CZY ZNASZ TE LICZBY? Liczby palindromiczne Liczbę naturalną, którą czyta się tak samo od początku i od końca nazywamy palindromem. Przykłady liczb palindromicznych: 55, 494, 30703, 414, 5115... Liczby zaprzyjaźnione Dwie liczby naturalne nazywamy zaprzyjaźnionymi, gdy każda z nich jest równa sumie dzielników właściwych drugiej liczby (dzielnik właściwy liczby to każdy jej dzielnik mniejszy od tej liczby). Przykładem pary najmniejszych liczb zaprzyjaźnionych są liczby 220 i 284. Sprawdzenie: Dzielniki właściwe liczby 220 to: {1,2,4,5,10,11,20,22,44,55,110} więc 1+2+4+5+10+11+20+22+44+55+110=284 Dzielniki właściwe liczby 284 to: {1,2,4,71,142} więc 1+2+4+71+142=220 Inną parą liczb zaprzyjaźnionych jest para liczb 1184 i 1210. Każda liczba doskonała jest zaprzyjaźniona ze sobą. Znanych jest blisko 8000 par liczb zaprzyjaźnionych, nie wiadomo jednak, czy istnieje ich nieskończenie wiele. Liczby zaprzyjaźnione znane były już w szkole Pitagorasa (VI w.p.n.e), przypisywano im znaczenie mistyczne. Starożytni Grecy wierzyli, że amulety z wygrawerowanymi liczbami zaprzyjaźnionymi zapewniają szczęście w miłości. Liczby lustrzane Liczby lustrzane to takie dwie liczby, które są lustrzanym odbiciem, np.: 125 i 521, 68 i 86, 3245 i 5423, 17 i 71. Jeżeli napiszemy dowolną liczbę i jej lustrzane odbicie , np.1221, to tak otrzymana liczba jest podzielna przez 11. Liczby doskonałe Liczbę naturalną nazywamy doskonałą, gdy jest ona sumą wszystkich swoich dzielników właściwych. Przykładem takich liczb są np. 6, 28, 496. Sprawdzenie Dzielniki właściwe tych liczb (dzielnik właściwy liczby to każdy dzielnik mniejszy od tej liczby) to: D6={1,2,3} 1+2+3=6 D28={1,2,4,7,14} 1+2+4+7+14=28 D496={1,2,4,8,16,31,62,124,248} 1+2+4+8+16+31+62+124+248=496 Liczby Fibonacciego Liczby naturalne tworzące ciąg o takiej własności, że kolejny wyraz (z wyjątkiem dwóch pierwszych) jest sumą dwóch poprzednich (tj. 1,1,2,3,5,8,13... ). Nazwa pochodzi od imienia Leonarda z Pizy zwanego Fibonaccim, który w 1202 podał ten ciąg. Liczby pierwsze Liczbę naturalną, która ma dokładnie dwa dzielniki ( jedynkę i samą siebie), nazywamy liczbą pierwszą. Liczb pierwszych jest nieskończenie wiele np. 2,3,5,7,11,13,17,….. D2=={1,2} D3={1,3} D5={1,5} D7={1,7} Liczby bliźniacze Dwie liczby pierwsze różniące się o 2 to liczby bliźniacze. Przykładami par liczb bliźniaczych są: 3 i 5 ; 5 i 7; 11 i 13 ; Liczby trójkątne Nazwa "liczby trójkątne" pochodzi stąd, że każda taka liczba o numerze n jest liczbą np. kół jednakowej wielkości, z których można ułożyć trójkąt równoboczny o boku zbudowanym z n kół. Oto sposób odnajdywania kolejnych liczb trójkątnych i zarazem ich geometryczna ilustracja: Na przykład: 1, 3, 6, 10, 15, 21, 28, 35, ... Poniższa tabela ilustruje zależność między numerem liczby trójkątnej (wskaźnikiem, indeksem), a samą liczbą trójkątną Numer liczby 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 ... Liczby trójkątne 1 3 6 10 15 21 28 36 45 55 66 78 91 105 120 ... Liczby kwadratowe Nazwa "liczby kwadratowe" pochodzi stąd, że każda taka liczba o numerze n jest liczbą np. kół jednakowej wielkości, z których można ułożyć kwadrat o boku zbudowanym z n kół. Oto sposób odnajdywania kolejnych liczb kwadratowych i zarazem ich geometryczna ilustracja: Poniższa tabela ilustruje zależność między numerem liczby kwadratowej (wskaźnikiem, indeksem), a sama liczbą kwadratową: Numer liczby 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 ... Liczby kwadratowe 1 4 9 16 25 36 49 64 81 100 121 144 169 196 225 ... Na podstawie słowników matematycznych i informacji zawartych w internecie wiadomości zebrała i opracowała Barbara Bednarczyk.