Prowadzący: drJulita Wojciechowska

Prowadzący: dr Julita Wojciechowska
kontakt :[email protected]
Nerwice dziecięce,
Rozwojowy i społeczny aspekt emocjonalnych zaburzeń dziecięcych
Seminarium, psychologia dzienna
2007/2008
Proponowane spojrzenie na zaburzenia emocjonalne wieku
dziecięcego koncentruje się na aspekcie rozwojowym (znaczenie fazy
rozwojowej i postaci zaburzenia), jak i społecznym (wpływ relacji rodzinnych
na powstanie i skutki wtórne dla tych relacji). Analizy tych zagadnień
dokonywać będziemy używając różnorodnych koncepcji wywodzących się z
podstawowych paradygmatów psychologii. Zaburzenia dziecięce będą
omawiane na dwóch planach: klinicznym i rozwojowym, ze szczególnym
naciskiem na aspekt społeczny i kulturowy.
Cel zajęć:
1. dostarczenie wiedzy z zakresu zaburzeń dziecięcych w
wielokierunkowej perspektywie psychologicznej
2. stworzenie okazji do opracowania rozwojowego modelu psychopatologii
Formy pracy. zajęcia przeprowadzone będą w formie konwersatorium z
wykorzystaniem technik aktywizujących pracę grupową i indywidualną
Warunki zaliczenia i wymagania:
 obecność na zajęciach (dozwolone 2 nieobecności, więcej trzeba
zaliczać ustnie)
 aktywność podczas prac grupowych,
 systematyczne przygotowanie do zajęć (opracowanie wskazanej
literatury i pisemnych zadań domowych)
Forma zaliczenia:
praca problemowa (max. 7 stron standardowego maszynopisu, wyraźna
teza pracy, odniesienie do więcej niż jednej teorii wyjaśniającej etiologię
zaburzenia, wskazanie na rolę i charakter relacji rodzinnych i kontekstu
społecznego oraz zjawisk rozwojowych, dokładna, poszerzona bibliografia)
Zajęcia 1
TEMAT: Podstawowe modele i koncepcje wyjaśniające genezę
zaburzeń emocjonalnych u dzieci
Literatura :
 Kendall, Ph. C. (2004) : Zaburzenia okresu dzieciństwa i adolescencji.
Gdańsk: GWP. Rozdział: 2
 Johnson, S. (1994). Style charakteru. S. 18-36
 Oatley, K., Jenkins, J.M. 2005) Zrozumieć emocje , s. 218-230.
Zajęcia 2
TEMAT: Style radzenia sobie matek i ojców z zaburzeniami dziecka
Literatura :
Kosińska-Dec, K., Jelonkiewicz, I. (1993) Sposoby radzenia sobie rodziców
z zaburzeniami emocjonalnymi dziecka. Nowiny Psychologiczne, nr 2
Jelonkiewicz, I. (1992). Radzenie sobie rodziców w z chorobą dziecka wybrane zagadnienia. Nowiny Psychologiczne, nr 4
Maciarz, A. (2001). Psychoemocjonalne i wychowawcze problemy dzieci
przewlekle chorych. Rozdział 6
Zajęcia 3
TEMAT: Kontekst społeczny i rozwojowy jako czynnik ryzyka zaburzeń
u dzieci- wiek niemowlęcy
Problemy:
 Analiza zadań rozwojowych
 wpływ praktyk wychowawczych na budowanie przywiązania i
rozwiązanie kryzysu ufności
 wpływ rozwoju poznawczego i emocjonalnego na genezę zaburzeń u
dzieci
Literatura :
1
Czub, T. (2005). Wiek niemowlęcy. Jak rozpoznać ryzyko i jak pomagać? W: A.
Brzezińska (red.), Psychologiczne portrety człowieka. Praktyczna
psychologia rozwojowa (s. 67 - 93). Gdańsk: GWP.


Erikson, E. (1997) Dzieciństwo i społeczeństwo
Johnson S. (1993) Przemiana charakterologiczna. S. 12-21.
Zajęcia 4
TEMAT: Depresje dziecięce.
Problemy:
 Symptomy i ich znaczenie
 Czynniki ryzyka
 Mechanizm powstawania zaburzenia
 Rozwojowy kontekst kształtowania się zaburzenia
 Zaburzenia lękowo – depresyjne w dzieciństwie
 Kontekst rodzinny
 Relacje rodzinne i adaptacja społeczna
 Obiekt utracony
Rola, J. (2001). Depresja u dzieci. Warszawa: Wydawnictwo Akademii
Pedagogiki Specjalnej
Kendall, P. C. (2004): Zaburzenia okresu dzieciństwa i adolescencji.
Gdańsk: GWP.
Zajęcia 5
TEMAT: Choroby psychosomatyczne u dzieci.
Problemy:
 Symptomy i ich znaczenie
 Czynniki ryzyka
 Mechanizm powstawania zaburzenia
 Rozwojowy kontekst kształtowania się zaburzenia
 Ja cielesne
 Kontekst rodzinny
 Teorie
Goodman, R., n , Scott, S.. (2000) Psychiatria dzieci i młodzieży.
Schier, K., Zalewska, M. (2002). Krewni i znajomi Edypa. Kliniczne studia
dzieci i ich rodziców. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar zeus i
hera oraz Herakles
Scheir, K. (2005). Bez tchu i bez słowa. Rozdział 1 i rozdział 9.
Zajęcia 6
TEMAT: Kontekst społeczny i rozwojowy jako czynnik ryzyka zaburzeń
u dzieci- wczesne dzieciństwo
Problemy:
 Analiza zadań rozwojowych
 wpływ praktyk wychowawczych na proces regulacji emocji i rozwiązanie
kryzysu wstyd i zwątpienie vs autonomia
 wpływ rozwoju poznawczego i emocjonalnego na genezę zaburzeń u
dzieci
Wojciechowska, J. (2005). Wiek poniemowlęcy. Jak rozpoznać ryzyko i jak
pomagać? W: A. Brzezińska (red.), Psychologiczne portrety człowieka.
Praktyczna psychologia rozwojowa (s. 131 - 163). Gdańsk: GWP.
Schaffer, H. R. (2006). Rozwój społeczny. Dzieciństwo i młodość. Kraków:
Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, s. 277-301.
Zajęcia 7
TEMAT: Zaburzenia zachowania.
Problemy:
 Symptomy i ich znaczenie
 Czynniki ryzyka
 Mechanizm powstawania zaburzenia
 Rozwojowy kontekst kształtowania się zaburzenia
 Specyfika rozwoju kompetencji poznawczych
2

Funkcja agresji
 Kontekst rodzinny – praktyki wychowawcze.
 Genetyczne i społeczne dziedziczenie symptomów
Kendall, P. C. (2004) : Zaburzenia okresu dzieciństwa i adolescencji.
Gdańsk: GWP.
KAZdin, A., Weisz, J, (2006). Psychoterapia dzieci i modzieży. Rozdział 12,
13
Zajęcia 8
TEMAT: Zaburzenia obsesyjno - kompulsyjne u dzieci.
Problemy:
 Symptomy i ich znaczenie
 Czynniki ryzyka
 Mechanizm powstawania zaburzenia
 Rozwojowy kontekst kształtowania się zaburzenia
 Kontekst rodzinny
Kendall, P. C. (2004) : Zaburzenia okresu dzieciństwa i adolescencji.
Gdańsk: GWP.
Goodman, R., Scott, S.. (2000) Psychiatria dzieci i młodzieży.
Bryńska, A. (1997). Zaburzenie obsesyjno – kompulsywne u dzieci i
młodzieży - przegląd piśmiennictwa. Część I. W: Psychiatria Polska, tom
XXXI, nr 4
Bryńska, A. (1998). Zaburzenie obsesyjno – kompulsywne u dzieci i
młodzieży - przegląd piśmiennictwa. Część II. W: Psychiatria Polska, tom
XXXII, nr 1
Zajęcia 9
TEMAT: Kontekst społeczny i rozwojowy jako czynnik ryzyka zaburzeń
u dzieci - wiek przedszkolny
Problemy:
 Analiza zadań rozwojowych
 wpływ praktyk wychowawczych na konflikty wewnętrzne dziecka i
rozwiązanie kryzysu
 wpływ rozwoju poznawczego i emocjonalnego na genezę zaburzeń u
dzieci
Smykowski, B. (2005). Wiek przedszkolny. Jak rozpoznać ryzyko i jak pomagać?
W: A. Brzezińska (red.), Psychologiczne portrety człowieka. Praktyczna
psychologia rozwojowa (s. 207 - 258). Gdańsk: GWP.
Erikson, E. H. (1997). Dzieciństwo i społeczeństwo. Poznań: Dom Wydawniczy
Rebis, s. 265-269.
Zajęcia 10
TEMAT: Reakcje nerwicowe
Problemy:
 Symptomy i ich znaczenie
 Czynniki ryzyka
 Mechanizm powstawania zaburzenia
 Rozwojowy kontekst kształtowania się zaburzenia
 Kontekst rodzinny
 Relacje rodzinne i adaptacja społeczna
Kendall, P. C. (2004): Zaburzenia okresu dzieciństwa i adolescencji.
Gdańsk: GWP. Rozdziały: 11
Goodman, R., Scott, S.. (2000) Psychiatria dzieci i młodzieży.
Zajęcia 11
TEMAT: Zaburzenia lękowe u dzieci
Problemy:
3
 Symptomy i ich znaczenie
 Czynniki ryzyka
 Mechanizm powstawania zaburzenia
 Rozwojowy kontekst kształtowania się zaburzenia
 Kontekst rodzinny
Kendall, P. C. (2004) : Zaburzenia okresu dzieciństwa i adolescencji.
Gdańsk: GWP.
Goodman, R., Scott, S.. (2000) Psychiatria dzieci i młodzieży.
Namysłowska, I., Siewierska, A. (1994). Lęk w systemie rodzinnym. W:
Psychiatria Polska, tom XXVIII, nr
Popek, L., Żydowicz, M. (1995). Studium przypadku dziecka lękowego. W:
Psychiatria Polska, tom XXIX, nr 4
Zajęcia 9

Symptomy i ich znaczenie (genetyczny związek miedzy
nadpobudliwością i zaburzeniami zachowania)
 Czynniki ryzyka
 Mechanizm powstawania zaburzenia
 Rozwojowy kontekst kształtowania się zaburzenia
 Specyfika rozwoju kompetencji poznawczych
 Funkcja agresji
 Kontekst rodzinny – dorośli nadpobudliwi.
 Genetyczne i społeczne dziedziczenie symptomów
Kendall, P. C. (2004) : Zaburzenia okresu dzieciństwa i adolescencji.
Gdańsk: GWP.
Kołakowski, A., Wolańczyk t. I in. (2007) ADHD – zespół nadpobudliwości
psychoruchowej. Rozdzial 4, 12, 13.
Zajęcia 14/15.
TEMAT: Konsultacja prac pisemnych
TEMAT: Kontekst społeczny i rozwojowy jako czynnik ryzyka zaburzeń
u dzieci - wiek wczesnoszkolny
Problemy:
 Analiza zadań rozwojowych
 wpływ praktyk wychowawczych na rozwój społeczny i intelektualny
dziecka i rozwiązanie kryzysu rozwojowego
 wpływ rozwoju poznawczego i emocjonalnego na genezę zaburzeń u
dzieci
Erikson, E. H. (1997). Dzieciństwo i społeczeństwo. Poznań: Dom Wydawniczy
Rebis, s. 269-272.
Schaffer, H. R. (2006). Rozwój społeczny. Dzieciństwo i młodość. Kraków:
Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, s. 169-200.
Zajęcia 13 TEMAT: Nadpobudliwość psychoruchowa
Problemy:
4