Wykład 5. ZNACZENIE KLIENTA W SYSTEMACH JAKOŚCI 1 1. Ogólna charakterystyka obsługi klientów: klientów: Obsługa klienta jest złożonym pojęciem, ujmującym kształtowanie relacji z klientem oraz zdolność zaspokojenia jego wymagań i oczekiwań. W zarządzaniu wyodrębnia się cztery grupy klientów klientów:: 1. Klienci wewnętrzni wewnętrzni;; 2. Agenci; 3. Klienci zewnętrzni; 4. Klienci „mimo woli” (np. klienci odbiorcy odpadów). W zarządzaniu jakością najczęściej rozpatruje się klientów zewnętrznych – jako odbiorców produktów. Niemniej jednak należy pamiętać o: klientach wewnętrznych – tworzących jakość pro pro-duktów, agentach, reprezentujących organizację na rynku w kanałach dystrybucji, klientach mimo woli, którymi organizacja powinna zająć się, mając na względzie własny wizerunek i społeczną odpowiedzialność wobec otoczenia. 2 Elementy obsługi klienta, uwzględniające jakość, zwykle rozpatruje się wg czterech kryteriów: ■ czasu – od sygnału potrzeby do jej zrealizowania, ■ niezawodności – zrealizowania zamówienia, załatwienia reklamacji itp., ■ komunikacji z klientem – udzielaniu wszelkiej informacji o produkcie i jego zamówieniu, ■ wygody klienta – dostosowania oferty, elastyczności jej zrealizowania itp. Jakość obsługi klienta jest filozofią opartą na tezie, że będzie ona: ♦zaangażowana i uczciwa, wciągająca, ♦wciągająca, ♦na długi czas, ♦oceniana i mierzalna. 3 Jakość jest podstawowym czynnikiem trwałych związków z klientem, wg schematu: Jakość produktu Jakość serwisu ZadowoZadowolenie klienta Więź z klientem Jakość komunikacji Analiza jakości relacji z klientem uwzględnia: atrybuty produktu – wartość użytkową, cenę, funkcjonalność itp., wizerunek i reputację – markę produktu, poziom obsługi itp., zadowolenie klienta, klienta, tj. zarówno wrażenia z zakupu, jak i wrażenia z użytkowania. 4 Jakość obsługi klienta jest integralnym elementem zarządzania jakością w organizacji, którą określają: 1. Strategia i cele działania organizacji; 2. Kultura organizacji: ►kultura organizacyjna, idea, normy, postawy, tradycje, wartości itp., ►kultura techniczna, stosowane technologie i techniki; 3. Stosowane techniki i narzędzia zarządzania jakośjakością w organizacji (np. praca zespołowa, koła jakości); 4. Zasady zarządzania jakością obsługi klienta, np.: ►klient jest zawsze najważniejszy, ►klient ma zawsze racje itp. CRM jako narzędzie zarządzania klientem. 5 2. Czynniki kształtujące zadowolenie klienta z produktów i usług: Klient traktuje jakość jako pełne zaspokojenie potrzeb przy minimalnych kosztach własnych. własnych. Podstawowe kryteria oceny jakości przez klienta: ● specyfikacja produktu, wskazująca czego klient może spodziewać, kupując go, go, ● zgodność rzeczywistych cech produktu ze specyfikacją, ● niezawodność zakupionego produktu, ● szybkość i punktualność dostawy, ● adekwatność ceny i rzeczywistej wartości produktu. 6 Główne czynniki w zarządzaniu organizacją ukierun ukierun-kowaną na klienta są następujące: opracowanie nowych produktów, zwiększenie wartości dodanej w produktach, dążenie do osiągnięcia przywództwa rynkowego, dążenie do uzyskania przewagi nad konkurencją. Podstawowe czynniki określające wartość dla klienta Wartość użytkowa Wartość dla klienta Produkt Obsługa klienta KonkurenKonkurencyjna cena Wizerunek Strona materialna Logistyka 7 3. Badanie wymagań i satysfakcji klientów: Cykl tworzenia jakości produktu obejmuje następunastępujące sekwencje działań: budowa potrzeb, wymagań i oczekiwań klientów (jakość oczekiwana), oczekiwana), identyfikacja głównych potrzeb klientów, wyrażenie wymagań klientów w specyfikacji i para para-metrach dotyczących produktu (jakość wymagana wymagana), ), wytworzenie produktów (jakość dostarczana dostarczana), ), odbiór jakości przez klienta (jakość postrzegana postrzegana). ). Zapewnienie jakości jako podstawa działania organiorganizacji,, opartego na przygotowaniu się i komunikowazacji komunikowaniu się z klientem. 8 Relacje między różnymi rodzajami jakości Jakość oczekiwana 1. Badania marketingowe 4. Pomiar satysfakcji klienta Jakość postrzegana Jakość wymagana 2. Ocena własnych możliwości 3. Komunikacja Jakość dostarczana 9 EPSI – European Performance Satisfaction Index (Europejski Model Mierzenia Satysfakcji Klienta): 1. Image – rzetelność, nieskazitelność, wiarygodność, zorientowanie na klienta itp.; 2. Oczekiwania – wymagania klientów odnośnie jakości produktów; 3. Jakość produktów i usług – całkowita jakość, porów porów-nanie własnej jakości produktów do konkurencji; 4. Satysfakcja klientów – poziom spełnionych oczeoczekiwań,, zadowolenie itd.; kiwań 5. Postrzegana wartość – ocena dostarczonej wartości produktów: 6. Lojalność klientów – chęć ponownego zakupu, rekomendowanie innym itd. 10 Systemowe podejście do badania wymagań i satys satys-fakcji klienta obejmuje następujące moduły zarzązarządzania jakością: ■ identyfikacja klientów i ich typologia, ■ ustalenie wymagań poszczególnych grup klientów, ■ przetwarzanie wymagań na cele i zadania organiorganizacji,, zacji ■ opracowanie procedur wdrażania i monitorowania jakości zgodnej z wymaganiami klientów, ■ wprowadzenie w życie zmian w działaniach na rzecz jakości, ■ badanie satysfakcji klientów, ■ okresowe powtarzanie cyklu działań. 11 Poziomy wymagań klienta: ● wymagania podstawowe – wywołujące niezadowoniezadowolenie, gdy są niespełnione lub nie powodujące wzrostu zadowolenia w przypadku ich realizacji, ● wymagania rzetelnego wykonania – postrzegane i wywołujące wzrost zadowolenia zadowolenia,, ● wymagania wyjątkowe – dodatkowe, pozytywne cechy wyrobu, których klient nie oczekiwał, zwiększające wyraźne jego zadowolenie. Poziom zadowolenia jest funkcją różnicy między popostrzeganymi cechami i oczekiwaniami, występujący w postaci: ● niezadowolenia, ● satysfakcji, ● zachwytu. Efektywna jakość obsługi klienta nie powinna polepolegać tylko na spełnieniu wymagań, ale na ich trafnym przewidywaniu i przekraczaniu. 12 4. Udział klienta w kształtowaniu jakości: Jakość nie jest pojęciem tożsamym z satysfakcją klienta, gdyż określony standard jakości nie musi powodować jego zadowolenia. Mierzenie zadowolenia klienta pozwala odpowiedzieć na następujące pytania: 1. Jak reagują klienci na produkty organizacji? 2. W jakim stopniu są zadowoleni z produktów oferowanych przez organizację? 3. Co i w jakim stopniu wpływa na zadowolenie klientów? klientów ? 4. Jak oceniają poszczególne produkty organizacji wg różnych ich cech funkcjonalnych? funkcjonalnych? 5. Jakie są zdaniem klienta najbardziej wartościowe produkty w branży branży? ? 6. Co należy zmienić, aby doprowadzić do satysfakcji klienta? klienta ? 13 Metody badania zadowolenia klienta: 1. Monitorowanie poziomu sprzedaży ogółem i w przekroju poszczególnych produktów; 2. Analiza reklamacji, napraw gwarancyjnych, skarg i zażaleń; 3. Analiza utraty klientów; 4. Przeprowadzanie badań ankietowych i wywiadów, w tym badań panelowych. Badania zadowolenia klienta mają na celu: identyfikację istotnych determinant jakości, opracowanie i wprowadzenie działań jakościowych, które uwzględniają oczekiwania klientów, sterowanie oczekiwaniami klienta, edukację klienta, rozwijanie niezawodnych systemów wspomaga wspomaga-jących,, jących poszukiwanie sprzężeń zwrotnych. 14 5.Strategie marketingowe w zakresie tworzenia i zapewnienia jakości: Strategia marketingowa jest wyborem celów i zadań organizacji w zakresie jej działań marketingowych i zachowaniach na rynku. Strategia marketingowa jest elementem ogólnej strastrategii organizacji, łączącej jej orientację projakościową z orientacją marketingową. Łączne ujmowanie tych orientacji znajduje odzwierodzwierciedlenie w przygotowaniu strategii produktu, produktu, wyra wyra-żającej się w dostosowywaniu produktu do obecnych i przyszłych potrzeb oraz wymagań odbiorców. Zarządzanie produktem obejmuje decyzje: ♦wprowadzania i wycofywania produktów, ♦kształtowania asortymentu (portfela, pakietu) produktowego, ♦pozycjonowania (plasowania) rynkowego produktów. 15 Podstawowymi strategiami produktu, ujmującymi jego jakość, są: ►strategie rozwoju nowego produktu – innowacje produktowe, ►strategie dywersyfikacji, dywersyfikacji, ►strategie w różnych fazach cyklu życia produktu, ►strategie marki, marki, ►strategie zarządzania jakością. Produkt, który może zaspokoić potrzeby klienta jest przedmiotem następujących decyzji: ♦gamy lub asortymentu, który organizacja chce wprowadzić na rynek lub doskonalić, ♦linii produkcyjnych, poszczególnych artykułów, ♦poszczególnych ♦w dziedzinie marki, ♦w dziedzinie opakowania, ♦w dziedzinie usług. 16 Dziękuję za uwagę... 17