Grupy

Grupa to dwie lub więcej osób, które przyjmują na
siebie role związane z zaangażowaniem w struktury
grupowe; różnią się statusem; wchodzą we
wzajemne interakcje; tworzą między sobą więzi
o różnej sile; zgadzają się w zakresie podstawowych
celów, jakie grupa ma realizować, przy czym nie
wyrzekają się swoich celów osobistych; podlegają
zmianom z upływem czasu i podporządkowują
swoje postępowanie ustalonym przez grupę normom.
(C. K. Oyster: Grupy)
ROLE czyli zestaw oczekiwanych zachowań
percepcja roli, oczekiwania społeczne
związane z rolą, komplementarność ról,
klarowność roli, ambiwalencja roli, role
zadaniowe, przeciążenie rolą, konflikt ról...
WIĘŹ OBIEKTYWNA: poczucie wspólnoty
wynikające z podobieństwa sytuacji życiowej,
wieku, miejsca zamieszkania, zawodu itp.
WIĘŹ SUBIEKTYWNA: poczucie wspólnoty
z członkami grupy do której należymy.
WIĘŹ BEHAWIORALNA: podobne lub wspólne
działania podejmowane przez członków grupy.
STATUS czyli prestiż
przypisany pewnej pozycji
INTERAKCJE:
-służące wymianie informacji
-służące podejmowaniu decyzji
-towarzyszące szczególnym zdarzeniom
CELE
(racja bytu każdej grupy)
- cele formalne
- cele nieformalne
NORMY opisują jak określone
standardy intelektualne i standardy
zachowania znajdują zastosowanie
na gruncie grupy (normy dotyczące
działań, wyglądu, nieformalnych
układów społecznych, alokacji
dóbr).
Tendencyjne spostrzeganie tych samych cech w odniesieniu do grupy własnej
i do grupy obcej
GRUPA WŁASNA
•
•
•
•
•
•
•
•
asertywny
dokładny
ostrożny
patriota
pewny siebie
elastyczny
nieugiety
niefrasobliwy
GRUPA OBCA
•
•
•
•
•
•
•
•
rozpychający się łokciami
drobiazgowy
tchórzliwy
nacjonalista
zarozumiały
chwiejny
sztywny
leniwy
Tendencyjne spostrzeganie tych samych cech w odniesieniu do grupy
własnej i do grupy obcej
GRUPA WŁASNA
•
•
•
•
•
•
•
•
•
pracowity
pełen rezerwy
oddany
nieustępliwy
prostolinijny
sprytny
dociekliwy
odważny
taktowny
GRUPA OBCA
•
•
•
•
•
•
•
•
•
zaharowany
snob
fanatyczny
małoduszny
naiwny
przebiegły
wścibski
nieroztropny
nieszczery
W ciągu najbliższych minut zajmiemy
się badaniem wzrostu efektywności
uczenia się w grupach
Prezentujemy grupie uczniów problem do
rozwiązania …
Dzielimy grupę na mniejsze zespoły (4-6 osób)
i prosimy o podjęcie próby rozwiązania
problemu...
Praca samodzielna
Proszę o rozważenie i zapisanie jakie są
charakterystyczne cechy
a/ grup efektywnych
b/grup nieefektywnych
Czas: 5 minut
Praca w parach („jedynki” z „dwójkami”)
Proszę o rozważenie jakie są
charakterystyczne cechy
a/ grup efektywnych
b/grup nieefektywnych
Czas: 10 minut
Bardzo proszę każdą osobę o sporządzanie
notatek
Praca w zespołach czteroosobowych („jedynki” z „jedynkami”,
„dwójki” z „dwójkami”)
Proszę o rozważenie (porównanie notatek)
jakie są charakterystyczne cechy
a/ grup efektywnych
b/grup nieefektywnych
Czas: 10 minut
Bardzo proszę każdą osobę o sporządzanie
notatek
Proszę porównać sporządzone w trakcie pracy
grupowej charakterystyki zespołów
efektywnych i nieefektywnych
z charakterystyką opracowaną przez
Douglasa McGregora
Grupa efektywna (1):
• Panuje w niej nieformalna „wygodna” atmosfera, która
sprzyja utrzymaniu zainteresowania uczestników zajęć.
• Wszyscy członkowie grupy biorą udział w dyskusji;
każdy „trzyma się” tematu.
• Każdy uczestnik rozumie postawione przed grupą
zadanie.
• Wszyscy słuchają się wzajemnie; każdy ze zgłaszanych
pomysłów jest brany pod uwagę.
• W przypadku braku zgody grupa pracuje spokojnie nad
wybraniem najlepszego pomysłu; gdy zapada ostateczna
decyzja „co i jak robimy”, nikt nie jest niezadowolony.
Grupa efektywna(2):
• Wszyscy pracujący w danej grupie czują się wolni i mówią
to, co myślą.
• Każdy wie, co inni uczestnicy czują w związku z tym, co
stanowi przedmiot dyskusji.
• Różne osoby pełnią od czasu do czasu rolę lidera.
• Grupa jest świadoma swoich osiągnięć oraz tego jak
pracowała, jakie czynniki wzmacniały, a jakie utrudniały
uzyskanie postępu. Kontrola wewnętrzna jest
wystarczająca.
Grupa nieefektywna(1):
• Panująca w grupie atmosfera odzwierciedla istniejącą
w niej obojętność (ludzie coś szepczą...).
• Nie wszyscy uczestnicy spotkania zabierają głos. Niewiele
wysiłku wkłada się w utrzymanie tematu dyskusji.
• Trudno zorientować się na czym polega zadanie grupy.
• Uczestnicy nie słuchają się wzajemnie. Zdarza się, że
pewne pomysły nie są w ogóle rozważane.
• W przypadku braku zgody głosuje się nad przyjęciem
rozwiązania.
Grupa nieefektywna(2):
• Uczestnicy spotkania nie mówią głośno tego, co myślą;
zdarza się, że po zapadnięciu decyzji „co i jak robimy”
pojawia się szemranie bądź inne symptomy dezaprobaty.
• Jedna lub dwie osoby dominują; wszystko, co powiedzą,
jest przez pozostałych uczestników akceptowane.
• Nikt tak naprawdę nie jest zainteresowany tym, co ma
zostać wykonane; uczestnicy nie oferują sobie pomocy.
• Tylko jedna osoba pełni rolę lidera.
• W grupie nie rozmawia się o tym, jak przebiegała wspólna
praca; nie mówi się też o związanych z nią problemach.
Wymagana jest kontrola zewnętrzna.
Dlaczego w grupach?
(1)
• Formę zespołową charakteryzuje nakładająca się
i stymulująca wzajemnie energia jednostek, motywująca
bardziej niż nastawiona na rywalizację forma indywidualna.
• Integrująca członków grupa społeczna, to coś więcej niż
zwykła ich suma. Poczucie złączenia z innymi może
wyzwalać pozytywną energię.
• Członkowie takich grup uczą się jeden od drugiego. Każdy
ma wokół więcej osób gotowych spieszyć z pomocą niż w
przypadku form nauczania izolujących studentów.
Dlaczego w grupach?
(2)
• Efektem interakcji jest poznawcze i społeczne bogactwo
sytuacji dydaktycznych, które prowadzi do zwiększenia
aktywności intelektualnej, więc i lepszych wyników
nauki w porównaniu z uczeniem się w pojedynkę.
• Współpraca wzmaga pozytywne uczucia wobec
partnerów, a zmniejsza uczucia wyobcowania
i samotności, kreuje nowe związki i sprawia, że
życzliwiej patrzy się na ludzi.
• W miarę nabywania doświadczenia w wykonywaniu
zadań wymagających współpracy wzrasta zdolność
studentów do efektywnej pracy w zespole.
Dlaczego w grupach?
(3)
• Praca w grupach pozwala aktywniej korzystać
z posiadanej już wiedzy i umiejętności.
• Praca w grupie pozwala na korzystanie z języka w mowie
eksploracyjnej, która pozwala na swobodny sposób
myślenia, rozwiązywania problemów.
• Praca nad rozwiązaniem problemu wywołuje aktywne
i operacyjne przyswojenie i wykorzystywanie treści
podawanych przez prowadzącego zajęcia oraz sprzyja
opracowywaniu własnych wniosków, skłania do
poszukiwania.
Dlaczego w grupach?
Zapamiętujemy 10% tego co słyszymy; 50% tego co widzimy
i 80% tego co robimy.
Mike Robson: Grupowe rozwiązywanie problemów.
Uczenie się w małych grupach to strategia dydaktyczna,
która zapewnia optymalne warunki do:
• samodzielnego myślenia
• rozwijania zaufania do własnej wiedzy
• personalizowania wiedzy (zdobywam i rozumiem
informacje)
• ponoszenia za nią odpowiedzialności
• refleksji nad nią
• rozwoju umiejętności komunikacyjnych
• integracji zespołu