opis przedmiotu

PROGRAM NAUCZANIA PRZEDMIOTU
Nazwa przedmiotu
pedeutologia
Opisywana forma zajęć wykład
Liczba godzin
dydaktycznych
15
Tytuł i/lub stopień
naukowy/tytuł
zawodowy, imię i
nazwisko
prowadzącego/
prowadzącego dana
formę zajęć
Dr hab. Ryszarda Cierzniewska prof. nadzw. UKW
Szczegółowa tematyka zajęć
1. Pedeutologia jako subdyscyplina pedagogiczna.
a. Geneza, istota, przedmiot pedeutologii.
b. Kierunki i rodzaje badań pedentologicznych, i przeobrażenia w tym zakresie.
2. Rys historyczny instytucji nauczyciela i zawodu nauczycielskiego. Teoretyczne ujęcie osoby
nauczyciela.
a. Nurt psychologiczny, technologiczny, humanistyczny, socjologiczny.
b. Czołowi pedeutolodzy Polscy i ich refleksja na temat powinności nauczycielskich.
c. Nauczyciel w kontekstach ideologicznym i prakseologicznym- perspektywa
doświadczeń II Rzeczypospolitej.
3. Uwikłania zawodu nauczyciela – pedagoga.
a. Zawód czy misja i powołanie.
b. Między mistrzem a rzemieślnikiem.
c. Instytucjonalność a humanizm zawodu pedagoga.
d. Uwikłania teoretyczne; między teorią (teoriami) pedagogiczną a osobistą pedagogią.
e. Ideologiczne uwikłania zawodu nauczyciela.
f. Kontrowersje wokół sukcesu szkoły i nauczyciela.
4. Start i adaptacja zawodowa nauczyciela.
Przygotowanie do startu zawodowego młodego adepta zawodu.
a. Adaptacja zawodowa i jej fazy.
b. Identyfikacja z zawodem i jego twórcza modyfikacja jako proces autokracji.
c. Zadania i znaczenie opiekunów stażów zawodowych (nauczyciela stażysty i
kontraktowego) w pierwszych latach aktywności zawodowej młodego nauczyciela.
d. Awans zawodowy nauczyciela przed i po reformie edukacji. Karta Nauczyciela wraz z
jej dotychczasowymi modyfikacjami oraz perspektywy zmian.
5. Style nauczania i wychowania.
a. Rodzaje stylów kierowania pracą uczniów ze względu na ideologię nauczyciela.
b. Rodzaje stylów nauczanie ze względu na preferencje w uczeniu się uczniów.
c. Style nauczania G.D. Fenstermachera i j. F. Soltis.
d. Role zawodowe w pedagogice krytycznej.
e. Nauczyciel twórczy.
f. Jakość relacji między nauczycielem a uczniem w Polskiej rzeczywistości.
g. Oczekiwania uczniów i ich rodziców wobec wychowawców ich dziecka.
h. Style radzenia sobie z dyscypliną w klasie szkolnej.
6. Etyka zawodowa, system wartości i inne komponenty etyczno- deontologicznego wizerunku
zawodu nauczycielskiego.
a. Etyka zawodu a moralne postawy nauczycieli.
b. Kontrowersje wokół kodeksu etyki zawodu nauczyciela.
c. Prawa i wolność nauczyciela.
7. Kształcenie przyszłych nauczycieli w Polsce.
a. Współczesne koncepcje edukacji nauczycielskiej w Polsce.
b. Koncepcje kształcenia i doskonalenia nauczycieli, pensum, status, wynagrodzenie i
przywileje, w wybranych krajach Europy.
c. Samokształcenie i doskonalenie zawodowe nauczycieli w Polsce po 1989roku.
d. Dynamizm, motywy i kierunki samokształcenia i doskonalenia zawodowego nauczycieli.
e. Jaki nauczyciel podejmuje ciągły proces doskonalenia zawodowego- w świetle badań?
9. Kompetencje zawodowe nauczyciela.
10. Stres i wypalenie zawodowe nauczyciela.
11. Nauczyciele w Europie.
Forma i warunki
zaliczenia przedmiotu
– wymagania i system
oceniania
egzamin pisemny z wiedzy omawianej na wykładzie oraz wskazanych lektur
Wskazane lektury obowiązujące na egzaminie
1.J. Rutkowiak, E. Potulicka, Neoliberalne uwikłania edukacji, Gdańsk
2010;
2. Do wyboru: M. Chomczyńska-Rubacha, Płać i szkoła, Warszawa 2011
lub L. Kopciewicz, Rodzaj i edukacja, Wrocław 2007.
Literatura podstawowa
Literatura
uzupełniająca (w tym
portale internetowe)
--------------------------------------------------------------------------------M. Czerepaniak-Walczak, Pedagogika emancypacyjna, Gdańsk
2006; Ch. Day, Rozwój zawodowy nauczyciela, Gdańsk2004;G. D.
Fenstermacher, J.F. Soltis, Style nauczania, Warszawa 2000; B. D.
Gołębniak, Zmiany edukacji nauczycieli, Toruń-Poznań 1998; G.
L. Gutek, Filozoficzne i ideologiczne podstawy edukacji,
Gdańsk2003; J. M. Michalak, Uwarunkowania sukcesów
zawodowych nauczycieli. Studium przypadków, Łódź 2007; M.
Nowak-Dziemianowicz, Oblicza nauczyciela, oblicza szkoły,
Toruń 2001; R.Perry, Teoria i praktyka. Proces stawania się
nauczycielem, Warszawa 2000; Myśl pedeutologiczna i działanie
nauczyciela, pod red. A. A. Guzik B. Powinnościowy model języka
w dyskursie edukacyjnym, Kraków 2003. I. Jazukiewicz, Autorytet
nauczyciela, Kraków, 1999. H. Kwiatkowska, Pedeutologia,
Warszawa 2008; H. Kwiatkowska, Tożsamość zawodowa
nauczycieli, Warszawa 2005; Kotusiewicz A.A., Kwiatkowska H,
Zaczyński W., Pedeutologia badania i koncepcje metodologiczne,
Warszawa 1993. J. Rutkowiak, Rozwój zawodowy nauczyciela a
szkoła, Warszawa 1984; R. Kwaśnica, Dwie racjonalności. Od
filozofii sensu ku pedagogice ogólnej, Wrocław 2007; H. Sęk,
Wypalenie zawodowe. Przyczyny i zapobieganie warszawa 2004;
A. Gałdowa (red.) Klasyczne i współczesne teorie osobowości,
Kraków 2001.
B. Śliwerski, Współczesna myśl pedagogiczna. Znaczenia
klasyfikacje badania, Kraków 2009; B. Śliwerski, Myśleć jak
pedagog, Kraków 2010; M. Chomczyńska-Rubacha, K. Rubacha,
Płeć kulturowa nauczycieli. Funkcjonowanie w roli zawodowej,
Kraków 2007; S. Tucholska, Wypalenie zawodowe u nauczycieli,
Lublin 2009; L. Witkowski, Rozwój tożsamości w cyklu życia:
Studium koncepcji Erika Eriksona, Toruń 2000; B. Piguła,
Postrzeganie nauczyciela w wybranych koncepcjach kształcenia,
Katowice 1999; K. Polak, Nauczyciel Twórczość Promocja,
Kraków 1997; Myśl pedeutologiczna i działanie nauczyciela, pod
red. A.A. Kotusiewicz, Białystok 2000, Ewaluacja jakości pracy
nauczyciela, pod red R. Cierzniewskiej, Bydgoszcz 2001; J.
Rusiecki, Nauczyciele okresu transformacji- próba diagnozy
zawodu, Olsztyn 1999; Olubiński A., Podmiotowość roli
nauczyciela i ucznia, Toruń 1991;Ożóg J. Autorytet nauczyciela
„Życie Szkoły” 2004/3. Myśl pedeutologiczna i działanie
nauczyciela, pod red. A.A. Kotusiewicz, Białystok 2000.
Homplewicz J., Etyka Pedagogiczna, Rzeszów 1996;
.....................................................
data
......................................................................................................................................
podpis prowadzącego daną formę zajęć
.....................................................
data
......................................................................................................................................
podpis koordynatora przedmiotu