Zbieg obowi*zku ubezpieczenia
advertisement
ZBIEG OBOWIĄZKU UBEZPIECZENIA mgr Małgorzata Grześków RYZYKA UBEZPIECZENIOWE czasowa niezdolność do pracy ( zasiłek chorobowy, świadczenie rehabilitacyjne) zmniejszona sprawność do pracy ( zasiłek wyrównawczy ) trwała niezdolność do pracy ( renta z tego tytułu) utrata żywiciela (renta rodzinna) zakończenie działalności zarobkowej w związku z wiekiem ( emerytura) niemożność wykonywania pracy w związku z rodzicielstwem (zasiłek opiekuńczy, macierzyński) niezdolność do samodzielnej egzystencji ( dodatek pielęgnacyjny ) RODZAJE UBEZPIECZEŃ 1) ubezpieczenia emerytalne 2) ubezpieczenia rentowe ryzyka są niezależne od konkretnego tytułu do ubezpieczenia; wystarczy jeden tytuł do ochrony danego ryzyka 3) ubezpieczenia chorobowe chroni aktualny zarobek z danego tytułu ubezpieczenia 4) ubezpieczenia wypadkowe gdy istnieje zagrożenie wypadku przy pracy Zbieg obowiązku ubezpieczenia ma zastosowanie wyłącznie do ubezpieczenia emerytalnego i rentowego!!! PODZIAŁ TYTUŁÓW UBEZPIECZEŃ ogólne budżetowe niebudżetowe bezwzględne TYTUŁY BEZWZGLĘDNE Tytułami bezwzględnymi są: stosunek pracy członkostwo w rolniczych spółdzielniach produkcyjnych i w spółdzielczych kółkach rolniczych stosunek służby celnej pobieranie świadczeń szkoleniowych i socjalnych pobieranie zasiłku macierzyńskiego Pozostałe tytuły są tytułami ogólnymi. TYTUŁY OGÓLNE BUDŻETOWE wykonywanie odpłatnie pracy na podstawie skierowania do pracy w czasie odbywania kary pozbawienia wolności lub tymczasowego aresztowania pobieranie zasiłku dla bezrobotnych, świadczenia integracyjnego lub stypendium w okresie odbywania szkolenia, stażu lub przygotowania zawodowego dorosłych w drodze skierowania przez Powiatowy Urząd Pracy posługa duchowna czynna służba żołnierzy niezawodowych służba zastępcza urlop wychowawczy rezygnacja z pracy z tytułu opieki nad ciężko chorym członkiem rodziny pobieranie świadczenia pielęgnacyjnego 4 REGUŁY ZBIEGU OBOWIĄZKU UBEZPIECZENIA EMERYTALNEGO I RENTOWEGO Jeżeli zbiegają się tytuły bezwzględne – obowiązek ubezpieczenia dotyczy każdego z nich w razie zbiegu tytułu bezwzględnego z tytułem ogólnym – obowiązkiem ubezpieczenia objęty jest tytuł bezwzględny w razie zbiegu tytułów ogólnych – obowiązuje zasada pierwszeństwa w czasie jeśli jeden ze zbiegających się tytułów ogólnych jest tytuł powodujący obowiązek opłacenia składki przez budżet państwa – obowiązek ubezpieczenia dotyczy drugiego tytułu WYJĄTKI 1.reguła zbiegu tytułu bezwzględnego z ogólnym nie ma zastosowania do zbiegu umowy o pracę z wykonywaniem umowy zlecenia lub umowy agencyjnej w sytuacji uznawania wykonawcy tej umowy za pracownika (W takim przypadku osoby te podlegają obowiązkowi ubezpieczenia także z tytułów ogólnych). DEFINICJA PRACOWNIKA Art. 8. ustawy systemowej 2a. Za pracownika, w rozumieniu ustawy, uważa się także osobę wykonującą pracę na podstawie umowy agencyjnej, umowy zlecenia lub innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia, albo umowy o dzieło, jeżeli umowę taką zawarła z pracodawcą, z którym pozostaje w stosunku pracy, lub jeżeli w ramach takiej umowy wykonuje pracę na rzecz pracodawcy, z którym pozostaje w stosunku pracy. WYJĄTKI 2. reguła zwolnienia tytułu ogólnego w zbiegu z tytułem bezwzględnym nie obowiązuje także w odniesieniu do ubezpieczonych, których podstawą wymiaru składki z tytułu bezwzględnego jest niższa od kwoty minimalnego wynagrodzenia za pracę. (W takim przypadku osoby te podlegają obowiązkowi ubezpieczenia także z tytułów ogólnych). PODSTAWA WYMIARU SKŁADKI Z TYTUŁU BEZWZGLĘDNEGO W przypadku pracowników podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne stanowią przychody w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy (art. 18 ust. 1u.s.u.s.). Za przychody ze stosunku pracy w rozumieniu przepisów podatkowych uważa się wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności: wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za niewykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych Podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne pracownika, który poza umową o pracę świadczy pracę na podstawie umowy o dzieło, umowy agencyjnej, umowy zlecenia lub innej umowy o świadczenie usług, którą zawarł z własnym pracodawcą lub wykonuje na jego rzecz, stanowi suma przychodu ze stosunku pracy i wykonywanej umowy cywilnoprawnej (art. 18 ust. 1 a u.s.u.s.). PODSTAWA WYMIARU SKŁADKI Z TYTUŁU BEZWZGLĘDNEGO Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 10 stycznia 2007 r. III UK 123/06 Pojęcie "kwoty minimalnego wynagrodzenia" za pracę stanowiącej przychód z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy (art. 18 ust. 4 pkt 5 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, jednolity tekst: Dz.U. z 2007 r. Nr 11, poz. 74 ze zm.) nie jest - w przypadku zatrudnienia w niepełnym wymiarze czasu pracy - równoznaczne z "wysokością minimalnego wynagrodzenia" określoną w art. 8 ust. 1 ustawy z dnia 10 października 2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę (Dz.U. Nr 200, poz. 1679 ze zm.), wobec czego - pracownik zarabiający poniżej "kwoty minimalnego wynagrodzenia" i jednocześnie prowadzący działalność pozarolniczą - podlega ubezpieczeniu emerytalnemu i rentowemu z tytułu prowadzenia tej działalności. OSNP 2008/3-4/44 WYJĄTEK OD REGUŁY PIERWSZEŃSTWA W CZASIE – ZBIEGI TYTUŁÓW OGÓLNYCH dotyczy zbiegu umowy zlecenia albo umowy o pracę nakładczą z prowadzeniem pozarolniczej działalności gospodarczej (jedna z form pozarolniczej działalności). w sytuacji gdy wymiar składki z tytułu pierwszej w czasie umowy zlecenia albo umowy o pracę nakładczą jest niższy od najmniejszej podstawy z tytułu późniejszej działalności pozarolniczej, obowiązek ubezpieczenia dotyczy tej działalności PODSTAWĘ WYMIARU SKŁADEK NA UBEZPIECZENIA SPOŁECZNE DLA PRZEDSIĘBIORCÓW STANOWI ZADEKLAROWANA KWOTA, NIE NIŻSZA JEDNAK NIŻ: 1. 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego przyjętego do ustalenia kwoty ograniczenia rocznej podstawy wymiaru składek emerytalno-rentowych, ogłoszonego na dany rok kalendarzowy (składka w nowej wysokości obowiązuje od 1 stycznia do 31 grudnia danego roku; w 2014 r. najniższa podstawa wymiaru tych składek wynosi 2.247,60 zł, tj. 60% z kwoty 3.746 zł) lub 2. 30% kwoty minimalnego wynagrodzenia w przypadku gdy przedsiębiorca ma prawo do ulgi przewidzianej dla osób rozpoczynających działalność gospodarczą (w 2014 r. minimalna podstawa wymiaru tych składek wynosi 504 zł, tj. 30% z kwoty 1.680 zł). Tytuł, który został zwolniony z obowiązku ubezpieczenia z powodu zbiegu z innym tytułem może zostać objęty ubezpieczeniem na wniosek ubezpieczonego. ZBIEG OBOWIĄZKU UBEZPIECZENIA POWSZECHNEGO Z OBOWIĄZKIEM UBEZPIECZENIA ROLNICZEGO Zasada: obowiązek ubezpieczenia rolniczego jest wyłączony, jeżeli zbiega się z obowiązkiem innego ubezpieczenia społecznego. (pierwszeństwo ma tytuł nierolniczy). Wyjątek: dotyczy zbiegu ubezpieczenia rolniczego z obowiązkiem ubezpieczenia z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej na podstawie przepisów ustawy o swobodzie działalności gospodarczej. Rolnik prowadzący jednocześnie taką działalność gospodarczą podlega nadal ubezpieczeniu rolniczemu jeżeli w ciągu 14 dni od dnia rozpoczęcia działalności gospodarczej złoży w KRSU oświadczenie o kontynuowaniu tego ubezpieczenia. ZBIEG OBOWIĄZKU UBEZPIECZENIA SPOŁECZNEGO I PODLEGANIA ZAOPATRZENIU SPOŁECZNEMU 2 NIEZALEŻNE SYSTEMY W razie spełnienia jednocześnie warunków podlegania obu systemom obowiązkowi ubezpieczenia społecznego podlega się na zasadach ogólnych. Np. funkcjonariusz Policji, żołnierz zawodowy, sędzia, który zawarł umowę o pracę albo jest członkiem rolniczej spółdzielni produkcyjnej albo odbierają zasiłek macierzyński.
