zagadnienia do egzaminu

ZAGADNIENIA DO EGZAMINU Z FIZJOLOGII CZŁOWIEKA
DLA STUDENTÓW WYDZIAŁU LEKARSKO-DENTYSTYCZNEGO
w roku akademickim 2004/05
Pisemny egzamin testowy odbędzie się dnia o godz. 9.00
w auli im. prof. Palucha na ul. Narutowicza (przy szpitalu Klinicznym
im. N. Barlickiego)
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
14.
15.
16.
17.
18.
19.
20.
21.
22.
23.
24.
25.
26.
27.
28.
29.
30.
31.
32.
33.
34.
35.
36.
37.
38.
39.
40.
41.
42.
43.
44.
45.
46.
Cechy biologiczne człowieka jako organizmu żywego
Poziomy regulacji fizjologicznych
Homeostaza: definicja i znaczenie
Systemy kontroli parametrów fizjologicznych
Sposoby przekazywania informacji między komórkami: budowa błon komórkowych i rodzaje białek
błonowych; rodzaje transportu przez błony komórkowe; rodzaje receptorów komórkowych i
wewnątrzkomórkowych przekaźników
Mechanizm istnienia potencjału spoczynkowego w komórkach pobudliwych
Mechanizm i przebieg potencjału czynnościowego w neuronach
Klasyfikacja neuronów
Budowa i rodzaje synaps w układzie nerwowym
Transmitery, receptory i uruchamiane przez nie wewnątrzkomórkowe przekaźniki informacji w OUN.
Czynność mięśni gładkich, szkieletowych i mięśnia sercowego (różnice w budowie, wartości
potencjału spoczynkowego i sposobie pobudzania)
Molekularny mechanizm skurczów – podobieństwa i różnice.
Czas trwania potencjałów czynnościowych, różnice w jego powstawaniu i przebiegu.
Udział wapnia w mechanizmie skurczu mięśni gładkich, szkieletowych i mięśnia sercowego.
Podział topograficzny i czynnościowy układu nerwowego
Funkcje OUN
Czucie i percepcja: definicje i przykłady
Podział receptorów wg Sheringtona oraz ze względu na szybkość adaptacji do bodźca (przykłady)
Potencjał generujący receptora, sposoby kodowania informacji, fizjologiczna jednostka czucia
Drogi swoiste przewodzenia czucia ze zwojów rdzeniowych i n. trójdzielnego
Drogi nieswoiste przewodzenia czucia
Czucie bólu: charakterystyka receptorów, sposób ich pobudzania, adaptacja, fizjologiczne
hamowanie. Charakterystyka czucia bólu powierzchniowego, głębokiego i trzewnego.
Korowe pola czuciowe: z eksteroreceptorów, receptorów wzroku i słuchu
Miejsce odbioru czucia równowagi i węchu
Hierarchia neuronów ruchowych: lokalizacja podrzędnych i nadrzędnych neuronów ruchowych
Fizjologiczna jednostka ruchowa
Łuk odruchowy, rodzaje: przykłady mono- i polisynaptycznego
Korowe pola ruchowe
Ośrodki mowy i objawy ich zaburzenia
Pola kojarzeniowe kory mózgu
Rodzaje pamięci
Sposoby zapamiętywania i konsolidacja pamięci
Uczenie się – asocjacyjne i nieasocjacyjne
Elektroencefalogram – definicja, pochodzenie i rodzaje fal
Charakterystyka stanu snu i czuwania
Sen – rodzaje i ich charakterystyka
Ośrodki motywacyjne międzymózgowia oraz układ kary i nagrody
Ośrodek termoregulacji, funkcjonowanie termostatu i mechanizm gorączki
Układ autonomiczny: budowa, podział i funkcje
Porównanie układu nerwowego autonomicznego i somatycznego
Charakterystyka transmisji zwojowej w układzie autonomicznym
Różnice w działaniu układu współczulnego i przywspółczulnego
Transmitery, receptory i podstawowe ich blokery oraz uruchamiane przez nie wewnątrzkomórkowe
przekaźniki informacji neuronów przedzwojowych, zwojowych i zazwojowych układu autonomicznego
Oddziaływanie układu autonomicznego na poszczególne narządy
Współdziałanie układu autonomicznego z hormonalnym w homeostazie ustroju
Definicja i funkcje hormonów
47. Podział hormonów ze względu na zakres oddziaływania i budowę chemiczną
48. Transport hormonów i okresy latencji
49. Wewnątrzkomórkowe mechanizmy przekazywania sygnału przez hormony
50. Rodzaje efektów wywoływane przez hormony w komórkach oraz od czego efekt biologiczny ich
oddziaływania
51. Neurohormony podwzgórza uwalniane z tylnego płata przysadki (rodzaje, synteza, regulacja
uwalniania i funkcje).
52. Podwzgórzowe hormony uwalniające i hamujące (hypofizjotropowe); rodzaje, budowa chemiczna,
regulacja uwalniania i funkcje.
53. Hormony przedniego płata przysadki (rodzaje, budowa chemiczna, regulacja uwalniania i funkcje).
54. Hormony kory i rdzenia nadnerczy (rodzaje, budowa chemiczna, regulacja uwalniania i funkcje).
55. Hormony gruczołu tarczowego (rodzaje, synteza, magazynowanie, regulacja uwalniania i funkcje).
56. Hormon przytarczyc i utrzymanie homeostazy wapnia (prawidłowe stężenie w osoczu)
57. Hormony płciowe: estrogeny, progesteron, testosteron (budowa chemiczna, miejsce syntezy i
funkcje).
58. Hormony trzustki i homeostaza glukozy (prawidłowe stężenie w osoczu i próg nerkowy).
59. Hormon szyszynki i jego rola
60. Hormony wydzielane przez tkanki działające endokrynnie i parakrynnie
61. Skład i funkcje krwi
62. Definicja hematokrytu i jego obecne znaczenie diagnostyczne
63. Zawartości elementów morfotycznych we krwi prawidłowej
64. Rodzaje białek osocza, ich prawidłowa zawartość i funkcje
65. Rodzaje lipidów osocza: funkcja chylomikronów, LDL i HDL.
66. Prawidłowe pH osocza i jego buforowanie.
67. Transport O2 z płuc do tkanek, rodzaje hemoglobin i czynniki wpływające na wiązanie się O 2 z
hemoglobiną.
68. Transport CO2 z tkanek do płuc, udział erytocytów
69. Wartości ciśnień parcjalnych O2 i CO2 w powietrzu atmosferycznym, pęcherzykowym, we krwi
tętniczej i żylnej oraz w tkankach.
70. Hematopoeza: jej miejsce w ontogenezie, powstawanie poszczególnych linii komórek macierzystych i
etapy różnicowania krwinek; udział najważniejszych cytokin hematopoetycznych
71. Definicja hemostazy i jej etapy
72. Płytki krwi i tworzenie czopu płytkowego
73. Mechanizm krzepnięcia krwi
74. Mechanizm fibrynolizy
75. Rodzaje i funkcje leukocytów
76. Odpowiedź immunologiczna swoista i nieswoista
77. Odpowiedź immunologiczna humoralna i komórkowa.
78. Komórki rozrusznikowe serca i układ bodźcoprzewodzący: miejsce występowania, mechanizm
spontanicznej depolaryzacji, charakterystyka potencjału czynnościowego kardiomiocytów węzła
zatokowo-przedsionkowego, przedsionków i komór.
79. Czynność bioelektryczna serca: sposoby rejestracji, analiza wykresu EKG w II-gim odprowadzeniu
kończynowym (załamki, odcinki, odstępy), sposób określenia położenia serca (normogram,
lewogram, prawogram).
78. Wpływ hipo- i hiperkaliemii na czynność bioelektryczną serca.
79. Czynność mechaniczna serca: fazy cyklu pracy serca z uwzględnieniem zamykania i otwierania
zastawek, zmiany ciśnień jamach przedsionków, komór i układu tętniczego.
80. Zjawiska akustyczne związane z pracą serca: tony i szmery.
81. Przepływ krwi przez naczynia wieńcowe: charakterystyka w cyklu pracy serca, czynniki rozszerzające
i kurczące naczynia wieńcowe.
78. Ośrodki kontrolujące pracę serca i ciśnienie tętnicze.
79. Charakterystyka układu tętniczego dużego oraz regulacja ciśnienia tętniczego.
80. Charakterystyka układu żylnego dużego
81. Charakterystyka przepływu krwi przez naczynia włosowate; proces filtracji i resorpcji wody oraz
powstawanie i powrót chłonki do układu krwionośnego.
82. Miejscowa regulacja przepływu krwi przez narządy: płuca, mózgowie i wątroba.
83. Mechanika wdechów i wydechów.
84. Zmiany ciśnień w jamie opłucnowej i pęcherzykach płucnych podczas oddychania
85. Przestrzenie martwe i przeciek płucny.
86. Spirometria: wentylacje, pojemności i objętości
87. Analiza krzywej ‘przepływ-objetość” oraz charakterystyka przepływu powietrza w drogach
oddechowych.
88. Lokalizacja, budowa i czynność ośrodka oddechowego: regulacja oddychania automatyczna i
dowolna.
89. Wpływ impulsacji z chemoreceptorów i chemodetektorów oraz interoreceptorów w płuc na czynność
oddechową.
90. Podstawowa przemiana materii i czynniki wpływające na jej tempo.
91. Funkcje poszczególnych części przewodu pokarmowego (jama ustna, żołądek, jelita)
92. Budowa ścian przewodu pokarmowego
93. Czynność motoryczna i jej regulacja: jama ustna, przełyk, żołądek, jelito cienkie i grube.
94. Mechanizmy utrzymujące skurcz zwieracza dolnego przełyku i rozluźniające ten zwieracz
95. Defekacja
96. Czynność wydzielnicza przewodu pokarmowego: skład poszczególnych wydzielin oraz regulacja ich
składu i ilości (ślina, sok żołądkowy i jelitowy)
97. Fazy wydzielania soku żołądkowego i trzustkowego
98. Czynność wewnątrzwydzielnicza wątroby: skład żółci i regulacja jej uwalniania
99. Skład soku trzustkowego
100.
Sposób wchłaniania tłuszczy, witamin rozpuszczalnych w wodzie i w tłuszczach, węglowodanów
i produktów trawienia białek.
101.
Funkcje nerek.
102.
Ilość TBW i od czego zależy.
103.
Podział płynów ustrojowych, różnice w składzie.
104.
Zasady regulacji wodno-elektrolitowej w zachowaniu stałości objętości przestrzeni wodnych
w organizmie.
105.
Prawidłowe ciśnienie osmotyczne osocza i jego regulacja.
106.
Mechanizmy filtracji kłębuszkowej i czynniki ją modyfikujące.
107.
Sposoby pomiaru filtracji kłębuszkowej, przepływu osocza i krwi przez nerki.
108.
Autoregulacja przepływu krwi przez tętniczki nerkowe doprowadzające i filtracji kłębuszkowej.
109.
Czynność kanalika bliższego, dalszego i pętli nefronu.
110.
Najważniejsze mechanizmy resorpcji kanalikowej.
111.
Związki podlegające sekrecji w kanalikach.
112.
Miejsce działania hormonów w nefronach i ich rola (aldosteron, AVP, ANP, PTH).
113.
Wydalanie i charakterystyka moczu (objętość, skład i pH).
114.
Utrzymanie równowagi kwasowo-zasadowej; rodzaje alkaloz i acidoz, przyczyny
ich powstania oraz fizjologiczne sposoby ich wyrównywania; rola nerek u układu oddechowego.
115.
Układ rozrodczy męski: przebieg procesu spermatogenezy, czynność komórek somatycznych jąder (
Leydiga i Sertolego), hormonalna kontrola czynności jąder.
116.
Układ rozrodczy żeński : przebieg procesu orogenezy, cykl miesiączkowy: fazy, czas trwania, procesy
zachodzące w cyklu na poziomie jajników, macicy oraz zmiany w uwalnianiu hormonów jajnikowych,
funkcjonowanie osi podwzgórze – przysadka – jajniki.
117.
Ciąża: zapłodnienie, implantacja zarodka, powstanie i czynność łożyska.
118.
Poród, laktacja – udział hormonów w procesie wytwarzania i wydzielania mleka.
119.
Klasyfikacja wysiłków.
120.
Adaptacja fizjologiczna do wysiłku dynamicznego.
121.
Adaptacja fizjologiczna do wysiłku statycznego.
122.
Adaptacja podczas leżenia.
123.
Adaptacja do hipoksji w warunkach wysokogórskich.
124.
Odruch układu krążenia na nurkowanie oraz niebezpieczeństwa hiperbarii podczas nurkowania.
Kierownik przedmiotu
Dr hab. Anna Walczewska