Dr Ewa Włodarczyk Zakład Badań Środowisk Wychowawczych Wydział Studiów Edukacyjnych Program zajęć fakultatywnych 1. Nazwa: Macierzyństwo w doświadczeniu indywidualnym i społecznym 2. Odbiorca: słuchacze kierunku pedagogika z dowolnej specjalności studiów, II i III rok studiów I stopnia oraz I i II rok studiów II stopnia 3. Liczba godzin: 30 4. Forma zajęć: wykład (8 godzin) oraz konwersatorium (22 godziny) 5. Oczekiwane efekty kształcenia: Student zyskuje orientację w wielości wymiarów macierzyństwa i nabywa wiadomości o jego aspekcie antropologiczno – historycznym, demograficznym, społeczno-kulturowym, psychologicznym i pedagogicznym. Rozszerza zakres wiedzy na temat obrazów macierzyństwa w szczególnie trudnych sytuacjach życiowych oraz poznaje związaną z nimi psychospołeczną charakterystykę doświadczeń macierzyńskich wpisanych w te sytuacje. 6. Treści programowe: Kurs wprowadza w wybrane zagadnienia dotyczące indywidualnej i społecznej perspektywy macierzyństwa. - Macierzyństwo jako przedmiot zainteresowań dyscyplin podstawowych i prakseologicznych – w formie wykładowej. Literatura: Badinter E., Historia miłości macierzyńskiej, przekł. K. Choiński, Warszawa 1998 Bem S. L., Męskość – kobiecość. O różnicach wynikających z płci, przekł. S. Pikiel, Gdańsk 2000 Bolewski J. (red.), Kobieta w nowym wieku, Kraków 2001 Brannon L., Psychologia rodzaju, przekł. M. Kacmajor, Gdańsk 2002 1 Ciechomska M., Od matriarchatu do feminizmu, Poznań 1996 Hołówka T. (wybr. i przekł.), Nikt nie rodzi się kobietą, Warszawa 1982 Maciarz A., Macierzyństwo w kontekście zmian społecznych, Warszawa 2004 Mandal E., Podmiotowe i interpersonalne konsekwencje stereotypów związanych z płcią, Katowice 2000 Miluska J., Tożsamość kobiet i mężczyzn w cyklu życia, Poznań 1996 Miluska J., Boski P. (red.), Męskość – kobiecość w perspektywie indywidualnej i kulturowej, Warszawa 1999 Miluska J., Pakszys E. (red.), Humanistyka i płeć. Studia kobiece z psychologii, filozofii i historii, Poznań 1995 Moir A., Jessel D., Płeć mózgu, przekł. N. Kancewicz – Hoffmann, Warszawa 1993 Titkow A., Domański H. (red.), Co to znaczy być kobietą w Polsce, Warszawa 1995 - Postacie trudnego macierzyństwa – wybrane aspekty utrudnionej realizacji roli macierzyńskiej (np. macierzyństwo nastoletnie, macierzyństwo w sytuacji niepełnosprawności dziecka, samotne macierzyństwo, dzieciobójstwo, macierzyństwo w warunkach izolacji więziennej, tzw. późne macierzyństwo, różne oblicza macierzyństwa niespełnionego, dylematy dotyczące trudności łączenia macierzyństwa z życiem zawodowym itp.) – w formie konwersatorium Literatura: Bidzan M., Nastoletnie matki. Psychologiczne aspekty ciąży, porodu i połogu, Kraków 2007 Bielawska-Batorowicz E., Psychologiczne aspekty prokreacji, Katowice 2006 Karwowska M., Macierzyństwo wobec dziecka niepełnosprawnego intelektualnie, Bydgoszcz 2007 Kornas-Biela D. (red.), Oblicza macierzyństwa, Lublin 1999 Kościelska M., Trudne macierzyństwo, Warszawa 1998 Kuryś K., Urodzenie pierwszego dziecka jako wydarzenie krytyczne w życiu kobiet i mężczyzn, Kraków 2010 Lesińska-Sawicla M., Późne macierzyństwo. Studium socjomedyczne, Kraków 2008 Marzec – Holka K., Dzieciobójstwo. Przestępstwo uprzywilejowane czy zbrodnia, Bydgoszcz 2004 Matysiak-Błaszczyk A., Włodarczyk E., Macierzyństwo za kratami, „Pedagogika Społeczna”, nr 2-4/2004 2 Remisz M., Funkcje opiekuńczo-wychowawcze rodzin niepełnych i ich wspomaganie, Piotrków Trybunalski 2006 7. Warunki zaliczenia: - obecność na zajęciach (dopuszczalna jedna nieobecność), - aktywność w dyskusji na temat poruszanych zagadnień, - przygotowanie pracy pisemnej na temat wybranego obszaru problemowego mieszczącego się w zakresie problematyki zajęć fakultatywnych oraz jej prezentacja w ramach ćwiczeń. 8. Literatura podstawowa: Brannon L., Psychologia rodzaju, przekł. M. Kacmajor, Gdańsk 2002 Budrowska B., Macierzyństwo jako punkt zwrotny w życiu kobiety, Wrocław 2000 Ciechomska M., Od matriarchatu do feminizmu, Poznań 1996 Kornas-Biela D. (red.), Oblicza macierzyństwa, Lublin 1999 Maciarz A., Macierzyństwo w kontekście zmian społecznych, Warszawa 2004 Kościelska M., Trudne macierzyństwo, Warszawa 1998 Moir A., Jessel D., Płeć mózgu, przekł. N. Kancewicz – Hoffmann, Warszawa 1993 Włodarczyk E., Młodzież wobec macierzyństwa i jego kulturowej kreacji, Poznań 2008 9. Literatura uzupełniająca: Augustyn J. SJ (red.), Macierzyństwo, Kraków 1998 Badinter E., Historia miłości macierzyńskiej, przekł. K. Choiński, Warszawa 1998 Bem S. L., Męskość – kobiecość. O różnicach wynikających z płci, przekł. S. Pikiel, Gdańsk 2000 Bolewski J. (red.), Kobieta w nowym wieku, Kraków 2001 Hołówka T. (wybr. i przekł.), Nikt nie rodzi się kobietą, Warszawa 1982 Mandal E., Podmiotowe i interpersonalne konsekwencje stereotypów związanych z płcią, Katowice 2000 Miluska J., Tożsamość kobiet i mężczyzn w cyklu życia, Poznań 1996 Miluska J., Boski P. (red.), Męskość – kobiecość w perspektywie indywidualnej i kulturowej, Warszawa 1999 Miluska J., Pakszys E. (red.), Humanistyka i płeć. Studia kobiece z psychologii, filozofii i historii, Poznań 1995 Titkow A., Domański H. (red.), Co to znaczy być kobietą w Polsce, Warszawa 1995 3