centrum Zdrowia Psychicznego GMT na bazie WOLP w Toruniu. 2. WOLP utworzenie zespołów leczenia środowiskowego. Cel szczegółowy 2 upowszechnianie zróżnicowanych form pomocy i oparcia społecznego, 1. realizacja projektu interwencyjno-rehabilitacyjnego WZiPS poprawiającego funkcjonowanie dzieci z uszkodzeniem MPS ośrodkowego układu nerwowego 2. współpraca z organizacjami pozarządowymi MOPR, NGO realizującymi zróżnicowane formy pomocy i oparcia społecznego dla osób z zaburzeniami psychicznymi 3. realizacja projektu wczesnej diagnostyki i interwencji WZiPS poprawiającego funkcjonowanie osób z chorobą ZPO otępienną i zaburzeniami funkcji poznawczych Cel szczegółowy 3 aktywizacja zawodowa osób z zaburzeniami psychicznymi 1. informowanie pracodawców o rozwiązaniach prawnych PUP dla Miasta Torunia dotyczących zatrudniania osób z zaburzeniami psychicznymi przez zewnętrznych pośredników pracy 2. przeprowadzenie kampanii szkoleniowo-informacyjnej PUP dla Miasta Torunia 24 działania ciągłe Liczba zespołów powołanych Liczba dzieci działania ciągłe uczestniczących w projekcie Liczba osób objętych działania ciągłe wsparciem wg rodzajów usług liczba osób uczestniczących działania ciągłe w projekcie liczba pracodawców działania ciągłe objętych działaniami liczba pracodawców działania ciągłe Program Ochrony Zdrowia Psychicznego na lata 2012 – 2015 dla Gminy Miasta Toruń 3. 4. 5. 6. promującej zatrudnianie osób z zaburzeniami psychicznymi adresowanej do pracodawców przygotowanie i udostępnienie na stronie internetowej PUP informacji promującej zatrudnianie osób z zaburzeniami psychicznymi prowadzenie przez doradców zawodowych indywidualnego i grupowego poradnictwa zawodowego, prowadzenie działań aktywizacyjnch dla osób z zaburzeniami psychicznymi przez Liderów Klubu Aktywnego Poszukiwania Pracy, kierowanie osób z zaburzeniami psychicznymi na szkolenia i przekwalifikowania PUP dla Miasta Torunia uczestniczących w kampanii liczba osób odwiedzających działania ciągłe stronę internetową działania ciągłe PUP dla Miasta Torunia liczba udzielonych porad PUP dla Miasta Torunia liczba osób uczestniczących działania ciągłe w procesie aktywizacji PUP dla Miasta Torunia liczba osób skierowanych działania ciągłe na szkolenia i przekwalifikowania Cel szczegółowy 4 skoordynowanie różnych form opieki i pomocy 1. powołanie lokalnego zespołu koordynującego PMT realizację Programu 2. przygotowanie i udostępnienie na stronie internetowej WZiPS miasta wykazu podmiotów leczniczych, formy pomocy realizowane przez MOPR oraz wykaz organizacji i placówek udzielających wsparcia osobom z zaburzeniami psychicznymi, zarządzenie PMT o kwiecień 2011r. powołaniu zespołu zamieszczenie informatora 2012r. na stronach internetowych UMT liczba osób odwiedzających stronę internetową 25 Program Ochrony Zdrowia Psychicznego na lata 2012 – 2015 dla Gminy Miasta Toruń 9 . Oczekiwane efekty Program Ochrony Zdrowia Psychicznego na lata 2012-2015 dla GMT prezentuje strategię, która stanowi podstawę do realizacji i koordynacji działań wpływających na poprawę zdrowia psychicznego „fundamentalnego dobra osobistego człowieka”. Oczekiwana poprawa wskaźników zdrowotnych: 1) Wzrost świadomości społecznej oraz wiedzy z zakresu zdrowia psychicznego, 2) Wzrost wrażliwości społecznej, 3) Wzrost aktywności osób z zaburzeniami psychicznymi, 4) Większa umiejętność korzystania z różnych form leczenia i pomocy w sytuacjach choroby i kryzysu, 5) Podnoszenie kwalifikacji zawodowych osób zajmujących się opieką nad osobami z zaburzeniami psychicznymi lub w kryzysie, 6) Zintegrowanie i koordynowanie działań podmiotów zajmujących się realizacją zadań z zakresu POZP. 10. Źródła finansowania Środki finansowe na realizację programu będą pochodziły z budżetu Gminy Miasta Toruń, budżetu państwa, budżetów NGO, Narodowego Funduszu Zdrowia, funduszy unijnych. 11. Koordynacja realizacji Programu Zarządzeniem Prezydenta Miasta Torunia został powołany lokalny zespół koordynujący realizację Programu Ochrony Zdrowia Psychicznego na lata 2011 – 2015 dla Gminy Miasta Toruń. W składzie 1. przedstawiciel Miejskiego Ośrodka Pomocy Rodzinie, 2. przedstawiciel Powiatowego Urzędu Pracy, 3. przedstawiciel Wojewódzkiego Ośrodka Lecznictwa Psychiatrycznego, 4. przedstawiciel Zakładu Pielęgnacyjno Opiekuńczego, 5. przedstawiciel Miejskiego Zespół ds. Orzekania o Niepełnosprawności, 6. przedstawiciel Wydziału Edukacji, 7. przedstawiciel Wydziału Zdrowia i Polityki Społecznej, 8. przedstawiciel Wojewódzkiego Ośrodka Terapii Uzależnień i Współuzależnienia 9. przedstawiciel organizacji pozarządowych - RC Fundacja Konsultingu i Rehabilitacji. 12. Monitorowanie i ewaluacja Programu Monitoring Programu Monitorowanie pozwoli ocenić prawidłowość przebiegu programu oraz dostarczy informacji na temat osiągniętych celów i rezultatów zaplanowanych działań. Przedmiotem monitorowania będą wybrane wskaźniki oceny efektów realizacji celów szczegółowych Programu. Podmioty odpowiedzialne za realizację poszczególnych działań przekazywać będą do 15 lutego raporty cząstkowe za rok poprzedni Zespołowi koordynującemu. Zespół zbierze informacje oraz dokona analizy i oceny rezultatów oraz przygotuje raport z realizacji programu. Ewaluacja Programu Ewaluację programu przeprowadzi Zespół koordynujący lub niezależny podmiot zewnętrzny na podstawie zebranych danych i analizy dokumentów. Badanie wartości programu dotyczyć będzie wpływu realizowanych działań na osiąganie zaplanowanych rezultatów z punktu widzenia przyjętych kryteriów oraz założonych celów. Celem procesu ewaluacji będzie ocena skuteczności i efektywności programu oraz zasadności i trafności prowadzonych działań. Ocena zostanie dokonana nie później niż rok po zakończeniu Programu. 26 Program Ochrony Zdrowia Psychicznego na lata 2012 – 2015 dla Gminy Miasta Toruń Podsumowanie Cele strategiczne Programu Ochrony Zdrowia Psychicznego dla Gminy Miasta Toruń na lata 2012 – 2015 są pochodną misji określonej w Narodowym Programie Zdrowia Psychicznego na lata 2011 – 2015. Program bazuje na istniejącej infrastrukturze społecznej i ochrony zdrowia oraz organizacjach realizujących zadania z obszaru obejmującego zadania dotyczące zdrowia psychicznego. Ze względu na planowane w najbliższym czasie przez podmiot tworzący tj. Samorząd Województwa Kujawsko-Pomorskiego, istotne zmiany organizacyjne dotyczące WOLP - u w Toruniu stanowiącego naturalną bazę dla utworzenia Centrum Zdrowia Psychicznego dla miasta Torunia, trudno określić jednoznacznie przyszłość tej inicjatywy. Program ma charakter otwarty i z pewnością będzie modyfikowany w miarę pojawiających się potrzeb oraz możliwości finansowych i organizacyjnych. 27 Program Ochrony Zdrowia Psychicznego na lata 2012 – 2015 dla Gminy Miasta Toruń Załącznik 1 Zasoby systemu opieki psychiatrycznej w Toruniu Podmioty lecznicze 1. Wojewódzki Ośrodek Lecznictwa Psychiatrycznego w Toruniu: 1) ul. A. Mickiewicza 24/26 a) Oddział II Psychiatryczny Męski, b) Oddział III Psychiatryczny Żeński, c) Oddział Dzienny Rehabilitacyjny, d) Oddział Dzienny Psychiatrii Dzieci i Młodzieży, e) Wojewódzka Przychodnia Zdrowia Psychicznego, f) Poradnia Psychiatryczna dla Dzieci i Młodzieży. 2) ul. M. Skłodowskiej – Curie 27/29, a) Oddział Kliniczny IV Psychiatryczny (Męski i Kobiecy), b) Oddział Kliniczny VI Psychiatrii Dzieci i Młodzieży, c) Oddział Kliniczny VII Psychiatrii Wieku Podeszłego, d) Oddział Dzienny Psychiatryczny, e) Poradnia Psychogeriatryczna. 2. Wojewódzki Ośrodek Terapii Uzależnień i Współuzależnienia w Toruniu, ul. Szosa Bydgoska 1, 1) Wojewódzka Poradnia Terapii Uzależnień i Współuzależnienia, ul. Szosa Bydgoska 1, 2) Ośrodek Krótkoterminowej Terapii Uzależnień w Toruniu, ul. Szosa Bydgoska 1, 3) Całodobowy Młodzieżowy Oddział Leczenia Uzależnień, ul. Włocławska 233-235, 4) Oddział Odwykowy Całodobowy z Oddziałem Detoksykacji, ul. Włocławska 233-235, 5) Ośrodek Terapii Odwykowej Uzależnień, ul. Tramwajowa 2/4, 6) Oddział Dzienny Odwykowy 3. Zakład Pielęgnacyjno - Opiekuńczy im. Ks. Jerzego Popiełuszki w Toruniu ul. Ligi Polskiej 8, 4. NZOZ "Neuromed" Toruń, ul. Klonowica 19, 1) poradnia leczenia uzależnień 2) poradnia terapii uzależnienia od substancji psychoaktywnych 3) poradnia psychiatryczna 4) poradnia opieki środowiskowo-rodzinnej 5. Miejska Przychodnia Specjalistyczna Toruń, ul. Uniwersytecka 17 i ul. Łyskowskiego 15, 1) poradnia psychologiczna 2) poradnia zdrowia psychicznego 6. NZOZ Remedis sp z o.o. Toruń, Plac 18 stycznia 4, 1) poradnia psychologiczna 2) poradnia leczenia nerwic 7. NZOZ "Lecznice Citomed" sp. z o.o. Toruń, ul. M. Skłodowskiej - Curie 73, 1) poradnia psychologiczna 2) poradnia psychiatryczna 8. Wojewódzki Szpital Zespolony im. L. Rydygiera Toruń, ul. Konstytucji 3 maja 40, 1) poradnia psychologiczna 9. Wojewódzki Ośrodek Medycyny Pracy Toruń, ul. Gagarina 39, 28 Program Ochrony Zdrowia Psychicznego na lata 2012 – 2015 dla Gminy Miasta Toruń 1) poradnia zdrowia psychicznego 10. Wojskowa Specjalistyczna Przychodnia Lekarska Toruń, ul. Gen. Dąbrowskiego 1, 1) gabinet psychiatryczny 11. NZOZ Specjalistyczne Przychodnie Medycyny Rodzinnej dr Dariusz Górecki Toruń, ul. Przesmyk 2/4, 1) poradnia psychiatryczna 12. Przychodnia Specjalistyczna "Olk-Med" Toruń, Plac 18 stycznia 4, 1) poradnia specjalistyczna – psychiatria Organizacje pozarządowe i inne instytucje działające w obszarze zdrowia psychicznego oraz zajmujące się przeciwdziałaniem uzależnieniom i patologiom społecznym 1. Związek Stowarzyszeń i Opiekunów Osób Chorych Psychicznie „POL-Familia” Toruń, ul. Niesiołowskiego 20, 2. Toruńskie Stowarzyszenie „Współpraca” Toruń, ul. Niesiołowskiego 20, 3. Towarzystwo Autyzmu w Toruniu ul. Kanałowa 16, 4. Stowarzyszenie Pomocy Osobom z Autyzmem Toruń, ul. Dziewulskiego 41B, 5. Fundacja im. Brata Alberta Zarząd Regionalny w Toruniu ul. Rydygiera 23, 6. Fundacja Pomocy Chorym na Depresję oraz Chorobę Afektywną Dwubiegunową „Stabilo” Toruń, ul. Fosa Staromiejska 30/6, 7. Rc – Fundacja Konsultingu i Rehabilitacji Toruń, ul. Podmurna 50/2, 8. Stowarzyszenie „Żyć lepiej” Toruń, ul. Tuwima 9, 9. Toruńskie Stowarzyszenie Pomocy Osobom z Chorobą Alzheimera Toruń, ul. Ligi Polskiej 8, 10. Stowarzyszenie Wolontariuszy Wobec HIV/AIDS „Razem” 87-100 Toruń, ul. Jęczmienna 14, 11. Klub Abstynenta „Flisak” 87-100 Toruń, ul. Gagarina 152, 12. Ogólnopolska Fundacja na Rzecz Zapobiegania Narkomanii Toruń, ul. Rynek Nowomiejski 17, 13. Towarzystwo Rodzin i Przyjaciół Dzieci Uzależnionych "Powrót z U" Toruń, ul. Strumykowa 4, 14. Polskie Towarzystwo Zapobiegania Narkomanii - Oddział Terenowy w Toruniu Toruń, ul. Szeroka 21/3, 15. Stowarzyszenie Profilaktyki Uzależnień "Zdrowa Rodzina" w Toruniu, ul. Kościuszki 23, 16. Toruński Dom dla Osób Bezdomnych i Najuboższych Monar-Markot Toruń, ul. Dybowska 1, 17. Towarzystwo Profilaktyki i Przeciwdziałania Uzależnieniom Toruń, ul. Strumykowa 4, 18. Stowarzyszenie "Dać Oddech Życiu" Toruń, ul. Św. Józefa 53/59, 19. Biuro Służby Regionalnej Anonimowych Narkomanów w Polsce Toruń, ul. M. SkłodowskiejCurie 27/29, 20. Stowarzyszenie Promocji Zdrowia i Pomocy Rodzinie „RÓWNE SZANSE” w Toruniu 87100 Toruń, ul. Legionów 40 A, 21. Towarzystwo Przyjaciół Dzieci Zarząd Okręgowy w Toruniu, Toruń ul. Gagarina 34/36, 22. Caritas Diecezji Toruńskiej w Toruniu, Toruń, ul. Szosa Bydgoska 1, 23. Europejskie Zrzeszenie Młodzieży w Toruniu, Toruń, ul. Ustronna 16, 24. Miejski Ośrodek Pomocy Rodzinie w Toruniu, ul. Konstytucji 3 Maja 40c, 25. Stowarzyszenie Partnerstwo Społeczne CISTOR Toruń, ul. Stokrotkowa 22, 26. Krajowe Centrum ds. AIDS telefon zaufania: 801 888 448 lub 22 692 82 26, poradnia internetowa, 27. Miejski Ośrodek Edukacji i Profilaktyki Uzależnień, Toruń, ul. Kasztanowa 16, 28. Pełnomocnik Zarządu Województwa Kujawsko-Pomorskiego ds. Profilaktyki i Przeciwdziałania Uzależnieniom oraz HIV/AIDS / Ekspert ds. Informacji o Narkotykach i Narkomanii Województwa Kujawsko-Pomorskiego Toruń, Pl. Teatralny 2. 29
