Układ hormonalny

Układ hormonalny
Zakres wiedzy wymaganej na wejściówkę:
1. Znajomość struktur wchodzących w skład układu hormonalnego
( ich lokalizacja, bez szczegółów budowy anatomicznej )
2. Znajomość nazw hormonów produkowanych w konkretnych gruczołach
wydzielania wewnętrznego
3. Definicja gruczołu wydzielania wewnętrznego, definicja hormonu
4. Cele i zadania układu dokrewnego
5. Podział hormonów ze względu na budowę chemiczną
6. Pojęcie receptora, rodzaje receptorów dla poszczególnych hormonów
7. Mechanizmy kontroli czynności układu dokrewnego ( sprzężenie zwrotne
dodatnie, sprzężenie zwrotne ujemne )
Zakres wiedzy przedstawianej w czasie seminarium:
I. Endokrynna funkcja podwzgórza
1. Efekty działania hormonów hipofizotropowych
2. Efekty działania hormonu antydiuretycznego i oksytocyny
3. Regulacja syntezy i uwalniania hormonów podwzgórzowych
4. Przykłady najczęstszych chorób wynikających z nieprawidłowej czynności
podwzgórza
II. Przysadka mózgowa
1. Podział anatomiczny i czynnościowy przysadki
2. Regulacja uwalniania poszczególnych hormonów przysadkowych
3. Funkcja poszczególnych hormonów produkowanych w przysadce
4. Przykłady najczęstszych chorób wynikających z nieprawidłowej
czynności endokrynnej przysadki
III. Szyszynka
1. Szyszynka jako narząd fotoendokrynny
2. Hormony produkowane przez szyszynkę ze szczególnym uwzględnieniem
roli melatoniny
IV. Czynność rozrodcza i endokrynna gruczołów płciowych
1. Czynność rozrodcza jajnika
2. Czynność endokrynna jajnika, rodzaje hormonów produkowanych w
jajniku
3. Cykliczność produkcji i uwalniania hormonów płciowych ( cykl
jajnikowy, cykl maciczny )
4. Hormonalne aspekty okresu pokwitania i przekwitania
5. Ciąża i laktacja
6. Czynność endokrynna i rozrodcza jądra
7. Osie sprzężeń zwrotnych w kontroli funkcji jądra
V. Tarczyca i przytarczyce
1. Regulacja uwalniania T3 i T4
2. Fizjologiczne działanie hormonów tarczycowych
3. Skutki niedoczynności i nadczynności tarczycy
4. Fizjologiczne efekty działania kalcytoniny ( produkowanej przez tarczycę )
5. Fizjologiczne efekty działania parahormonu ( produkowanego przez
przytarczyce)
6. Regulacja gospodarki wapniowo-fosforanowej ( współdziałanie kalcytoniny,
parathormonu i witaminy D )
VI. Nadnercza
1. Czynność rdzenia nadnerczy oraz hormonów tam produkowanych:
epinefryny i norepinefryny
2. Podział anatomiczny i czynnościowy kory nadnerczy
3. Regulacja uwalniania hormonów kory nadnerczy
4. Działanie fizjologiczne hormonów kory nadnerczy
5. Skutki niedoczynności i nadczynności kory nadnerczy
VII. Czynność endokrynna trzustki
1. Kontrola uwalniania i efekty działania insuliny
2. Skutki zaburzeń syntezy i zaburzeń działania na tkanki docelowe insuliny
3. Rola glukagonu
Po odbyciu kursu w zakresie fizjologii układu hormonalnego obejmującego
seminarium , wykłady oraz pracę własną studenta przy wykorzystaniu
dostępnej literatury student powinien rozumieć jaki jest udział układu
hormonalnego w kontroli funkcji organizmu, znać szczegóły efektów
działania poszczególnych hormonów, mechanizmy kontroli uwalniania
poszczególnych hormonów oraz w podstawowym zakresie wybrane choroby
wynikające z nieprawidłowej czynności układu hormonalnego.
Literatura:
1. „Podstawy fizjologii człowieka” Skrypt dla licencjackich kierunków medycznych – H.
Krauss, P. Sosnowski, Wydawnictwo UM w Poznaniu, 2009
2. „Fizjologia człowieka” - W. Traczyk, PZWL, Warszawa 1980
3. „Fizjologia” – W. Ganong, Wyd. Lek. PZWL, Warszawa 2007