Projekt systemowy współfinansowany przez Unię Europejską ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki 2007-2013, Priorytet IX, Działanie 9.4. Wysoko wykwalifikowane kadry systemu oświaty www.nauczyciele.org.pl UMIEJĘTNOŚCI MATEMATYCZNE UCZNIÓW KLAS IV-VI 5 godz. w tym 1 godz. pracy własnej Plan zajęć Moduł 1: Podstawa programowa z matematyki z uwzględnieniem celów edukacyjnych i treści nauczania mających zastosowanie w nauczaniu przyrody. Czas: 105min Moduł 2: Umiejętności matematyczno – przyrodnicze w standardach wymagań egzaminacyjnych do sprawdzianu oraz zadaniach przyrodniczych obecnych na dotychczasowych sprawdzianach. Czas: 135min Moduł 3: Tworzenie zadań sprawdzających umiejętności przyrodnicze, wykorzystujących umiejętności matematyczne uczniów (praca własna uczestników). nauczanie przyrody. Czas: 60min Moduł 1: Podstawa programowa z matematyki z uwzględnieniem celów edukacyjnych i treści nauczania mających zastosowanie w nauczanie przyrody. Cele: Po zajęciach uczestnik powinien: -znać różnice pomiędzy treściami nauczania a celami edukacyjnymi i osiągnięciami ucznia -określać, jakie treści przyrodnicze może kształcić na lekcjach matematyki -podać osiągnięcia matematyczno- przyrodnicze ucznia kończącego klasę VI Podstawa programowa matematyki dla klas IV-VI Zawiera: -cele edukacyjne -zadania szkoły -treści nauczania (w postaci haseł) Cele edukacyjne z: matematyki 1. Przyswojenie podstawowych pojęć i umiejętności matematycznych znajdujących zastosowanie w najprostszych sytuacjach praktycznych, w szczególności opanowanie: 1) sprawnego wykonywania obliczeń na liczbach naturalnych, ułamkach zwykłych i dziesiętnych, 2) umiejętności rozwiązywania zadań prowadzących do obliczeń arytmetycznych, użycia wzoru lub rozwiązania łatwego równania pierwszego stopnia z jedną niewiadomą, 3) umiejętności wykorzystania najprostszych pojęć geometrii w sytuacjach praktycznych; rozwój wyobraźni przestrzennej, 4) wprowadzenie do gromadzenia danych, ich porządkowania i tworzenia ich najprostszych reprezentacji. 2. Wyrobienie nawyku obserwacji, eksperymentowania, samodzielnego poszukiwania i zdobywania informacji. przyrody 1. Zainteresowanie światem, jego różnorodnością, bogactwem i pięknem. 2. Rozumienie zależności istniejących w środowisku przyrodniczym. 3. Zdobycie umiejętności obserwacji zjawisk przyrodniczych i dokonywania ich opisu. 4. Poznanie współzależności człowieka i środowiska. 5. Poznanie zachowań sprzyjających bezpieczeństwu ludzi i przyrody. 6. Wyrobienie poczucia odpowiedzialności za środowisko. Zadania szkoły 1. 2. 3. 4. matematyka Zapewnienie kształcenia promującego samodzielne, krytyczne i twórcze myślenie; ograniczenie do minimum działań schematycznych i odtwórczych. Zapewnienie każdemu uczniowi warunków do rozwoju zdolności matematycznych na miarę jego możliwości poznawczych. Przygotowanie uczniów do samodzielnego zdobywania wiedzy na dalszych etapach edukacji. Wdrożenie uczniów do korzystania z nowoczesnych narzędzi (kalkulatory, komputery) i źródeł informacji (podręczniki, atlasy, encyklopedie). przyroda 1. Dostarczanie wiedzy na temat człowieka, udzielanie uczniowi pomocy w rozumieniu samego siebie. 2. Przekazywanie wiedzy na temat budowy i złożoności świata ożywionego i nieożywionego oraz warunków życia. 3. Umożliwianie prowadzenia obserwacji środowiska w najbliższej okolicy oraz poznawanych regionach. 4. Przeprowadzanie ćwiczeń kształtujących umiejętność orientowania się w terenie i na mapie. 5. Umożliwianie prowadzenia obserwacji zjawisk przyrodniczych, wykonywania prostych eksperymentów i interpretowania ich wyników. 6. Pobudzanie wrażliwości uczniów na piękno świata i wartość życia. 7. Kształtowanie postawy szacunku do zwierząt i przyrody oraz odpowiedzialności za ich stan. Osiągnięcia ucznia z: matematyki 1. Uzyskanie sprawności w wykonywaniu obliczeń na liczbach naturalnych, ułamkach zwykłych i dziesiętnych, także za pomocą kalkulatora. 2. Mierzenie i obliczanie długości, kąta, pola, objętości, czasu, wagi w sytuacjach praktycznych. 3. Posługiwanie się planem i mapą. 4. Rozwiązywanie zadań dotyczących sytuacji praktycznych, prowadzących do obliczeń arytmetycznych, zastosowania wzoru lub rozwiązania łatwego równania pierwszego stopnia z jedną niewiadomą. 5. Odczytywanie informacji z prostych wykresów i diagramów przyrody 1. Całościowe postrzeganie rzeczywistości przyrodniczej. 2. Obserwowanie przyrodniczych składników środowiska i ich opis. 3. Gromadzenie i integrowanie wiedzy koniecznej do opisywania zjawisk przyrody. 4. Rozpoznawanie stanów fizjologicznych organizmu człowieka. Dbałość o zdrowie przez stosowanie zasad higieny i korzystanie z różnych form rekreacji. 5. Dostrzeganie walorów przyrodniczych najbliższego regionu, znajomość prawnie chronionych obiektów i obszarów przyrodniczych. Rozpoznawanie, z wykorzystaniem atlasów i prostych kluczy, pospolitych gatunków roślin i zwierząt. 6. Dostrzeganie zależności między czynnikami środowiska przyrodniczego i kulturowego. 7. Wyjaśnianie zjawisk fizycznych i astronomicznych. 8. Obserwowanie i identyfikowanie różnorodnych substancji i procesów chemicznych w najbliższym otoczeniu. 9. Właściwe korzystanie z dostępnych produktów chemicznych. 10. Dostrzeganie wpływu działalności człowieka na środowisko przyrodnicze. 11. Orientowanie się w terenie. 12. Czytanie i interpretowanie map, wykresów, tabel. 13. Rozwiązywanie prostych zadań problemowych dotyczących miejsca zamieszkania i okolicy. 14. Dostrzeganie kulturowych walorów najbliższego regionu. Treści nauczania 1. Liczby naturalne 2. Liczby całkowite 3. Ułamki zwykle 4. Ułamki dziesiętne 5. Wzory i równania 6. Elementy statystyki opisowej 7. Figury płaskie 8. Bryły Wybrane treści 1. Liczby naturalne: 1) liczby naturalne w dziesiątkowym układzie pozycyjnym, 2) porównywanie liczb naturalnych; znaki <, =, >, 3) dodawanie, odejmowanie, mnożenie i dzielenie liczb naturalnych, kwadraty i sześciany liczb naturalnych, 4) reguły dotyczące kolejności wykonywania działań, 5) dzielenie z resztą liczb naturalnych, 6) podzielność liczb naturalnych; liczby pierwsze i złożone, 7) cechy podzielności przez 2, 3, 5, 9, 10, 100, 8) porównywanie różnicowe i ilorazowe liczb naturalnych, 9) rozwiązywanie zadań tekstowych prowadzących do obliczeń na liczbach naturalnych, 10) zapis liczb w systemie rzymskim. Moduł 2: Umiejętności matematyczno – przyrodnicze w standardach wymagań egzaminacyjnych do sprawdzianu oraz zadaniach przyrodniczych obecnych na dotychczasowych sprawdzianach. Cele: Po zajęciach uczestnik powinien: - określić umiejętności matematyczno-przyrodnicze zawarte w standardach egzaminacyjnych dla sprawdzianu - analizować proces tworzenia zadania egzaminacyjnego -sporządzić opis zadania egzaminacyjnego ( wyjaśnić związek zadania egzaminacyjnego z podstawą programową i standardami wymagań egzaminacyjnymi) - znać ogólne zasady punktowania zadań -budować zadanie w oparciu o standardy i podstawę programową -znać topologię zadań pisemnych - ułożyć zadanie matematyczne zawierające treści z przyrody - znać zmiany w podstawie programowej i standardach egzaminacyjnych Standardy wymagań egzaminacyjnych 1. 2. 3. 4. 5. 1. 2. 3. 4. 5. CZYTANIE PISANIE ROZUMOWANIE KORZYSTANIE Z INFORMACJI WYKORZYSTYWANIE WIEDZY W PRAKTYCE Topologia pisemnych zadań tekstowych Zadania otwarte 1.Krótkiej odpowiedzi(KO)-3min -odpowiedź pojedyncza -wyliczanie 2.Z luką(L)-1min -uzupełnianie -korekta 3.Rozszerzonej odpowiedzi ®10-15min -Czynności słowne -czynności na symbolach Zadania zamknięte 1.Na dobieranie(D)-4-5min -przyporządkowanie -klasyfikacja -uporządkowanie 2.Wielokrotnego wyboru(WW)1,5min -jedna odpowiedź prawdziwa -jedna odpowiedź fałszywa -najlepsza odpowiedź -zmienna liczba prawidłowych odpowiedzi 3.Prawda-fałsz-0,5min -wybór alternatywny Wybór skalowany Wybrane zadania Zadanie1 W lutym lub na początku marca, zanim rozwiną się pąki, trzeba przyciąć gałęzie drzew. Grządki w ogrodzie wymagają przekopania i nawożenia. Wszyscy przygotowują się do wiosny. Uczniowie klasy szóstej postanowili wykonać budki lęgowe dla ptaków. Rysunek obok przedstawia projekt, zgodnie z którym je wykonali. Podstawa dolna ma kształt kwadratu, z wszystkie ściany boczne są do niej prostopadle. Wszystkie ściany boczne, podstawa górna i dolna mają kształt: A. A.czworokątów B. B. równoległoboków C. C. prostokątów D. D. Kwadratów 3dm 4dm 4dm 3dm 2dm Zadanie sprawdza standard 3.6.b.Treść z podstawy programowej 8.1 Prawidłowa odpowiedź A. Zadanie 2 Przy planowaniu grupa przyjaciół musiała uwzględnić życzenia rodziców. Paweł sprawdził w kalendarzu, że w dniu wyprawy słońce zachodzi o 19:30. Ile czasu może trwać wycieczka, jeżeli wyruszą o 8:45? A.10h 45min B.11h 15min C.10h 85min D.11h 45min Zadanie sprawdza standard 5.3e. Treść z podstawy programowej Zadanie 3 Po 20 marca dokonano pomiarów temperatury powietrza o godzinie 2 nad ranem. Wyniki pomiarów przedstawiono w tabeli. Dzień Temperatura (w 0C) 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 3 0 -2 1 -3 4 7 6 6 5 4 Największa różnica pomiędzy temperaturami wynosi: A. 80 C B. 30C C.70C D. 100C Zadanie sprawdza standard 3.7b. Treść z podstawy programowej matematyka 2.4 przyroda 10. Zadanie 4(0-4)RO Według pewnego przepisu z 5 kilogramów truskawek można otrzymać 2,5 kg dżemu. Masz 8 słoików dżemu po 250 gramów w każdym. Ile kilogramów truskawek zużyto, jeżeli dżem zrobiono zgodnie z tym przepisem? Zadanie sprawdza standard 3.8 i 5.3. Treść z podstawy programowej 4.6 BIURO PROJEKTU Zachodniopomorskie Centrum Doskonalenia Nauczycieli ul. Gen. J. Sowińskiego 68, p. 35 70-236 Szczecin tel.: 091/435 06 29 e-mail: [email protected] www.nauczyciele.org.pl