OCENA RYZYKA ZAWODOWEGO KARTA OCENY RYZYKA ZAWODOWEGO DLA PRACOWNIKÓW ZATRUDNIONYCH NA STANOWISKU DOSTAWCY W .................................. OPRACOWALI: ZATWIERDZIŁ: Informacje o stanowisku pracy I. Nazwa stanowiska pracy Dostawca, II. Opis stanowiska pracy W zakresie obowiązków pracownika znajduje się dowóz butli z wodą o pojemności 18,9 l i/lub 11 l klientom oraz urządzeń dozujących wodę. Dowóz butli odbywa się przy użyciu samochodów dostawczych o masie do 12 ton. III. Liczba osób zatrudnionych na stanowisku pracy: - ogółem w tym kobiet w tym osób młodocianych w tym niepełnosprawnych IV. Rodzaj pracy: - praca jednozmianowa/wielozmianowa, - w porze dziennej/nocnej, - w której przeważa wysiłek fizyczny/umysłowy, V. Lokalizacja stanowiska pracy Brak możliwości ustalenia jednego stanowiska pracy. Dostawcy przemieszczają się samochodem służbowym dostarczając wodę (butle 11 l i 19 l), dystrybutory wody. VI. Granice przebywania pracownika (środowisko pracy) W zależności od zlecenia, różne punkty dostaw (na zewnątrz i wewnątrz pomieszczeń, również budynek biurowy, hala produkcyjna, hala magazynowa, plac zewnętrzny). Przed rozpoczęciem pracy i po jej zakończeniu również budynek, magazyn i plac zewnętrzny jednostki lokalnej w kraju. VII. Dodatkowe wymagania dla osób zatrudnionych na stanowisku (kwalifikacje, uprawnienia i badania lekarskie) - prawo jady kat. B i C padania psychotechniczne kurs na przewóz rzeczy kurs podstawowy i/lub szkolenie okresowe dla kierowców kat. D VIII. Stosowane na stanowisku środki pracy i materiały oraz wykonywane operacje technologiczne - samochód dostawczy o masie do ........... - wózek do transportu butli IX. Wykonywane czynności oraz sposób i czas ich wykonywania na stanowisku pracy: 1. Procesy przed i po zakończeniu pracy - przebranie się - odebranie dyspozycji dotyczących ilości i miejsc punktów dostaw - sprawdzenie stanu technicznego samochodu - załadunek samochodu (wykonywany przez magazyniera) - rozładunek samochodu - rozliczenie się z dnia pracy (dokumentacja i gotówka) - odstawienie samochodu na parking Średni czas to ok. 100 min. 2. Proces pracy - dojazd do klienta rozładunek samochodu dostarczenie butli do klienta tankowanie samochodu Średni czas ok. 395 min. 3. Przerwa lub przerwy W zależności od możliwości, po 4,5 godz. prowadzenia pojazdu 45 min lub dwie przerwy 30 min i 15 min X. Wymagania przepisów prawnych i norm odnoszących się do analizowanego stanowiska (oraz wewnętrzne procedury i instrukcje) - Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 14 marca 2000 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy przy ręcznych pracach transportowych (Dz. U. z dnia 10 kwietnia 2000 r. z późn. zm.) - Ustawa o czasie pracy kierowców Dz.U. z 2004 r. Nr 92 poz. 879 - Ustawa z dnia 20 czerwca 1997 r. Prawo o ruchu drogowym Dz.U. z 2005 r. Nr 108 poz. 908 XI. Informacje o innych osobach zatrudnionych na tym samym stanowisku lub wykonujących prace/przebywających w otoczeniu tego stanowiska: - inni pracownicy wykonujący prace w pomieszczeniach biurowych jednostki lokalnej oraz w hali magazynowej podczas załadunku i rozładunku pojazdów. Osoby, w tym przechodnie przebywający w okolicy zaparkowanego samochodu. Pracownicy innych firm (w tym pracownicy produkcyjni i magazynowi) wykonujący pracę Jak czytać kartę oceny ryzyka zawodowego? Zamieszczona poniżej tabela (Identyfikacja zagrożeń, oszacowanie ryzyka zawodowego oraz wyznaczenie jego dopuszczalności) zawiera zestawienie zidentyfikowanych zagrożeń oraz oszacowanego ryzyka zawodowego i jego dopuszczalności dla stanowiska Inżynier utrzymania ruchu. Oszacowania ryzyka dokonano w oparciu o metodę skali trójstopniowej zalecanej w PN-N-18002 „System zarządzania bezpieczeństwem i higiena pracy. Ogólne wytyczne do oceny ryzyka zawodowego”. Kolumny w tabeli oznaczają: - rodzaj zagrożenia – rodzaj zidentyfikowanego zagrożenia na stanowisku pracy; zagrożeniami są zarówno czynniki fizyczne (gorące powierzchni, maszyny, praca na wysokości, zagrożenia drogowe), czynniki chemiczne (substancje i reakcje chemiczne), czynniki biologiczne (mikro i makroorganizmy) i czynniki psychofizyczne (kontakt z klientem, stres, decyzyjność), - sposób identyfikacji zagrożenia – sposób w jaki dokonano identyfikacji zagrożenia na stanowisku pracy np. obserwacja stanowiska pracy, wywiad z pracownikiem, analiza dokumentacji technicznoruchowej maszyny, pomiary środowiska pracy, - źródła zagrożenia – to m.in. maszyny, elementy konstrukcyjne budowli, stosowane materiały, inne osoby/pracownicy/klienci/użytkownicy dróg, stosowane czynniki chemiczne, gazy techniczne, praca na wysokości, pod wodą, - prawdopodobieństwo wystąpienia zagrożenia (skala trójstopniowa) jest to prawdopodobieństwo z jakim zidentyfikowane zagrożenie może wystąpić na stanowisku pracy. Według metody skali trójstopniowej prawdopodobieństwo określa się jako: Mało prawdopodobne: następstwa nie powinny wystąpić w okresie całej aktywności zawodowej, Prawdopodobne: następstwa, które mogą wystąpić nie więcej niż kilkakrotnie podczas aktywności zawodowej, Wysoce prawdopodobne: następstwa zagrożeń występujące wielokrotnie. - ciężkość następstw wystąpienia zagrożenia (skala trójstopniowa) jest to szacowanie jakie skutki zdrowotne dla pracownika spowodować może wystąpienia zidentyfikowanego zagrożenia na stanowisku pracy. Według metody skali trójstopniowej ciężkość następstw wystąpienia zagrożenia określa się jako: Mała: urazy i choroby, które nie powodują długotrwałej dolegliwości i związanej z nią absencji w pracy (niewielkie stłuczenia, podrażnienia oczu, bóle głowy), Średnia: urazy powodujące długotrwałe dolegliwości i absencję (alergie skórne, nieskomplikowane złamania, zapalenia ścięgien), Duża: urazy powodujące ciężkie i stałe dolegliwości i/lub śmierć (amputacje, oparzenia III stopnia, uszkodzenia słuchu, wzroku, choroby nowotworowe i skomplikowane złamania). - oszacowanie ryzyka zawodowego (skala trójstopniowa) – na podstawie określonego prawdopodobieństwa wystąpienia zagrożenia oraz ciężkości następstw wystąpienia zagrożenia dokonuje się oszacowanie ryzyka zawodowego. Według metody skali trójstopniowej oszacowanie ryzyka zawodowego określa się jako małe, średnie i duże: Ciężkość następstw Prawdopodobieństwo Małe Średnie Duże Mało prawdopodobne Małe 1 Małe 1 Średnie 2 Prawdopodobne Małe 1 Średnie 2 Duże 3 Wysoce prawdopodobne Średnie 2 Duże 3 Duże 3 - dopuszczalność ryzyka zawodowego – na podstawie oszacowanego ryzyka zawodowego dla każdego z zagrożeń dokonuje się wyznaczenia jego dopuszczalności według zasady: Oszacowane ryzyko zawodowe Duże Dopuszczalność ryzyka zawodowego Niedopuszczalne Średnie Dopuszczalne Małe Niezbędne działania Jeżeli ryzyko zawodowe jest związane z praca już wykonywana, działania w celu jego zmniejszenia należały podjąć natychmiast (np. przez zastosowanie środków ochronnych). Planowana praca nie może być rozpoczęta do czasu zmniejszenia ryzyka zawodowego do poziomu dopuszczalnego Zaleca się zaplanowanie i podjęcie działań, których celem jest zmniejszenia ryzyka zawodowego Konieczne jest zapewnienia, że ryzyko zawodowe pozostaje co najwyżej na tym samym poziomie - działania zmniejszające ryzyko zawodowe – są to działania korygujące i zapobiegawcze podjęte w celu eliminacji lub ograniczenia zagrożeń i związanego z nimi ryzyka zawodowego (eliminacja lub ograniczenie zagrożenia u źródła, środki ochrony zbiorowej i indywidualnej, środki organizacyjne i proceduralne), Jeżeli oszacowane ryzyka zawodowe jest na poziomie niedopuszczalnym i podjęto działania zmniejszające to ryzyko to należy dokonać ponownego oszacowania ryzyka dla tego zagrożenia. Identyfikacja zagrożeń, oszacowanie ryzyka zawodowego oraz wyznaczenie jego dopuszczalności. Rodzaj zagrożenia Sposób identyfikacji zagrożenia Źródło zagrożenia Prawdopodobieństwo wystąpienia zagrożenia (skala trójstopniowa) Ciężkość następstw wystąpienia zagrożenia (skala trójstopniowa) Oszacowanie ryzyka zawodowego (skala trójstopniowa) Dopuszczalność ryzyka zawodowego Działania zmniejszające ryzyko zawodowe Przemieszczające się środki transportu - obserwacje środowiska pracy, -uderzenie lub najechanie przez samochód lub wózek widłowy 2 średnie 2 średnie 2 średnie (po zastosowaniu działań zmniejszających ryzyko) dopuszczalne Przedmioty poruszające się swobodnie - obserwacje środowiska pracy, - przedmioty upuszczone z ręki (butle z wodą), upadające z regałopalety, toczące się, - przedmioty spadające z regałów, strefy wysokiego składowania, 2 średnie 2 średnie 2 średnie dopuszczalne Niebezpieczne nawierzchnie/upadek na tym samym poziomie - obserwacje środowiska pracy, - analiza wypadków - śliskie powierzchnie (rozlana woda, oblodzona nawierzchnia), - potknięcie się (luźne kable, progi, uszkodzona nawierzchnia), 2 średnie 2 średnia 2 średnie dopuszczalne Upadek na niższy poziom - obserwacje środowiska pracy, - analiza wypadków - poruszanie się po schodach, podestach, - używanie stołków, foteli jako „podestów” - wyjmowanie butli z zabudowy (części załadunkowej) samochodu - wyskakiwanie z samochodu 2 średnie 2 średnia 2 średnie dopuszczalne Uderzenie o nieruchome przedmioty - obserwacje środowiska pracy, - analiza wypadków 1 małe 1 małe 1 małe dopuszczalne Hałas - obserwacje środowiska pracy, - pomiary czynnika (wartość wskaźnika wynosi od 67 do 67,5 dB, tj. < 0,1 krotności wartości dopuszczalnej) - niewłaściwe składowanie materiałów, - niewłaściwe oświetlenie, - zła organizacja pracy, pośpiech, brak zachowania dostatecznej uwagi - dźwięk silnika i wprawionej w ruch kabiny samochodu - wózki jezdniowe z napędem silnikowym w części magazynowej, - ruch uliczny 1 małe 1 małe 1 małe dopuszczalne - przeglądy techniczne samochodu (roczne i przed wyjazdem w rundę) - regularne pomiary wartości hałasu w samochodach dostawczych - wybór samochodów spełniających odpowiednie normy Substancje chemiczne - obserwacje środowiska pracy, - analiza kart charakterystyki 1 małe 1 małe 1 małe dopuszczalne Mikroorganizmy (bakterie, wirusy, priony, grzyby, sinice, mikroorganizmy zwierzęce i roślinne) Nadmierne obciążenie fizyczne (brak ruchu, jednostronne obciążenie ciała, nadmierne obciążenie statyczne i dynamiczne) - obserwacje środowiska pracy, - tankowanie samochodu - gaz zawarty w nabojach przeznaczonych do wytwarzania napojów gazowanych (naboje „soda stream”) - kontakt z innymi pracownikami/klientami/ osobami z poza zakładu - niewłaściwe/zbyt rzadkie czyszczenie klimatyzacji w samochodzie - ręczne prace transportowe - niewłaściwa pozycja podczas prowadzenia samochodu - brak stosowania trzech punktów podparcia podczas wchodzenia i wychodzenia z samochodu - brak stosowania wózków do transportu butli lub przeładowywanie wózków 1 małe 1 małe 1 małe dopuszczalne - 2 średnie 2 średnie 2 średnie dopuszczalne Nadmierne obciążenie psychiczne (zmęczenie psychiczne, stres, - obserwacje środowiska pracy, - niewłaściwa organizacja pracy - niestosowanie odpowiednich przerw w 2 średnie 1 małe 1 małe dopuszczalne - obserwacje środowiska pracy, - analiza wypadków - stosowanie się do obowiązujących w zakładzie pracy instrukcji, procedur, - zachowanie ostrożności, - używanie kamizelki odblaskowej - używanie obuwia ochronnego - stosowanie się do procedur i instrukcji klientów - odpowiednia organizacja procesu załadunku i rozładunku - parkowanie w miejscach dozwolonych - zachowanie szczególnej ostrożności podczas wysiadania z samochodu - zachowanie ostrożności podczas transportu ręcznego, ładownia/wyjmowania butli z regałopalet, - stosowanie obuwia ochronnego z metalowym/kompozytowym podnoskiem - stosowanie kasków ochronnych w miejscach zagrożenia upadkiem butli lub przedmiotów z wysokości - instruktaż stanowiskowy z metod transportu i wyjmowania butli z regałopalet - zachowanie ostrożności, - bieżące usuwanie zauważonych zagrożeń (luźne kable), - stosowanie obuwia z podeszwą antypoślizgową - odpowiednie oznaczanie miejsc zagrożenia - odśnieżanie lub posypywanie solą/piaskiem miejsc zaśnieżonych lub oblodzonych - przenoszenie tylko jednej butli ręcznie po schodach - zachowanie ostrożności, - wykorzystywanie odpowiednich stopni - używanie poręczy - utrzymanie stopni w samochodzie w odpowiednim stanie technicznym - stosowanie trzech punktów podparcia podczas wsiadania i wysiadania z samochodu (kierownica, rączka drzwi, stopień) - zachowanie ostrożności, - utrzymanie porządku i odpowiednia organizacja pracy - regularne przeglądy oświetlenia stosowanie się zapisów w kartach charakterystyki przestrzeganie zasad higieny (mycie rąk po tankowaniu) unikanie zanieczyszczenia ubrania olejami unikanie wdychania dwutlenku węgla stosowanie się do zasad higieny (mycie rąk), regularne czyszczenie klimatyzacji w samochodzie - stosowanie się do przepisów i norm dźwigania - odpowiedni instruktaż stanowiskowy - stosowanie wózków do transportu butli - odpowiednia organizacja czasu pracy Dostawcy - właściwa, ergonomiczna pozycja pracy za kierownicą - stosowanie trzech punktów podparcia podczas wchodzenia i schodzenia z samochodu - stosowanie odpowiednich techniki podnoszenia i przenoszenia ciężarów - stosowanie odpowiednich przerwy w pracy, - właściwa organizacja czasu pracy podczas planowania rund decyzyjność) Zagrożenia związane z energią elektryczną - obserwacje środowiska pracy, pracy - uszkodzona instalacja elektryczna (napięcie dotyku), - niewłaściwe postępowanie z urządzeniami zasilanymi prądem elektrycznym, 1 małe 2 średnia 2 średnie dopuszczalne - uszkodzona instalacja elektryczna i elektronarzędzia, - niewłaściwe postępowanie z urządzeniami zasilanymi prądem elektrycznym, - zachowanie pracownika niezgodne z ogólno przyjętymi zasadami ppoż. - kolizja lub wypadek samochodowy - palenie w samochodzie i innych miejscach gdzie obowiązuje zakaz palenia - wyjazdy służbowe – narażenie na warunki atmosferyczne (opady, wysokie i niskie temperatury, wyładowania atmosferyczne) - niewłaściwa temperatura, - niewłaściwa wilgotność/ wentylacja, - przeciągi, 1 małe 2 średnia 2 średnie dopuszczalne 1 małe 1 mała 1 małe dopuszczalne - dostosowanie ubioru do warunków atmosferycznych, 1 małe 1 mała 1 małe dopuszczalne - bieżąca regulacja warunków mikroklimatycznych w kabinie samochodu, - stosowanie odpowiedniej odzieży i obuwia roboczego - przestrzeganie zasad ruchu drogowego - zachowanie ostrożności, zasada ograniczonego zaufania, - stosowanie zestawów głośnomówiących, słuchawkowych lub typu bluetooth podczas prowadzenia pojazdu i jednoczesnego prowadzenia rozmów przez telefon - zapinanie pasów - zachowanie odpowiedniej ostrożności podczas cofania pojazdu - stosowanie odpowiednich przerw podczas prowadzenia pojazdu - stosowanie ograniczeń prędkości w samochodach dostawczych - odpowiednia pozycja podczas prowadzenia pojazdu - sprawdzanie stanu technicznego pojazdu przed wyjazdem w rundę - stosowanie odpowiedniego obuwia ochronnego podczas pracy, nieutrudniającego prowadzenie pojazdu (o odpowiednio miękkiej podeszwie) - sprawdzenie, czy przyjmowane leki nie wpływają na stan psychofizyczny i nie spowalniają reakcji za kierownicą - zachowanie szczególnej ostrożności podczas obsługi klientów indywidualnych - wybór samochodów spełniających odpowiednie normy - regularne przeglądy stanu samochodu (badania roczne i przed wyjazdem w rundę) - regularne pomiary wartości drgań w samochodach dostawczych Zagrożenie pożarowe i wybuchowe - obserwacje środowiska pracy, - instrukcja bezpieczeństwa pożarowego Warunki atmosferyczne - obserwacje środowiska pracy, Mikroklimat - obserwacje środowiska pracy, - pomiary środowiska pracy, Kolizje drogowe - obserwacje środowiska pracy, - analiza wypadków przy pracy - uderzenie przez inny pojazd - zderzenie z innym poruszającym się pojazdem - zderzenie z innym nieporuszającym się pojazdem lub nieruchomym przedmiotem 1 małe 3 duże 2 średnie dopuszczalne Agresja zwierząt - - pogryzienie przez psy 1 małe 2 średnie 1 małe dopuszczalne - drgania siedziska (wartość wskaźnika wynosi od 0,26 do 0,33 tj. max. 0,41 krotność wartości dopuszczalnej) 1 małe 1 małe 1 małe dopuszczane Drgania obserwacja środowiska pracy analiza wypadków przy pracy obserwacja środowiska pracy pomiary czynnika - zachowanie ostrożności, - bieżące usuwanie zauważonych zagrożeń (uszkodzona instalacja, uszkodzone urządzenia), ale tylko przez osoby do tego uprawnione - zgłaszanie sytuacji potencjalnie niebezpiecznych, grożących porażeniem prądem - zachowanie ostrożności, - bieżące usuwanie zauważonych zagrożeń (uszkodzona instalacja, uszkodzone urządzenia) - stosowanie się do obowiązujących w zakładzie pracy instrukcji i procedur a także instrukcji i procedur obowiązujących na terenie innych zakładów pracy do których dostarczana jest woda - przestrzeganie zakazu palenia w pojeździe służbowym i miejscach do tego nieprzeznaczonych INFORMACJA O ZAPOZNANIU SIĘ PRACOWNIKA Z RYZYKIEM ZAWODOWYM Od 1991 roku pojęcie ryzyka zawodowego zostało wprowadzone do polskiego prawa pracy. W art. 226 Kodeksu pracy znajduje się stwierdzenie: „Pracodawca jest zobowiązany informować pracowników o ryzyku zawodowym, które wiąże się z wykonywaną pracą oraz o zasadach ochrony przed zagrożeniami”. Ryzyko zawodowe, wg interpretacji Ministerstwa Pracy i Polityki Socjalnej, rozumiane jest jako prawdopodobieństwo wystąpienia zagrożeń oraz ich skutków dla zdrowia lub życia pracowników w postaci chorób zawodowych i wypadków przy pracy. Należy podkreślić, że skutkiem zagrożeń zawodowych mogą być nie tylko wypadki przy pracy czy choroby zawodowe. Za zagrożenia uważa się również katastrofy (wybuchy, nadzwyczajne wpływy substancji toksycznych) i pożary powodujące zniszczenia środków pracy (materiałów, surowców). Ryzyko zawodowe mogą powodować zarówno źródła zewnętrzne (środowisko naturalne, niezamierzone zmiany w procesach technologicznych) jak i źródła wewnętrzne (wyposażenie techniczne zakładu, sposób użytkowania maszyn). OŚWIADCZENIE Oświadczam, że zostałem zapoznany z zagrożeniami i ryzykiem zawodowym związanym z wykonywanymi czynnościami na moim stanowisku pracy. Przyjmuję do wiadomości zakres i rolę wdrożonych do stosowania środków ochrony przed tymi zagrożeniami. Jestem świadomy, że niestosowanie wdrożonych środków ochrony powoduje wzrost ryzyka zawodowego – zwiększa prawdopodobieństwo zaistnienia wypadku przy pracy lub choroby zawodowej. Imię i nazwisko pracownika Stanowisko pracy (czynności)1 Data Podpis Ocena ryzyka:2 akceptowalne/dopuszczalne – stanowisko pracy, na którym wykonywana jest praca (niezależnie od stanowiska etatowego) lub wszystkie rodzaje prac, przy których zatrudniony jest pracownik, 2 – wynik oceny dopuszczalności ryzyka zawodowego zgodnie z przyjętą w firmie metodą tej oceny. 1