Mi*dzynarodowy system walutowy

MIĘDZYNARODOWY
SYSTEM WALUTOWY
System walutowy
System waluty złotej (gold standard) –Wykształcił
się on pod koniec XIX w. i funkcjonował do
wybuchu I wojny światowej (1914 r.). pierwszy
międzynarodowy system walutowy, w którym
standardowa jednostka pieniądza jest
odpowiednikiem wartości określonej wagi złota
oraz, w którym emitenci pieniądza gwarantują,
pod określonymi warunkami, wykupienie
wydanych pieniędzy za złoto o tej wadze.
System waluty złotej
Cechy:
 Jednostka waluty narodowej każdego
uczestnika systemu miała określony parytet
(siłę nabywczą) wyznaczony w złocie, co było
równoznaczne z kursem stałym;
 W obiegu były waluty narodowe
uczestniczących krajów w pełni wymienialne na
złoto (według określonego parytetu), na waluty
innych krajów z walutą wymienialną (według
określonego kursu parytetowego), także
istniała pełna swoboda transferu złota w skali
międzynarodowej;
System waluty złotej

Władze finansowe poszczególnych krajów
(najczęściej
banki
centralne)
były
zobowiązane
do
utrzymywania
zabezpieczenia obiegu pieniężnego w
formie rezerw złota i poprzez kontrolę
podaży
pieniądza,
odpowiednio
proporcjonalnej do zasobów złota.
System waluty sztabowo – złotej
(gold bullion standard)
Zbliżony do zasad systemu waluty złotej, z jednym
wyjątkiem: w systemie tym określano minimalną sumę
wymiany waluty krajowej na złoto. Była to ówczesna
równowartość sztaby złota.
Został zaproponowany w drugiej połowie lat dwudziestych
XX wieku z inicjatywy Wielkiej Brytanii jako próba
powrotu do systemu waluty złotej na nieco odmiennych
zasadach.
W porównaniu z systemem walutowo-złotym
najistotniejszą różnicą było to, że w obiegu krajowym
pieniądz przestał być praktycznie wymienialny na złoto,
było ono natomiast nadal używane do bilansowania
obrotów gospodarczych.
System waluty dewizowo – złotej
(gold exchange standard)
Drugi – obok systemu waluty sztabowo-złotej –
system stosowany w okresie
międzywojennym i później w wielu krajach
do roku 1971. Założono w nim, że waluta
danego kraju (np. dolar kanadyjski) jest
wymienialna na złoto, ale wcześniej jest
potrzebna jej wymiana na inną walutę
wymienialną na złoto (głównie na USD).
Funkcjonowały dwa systemy

w system sztabowo-złotym (określono
minimalna sumę, która mogła być
wymienialna na złoto),

dewizowo-złotym (zachowano
wymienialność danej waluty na walutę
wymienialną na złoto).
System waluty sztabowo – złotej
(gold bullion standard)
System waluty złotej był systemem walutowym
powszechnie używanym przez większość państw aż do
początku I wojny światowej. Jednakże został on
porzucony, aby dać władzom możliwość wprowadzenia
na rynek waluty nie mającej pokrycia w złocie
(banknoty), która miała posłużyć im do finansowania
wojny.
W tym systemie standardowa jednostka pieniądza była
odpowiednikiem wartości określonej wagi złota, a
emitenci pieniądza gwarantowali, pod określonymi
warunkami, wykupienie wydanych pieniędzy za złoto o
tej wadze. Jednakże w przypadku systemu waluty
sztabowo-złotej banki nie były zobowiązane do wymiany
pieniędzy na złoto. Z uwagi na fakt, że dla większości
obywateli złoto było nieosiągalne, koniecznością stało się
posługiwanie banknotami.
Konsekwencje stosowania 2
systemów
 Spadek znaczenia złota jako pieniądza




międzynarodowego (demonetaryzacja złota);
Zwiększenie wahań bieżącego kursu rynkowego walut
oraz dewiz;
Zwiększenie swobody władz państwowych w
kształtowaniu polityki fiskalnej i pieniężnej;
Zwiększenie wpływu efektów polityki
makroekonomicznej na kształtowanie sytuacji
gospodarczej i politycznej w poszczególnych krajach i na
świecie;
Zwiększanie się różnic pomiędzy siłą nabywczą różnych
walut.
System z Bretton Woods
(dolarowo-złoty)
W lipcu 1944 r., na międzynarodowej konferencji
w Bretton Woods utworzono
Międzynarodowy Fundusz Walutowy
i Międzynarodowy Bank Odbudowy i
Rozwoju (Bank Światowy). W drodze
umowy międzynarodowej wprowadzono
system międzynarodowego pieniądza
System z Bretton Woods
Cele:
 Przywrócenie wymienialności walut;
 Stabilizacja kursów walut;
 Stworzenie w ten sposób istotnych
przesłanek szybkiego, swobodnego
korzystnego rozwoju międzynarodowych
powiązań gospodarczych.
System z Bretton Woods
Zasady:

Złoto głównym środkiem rezerwowym i płatniczym;

Parytety wymienialnych walut narodowych określone w
złocie lub USD; - 1 uncja złota=35USD – dla przykładu w r.
1999 – za 1 uncję ponad 600USD

Kursy bieżące wymienialnych walut narodowych mogą
wahać się 1% od kursu parytetowego (interwencja
władz monetarnych);

W przypadku trudności płatniczych i konieczności zmiany
kursu waluty poszczególne kraje członkowskie mają
możliwość skorzystania ze specjalnych kredytów MFW.

Zmiana parytetu (rewaluacja, dewaluacja) bardzo rzadko
System z Bretton Woods upadek
-
-
Spadek znaczenia dolara – umacnianie się
takich państw jak Niemcy czy Japonia
Osłabienie dolara w stosunku do marki czy jena
spowodowały żądania banków centralnych do
wymiany dolara na złoto
Wzrosło przemysłowe wykorzystanie złota
Skutek – szybki wzrost ceny rynkowej złota
15 sierpnia 1971 roku
 USA zawiesiły wymienialność dolara na
złoto, decyzja prezydenta R.Nixona
 zmiana parytetu złota z 35 USD do
38 USD za uncję
 zwiększono wahania kursów z +/-1% do +/-
2,25%
 dewaluacja USD w marcu 1973 r.
 rozpad systemu z Bretton Woods
System wielodewizowy
-
Wprowadzony przez działania MFW od 1973 .
Rozdzielność rynku złota od rynku walutowego chociaż
nadal utrzymuje się rezerwy złota
zwiększenie stabilności finansowej – kryzys jednej waluty,
nawet dominującej, nie powoduje zachwiania całego
systemu
- Kursy walutowe odzwierciedlają układ potencjałów
gospodarczych poszczególnych państw i ich pozycje na
rynkach międzynarodowych
MFW ustalił zasady:
- każdy kraj członkowski powinien powstrzymać się od
manipulacji kursami walutowymi i systemem walutowym,
jeżeli mogłoby to utrudnić procesy dostosowawcze w
zakresie równowagi zewnętrznej lub zapewnić danemu
krajowi niesprawiedliwą przewagę konkurencyjną nad
innymi krajami,
- każdy kraj powinien dokonywać interwencji na rynku walut
w celu zapobieżenia chaosowi, który polega np. na
krótkookresowych wahaniach
Europejski System Walutowy
Europejski System Walutowy powstał w związku z
postanowieniem krajów europejskich zatężyć
pasmo wahań między ich własnymi walutami.
Najpierw został stworzony tzw. „wąż walutowy”,
a następnie w wyniku rozwoju systemu
międzynarodowych płynnych kursów
walutowych postanowiono wprowadzić dalsze
regulacje i ustanowiono Europejski System
Walutowy (ESW), oparty na stałych kursach
walutowych.
Europejski System Walutowy
Cele ESW:
 stworzenie obszaru stabilności monetarnej, która
regulowałaby sytuację gospodarczą i polityczną w
ramach Europejskiej Wspólnoty Gospodarczej
 uniknięcie wpływu na gospodarki państw z niską inflacją
konkurencyjnych dewaluacji przeprowadzanych przez
kraje z wyższą inflacją
 wprowadzenie zewnętrznego czynnika, który
dyscyplinowałby związki zawodowe lub wzmacniał
wiarygodność polityki antyinflacyjnej w krajach z wysoką
inflacją
Europejski System Walutowy
Najważniejsze trzy elementy ESW to:
 Mechanizm Kursów Walutowych (ERM) mający
na celu redukcję wahań między kursami walut
krajowych Wspólnoty Europejskiej.
 Wspólna waluta ECU - European Currency Unit waluta bezgotówkowa, składająca się z koszyka
9 walut krajów EWG, później w 1999 zastąpiona
przez EURO
 Mechanizm interwencyjno - kredytowy banków
centralnych - dostarczania kredytu krajom
mającym trudności z bilansem płatniczym (
wszystkie państwa członkowskie UE)
Europejski System Walutowy
Najważniejsze trzy elementy ESW to:
 Mechanizm Kursów Walutowych (ERM) mający
na celu redukcję wahań między kursami walut
krajowych Wspólnoty Europejskiej
 Wspólna waluta ECU - European Currency Unit waluta bezgotówkowa, składająca się z koszyka
9 walut krajów EWG, później w 1999 zastąpiona
przez EURO
 Mechanizm interwencyjno - kredytowy banków
centralnych - dostarczania kredytu krajom
mającym trudności z bilansem płatniczym (
wszystkie państwa członkowskie UE)