Bicie dzieci po polsku... czyli postawy społeczne wobec przemocy
advertisement
Bicie dzieci po polsku... czyli postawy społeczne wobec przemocy w wychowaniu Raport Rzecznika Praw Dziecka 2014 Metodologia IV edycji monitoringu postaw społecznych wobec przemocy w wychowaniu • Monitoring prowadzony od 2011 roku; czwarta edycja 2014 • Zebranie danych - realizacja TNS OBOP • Czas badania – sierpień 2014 • 1000 osobowa reprezentatywna próba dorosłych Polaków, rozkład cech podobny jak wcześniej • ta sama metodologia ( wywiady ankieterskie), w większości te same pytania Cele badania 2014 • Poziom akceptacji przemocy wobec dzieci w wychowaniu (wykorzystywania klapsów i tzw. lania) • Poziom aprobaty stosowania kar cielesnych w wychowaniu • Poziom świadomości istnienia prawa zakazującego bicia dzieci oraz ocena jego funkcjonalności • Rozpoznanie postaw dotyczących ingerencji w rodzinę w sytuacjach bicia dzieci; preferencje dotyczące podmiotów interwencji w rodzinę oraz charakteru owej interwencji • Rozpoznanie sposobów osobistego reagowania na sytuacje przemocy wobec dziecka • Określenie zakresu zjawiska przemocy w wychowaniu – zachowania badanych wobec dzieci Społeczna akceptacja klapsów Czy zgadza się Pan(i) z następującym stwierdzeniem: są takie sytuacje, kiedy trzeba dziecku dać klapsa? Ponad połowa Polaków akceptuje klapsy 12% 6% 10% 1. zdecydowanie tak 2. raczej tak 21% 3. raczej nie 51% 4. zdecydowanie nie trudno powiedzieć Częściej: mężczyźni, osoby po 65 r.ż., niżej wykształcone, które doświadczały klapsów i lania we własnym dzieciństwie, stosujące klapsy i lanie Akceptacja klapsów a stosowanie klapsów N 695 Akceptacja klapsów a doświadczanie klapsów w dzieciństwie 90 86 70 57 35 26 23 8 7 57 78 72 66 5 19 trudno powiedzieć Tak 8 Nie raz lub kilka razy czasami Tak 23 7 12 3 3 nigdy nigdy trudno powiedzieć 35 często raz lub kilka razy od czasu do czasu 10 0 dosyć często Nie Akceptacja klapsów spada Czy zgadza się Pan(i) z następującym stwierdzeniem: są takie sytuacje, kiedy trzeba dziecku dać klapsa? 90 80 70 60 78 69 68 2011 60 61 Spadek poziomu zwolenników klapsów a wzrost liczby przeciwników 2012 50 2013 40 27 29 30 33 33 2014 19 20 2008 CBOS 4 3 7 6 3 10 0 tak nie trudno powiedzieć Czy zgadza się Pan(i) z następującym stwierdzeniem: są takie sytuacje, kiedy trzeba dziecku dać klapsa? 2011-2014 oraz CBOS 2008 51 60 50 50 Istotny jest , iż ma miejsce spadek w grupie zdecydowanych zwolenników klapsów 50 50 47 40 28 30 20 18 19 18 18 13 10 2011 2012 2013 2014 2008 CBOS 22 21 11 10 12 12 9 11 8 4 7 6 3 3 0 zdecydowanie tak raczej tak raczej nie zdecydowanie nie trudno powiedzieć Społeczna akceptacja bicia dzieci Co trzeci Polak akceptuje bicie dzieci w wychowaniu. Dwie trzecie Polaków jest przeciwnych biciu dzieci Czy zgadza się Pan(i) z następującym stwierdzeniem: tzw. lanie jeszcze nikomu specjalnie nie zaszkodziło? 12 5% Zdecydowanych przeciwników bicia dzieci jest znacznie więcej niż zdecydowanych 1. zdecydowanie takzwolenników! 23% 27% 2. raczej tak 3. raczej nie 4. zdecydowanie nie trudno powiedzieć 33% Bicie dzieci w wychowaniu częściej akceptują: mężczyźni, osoby starsze, niżej wykształcone, z doświadczeniami przemocy w dzieciństwie oraz stosujący przemoc w wychowaniu Akceptacja lania a jego stosowanie (n 695) Akceptacja lania a doświadczanie lania w dzieciństwie 100 74 56 43 47 41 30 13 13 nigdy 14 raz lub kilka razy 9 czasami 71 50 9 dosyć często trudno powiedzieć 19 Tak 10 Nie nigdy 62 42 42 15 raz lub kilka razy trudno powiedzieć Tak Nie 32 6 od czasu do czasu 0 0 dosyć często Akceptacja bicia dzieci spada Czy zgadza się Pan(i) z następującym stwierdzeniem: tzw. „lanie” jeszcze nikomu specjalnie nie zaszkodziło? 70 30 54 51 47 50 40 60 56 57 60 46 41 36 38 37 28 20 8 10 12 12 7 6 0 tak 2011 nie 2012 2013 2014 trudno powiedzieć 1994 CBOS 2008 CBOS 5 Uznawanie bicie dzieci za metodę wychowawczą Czy zgadza się Pan(i) z następującym stwierdzeniem: bicie dziecka jest w niektórych sytuacjach najbardziej skuteczną metodą wychowania? 8% 1. zdecydowanie tak 2. raczej tak Ponad dwie trzecie Polaków nie aprobuje bicia jako metody wychowawczej oraz nie aprobuje kar fizycznych 4% 23% 31% 3. raczej nie 4. zdecydowanie nie 35% trudno powiedzieć Czy zgadza się Pan(i) z następującym stwierdzeniem: wobec dzieci nie należy stosować żadnych kar fizycznych w żadnych okolicznościach 29% 11% trudno powiedzieć tak 60% nie Wzrasta dezaprobata wykorzystywania kar fizycznych Czy zgadza się Pan(i) z następującym stwierdzeniem: wobec dzieci nie należy stosowac żadnych kar fizycznych i w żadnych okolicznościach? 40 37 35 35 33 30 28 25 20 23 25 23 23 19 15 12 12 11 9 10 7 4 5 0 zdecydowanie tak raczej tak raczej nie CBOS 2008 CBOS 2012 zdecydowanie nie RPD 2014 trudno powiedzieć Przemoc wobec dziecka zakres zjawiska w relacjach badanych Czy zdarzyło się Panu(i) wymierzyć swojemu dziecku klapsa? (osoby posiadające dzieci N 695) 40 36 37 35 26 30 Większość osób posiadających dzieci przyznała, iż stosowała klapsy 25 20 15 10 tak 1 5 nie 0 nigdy raz lub kilka razy od czasu do czasu dosyć często 36 64 Aktualne natężenie wykorzystywania klapsów w wychowaniu Czy zdarzyło się Panu(i) wymierzyć swojemu dziecku klapsa? - rodzice dzieci do 18 r.ż. N 251 Połowa aktualnych rodziców przyznaje, iż stosuje klapsy 15 50 nigdy raz lub kilka razy 35 od czasu do czasu Stosowanie klapsów wobec dzieci przez rodziców dzieci do 18 r.ż. w zależności od osobistego doświadczania klapsów w dziecinstwie N 251 Częściej: po 40 r.ż., samotni i oceniający swą sytuację materialną jako złą oraz z własnymi doświadczeniami klapsów 100* 90* 80* 70* 60* 50* 40* 30* 20* 10* 0* nigdy nie doświadczali klapsów doświadczali klapsów raz lub kilka razy doświadczali klapsów od czasu do czasu doświadczali klapsów często nigdy raz lub kilka razy od czasu do czasu Sprawianie dziecku lania – natężenie zjawiska Czy zdarzyło się, że Pana(i) dziecko dostało tzw. lanie? (Osoby posiadające dzieci N 695) nigdy 0% raz lub kilka razy 11% Co trzecia osoba posiadająca dzieci stosowała lanie od czasu do czasu 21% dosyć często 67% Czy zdarzyło się, że Pana(i) dziecko dostało tzw. lanie? - rodzice dzieci do 18 r.ż. N 251 17% aktualnych rodziców przyznało się, iż choć raz zastosowało lanie – co szósty rodzic sprawił dziecku lanie 11 6 nigdy raz lub kilka razy Częściej są to ci, którzy sami doświadczyli przemocy jako dzieci od czasu do czasu 83 Wiedza na temat zakazu kar cielesnych w wychowaniu Czy zgadza się Pan(i) z następującym stwierdzeniem: bicie dziecka jest niezgodne z polskim prawem? 3% 11% 10% 35% 1. zdecydowanie tak 2. raczej tak 3. raczej nie 41% Zdecydowana większość Polaków wie lub przypuszcza, iż bicie dzieci jest niezgodne z prawem, ale nadal co czwarty Polak nie wie o zakazie 4. zdecydowanie nie trudno powiedzieć Czy Pana(i) zdaniem wprowadzenie całkowitego zakazu bicia dzieci jest słuszne, może przynieść pozytywne skutki? 31% Więcej niż połowa Polaków pozytywnie ocenia zakaz bicia dzieci 14% trudno powiedzieć tak 56% nie Postawy wobec ingerowania w rodzinę w sytuacji bicia dzieci Czy zgadza się Pan(i) z następującym stwierdzeniem: sposób postępowania rodziców z dzieckiem, w tym posługiwanie się karami fizycznymi jest wyłącznie ich prywatną sprawą? 9% trudno powiedzieć tak 52% 39% Połowa Polaków jest zdania, iż postępowanie z dzieckiem nie jest prywatną sprawą rodziców ale prawie 40% jest zwolennikiem całkowitej prywatności nie 27% Polaków uważa ,iż w rodzinę w której dziecko jest źle traktowane nie powinien nikt ingerować albo tylko ktoś bliski rodzinie Reagowanie na sytuacje przemocy wobec dzieci • W sąsiedztwie: • W miejscu publicznym: - Upewnienie się co się dzieje (37%) - Zwrócenie uwagi, że tak się z dzieckiem nie postępuje (34%) - Zamanifestowanie, że jest się świadkiem zdarzenia (18%) - Delikatne wyrażenie dezaprobaty (wzrokiem) (20%) - Zgłoszenie /na policję/ (16%) - Zwrócenie uwagi o niewłaściwości zachowania wobec dziecka (12%) - Brak reakcji (12%) - Brak reakcji (15%) - Zaproponowanie pomocy (14%) Powody braku reakcji w styczności z przemocą wobec dziecka W sąsiedztwie W miejscu publicznym -Nic takiego się nie dzieje (33%) - Nic takiego się nie dzieje (42%) -Nie wtrącam się w sprawy innych(27%) - Nie należy mieszać się w to, jak rodzice wychowują dzieci (23%) - Obawa przed nieprzyjemną reakcją (7%) - Obawa przed kłopotami (5%) - Nie wtrącam się w sprawy innych (18%) - Nie należy mieszać się w to, jak rodzice wychowują dzieci (16%) - Obawa przed nieprzyjemną reakcją (15%) - Obawa przed kłopotami (2%) Główne wnioski • Poziom społecznej aprobaty bicia dzieci powoli spada: tak w stosunku do form lżejszych (klapsy) jak i poważniejszych (lanie), spada też aprobata dla kar fizycznych w wychowaniu • Nadal jednak akceptacja bicia dzieci jest w Polsce wysoka: choć mniej aprobowane są poważniejsze postaci (lanie), to w odniesieniu do tzw. lżejszych postaci (klapsów) większość Polaków wykazuje aprobatę. • Nadal też około jedna trzecia Polaków uznaje bicie za skuteczną metodę wychowawczą i akceptuje stosowanie kar cielesnych • Zachowania przemocy w wychowaniu występują w Polsce stosunkowo często: połowa aktualnych rodziców przyznaje się do stosowania klapsów, co trzeci posiadający dzieci przyznał, iż stosował lanie, a co szósty rodzic choć raz lanie zastosował. Główne wnioski (cd) Jedynie nieco ponad jedna trzecia Polaków wie o istnieniu w Polsce zakazu kar cielesnych w wychowaniu, choć większość przynajmniej przypuszcza, że jest takie prawo Niemal 40% Polaków uznaje całkowitą prywatność rodziców w postępowaniu z dzieckiem nawet jeśli jest ono bite, a niemal jedna trzecia nie aprobuje ingerencji w rodzinę w takich sytuacjach W osobistym reagowaniu na sytuacje przemocy wobec dzieci dominują ostrożne próby interweniowania (upewnianie się co do sytuacji, manifestowanie obecności, symboliczne wyrażanie dezaprobaty) Częściej niż co dziesiąty Polak deklaruje całkowity brak reakcji motywem braku reagowania jest głównie uznanie, iż „nic złego się nie dzieje” - czyli aprobata zachowań przemocy oraz niechęć do mieszania w sprawy wychowania przez rodziców, oraz w sprawy innych Rekomendacje Dobre prawo / reformy Programy dla rodziców i dla dzieci Edukacja społeczna/ kampanie ogólnospołeczne PROMOWANIE PODMIOTOWOŚCI DZIECKA, SZACUNKU, GODNOŚCI; PRAW DZIECKA!
