Pieniądz elektroniczny aktualne wyzwania prawne Paweł Widawski Konferencja „Bankowość Przyszłości – Prawo i Technologia” Warszawa, dnia 23.04.2012 Agenda • Ewolucja pojęcia „pieniądz elektroniczny” • Czy pieniądz elektroniczny jest usługą płatniczą? • Jakie są konstytutywne cechy pieniądza elektronicznego i rachunku pieniądza elektronicznego Ewolucja • Pieniądz elektroniczny na karcie • Pieniądz serwerowy • Pieniądz mobilny • Pieniądz wirtualny Definicja (ustawa o eip) pieniądz elektroniczny – wartość pieniężną stanowiącą elektroniczny odpowiednik znaków pieniężnych, która spełnia łącznie następujące przesłanki: a) jest przechowywana elektronicznie, w tym magnetycznie, b) jest wydawana do dyspozycji na podstawie umowy w zamian za środki pieniężne o nominalnej wartości nie mniejszej niż ta wartość, c) jest przyjmowana jako środek płatniczy przez przedsiębiorców innych niż wydający ją do dyspozycji, d) jest wyrażona w jednostkach pieniężnych; EMD2 Preambuła (7) It is appropriate to introduce a clear definition of electronic money in order to make it technically neutral. That definition should cover all situations where the payment service provider issues a prepaid stored value in exchange for funds, which can be used for payment purposes because it is accepted by third persons as a payment. EMD2 Preambuła (8) Zakres definicji pieniądza elektronicznego powinien być na tyle szeroki, aby nie utrudniał innowacji technologicznych oraz aby obejmował nie tylko wszystkie produkty z zakresu pieniądza elektronicznego dostępne obecnie na rynku, ale również te produkty, które mogą pojawić się w przyszłości. EMD2 Preambuła (8) Definicja pieniądza elektronicznego obejmuje pieniądz elektroniczny : • przechowywany na urządzeniu płatniczym będącym w posiadaniu posiadacza pieniądza elektronicznego, • przechowywany zdalnie na serwerze, a posiadacz pieniądza elektronicznego zarządza nim za pośrednictwem specjalnego rachunku pieniądza elektronicznego Definicja (dyrektywa EMD2) Pieniądz elektroniczny - wartość pieniężną przechowywaną elektronicznie, w tym magnetycznie, stanowiącą prawo do roszczenia wobec emitenta, która jest emitowana w zamian za środki pieniężne w celu dokonywania transakcji płatniczych określonych w art. 4 pkt 5 dyrektywy 2007/64/WE i akceptowana przez osoby fizyczne lub prawne inne niż emitent pieniądza elektronicznego; Transakcja płatnicza (art. 2 pkt 29 UUP) zainicjowana przez płatnika lub odbiorcę: • wpłata, • transfer lub • wypłata środków pieniężnych; wpłata element usługi płatniczej z art. 3 ust. 1 UUP transfer wypłata transakcja płatnicza wpłata (wydanie pieniądza elektronicznego) transakcja płatnicza pieniądzem elektronicznym transfer (rozliczanie pieniądza elektronicznego) wypłata (wykup pieniądza elektroncznego) Czy pieniądz elektroniczny to usługa płatnicza? • W sensie ekonomicznym „tak” • W sensie prawnym – Nie jest usługą płatnicza na gruncie UUP – jest usługą „inna niż usługi wymienione w art. 3 ust. 1 UUP” • transakcja pieniądzem elektronicznym jest transakcją płatniczą w rozumieniu UUP Rachunek pieniądza elektronicznego) a rachunek płatniczy prowadzony przez instytucję płatniczą? PSD a EMD2 wg. Komisji Europejskiej While the PSD focuses on "classic electronic payments", i.e. by cards, credit transfers or direct debits, the Second EMD addresses prepaid electronic means of payments. Rachunek pieniądza elektronicznego prowadzony przez IPE Rachunek płatniczy prowadzony przez IP rodzaj środków rachunek płatniczy pieniądz elektroniczny rachunek przedpłacony środki w formie zapisu księgowego inne: -rachunek karty kredytowej -rachunek prowadzony przez acquirera dla akceptanta Mobilne płatności: usługa płatnicza (PSD) czy pieniądz elektroniczny (EMD2) PSD (usługa płatnicza) • Płatność za dobra cyfrowe lub fizyczne przy użyciu telefonu a kwota płatności obciąża rachunek telefoniczny lub konto pre-paid – np.Premium SMS EMD2 (pieniądz elektroniczny) • Płatność przy użyciu telefonu w ciężar rachunku przedpłaconego (rachunek pieniądza elektronicznego) prowadzonego przez dostawcę usługi płatniczej (instytucja pieniądza elektronicznego)