REWOLUCJE W ROSJI 1917 Sytuacja w Rosji w przededniu rewolucji

REWOLUCJE W ROSJI 1917
Sytuacja w Rosji w przededniu rewolucji
Sytuacja w Rosji w przededniu rewolucji
stosunki społeczno – gospodarcze w
Rosji do 1914 r.
•
kraj nierównomiernego rozwoju i
kontrastów gospodarczych,
rolniczy, o przestarzałej strukturze
gospodarstw
•
początki rozwoju wielu gałęzi
przemysłu
•
niski poziom materialnego bytu
społeczeństwa, oświaty,
powszechny analfabetyzm
ustrój polityczny:
•
współistnienie absolutnej władzy
cara z systemem parlamentarnym
•
władza państwowa
scentralizowana,
zbiurokratyzowana oparta na
wojsku i policji
•
za zmianami w systemie
politycznymi państwa opowiadały
się wszystkie grupy społeczne
oraz partie polityczne; żądano :
rządu zaufania społecznego,
reform demokratycznych, pokoju
Partie polityczne w Rosji:
Lenin
SDPRR(1898) – rozłam w 1903:
•
mienszewicy – przeciwstawiali się
tworzeniu jednolitej
scentralizowanej partii masowej,
zwolennicy pluralizmu partyjnego,
optowali za demokracją. Odłam
reformistyczny. Lew Martow
•
bolszewicy – scentralizowana
masowa partia, której członków
miałaby obowiązywać dyscyplina
partyjna, chcieli objąć władzę w
drodze przewrotu politycznego i
wprowadzić dyktaturę proletariatu.
Lenin.
Partia Socjalistów – Rewolucjonistów (
eserowcy)- 1901 – obalenie
absolutyzmu i wprowadzenie
republiki demokratycznej na
zasadach federacji. Partia chłopska
– uspołecznienie wielkiej własności
ziemskiej
Partia Wolności Ludu ( Partia
Konstytucyjno – Demokratyczna) –
program liberalno – demokratyczny,
dążyła do wprowadzenia republiki
demokratyczno – parlamentarnej
na wzór zachodni. Głosiła hasła
reform socjalnych i uspołecznienia
wielkiej własności ziemskiej za
odszkodowaniem
Lew Martow
REWOLUCJA LUTOWA
PRZYCZYNY
kryzys systemu politycznego carskiej Rosji:
•
pogarszająca się sytuacja polityczna Rosji
od czasów wojny z Japonią 1904-1905
•
zacofanie systemu monarchistycznego
•
upadek autorytetu Mikołaja II i jego
ministrów
•
korupcja w administracji i w wojsku
•
afera Rasputina – szarlatana, który miał
olbrzymi wpływ na rodzinę carską. Był on
podejrzany o szpiegostwo na rzecz
Niemiec
niepowodzenia militarne Rosji w I wojnie
światowej
bardzo zła sytuacja gospodarcza:
•
złe zaopatrzenie miast w żywność
wskutek obniżenia produkcji żywności,
przerwanych linii komunikacyjnych oraz
braku taboru kolejowego
•
przeciążenie transportu – wzrost chaosu
oraz niedowładu gospodarczego
•
załamanie się handlu
Rozwój liczebny proletariatu rosyjskiego
car Mikołaj II
Grigorij Rasputin
caryca Aleksandra
REWOLUCJA LUTOWA
•
•
•
•
•
3 III(18II) 1917 – strajk w Zakładach
Putiłowskich w Piotrogrodzie –
początek rewolucji
10 III – wybuch strajku powszechnego
i początek represji
11 III - wybuch walk zbrojnych w
Piotrogrodzie, wojsko poparło
demonstrantów, internowanie rządu
Glicyna
12 III - rozwiązanie przez cara Dumy
Państwowej
utworzenie Piotrogrodzkiej Rady
Delegatów Robotniczych i Żołnierskich
( przewaga mienszewików i
socjalistów-rewolucjonistów)
armia w pałacu zimowym
Demonstracja w Piotrogrodzie
PRZEBIEG REWOLUVJI LUTOWEJ
•
•
•
•
•
•
12 III - rozwiązanie przez cara
Dumy Państwowej
utworzenie Piotrogrodzkiej Rady
Delegatów Robotniczych i
Żołnierskich ( przewaga
mienszewików
i socjalistów-rewolucjonistów)
13 III – przejęcie władzy przez
rewolucjonistów w Moskwie i
innych miastach Rosji
15 III – abdykacja Mikołaja II
powołanie Rządu
Tymczasowego z księciem
Jerzym Lwowem – początek
okresu dwuwładzy
( rząd i rady)
16 III -zrzeczenie się korony przez
Michała Romanowa
po abdykacji
OKRES DWUWŁADZY III – VII 1917
•
•
•
•
•
•
•
•
Reformy Rządu Tymczasowego
ogłoszenie Rosji republiką
ogłoszenie wyborów do Konstytuanty
(XII 1917)
wprowadzenie wolności słowa, druku i
zgromadzeń
ogłoszenie amnestii dla więźniów i
zniesienie kary śmierci
rozwiązanie tajnej policji
ogłoszenie prawa narodów do
samostanowienia
wprowadzenie monopolu państwa na
handel zbożem
ks,. Grigorij Lwow
Aleksander Kiereński
Rada Delegatów Robotniczych i Żołnierskich
•
Rada Delegatów Robotniczych i
Żołnierskich – dążyła do wprowadzenia
ustroju socjalistycznego wskutek
umiarkowanych przemian na drodze
kontrolowanych reform ( pierwszym
etapem – rewolucja burżuazyjna). Rady
powstawały we wszystkich większych
miastach
•
kompetencje: sprawy przemysłu,
komunikacji, porządku publicznego,
wojska
•
działalność: utworzenie komitetów
robotniczych w fabrykach, wprowadzenie
ośmiogodzinnego dnia pracy,
sprawowanie kontroli nad milicją i
wojskiem
kwestie sporne – stosunek do państw
zachodnich i udziału w pierwszej wojnie
światowej
•
RT – respektowanie zawartych układów i
nie wycofywanie się z wojny
•
RD – za wycofaniem się mimo zawartych
układów
Lew Trocki
Przybycie Lenina do Piotrogrodu. Wg nieznanego artysty rosyjskiego
TEZY KWIETNIOWE
17.04 – Tezy kwietniowe Lenina
• przejęcie władzy z rąk Rządu
Tymczasowego przez RDRiŻ.
• Zawarcie pokoju z Niemcami i
wycofanie się z wojny
• Przejęcie kontroli nad produkcją
przemysłową i dystrybucją dóbr
przez komitety fabryczne
• Nacjonalizacja ziemi
• Odrzucenie zachodnioeuropejskiego
modelu ustrojowego
• celem działalności: przekształcenie
rewolucji burżuazyjnej w rewolucję
socjalistyczną i przejęcie władzy
przez bolszewików
• metody: wykorzystanie niechęci
społeczeństwa do dalszego
prowadzenia wojny oraz trudności
aprowizacyjnych, strajki i
demonstracje, agitacja w szeregach
armii, przejmowanie kontroli nad
radami delegatów, stosowanie
demagogii.
próba przewrotu bolszewickiego 16-17.07
•
•
•
Bolszewicy przewodzili
demonstracji w
Piotrogrodzie, która była
spowodowana
niepowodzeniami ofensywy
w Galicji wschodniej
Stłumienie wystąpień przez
rząd – aresztowano :
Trockiego, Kamieniewa,
Zinowiewa, Lenin uciekł do
Helsinek, zamknięto organ
prasowy „Prawda”
Olbrzymie uprawnienia dla
rządu, premierem Kiereński
PUCZ KORNIŁOWA
•
•
anarchia, chaos, dalsze
trudności aprowizacyjne,
dezorganizacja armii i jej
demoralizacja, zaostrzenie
cenzury, dezorganizacja
komunikacji, przemysłu,
rolnictwa i handlu
pucz Korniłowa – 7-12 IX gen Ławrientij Korniłowpodjął
marsz na Moskwę w celu
przejęcia władzy. Klęska gdyż :
żołnierze pod wpływem agitacji
bolszewickiej masowo
dezerterowali, a kolejarze
podjęli strajk. Wskutek puczu
RT uwolnił przywódców
bolszewickich, którzy podjęli
przygotowania do rewolucji. Do
końca X zdominowali Rady
Rewolucja bolszewicka 6/7.11 –
8.11(24/25.10 – 26.10)
geneza:
•
•
•
•
•
Lenin obawiał się, że bolszewicy nie
mają szans wygrać wyborów do
Konstytuanty wyznaczonych na 25.11
– miał powstać blok wyborczy różnych
partii
Bolszewicy przejęli kontrolę nad
większością rad delegatów, dzięki
czemu mieli wpływ na sytuację w
kraju, na czele Piotrogrodzkiej RDRiŻ
stał Lew Trocki
Obawa przed zawarciem rozejmu
aliancko – niemieckiego. Bolszewicy
chcieli wykorzystać atut zawarcia
pokoju z Niemcami
Lenin pragnął wprowadzić wżycie
hasło rewolucji socjalistycznej
Duża szansa przejęcia władzy wobec
chaosu w kraju, gdyż bolszewicy
kontrolowali Gwardię Czerwoną oraz
część jednostek wojskowych
•
•
6.11 – oddziały Gwardii
Czerwonej i armii pod
dowództwem Lwa Trockiego
zajęły centralę telefoniczną,
elektrownię, dworce kolejowe
7.11 – atak na Pałac Zimowy i
aresztowanie ministrów RT ( z
wyjątkiem Kiereńskiego, który
zbiegł. Większość wojska
przyjęła stanowisko neutralne)
przebieg:
Krążownik „Aurora”
Atak na Pałac Zimowy
Proklamacja Komitetu Wojskowo-Rewolucyjnego przy Piotrogrodzkiej Radzie Delegatów o odsunięciu od
władzy Rządu Tymczasowego, Piotrogród 8 listopada (25 października) 1917.
przebieg
•
11.11. II Ogólnorosyjski
Zjazd Rad ogłosił
delegalizacje Rządu
Tymczasowego i
powołał Radę
Komisarzy ludowych na
czele z Lenienm i
uchwalił:
dekret o pokoju – wzywał
do zawieszenia broni i
zawarcia pokoju bez
aneksji
dekret o ziemi – zezwalał
chłopom na
zajmowanie ziemi
prywatnej bez
odszkodowania
15.11 – Deklaracja Praw
Narodów Rosji
• walki o władzę w
innych ośrodkach
trwały do końca
listopada
Okres komunizmu wojennego 1918-1921
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
budowa nowego ustroju dyktatury proletariatu:
rozpędzenie Zgromadzenia Narodowego, w którym bolszewicy mieli mniejszość mandatów XI 1917
20 XII 1917 – utworzenie Wszechrosyjskiej Komisji Nadzwyczajnej do Walki z sabotażem i Kontrrewolucją
25 I 1918 – uchwalenie na Wszechrosyjskim Zjeździe Rad „ Deklaracji Praw Ludu Pracującego i
Wyzyskiwanego”
Rosja republiką radziecką i federację republik narodowych
Likwidacja wyzysku kapitalistycznego w Rosji i na świecie
Budowa komunizmu
28 I 1918 – RKL powołuje Robotniczo – Chłopską Armię Czerwoną
6-8 III 1918 – utworzenie Rosyjskiej Komunistycznej Partii(bolszewików) – likwidacja wszystkich innych partii
17 VI1918 – zamordowanie cara Mikołaja II w Jekaterynburgu
5 IX 1918 – dekret „ O czerwonym terrorze”
polityka gospodarczo – społeczna:
dekrety o nacjonalizacji przemysłu(9I 1918) i ziemi ( 9 II 1918)
centralizacja produkcji i podziału
obowiązek pracy
likwidowano bądź ograniczano rady robotnicze, związki zawodowe i prawo do strajku
tłumienie strajków i wystąpień przez Armię Czerwoną ( powstanie marynarzy w Kronsztadzie II – III 1921)
opór mas pod hasłami „ Z sowietami ale bez bolszewików”