Cała prawda o pracy w aptece

Warszawa, 3 lipca 2017 r.
Cała prawda o pracy w aptece
Jeśli komuś wydaje się, że farmaceuta w aptece jedynie stoi za ladą i realizuje recepty, to jest
w dużym błędzie. Już sam fakt, że apteka składa się z przynajmniej 16 pomieszczeń pokazuje,
że nie jest to, jak mogłoby się wydawać, przestrzeń sklepowa z niewielkim zapleczem. Farmaceuta,
oprócz wydawania leków ma całą gamę obowiązków. Jakich?
Przygotowywanie receptury
Mimo, że w dzisiejszych czasach większość leków produkowana jest masowo przez firmy
farmaceutyczne i dostarczana jest do aptek w stanie gotowym do sprzedaży, receptura apteczna nadal
jest obecna i potrzebna. Co kryje się za tą tajemniczą nazwą? Leki recepturowe sporządzane są przez
farmaceutę w wydzielonym do tego pomieszczeniu w aptece. Pozwalają na dostosowanie składu
preparatu do indywidualnych potrzeb pacjenta. Jest to szczególnie przydatne dla pacjentów-alergików,
bo pozwala wyeliminować alergeny z substancji składowych. Takie leki nie muszą też zawierać
konserwantów, substancji zapachowych, barwników, co docenią osoby dbające o zdrowy styl życia.
Co więcej, istnieją leki, których nie sposób dostać w postaci gotowych form, wytwarzanych
przemysłowo. Przykładem takiego leku są maści wykorzystywane w leczeniu łuszczycy. Mówiąc
o lekach recepturowych, nie można pominąć aspektu ekonomicznego. Co ciekawe, z punktu widzenia
apteki, koszty utrzymania receptury aptecznej są wysokie, w stosunku do osiąganych dzięki
niej zysków. Za lek recepturowy pacjent płaci jedynie około 10 złotych. Natomiast dla apteki
są to koszty zakupu i utrzymania sprzętu, składników preparatu, wynagrodzenia za czas pracy
farmaceuty oraz tzw. koszty utraconych korzyści, czyli możliwości sprzedaży w czasie wykonywania
receptury, leków gotowych. Mimo tego, przygotowanie receptury jest czynnością, którą farmaceuci
bardzo sobie cenią i na pewno w najbliższym czasie z niej nie zrezygnują.
16 pomieszczeń
Na początku artykułu wspomniane było, że apteka posiada 16 pomieszczeń. Jednym z nich jest izba
ekspedycyjna (przestrzeń, w której wydawane są leki pacjentowi) , drugim izba recepturowa, trzecim
magazyn leków. Co jeszcze znajdziemy w aptece? Zmywalnię, pomieszczenie administracyjnoszkoleniowe, pokój socjalny, łazienkę, komorę przyjęć, archiwum, powierzchnia komunikacyjna
(korytarze), pomieszczenie sanitarne, szatnię dla personelu, magazyn materiałów opatrunkowych,
magazyn leków silnie działających, pokój kierownika apteki. Wydaje się, że to dużo, ale aby zapewnić
odpowiednie warunki dystrybuowanym preparatom, taka ilość jest konieczna. Dzięki temu, mamy
pewność, że kupujemy produkty, które zachowały swoje właściwości terapeutyczne.
Organizacja towaru
Kwestia przechowywania leków jest niezwykle istotna. Dla zachowania odpowiedniej jakości
preparatów, sposób ich magazynowania i ekspozycji został wyraźnie uregulowany przez restrykcyjne
przepisy, których stosowanie sprawdzają Wojewódzkie Inspektoraty Farmaceutyczne. Każdy rodzaj
leku ma swoje określone miejsce w przestrzeni magazynowej. Kontrolowana musi być również
temperatura i wilgotność powietrza. Farmaceuta dba o to, aby na bieżąco uzupełniać asortyment
i w odpowiedni sposób utylizować odpady. Poza tym, zajmuje się również tak prozaicznymi
czynnościami, jak przyjęcie i wypakowanie dostawy. Praca na zapleczu może zmęczyć nie mniej,
niż porządny trening na siłowni.
Korekta recept
Zdarza się, że farmaceuta, realizując receptę, zauważy na niej błąd. Może to być na przykład inna dawka
lub postać leku czy nieprawidłowy kod. W niektórych przypadkach, farmaceuta może sam skorygować
receptę, jednak często zdarza się, że nieprawidłowość może poprawić wyłącznie lekarz. Co dzieje się
w takim wypadku? Niestety, pacjent powinien zostać odesłany z powrotem do lekarza, który może
dokonać korekty. Jednak dzięki uprzejmości części farmaceutów, pacjent może otrzymać swój lek.
Wiąże się to natomiast z dodatkową pracą farmaceuty, który musi dostać się do lekarza, wyjaśnić
sytuację i poprosić o korektę. Nierzadko oznacza to spędzenie kilkudziesięciu minut w kolejce, między
pacjentami. Co więcej, taką procedurę farmaceuta wykonuje już po swoim dyżurze w aptece. Miejmy
nadzieję, że za jakiś czas, w procesie informatyzacji, proces korekty się usprawni i nie będzie
tak uciążliwy, zarówno dla farmaceuty, jak i pacjenta.
Poradnictwo
Pacjenci przychodzą do apteki i często, poza kupnem konkretnego preparatu, potrzebują porady
specjalisty. W wielu przypadkach konsultacja z farmaceutą pozwala na znalezienie rozwiązania –
dobrania odpowiednich leków, suplementów diety czy kosmetyków albo skierowania pacjenta
do specjalisty. Już w wielu polskich aptekach
funkcjonuje też opieka farmaceutyczna.
Jest to świadczenie, podczas którego pacjent wspólnie z farmaceutą analizuje przyjmowane leki,
sprawdza ich ewentualne interakcje, a także otrzymuje niezbędne informacje dotyczące przyjmowania
leków czy obsługi urządzeń medycznych. Według Łucji Zielińskiej, studentki z Poznania, ewolucja
farmacji aptecznej w profesjonalne poradnictwo sprawiłaby, że pacjenci byliby lepiej zaopiekowani.
Indywidualne podejście do każdego pacjenta, pozwoliłoby na kontrolę sposobu przyjmowania
przez niego leków, czuwania nad ich prawidłowym działaniem, kontrolowane byłyby interakcje różnych
leków. Pozwoliłoby to uniknąć wielu przypadków nieprawidłowej farmakoterapii. Opieka
farmaceutyczna była jedną z kwestii poruszanych podczas styczniowej debaty „Farmaceuta 2025
– perspektywa oczami studentów”, zorganizowanej w ramach projektu „RECEPTA na sukces
w farmacji”. W Polsce każdy ma prawo do korzystania z opieki farmaceuty i jest ona bezpłatna.
Niestety, opieka farmaceutyczna z prawdziwego zdarzenia wymaga stworzenia odpowiednich
warunków do pracy – wydzielonej przestrzeni, gdzie pacjent będzie mógł się poczuć komfortowo,
zatrudnienia większej liczby personelu. W Polsce nie ma prawa, które nakazywałoby świadczenie takiej
usługi, a jej wysokie koszty zniechęcają właścicieli aptek, dlatego nie jest popularna. Studenci, którzy
brali udział w debacie, zdają sobie sprawę z trudności budżetowych, związanych z tą usługą. Jednak
uważają, że kluczem do sukcesu opieki farmaceutycznej mogą być statystyki. Wiele hospitalizacji
spowodowanych jest powikłaniami po nieodpowiedniej ordynacji leków. Działalność farmaceutów
mogłaby im przeciwdziałać, co, po pierwsze, spowodowałoby oszczędności finansowe, ale przede
wszystkim uchroniłoby zdrowie wielu ludzi.
Kontakt dla mediów:
Marta Martyniak
Multi Communications
e-mail: [email protected]
tel.: 604 441 944
Małgorzata Stańczyk
Multi Communications
e-mail: [email protected]
tel.: 604 089 923
Aleksandra Daniszewska
Gedeon Richter Polska Sp.z.o.o.
e-mail: [email protected]
tel.: 695 300 696