Przykład 1 – Opcja cap (non delivery)
advertisement
CZĘŚĆ 1 OPODATKOWANIE INSTRUMENTÓW POCHODNYCH W PRAKTYCE PODATKOWEJ 1 PRZEPISY O RACHUNKOWOŚCI DEFINICJA INSTRMENTÓW POCHODNYCH Pochodne instrumenty finansowe Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 12 grudnia 2001r. Instrument pochodny – instrument finansowy, którego: - - wartość jest zależna od zmiany wartości instrumentu bazowego, to jest określonej stopy procentowej, ceny papieru wartościowego lub towaru, kursu wymiany walut, indeksu cen lub stóp, oceny wiarygodności kredytowej lub indeksu kredytowego albo innej podobnej wartości i nabycie nie powoduje poniesienia żadnych wydatków początkowych albo wartość netto tych wydatków jest niska w porównaniu do wartości innych rodzajów kontraktów, których cena podobnie zależy od zamiany warunków rynkowych i rozliczenie nastąpi w przyszłości. Do instrumentów pochodnych zalicza się w szczególności transakcje terminowe, takie jak kontrakty forward lub futures, opcje oraz kontrakty swap. 2 PRZEPISY O RACHUNKOWOŚCI DEFINICJA INSTRMENTÓW POCHODNYCH Pochodne instrumenty finansowe Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 12 grudnia 2001r. Kontrakt forward: - Umowa nakładająca na jedną stronę obowiązek dostarczenia, a na drugą – odbioru aktywów o określonej ilości, w określonym terminie w przyszłości po określonej cenie, ustalonej w momencie zawierania kontraktu. 3 PRZEPISY O RACHUNKOWOŚCI DEFINICJA INSTRMENTÓW POCHODNYCH Pochodne instrumenty finansowe Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 12 grudnia 2001r. Kontrakt futures: - Umowa o określonej standardowej charakterystyce, będącej przedmiotem obrotu w obrocie regulowanym, nakładająca na jedną stronę obowiązek dostarczenia, a na drugą – odbioru aktywów po określonej ilości, w określonym terminie w przyszłości i po określonej cenie, ustalonej w momencie zawierania kontraktu. 4 PRZEPISY O RACHUNKOWOŚCI DEFINICJA INSTRMENTÓW POCHODNYCH Pochodne instrumenty finansowe Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 12 grudnia 2001r. Opcja: - Kontrakt, w wyniku którego jednostka nabywa prawo kupna – opcja kupna (call) lub sprzedaży – opcja sprzedaży (put) aktywów podstawowych po określonej z góry cenie i określonym czasie. 5 PRZEPISY O RACHUNKOWOŚCI DEFINICJA INSTRMENTÓW POCHODNYCH Pochodne instrumenty finansowe Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 12 grudnia 2001r. Kontrakt swap: - Umowa zamiany przyszłych płatności na warunkach określonych z góry przez strony (kontrakt swap nie powinien być utożsamiany z umową zamiany w rozumieniu art.. 603 k.c., gdyż ta dotyczy jedynie rzeczy a nie praw). 6 DEFINICJA INSTRMENTÓW POCHODNYCH WALUTOWA TRANSAKCJA ZMIANY STÓP PROCENTOWYCH CIRS Walutowe transakcje zamiany stóp procentowych CIRS polegają na: - Wymianie początkowych kwot transakcji - depozytów (denominowanych w walutach bazowej i niebazowej); Zamianie strumieni odsetkowych (bazowych i niebazowych), których płatności są wyliczane odpowiednio na podstawie stałej lub zmiennej stawki procentowej; Wymianie końcowej (przeciwstawnej do początkowej) kwot transakcji denominowanych w walutach bazowej i niebazowej. Specyfiką kontraktu CIRS jest wymiana całych kwot „depozytów”. 7 CEL ZAWARCIA KONTRAKTU • Spekulacyjne – zawierane w celu osiągnięcia dochodu bezpośrednio z instrumentu; • Zabezpieczające przed ryzykiem mającym wpływ na wysokość osiąganych przychodów oraz ponoszonych kosztów; • Zabezpieczające globalną pozycję walutową, procentową; • Arbitraż. 8 CEL ZAWARCIA KONTRAKTU Instrumenty pochodne mogą mieć na celu zabezpieczenie: przyszłych przychodów; kosztów funkcjonowania przedsiębiorstwa; zakupu środków obrotowych; zakupu papierów wartościowych; zakupu środków trwałych; spłaty rat pożyczki inwestycyjnej związanej z wytworzeniem środka trwałego. 9 PODATEK CIT DEFINICJA INSTRMENTÓW POCHODNYCH Pochodne instrumenty finansowe art. 16 ust. 1b Ustawy CIT Prawa majątkowe, których cena zależy bezpośrednio lub pośrednio od ceny towarów, walut obcych, waluty polskiej, złota dewizowego, platyny dewizowej lub papierów wartościowych albo od wysokości stóp procentowych lub indeksów. W szczególności są nimi opcje i kontrakty terminowe 10 PODATEK CIT KOSZTY UZYSKANIA PRZYCHODU Wydatki na nabycie instrumentów pochodnych- art. 16 ust. 1 pkt 8b Ustawy CIT • Wydatki związane z nabyciem pochodnych instrumentów finansowych nie stanowią kosztu uzyskania przychodów do czasu realizacji praw, rezygnacji z realizacji praw albo odpłatnego ich zbycia, chyba że instrumenty te związane są z nabyciem lub wytworzeniem środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych - wtedy mogą powiększać wartość początkową dla potrzeb amortyzacji podatkowej. Wartość początkowa - art. 16g ust. 3 ustawy CIT • Za cenę nabycia uważa się kwotę należną zbywcy, powiększoną o koszty związane z zakupem naliczone do dnia przekazania środka trwałego lub wartości niematerialnej i prawnej do używania, a w szczególności o koszty transportu, załadunku i wyładunku, ubezpieczenia w drodze, montażu, instalacji i uruchomienia programów oraz systemów komputerowych, opłat notarialnych, skarbowych i innych, odsetek, prowizji 11 PODATEK CIT KOSZTY UZYSKANIA PRZYCHODU • Koszty: opłata za zaaranżowanie kontraktu: opłata dla banku emitującego – na ogół opłatę jednorazową ponosi się przy nabyciu opcji (premia); zwykle w przypadku nabycia instrumentu od emitenta brak jest wydatku na nabycie; • Koszty: opłata za doradztwo przy nabywaniu instrumentów: kompleksowe doradztwo dotyczące struktury zabezpieczenia przedsięwzięcia inwestycyjnego; • Kwalifikacja wydatków na zaaranżowanie oraz na doradztwo do kosztów bezpośrednich lub kosztów pośrednich wymaga każdorazowej analizy przedmiotowych wydatków. 12 PODATEK CIT MOMENT ROZPOZNANIA KOSZTU / PRZYCHODU • Ujęcie kosztu / przychodu podatkowego w momencie: wyceny – moment neutralny podatkowo wymagalności należności / zobowiązania – powstaje przychód / koszt podatkowy zapłaty / otrzymania płatności – co do zasady, moment neutralny podatkowo Orzecznictwo WSA w sprawie rozpoznania przychodu z tytułu opcji walutowych – zasada kasowa – wyrok dotyczył podmiotu niefinansowego (sygn. I SA/Wr 327/09) Stanowiska organów podatkowych – przychód należny – data wymagalności zapłaty „W analizowanym przypadku dopiero więc od chwili, gdy uprawniony zrealizował prawa wynikające z instrumentu pochodnego, uzyskuje przychód należny w rozumieniu art. 12 ust. 3 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (IS Warszawa sygn. IPPB5/423-64/08-2/MB). 13 PODATEK CIT MOMENT ROZPOZNANIA KOSZTU / PRZYCHODU • Stanowisko organów skarbowych: • Postanowienie z dnia 23.10.2006 r. (sygn. 1471/DPD1/423-108/06/KK): „Zdaniem Naczelnika tutejszego Urzędu realizacja praw z tytułu transakcji typu swap na stopę procentową następuje w każdej dacie płatności wynikającej z kontraktu. W związku z powyższym prawo do rozpoznania kosztów uzyskania przychodów tytułu przedmiotowych transakcji nastąpi w każdej dacie dokonywania płatności przez stronę.” • Pismo z dnia 11.07.2000 (sygn. PB 4/AK-802-364/45/00) „W przypadku transakcji swap zobowiązania, a także ich wielkość, możliwa jest do określenia na ustalony w kontrakcie dzień rozliczenia pomiędzy stronami. Stosownie wiec do art. 12 ust. 3 wspomnianej ustawy przychód należny wystąpi u stron kontraktu w terminach wymagalności poszczególnych płatności, za wyjątkiem przypadków, gdy płatności te dokonywane są wcześniej; w takim przypadku w dniu otrzymania świadczenia. Datą potrącenia kosztów uzyskania przychodów będzie zaś, stosownie do art. 15 ust. 4 ustawy, data świadczenia podatnika na rzecz podmiotu zagranicznego.” 14 PODATEK CIT MOMENT ROZPOZNANIA KOSZTU / PRZYCHODU • Premia za opcję Niesymetryczność w traktowaniu przychodów oraz kosztów z tytułu premii za opcję dla celów podatkowych: Niezależnie od celu, w jakim została zawarta opcja (spekulacja czy zabezpieczenie się przed ryzykiem) kwoty otrzymane z tytułu wystawienia opcji (premia) stanowią przychód do opodatkowania w dacie, kiedy są należne Koszt z tytułu premii za opcję może być rozpoznawany w rachunku podatkowym nie wcześniej niż w momencie realizacji opcji, odstąpienia od realizacji lub sprzedaży kontraktu, o ile ten wydatek nie powiększa wartości środka trwałego oraz wartości niematerialnych i prawnych 15 PODATEK CIT ZASADY ROZPOZNAWANIA RÓZNIC KURSOWYCH • Zgodnie z art. 9b ust. 1 ustawy CIT podatnik ustala różnice kursowe albo na podstawie zasad określonych w ustawie CIT albo na podstawie przepisów o rachunkowości, pod warunkiem, że w okresie stosowania tej metody sporządzane przez podatników sprawozdania finansowe będą badane przez podmioty uprawnione do ich badania. 16 PODATEK CIT ZASADY ROZPOZNAWANIA RÓZNIC KURSOWYCH • • W przypadku wyboru metody ustalania różnic kursowych na podstawie prawa bilansowego (art. 9b ust. 2 ustawy CIT), podatnik zalicza odpowiednio do przychodów lub kosztów uzyskania przychodów ujęte w księgach rachunkowych różnice kursowe z tytułu transakcji walutowych i wynikające z dokonanej wyceny składników aktywów i pasywów wyrażonych w walucie obcej, a także wyceny pozabilansowych pozycji w walutach obcych. Wycena ta dla celów podatkowych powinna być dokonana na ostatni dzień każdego miesiąca i na ostatni dzień roku podatkowego lub na ostatni dzień kwartału i na ostatni dzień roku podatkowego albo tylko na ostatni dzień roku podatkowego. 17 PODATEK CIT ZASADY ROZPOZNAWANIA RÓZNIC KURSOWYCH • Nieprecyzyjny zapis ustawy CIT: „… ujęte w księgach rachunkowych różnice kursowe z tytułu transakcji walutowych i wynikające z dokonanej wyceny składników aktywów i pasywów wyrażonych w walucie obcej, a także wyceny pozabilansowych pozycji w walutach obcych”. • Czy wycena składników i aktywów i pasywów wyrażonych w walucie obcej, także wycena pozabilansowych pozycji w walutach obcych stanowi element kalkulacji zobowiązania podatkowego (w przypadku, gdy nie stanowi różnicy kursowej)? 18 PODATEK CIT ZASADY ROZPOZNAWANIA RÓZNIC KURSOWYCH • • Przepis ten należy interpretować: „… ujęte w księgach rachunkowych różnice kursowe (…) wynikające z wyceny składników aktywów i pasywów wyrażonych w walucie obcej, a także (różnice kursowe wynikające z) wyceny pozabilansowych pozycji w walutach obcych”. Oznacza to, iż wycena instrumentów pochodnych nie stanowiąca różnicy kursowej nie powinna być ujęta w rozliczeniu podatkowym. 19 PODATEK CIT ZASADY ROZPOZNAWANIA RÓZNIC KURSOWYCH • Stanowisko organu skarbowego (w Warszawie): „(…) gdy wycena składników aktywów / pasywów bądź pozycji pozabilansowych w walutach obcych jest dokonywana zgodnie z przepisami o rachunkowości, tj. w taki sposób, że oprócz komponentu walutowego może posiadać również inny komponent (…) do przychodów i kosztów ich uzyskania zaliczyć można tylko komponent walutowy”; „(…) jeżeli instrumenty pochodne wyrażone są w walutach obcych to wynikające z nich różnice kursowe, ustalone na podstawie przepisów o rachunkowością ujmowane w rozliczeniu podatkowym. Wycena, o której mowa we wniosku nie może być ujmowana w rozliczeniu podatkowym w zakresie w jakim nie dotyczy różnic kursowych”. 20 PODATEK CIT ROZLICZENIE KONTRAKTU • Rozliczenie transakcji Rozliczenie transakcji – implikacje podatkowe będą zależały od formy, w jakiej następuje rozliczenie transakcji delivery versus non-delivery kontrakt rzeczywisty versus rozlicznie pieniężne 21 PODATEK CIT ROZLICZENIE KONTRAKTU Transakcja typu delivery (podatkowa metoda rozliczania różnic kursowych) • Nabycie waluty - rozliczenie kontraktu jest neutralne podatkowo (ewentualne przychody lub koszty podatkowe - z tytułu różnic kursowych od własnych środków pieniężnych - pojawią się dopiero w momencie wydatkowania / zbycia nabytej waluty); • Sprzedaż waluty - powstają różnice kursowe stanowiące przychód lub koszt podatkowy. 22 PODATEK CIT ROZLICZENIE KONTRAKTU Transakcja typu non delivery (podatkowa metoda rozliczania różnic kursowych) W dacie rozliczenia transakcji forward bez fizycznej dostawy wskazana jest analogiczna analiza jak w przypadku kontraktu forward z fizyczną dostawą, z tą różnicą iż: bez fizycznej dostawy – różnice kursowe ujawniają się w dacie rozliczenia transakcji przy fizycznej dostawie – różnice kursowe ujawniają się w dacie zbycia (wydatkowania) nabytej waluty 23 UMOWY O UNIKANIU PODWÓJNEGO OPODATKOWANIA Możliwe kwalifikacje dochodów z instrumentów pochodnych: • • • • • Płatność z tytułu instrumentu pochodnego nawet opartego na stopie procentowej nie podlega opodatkowaniu podatkiem „u źródła”; Ryzyko przekwalifikowania płatności z tytułu kontraktu CIRS na płatności odsetkowe – w konsekwencji obowiązek pobrania podatku u źródła; Do innych źródeł (art. 21 Umowy Modelowej OECD); Do innych dochodów kapitałowych (art. 12 ust. 4 Umowy Modelowej OECD); Jako zyski z przedsiębiorstwa (art. 7 Umowy Modelowej OECD). 24 UMOWY O UNIKANIU PODWÓJNEGO OPODATKOWANIA Stanowisko organów skarbowych: „Do rozliczenia transakcji “swap” i ewentualnych zysków uzyskiwanych z tego tytułu przez podmiot brytyjski, zastosowanie znajdują postanowienia art. 7 polsko - brytyjskiej umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania.” Pismo z dnia 11.07.2000 sygn. PB 4/AK-802-363/45/00 25 PODATEK VAT • • • • • Klasyfikacja instrumentów pochodnych w świetle Ustawy o podatku od towarów i usług; Instrumenty pochodne stanowią usługi finansowe (zwolnione z podatku VAT); Usługodawcą jest podmiot wyspecjalizowany w świadczeniu usług finansowych (co do zasady bank lub spółka finansowa w ramach grupy kapitałowej). Instrumenty pochodne a miejsce świadczenia usług Usługi finansowe świadczone na rzecz podmiotów spoza UE – a prawo do odliczenia podatku naliczonego 26 PODATEK VAT • Wpływ na rozliczenie podatku naliczonego w świetle regulacji zawartych w Ustawie o podatku od towarów i usług: – wstępna alokacja – rozliczanie za pomocą tzw. współczynnika; • W przypadku, gdy płatności otrzymywane są przez podmiot „niefinansowy” (nie świadczący usług finansowych) ich wartość pozostaje poza podatkiem VAT analogicznie jak odsetki od depozytów bankowych (nie stanowią obrotu dla celów podatku VAT). • Instrumenty pochodne opodatkowania; • Definicja pojęcia „kwota jaką nabywający zobowiązany jest zapłacić z tytułu dostawy” (art. 31 ustawy o podatku od towarów i usług - WNT). zawarte z dostawcą towarów a podstawa 27 PODATEK VAT • • Instrumenty pochodne zawarte z dostawcą towarów a podstawa opodatkowania; Definicja pojęcia „kwota jaką nabywający zobowiązany jest zapłacić z tytułu dostawy” (art. 31 ustawy o podatku od towarów i usług - WNT). 28 PRZYKŁADY PRAKTYCZNE Przykład 1 – Opcja cap (non delivery) W dniu 1 września 2007r. podatnik zajął długą pozycję, nabywając instrument cap, złożony z trzech opcji typu call o nominale 10.000.000 Euro każda, cenach wykonania wynoszących odpowiednio 3,70 PLN/Euro, 3,75 PLN/Euro i 3,80 PLN/Euro. Terminy wygaśnięcia opcji przypadają kolejno na 1 października, 1 listopada oraz 1 grudnia 2007r. Podatnik zapłacił premię z tytułu nabycia instrumentu cap w kwocie 400.000 PLN. 29 PRZYKŁADY PRAKTYCZNE Przykład 1 – Opcja cap (non delivery) 1 września – nabycie strategii zabezpieczającej składającej się z trzech opcji typu call – zapłata za premię 400.000 PLN; 1 października – kurs PLN/Euro – 3,65; kurs z opcji – 3,70 – odstąpienie od wykonania opcji; 1 listopada – kurs PLN/Euro – 3,85; kurs z opcji – 3,75 – realizacja opcji; 1 grudnia – kurs PLN/Euro – 3,70; kurs z opcji – 3,80 – odstąpienie od wykonania opcji; 30 PRZYKŁADY PRAKTYCZNE Przykład 1 – Opcja cap (non delivery) 1 września – nabycie opcji nie wpływa na wynik podatkowy spółki; 1 października – odstąpienie od wykonania opcji; o ile w umowie kwota opcji nie jest podzielona na trzy wartości 1/3 opcji staje się kosztem podatkowym (400.000/3 PLN); 1 listopada – kurs PLN/Euro – analogicznie jak 1 października; 1 grudnia – kurs PLN/Euro analogicznie jak 1 października. 31 PRZYKŁADY PRAKTYCZNE Przykład 2 – Swap o identycznych terminach rozliczeń W dniu 1 września 2007r. Bank zawarł ze Spółką roczną transakcję typu swap. W myśl zawartej umowy Bank dokonuje na rzecz Spółki płatności według zmiennej stopy procentowej, wynoszącej WIBOR+1%. Bank otrzymuje płatności według stałej stopy procentowej 6%. Nominał transakcji swap wynosi 10.000.000 PLN. Płatności dokonywane są w okresach kwartalnych (na koniec kwartału). 32 PRZYKŁADY PRAKTYCZNE Przykład 2 – Swap o identycznych terminach rozliczeń W dniu 1 września 2007r. nominały kontraktów są ewidencjonowane pozabilansowo. W dniu 1 października 2007r. WiBOR wynosił 6% zysk na kontrakcie stanowi przychód podatkowy dla Spółki oraz koszt podatkowy dla Banku. W dniu 1 listopada 2007r. WiBOR wynosił 4,5% zysk na kontrakcie stanowi przychód podatkowy dla Banku oraz koszt podatkowy dla Spółki. 33 PRZYKŁADY PRAKTYCZNE Przykład 3 – Swap o różnych terminach rozliczeń W dniu 1 września 2007r. Bank zawarł ze Spółką roczną transakcję typu swap. W myśl zawartej umowy Bank dokonuje na rzecz Spółki płatności według zmiennej stopy procentowej, wynoszącej WIBOR+1%. Bank otrzymuje płatności według stałej stopy procentowej 6%. Nominał transakcji swap wynosi 10.000.000 PLN. Bank dokonuje płatności na rzecz Spółki kwartalnie, natomiast Spółka płaci Bankowi jednorazowo z góry (600.000). 34 PRZYKŁADY PRAKTYCZNE Przykład 3 – Swap o różnych terminach rozliczeń • Charakter płatności z płatności z tytułu kontraktu swap niesymetryczny; • Płatności w ramach kontraktu swap nie stanowią wydatku na nabycie instrumentu pochodnego; • Płatność otrzymana przez bank staje się przychodem do opodatkowania w dacie wymagalności „z góry”; • Czy płatność Spółki stanowi koszt bezpośredni, czy pośredni w rozumieniu ustawy CIT? 35 PRZYKŁADY PRAKTYCZNE Swap o różnych terminach rozliczeń – stanowisko organów skarbowych „Zdaniem Naczelnika urzędu, realizacja praw z tytułu transakcji typu swap na stopę procentową następuje w każdej dacie płatności wynikającej z kontraktu. W związku z powyższym prawo do rozpoznania kosztów uzyskania przychodów z tytułu przedmiotowej transakcji nastąpi w każdej dacie dokonywania płatności przez Stronę”. 36 PRZYKŁADY PRAKTYCZNE Przykład 4 – Opcja na zakup papieru wartościowego Spółka obawia się spadku ceny akcji spółki B, notowanej na GPW. jednocześnie wie, iż w pierwszych dniach stycznia 2008r. będzie musiała sprzedać 10.000 akcji. W tym celu nabyła trzymiesięczną opcję sprzedaży z ceną wykonania 1 akcja - 100 PLN. Akcje zostały nabyte przez Spółkę po cenie 90 PLN. Wartość akcji w dniu rozliczenia (5 stycznia 2007r.) wynosi 98 PLN. premia wyniosła 1.000 PLN. Spółka dokona sprzedaży akcji w dniu 6 stycznia 2006r. (ich wartość w tym dniu wynosi 95PLN). 37 PRZYKŁADY PRAKTYCZNE Przykład 4 – Opcja na zakup papieru wartościowego Nabycie opcji (premia 1.000 PLN) – transakcja neutralna podatkowo Realizacja opcji w dniu 5 stycznia 2008 przychód (100PLN-98PLN) x 10.000 = 20.000 PLN koszt – wydatek na nabycie opcji – 10.000 PLN Sprzedaż akcji w dniu 6 stycznia 2008 dochód (95PLN – 90 PLN) x 10.000 PLN = 50 000 PLN 38 PRZYKŁADY PRAKTYCZNE Przykład 5 – Opcja na zakup papieru wartościowego Spółka zawarła kontrakt opcyjny (call) na nabycie akcji spółki ABC. Premia za opcję wynosiła 2 PLN/za jedną akcję a cena wykonania 7 PLN. Spółka zdecydowała się nabyć 100 akcji w dniu 20 grudnia 2007r. 39 PRZYKŁADY PRAKTYCZNE Przykład 5 – Opcja na zakup papieru wartościowego • Konsekwencje w zakresie podatku CIT – Cena na nabycie akcji (7 PLN) nie stanowi kosztu uzyskania przychodu dla celów podatkowych do momentu zbycia akcji; – Wydatki na nabycie opcji (premia) (art. 16 ust. 1 pkt 8b ustawy CIT) stają się kosztem uzyskania przychodu w momencie realizacji opcji; – Premia za opcje nie stanowi kosztu nabycia akcji (art. 16 ust. 1 pkt 8); – Czy premia za opcje na nabycie akcji jest wydatkiem bezpośrednim, czy pośrednim związanym z nabyciem akcji? – Czy art.. 16 ust. 1 pkt 8b ustawy CIT należy interpretować: „nie wcześniej, niż do czasu realizacji…”? 40 PRZYKŁADY PRAKTYCZNE Przykład 6 – Zabezpieczenie kredytu inwestycyjnego Firma A zaciągnęła w dniu 30 października 2007r. kredyt inwestycyjny w kwocie 3 mln EUR (kurs kupna 3,65 PLN/EUR). Dnia 3 listopada 2007r. firma zawarła transakcję terminową (forward) z bankiem X kupna 1 mln EUR po kursie 3,90 z datą 2 marca 2008r. W dniu 31 grudnia 2007r. średni kurs NBP wynosił 3,70 PLN/EUR. W dniu 2 marca 2006r. w banku X kurs kupna PLN/EUR wynosił 3,95 PLN, kurs sprzedaży 4,00. Rata kredytu w kwocie 1 mln EUR została spłacona z rachunku dewizowego. Inwestycja została oddana do eksploatacji 30 marca 2007r., przy czym średni kurs NBP wynosił 3,75. 41 PRZYKŁADY PRAKTYCZNE Przykład 6 – Zabezpieczenie kredytu inwestycyjnego • • • 30 października 2007r. - zaciągnięcie kredytu zdarzenie neutralne podatkowo 31 grudnia 2007r. – zarachowanie różnic rewaluacyjnych od kredytu inwestycyjnego do wartości inwestycji zdarzenie neutralne podatkowo 2 marca 2008r. (rozliczenia różnic kursowych metodą podatkową) – realizacja kupna Euro 1.000.000 po kursie 3,90; wartość transakcji PLN 3.900.000; – Spłata raty Euro 1.000.000 po kursie sprzedaży 4,00 (dla uproszczeni na rachunku walutowym Spółki saldo wynosiło Euro 1.000.000) 42 PRZYKŁADY PRAKTYCZNE Przykład 6 – Zabezpieczenie kredytu inwestycyjnego • Definicja kursu faktycznego, przy spłacie pożyczki; – Art. 15 a ustawy CIT: • Dodatnie różnice kursowe powstają, jeżeli wartość kredytu w walucie obcej w dniu jego otrzymania jest wyższa od wartości tego kredytu w dniu jego spłaty, przeliczonej według faktycznie zastosowanego kursu waluty z tych dni; • Ujemne różnice kursowe powstają, jeżeli wartość kredytu w walucie obcej w dniu jego otrzymania jest niższa od wartości tego kredytu w dniu jego spłaty, przeliczonej według faktycznie zastosowanego kursu waluty z tych dni. 43 PRZYKŁADY PRAKTYCZNE Przykład 6 – Zabezpieczenie kredytu inwestycyjnego • • • • Ustawa CIT nie definiuje pojęcia „kurs faktyczny”; W przypadku, gdy nie jest możliwe uwzględnienie faktycznie zastosowanego kursu waluty w danym dniu, przyjmuje się kurs średni ogłaszany przez NBP z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego ten dzień; Czy w dacie zaciągnięcia / spłaty kredytu może „występować” kurs faktyczny? Kurs faktyczny „występuje” jedynie w dacie nabycia / sprzedaży waluty. 44 PRZYKŁADY PRAKTYCZNE Przykład 6 – Zabezpieczenie kredytu inwestycyjnego • Kurs faktyczny – stanowisko organów skarbowych „W świetle powyższego, tutejszy organ podatkowy uważa, iż dla obliczenia różnic kursowych powstających z tytułu wpływu przychodu należnego (wyrażonego w walutach obcych) na rachunek walutowy Spółki możliwe jest przyjęcie jako „faktycznie zastosowanego kursu waluty” kursów odczytanych przez Jednostkę z tabeli kursów walut banku, w którym posiada ona rachunek walutowy. Najważniejsze w tym względzie jest to, by postępowanie Podatnika nie naruszało przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych”. I Wielkopolski Urząd Skarbowy, postanowienie z dnia 21 września 2007r. 45 PRZYKŁADY PRAKTYCZNE Przykład 6 – Zabezpieczenie kredytu inwestycyjnego • Kurs faktyczny – stanowisko organów skarbowych „Wobec powyższego, w odniesieniu do przedstawionego stanu faktycznego, wyliczenia różnic kursowych związanych z przychodami należy dokonać poprzez porównanie odpowiednio przychodu w walucie obcej, zarachowanego po jego przeliczeniu według kursu średniego ogłaszanego przez NBP z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień jego uzyskania z przychodem otrzymanym, przeliczonym według faktycznie zastosowanego kursu w tym dniu (tj. w dniu faktycznego otrzymania przychodu). W przedstawionym stanie faktycznym, ponieważ należności Spółki wpływają na jej rachunek prowadzony w walucie obcej przez bank mający siedzibę w Polsce, będzie to kurs zastosowany przez ten bank dla tej transakcji, tj. kurs kupna walut oferowany Spółce przez bank”. I Mazowiecki Urząd Skarbowy, postanowienie z dnia 24 kwietnia 2007r. 46 PRZYKŁADY PRAKTYCZNE Przykład 6 – Zabezpieczenie kredytu inwestycyjnego • Kalkulacja różnic kursowych – 2 marca 2008r. realizacja różnic kursowych. Kurs z kontraktu PLN/Euro 3,90 • Kurs sprzedaży PLN/Euro 4,00 • Wartość różnic (4.000.000 – 3.900.000) = PLN 100.000 Jako różnice kursowe od własnych środków pieniężnych nie zwiększają wartości inwestycji – są przychodem podatkowym. Jedynie Różnice powstałe na samym kredycie pomiędzy datą zaciągnięcia kredytu i jego spłatą korygują wartość inwestycji. 47 OPINIE ORGANÓW SKARBOWYCH Niedostateczna kapitalizacja „Zadłużenie jest sumą długów z tytułu (…) niesymetrycznych instrumentów pochodnych, kontraktów opcyjnych (…) z chwilą powstania zadłużenia, a nie jego wymagalnością, czy przeterminowaniem z tytułu” Pismo z dnia 21.02.2006r. znak 1401/PD-006-639/05/EP (Izba Skarbowa w Warszawie) 48 OPINIE ORGANÓW SKARBOWYCH Niedostateczna kapitalizacja (Credit Default Swap – kaucja) „W przypadku transakcji CDS zawartej pomiędzy podmiotami powiązanymi mają zastosowanie przepisy art.. 16 ust. 1 pkt 60 i 61 ustawy)” Pismo z dnia 9.12.2005r. znak 1401/PD-4230Z-85/05/EP (Izba Skarbowa w Warszawie) 49 OPINIE ORGANÓW SKARBOWYCH Zabezpieczenie kredytu inwestycyjnego „Do kosztów wytworzenia nie zalicza się kosztów ogólnych zarządu, kosztów sprzedaży oraz pozostałych kosztów operacyjnych i kosztów operacji finansowych, a w szczególności odsetek od pożyczek i prowizji, z wyłączeniem odsetek i prowizji naliczonych do dnia przekazania środka trwałego do używania. Tak więc, do czasu oddania inwestycji do użytkowania wydatki związane z wykonywaniem kontraktu pochodnego zwiększają wartość środka trwałego w kwotach naliczonych” Pismo z dnia 25.02.2005r. znak 1473/7/WD/423/5/05/HD (Trzeci Mazowiecki Urząd Skarbowy w Radomiu) 50
