Zadania I etap

Wypełnia komisja konkursowa po zakwalifikowaniu się pracy do II etapu
Imię i nazwisko ucznia
………………………………………………………
Nazwa szkoły
………………………………………………………
Klasa
………………………………………………………
Imię i nazwisko nauczyciela
przygotowującego do
konkursu(opiekuna)
………………………………………………………
Kod ucznia
ZADANIA NA I ETAP - SZKOLNY
MAZOWIECKIEGO KONKURSU WIEDZY ASTRONOMICZNEJ
W ROKU SZKOLNYM 2010/2011
Instrukcja dla uczestników Olimpiady
1. Test musi być rozwiązywany samodzielnie.
2. Test konkursowy składa się z 6 stron i zawiera 26 zadań.
3. Na rozwiązanie testu przeznaczono 90 minut.
4. Test można wypełniać jedynie długopisem lub piórem z czarnym lub niebieskim
tuszem.
5. Odpowiedzi do zadań wielokrotnego wyboru należy zaznaczać krzyżykiem x na
„Karcie Odpowiedzi” (strona 7). W przypadku zmiany decyzji co do wyboru
odpowiedzi, należy krzyżyk otoczyć kółkiem i zaznaczyć krzyżykiem drugą
odpowiedź.
6. Odpowiedzi do zadań otwartych należy podawać we wskazanym miejscu przy
zadaniach.
1. Dlaczego odwrotna strona Księżyca nie jest nigdy widoczna z ziemi?
a.
Jest to wynik wzajemnego przyciągania grawitacyjnego Ziemi i Księżyca
b.
Z powodu wpływu Słońca na Księżyc
c.
Jest wynikiem równości okresu obrotu i obiegu Księżyca
d.
Powoduje to przeciwny kierunek obrotu Księżyca względem kierunku
obrotu Ziemi
[1p]
2. Największa z planet Układu Słonecznego to:
a.
Wenus
b.
Uran
c.
Jowisz
d.
Saturn
[1p]
3. Planetą położoną najbliżej Słońca jest:
a.
Mars
b.
Merkury
c.
Saturn
d.
Neptun
[1p]
4. Którą licząc od Słońca planetą jest Uran?
a.
2
b.
5
c.
7
d.
9
[1p]
5. W jakim kierunku przesuwałoby się Słońce po niebie Wenus, gdyby można je było
dostrzec przez grubą warstwę chmur?
a.
Przeciwnym do ruchu wskazówek zegara
b.
Z zachodu na wschód
c.
Przeciwnym do kierunku wędrówki po niebie Ziemi
d.
Odpowiedzi b) i c) są prawidłowe
[1p]
6. Jaka jest różnica pomiędzy jasnością absolutną a jasnością obserwowaną gwiazdy?
a.
Określenia te są tożsame
b.
Jasność obserwowana wynika bezpośrednio z obserwacji (bez
uwzględnienia adsorpcji i odległości), a jasność absolutna to jasność jaką
miałaby gwiazda, gdyby jej znajdowała się w określonej odległości od
Słońca ( 10ps)
c.
Jasność obserwowana to jasność jaką miałaby gwiazda, gdyby jej
znajdowała się w określonej odległości od Słońca ( 10ps) a jasność
absolutna wynika bezpośrednio z obserwacji (bez uwzględnienia adsorpcji i
odległości).
d.
Żadna z powyższych odpowiedzi
[1p]
7. „Czarna dziura” to
a.
Nieodłączny element każdej galaktyki
b.
Twór zbudowany z materii krążącej we wszechświecie
c.
Obiekt powodujący „wygaszenie” galaktyki, jeśli znajdzie się w jej obrębie
d.
Obiekt astronomiczny, bardzo silnie oddziałujący grawitacyjnie na swoje
otoczenie
[1p]
2
8. Poniższy rysunek jest graficzną interpretacją I prawa Kepplera
Gdzie F1 i F2 – ogniska elipsy, O-środek elipsy, a-wielka oś elipsy, b-mała oś elipsy,
S-Słońce, P-planeta
Przyporządkuj podanym poniżej określeniom odpowiednie oznaczenia literowe
Peryhelium
Aphelium
Promień wodzący planety
Średnia odległość planety od Słońca
...…….
………
………
.……...
[4p]
9. Gdzie na Ziemi gwiazdy wschodzą i zachodzą prostopadle do horyzontu?
a.
Na biegunach
b.
Na zwrotnikach
c.
Na obszarze kół podbiegunowych
d.
Na równiku
[1p]
10. Wymień podstawowe rodzaje gwiazd
1.
2.
3.
4.
5.
…………………………………..
…………………………………..
…………………………………..
…………………………………..
…………………………………..
[5p]
11. Dlaczego gwiazdy widoczne gołym okiem wydają się mieć różne jasności?
a.
Znajdują się w różnej odległości od obserwatora
b.
Oddziałują w różny sposób na siebie nawzajem
c.
Znajdują się w różnej odległości od Słońca
d.
Nie da się stwierdzić
[1p]
3
12. Co to jest satelita geostacjonarny?
a.
Ciało niebieskie znajdujące się zawsze w takiej samej pozycji względem
Ziemi
b.
Satelita umieszczony na orbicie geostacjonarnej; jego okres obiegu wokół
Ziemi jest równy okresowi obrotu Ziemi wokół swej osi
c.
Obiekt wykorzystywany przez człowieka do wyłapywania promieniowania
kosmicznego
d.
Obiekt umożliwiający kontakt z astronautami przebywającymi w kosmosie
[1p]
13. Obecność atmosfery ziemskiej jest warunkiem koniecznym istnienia obecnych form
życia na Ziemi, dlaczego?
a.
Bez niej nie istniałoby przyciąganie ziemskie
b.
Bez niej prędkość kątowa Ziemi zwiększyłaby się kilkunastokrotnie
c.
Chroni organizmy żywe przed promieniowaniem kosmicznym
d.
Wszystkie odpowiedzi są prawidłowe
[1p]
14. Korzystając ze schematu wskaż, które z położeń Księżyca oznaczonych literami A, B,
C jest położeniem, w którym następuje całkowite zaćmienie Księżyca
…………………………..
[1p]
15. Jaki związek ma długość miesiąca synodycznego z fazami Księżyca?
a.
Jest to okres czasu między dwoma kolejnymi takimi samymi fazami
Księżyca
b.
Przypada na okres pomiędzy dwiema kolejnymi fazami Księżyca
c.
Jest to czas przejścia Księżyca przez pełny cykl fazowy
d.
Odpowiedzi a) i c) są prawidłowe
[1p]
16. Jakie zjawisko astronomiczne umożliwia obserwatorowi znajdującemu się na Ziemi
zobaczenie korony słonecznej?
a.
Całkowite zaćmienie Księżyca
b.
Całkowite zaćmienie Słońca
c.
Niecałkowite zaćmienie Słońca
d.
Opozycja Ziemia-Księżyc-Słońce
[1p]
4
17. Do jakiego typu galaktyk zaliczamy „Drogę Mleczną”?
a.
Spiralne
b.
Nieregularne
c.
Eliptyczne
d.
Nie jest klasyfikowana
[1p]
18. Przyporządkuj opis do nazwiska sławnego naukowca
a.
b.
c.
d.
M. Kopernik
W. Wien
I. Newton
E. Hubble
………
………
………
………
1) fizyk niemiecki, laureat nagrody Nobla w dziedzinie fizyki w roku 1911 za
ustalenie związku między temperaturą ciała doskonale czarnego a jego
promieniowaniem cieplnym
2) amerykański astronom, któremu powszechnie przypisuje się odkrycie oraz
udowodnienie prawdziwości zjawisk przesunięcia ku czerwieni i rozszerzania się
Wszechświata.
3) angielski fizyk, matematyk, astronom, filozof, historyk, badacz Biblii i alchemik.
W swoim słynnym dziele Philosophiae naturalis principia mathematica (1687 r.)
przedstawił prawo powszechnego ciążenia, a także prawa ruchu leżące u podstaw
mechaniki klasycznej.
4) astronom, matematyk, prawnik, ekonomista, strateg, lekarz, astrolog, tłumacz,
kanclerz kapituły warmińskiej od 1511, kanonik warmiński, scholastyk
wrocławski. Jego najważniejszym dziełem jest De revolutionibus orbium
coelestium – O obrotach sfer niebieskich.
[4p]
19. Podwojenie prędkości kątowej ruchu obrotowego Ziemi spowodowałoby:
a.
Stan przeciążenia ciał znajdujących się na Ziemi
b.
Zmniejszenie siły grawitacji pomiędzy Ziemią i ciałami znajdującymi się na
jej powierzchni
c.
Zmniejszenie się wzajemnego nacisku powierzchni Ziemi i ciał
spoczywających na niej, tym znaczniejsze, im większa szerokość
geograficzna
d.
Zmniejszenie wzajemnego nacisku powierzchni Ziemi i ciał znajdujących
się na niej, tym znaczniejsze, im mniejsza szerokość geograficzna
[1p]
20. Dwa sputniki krążą wokół Ziemi po orbitach kołowych o różnych promieniach r1 = r
i r2 = 4r. Stosunek okresów T2/T1 wynosi:
a.
4
b.
16
c.
8
d.
½
[1p]
5
21. Ciało może uciec z pola grawitacyjnego Ziemi (oddalić się od niej do
nieskończoności) gdy:
a.
Zostanie wystrzelone z pierwszą prędkością kosmiczną poziomo
b.
Zostanie wystrzelone z drugą prędkością kosmiczną poziomo
c.
Zostanie umieszczone na orbicie stacjonarnej, a następnie popchnięte lekko
w górę (od Ziemi)
d.
Zostanie wystrzelone z pierwszą prędkością kosmiczną pionowo w górę
[1p]
22. Merkury obiega Słońce po orbicie eliptycznej poruszając się coraz wolniej, gdy się od
niego oddala, a coraz szybciej gdy się do Słońca zbliża. Całkowita energia
mechaniczna Merkurego:
a.
Jest taka sama dla każdego położenia Merkurego na orbicie
b.
Największa, gdy Merkury znajduje się najbliżej Słońca
c.
Największa, gdy Merkury znajduje się najdalej od Słońca
d.
Nic o tej energii nie można powiedzieć
[1p]
23. W którym gwiazdozbiorze znajduje się Gwiazda Polarna (Polaris)?
a.
Wielka Niedźwiedzica
b.
Mała Niedźwiedzica
c.
Łabędź
d.
Orion
[1p]
24. Gwiazdozbiorem charakterystycznym dla nieba na półkuli południowej jest
a.
Orion
b.
Krzyż Południa
c.
Paw
d.
Żuraw
[1p]
25. Kalendarzowa jesień na półkuli południowej rozpoczyna się
a.
21 marca
b.
Gdy na biegunie północnym rozpoczyna się dzień polarny
c.
Gdy Słońce góruje w zenicie nad równikiem
d.
Odpowiedzi a), b) i c) są poprawne
[1p]
6
KARTA ODPOWIEDZI
…………………………..
imię i nazwisko
DO ZADAŃ NA I ETAP - SZKOLNY
III MAZOWIECKIEGO KONKURSU WIEDZY ASTRONOMICZNA
W ROKU SZKOLNYM 2010/2011
Nr
Odpowiedzi
zad.
13.
A
B
C
D
1.
A
B
C
D
15.
A
B
C
D
2.
A
B
C
D
16.
A
B
C
D
3.
A
B
C
D
17.
A
B
C
D
4.
A
B
C
D
19.
A
B
C
D
5.
A
B
C
D
20.
A
B
C
D
6.
A
B
C
D
21.
A
B
C
D
7.
A
B
C
D
22.
A
B
C
D
9.
A
B
C
D
23.
A
B
C
D
11.
A
B
C
D
24.
A
B
C
D
12.
A
B
C
D
25.
A
B
C
D
7