Nauczanie wartości SZACUNEK www.calapolskaczytadzieciom.pl Warszawa, styczeń 2014 Szacunek jest to grzeczność połączona z troską o uczucia i dobro innej osoby. Składowe szacunku - Grzeczność – w słowach i zachowaniu; - Dbałość o uczucia i poszanowanie cudzej godności; - Dbałość o dobro innych – poszanowanie wolności (do i od), przestrzeni prywatnej, w miarę możliwości: zaspokajanie potrzeb innych osób, ochrona ich interesów i własności; - Poszanowanie odmienności, akceptacja; - Dbałość o honor i dobre imię – własne oraz innych. Komu i czemu należy okazywać szacunek? - wszystkim osobom, a także sobie; - cudzej własności (przedłużenie szacunku wobec właściciela); - dobrym tradycjom (przedłużenie szacunku wobec wcześniejszych pokoleń); - pracy i jej produktom (przedłużenie szacunku wobec jej wykonawców i użytkowników); - Ziemi, przyrodzie, zwierzętom; - prawu, które służy dobru ogólnemu, zasadzie równości ludzi; - sprawiedliwemu państwu i jego instytucjom; Szacunek okazujemy poprzez: - uśmiech, - przyjazne patrzenie w oczy osobie mówiącej do nas, - spokojny i niezbyt głośny ton, - kulturalny język, mówienie dzień dobry, przepraszam itp. - przedstawianie się (gdy dzwonimy do kogoś), - pytanie o zgodę osób we wspólnym pomieszczeniu zanim zrobimy coś, co może zakłócić ich spokój lub komfort, - zapamiętywanie cudzego imienia i nazwiska i prawidłowe ich używanie, - grzeczne gesty: przepuszczanie przez drzwi, ustępowanie miejsca w środkach transportu, - drobną pomoc, udzielanie informacji, Szacunek okazujemy poprzez (c.d.): - prawdomówność, słuchanie bez przerywania, punktualność, sprzątanie po sobie, dbanie o cudze dobro, mówienie z życzliwością o innych, powstrzymywanie się od krytykowania (także siebie), nieużywanie cudzych rzeczy bez zgody właściciela, noszenie stroju stosownego do okazji. Brak szacunku (lekceważenie) przejawia się poprzez: wulgarny język i gesty, - przerywanie komuś wypowiedzi, - niezwracanie uwagi na osobę, która do nas mówi (słuchamy nie patrząc jej w oczy i nie przerywając swych zajęć), - spóźnianie się, - niedotrzymywanie słowa, - bałaganienie we wspólnym mieszkaniu, pokoju, - przekręcanie czyjegoś imienia i nazwiska, - krytykowanie, zwłaszcza publiczne, - Brak szacunku (lekceważenie) przejawia się poprzez (c.d.): nieodpowiedni do okazji strój, - brak higieny, - pozostawianie po sobie nieporządku, - krzyk, wyzwiska, obraźliwe określenia i epitety, - lekceważenie potrzeb innych ludzi (np. hałasowanie w nocy), - „pożyczanie” sobie cudzej własności bez zgody właściciela, - czytanie cudzej korespondencji, - zaglądanie – pod nieobecność gospodarzy i bez ich zgody – do cudzych szaf, szuflad, toreb itd. - Bądźmy proaktywni w nauczaniu wartości! Nie zakładajmy, że dzieci wiedzą, jak należy się zachować. Często ktoś zachowuje się źle, gdy nie wie, jak postąpić. Nie krytykujmy dzieci i nie karzmy ich za błędy, ale uczmy właściwych zachowań ze świadomością, że zasady właściwego postępowania trzeba będzie przypominać wielokrotnie. Złote zasady szacunku: Traktuj innych tak, jak sam chciałbyś być traktowany. Nigdy nikogo nie należy wprowadzać w stan zakłopotania, zwłaszcza publicznie. Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego.