Wartości (2)

Życietylkowtedymasens,
kiedymożemywnieśćcośwartościowego
dożyciainnychludzi.
Wartości tostandardynaszychmyśli,postaw,zachowań.Określają,kimjesteśmy,jak
żyjemyijaktraktujemyinnychludzi.Kształtujączłowiekaodwewnątrz.Sątonormyoraz
zasadypostępowania,któreumożliwiająrozwójichroniąprzedkrzywdzeniemsiebiei
innych.
HierarchiawartościwedługM.Schelera
religijne, duchowe - sacrum,
profanum
duchowe - estetyczne, piękno, prawda,
prawne - słuszne, szlachetne,
witalne - siła, zdrowie życie
użytecznościowe - wydajność, sprawność
hedonistyczne - przyjemność, przykrość, ból, rozkosz
Wartość-Zagrożenie
Wolność–samowola
Dobro/zło–mniejszezło
Otwartość–bezkrytycyzm
Tolerancja–akceptacjapatologii
Poszanowanieżycia–aborcja,eutanazja
Tradycja–postnowoczesność
Patriotyzm–europejskość
Religijność–laickość
Warto pomagać – Klub Szkolnego Wolontariatu
zainteresowanychodsyłamydozakładki–Wolontariat.
-
Poczuciewłasnejwartości
Poczuciewłasnejwartościdecyduje
ojakościżyciaczłowieka.
Ludziecorazczęściejzastanawiająsię,co
zrobić,abypodwyższyćpoczuciewłasnej
wartości.Skądbierzesiępoczuciewartości
ijakmożnajewzmocnić.
Dowiedzsiękoniecznie!
Czymjestpoczuciewłasnejwartości?
N. Branden, doktor psychologii, terapeuta i filozof, autor "Psychology of Self-
Esteem"stworzyłnastępującądefinicjępoczuciawłasnejwartości.Napisałon:Poczucie
własnej wartości to skłonność do doświadczania siebie, jako osoby kompetentnej w
zakresiestawianiaczoławyzwaniomprzynoszonymprzezżycie,atakżezasługującejna
szczęście."Tadefinicjapozwalawyraźnieoddzielićto,cojestpoczuciemwłasnejwartości
odtego,cojesttylkochwilowym,dośćpowierzchownymzadowoleniemzsiebie.
"Poczuciewłasnejwartościtoskłonnośćdodoświadczaniasiebiejakoosoby
kompetentnejizasługującejnaszczęście."
W definicji tej przede wszystkim rzuca się w oczy to, co jest początkiem budowania
poczuciawłasnejwartości,todoświadczaniesiebiejakoOSOBY.
Ludziezniskimpoczuciemwartościzadziwiającomałowiedząnaswójtemat.Kiedysię
rozmawia z kimś takim, można odnieść wrażenie, że lepiej się orientuje w życiu
otaczających go ludzi niż w swoim własnym. Są to osoby, które na pytanie, co u ciebie
słychaćodpowiadają-"mójmążprzestałpić"albo"dzieciskończyłystudia",albo"jużnie
wyrabiam,botenchcetego,tamtenpotrzebujetego,ajeszczektośinnymusimiećtamto".
Łatwiejimopowiadaćotym,czegochcą,potrzebują,myśląiprzeżywająinni,niżonisami.
Rozmawiającztakąosobą,możnaodnieśćwrażenie,żejestprzezroczysta,żewrelacjach
zinnymiwogólejejniemajakoosoby,którarównieżmajakieśpragnienia,chcenia,myśli
iemocjeionewcaleniemusząwspółgraćztym,coprzeżywająinniwokół.
Zacznijwięcodpoznaniasiebie!
Dlatego jeśli chcesz zbudować swoje poczucie wartości, to zacznij od tego, aby zacząć
traktowaćsiebiejakoosobę.Kogoś,kto,choćżyjezinnymi,jestodnichosobny.
Dopókinieczujeszsiebiejakoosoby,niemożeszteżpoczućtego,żemożeszradzićsobie
zżyciemiżezasługujesznadobrowpostaciszczęścia,miłości,powodzeniaiakceptacji.
(zartykułu*ElżbietyKalinowskiej-psychoterapeuty,Pierwszykrokdopoczuciawłasnejwartości,
opublikowanegonastroniewww.deon.pl)
Wartoprzeczytać:
AgnieszkaRybak-„Młodzi,aleniebardzogniewni…”
Najważniejszajestdlanichrodzina,największymautorytetem-JanPawełII.Ale
jużBoga,wiaręireligięspychająnakoniecrankingu.Polskamłodzież-chociaż
ceniwięzykrwi-jestaspołeczna,alepragmatyczna.
"Czyśtywybrankapunka,czyśtydziewczynaskina,najważniejsza,najważniejszajest
rodzina"-jaksięokazuje,piosenkaArturaAndrusatrafnieodczytujepriorytetypolskiej
młodzieży.Potwierdzajątobadania,którewubiegłymrokuprzeprowadziłwrazze
swoimistudentamiprof.RomanLeppertzKatedryPedagogikiOgólnejiPorównawczej
UniwersytetuKazimierzaWielkiegowBydgoszczy.
Rodzinakontraresztaświata
Ponad tysiąc stu maturzystów - głownie z województwa kujawsko-pomorskiego -
opowiadało badaczom o postawach życiowych i autorytetach. Projekt "Minimaliści,
marzyciele czy nieprzeciętnie ambitni. Orientacje życiowe maturzystów A.D. 2012"
badacze przygotowali w taki sposób, żeby pokazywał sposób myślenia młodzieży na
progużyciowychwyborów.
Tobowiemwłaśniepodkoniecliceummłodziludziestawiająsobiepytaniaoprzyszłość:
edukację i pracę. Ale też pytania egzystencjalne. Kim jestem? Z czym się identyfikuję?
Jakichdokonujęwyborów?WynikimówiąwieleomłodychPolakach.Przedewszystkim
to,żezdecydowanawiększośćszukaoparciawrodzinie.
Napytanieoto,cojestdlanichnajważniejsze,zdecydowanawiększośćodpowiedziała,że
relacjezbliskimi.Aż32proc.badanychwskazałonarodzinęidom.-Wydajemisię,że
choćuwielbiamwolność,podróżeichcęsięzajmowaćczymśnieprzeciętnym,tojednak
ludziebliscysądlamnienapierwszymmiejscu-uzasadniałjedenzmaturzystów.
-Wyniknaszychbadańwskazuje,żebłędnajesttezaokryzysierodziny.Zmieniłosięsamo
pojęcierodziny,aleniestosunekdoniej.-podkreślaprof.Leppert.Zaznacza,że-wbrew
pozorom-jesttowybórpragmatyczny.Młodziludziewidzą,żeprzyszłąpozycjężyciową
mogą zawdzięczać przede wszystkim bliskim. To najbliżsi krewni stanowią dla nich
oparcie-najpierw,zapewniającimśrodkifinansowenaedukację,apotem,pomagającw
znalezieniu pracy. Maturzyści obserwują, co się dzieje z ich starszym rodzeństwem i
kolegami.Widzą,żetowłaśniemłodychnajbardziejdotykabezrobocie.Inawetwyższe
wykształcenietegoniezmienia.Stądwrażenie,żemożnaliczyćtylkonarodzinę.
- Niepokojąca jest coraz większa próżnia socjologiczna, która powstaje między takimi
kategoriami jak rodzina i naród. To oznacza, że więzi społeczne są u nas nadal bardzo
słabe. Dobro publiczne u nas nie istnieje. Obca jest cała reszta ludzi. To martwi, bo
społeczeństwoistniejenietylkoprzezwięzipierwotne,aletakżeprzezrelacjezinnymi
osobami. - mówi prof. Leppert. Potwierdza to Renata Karwowska, polonistka i
wychowawcamłodzieżywrenomowanymwarszawskimliceumim.WładysławaIV.-Nie
szukasięautorytetówwśrodowiskuznanym,alepozarodziną.Niebędzietonauczyciel,
lekarz,sędzia,dziennikarz.Niemamywiedzyoludziachzpasją,dobrzewykonywujących
swojąpracę.
Rodzina to również silne zaplecze eksperckie. - Informacji na temat otaczającej ich
rzeczywistościposzukująprzedewszystkimunajbliższych-konstatująbadacze.Szkoła
traktowana jest bardziej jako miejsce spotkań, niż źródło wiedzy. Jeśli młodzi ludzie
czegośniewiedzą,pytająkogośzrodziny.Mająteżzaufaniedowłasnejwiedzy.Ponad
połowauważa,żejestonawystarczająca,byporadzićsobiewprzyszłości.Prawie70proc.
podkreśla, że zawdzięcza ją rodzinie. Drugim co do ważności źródłem informacji są
koledzy.
Celebrycikontraprawdziweżycie
Kiedy kilka lat temu firma Millward Brown SMG/KRC przeprowadziła dla
"Rzeczpospolitej"badanianatematautorytetówwśródmłodzieży,okazałosię,żewzorce
osobowestanowiądlaniejgłówniecelebryci.IdolamisąJerzyOwsiak,KubaWojewódzki,
Szymon Majewski, Wojciech Cejrowski, Dalajlama, Ewa Drzyzga oraz Robert Kubica.
Tamtebadaniawstrząsnęłyopiniąpubliczną.Byłyszerokokomentowane,bonaliścienie
znalazłsiężadenpisarzaninaukowiec.
Socjologowie wskazywali wtedy, że coraz większą rolę w kształtowaniu postaw
młodzieżyodgrywająmedia.Zaśrodziceirodzinaprzestająbyćważniwżyciumłodego
pokolenia. Nie stanowią autorytetu z powodu wzrostu znaczenia nowych sposobów
komunikowania. Internet, portale społecznościowe, nowe technologie to dziś dla
nastolatkówcośzupełnienaturalnego.Młodzisamimusząpełnićfunkcjęprzewodników
rodzicówpotymwspółczesnymświecie.Wzwiązkuztymcorazmniejjestszansnato,by
torodzicebylidlanichautorytetem-komentowalisocjologowie.
Innibadaczezauważalijednak,żewwielubadaniachwidaćolbrzymiąrolęrodziców.Gdy
zapytać bowiem młodych ludzi o poglądy polityczne, najczęściej odpowiadają, że mają
takiesame,jakrodzice.Jeślipostawićpytanieowybórstudiów,tozadecydowaliotym
albosami,albozaradąrodziców.
Badania zespołu prof. Lepperta potwierdzają opinie o niezagrożonej pozycji rodziny.
Ankietowanimaturzyścijakoautorytetynajczęściejtraktująwłaśnienajbliższych.Poza
nimiwskazywaligłównienaJanaPawłaII.Jesttootylezrozumiałe,żejegośmierćbyła
ważnymwydarzeniemwokresieichdzieciństwa.Tewspomnieniautrwalająsięwtrakcie
kolejnychdnipapieskich.Zaskakującejednak,żejednocześnie"Boga,religię,wiarę,czyste
sumienie, bycie dobrym człowiekiem" jako najważniejsze w życiu wybrał tylko 1 proc.
respondentów.
RenataKarwowskatłumaczy,żemłodziceniąautentyzmiżywedoświadczenie.-Jestto
pokolenie, które miało szczęście widzieć jeszcze prawdziwe świadectwo człowieka
obcującegozBogieminiosącegoDobrąNowinęcałemuświatu.Wyrazistośćisiłatego
autorytetu pozostały. Codzienność natomiast to obserwacje przynoszące zupełnie inne
oceny.Trudnojestznaleźćwśródnasludzipogodnych,uśmiechniętych,będącychzawsze
dobrejmyśli-atakipowinienbyćchrześcijanin.Powszechnezjawiskotodysproporcje
międzydeklaracjamiawłasnymzachowaniem.Jeślidotegododaćnaturalnymłodzieńczy
krytycyzm,tomożeprowadzićdosurowychocen.
Anihedoniści,aniidealiści
Zbadańwynikatakże,żewspółczesnamłodzieżniejestteż-wbrewobiegowejopinii-
nastawiona do życia szczególnie hedonistycznie. Wśród najważniejszych wydarzeń
rzadkowymienianesąimprezy.-Wsobotęwieczoremwcentrummiastaczęstomożna
zobaczyć młodych ludzi resetujących się z codzienności. Jednak wolontariat, szkoły
muzyczne, drużyny harcerskie, noce muzeów, maratony - nie wspominając już o
typoworeligijnychimprezach-wdużejmierzeopierająsięnamłodych.-wskazuje
RenataKarwowska.
Młodzisąambitni.Chcąwżyciuosiągnąćwiele.Zanajważniejszysposóbrealizacjitego
celu uznają zdobycie wykształcenia. Jednak już na drugim miejscu znalazła się
rodzina-toonabowiemstwarzawarunkidotego,bysiękształcić.Ważnajesttakże
potrzebasamorealizacjiiwiarawewłasnesiły.
Jeślisięmartwią,tonieostudia,leczoto,żenieznajdąponichpracy.Iżenieudaimsię
założyćrodziny.Rzadkomyśląotym,żemogąstracićzdrowie,cierpieć,zachorowaćczy
umrzeć.Bardziejniepokoiichto,żeżyciowychcelównieudaimsięzrealizowaćzpowodu
niepowodzenia,porażki,błędów,brakuszczęścia.Bojąsiętakżezłegonastawieniainnych
osób, oszustw, nieuczciwości i rywalizacji. - Perfidne sposoby oszustwa, bezwzględne
wykorzystywanie czyjejś niewiedzy, manipulacje, nastawienie na zysk, a wreszcie
rywalizacjaikonkurencjaopisywanesąjakoobrazwspółczesności.Aprzecieżtozjawiska
typowenietylkodlanaszegokraju.Widząniewielestarszychodsiebiekolegówbezpracy
-tomusiichmartwićiniepokoić.Dlategozastanawiająsię,czydrugiczłowiektobliźni
czyrywal.-tłumaczyRenataKarwowska.
Badaczezauważają,żeobawymaturzystówzwiązanezpracąstająsiętakistotne,żeaż
nieadekwatne do wieku. Są starzy mentalnie. Prof. Leppert podsumowuje. - Oni nie są
naiwni.Wyzbywająsięmłodzieńczegoidealizmu.
(artykułzamieszczonynastroniewww.deon.pl)
Red.iopracowanie:AgnieszkaJabłonowska