plan gospodarki odpadami
advertisement
Załącznik do Programu Ochrony Środowiska zatwierdzony Uchwałą Nr.XXII/9/05 Rady Gminy Medyka, z dnia 22 luty 2005 roku PLAN GOSPODARKI ODPADAMI GMINY MEDYKA Medyka, 22 luty 2005 roku. Plan Gospodarki Odpadami Gminy Medyka PRZEDSIĘBIORSTWO USŁUGOWE ”POŁUDNIE II” SP. Z O. O. BIURO INŻYNIERII ŚRODOWISKA I ROZWOJU TECHNOLOGII Tytuł opracowania: PLAN GOSPODARKI ODPADAMI GMINY MEDYKA Wykonawca: Przedsiębiorstwo Usługowe „Południe II” Sp. z o.o. Zakład Pracy Chronionej Biuro Inżynierii Środowiska i Rozwoju Technologii ul. Łokietka 98-104 31-334 Kraków Autorzy opracowania: dr hab. inż. Janusz Mikuła mgr inż. Monika Dębowska mgr inż. Stanisław Gastoł Wojciech Mikuła mgr inż. Włodzimierz Rożnowski Marcin Nalepa Paweł Kaproń Kraków, czerwiec 2004 r. 3 Plan Gospodarki Odpadami Gminy Medyka PRZEDSIĘBIORSTWO USŁUGOWE ”POŁUDNIE II” SP. Z O. O. BIURO INŻYNIERII ŚRODOWISKA I ROZWOJU TECHNOLOGII Spis Treści I. PODSTAWA PRAWNA OPRACOWANIA ......................................................................... 7 1.1. Wymagania prawne stawiane gminnym planom gospodarki odpadami ......................... 7 II. UWARUNKOWANIA WYNIKAJĄCE Z II POLITYKI EKOLOGICZNEJ PAŃSTWA I PLANÓW WYŻSZEGO RZĘDU ........................................................................................... 10 2.1. Ramy prawne gospodarki odpadami w UE ................................................................... 10 2.2. Cele polityki ekologicznej państwa w zakresie gospodarki odpadami ......................... 10 2.3. Cele i zadania w gospodarce odpadami zawarte w Krajowym Planie Gospodarki Odpadami (KPGO) ............................................................................................................... 13 2.4. Plan Zagospodarowania Przestrzennego Województwa Podkarpackiego .................... 18 2.5. Wojewódzki Plan Gospodarki Odpadami dla Województwa Podkarpackiego ............ 19 2.5.1. Sektor komunalny .................................................................................................. 19 2.5.2. Sektor gospodarczy ................................................................................................ 22 2.5.3. Odpady niebezpieczne............................................................................................ 25 III. UWARUNKOWANIA WYNIKAJĄCE Z PLANU STRATEGICZNEGO ROZWOJU POWIATU PRZEMYSKIEGO ORAZ GMINY MEDYKA................................................... 27 1.Uwarunkowania wynikające z planu strategicznego rozwoju powiatu przemyskiego ..... 27 2. UWARUNKOWANIA WYNIKAJĄCE ZE STRATEGII ROZWOJU GMINY MEDYKA ............................................................................................................................ 28 IV. DANE PODSTAWOWE O GMINIE. CHARAKTERYSTYKA GMINY....................... 30 4.1. Położenie ....................................................................................................................... 30 4.2. Ludność ......................................................................................................................... 30 4.3. Użytkowanie terenu....................................................................................................... 31 4.4. Rolnictwo ...................................................................................................................... 32 4.5. Rynek pracy................................................................................................................... 34 4.6. Ukształtowanie terenu i budowa geologiczna i hydrogeologiczna istotna z punktu widzenia lokalizacji obiektów gospodarki odpadami .......................................................... 35 V. GOSPODARKA ODPADAMI W GMINIE MEDYKA – STAN AKTUALNY ............... 38 5.1. Sektor komunalny ......................................................................................................... 38 5.2. Komunalne osady ściekowe .......................................................................................... 39 5.3. Odpady opakowaniowe ................................................................................................. 39 5.4. Sektor gospodarczy ....................................................................................................... 40 5.4.1. Odpady przemysłowe ............................................................................................. 40 5.4.2. Odpady medyczne i weterynaryjne ........................................................................ 48 5.4.3. Wyeksploatowane pojazdy..................................................................................... 50 5.4.4. PCB ........................................................................................................................ 50 5.4.5. Oleje odpadowe ...................................................................................................... 51 5.4.6. Baterie i akumulatory ............................................................................................. 51 5.4.7. Zużyte urządzenia elektryczne i elektroniczne ...................................................... 53 5.5. Odpady azbestowe......................................................................................................... 54 5.6. Podsumowanie .............................................................................................................. 56 VI. PROGNOZA ILOŚCI WYTWORZONYCH ODPADÓW .............................................. 60 6.1. Metodyka opracowania prognozy ................................................................................. 60 6.2. Prognoza ilości wytworzonych odpadów komunalnych ............................................... 64 6.3. Prognoza ilości wytworzonych odpadów z sektora gospodarczego ............................. 76 6.3.1. Odpady przemysłowe ............................................................................................. 76 6.3.2. Odpady medyczne i weterynaryjne ........................................................................ 79 VII. CELE I KIERUNKI DZIAŁAŃ ....................................................................................... 80 7.1. Cele i kierunki działań w sektorze komunalnym ..................................................... 80 7.2. Cele i kierunki działań w sektorze gospodarczym ........................................................ 82 5 Plan Gospodarki Odpadami Gminy Medyka PRZEDSIĘBIORSTWO USŁUGOWE ”POŁUDNIE II” SP. Z O. O. BIURO INŻYNIERII ŚRODOWISKA I ROZWOJU TECHNOLOGII 7.3. Odpady z jednostek służby zdrowia i z jednostek weterynaryjnych ............................. 83 7.4. Odpady z pojazdów samochodowych ........................................................................... 83 7.5. Odpady azbestowe......................................................................................................... 84 7.6. PCB ............................................................................................................................... 86 7.7. Oleje odpadowe ............................................................................................................. 86 7.8. Baterie i akumulatory .................................................................................................... 86 VIII. ZAŁOŻENIA FUNKCJONOWANIA SYSTEMU GOSPODARKI ODPADAMI ....... 88 8.1. Ogólne założenia systemu gospodarki odpadami komunalnymi .................................. 88 8.2. Krótki przegląd metod prowadzenia gospodarki odpadami .......................................... 89 8.2.1. Odpady zmieszane.................................................................................................. 89 8.2.2. Surowce wtórne ...................................................................................................... 90 8.2.3. Odpady kompostowalne (bioodpady) .................................................................... 90 8.2.4. Zagospodarowanie odpadów zmieszanych i balastu ............................................. 91 8.3. Selektywna zbiórka odpadów........................................................................................ 92 8.3.1. Surowce wtórne i biomasa .................................................................................... 93 8.3.2. Odpady wielkogabarytowe ..................................................................................... 94 8.3.3. Odpady niebezpieczne............................................................................................ 94 8.4. Umocowania prawne gospodarki odpadami komunalnymi .......................................... 95 8.4.1. Gmina ......................................................................................................................... 95 8.4.2. Powiat ..................................................................................................................... 97 8.4.3. Mieszkaniec ............................................................................................................ 97 8.4.4. Podmioty gospodarcze ........................................................................................... 98 8.5. Gmina Medyka ............................................................................................................. 99 8.5.1. Modele systemu gospodarki odpadami dla gminy Medyka ................................. 100 8.6. Wytyczne techniczno-logistyczne systemu ................................................................. 103 8.6.1. Zbiórka odpadów zmieszanych ............................................................................ 103 8.6.2. Zbiórka surowców wtórnych ................................................................................ 103 8.6.3. Zbiórka bioodpadów ............................................................................................ 104 8.6.4. Zbiórka odpadów wielkogabarytowych ............................................................... 104 8.6.5. Zbiórka odpadów niebezpiecznych ...................................................................... 105 8.6.6. Środki transportu .................................................................................................. 105 8.6.7. Zakład Zagospodarowania Odpadów ................................................................... 106 8.6.8 Zakład Recyklingu ................................................................................................ 106 8.6.9. Kompostownia ..................................................................................................... 107 8.6.10. Punkt Demontażu Odpadów Wielkogabarytowych ........................................... 108 8.6.11. Zakład utylizacji odpadów budowlanych ........................................................... 109 8.6.12. Gminne Punkty Zbiórki Odpadów Niebezpiecznych......................................... 110 8.7. Podsumowanie ............................................................................................................ 111 IX. SZACUNKOWE KOSZTY WDROŻENIA PLANU GOSPODARKI ODPADAMI DLA POWIATU PRZEMYSKIEGO .................................................................................... 118 X. WNIOSKI Z ANALIZY ODDZIAŁYWANIA PROJEKTU PLANU NA ŚRODOWISKO ................................................................................................................................................ 122 XI. LOKALNA KAMPANIA INFORMACYJNO-EDUKACYJNA ................................... 126 XII. ORGANIZACJA I ZASADY MONITORINGU SYSTEMU GOSPODARKI ODPADAMI NA TERENIE GMINY MEDYKA ................................................................. 132 Spis tabel ................................................................................................................................ 136 Streszczenie. ........................................................................................................................... 138 Rysunek 1. Proponowany zasięg obsługi przez Zakład Zagospodarowania Odpadów .... Error! Bookmark not defined. Rysunek 2. Schemat systemu gospodarki odpadami ............... Error! Bookmark not defined. 6 Plan Gospodarki Odpadami Gminy Medyka PRZEDSIĘBIORSTWO USŁUGOWE ”POŁUDNIE II” SP. Z O. O. BIURO INŻYNIERII ŚRODOWISKA I ROZWOJU TECHNOLOGII I. PODSTAWA PRAWNA OPRACOWANIA Formalną podstawą opracowania jest umowa zawarta w dniu 11.02.2004 r. pomiędzy Urzędem Gminy Medyka, Medyka 288 a Przedsiębiorstwem Usługowym „Południe II” z siedzibą w Krakowie, ul. Łokietka 98-104. 1.1. Wymagania prawne stawiane gminnym planom gospodarki odpadami Ustawa o odpadach z dnia 27 kwietnia 2001 r (Dz.. U. z 2001 Nr 62 poz. 628 z późniejszymi zmianami) w rozdziale III określa ramy i zakres planów gospodarki odpadami oraz sposób i tryb ich uzgadniania: Art. 15. Plany gospodarki odpadami powinny być opracowywane zgodnie z polityką ekologiczną państwa. Wojewódzki, powiatowy i gminny plan gospodarki odpadami powinien być opracowywany zgodnie z planami wyższego szczebla. Krajowy, wojewódzki, powiatowy i gminny plan gospodarki odpadami określa w szczególności: 1) rodzaj, ilość i źródło pochodzenia odpadów, które mają być poddane procesom odzysku lub unieszkodliwienia, 2) rozmieszczenie istniejących instalacji i urządzeń do odzysku lub unieszkodliwienia odpadów wraz z wykazem podmiotów prowadzących działalność w tym zakresie, 3) działania zmierzające do zapobiegania powstawaniu odpadów lub ograniczania ilości odpadów i ich negatywnego oddziaływania na środowisko oraz prawidłowego postępowania z nimi, w tym ograniczenia ilości odpadów ulegających biodegradacji zawartych w odpadach komunalnych kierowanych na składowiska, 4) projektowany system gospodarowania odpadami. Krajowy, wojewódzki, powiatowy i gminny plan gospodarki odpadami obejmuje wszystkie rodzaje odpadów powstających na terenie danej jednostki administracyjnej oraz przywożonych na jej teren, a w szczególności odpady komunalne z uwzględnieniem odpadów ulegających biodegradacji, odpady opakowaniowe, odpady budowlane, wraki samochodowe, opony oraz odpady niebezpieczne, w tym odpady medyczne i weterynaryjne, oleje odpadowe, baterie i akumulatory. 5. 1. Sporządzanie wojewódzkiego, powiatowego i gminnego planu gospodarki odpadami jest procesem wieloetapowym i cyklicznie ponawianym, obejmującym: 1) zaplanowanie procesu, wybór zespołu opracowującego projekt planu gospodarki odpadami, złożonego z osób posiadających doświadczenie w zakresie planowania strategicznego oraz wiedzę na temat istniejących systemów gospodarki odpadami i wariantowych rozwiązań technicznych dotyczących gospodarki odpadami; 2) ocenę realizacji obowiązującego planu gospodarki odpadami; 3) zebranie podstawowych informacji charakteryzujących obszar, dla którego jest sporządzany plan gospodarki odpadami, w tym określenie: a) położenia geograficznego obszaru, dla którego jest sporządzany plan gospodarki odpadami, z ewentualnym jego podziałem na 7 Plan Gospodarki Odpadami Gminy Medyka PRZEDSIĘBIORSTWO USŁUGOWE ”POŁUDNIE II” SP. Z O. O. BIURO INŻYNIERII ŚRODOWISKA I ROZWOJU TECHNOLOGII rejony pomocnicze (w szczególności powiaty, gminy, sołectwa, strefy przemysłowe czy rejony obsługi), b) sytuacji demograficznej i gospodarczej, w tym przedstawienie informacji o wielkości i rozmieszczeniu ludności, z uwzględnieniem zabudowy zagrodowej oraz jedno- i wielorodzinnej, rodzaju i zakresu działalności, wskutek której są wytwarzane odpady, obiektach infrastruktury, terenach zieleni i zadrzewień; c) danych dotyczących działalności przemysłowej, w tym przedstawienie informacji o liczbie podmiotów wraz z rodzajem ich produkcji lub działalności oraz określeniem wielkości podmiotów w podziale na małych, średnich i dużych przedsiębiorców; 4) określenie aktualnego stanu gospodarki odpadami; 5) ustalenie przewidywanych zmian czynników związanych z gospodarką odpadami; 6) wariantowe przedstawienie strategii oraz celów i zadań; 7) wybór strategii oraz celów i zadań, po przeprowadzeniu konsultacji z zainteresowanymi podmiotami; 8) ustalenie długoterminowego programu strategicznego obejmującego okres co najmniej 8 lat; 9) ustalenie krótkoterminowego planu działań obejmującego okres 4 lat; 10) przygotowanie, w przypadku planów wojewódzkich, prognozy oddziaływania projektu planu na środowisko, a w przypadku planów powiatowych i gminnych - przeprowadzenie analizy oddziaływania projektu planu na środowisko; 11) opracowanie projektu planu gospodarki odpadami; 12) przeprowadzenie procesu konsultacji i opiniowania; 13) uchwalenie planu. 2. Ocena realizacji obowiązującego planu gospodarki odpadami nie dotyczy sporządzania pierwszego projektu wojewódzkiego, powiatowego i gminnego planu gospodarki odpadami. 3. Jeżeli dla danego obszaru zostały wyznaczone określone cele lub zadania w planie gospodarki odpadami wyższego szczebla, to sposób realizacji tych celów i zadań powinien zostać zawarty również w planie gospodarki odpadami, który dotyczy danego obszaru. Propozycje lokalizacji dla obiektów gospodarki odpadami zawarte w planach gospodarki odpadami uwzględniają ustalenia miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego lub wskazują konieczność zmiany tych ustaleń. § 6. 1. Wojewódzki, powiatowy i gminny plan gospodarki odpadami są sporządzane w formie elektronicznej na informatycznych nośnikach danych oraz w formie pisemnej. 2. Plany, o których mowa w ust. 1, zawierają co najmniej następujące rozdziały: 1) wstęp; 2) analizę stanu gospodarki odpadami; 3) prognozę zmian; 4) założone cele i przyjęty system gospodarki odpadami; 5) zadania strategiczne obejmujące okres co najmniej 8 lat; 6) harmonogram realizacji przedsięwzięć obejmujący okres 4 lat; 7) wnioski z prognozy oddziaływania projektu planu na środowisko w przypadku planów wojewódzkich i wnioski z analizy oddziaływania projektu planu na środowisko w przypadku planów powiatowych i gminnych oraz sposób ich uwzględniania w planie; 8) sposób monitoringu i oceny wdrażania planu; 9) streszczenie w języku niespecjalistycznym. 3. Rozmieszczenie instalacji do odzysku i unieszkodliwiania odpadów w wojewódzkim planie gospodarki odpadami przedstawia się graficznie przy pomocy systemów informacji 8 Plan Gospodarki Odpadami Gminy Medyka PRZEDSIĘBIORSTWO USŁUGOWE ”POŁUDNIE II” SP. Z O. O. BIURO INŻYNIERII ŚRODOWISKA I ROZWOJU TECHNOLOGII geograficznych (GIS), wprowadzonych dla potrzeby obsługi wojewódzkiej bazy danych dotyczącej wytwarzania i gospodarowania odpadami oraz gospodarki opakowaniami i odpadami opakowaniowymi. 4. Rozmieszczenie instalacji do odzysku i unieszkodliwiania odpadów w powiatowym i gminnym planie gospodarki odpadami przedstawia się graficznie przy pomocy dowolnej techniki. 9 Plan Gospodarki Odpadami Gminy Medyka PRZEDSIĘBIORSTWO USŁUGOWE ”POŁUDNIE II” SP. Z O. O. BIURO INŻYNIERII ŚRODOWISKA I ROZWOJU TECHNOLOGII II. UWARUNKOWANIA WYNIKAJĄCE Z II POLITYKI EKOLOGICZNEJ PAŃSTWA I PLANÓW WYŻSZEGO RZĘDU 2.1. Ramy prawne gospodarki odpadami w UE Dyrektywa Rady 75/442/EEC w sprawie odpadów, zmieniona dyrektywą Rady 91/156/EEC, określa ramy prawne dla gospodarki odpadami w Unii Europejskiej. Dyrektywa ta nakłada na państwa członkowskie wymóg zapewnienia odzysku lub usuwania odpadów w sposób nie zagrażający życiu ludzkiemu i nie powodujący szkód w środowisku. Państwa członkowskie mają obowiązek wprowadzenia zakazu wyrzucania i zwałowania odpadów oraz zakazu funkcjonowania niekontrolowanych wysypisk odpadów. Dyrektywa ustanawia hierarchię zasad dotyczących odpadów: 1. Państwa członkowskie mają obowiązek zapobiegać tworzeniu się lub ograniczać ilość odpadów i ich szkodliwość. 2. Jeżeli działania wymienione w pkt.1 nie są możliwe, państwa członkowskie powinny propagować odzysk odpadów poprzez takie działania, jak recykling. 3. Składowanie odpadów na wysypiskach lub ich spalanie. Państwa członkowskie mają obowiązek utworzenia zintegrowanego systemu urządzeń technicznych do usuwania odpadów, aby umożliwić Wspólnocie jako całości osiągnięcie samowystarczalności w usuwaniu odpadów. Dyrektywa określa, że zgodnie z zasadą zanieczyszczający płaci koszty usuwania odpadów muszą być pokryte przez jednostki posiadające odpady i/lub producentów wyrobów, z których odpady pochodzą. W Polskich odpadach komunalnych zużyte opakowania, a szczególnie opakowania jednorazowego użycia, są głównym składnikiem. Ich udział określany jest wagowo na ok. 30%, a w ujęciu objętościowym wynosi ok. 50%. Szczegółowe przepisy Unii w zakresie odpadów z opakowań zawarte są w dyrektywie 94/62/EEC. Cele dotyczące odzyskiwania i recyklingu określone w dyrektywie muszą być wdrożone w ciągu pięciu lat od uchwalenia aktów prawnych wdrażających dyrektywę w państwach członkowskich. Postanowiono, że: 50 - 65% odpadów z opakowań musi być odzyskane; 25 - 45% wszystkich odpadów z opakowań musi być poddane recyklingowi, przy czym co najmniej 15% każdego materiału, z którego zrobiono opakowanie, musi być poddane recyklingowi. Zgodnie z tą dyrektywą recykling obejmuje przetworzenie i organiczny recykling (kompostowanie). Pojęcie recykling w ww. dyrektywie nie obejmuje spalania. Polska jako członek Unii Europejskiej musi się podporządkować tym wymaganiom. 2.2. Cele polityki ekologicznej państwa w zakresie gospodarki odpadami Nadrzędnym celem polityki w zakresie gospodarki odpadami jest zapobieganie powstawaniu odpadów poprzez rozwiązywanie problemu odpadów „u źródła”, odzyskiwanie surowców i ponowne wykorzystanie odpadów oraz bezpieczne dla środowiska końcowe unieszkodliwianie odpadów nie wykorzystanych. Cel nadrzędny o charakterze ogólnym został uszczegółowiony poprzez określenie celów krótkoterminowych, średnioterminowych oraz perspektywicznych. 10 Plan Gospodarki Odpadami Gminy Medyka PRZEDSIĘBIORSTWO USŁUGOWE ”POŁUDNIE II” SP. Z O. O. BIURO INŻYNIERII ŚRODOWISKA I ROZWOJU TECHNOLOGII Cele te uwzględniają potrzebę realizacji zasad zrównoważonego rozwoju, zobowiązań ustalonych na szczeblu międzynarodowym oraz wymogów prawa Unii Europejskiej (w szczególności tzw. dyrektywy ramowej o odpadach). Cele krótkoterminowe, z kolei, odnoszą się do problemów wynikających z niewłaściwego postępowania z odpadami w przeszłości i związanych z tym zagrożeń środowiska. W szczególności priorytetami krótkookresowymi, odnoszącymi się bezpośrednio do działań związanych z gospodarowaniem odpadami są: uszczegółowienie zasad gospodarowania takimi odpadami, jak: oleje odpadowe, odpady PCB/PCT, zużyte baterie i akumulatory, odpady z produkcji dwutlenku tytanu, osady ściekowe, opakowania; sprecyzowanie zasad zmniejszania zagrożeń środowiska stwarzanych przez azbest, określenie szczegółowych warunków postępowania z odpadami (wykorzystywania, termicznego przekształcania odpadów i stosowania innych form unieszkodliwiania, składowania, transportu itp.), przygotowanie programów likwidacji odpadów niebezpiecznych, zawierających metale ciężkie (rtęć, ołów, kadm) i trwałe zanieczyszczenia organiczne (PCB) zarówno odpadów wytwarzanych jak i już nagromadzonych, a także przyspieszenie realizacji programu likwidacji mogilników z nieodpowiednimi dla dzisiejszych zabiegów agrotechnicznych środkami ochrony roślin i innymi substancjami niebezpiecznymi, identyfikacja zagrożeń i rozszerzenie zakresu prac na rzecz likwidacji starych składowisk odpadów, modernizacji składowisk eksploatowanych oraz rekultywacji terenów zdegradowanych, przygotowanie programu działań zmierzających do zmniejszenia zawartości metali ciężkich w bateriach, zmniejszenie do minimum przemieszczania odpadów, wspólnotowymi zasadami bliskości i samowystarczalności, ograniczania ilości odpadów składowanych na składowiskach, utrzymywanie średniej rocznej ilości odpadów komunalnych na poziomie 300 kg na mieszkańca. zgodnie ze Priorytety krótkookresowe wymagają podjęcie szeregu działań zmierzających do wprowadzenia instrumentów organizacyjnych, informacyjnych i ekonomicznych oraz mechanizmów rynkowych. Wśród nich wymienić można: tworzenie nowych struktur organizacyjnych i systemów identyfikacji, ewidencji i rejestracji odpadów oraz zakładów unieszkodliwiania odpadów, opracowanie koncepcji budowy zintegrowanej sieci zakładów odzysku i unieszkodliwiania odpadów, ze szczególnym uwzględnieniem odpadów niebezpiecznych, rozszerzenie mechanizmów rynkowych oraz przygotowanie skutecznych instrumentów ekonomicznych, jak kaucje, opłaty produktowe, system preferencji podatkowych, wdrożenie systemów pełnej i wiarygodnej ewidencji odpadów i metod postępowania z odpadami, 11 Plan Gospodarki Odpadami Gminy Medyka PRZEDSIĘBIORSTWO USŁUGOWE ”POŁUDNIE II” SP. Z O. O. BIURO INŻYNIERII ŚRODOWISKA I ROZWOJU TECHNOLOGII przeprowadzenie ogólnokrajowej inwentaryzacji instalacji do odzysku i unieszkodliwiania odpadów, rozpoczęcie prac nad skonstruowaniem odpowiedniego systemu cyklicznej sprawozdawczości dotyczącej gospodarowania odpadami zarówno na potrzeby kraju, jak i Wspólnoty Europejskiej (co 3 lata). W horyzoncie czasowym 2003-2010 przewidywane są działania intensyfikujące te, które zostały założone w priorytetach krótkoterminowych (np. realizację planów gospodarki odpadami). Ponadto przewiduje się w szczególności: dwukrotne zwiększenie udziału odzyskiwanych i ponownie wykorzystywanych w procesach produkcyjnych odpadów przemysłowych w porównaniu ze stanem z roku 1990. wdrożenie w całym kraju systemów selektywnej komunalnych, w tym odpadów niebezpiecznych, tworzenie kompleksowych systemów odzysku surowców wtórnych z odpadów, m.in. makulatury, szkła, tworzyw sztucznych, odpadów gumowych, puszek aluminiowych; odzyskiwanie i recykling co najmniej 50% papieru i szkła, stworzenie kompleksowego systemu odzysku, w tym recyklingu materiałów z odpadów opakowaniowych, w tym jednolitego systemu ewidencji tych odpadów; opracowanie i wdrożenie harmonogramu osiągnięcia określonego stopnia odzysku i recyklingu, z uwzględnieniem Dyrektywy Rady i Parlamentu Europejskiego 94/62/WE w sprawie opakowań, zużytych akumulatorów i baterii); zewidencjonowanie urządzeń zanieczyszczonych PCB i podjęcie działań technicznych dla eliminacji tych urządzeń i bezpiecznego usuwania olejów odpadowych, zawierających powyżej 50 ppm PCB/PCT, wprowadzenie systemów ewidencji zakładów posiadających rocznie ponad 500 litrów olejów odpadowych, podejmowanie działań w celu eliminacji PCB, w tym, w pierwszej kolejności przeprowadzenie inwentaryzacji urządzeń zawierających powyżej 5 litrów PCB oraz do końca 2010 r. oczyszczenie wszelkich urządzeń i instalacji zawierających te substancje; tworzenie rynków zbytu dla materiałów z odzysku, rozpoczęcie budowy systemu zintegrowanej sieci zakładów odzysku i unieszkodliwiania odpadów (powiązanej z innymi państwami Unii Europejskiej), szczególnie odpadów niebezpiecznych; realizacja programu likwidacji mogilników, w których składowane są przeterminowane środki ochrony roślin i inne substancje niebezpieczne; opracowanie i stopniowe wdrażanie narodowej strategii redukcji ilości składowanych odpadów ulegających biodegradacji, z uwzględnieniem Dyrektywy Rady 1993/31/WE w sprawie składowania odpadów, składowanie jedynie unieszkodliwionych odpadów niebezpiecznych, zakończenie realizacji programu termicznego przekształcania odpadów medycznych; wycofanie z produkcji i użytkowania substancji i materiałów niebezpiecznych reglamentowanych przez dyrektywy UE i międzynarodowe przepisy prawne. 12 zbiórki odpadów Plan Gospodarki Odpadami Gminy Medyka PRZEDSIĘBIORSTWO USŁUGOWE ”POŁUDNIE II” SP. Z O. O. BIURO INŻYNIERII ŚRODOWISKA I ROZWOJU TECHNOLOGII 2.3. Cele i zadania w gospodarce odpadami zawarte w Krajowym Planie Gospodarki Odpadami (KPGO) Szacuje się, że w Polsce zostaną wytworzone w latach 2006-2014 następujące ilości odpadów niebezpiecznych: 2006 r. – 2 110 tys. Mg, 2010 r. – 2 124 tys. Mg 2014 r. – 2 191 tys. Mg. W stosunku do roku 2000 należy oczekiwać wzrostu ilości odpadów niebezpiecznych o ok. 34% w roku 2006, ok. 35% w roku 2010 oraz ok. 39% w roku 2014. Cele i zadania w gospodarowaniu odpadami Sektor komunalny W Krajowym Planie Gospodarki Odpadami w części dotyczącej odpadów pochodzących z sektora komunalnego przy rozpatrywaniu poszczególnych rozwiązań technicznych wzięto pod uwagę konieczność: odzysku i unieszkodliwiania (poza składowaniem) odpadów komunalnych ulegających biodegradacji dla osiągnięcia w 2010 r. redukcji ilości tych odpadów kierowanych do składowania do poziomu 75% odpadów wytworzonych w 1995 r. (4 380 tys.), redukcji do poziomu 50% odpadów komunalnych ulegających biodegradacji składowanych w roku 2013 (również w odniesieniu do odpadów wytworzonych w 1995 r.), zapewnienia odzysku i recyklingu odpadów opakowaniowych do osiągnięcia w roku 2007: poziomu odzysku – 50%, poziomu recyklingu – 25%, wydzielenia odpadów wielkogabarytowych ze strumienia odpadów komunalnych przez selektywną zbiórkę; założono uzyskanie co najmniej 20% poziomu selektywnej zbiórki odpadów wielkogabarytowych wydzielonych w 2006 r. oraz 50% poziomu w roku 2010. Założony poziom selektywnej zbiórki w 2014 r. – 70%. Wydzielenia odpadów budowlanych wchodzących w strumień odpadów komunalnych poprzez ich selektywną zbiórkę zapewniającą uzyskanie co najmniej 15% poziomu selektywnej zbiórki – w roku 2006, 40% w roku 2010 oraz 60% w roku 2014, Wydzielenia odpadów niebezpiecznych ze strumienia odpadów komunalnych poprzez ich selektywną zbiórkę celem unieszkodliwienia; założony poziom selektywnej zbiórki: 15% odpadów niebezpiecznych wydzielonych ze strumienia odpadów komunalnych w 2005 r., 50% w 2010 r. i 80% w 2014 r. Realizacja wyżej wymienionych celów w zakresie redukcji odpadów komunalnych ulegających biodegradacji (odpady organiczne pochodzące z gospodarstw domowych, tzw. odpady zielone, komunalne osady ściekowe, odpady papieru i tektury, materiały naturalne typu drewno, tekstylia) wymagać będzie budowy w Polsce do roku 2006 instalacji odzysku i unieszkodliwiania o łącznej przepustowości na poziomie ok. 720 tys. Mg odpadów, w tym: 13 Plan Gospodarki Odpadami Gminy Medyka PRZEDSIĘBIORSTWO USŁUGOWE ”POŁUDNIE II” SP. Z O. O. BIURO INŻYNIERII ŚRODOWISKA I ROZWOJU TECHNOLOGII 680 tys. Mg odpadów typu organicznego wchodzących w strumień odpadów komunalnych, około 36 tys. Mg komunalnych osadów ściekowych (ok. 10% całości wytworzonych osadów). Odzysk i unieszkodliwianie (poza składowaniem) prowadzone będzie głównie metodami kompostowania i fermentacji beztlenowej. Preferuje się kojarzenie gospodarki odpadami komunalnymi, ulegającymi biodegradacji z gospodarką odpadami komunalnymi ulegającymi biodegradacji z gospodarką komunalnymi osadami ściekowymi i budowę wspólnych zakładów odzysku i unieszkodliwiania. Uzyskanie do roku 2007 poziomu 48% recyklingu odpadów opakowaniowych papieru i tektury wiąże się z budową systemu zbiórki tych opakowań, budową zakładów segregacji oraz uszlachetniania pozyskanych surowców oraz docelowo budową instalacji termicznego przekształcania odpadów. Instalacje te powinny zabezpieczyć przyjmowanie w roku 2007 ok. 1 800 tys. Mg odpadów papieru i tektury. W omawianym okresie 2003-2006 w sektorze komunalnym powinny być również podjęte działania organizacyjne i techniczne w celu zapewnienia wydzielenia w ramach selektywnej zbiórki: 20% odpadów wielkogabarytowych (200 tys. Mg), 15% odpadów budowlanych (370 tys. Mg), 15% odpadów niebezpiecznych (17 tys. Mg wchodzących w strumień odpadów komunalnych). Należy również uwzględnić budowę odpowiednich linii technologicznych demontażu i sortowania zebranych odpadów wielkogabarytowych i budowlanych, a także budowę gminnych punktów zbiórki odpadów niebezpiecznych przed ich transportem do instalacji unieszkodliwiania. W okresie od 2007-2010 r. powinna nastąpić intensyfikacja działań, które spowodują rozbudowę i budowę nowych instalacji odzysku i unieszkodliwiania odpadów, w tym instalacji odzysku i unieszkodliwiania odpadów, związanych także z termicznym przekształcaniem odpadów. Łączna przepustowość obiektów w tym sektorze określona jest na poziomie 4 100 tys. Mg w skali roku. Instalacje związane z kompostowaniem, fermentacją beztlenową, biologiczno-mechanicznym przetwarzaniem oraz termicznym przekształceniem powinny mieć przepustowość na poziomie 3 270 tys. Mg w skali roku. Na tę przepustowość składają się: organiczne odpady komunalne – 2 070 tys. Mg, osady ściekowe – 150 tys. Mg, odpady opakowaniowe z papieru – 1 050 tys. Mg. W wymienionym okresie następować powinna dalsza rozbudowa i budowa instalacji demontażu i recyklingu odpadów wielkogabarytowych i budowlanych. Budowa i eksploatacja instalacji odzysku i unieszkodliwiania (poza składowaniem) odpadów spowoduje znaczną redukcję ilości odpadów składowanych. Szacuje się, że pojemność składowisk odpadów komunalnych w Polsce w okresie do 2006 r. wynosić powinna 47 937 tys. m 3, w latach 20072010 – 44 580 tys. m3, a w latach 2011 – 2014 – 40 715 tys. m3. Zamykać się będzie stare składowiska nie spełniające wymogów technicznych oraz dążyć do maksymalnego ograniczenia ilości składowisk w kraju. Szacuje się, że w okresie do 2006 r. powstanie w kraju ok. 50 nowoczesnych ponadlokalnych składowisk, a w latach 2006-2010 dalszych 50 obiektów. 14 Plan Gospodarki Odpadami Gminy Medyka PRZEDSIĘBIORSTWO USŁUGOWE ”POŁUDNIE II” SP. Z O. O. BIURO INŻYNIERII ŚRODOWISKA I ROZWOJU TECHNOLOGII Sektor gospodarczy Na podstawie analizy stanu gospodarki odpadami wytwarzanymi w sektorze gospodarczym wskazano, zgodnie z wytycznymi zawartymi w „II Polityce ekologicznej państwa”, następujące cele do osiągnięcia w latach 2003-2014: dwukrotne zwiększenie udziału odzyskiwanych i ponownie stosowanych w procesach produkcyjnych odpadów przemysłowych w porównaniu ze stanem z 1990 r. (w 1990 r. procesom odzysku poddawano 77,1 mln Mg), rozszerzenie mechanizmów rynkowych oraz przygotowanie skutecznych instrumentów ekonomicznych, wdrożenie systemów pełnej i wiarygodnej ewidencji odpadów i metod ich zagospodarowywania (bazy danych), identyfikacja zagrożeń i rozszerzenie zakresu prac na rzecz likwidacji starych składowisk odpadów, modernizacji składowisk eksploatowanych oraz rekultywacji terenów zdegradowanych, wdrożenie skutecznego systemu kontroli i nadzoru nad gospodarowaniem odpadami, w tym prowadzenie monitoringu, rozszerzenie zakresu prac badawczo-rozwojowych nad nowymi technologiami odzysku i ponownego zastosowania odpadów, kontynuację prac badawczo-rozwojowych dotyczących technologii małoodpadowych oraz technologii odzysku i ponownego użycia odpadów. Potrzeby organizacyjne: rozpoznanie stanu gospodarki odpadami w małych i średnich podmiotach gospodarczych, kontrola i monitoring wytwórców odpadów i podmiotów posiadających instalacje do unieszkodliwiania odpadów w celu stwierdzenia, czy działalność ta nie narusza przepisów ochrony środowiska i jest zgodna z normami i zaleceniami, dążenie do stosowania niskoodpadowych technologii produkcji, czystszych w odniesieniu do środowiska oraz zapewniających produkcyjne wykorzystanie wszystkich składników przerabianych surowców, uczestniczenie wytwórców odpadów z sektora gospodarczego w programach zarządzania środowiskowego (normy ISO serii 14 000), kontynuacja badań nad nowymi technologiami, przyczyniającymi się do zapobiegania/minimalizacji powstawania odpadów oraz zmniejszania ich szkodliwości, kontynuacja badań nad nowymi technologiami w zakresie odzysku/unieszkodliwiania odpadów, organizacja systemu zbiórki, magazynowania i transportu odpadów powstających w sektorze małych i średnich przedsiębiorstw, ewidencja systemu zbiórki, magazynowania i transportu odpadów powstających w sektorze małych i średnich przedsiębiorstw, ewidencja zakładowych składowisk odpadów przemysłowych, uwzględnienie w planach gospodarki odpadami na poziomie powiatu i gminy wykazu zwałowisk odpadów wydobywczych przeznaczonych do odzysku lub rekultywacji, sporządzenie wykazu terenów pogórniczych zdegradowanych, przeznaczonych do rekultywacji, prowadzenie działań informacyjno-edukacyjnych dla małych i średnich podmiotów gospodarczych, mające na celu zwiększenie stopnia odzysku 15 Plan Gospodarki Odpadami Gminy Medyka PRZEDSIĘBIORSTWO USŁUGOWE ”POŁUDNIE II” SP. Z O. O. BIURO INŻYNIERII ŚRODOWISKA I ROZWOJU TECHNOLOGII wytwarzanych przez nich odpadów, oraz wykorzystywanie istniejących już instalacji do zagospodarowania lub unieszkodliwiania odpadów w celu ograniczenia do minimum ich składowania, opracowanie list rankingowych składowisk przeznaczonych do likwidacji lub modernizacji oraz terenów zdegradowanych przeznaczonych do rekultywacji, utworzenie nowej struktury lub wykorzystanie istniejącej, prowadzącej bazę danych o najlepszych dostępnych technikach (BAT/BREF) dla przemysłu i usług związanych z wytwarzaniem, odzyskiem i unieszkodliwianiem odpadów oraz wydającej rekomendacje i wytyczne dotyczące zużycia materiałów, energii i wody w procesach produkcyjnych, opracowanie strategii nadzoru weterynaryjnego nad procesem powstawania i niszczenia odpadów pochodzenia zwierzęcego, organizacja systemu nadzoru weterynaryjnego nad procesem powstawania i niszczenia odpadów pochodzenia zwierzęcego szczególnego ryzyka (SRM) oraz odpadów wysokiego ryzyka (HRM), w tym zwłaszcza bydła, owiec i kóz oraz ich wyłączenie z łańcucha pokarmowego ludzi i zwierząt, monitoring gospodarki odpadami powstającymi w sektorze gospodarczym. Potrzeby inwestycyjne budowa 6 instalacji do stabilizacji odpadów przy wykorzystaniu odpadów z przemysłu energetycznego – do zagospodarowania osadów ściekowych, szlamów, zawiesin o wydajności 120 m3/h, budowa 8 instalacji do wytwarzania betonów samozagęszczalnych o wydajności 120 m3/h z zastosowaniem popiołów lotnych, budowa 8 nowych i modernizacja 15 obecnie istniejących instalacji przygotowujących materiały na bazie odpadów z przemysłu energetycznego d wykorzystania w technologiach górniczych – podsadzania podziemnych wyrobisk górniczych o wydajności 100 tys. Mg/rok, budowa 2 linii technologicznych do przetwarzania produktu odsiarczania spalin metodą półsuchą na materiał przydatny do stabilizacji gruntu, makroniwelacji, rekultywacji i budowy dróg. Wydajność linii technologicznej powinna wynosić 15 tys. Mg/rok, budowa 3 instalacji aktywacji popiołów konwencjonalnych jako dodatku poprawiającego parametry użytkowe betonu, budowa 4 instalacji do produkcji spoiw cementujących dla potrzeb budownictwa drogowego i geotechnicznego na bazie popiołów konwencjonalnych i fluidalnych. Wydajność instalacji 7,0 Mg/h, budowa instalacji do wytwarzania kruszyw granulowanych na bazie popiołu lotnego i żużla. Wydajność instalacji 50 tys. m3/rok, budowa 9 instalacji do wytwarzania materiałów do makroniwelacji i rekultywacji terenu przy wykorzystaniu odpadów energetycznych. Wydajność instalacji ok. 36 tys. m3/rok, budowa instalacji do wytwarzania spoiw cementowo-popiołowych zastępujących cement. Wydajność instalacji 100 tys. Mg/rok, budowa 10 instalacji do produkcji mieszanek dla drogownictwa na bazie odpadów energetycznych do wykonywania stabilizacji gruntów, podbudów, nawierzchni drogowych o wydajności 30 tys. m3/rok, budowa 6 instalacji do magazynowania popiołu lotnego z okresu szczytu zimowego na okres letni o pojemności 60 tys. m3, rekultywacja składowisk, dla których brak jest możliwości odzysku nagromadzonych odpadów, 16 Plan Gospodarki Odpadami Gminy Medyka PRZEDSIĘBIORSTWO USŁUGOWE ”POŁUDNIE II” SP. Z O. O. BIURO INŻYNIERII ŚRODOWISKA I ROZWOJU TECHNOLOGII modernizacja składowisk odpadów, które nie spełniają wymogów ekologicznych, budowa systemu do unieszkodliwiania odpadów poubojowych: urządzenie zbiornic zwierząt padłych, modernizacja istniejących zakładów utylizacyjnych, budowa 4 nowych zakładów utylizacyjnych, dostosowanie istniejących instalacji do spalania mączek i tłuszczów do norm obowiązujących w UE, wdrożenie instalacji do wdmuchiwania pyłów stalowniczych o zawartości > 10% Zn w hutach żelaza i stali. Odpady niebezpieczne W Krajowym Planie Gospodarki Odpadami w części dotyczącej odpadów niebezpiecznych przy rozpatrywaniu poszczególnych rozwiązań technicznych wzięto pod uwagę konieczność: całkowitego zniszczenia i wyeliminowania PCB ze środowiska do 2010 r. poprzez kontrolowane unieszkodliwienie PCB oraz dekontaminację lub unieszkodliwienie urządzeń zawierających PCB, zapewnienie odzysku i recyklingu olejów odpadowych do roku 2007 zgodnie z rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 30 czerwca 2001 r. w sprawie rocznych poziomów odzysku i recyklingu odpadów opakowaniowych i poużytkowych (Dz. U. Nr 69, poz. 719), zapewnienia bezpiecznego dla zdrowia ludzi usunięcia wyrobów zawierających azbest i zdeponowania ich na wyznaczonych składowiskach w sposób eliminujący ich negatywne oddziaływanie, likwidacji do 2010 r. mogilników zawierających przeterminowane środki ochrony roślin, zapewnienie odzysku i recyklingu zużytych urządzeń chłodniczych i klimatyzacyjnych zwierających freony CFC HCFC do 2007 r. zgodnie z rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 30 czerwca 2001 r. w sprawie rocznych poziomów odzysku i recyklingu odpadów opakowaniowych i poużytkowych (Dz. U. Nr 69, poz. 719), zapewnienia odzysku i recyklingu pojazdów wycofanych z eksploatacji, minimalizacji ilości powstawania specyficznych odpadów medycznych wymagających szczególnych metod unieszkodliwiania na drodze termicznego przekształcania, poprzez zastosowanie segregacji odpadów u źródła ich powstawania, a także poprzez eliminację nieprawidłowych praktyk w gospodarce odpadami medycznymi. Potrzeby organizacyjne Organizacja gminnych punktów zbierania odpadów niebezpiecznych (GPZON) i stacji przeładunkowych odpadów niebezpiecznych (SPON). Punkty gromadzenia odbierałyby odpady niebezpieczne (w tym zużyte urządzenia elektryczne i elektroniczne jako zawierające odpady niebezpieczne) od mieszkańców i przeterminowane odczynniki chemiczne ze szkół niższego szczebla bez ponoszenia opłat, odpłatnie zaś (na zasadzie usługi) od małych i średnich przedsiębiorstw. Zadaniem stacji przeładunkowych (jedna na ok. 50 punktów gminnych) będzie magazynowanie, przygotowywanie do wysyłki i przesyłanie do właściwych instalacji zebranych odpadów. Transport odpadów niebezpiecznych do i ze stacji przeładunkowych 17 Plan Gospodarki Odpadami Gminy Medyka PRZEDSIĘBIORSTWO USŁUGOWE ”POŁUDNIE II” SP. Z O. O. BIURO INŻYNIERII ŚRODOWISKA I ROZWOJU TECHNOLOGII może być realizowany bądź środkami własnymi będącymi na wyposażeniu stacji lub poprzez specjalistyczne firmy transportowe posiadające stosowne zezwolenia. Koszty unieszkodliwiania odpadów zebranych od mieszkańców i ze szkół powinny być pokrywane z funduszy gminnych. Konieczne jest również doskonalenie istniejącej zbiórki odpadów: akumulatorów, olejów itp. W sieciach organizowanych przez producentów i organizacje odzysku. Ponadto celowym jest prowadzenie kontroli prawidłowości gospodarki odpadami poprzez kontynuację dotychczasowych działań w zakresie monitoringu gospodarki odpadami niebezpiecznymi, a także wdrażanie technik minimalizacji powstawania odpadów u źródła powstawania. Potrzeby inwestycyjne Dla prawidłowego funkcjonowania gospodarki odpadami niebezpiecznymi niezbędne jest: wybudowanie instalacji do termicznego przekształcania szerokiej gamy odpadów niebezpiecznych o wydajności 20 tys. Mg/rok lub alternatywnie instalacji do plazmowego spalania odpadów. Wybudowanie ogólnokrajowego składowiska odpadów niebezpiecznych o pojemności 500 tys. Mg, Budowa 40 składowisk dla odpadów azbestowych o łącznej pojemności 6 650 tys. Mg lub alternatywnie dobudowanie oddzielnych kwater dla odpadów azbestowych na istniejących składowiskach odpadów, Modernizacja lub wybudowanie nowych składowisk na odpady niebezpieczne w hutach metali nieżelaznych: miedzi, ołowiu, cynku i aluminium, Uruchomienie instalacji do unieszkodliwiania urządzeń chłodniczych, Budowa stacji do dekontaminacji transformatorów zawierających PCB, Uruchomienie instalacji do odzysku i unieszkodliwiania zużytych urządzeń elektrycznych i elektronicznych (po usunięciu elementów szczególnie niebezpiecznych typu: elementy zawierające rtęć, PCB, akumulatory i baterie itp.), Budowa 2 492 gminnych punktów zbierania odpadów niebezpiecznych (GPZON), Budowa 43 stacji przeładunkowych odpadów niebezpiecznych (SPON). 2.4. Plan Zagospodarowania Przestrzennego Województwa Podkarpackiego W Planie Zagospodarowania Przestrzennego Województwa Podkarpackiego zakłada się budowę nowych, rozbudowę lub modernizacje istniejących składowisk odpadów komunalnych. Przyjęto zasadę, że każda gmina w województwie będzie miało składowisko odpadów komunalnych lub będzie miała zapewniony dostęp do grupowych składowisk odpadów. Przyjęto kierunkowy model gospodarki odpadami (w oparciu o normy i standardy Unii Europejskiej) zakładający przejście od dotychczasowej metody polegającej na składowaniu całości wytworzonych odpadów na składowiskach, do nowoczesnych sposobów 18 Plan Gospodarki Odpadami Gminy Medyka PRZEDSIĘBIORSTWO USŁUGOWE ”POŁUDNIE II” SP. Z O. O. BIURO INŻYNIERII ŚRODOWISKA I ROZWOJU TECHNOLOGII unieszkodliwiania odpadów z wcześniejszą ich segregacją „u źródła”. W okresie kierunkowym funkcjonować będą następujące obiekty gospodarki odpadami: - Istniejące, rozbudowywane, modernizowane i nowe składowiska odpadów, które przejmować będą z upływem czasu coraz to mniejsze ilości odpadów - Zakłady Zagospodarowania Odpadów tj. spalarnie, kompostownie, sortownie itp. - Spalarnie odpadów medycznych - Elementem wspomagającym będzie sieć podkarpackich zakładów produkcyjnych wykorzystujących odpady z segregacji Ustalono również, ze istniejące „dzikie wysypiska śmieci i mogilniki zostaną sukcesywnie zlikwidowane. 2.5. Wojewódzki Plan Gospodarki Odpadami dla Województwa Podkarpackiego 2.5.1. Sektor komunalny Poniżej podano cele, kierunki działań i plan działań zawarty w Wojewódzkim planie Gospodarki Odpadami dla odpadów komunalnych. Podane cele są zgodne z celami nadrzędnymi polityki ekologicznej państwa w odniesieniu do gospodarki odpadami. 19 PRZEDSIĘBIORSTWO USŁUGOWE ”POŁUDNIE II” SP. Z O. O. BIURO INŻYNIERII ŚRODOWISKA I ROZWOJU TECHNOLOGII Plan Gospodarki Odpadami Gminy Medyka Tabela 1. Cele, kierunki działań i plan działań zawarty w Wojewódzkim planie Gospodarki CELE EKOLOGICZNE Długookresowe do roku 2014 KIERUNKI I PLAN DZIAŁAŃ Kierunki działań: 1. Podnoszenie świadomości obywateli, w szczególności w zakresie minimalizacji wytwarzania odpadów. 2. Wprowadzanie systemu gospodarki odpadami komunalnymi w układzie ponadlokalnym, w tym budowa Zakładów Zagospodarowania Odpadów (sortowanie, kompostowanie, obiekty termicznego unieszkodliwiania odpadów, składowiska o funkcji ponadlokalnej, firmy recyklerskie) 3. Dążenie do kontroli przez gminy lub powiaty nad Zakładami Zagospodarowania Odpadów, co jest istotne z punktu widzenia rozwoju racjonalnej gospodarki odpadami 4. Konsekwentne wdrażanie systemu selektywnej zbiórki odpadów na obszarze całego województwa Założenia: 5. Sukcesywna eliminacja odpadów ulegających biodegradacji z odpadów kierowanych na 1. Deponowanie w roku 2014 na składowiskach składowiska nie więcej niż 53% wszystkich odpadów 6. Wdrażanie systemu zbiórki, odzysku i unieszkodliwienia odpadów niebezpiecznych ze strumienia komunalnych odpadów komunalnych 2. Skierowanie w roku 2010 na składowiska nie 7. Rozwój systemów zbiórki i zagospodarowania odpadów wielkogabarytowych i budowlanych więcej niż 75% (wagowo) całkowitej ilości 8. Modernizacja składowisk odpadów komunalnych, które nie spełniają wymogów ochrony środowiska, odpadów komunalnych ulegających a będą użytkowane do czasu wprowadzenia rozwiązań ponadlokalnych biodegradacji (w stosunku do roku 1995) 9. Intensyfikacja działań w zakresie zamykania nie spełniających odpowiednich wymagań i nieefektownych lokalnych składowisk odpadów komunalnych Krótkoterminowe na lata 2003-2006 10. Sukcesywna rekultywacja składowisk wyłączanych z eksploatacji i nieczynnych kwater na składowiskach funkcjonujących oraz likwidacja nielegalnych składowisk 11. Utworzenie wojewódzkiego zintegrowanego systemu zbiórki, ściśle powiązanego z krajowym dla specyficznych rodzajów odpadów. Założenia: 1. Zminimalizowanie ilości wytwarzanych odpadów w sektorze komunalnym oraz wdrożenie nowoczesnych systemów ich odzysku i unieszkodliwienia Średniookresowe na lata 2007-2014 20 PRZEDSIĘBIORSTWO USŁUGOWE ”POŁUDNIE II” SP. Z O. O. BIURO INŻYNIERII ŚRODOWISKA I ROZWOJU TECHNOLOGII Plan Gospodarki Odpadami Gminy Medyka Plan działań: Założenia: 1. Objęcie zorganizowaną zbiórką odpadów 1. Docelowym rozwiązaniem jest powołanie nadrzędnych jednostek organizacyjnych zajmujących się wszystkich mieszkańców województwa kompleksowo zadaniami związanymi z gospodarką odpadami na podległym mu terenie – będą to 2. Skierowanie w roku 2006 na składowiska do Zakłady Zagospodarowania Odpadów. O ich wyposażeniu oraz przyjętej technologii decydować 83% (wagowo) całkowitej ilości odpadów będą inwestorzy. komunalnych ulegających biodegradacji 2. Na obszarach gmin należących do poszczególnych Zakładów Zagospodarowania Odpadów. 3. Osiągnięcie do końca roku 2007 zakładanych Sposób zbiórki odpadów zależy od przyjętej w ZZO technologii wynikającej z rodzaju zabudowy. limitów odzysku i recyklingu odpadów 3. Lokalizacja Zakładów Zagospodarowania Odpadów jest zgodna z zasadą „bliskości” (ustawa o opakowaniowych: odzysku w wysokości 50%, odpadach z dnia 27.04.2001). Przyjęto, że optymalna odległość od centrum gminy (wzdłuż dróg) recyklingu 25%. powinna wynosić 0d 15 do 30 km od ZZO. W przypadku konieczności dowozu odpadów (lub 4. Deponowanie na składowiskach nie więcej surowców) z większej odległości, należy przewidzieć budowę stacji przeładunkowych., w skład niż 78% wytworzonych odpadów komunalnych której wchodzą stanowiska do rozładunku, zasobnie na odpady, urządzenia zgniatające. 4. Przy doborze gmin do poszczególnych Zakładów Zagospodarowania Odpadami uwzględniono istniejące lub planowane porozumienie międzygminne. 5. Zebrane selektywne odpady komunalne (odpady organiczne) poddawane będą w pierwszej kolejności procesowi odzysku (materiałów lub energii).Pozostałe odpady oraz odpady z procesów przetwarzania odpadów zebranych selektywnie, deponowane będą na składowiskach i unieszkodliwiane w inny sposób. 6. Prowadzone będą bardzo intensywne działania informacyjno edukacyjne mające na celu zachęcanie mieszkańców do zagospodarowywania odpadów organicznych we własnym zakresie (kompostowanie przydomowe, karmienie zwierząt na terenach wiejskich itp.). Porównanie wskaźników emisji odpadów na terenach wiejskich z ilością odbieranych odpadów wskazuje, ze obecnie praktycznie cała ilość odpadów organicznych ( w tym papier, drewno, resztki z przygotowania żywności itp.) jest w gospodarstwach wykorzystana. W Planie przyjęto, że na terenach miejskich możliwe jest zagospodarowanie ok. 10% odpadów organicznych (na terenach z zabudową jednorodzinną). 21 Plan Gospodarki Odpadami Gminy Medyka PRZEDSIĘBIORSTWO USŁUGOWE ”POŁUDNIE II” SP. Z O. O. BIURO INŻYNIERII ŚRODOWISKA I ROZWOJU TECHNOLOGII 2.5.2. Sektor gospodarczy Polityka państwa zawarta w II Polityce Ekologicznej Państwa promuje wdrażanie nowych technologii mających na celu zminimalizowanie odpadów, metodę czystej produkcji oraz budowy własnych instalacji służących odzyskowi i unieszkodliwiania odpadów przez ich wytwórców. Planuje się że w perspektywie kilku lub kilkunastu lat spowoduje to znaczną redukcje ilości wytwarzanych odpadów oraz zwiększenie stopnia odzysku u ich wytwórców. Plan Gospodarki Odpadami dla Województwa Podkarpackiego określa główne cele ekologiczne dla sektora gospodarczego (zgodne z celami zawartymi w II Polityce Ekologicznej Państwa) oraz określa kierunki i plany działania w celu ich osiągnięcia. Szczegółowe zadania i plany ich realizacji określono dla poszczególnych grup odpadów: Grupa 01 – Odpady powstające przy poszukiwaniu, wydobyciu i wzbogacaniu rud oraz innych surowców mineralnych Grupa 02 – Odpady z rolnictwa, sadownictwa, hodowli, rybołówstwa, leśnictwa oraz przetwórstwa żywności Grupa 03 – Odpady z przetwórstwa drewna oraz produkcji papieru, tektury, masy celulozowej, płyt i mebli Grupa 04 – Odpady z przemysłu skórzanego i tekstylnego Grupa 05 – Odpady z przeróbki ropy naftowej, oczyszczania gazu ziemnego oraz wysokotemperaturowej przeróbki węgla Grupa 06 – Odpady z produkcji, przygotowania, obrotu i stosowania związków nieorganicznych Grupa 07 - Odpady z przemysłu syntezy organicznej Grupa 08 – Odpady z produkcji, przygotowania, obrotu i stosowania powłok ochronnych (farb, lakierów, emalii ceramicznych) kitu, klejów, szczeliw i farb drukarskich Grupa 09 – Odpady z przemysłu fotograficznego Grupa 10 – Odpady nieorganiczne z procesów termicznych Grupa 11 – Odpady nieorganiczne z przygotowania powierzchni i powlekania metali oraz procesów hydrometarulgii metali nieżelaznych Grupa 12 – Odpady z kształtowania oraz fizycznej i mechanicznej obróbki powierzchni metali i tworzyw sztucznych Grupa 13 – Oleje odpadowe (z wyłączeniem olejów jadalnych oraz grup 05 i 12) Grupa 14 – Odpady z rozpuszczalników organicznych (z wyłączeniem grup 07 i 08) Grupa 15 – Odpady opakowaniowe; sorbenty, tkaniny do wycierania, materiały filtracyjne i ubrania ochronne nie ujęte w innych grupach Grupa 16 – Odpady różne nie ujęte w innych grupach Grupa 17 – odpady z budowy, remontów i demontażu obiektów budowlanych oraz drogowych Grupa 18 – Odpady z działalności służb medycznych i weterynaryjnych oraz związanych z nimi badań Grupa 19 – Odpady z urządzeń do likwidacji i neutralizacji odpadów oraz oczyszczania ścieków i gospodarki odpadami Grupa 20 – Odpady komunalne 22 PRZEDSIĘBIORSTWO USŁUGOWE ”POŁUDNIE II” SP. Z O. O. BIURO INŻYNIERII ŚRODOWISKA I ROZWOJU TECHNOLOGII Plan Gospodarki Odpadami Gminy Medyka Tabela 2 Cele ekologiczne CELE EKOLOGICZNE (na lata 2003-2014) 1. Zwiększenie stopnia wykorzystania odpadów 2. Bezpieczne dla środowiska unieszkodliwienie odpadów 3. Eliminacja zagrożenia ze strony odpadów pochodzenia zwierzęcego GŁÓWNE KIERYNKI DZIAŁAŃ 1. Systematyczne wprowadzanie bezodpadowych i mało odpadowych technologii produkcji. 2. Wprowadzenie metod i technologii „czystej produkcji” powodującej zmniejszenie ilości i uciążliwości wytwarzanych odpadów 3. Stymulowanie podmiotów gospodarczych wytwarzających odpady przemysłowe do zintensyfikowania działań zmierzających do maksymalizacji gospodarczego wykorzystania odpadów 4. Dostosowanie gospodarki odpadami do wymagań polskiego prawa zawartych w znowelizowanych krajowych aktach prawnych oraz wytycznych zawartych w II Polityce Ekologicznej Państwa 5. Wyeliminowanie nieprawidłowego unieszkodliwiania w tym także nielegalnego lub nieprawidłowego składowania 6. Budowa i modernizacja składowisk odpadów przemysłowych oraz rekultywacja składowisk wyłączonych z eksploatacji 7. Budowa składowisk odpadów azbestowych lub przystosowanie do tego celu kwater na składowiskach odpadów komunalnych 8. Dekontaminacja i unieszkodliwianie urządzeń zawierających PCB oraz likwidacja PCB 9. Organizacja nadzoru weterynaryjnego nad procesem powstawania i niszczenia odpadów pochodzenia zwierzęcego szczególnego ryzyka (SRM) oraz padłych zwierząt (HRM) SZCZEGÓŁOWE KIERUNKI I PLAN DZIAŁAŃ GRUPA 01 1. Zagospodarowanie i unieszkodliwienie odpadów po zlikwidowanym przemyśle siarkowym, który stanowi poważne zagrożenie dla środowiska. W latach 2003-2006 podejmie się następujące działania: rozbudowa składowiska odpadów obojętnych w Jeziórku modernizacja zbiornika V—100 tys. m3 na składowanie odpadu po rafinacji siarki-keku zagospodarowanie siarki zanieczyszczonej w ilosci ok. 10 tys. Mg 2. Urobek i płuczka powstałe przy wiertniczych robotach poszukiwawczych, gromadzone będą chwilowo (do zestalenia) w szczelnych stalowych zbiornikach znajdujących się na terenie wiertni, a następnie przez kilka lat do zasypywania wyrobiska po eksploatacji gliny w Tarnogrodzie. 3. Odpady i szlamy powstające przy pozyskiwaniu kruszyw drogowych w żwirowniach wykorzystane zostaną w całości do: rekultywacji terenu niwelacji terenu w budownictwie przekazywany odbiorcom indywidualnym 4. odpadowe piaski i iły wykorzystane zostaną do niwelacji terenu i w budownictwie GRUPA 02 1. Modernizacja zakładów, unieszkodliwianie odpadów z produkcji zwierzęcej i z przemysłu mięsnego, z uwzględnieniem przedsiębiorstw wykorzystujących odpady do wytwarzania pełnowartościowych produktów 2. Wprowadzenie procesów produkcyjnych zagęszczania odpadów płynnych dla zmniejszania ich objętości i uciążliwości 3. Zagospodarowanie odpadowej biomasy w przemysłowej produkcji kompostu nawozowego 4. Stworzenie na obszarze województwa systemu zbiornic zwierząt padłych i odpadów poubojowych w ramach realizacji ustaleń Krajowego Planu Gospodarki odpadami. GRUPA 03 1. rozwijanie przyrodniczych kierunków wykorzystania odpadów drzewnych 2. doskonalenie metod, technik i procesów przekształcania odpadów drzewnych z odzyskiem energii 3. bezwzględne stosowanie termicznego przekształcania odpadów drzewnych w odpowiednich instalacjach (tzw. drewna poużytkowego) zawierające m. In. Impregnaty, kleje, lakiery itp. GRUPA 04 1. rozwijanie technologii minimalizujących powstawanie odpadów 2. bezwzględne poddawanie procesowi odzysku bądź unieszkodliwienia całości odpadów tej grupy GRUPA O5 Z uwagi na ponad 99% odzyskiwanie i unieszkodliwianie odpadów z grupy 05, nie zachodzi potrzeba prowadzenia działalności w celu zwiększania ich odzysku 23 PRZEDSIĘBIORSTWO USŁUGOWE ”POŁUDNIE II” SP. Z O. O. BIURO INŻYNIERII ŚRODOWISKA I ROZWOJU TECHNOLOGII Plan Gospodarki Odpadami Gminy Medyka GRUPA 06 1. planowana budowa na terenie Zakładu Chemicznego „Siarkopol” instalacji do unieszkodliwiania roztworów zanieczyszczonego kwasu siarkowego 2. wykorzystanie przez Rejon Dróg publicznych soli z zawartością chlorku (posypywanie dróg) 3. Odpady zawierające siarczki: unieszkodliwianie w firmie „EKO-TOP” Rzeszów 4. Składowanie sadzy na składowisku Rafinerii Jasło 5. Sole i inne roztwory: przekazywanie firmom w celu unieszkodliwienia i wykorzystanie 6. szlam soli zanieczyszczony substancjami niebezpiecznymi: unieszkodliwianie w firmie „RAFEKOLOGIA” w Jedliczu 7. Wodorotlenek wapnia: wykorzystywanie do celów budowlanych 8. Zużyty węgiel aktywny: unieszkodliwiane w EKO-TOP Rzeszów GRUPA 07 Nie przewiduje się generalnej zmiany systemu gospodarowania odpadami grupy 07. Jedyną sugestią może być akcja edukacyjna dla drobnych wytwórców odpadów z tej grupy GRUPA 08 Stworzenie możliwości zapewnienia zgodnego z wymogami ochrony środowiska, magazynowania, transportu i unieszkodliwiania odpadów grupy 08 GRUPA 09 Odpady traktowane jako niebezpieczne GRUPA 10 Podgrupa 10 01: 1. Plany modernizacyjne Elektrowni Stalowa Wola 2. Lokalizacja obiektów gospodarki z ubocznymi produktami spalania powinna być jak najbliżej miejsca wytwarzania w celu ograniczenia kłopotliwego transportu, ewentualnie w miejscu zagospodarowania 3. Stworzenie warunków dla wykorzystania w pierwszym rzędzie produktów odpadowych przed naturalnymi surowcami 4. lokalizacja na terenie województwa instalacji do magazynowania popiołów lotnych z okresu szczytu zimowego na okres letni i możliwość wykorzystania w produkcji materiałów budowlanych. Podgrupa 10 02: Rekultywacja składowisk odpadów niebezpiecznych i innych niż niebezpieczne znajdujących się na terenie Huty w Stalowej Woli, oraz remont i zabezpieczenie stawu osadowego nr 6 znajdującego się na terenie zakładu GRUPA 11 Brak nowych wytycznych GRUPA 12 1. rozwijanie metod i technik minimalizacji odpadów grupy 12 2. Zwiększenie stopnia recyklingu odpadowych szlamów z obróbki metali oraz materiałów ścierających 3. Zwiększenie odzysku odpadów, które są deponowane na składowiskach GRUPA 13 Zoptymalizowanie zbiórki odpadów grupy 13 od przedsiębiorców rozproszonych 24 PRZEDSIĘBIORSTWO USŁUGOWE ”POŁUDNIE II” SP. Z O. O. BIURO INŻYNIERII ŚRODOWISKA I ROZWOJU TECHNOLOGII Plan Gospodarki Odpadami Gminy Medyka GRUPA 14 1. objęcie systemem (ograniczenia stosowania rozpuszczalników chlorowcoorganicznych poprzez stosowanie mniej toksycznych substancji czyszczących, oraz zwiększenie stopnia regeneracji rozpuszczalników) sektora małych i średnich przedsiębiorstw 2. określenie zakresu niezbędnych modernizacji istniejących instalacji do odzysku i unieszkodliwiania odpadów niebezpiecznych 3. określenie konieczności budowy nowych instalacji do odzysku i unieszkodliwiania odpadów niebezpiecznych 4. zwiększenie odzysku surowców z odpadów niebezpiecznych GRUPA 15 Krótkoterminowe: 1. zapobieganiu powstawaniu odpadów i ich minimalizacja, poprzez osiąganie minimalnych poziomów odzysku i recyklingu 2. sprawne funkcjonowanie sieci punktów skupu 3. utworzenie baz danych pozwalających na uzyskanie pełnej i wiarygodnej ewidencji odpadów i metod ich zagospodarowania 4.zapewnienie odzysku, głównie recyklingu odpadów, których powstanie w danych warunkach techniczno-ekonomicznych nie da się uniknąć 5. unieszkodliwianie odpadów (poza składowaniem) 6. bezpieczne dla ludzkiego zdrowia i środowiska składowanie odpadów, których nie da się poddać procesom odzysku lub unieszkodliwiania z powodów techniczno-ekonomicznych 7. uzgodnienia ze strefą przemysłową reprez. zakłady przetwarzające odpady, działań zapewniających recykling i odzysk 8. działania informacyjno-edukacyjne Długoterminowe: Wdrożenie systemu gospodarowania odpadami opakowaniowymi GRUPA 17 Minimalizacja odpadów powstałych przy robotach remontowo-budowlanych poprzez wprowadzenie systemu gospodarowania odpadami którego elementami są: zbiórki, transport, zagospodarowanie GRUPA 18 Odpady traktowane jako niebezpieczne 25 Plan Gospodarki Odpadami Gminy Medyka PRZEDSIĘBIORSTWO USŁUGOWE ”POŁUDNIE II” SP. Z O. O. BIURO INŻYNIERII ŚRODOWISKA I ROZWOJU TECHNOLOGII 2.5.3. Odpady niebezpieczne. Wojewódzki Plan Gospodarki Odpadami dla Województwa Podkarpackiego proponuje system gospodarki odpadami niebezpiecznymi, oparty na trzystopniowym podziale zadań - zbiórka, - gromadzenie i przygotowanie do transportu, - odzysk/unieszkodliwienie, Zakłada utworzenie sieci następujących obiektów: I stopień: 1. gminne punkty zbierania odpadów niebezpiecznych (GPZON) – przyjmujące bezpłatnie odpady niebezpieczne od mieszkańców regionu oraz małych przedsiębiorstw 2. miejsca zbierania wybranych odpadów niebezpiecznych (MZWON) – przyjmujących określone rodzaje odpadów niebezpiecznych od mieszkańców regionu oraz małych przedsiębiorstw II stopień Stacje przeładunkowe odpadów niebezpiecznych (SPON) – mające na celu gromadzenie i sprawdzanie (kontrola i analizy wybranych grup odpadów) zebranych w gminnych punktach odpadów niebezpiecznych i odpowiednie przygotowanie ich do transportu oraz ekspedycja do zakładów odzysku, unieszkodliwiania lub na składowisko. W odniesieniu do olejów odpadowych funkcje SPON mogą pełnić Bazy Zbiórki jeśli takim zapleczem dysponują firmy zbierające oleje przepracowane. III stopień 1. Instalacje do odzysku surowców z odpadów 2. instalacje do termicznego unieszkodliwiania odpadów niebezpiecznych (z wyłączeniem odpadów medycznych) 3. instalacje do termicznego unieszkodliwiania odpadów medycznych 4. instalacje do unieszkodliwiania odpadów niebezpiecznych oparte na fizykochemicznych i fizycznych procesach (zestalenie/stabilizacja, witryfikacja itd.) 5. Składowiska odpadów niebezpiecznych 25 Plan Gospodarki Odpadami Gminy Medyka PRZEDSIĘBIORSTWO USŁUGOWE ”POŁUDNIE II” SP. Z O. O. BIURO INŻYNIERII ŚRODOWISKA I ROZWOJU TECHNOLOGII Tabela 3 Cele podstawowe KIERUNKI I PLAN DZIAŁAŃ CELE PODSTAWOWE Kierunki działań: 1. zmniejszenie docelowo ilości składowanych odpadów niebezpiecznych 1.Likwidacja uciążliwości starych o ok.14 000 ton rocznie składowisk odpadów 2. wyodrębnienie około 4700 ton odpadów niebezpiecznych niebezpiecznych występujących w strumieniu odpadów komunalnych, a tym samym zmniejszenie zagrożenia ekologicznego jakie występuje przy ich 2. całkowita likwidacja składowisk deponowaniu łącznie z odpadami komunalnymi odpadów niebezpiecznych (np. przez 3. objęcie powiązanym systemem sektora małych i średnich spalenie nagromadzonych odpadów i przedsiębiorstw, mających istotny udział w wytwarzaniu odpadów rekultywację terenu opróżnionego niebezpiecznych, a nie ujmowanego dotychczas w statystyce GUSskładowiska) owskiej 4. określenie konieczności budowy nowych instalacji do odzysku i 3. przeciwdziałanie powstawaniu unieszkodliwiania odpadów niebezpiecznych spełniających wszystkie odpadów niebezpiecznych wymagania środowiskowe 5. zwiększenie odzysku surowców z odpadów niebezpiecznych 4. gospodarka odpadami 6. zmniejszenie zagrożenia zanieczyszczeniem wód powierzchniowych i niebezpiecznymi oraz ich podziemnych poprzez deponowanie w środowisku przekształconych unieszkodliwianie odpadów niebezpiecznych (zestalanie, witryfikacja) oraz likwidację starych nieczynnych składowisk odpadów Plan działań: 1. Utworzenie bazy danych odpadów w tym niebezpiecznych dla potrzeb stworzenia prawidłowego systemu gospodarki odpadami niebezpiecznymi i symulowania działań podmiotów gospodarczych w tym zakresie 2. wystąpienie do organów administracji samorządowej różnych szczebli o dokonanie zmian w planach zagospodarowania przestrzennego pod kątem wdroże4nia założeń systemu 3. ukierunkowanie i stymulowanie decyzji kredytowych i dotacyjnych podejmowanych przez instytucje finansowe krajowe i zagraniczne w celu umożliwienia realizacji opracowanego projektem systemu 4. stymulowanie akcji edukacyjno-informacyjnych związanych z wdrożeniem przedmiotowego projektu wśród mieszkańców terenów objętych projektem 5. utworzenie Biura Koordynatora, które będzie kreowało politykę w zakresie gospodarki odpadami w tym niebezpiecznymi oraz wspierało poprawność funkcjonowania systemu przez wzajemne kojarzenie wytwórców odpadów niebezpiecznych z zintegrowaną siecią instalacji i urządzeń do odzysku lub unieszkodliwiania odpadów 26 Plan Gospodarki Odpadami Gminy Medyka PRZEDSIĘBIORSTWO USŁUGOWE ”POŁUDNIE II” SP. Z O. O. BIURO INŻYNIERII ŚRODOWISKA I ROZWOJU TECHNOLOGII III. UWARUNKOWANIA WYNIKAJĄCE Z PLANU STRATEGICZNEGO ROZWOJU POWIATU PRZEMYSKIEGO ORAZ GMINY MEDYKA 1.Uwarunkowania przemyskiego wynikające z planu strategicznego rozwoju powiatu W październiku 1999 r. został zatwierdzony do realizacji dokument pt. „Plan Strategiczny Rozwoju Powiatu Przemyskiego”. Stanowi on podstawę podejmowania działań i inicjatyw służących rozwojowi gospodarczemu powiatu oraz aktywizacji społecznej jego mieszkańców. Poniżej przedstawiono misję oraz główne kierunki działań strategicznych gmin powiatu przemyskiego. W „Planie Strategicznym Rozwoju Powiatu Przemyskiego” określono misję powiatu do roku 2015: „POWIAT PRZEMYSKI TO KRAINA POGRANICZA KULTUR WSCHODU I ZACHODU Z SETKAMI LAT BURZLIWEJ HISTORII, Z KTÓREJ ZRODZIŁY SIĘ BOGATE TRADYCJE, OFERUJĄCYCH GOŚCIOM UNIKALNĄ, DZIKĄ I CZYSTĄ PRZYRODĘ WKOMPONOWANĄ W PIĘKNE KRAJOBRAZY ORAZ ZDROWĄ REGIONALNĄ KUCHNIĘ OPARTĄ NA EKOLOGICZNEJ ŻYWNOŚCI, SPRZYJAJĄCA ODNOWIE I ROZWOJOWI SIŁ WITALNYCH CZŁOWIEKA” Główne kierunki działań strategicznych gmin powiatu: 1. Sfera społeczna zwiększenie poziomu dochodów mieszkańców, zmniejszenie poziomu bezrobocia poprzez rozwijanie przedsiębiorczości indywidualnej i aktywizację zawodową, podnoszenie poziomu wykształcenia mieszkańców. 2. Potencjały skoordynowane i zharmonizowane rozwijanie infrastruktury technicznej i proekologicznej, zwiększenie świadomości w zakresie ochrony środowiska naturalnego, tworzenie warunków do podnoszenia aktywności zawodowej i przedsiębiorczości mieszkańców, zwiększenie integracji oraz uaktywnianie mieszkańców powiatu. 3. Sfera gospodarcza tworzenie warunków do rozwijania małej i średniej przedsiębiorczości, rozwijanie i różnicowanie usług i handlu związanych z obsługą ruchu przygranicznego tranzytowego i turystycznego, zwiększenie udziału turystyki w strukturze gospodarczej powiatu, podnoszenie dochodów w gospodarstwach rolnych poprzez: a. zwiększenie towarowości gospodarstw (głównie gminy nizinne), b. zwiększenie udziału alternatywnych źródeł dochodów, w tym: - związanych z agroturystyką, - związanych z pielęgnacją krajobrazu (głównie gminy górzyste). 27 Plan Gospodarki Odpadami Gminy Medyka PRZEDSIĘBIORSTWO USŁUGOWE ”POŁUDNIE II” SP. Z O. O. BIURO INŻYNIERII ŚRODOWISKA I ROZWOJU TECHNOLOGII W związku z powyższymi założeniami, należy się spodziewać w przyszłości wzrostu ilości odpadów związanych z: zwiększonym ruchem turystycznym i przygranicznym, wzrost w strumieniu odpadów komunalnych odpadów opakowaniowych i niebezpiecznych, wraz z rozwojem małych i średnich przedsiębiorstw nastąpi wzrost ilości odpadów przemysłowych i niebezpiecznych, rozwój rolnictwa ekologicznego i agroturystyki może przyczynić się do zwiększenia stopnia przetwarzania odpadów biodegradowalnych u źródła ich powstawania. 2. UWARUNKOWANIA WYNIKAJĄCE ZE STRATEGII ROZWOJU GMINY MEDYKA W marcu 2000 r. został zatwierdzony do realizacji dokument pt. „Strategia Rozwoju Gminy Medyka”. Stanowi on podstawę podejmowania działań i inicjatyw służących rozwojowi gospodarczemu gminy oraz aktywizacji społecznej jej mieszkańców. Poniżej przedstawiono misję oraz główne kierunki działań strategicznych gminy Medyka. W „Strategii Rozwoju Gminy Medyka” określono wizję gminy do roku 2015: „GMINA O ZINTEGROWANEJ SPOŁECZNOŚCI LOKALNEJ, ROZBUDOWANYM ZAPLECZU TECHNICZNYM i KULTURALNYM, ROZWINIĘTYM ROLNICTWEM DOSTOSOWANYM DO WARUNKÓW RYNKOWYCH ORAZ PRĘŻNYM SEKTOREM PRZEDSIĘBIORSTW. GMINA WYKORZYSTUJĄCA WŁASNY POTENCJAŁ i POŁOŻENIE W ROZWOJU TRANS GRANICZNYCH STOSUNKÓW GOSPODARCZYCH, PODEJMUJĄCA DZIAŁANIA i PROJEKTYZMIERZAJĄCE DO LOKALNEGO ROZWOJU.” Główne kierunki działań strategicznych gminy: 4. Ochrona środowiska naturalnego kompleksowe uregulowanie gospodarki odpadami komunalnymi, uregulowanie gospodarki wodno-ściekowej w gminie, ochrona zasobów przyrody, poprawa i ochrona jakości wód, ochrona powietrza. 5. Rozwój społeczny – edukacji i ochrony zdrowia edukacja młodzieży, aktywizacja zawodowa bezrobotnych mieszkańców, ochrona zdrowia mieszkańców gminy. 6. Rozwój infrastruktury technicznej uregulowanie gospodarki wodno-ściekowej w gminie, kompleksowe uregulowanie gospodarki odpadami komunalnymi, poprawa stanu sieci drogowej w gminie. 7. Rozwój gospodarczy stworzenie przez gminę sprzyjających warunków dla rozwoju powstających i istniejących na terenie gminy przedsiębiorstw 28 Plan Gospodarki Odpadami Gminy Medyka PRZEDSIĘBIORSTWO USŁUGOWE ”POŁUDNIE II” SP. Z O. O. BIURO INŻYNIERII ŚRODOWISKA I ROZWOJU TECHNOLOGII rozwój handlu przygranicznego z Ukrainą, rozwój turystyki przygranicznej promocja gospodarcza i turystyczna gminy 8. Rozwój rolnictwa i przetwórstwa rolno-spożywczego specjalizacja produkcji rolnej w gminie, aktywizacja gospodarcza rolników, tworzenie systemu zachęt do zakładania przedsiębiorstw przetwórstwa rolno-spożywczego Przyjęte kierunki działań mogą wywołać pozytywne jak i negatywne skutki dla stanu środowiska naturalnego w gminie. Największe zagrożenia związane mogą być z: dynamicznym rozwojem małych i średnich przedsiębiorstw, co skutkować może wzrostem emisji zanieczyszczeń do poszczególnych komponentów środowiska i stwarzaniem nowych uciążliwości dla mieszkańców regionu; dynamiczny rozwój turystyki i ruchu przygranicznego spowodować może wzrost natężenia ruchu samochodowego, presje inwestycyjną na cenne obszary przyrodnicze oraz wzrost emisji ścieków i odpadów pochodzących z obiektów infrastruktury turystycznej; rozwój sieci komunikacyjnej dla potrzeb lokalnych, turystyki i tranzytu przez teren gminy skutkować będzie presją na zajmowanie nowych terenów pod tego typu inwestycje, co może powodować konflikty z terenami cennymi przyrodniczo, może to powodować wzrost zanieczyszczenia powietrza atmosferycznego w szczególności tlenkami azotu, a także wzrost natężenia hałasu komunikacyjnego; rozwój przetwórstwa rolno-spożywczego może spowodować wzrost ilości odpadów organicznych. Z tych względów niezwykle istotne jest wprowadzenie stosownych zapisów w gminnym planie zagospodarowania przestrzennego określających formę przeznaczenia terenów i zasady ich zagospodarowania ze szczególnym uwzględnieniem kierunków działań zawartych w Wojewódzkim Planie Zagospodarowania Przestrzennego. W Programie Gospodarki Odpadami dla gminy Medyka uwzględniono wszystkie podstawowe cele strategiczne i operacyjne zawarte w omawianych dokumentach strategicznych powiatu i gminy a realizacja zaproponowanych w programie zadań ekologicznych umożliwi przeciwdziałanie wymienionym powyżej negatywnym skutkom. 29 Plan Gospodarki Odpadami Gminy Medyka PRZEDSIĘBIORSTWO USŁUGOWE ”POŁUDNIE II” SP. Z O. O. BIURO INŻYNIERII ŚRODOWISKA I ROZWOJU TECHNOLOGII IV. DANE PODSTAWOWE O GMINIE. CHARAKTERYSTYKA GMINY 4.1. Położenie Gmina medyka położona jest we wschodniej części województwa Podkarpackiego w Powiecie Przemyskim , a znaczna jej część obejmuje obszar zwany "Bramą Przemyską". Oddalona jest o 14 km na zachód od siedziby Powiatu Przemyśla , a od centrum województwa od Rzeszowa o około 100 km . OD północy sąsiaduje z gminą Stubno , od zachodu z gminą Żurawicą , od południa z gminą Przemyśl , od wschodu granica gminy przebiega wzdłuż granicy państwa z Ukrainą Tabela 4. Podział powierzchni powiatu przemyskiego z rozbiciem na gminy stan w 2003 r. powierzchnia [%] powierzchni l.p. wyszczególnienie powiatu [ha] [km²] 1 Powiat przemyski 2 Źródło: GUS Medyka 121 360 1 214 100,00 6 067 61 5,0 4.2. Ludność Tabela 5. Ludność gminy Medyka z podziałem na sołectwa w 2003 r. Liczba Powierzchnia Gętość Wyszczególnienie mieszkańców w [ha] zaludnienia 1 2 3 4 Miejscowości wchodzące w skład gminy: 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. MEDYKA LESZNO HURKO HURECZKO SIEDLISKA JAKSMANICE TORKI Ogółem w gminie 2636 640 530 360 663 475 859 6163 1681 1169 649 271 612 720 965 6067 Źródło urząd gminy 30 0,64 1,83 1,22 0,75 0,92 1,52 1,12 Plan Gospodarki Odpadami Gminy Medyka PRZEDSIĘBIORSTWO USŁUGOWE ”POŁUDNIE II” SP. Z O. O. BIURO INŻYNIERII ŚRODOWISKA I ROZWOJU TECHNOLOGII Tabela 6 Ludność Gminy Medyka w porównaniu z powiatem Przemyskim w 2003 r. ludność ludność w wieku produkcyjnym l.p. wyszczególnienie 1 Powiat przemyski 71 166 59 40 208 7 Medyka 6 025 100 3 522 ogółem na 1 km² Źródło: Urząd Gminy Średnia gęstość zaludnienia powiatu wynosi 100 osób na km2. Ponad połowę populacji stanowią kobiety, na 100 mężczyzn przypada 102 kobiet. Społeczność gminy jest stosunkowo młoda. Ludność w wieku produkcyjnym to 58,2 %, 28 % stanowi ludność przedprodukcyjna, natomiast 13,6 % ludność w wieku poprodukcyjnym. Wskaźnik przyrostu naturalnego na 1000 mieszkańców wynosi 1,3. Tabela 7 Prognozowana ilość mieszkańców w gminie Medyka w latach 2004-2015 2004. 2005. 2006. 2007. 2008. 2009. 2010. 2011. 2012. 2013. 2014. 2015. Prognozowana ilość mieszkańców w tys Źródło: GUS 6,02 6,03 6,04 6,05 6,06 6,07 6,07 6,08 6,08 6,09 6,09 4.3. Użytkowanie terenu Gmina Medyka pod względem użytkowania jest obszarem rolniczym . Taki sposób użytkowania gruntów przy niewielkiej ilości przemysłu na obszarze gminy , sprzyja rozwojowi turystyki. Formy użytkowania terenu na obszarze gminy przedstawia tabela 6. Tabela 8. Formy użytkowania terenu w gminie Medyka (stan 2003 r.) Formy użytkowania terenu Powierzchnia [ha] Odsetek powierzchni [%] Grunty orne 3643 60 Sady 120 2 Łąki 342 6 Pastwiska 890 15 Lasy 74 1 Tereny zurbanizowane 998 16 Razem 6067 100 Źródło: Urząd Gminy 31 6,10 Plan Gospodarki Odpadami Gminy Medyka PRZEDSIĘBIORSTWO USŁUGOWE ”POŁUDNIE II” SP. Z O. O. BIURO INŻYNIERII ŚRODOWISKA I ROZWOJU TECHNOLOGII Sposób zagospodarowania gruntów 3643 6067 Grunty orne Sady Łąki Pastwiska Lasy 120 342 998 74 890 Tereny zurbanizowane Razem 4.4. Rolnictwo Warunki naturalne – obejmujące zarówno gleby, jak i klimat – sprzyjają rozwojowi rolnictwa. Dobry stan środowiska naturalnego regionu stwarza warunki do prowadzenia produkcji zdrowej żywności. Gospodarka rolna w gminie Medyka nosi wyraźne cechy przeszłości społeczno-politycznej regionu. Słaby rozwój przemysłu na tych terenach nie pozwalał na wchłonięcie powstałych na wsi nadwyżek siły roboczej. Mimo znacznej emigracji zarobkowej, bardzo szybko postępował proces rozdrabniania gospodarstw i silnego przeludnienia wsi. W rezultacie obecnie większość gospodarstw indywidualnych należy do grupy bardzo małych, liczących mniej niż 5 ha powierzchni. Liczba gospodarstw indywidualnych wynosi 1119, a średnia powierzchnia gospodarstwa 2,92 ha. Dominującą większość, bo ponad 72,5 % wszystkich gospodarstw stanowią gospodarstwa małe obszarowo o powierzchni poniżej 5 ha. Tabela 9. Struktura obszarowa gospodarstw gminy Medyka Wielkość gospodarstw [ha] do 5 5-10 powyżej 10 Ogólnie Źródło: GUS Liczba gospodarstw 1000,00 82,00 37,00 1119,00 % (ilość gospodarstw) 72,50% 22,10% 5,40% 100% 32 Powierzchnia w ha % (powierzchnia) 1420,00 41,30% 584,00 16,99% 1434,00 41,71% 3438,00 100% Plan Gospodarki Odpadami Gminy Medyka PRZEDSIĘBIORSTWO USŁUGOWE ”POŁUDNIE II” SP. Z O. O. BIURO INŻYNIERII ŚRODOWISKA I ROZWOJU TECHNOLOGII powyzej 10ha 42% do 5ha 41% 5-10ha 17% Rolnictwo gminy Medyka należy prawie wyłącznie do sektora prywatnego. Tabela 10 Użytkowanie gruntów w gospodarstwach rolnych Wyszczególnienie grunty orne odłogi ugory sady łąki pastwiska lasy i grunty leśne pozostałe grunty Ogółem w ha 2528 266 105 69 258 40 7 165 3438 Ogółem w odsetkach 73,53% 7,74% 3,05% 2,01% 7,50% 1,16% 0,20% 4,80% 100,00% Źródło GUS 2002 Powierzchnia zasiewów zbóż na terenie gminy (stan na 2002 r.) wynosi 1724ha, z tego udział poszczególnych upraw kształtuje się następująco: - pszenica – 75,3 %, - żyto – 1,3 %, - jęczmień – 13,9 %, - owies - 4,8% - pszenżyto – 4,7 %. 33 Plan Gospodarki Odpadami Gminy Medyka PRZEDSIĘBIORSTWO USŁUGOWE ”POŁUDNIE II” SP. Z O. O. BIURO INŻYNIERII ŚRODOWISKA I ROZWOJU TECHNOLOGII Tabela 11 gospodarstwa zajmujące się uprawą głównych ziemiopłodów W % ogólnej Liczba liczby Wyszczególnienie gospodarstw gospodarstw Zboża 664 59,3 Ziemniaki 802 71,7 Buraki cukrowe 82 7,3 Rzepak i rzepik 30 2,7 Warzywa 327 29,2 Pastewne 262 23,4 Źródło GUS 2002 Korzystne warunki środowiska przyrodniczego dla produkcji rolnej w północnych i wschodnich gminach powiatu sprawiają, że gminy te specjalizują się w produkcji zbóż oraz roślin bardziej wymagających – zwłaszcza pszenicy, buraków cukrowych, a także rzepaku. Natomiast żyto, jako uprawa mniej wymagająca, ma w tej gminie (a także w całym powiecie) mniejszy udział w ogólnej powierzchni zasiewów od średniej województwa podkarpackiego. Dzięki korzystnym warunkom agrotechnicznym również plony większości roślin uprawnych przekraczają średnią w województwie podkarpackim. Wysokie plony zbóż podstawowych (powyżej średniej krajowej – wynoszącej 31 dt/ha) uzyskuje gmina Medyka (45 dt/ha). W produkcji zwierzęcej pogłowie zwierząt utrzymuje się na niższym poziomie od przeciętnego w województwie podkarpackim i kształtuje się na poziomie: - zwierzęta gospodarskie – 28 szt. na 100 ha użytków rolnych, Zarówno pogłowie, jak i obsada zwierząt gospodarskich, ulegają powolnej tendencji spadkowej. Najwyższa obsada bydła na terenie powiatu przemyskiego występuje w gminie Medyka, Stubno. Jest to związane z dużym udziałem użytków zielonych w tych gminach 4.5. Rynek pracy Ludność gminy Medyka – ze względu na rolniczy charakter utrzymuje się głównie z pracy w rolnictwie. Poziom bezrobocia na terenie gminy jest stosunkowo wysoki, pomimo bliskiego sąsiedztwa miasta Przemyśla, w którym znajdują się większe w skali lokalnej zakłady. Większość mieszkańców z powodzeniem zajmuje się rolnictwem. Wiele osób znalazło zatrudnienie w firmach, których działalność związana jest z przejściem granicznym Medyka-Szeginie. Tabela 12. Wybrane dane o bezrobotnych w 2002 r . Pracujący Bezrobotni Wyszczególnienie ogółem kobiety mężczyźni zarejestrowani Gm. Medyka 1064 387 677 541 Powiat Przemyski 6484 2821 3663 6500 Dane nie obejmują rolnictwa indywidualnego oraz podmiotów gospodarczych o liczbie pracujących do 9 osób Źródło: GUS Najwięcej kłopotów ze znalezieniem pracy na terenie gminy mają ludzie młodzi w wieku od 18 do 24 lat posiadający wykształcenie zawodowe i średnie bez stażu. 34 Plan Gospodarki Odpadami Gminy Medyka PRZEDSIĘBIORSTWO USŁUGOWE ”POŁUDNIE II” SP. Z O. O. BIURO INŻYNIERII ŚRODOWISKA I ROZWOJU TECHNOLOGII Tabela 13. Podmioty gospodarki narodowej zarejestrowane w rejestrze REGON w 2002 r. Wyszczególnienie Ogółem Sektor Publiczny Powiat przemyski Medyka Źródło: GUS Prywatny Własność Państwowa Samorządu Prywatna krajowa Zagraniczna terytorialnego Razem Zakłady osób fizycznych 3 307 6 164 3 127 2 717 10 241 1 13 225 181 2 Tabela 14. Podmioty gospodarki narodowej zarejestrowane w rejestrze REGON według wybranych sekcji PKD w 2002 r. Sektor Publiczny Wyszczególnienie Ogółem Państwowa Powiat przemyski Medyka 3 307 241 Prywatny Własność Prywatna krajowa Samorządu Zagraniczna Razem Zakł. osób terytorialnego fizycznych 6 1 164 13 3 127 225 2 717 181 Źródło: GUS 4.6. Ukształtowanie terenu i budowa geologiczna i hydrogeologiczna istotna z punktu widzenia lokalizacji obiektów gospodarki odpadami Obszar gminy zbudowany jest z fald brzeżnych kryjących płaszczowiznę skolską. Głównym budulcem są warstwy fliszu karpackiego kredowego i trzeciorzędowego . Pofałdowane warstwy inoceramiczne kredy górnej przedzielają różnorodne synkliny zbudowane z łupków W utworach mioceńskich przeważają utwory ilaste , w okresie pleistoceńskim osadziły się utwory eoliczne (lessy) Pod względem geomorfologicznym teren gminy w dominującej większości należy do Płaskowyżu Chyrowskiego . Część południowa gminy to treny o łagodnych wzniesieniach pociętych dolinami o różnej wielkości i kształcie . Nachylenia stoków są zróżnicowane , średnio 5-10% , lokalnie większe od 20 % . w obrębie stoków północnych , w miejscowości Jaksmanowice występują osuwiska sięgające do głębokości 2-4 m . Główną rzeką gminy jest San wraz z dopływami, przepływający w zachodniej części gminy . Gleby w gminie różnią się pod względem typologii i rodzaju skały macierzystej. W większości są to gleby pseudobielicowe i brunatne wytworzone z lessów , pyłów lessowych i częściowo z glin. Wszystkie gleby są strukturalne , urodzajne o dobrym stopniu kultury. Pod względem bonitacji w obszarze gminy występują w większości gleby klasy I-III . Zajmują one około 70 % powierzchni wszystkich użytków rolnych . 35 10 2 Plan Gospodarki Odpadami Gminy Medyka PRZEDSIĘBIORSTWO USŁUGOWE ”POŁUDNIE II” SP. Z O. O. BIURO INŻYNIERII ŚRODOWISKA I ROZWOJU TECHNOLOGII Tabela 15 Udział gleb gminy według ich przydatności rolniczej Gleby gruntów ornych i sadów Typ wskaźnika I II IIIa IIIb IVa IVb V 794 197 I II III IV V VI 70 34 192 543 435 53 17 0,6 3,2 9 7,2 0,9 0,3 Powierzchnia (ha) 11 482 1191 964 Udział w pow. gminy (%) Udział w pow. gr.rolnych (%) 1,8 7,9 19,6 15,9 13,1 3,2 11,5 3 13 32,1 5,3 19 26 21,4 Grunty łąk i pastwisk VI Źródło urząd gminy Ogólnie można powiedzieć, że gleby gminy Medyka należą do lepszych gleb w województwie podkarpackim. Gmina Medyka leży na pograniczu dwóch regionów hydrogeologicznych: Karpackiego i Podkarpackiego . W regionie Podkarpackim obejmującym obszar całej gminy występują głównie wody porowe w utworach czwartorzędowych , piaskach i żwirach zalegających w spągu osadów wodnolodowcowych i rzecznych . Zwierciadło wody ciągłym poziomie jest swobodne lub lekko napięte . Zasilanie wód następuje prze ifiltrację wód powierzchniowych i opadowych . Zbiorniki wód podziemnych położone częściowo na terenie gminy Medyka : GZWP 429 „Dolina Przemyśl” ze strefą ochrony sanitarnej, obejmuje swym zasięgiem następujące gminy: Żurawica, Medyka, Stubno, Orły. Powierzchnia – 60 km2, średnia głębokość - 10-30 m, zasoby dyspozycyjne - 8 tys. m3/d. Studnie głębinowe miejscowość Torki Obszar gminy Medyka należy do słabo zalesionych jest to tylko 0,81 % powierzchni gminy . Lasy występują przygranicznie w części południowej gminy posiadają funkcję głównie ochronną 32 ha, lasy rezerwatowe 1 ha, produkcyjną 8 ha. Lasy stanowią ostoje dla zwierząt podlegających ochronie gatunkowej, oraz spełniają funkcje wodochronne. Bardzo dobre gleby , wysokich klas bonitacyjnych preferują rozwój rolnictwa, niż przeznaczanie pod zalesianie gruntów rolnych w większym wymiarze. Możliwości gospodarowania odpadami z zastosowaniem techniki GIS Stan gospodarki odpadami, zarówno przemysłowymi jak i komunalnymi, w Polsce na dzień dzisiejszy nie jest najlepszy. Dostępne obecnie technologie przeróbki i utylizacji odpadów nie są w pełni wykorzystywane. Problemy wynikają z ograniczeń prawnych, finansowych i organizacyjnych. Wciąż poważną przeszkodą w sprawnym gospodarowaniu odpadami w wielu regionach kraju jest niedostateczny i zbyt wolny dostęp do informacji. Niestety na dzień dzisiejszy większość danych o odpadach, dostępna jest w postaci tradycyjnych opracowań, badań dokumentacji, projektów zagospodarowania itp. Informacje w takiej postaci są trudne do obróbki i szybkiego wykorzystania. Zarówno proces sporządzanie i weryfikacji map jak i aktualizacja danych tabelarycznych, opisowych i innych wykonywanych tradycyjną techniką jest bardzo złożony i utrudniony. Pochłania znaczne nakłady finansowe i przede wszystkim czas. Zastosowanie komputerowej techniki GIS pozwala na przeprowadzenie kompleksowej analizy jakościowej obszarów pod kątem poszukiwań lokalizacji dla 36 Plan Gospodarki Odpadami Gminy Medyka PRZEDSIĘBIORSTWO USŁUGOWE ”POŁUDNIE II” SP. Z O. O. BIURO INŻYNIERII ŚRODOWISKA I ROZWOJU TECHNOLOGII projektowanych inwestycji. Poprzez stworzenie bazy danych zawierającej istotne kryteria (cechy) brane pod uwagę przy planowaniu gospodarki odpadami, tworzy się mapę przydatności terenu badań dla lokalizacji inwestycji. Dlatego proponuje się, przy ewentualnym wyznaczaniu lokalizacji składowisk i obiektów wchodzących w skład Zakładu Zagospodarowania Odpadów (sortownia, kompostownia, GPZON, itp.) na terenie powiatu przemyskiego, korzystanie z możliwości jakie daje zastosowanie techniki GIS. 37 Plan Gospodarki Odpadami Gminy Medyka PRZEDSIĘBIORSTWO USŁUGOWE ”POŁUDNIE II” SP. Z O. O. BIURO INŻYNIERII ŚRODOWISKA I ROZWOJU TECHNOLOGII V. GOSPODARKA ODPADAMI W GMINIE MEDYKA – STAN AKTUALNY 5.1. Sektor komunalny Zgodnie z ustawą o odpadach z dnia 27 kwietnia 2001 r. (Dz. U. Nr 62, poz. 628 ze zmianami) odpady komunalne definiuje się jako: „odpady powstające w gospodarstwach domowych, a także odpady niezawierające odpadów niebezpiecznych pochodzące od innych wytwórców odpadów, które ze względu na swój charakter lub skład są podobne do odpadów powstających w gospodarstwach domowych” (art. 3, ust. 3, p. 4). Głównym źródłem powstawania odpadów komunalnych związanych z działalnością bytową człowieka są przede wszystkim gospodarstwa domowe oraz obiekty użyteczności publicznej (infrastruktury). W 2002 r. (wg GUS) na terenie gminy Medyka zebrano 300 Mg odpadów komunalnych, co stanowi 0,048 Mg odpadów komunalnych na mieszkańca na rok. Odpady te praktycznie w całości skierowano na składowiska odpadów komunalnych w Młynach . Tabela 16. Zestawienie ilości odpadów powstałych w gminie Medyka w porównaniu powiatem przemyskim objętych ewidencją L.p. Wyszczególnienie Rok 2002 Rok 2003 Teoretyczna ilość odpadów w 2003* [Mg] 1 Powiat przemyski 4 990 7 Medyka 300 * - wg wskaźnika 0,25 Mg/1 mieszkańca/rok Źródło: dane z Urzędów Gmin 7 082 331 17 803 1 507 Zorganizowanym wywozem odpadów komunalnych (na podstawie ankiet z Urzędów Gmin) objętych jest około 75 % mieszkańców powiatu. W gminie , Medyka – 36 %, Na terenie gminy Medyka oraz powiatu przemyskiego działają następujące firmy świadczące usługi w zakresie zbiórki odpadów komunalnych (dane z Urzędów Gmin): Przemyska Gospodarka Komunalna „SITA” sp. z o.o., ul. Słowackiego 104, 37-700 Przemyśl – obsługuje gminy Fredropol, Krasiczyn, Przemyśl, Żurawica, Medyka, Krzywcza; Zakład Oczyszczania Bogusława i Marian Dybek, ul. Witosa 48, 37-710 Żurawica – obsługuje gminę Orły, Żurawica, Medyka; Przedsiębiorstwo Higieny Komunalnej TRANS-FORMERS Podkarpacie sp. z o.o. w Przemyślu, ul. Wernyhory 23 – obsługuje gminę Przemyśl, Żurawica, Medyka; Do gromadzenia odpadów na terenie gminy (dane z 2003 r.) wykorzystywane są 30sztuk/rok kontenery KP-7, kontenery o pojemności 1100litrów 1030szt/rok, i około 9600 worków rocznie. Częściowa segregacja odpadów komunalnych prowadzona jest w gminie Medyka w roku 2002 roku zebrano 13 ton szkła, a w roku 2003 zebrano 13,7 ton . Gminne składowisko odpadów komunalnych Na terenie gminy nie ma wysypiska odpadów wszystkie odpady są kierowane na wysypisko w Młynach. 38 Plan Gospodarki Odpadami Gminy Medyka PRZEDSIĘBIORSTWO USŁUGOWE ”POŁUDNIE II” SP. Z O. O. BIURO INŻYNIERII ŚRODOWISKA I ROZWOJU TECHNOLOGII 5.2. Komunalne osady ściekowe W procesie oczyszczania ścieków powstają trzy rodzaje odpadów, które muszą być odprowadzone z oczyszczalni. Każda oczyszczalnia produkuje różne ilości odpadów, poniżej podano wielkości orientacyjne (dane na podstawie Krajowego Planu Gospodarki Odpadami): 19 08 01 – skratki – np. 0,08 m3 /1000 m3 ścieków, 19 08 02 – zawartość piaskowników – np. 0,015 m3 /1000 m3 ścieków, 19 08 05 – ustabilizowane komunalne osady ściekowe – np. 30,0 m3 /1000 m3 ścieków. Tabela 18. Wykaz komunalnych oczyszczalni ścieków na terenie gminy Medyka (stan na koniec 2002 r). Lp. Miejscowość Gmina 6 Medyka Medyka b – biologiczna, b-m – biologiczno-mechaniczna, m-b – mechaniczno-biologiczna. Źródło: Ankiety z Urzędów Gmin. Komunalne oczyszczalnie ścieków Odbiornik Zlewnia Qprojekt. Qrzeczyw. [m3/d] [m3/d] San San 400 150 Typ m-b Tabela 19. Zestawienie ilości wytworzonych osadów ściekowych w gminie Medyka w 2002 r. Lp. Miejscowość Gmina Ilość komunalnego osadu ściekowego [m3/rok] * 6 Medyka Medyka 1647,7 Powiat Przemyski 21218,5 * - ilości wyliczone na podstawie wskaźników Sposób postępowania z osadem wywóz i składowanie 5.3. Odpady opakowaniowe W 2003 r. masę odpadów opakowaniowych powstałych w gminie Medyka oszacowano na około 330,54 Mg (przyjmując za KPGO odpowiednie współczynniki wytwarzania przypadające na jednego mieszkańca). Masy poszczególnych strumieni odpadów wynoszą odpowiednio: opakowania z papieru i tektury 112,55 Mg opakowania wielomateriałowe 12,51 Mg opakowania z tworzyw sztucznych 49,53 Mg opakowania ze szkła 137,56 Mg opakowania z blachy stalowej 12,26 Mg opakowania z aluminium 6,13 Mg 39 Plan Gospodarki Odpadami Gminy Medyka PRZEDSIĘBIORSTWO USŁUGOWE ”POŁUDNIE II” SP. Z O. O. BIURO INŻYNIERII ŚRODOWISKA I ROZWOJU TECHNOLOGII 5.4. Sektor gospodarczy 5.4.1. Odpady przemysłowe Ilość odpadów wytworzonych w 2002 r. pochodzenia przemysłowego na terenie gminy Medyka wg bazy SIGOP (System Informacji Gospodarki Odpadami Przemysłowymi) wynosiła 121,991 Mg z czego: 17,65 Mg poddano odzyskowi 99,14 Mg poddano unieszkodliwianiu bez składowania 3,0 Mg poddano unieszkodliwianiu przez składowanie 2,201 Mg magazynowano z przeznaczeniem do odzysku lub unieszkodliwiania W roku 2003 wytworzono 4,35 Mg odpadów przemysłowych w , tym : 2,0 Mg poddano odzyskowi 4,0 Mg poddano unieszkodliwianiu przez składowanie 0,55 Mg magazynowano z przeznaczeniem do odzysku lub unieszkodliwiania. (Terminal Przeładunkowy w Chałupkach Medyckich po awarii w 2002 roku wznowił pracę dopiero we wrześniu 2003 ) Tabela 20 Szacunkowa ilość wytworzonych odpadów w gminie Medyka w porównaniu z powiatem przemyskim (wg bazy SIGOP) Ilość wytworzonych odpadów i sposób zagospodarowania Ilość odpadów wytworzonych magazynowano odzyskano unieszkodliwiono poza składowaniem unieszkodliwiono przez składowanie Powiat przemyski Gmina Medyka [Mg] [Mg] 274654 121,991 105660 2,201 186647 17,65 28498 99,14 35020 3,0 * podano unieszkodliwianiu odpady zgromadzone z lat poprzednich W 2002 r. wytworzono 17,1 Mg odpadów niebezpiecznych, a w roku 2003 wytworzono 10,13Mg/rok z czego: magazynowano 9,06 Mg; odzyskano 9,23 Mg; unieszkodliwiono poza składowaniem 9,91 Mg. Uwzględnione odpady zebrane z lat poprzednich 40 Plan Gospodarki Odpadami Gminy Medyka PRZEDSIĘBIORSTWO USŁUGOWE ”POŁUDNIE II” SP. Z O. O. BIURO INŻYNIERII ŚRODOWISKA I ROZWOJU TECHNOLOGII Tabela 21. Bilans odpadów pochodzenia przemysłowego w grupach gmina Medyka 2002 r. Lp. Grupy Nazwa grupy Wytworzone [Mg] 1. 3 Odpady z przetwórstwa drewna oraz produkcji papieru, tektury, masy celulozowej, płyt i mebli 0,25 6 Odpady z produkcji, przygotowania, obrotu i stosowania produktów przemysłu chemii nieorganicznej 2. 3. 4. 8 10 5. 4 Odpady z produkcji, przygotowania, obrotu i stosowania powłok ochronnych (farb, lakierów, emalii ceramicznych) kitu, klejów, szczeliw i farb drukarskich Odpady nieorganiczne z procesów termicznych 0,1 202,5 12 Odpady z kształtowania oraz fizycznej i mechanicznej obróbki powierzchni metali i tworzyw sztucznych 24,05 6. 13 Oleje odpadowe (z wyłączeniem olejów jadalnych oraz grup 05 i 12) 9,8 7. 8. 15 16 9. 17 odpady z budowy, remontów i demontażu obiektów budowlanych oraz drogowych 10. 19 Odpady z urządzeń do likwidacji i neutralizacji odpadów oraz oczyszczania ścieków i gospodarki odpadami Odpady opakowaniowe; sorbenty, tkaniny do wycierania, materiały filtracyjne i ubrania ochronne nie ujęte w innych grupach Odpady różne nie ujęte w innych grupach RAZEM 45,1 149,94 20,1 29,8 485,64 Źródło: Starostwo Powiatowe Wytwarzanie odpadów przez przedsiębiorstwa zlokalizowane na terenie gmina Medyka Gmina Medyka Nazwa przedsiębiorstwa PKP CARGO S.A. Zakład Przewozów Towarowych i Przeładunku w Przemyślu Adres Plac Legionów 1./. Lokalizacja Medyka, Żurawica. Tabela 22 Odpady z przedsiębiorstw z terenu gminy Medyka Medyka Kod Nazwa odpadu innego niż niebezpieczny Kg/rok 100101 Żużle, popioły paleniskowe i pyły z kotłów 200 000 160117 150203 Metale żelazne Sorbenty, materiały filtracyjne, tkaniny do wycierania i ubrania ochronne inne niż wymienione w 150202 100 000 600 41 Sposób Zagospodarowania Zagospodarowanie we własnym zakresie Odzysk Utylizacja Plan Gospodarki Odpadami Gminy Medyka PRZEDSIĘBIORSTWO USŁUGOWE ”POŁUDNIE II” SP. Z O. O. BIURO INŻYNIERII ŚRODOWISKA I ROZWOJU TECHNOLOGII Medyka Kod 130205 160601 160213 191301 170204 130110 160107 Nazwa odpadu niebezpiecznego Kg/rok Mineralne oleje silnikowe, przekładniowe i smarowe niezawierające związków chlorowcoorganicznych Baterie i akumulatory ołowiowe Zużyte urządzenia zawierające niebezpieczne elementy inne niż wymienione w 160209 do 160212 Odpady stałe z oczyszczania gleby i ziemi zawierające substancje niebezpieczne Odpady drewna, szkła i tworzyw sztucznych zawierające lub zanieczyszczone substancjami niebezpiecznymi Mineralne oleje hydrauliczne niezawierające związków chlorowcoorganicznych Filtry olejowe 4500 Sposób Zagospodarowania Regeneracja 1100 50 Unieszkodliwianie Unieszkodliwianie 3800 Unieszkodliwianie 2100 2300 Regeneracja 170 Unieszkodliwianie Gmina Medyka Nazwa przedsiębiorstwa Zakład Usług Wodnych Adres Medyka./. Lokalizacja Oczyszczalnia ścieków Medyka i Torki Kod 190805 Nazwa odpadu innego niż niebezpieczny Kg/rok Ustabilizowane komunalne osady ściekowe 26000 Sposób zagospodarowania Składowanie na polach lagunowych Gmina Medyka Nazwa przedsiębiorstwa CHEM TRANS LOGISTIC POŁUDNIE SP. z o.o. Adres ul. Wielicka 28 A./. Lokalizacja Terminal Przeładunkowy Chałupki Medyckie Kod 130508 061302 150202 160213 160708 Nazwa odpadu innego niż niebezpieczny Kg/rok Mieszanina odpadów z piaskowników i z odwadniania olejów w seperatorach Zużyty węgiel aktywny Sorbenty, materiały filtracyjne, tkaniny do wycierania i ubrania ochronne zanieczyszczone substancjami niebezpiecznymi Zużyte urządzenia zawierające niebezpieczne elementy inne niż wymienione w 160209 do 160212 Odpady zawierające ropę naftową lub jej produkty 3000 42 Sposób zagospodarowania 4000 300 Utylizacja 15 szt Utylizacja 8000 Plan Gospodarki Odpadami Gminy Medyka PRZEDSIĘBIORSTWO USŁUGOWE ”POŁUDNIE II” SP. Z O. O. BIURO INŻYNIERII ŚRODOWISKA I ROZWOJU TECHNOLOGII Gmina, Medyka Nazwa przedsiębiorstwa Polskie Koleje Państwowe CARGO S.A. Zakład Taboru w Żurawicy Adres Żurawica./. Lokalizacja Obiekty w i Medyce Medyka Kod Nazwa odpadu innego niż niebezpieczny Kg/rok Sposób zagospodarowania 120101 Odpady z toczenia i piłowania żelaza oraz jego 24000 Odzysk stopów 160117 Metale żelazne 40000 Odzysk 170405 Żelazo i stal 18000 Odzysk 100101 Żużle, popioły paleniskowe i pyły z kotłów 2500 Wykorzystanie 120113 Odpady spawalnicze i zużyte elektrody 50 Odzysk 150203 Sorbenty, materiały filtracyjne, ubrania 200 Utylizacja ochronne 030105 Trociny, wióry, ścinki drewna 250 Przekazywany osobom fizycznym Gmina Medyka Nazwa przedsiębiorstwa: Pan Lesław Stec Firma Handlowo-Usługowa „STEMAR” Ostrów 364 Adres /. Lokalizacja Obiekt Magazynowy Medyka Kod 160213 160601 Nazwa odpadu niebezpiecznego Kg/rok Zużyte urządzenia zawierające niebezpieczne elementy inne niż wymienione w 160209 do 160212 Baterie i akumulatory ołowiowe 0,3 Sposób zagospodarowania Unieszkodliwianie 105 unieszkodliwianie Gmina Medyka Nazwa przedsiębiorstwa Jeronimo Martins Dystrybucja Spółka z o.o. Poznań Adres /. Lokalizacja Market Biedronka w Medyce Kod 150101 150102 160380 150103 080318 Kod 160213 Nazwa odpadu innego niż niebezpieczny Kg/rok Odpady opakowaniowe- papier tektura Odpady opakowaniowe- tworzywa sztuczne Produkty spożywcze, przeterminowane lub nieprzydatne do spożycia Odpady opakowaniowe z drewna Odpadowy toner drukarski 30000 6000 500 8000 100 Odzysk Unieszkodliwianie Nazwa odpadu niebezpiecznego Kg/rok Zużyte urządzenia zawierające niebezpieczne elementy 15 Sposób zagospodarowania Unieszkodliwianie 43 Sposób zagospodarowania Odzysk Plan Gospodarki Odpadami Gminy Medyka PRZEDSIĘBIORSTWO USŁUGOWE ”POŁUDNIE II” SP. Z O. O. BIURO INŻYNIERII ŚRODOWISKA I ROZWOJU TECHNOLOGII Lista podmiotów świadczących usługi w zakresie zbierania, transportu odpadów działające na podstawie decyzji wydanych przez Starostę Przemyskiego Tabela 23 Lista podmiotów świadczących usługi w zakresie zbierania, transportu odpadów Obszar L.p. prowadzenia działalności 1. Powiat przemyski Nazwa zakładu Rodzaj odpaduAdres Kod Przedsiębiorstwo Obrotu Wyrobami Hutniczymi CENTROSTAL w Rzeszowie S.A Przedsiębiorstwo Powiat Handlowoprzemyski , Usługowe "BOMI" 2. Rzeczpospolita Michalina Kołcz Polska Przemyśl , ul.Jasińskiego 40 Firma HandlowoPowiat Usługowa przemyski , 3. Barbara Karnas Rzeczpospolita Ujkowice 208 gm. Polska Przemyśl 130205, 150101, 150102, 150107, 160103, 160107, 160113, 160117, 160118, 160119, 160120, 160122, 160601, 160606, 170401, 170402, 170405, 170407, 170401, 170402, 170403, 170404, 170405, 170407, 120101, 120102, 120103, 120104, 120105, 120113, 160101, 160117, 160118, 160119, 160120, 170506, 170401, 170402, 170404, 170406, 160118, 120103, 120104, 44 Sposób postępowania Rodzaj działalności Przekazywane odbiorcom posiadającym ważne zezwolenia w zakresie gospodarowania tymi odpadami Zbieranie Przekazywane odbiorcom posiadającym ważne zezwolenia w zakresie gospodarowania tymi odpadami Zbieranie i transport Przekazywane odbiorcom posiadającym ważne zezwolenia w zakresie gospodarowania tymi odpadami Zbieranie i transport Plan Gospodarki Odpadami Gminy Medyka PRZEDSIĘBIORSTWO USŁUGOWE ”POŁUDNIE II” SP. Z O. O. BIURO INŻYNIERII ŚRODOWISKA I ROZWOJU TECHNOLOGII 4. 5. 6. 7. 8. Powiat przemyski Firma HandlowoProdukcyjnoUsługowa "KEM" Elżbieta i Marian Krawczyk Dąbrowa Górnicza ul.Budowlanuch 5 120101, 120103, 150104, 160117, 160118, 170401, 170402, 170403, 170404, 170405, 170406, 170407, 170411, 191001, 191002, 191202, 191203, Przekazywane odbiorcom posiadającym ważne zezwolenia w zakresie gospodarowania tymi odpadami Zbieranie Przekazywane Zakład Rafinacji odbiorcom Metali S.C posiadającym Bogusław Powiat 160214, ważne Jakubiec i Henryk Zbieranie przemyski 160216, 160605 zezwolenia w Dyrkacz zakresie Przemyśl gospodarowania ul.Rzecza 10/54 tymi odpadami Bolesław Przekazywane Pacuchaodbiorcom Prowadzenie w 170401, posiadającym Kraju 170402, Powiat ważne Przetwórstwa i 170403, Zbieranie przemyski zezwolenia w Obrotu Metali 170404, zakresie Nieżelaznych 170406, 170407 gospodarowania Żurawica ul.Ojca tymi odpadami Św Jana Pawła II 120103, Przekazywane 120104, odbiorcom Lesław Stec 120116, Wytwarzanie Powiat posiadającym Firma Handlowo 170401, odpadów z przemyski ważne Usługowa 170402, uwzględnieniem Rzeczpospolita zezwolenia w "STEMAR" 170403, zbierania i Polska zakresie Osrów 364 170404, transportu gospodarowania 170406, tymi odpadami 170407, 120103, 120104, Przekazywane Gminna 150101, odbiorcom Spółdzielnia 150104, posiadającym "Samopomoc 150107, Powiat ważne Zbieranie i Chłopska" w 160117, przemyski zezwolenia w transportu Birczy 160118, 160120 zakresie ul.Bieszczadzka 160199, gospodarowania 200 170202, tymi odpadami 170401, 170402, 45 Plan Gospodarki Odpadami Gminy Medyka PRZEDSIĘBIORSTWO USŁUGOWE ”POŁUDNIE II” SP. Z O. O. BIURO INŻYNIERII ŚRODOWISKA I ROZWOJU TECHNOLOGII 170405, 170407, 191201, 191202, 191203, 191205, 9. 10. Powiat przemyski Józef Olech Przemyśl ul. Świetej Kólowej Jadwigi nr11 Powiat przemyski Zakłady UsługowoProdukcyjnoHandlowy Teresa Trznadl Bircza nr 18 150101, 120102, 150103, 150104, 150105, 150106, 150107, 150109, 170401, 170402, 170403, 170404, 170405, 170406, 170407, 170411, 191201, 191202, 191203, 191204, 191205, 191207, 191208, 191209, 150101, 150102, 150103, 150104, 150105, 150107, 170401, 170402, 170403, 170404, 170405, 170406, 170407, 191201, 191202, 191203, 191204, 191205, 160103, 160106, 160117, 46 Przekazywane odbiorcom posiadającym ważne zezwolenia w zakresie gospodarowania tymi odpadami Zbieranie Przekazywane odbiorcom posiadającym ważne zezwolenia w zakresie gospodarowania tymi odpadami Zbieranie Plan Gospodarki Odpadami Gminy Medyka PRZEDSIĘBIORSTWO USŁUGOWE ”POŁUDNIE II” SP. Z O. O. BIURO INŻYNIERII ŚRODOWISKA I ROZWOJU TECHNOLOGII 160118, 160122, 120101, 120103, 120104, 120113, 120117, 11. Marian Tysowski Rzeczpospolita Buszkowice nr Polska 128 160117 Przekazywane odbiorcom posiadającym Wytwarzanie ważne odpadów z zezwolenia w uwzględnieniem zakresie transportu gospodarowania tymi odpadami 170405, 170407, 191202, Przekazywane 191203, odbiorcom Mieczysław 191205, Powiat posiadającym Szumełda 160106, przemyski ważne 12. "TRANSOP" 160117, Rzeczpospolita zezwolenia w Żurawica K. St. 160118, Polska zakresie Wyszyńskego 1 160122, gospodarowania 150104, tymi odpadami 120101, 120103, 120104, 120113 Nie segregowane odpady komunalne przekazywane na 200101, Składowisko Zakład 200102, Odpadów w UsługowoPowiat 200139, Młynach. Handlowoprzemyski 200140, Pozostałe 13. TransportowoRzeczpospolita 200201, przekazywane Komunalny Zofia Polska 200202, odbiorcom Szeremeta , 200301, posiadającym Walawa 81A 200307, ważne zezwolenia w zakresie gospodarowania tymi odpadami 47 Zbieranie i transport Zbieranie i transport Plan Gospodarki Odpadami Gminy Medyka PRZEDSIĘBIORSTWO USŁUGOWE ”POŁUDNIE II” SP. Z O. O. BIURO INŻYNIERII ŚRODOWISKA I ROZWOJU TECHNOLOGII 120103, 160117, 160118, 170401, Firma Usłogowo170402, Rzeczpospolita Handlowa Janusz 14. 170405, Polska Kijanka 170407, Maćkowice 164 191202, 191203, 191201, 191205, 020110, 030307, 120101, 120103, 150103, 150104, 150105, 150106, Mieczysław Rzeczpospolita 160117, 15. Jakubiec Polska 160118, Witoszyńce 67 160120, 170401, 170102, 170405, 170407, 191001, 191201,191202, 191203, 200140 Przekazywane odbiorcom posiadającym ważne zezwolenia w zakresie gospodarowania tymi odpadami Transport Przekazywane odbiorcom posiadającym ważne zezwolenia w zakresie gospodarowania tymi odpadami Transport *pozycje 13,14,15 - złożone wnioski 5.4.2. Odpady medyczne i weterynaryjne Odpady medyczne Na terenie gminy Medyka źródłem powstawania odpadów medycznych jest (stan na 31.12.2002 r.), jedna przychodnia oraz jedna apteka . Zgodnie z danymi WHO (Światowa Organizacja Zdrowia) wśród odpadów, powstających w placówkach służby zdrowia ok.: 75 % - 90 % stanowią odpady nie stanowiące zagrożenia dla życia i zdrowia ludzi (odpady komunalne, komunalnopodobne); 10 % - 25 % odpady medyczne. Odpady powstające w placówkach medycznych można podzielić na 4 podstawowe grupy: Grupa A odpady komunalne, w tym np. biurowe, kuchenno – ogrodowe, wielkogabarytowe, ampułki po użytych lekach, surowce wtórne i.in. Grupa B odpady infekcyjne, np. zużyte opatrunki, krew i jej produkty z zawartością plazmy i surowicy, tampony, przedmioty ostre (igły, strzykawki, skalpele, pipety itp.) i.in. 48 Plan Gospodarki Odpadami Gminy Medyka PRZEDSIĘBIORSTWO USŁUGOWE ”POŁUDNIE II” SP. Z O. O. BIURO INŻYNIERII ŚRODOWISKA I ROZWOJU TECHNOLOGII Grupa C Szczątki ludzkie i zwierzęce: tkanka pooperacyjna, rozpoznawalne szczątki ciała ludzkiego Grupa D Cytostatyki, niewykorzystane płyny z chemioterapii, odpady chemiczne i farmaceutyki (przeterminowane leki, materiały fotograficzne), odpady o wysokiej zawartości metali ciężkich (np. termometry rtęciowe, świetlówki) oraz radioaktywne. Z powodu braku aktualnych danych oszacowano ilość odpadów medycznych wytworzonych na terenie powiatu przemyskiego w roku 2003 r.: około 14,50 Mg odpadów medycznych z czego: - ok. 12,97 Mg odpadów grupy A; - ok. 1,54 Mg odpadów grupy B, C, D w tym grupy B – 1,17 Mg, a grupy C i D – 0,32 Mg. Odpady weterynaryjne Odpady weterynaryjne to odpady powstające w związku z badaniem, leczeniem zwierząt lub świadczeniem usług weterynaryjnych, a także w związku z prowadzeniem badań naukowych i doświadczeń na zwierzętach. W katalogu odpadów zostały one zakwalifikowane do grupy 18 02. Wśród odpadów, powstających w placówkach weterynaryjnych można, podobnie jak odpady medyczne, wyróżnić odpady komunalne, nie stanowiące zagrożenia dla zdrowia i życia ludzi, odpady infekcyjne i specjalne, należące do niebezpiecznych i w tym kontekście wymagające stosownego postępowania z nimi. Określenie wielkości produkcji tych odpadów oraz ich składu morfologicznego jest trudne, ponieważ nie istnieje w Województwie Podkarpackim baza danych, z której takie informacje można by zaczerpnąć. Odwołując się do treści Krajowego Planu Gospodarki, w składzie morfologicznym odpadów weterynaryjnych jest następujący: tkanka zwierzęca 39% sprzęt jednorazowy 17% środki opatrunkowe 21% opatrunki gipsowe 3%. Na podstawie szacunków można stwierdzić, że w powiecie przemyskim powstaje ok. 0,10 Mg rocznie odpadów weterynaryjnych zawierających żywe drobnoustroje chorobotwórcze lub ich toksyny oraz przeterminowanych i wycofanych ze stosowania chemikaliów i leków. Odpady o charakterze komunalnym odbierane są przez firmy wywozowe świadczące w danym regionie usługi odbioru odpadów od mieszkańców. Odpadowe tkanki zwierzęce można poddawać procesom grzebania (w wyznaczonych i odpowiednio zabezpieczonych miejscach) w dołach o minimalnym nakładzie ziemi 1,5 m uprzednio zalane lub posypane środkiem dezynfekcyjnym. W przypadkach indywidualnych rozwiązanie takie jest możliwe do zrealizowania. Generalnie jednak tkanka zwierzęca powinna być unieszkodliwiana metodami termicznymi. Odpady medyczne i weterynaryjne: Aktualnie w województwie podkarpackim odpady te unieszkodliwia się głównie przez spalanie w tzw. "spalarkach " . Aktualnie działa 9 spalarni odpadów medycznych : w Dębicy, w Krośnie, w Stalowej Woli, w Jaśle, w Kolbuszowej, w Tarnobrzegu, w Mielcu oraz w Specjalistycznym Zespole Gruźlicy i Chorób Płuc w Rzeszowie , oraz firma EKO-TOP Sp. z o.o. w Rzeszowie 49 Plan Gospodarki Odpadami Gminy Medyka PRZEDSIĘBIORSTWO USŁUGOWE ”POŁUDNIE II” SP. Z O. O. BIURO INŻYNIERII ŚRODOWISKA I ROZWOJU TECHNOLOGII 5.4.3. Wyeksploatowane pojazdy Złomowane pojazdy zawierają wiele niebezpiecznych dla środowiska substancji takich jak oleje, płyny chłodnicze i hamulcowe, akumulatory itp. Większość elementów tych pojazdów ma wartość surowcową (złom, akumulatory, opony, szkło, tworzywa sztuczne, itd.). Obecnie samochody wycofywane, dostarczane są głównie do tzw. auto-złomów. Według ankiet z Urzędów Gmin na terenie powiatu przemyskiego nie ma przedsiębiorstw zajmujących się unieszkodliwianiem wraków samochodowych. Aktualnie na terenie województwa podkarpackiego istnieją trzy zakłady zajmujące się kasacją samochodów : WTÓR -STAL w Stalowej Woli POLIT- w Rzeszowie PKS sp. z o.o. w Przemyślu, ul. Dworskiego 106 5.4.4. PCB Zgodnie z polskim ustawodawstwem przez PCB należy rozumieć: polichlorowane trifenyle, monometylotetrachlorodifenylometan, monometylodichlorodifenylometan, monometylodibromo- difenylometan oraz mieszaniny zawierające jakąkolwiek z tych substancji w ilości powyżej 0,005% wagowo łącznie. PCB wykorzystywane były głównie w zamkniętych urządzeniach elektroenergetycznych takich, jak kondensatory, transformatory, wyłączniki olejowe, dławiki itp. Jego szkodliwość polega na tym, że przedostając się do organizmów żywych, nie ulega rozkładowi i kumuluje się, powodując trwałe uszkodzenia systemu nerwowego, wątroby, śledziony i nerek. Stwierdzono też rakotwórcze działanie PCB. Całkowite zniszczenie i wyeliminowanie PCB ze środowiska zgodnie z obowiązującymi w kraju przepisami prawnymi ma nastąpić w 2010 r. Zgodnie z rozporządzenia Ministra Gospodarki z dnia 24.06.2002 (Dz.U.96 poz.860) podmioty gospodarcze miały obowiązek do przeprowadzenia inwentaryzacji urządzeń zawierających PCB w ilości powyżej 5l (eksploatowanych i wycofanych z eksploatacji) oraz magazynowanych odpadów PCB w terminie do 31.12.2002 r., a następnie przedłożenia informacji o wynikach inwentaryzacji Wojewodzie (z obowiązku tego wywiązały się 32 zakłady z terenu województwa podkarpackiego, nie ma wśród nich zakładów położonych na terenie gminy Medyka ). Obecnie brak jest pełnego rozeznania o ilości urządzeń zawierających PCB oraz magazynowanych odpadach PCB. Wynika to z tego, że informacje z inwentaryzacji są niepełne. Unieszkodliwianie W kraju nie ma aktualnie instalacji mogącej bezpiecznie niszczyć kondensatory zawierające PCB. Kondensatory zawierające PCB unieszkodliwiane są jedynie w instalacjach zagranicznych. Odbiór i przekazanie do zniszczenia za granicą kondensatorów z PCB realizowane jest obecnie tylko przez dwie firmy posiadające stosowne zezwolenia tj.: 1. 2. POFRABAT Sp. z o.o. w Warszawie przekazuje kondensatory do termicznego unieszkodliwienia firmie francuskiej TREDI kontrolowanej przez rząd francuski. INTEREKO Sp. z o.o. w Opolu przekazuje kondensatory z PCB do Belgii, gdzie w instalacjach firmy INDAVER prowadzone jest ich termiczne unieszkodliwianie. Termiczne unieszkodliwianie płynów zawierających PCB, pochodzących z transformatorów i innych urządzeń elektroenergetycznych oraz ich dekontaminacja 50 Plan Gospodarki Odpadami Gminy Medyka PRZEDSIĘBIORSTWO USŁUGOWE ”POŁUDNIE II” SP. Z O. O. BIURO INŻYNIERII ŚRODOWISKA I ROZWOJU TECHNOLOGII realizowana jest obecnie tylko w dwóch krajowych instalacjach, zlokalizowanych poza terenem województwa tj. w: 1. Zakładach Azotowych ANWIL S.A. we Włocławku 2. Zakładach Chemicznych ROKITA S.A. w Brzegu Dolnym. Dekontaminacja urządzeń z PCB realizowana jest obecnie tylko przez Przedsiębiorstwo Usług Specjalistycznych i Projektowych CHEMEKO Sp. z o.o. we Włocławku. 5.4.5. Oleje odpadowe Odpady olejowe powstają w motoryzacji oraz przemyśle. Oleje odpadowe pochodzące z rynku motoryzacyjnego to przede wszystkim zużyte oleje silnikowe i oleje przekładniowe. Oleje odpadowe pochodzące z przemysłu to zanieczyszczone oleje hydrauliczne, przekładniowe, maszynowe, turbinowe, sprężarkowe, transformatorowe oraz grzewcze. Poza olejami odpadowymi w praktyce gospodarczej powiatu występują odpady zanieczyszczone olejami tj. zaolejone szlamy z separatorów olejowych oraz odstojników, szlamy z obróbki metali zawierające oleje, zużyte filtry olejowe, zaolejone zużyte sorbenty, trociny, czyściwo oraz opakowania po olejach. Brak dokładnego monitoringu tego typu odpadów. Dane SIGOP mówią, iż w strukturze gospodarki olejami odpadowymi dominuje wykorzystanie – 80,2% wytwarzanych odpadów, unieszkodliwianie – 18,3%, magazynowanie – ok. 1,2% oraz składowanie - 0,4%. Odzysk i unieszkodliwianie Odpady olejowe powstające w zakładach na terenie powiatu odbierane są przez firmy specjalistyczne trudniące się zbieraniem olejów przepracowanych, emulsji olejowo-wodnych, szlamów zaolejonych i prowadzące serwisy separatorów olejowych oraz odstojników. Odpady olejowe poddawane są procesowi odzysku lub unieszkodliwiania w istniejących na terenie kraju instalacjach: 1. w Rafinerii Nafty Jedlicze, w Rafinerii Jasło S.A., Rafinerii Nafty Glimar S.A, Rafinerii Trzebinia S.A. – metodą re-rafinacji lub krakingu termicznego, 2. w Południowych Zakłady Rafineryjne Naftopol S.A., Oddział Kędzierzyn – Koźle, w firmie MERCAR Sp. z o.o. w Poznaniu – metodą krakingu termicznego, 3. w Przedsiębiorstwie Kruszyw Lekkich „Keramzyt” w Mszczonowie – jako dodatek spulchniający glinę przy produkcji kruszyw w miejsce tradycyjnie stosowanego oleju napędowego lub ropy naftowej. 5.4.6. Baterie i akumulatory Akumulatory elektryczne i baterie galwaniczne, występujące w postaci wielko- i małogabarytowej, należą do produktów, które po zużyciu stają się odpadami o charakterze niebezpiecznym dla środowiska i zdrowia ludzi. Szczególnie wysoki jest poziom rozproszenia miejsc powstawania odpadów, trudny do kontroli i właściwego gromadzenia odpadów oraz ich przetwarzania. Praktyką powszechnie stosowaną jest przenikanie odpadowych baterii i akumulatorów, szczególnie małogabarytowych, do strumienia odpadów komunalnych i w 51 Plan Gospodarki Odpadami Gminy Medyka PRZEDSIĘBIORSTWO USŁUGOWE ”POŁUDNIE II” SP. Z O. O. BIURO INŻYNIERII ŚRODOWISKA I ROZWOJU TECHNOLOGII rezultacie deponowanie ich na składowiskach komunalnych. Odpadowe baterie i akumulatory posiadają dużą wartość surowcową. Poddane procesom odzysku stanowią znaczne zasoby ochraniające naturalne złoża surowcowe. Baterie i akumulatory ołowiowe 90% ilości zużytych akumulatorów powstaje w sektorze transportowym, zarówno podmiotów gospodarczych jak i indywidualnych użytkowników. Dlatego też ilość zużytych akumulatorów ołowiowych oszacowano na podstawie ilości zarejestrowanych samochodów osobowych i ciężarowych, przy przyjęciu następujących założeń: 1. średnia waga akumulatora (wraz z elektrolitem) samochodu osobowego – 12 kg, 2. średnia waga akumulatora do samochodów ciężarowych, autobusów i ciągników siodłowych przy uwzględnieniu różnej ilości akumulatorów w pojeździe – 34 kg, 3. zmiana akumulatora w samochodzie osobowym – co 3,5 roku, 4. zmiana akumulatora w samochodzie ciężarowym – co 3 lata. W powiecie przemyskim z wymiany akumulatorów w samochodach osobowych i ciężarowych w 2003 r. powstało ok. 40 Mg odpadu akumulatorowego z elektrolitem. Brak danych z poszczególnych gmin. Akumulatory Ni-Cd wielkogabarytowe Ilość akumulatorów Ni-Cd, wprowadzanych na rynek systematycznie maleje, ze względu na powszechne wycofywanie kadmu z procesów technologicznych. Wielkość powstawania odpadowych akumulatorów Ni-Cd jest trudna do określenia, ze względu na ich długą żywotność – rzędu 10-12 lat. Można szacować, że ilość zużytych akumulatorów Ni-Cd wielkogabarytowych w skali roku na terenie powiatu przemyskiego jest rzędu 1 Mg. Akumulatory Ni-Cd małogabarytowe Ze względu na długi okres żywotności tych źródeł prądu w najbliższych latach będą one przechodzić do odpadów. W 1996 r. wprowadzono na rynek krajowy 314 ton akumulatorów małogabarytowych oraz około 700 tys. sztuk akumulatorów w telefonach bezprzewodowych i komórkowych, czyli dodatkowo około 70 Mg – razem 384 Mg. Można szacować, że w najbliższych latach na terenie powiatu przemyskiego będzie powstawać ok. 0,5 Mg zużytych akumulatorów małogabarytowych. Odzysk i unieszkodliwianie baterii i akumulatorów Zużyte akumulatory ołowiowe poddawane są procesom technologicznym mającym na celu odzysk ołowiu i kwasu siarkowego. Przerób tych odpadów przeprowadzany jest głównie poza terenem województwa podkarpackiego, a mianowicie w przedsiębiorstwie „Orzeł Biały” S.A. w Bytomiu (moc przerobowa 100 tys. Mg akumulatorów) oraz w „Baterpol” Sp. z o.o. w Świętochłowicach (moc przerobowa 70 tys. Mg). Istniejące moce przerobowe znacznie przekraczają zapotrzebowanie na przerób akumulatorów ołowiowych w kraju, którego wielkość szacowana jest na około 70 tys. Mg. Obie firmy posiadają sieć zbierania zużytych akumulatorów oraz pośredniczą w wyposażeniu odbiorców w kwasoodporne pojemniki do transportu akumulatorów. Elektrolit z baterii i akumulatorów ołowiowych unieszkodliwiany jest łącznie z akumulatorami i nie stanowi problemu. Przerabiany jest w instalacji firmy „Orzeł Biały” S.A. w Bytomiu, której moc przerobowa przewyższa aktualnie zapotrzebowanie na przerób elektrolitu, bądź w innych instalacjach. Ze względu na fakt bardzo dużego rozproszenia miejsc powstawania zużytych akumulatorów i baterii najbardziej istotnym czynnikiem determinującym gospodarkę tymi odpadami jest ich odzysk z rynku. Aktualnie zbieranie baterii pierwotnych i wtórnych 52 Plan Gospodarki Odpadami Gminy Medyka PRZEDSIĘBIORSTWO USŁUGOWE ”POŁUDNIE II” SP. Z O. O. BIURO INŻYNIERII ŚRODOWISKA I ROZWOJU TECHNOLOGII funkcjonuje w kraju bardzo słabo, właściwie w sposób incydentalny (szkoły, gminy). Baterie cynkowo-węglowe przerabiane są w firmie „Recykling- Bolesław” Sp. z o.o. w Bukownie. 5.4.7. Zużyte urządzenia elektryczne i elektroniczne Zużyte i wycofane z eksploatacji urządzenia elektryczne i elektroniczne zgodnie z ustawodawstwem Unii Europejskiej dzielone są na: Wielkogabarytowy sprzęt gospodarstwa domowego: duże urządzenia chłodnicze, lodówki, zamrażarki, pralki, suszarki, zmywarki, kuchnie, piece elektryczne, płyty kuchenne, kuchenki mikrofalowe, urządzenia grzewcze, grzejniki elektryczne, wentylatory, klimatyzatory, inne, Małogabarytowy sprzęt gospodarstwa domowego: odkurzacze, zamiatarki, żelazka, tostery, frytkownice, młynki do kawy, krajalnice elektryczne, ekspresy do kawy, suszarki do włosów, elektryczne szczoteczki do zębów, golarki, zegary, wagi, Sprzęt informatyczny i telekomunikacyjny: scentralizowane przetwarzanie danych: serwery, minikomputery, drukarki; osobiste urządzenia komputerowe: komputery osobiste (w tym CPU, myszy, ekrany, klawiatury), laptopy (w tym CPU, myszy, ekrany, klawiatury), notebooki, notpady, drukarki, kopiarki, elektryczne i elektroniczne maszyny do pisania, kalkulatory kieszonkowe i biurowe, systemy i terminale użytkowników, faksymile, teleksy, telefony, automaty telefoniczne, telefony bezprzewodowe, telefony komórkowe, automatyczne sekretarki, inne, Sprzęt radiowo-telewizyjny i muzyczny: zestawy radiofoniczne (radia z budzikiem, radiomagnetofony), telewizory, kamery wideo, magnetowidy, zestawy HF, wzmacniacze, instrumenty muzyczne, inne, Sprzęt oświetleniowy: oprawy oświetleniowe, lampy fluorescencyjne, lampy fluorescencyjne kompaktowe, lampy wyładowcze, w tym wysokociśnieniowe lampy sodowe, lampy halogenowe, lampy sodowe niskociśnieniowe, inny sprzęt oświetleniowy, Narzędzia elektryczne i elektroniczne: wiertarki, piły, maszyny do szycia, zabawki elektroniczne, sprzęt medyczny, przyrządy monitorowania i kontrolno-sterujące, Zabawki elektroniczne, sprzęt rekreacyjny i sportowy: kolejki elektryczne i samochody wyścigowe, konsole gier wideo, gry wideo, sprzęt sportowy wyposażony w komputery i urządzenia elektryczne i elektroniczne, Sprzęt medyczny: sprzęt do radioterapii, sprzęt kardiologiczny, sprzęt do dializowania, respiratory, sprzęt medycyny jądrowej, sprzęt laboratoryjny do analiz in vitro, analizatory, zamrażarki, inne, Przyrządy monitorowania i kontrolno-sterujące: detektory dymu, regulatory ogrzewania, termostaty, Automatyczne urządzenia dozujące: automaty z gorącymi napojami, automaty z gorącymi lub zimnymi napojami w butelkach i puszkach, automaty z produktami stałymi, bankomaty, inne urządzenia automatyczne dozujące. Zużyte urządzenia elektryczne i elektroniczne generalnie pochodzą z dwóch źródeł: gospodarstw domowych oraz innych użytkowników – przemysł, instytucje, biura, szpitale, handel, inni. W województwie podkarpackim nie prowadzono dotąd badań strumienia odpadów – zużytych urządzeń elektrycznych i elektronicznych, stąd też nie ma żadnych danych statystycznych. Udział poszczególnych grup urządzeń elektrycznych i elektronicznych jest trudny do określenia. 53 Plan Gospodarki Odpadami Gminy Medyka PRZEDSIĘBIORSTWO USŁUGOWE ”POŁUDNIE II” SP. Z O. O. BIURO INŻYNIERII ŚRODOWISKA I ROZWOJU TECHNOLOGII 5.5. Odpady azbestowe Azbest jest nazwą handlową grupy minerałów włóknistych, które pod względem chemicznym są uwodnionymi krzemianami magnezu, żelaza, wapnia i sodu. Chorobotwórcze działanie azbestu powstaje w wyniku wdychania włókien zawieszonych w powietrzu. Na występowanie i typ patologii wpływa rodzaj azbestu, wymiary tworzących go włókien i ich stężenie oraz czas trwania narażenia. Azbest wprowadzany do środowiska utrzymuje się w nim przez czas nie określony. Źródłem emisji azbestu do środowiska w wyniku działalności człowieka są: Tereny wydobycia i produkcji azbestu oraz zakłady przetwórstwa azbestu, Niewłaściwe składowanie odpadów przemysłowych wytwarzanych w przetwórstwie azbestu, Ścieranie tarcz sprzęgłowych i hamulcowych, korozja płyt azbestowo-cementowych, Urządzenia grzewcze, wentylacyjne, klimatyzacyjne i izolacyjne zawierające azbest. Największym zagrożeniem dla ludzi i środowiska jest azbest składowany bez żadnych zabezpieczeń przed pyleniem na terenie posesji, na drogach lub „dzikich składowiskach” często nad potokami lub rzekami. Sytuacja ta spowodowana jest faktem, że większość posiadaczy pokryć dachowych zawierających azbest to mieszkańcy terenów wiejskich, którzy w latach 80 i 90. tych kryli dachy płytami cementowo-azbestowemi (będące w tym okresie najtańszymi pokryciami), których nie stać na pokrycie kosztów wywozu w/w pokryć ze względu na wysoką cenę. Ponadto bardzo mała jest wiedza mieszkańców powiatu na temat szkodliwości wyrobów zawierających azbest i zasad postępowania z tymi odpadami. Odpady zawierające azbest klasyfikowane są jako odpady niebezpieczne i gospodarka nimi obwarowana jest szczególnymi wymaganiami. Azbest wprowadzany do środowiska utrzymuje się w nim przez czas nie określony. Powodem indywidualnego podejścia do wyrobów zawierających azbest jest fakt ogłoszenia i przyjęcia przez Radę Ministrów RP w maju 2002 r. „Programu usuwania azbestu i wyrobów zawierających azbest stosowanych na terytorium Polski”. Zadania przewidziane „ Programem....” wymagają koordynacji wszystkich jednostek i instytucji przedmiotowo odpowiedzialnych za ich realizację lub pośrednio biorących udział w ich realizacji. W celu realizacji wszystkich zadań zawartych w „Programie...” należy zaangażować administrację publiczną i różnych instytucji działających na trzech poziomach: centralnym, wojewódzkim, lokalnym. Na poziomie lokalnym w realizację zadań „ Programu...” zaangażowane są samorząd powiatowy oraz samorząd gminy. Do zadań Samorządu powiatu należy; - sporządzenie rocznych informacji w zakresie realizacji zadań „ Programu..” na terenie powiatu oraz ich przekazywanie samorządowi województwa, - gromadzenie danych liczbowych o ilości i rozmieszczeniu wyrobów zawierających azbest na terenie powiatu i każdej gminy, w tym opracowanie załączników mapowych stosownie do rozporządzenia Ministra gospodarki z dnia 14 sierpnia 1998 r., - inspirowanie właściwej działalności w zakresie usuwania wyrobów zawierających azbest, - współpraca z wojewodą ,samorządem województwa oraz samorządem gminnym, w zakresie zadań wynikających z „ Programu...”, - uwzględnienie usuwana azbestu i wyrobów zawierających azbest w powiatowych planach gospodarki odpadami, 54 Plan Gospodarki Odpadami Gminy Medyka PRZEDSIĘBIORSTWO USŁUGOWE ”POŁUDNIE II” SP. Z O. O. BIURO INŻYNIERII ŚRODOWISKA I ROZWOJU TECHNOLOGII ustalenie rejonów spodziewanego wzrostu zagrożenia pyłem azbestu z uwagi na koncentrację występowania uszkodzeń lub technicznego zużycia wyrobów zawierających azbest, - wystąpienie do odpowiednich jednostek o przeprowadzenie monitoringu zagrożonych rejonów/ obiektów/ i ustalenia stopnia emisji pyłu i włókien azbestu. Do zadań Rady Powiatu należy: - nadzorowanie wykorzystania przyznanych środków finansowych, - prowadzenie lokalnej polityki społecznej w zakresie opłat za składowanie odpadów zawierających azbest, w stosunku do uboższych właścicieli obiektów. Inicjowanie i organizowanie innych form pomocy przy usuwaniu wyrobów zawierających azbest. Do zadań organu wykonawczego gminy należy: - uwzględnianie usuwania azbestu i wyrobów zawierających azbest w gminnych planach gospodarki odpadami, - wypełnianie przez właścicieli obiektów budowlanych „arkuszy oceny stanu i możliwości bezpiecznego użytkowania...” zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Gospodarki z dnia 14.08.1998 r. i złożenia ich do właściwego urzędu. Należy szczególną uwagę zwrócić na prawidłowy opis w arkuszach obiektów publicznych jak na przykład: drogi ,place, szkoły, przedszkola, żłobki, szpitale, domy kultury, i tym podobne obiekty, które będą w przyszłości mogły korzystać finansowo ze wsparcia z zewnątrz i których oczyszczanie z azbestu powinno nastąpić w pierwszej kolejności, - sporządzenie zbiorczego wykazu obiektów zawierających azbest, w układzie 3-ch grup pilności, jak w arkuszach ocen, - przekazanie zebranych informacji wraz z arkuszami ocen, do urzędu nadzoru budowlanego w powiece. Do zadań Rady Gminy należy: - przyjmowanie rocznych sprawozdań finansowych z realizacji zadań „ Programu ...”. - Zgodnie z Rozporządzeniem z dnia 14 sierpnia 1998r. koszt usunięcia wyrobów zawierających azbest z powodu nadmiernego zużycia ponosi właściciel obiektu. Z uwagi na obowiązujące regulacje prawne i właściwości azbestu , usuwanie wyrobów zawierających azbest podlega wielu uwarunkowaniom. Właściciel lub zarządca obiektów winien; - sporządzić przegląd techniczny wyrobów zawierających azbest- na podstawie tego przeglądu sporządza się „ Ocenę stanu i możliwości bezpiecznego użytkowania wyrobów zawierających azbest”. Ocenę tą przejmuje powiatowy inspektor nadzoru budowlanego, który informuje Starostwo Powiatowe oraz Urzędy Gmin o przyjętych protokołach ocen, - uzyskać pozwolenie na wykonywanie prac remontowo- budowlanych związanych z wytwarzaniem odpadów niebezpiecznych – usuwaniem odpadów zawierających azbest powinny zajmować się tylko przedsiębiorstwa posiadające odpowiednie pozwolenia, a także sprzęt techniczny oraz przeszkolonych pracowników, - zgłosić co najmniej 30 dni przed planowanym rozpoczęciem robót właściwemu organowi administracji architektonicznego zamiaru rozpoczęcia robót z zaznaczeniem, że usuwanie będą wyroby zawierające azbest, - dokonać identyfikacji rodzaju azbestu i oszacować ilość wyrobów zawierających azbest. Na terenie powiatu przemyskiego działają specjalistyczne firmy zajmujące usuwaniem odpadów zawierających azbest. Najbliższe składowisko odpadów przyjmujące w/w odpady znajduje się powiecie jarosławskim w miejscowości Młyny. Szacunkowa powierzchnia pokryć dachowych zawierająca azbest w gminie Medyka – 36 408 m2 co stanowi 4 % odpadów z terenu całego powiatu . Gminy nie pokrywają żadnych kosztów związanych z usuwaniem tych odpadów. 55 Plan Gospodarki Odpadami Gminy Medyka PRZEDSIĘBIORSTWO USŁUGOWE ”POŁUDNIE II” SP. Z O. O. BIURO INŻYNIERII ŚRODOWISKA I ROZWOJU TECHNOLOGII 5.6. Podsumowanie 1. Najwięcej problemów stwarzają odpady niebezpieczne wytwarzane w zakładach w niewielkich ilościach np. świetlówki, baterie, płyny hamulcowe. Odpady te przeważnie trafiają na składowiska ponieważ wytwórcy odpadów uważają, że taka mała ilość tych odpadów nie zaszkodzi środowisku, lub nie ma odbiorców tak małej ilości. 2. W ostatnim okresie dokonano wiele zmian w zakresie gospodarki odpadami komunalnymi. Zaliczyć do nich można: objęcie zorganizowaną zbiórką odpadów ok. 36 % mieszkańców gminy, zlokalizowanie kontenerów na odpady oraz pojemników w poszczególnych posesjach, wprowadzenie zróżnicowanego systemy gromadzenia odpadów na obszarze gminy, która prowadzi zbiórkę odpadów systemem kontenerowym: pojemniki małe – budownictwo jednorodzinne, pojemniki duże – budownictwo wielorodzinne, kontenery – budownictwo zagrodowe i obiekty infrastruktury społeczno-gospodarczej, wprowadzenie selektywnej zbiórki w systemie „u źródła” na terenie gmin Medyka, zabezpieczenie potrzeb transportowych w zakresie wywozu odpadów głównie nieposegregowanych, w niektórych gminach także posegregowanych, podejmowanie działań nad poszerzeniem stanu wiedzy proekologicznej całego społeczeństwa gminy. 3. Podstawową metodą unieszkodliwiania odpadów komunalnych jest ich składowanie. 4. Nadal na terenie gminy występują „dzikie” wysypiska śmieci. 5. Brak rozwiązania gospodarki odpadami komunalnymi w układzie ponadlokalnym. 6. Brak rozwiązania problemu odpadów azbestowych. 56 PRZEDSIĘBIORSTWO USŁUGOWE ”POŁUDNIE II” SP. Z O. O. BIURO INŻYNIERII ŚRODOWISKA I ROZWOJU TECHNOLOGII Plan Gospodarki Odpadami Gminy Medyka Tabela 24. Zestawienie wskaźników stanu i wskaźników reakcji – stan istniejący Lp. Wskaźnik presji Wartość wskaźnika presji Ilość zebranych odpadów komunalnych [Mg/rok] Ilość odpadów objętych zorganizowaną zbiórką [%] Obiekty gospodarki odpadami komunalnymi: o linie do segregacji o kompostownie [szt./(Mg/rok)] o linie do demontażu odpadów wielkogabarytowych o linie do przekształcania gruzu budowlanego ZZO WPGiSO Stacje przeładunkowe Udział odzyskiwanych surowców wtórnych w całkowitym strumieniu zebranych odpadów komunalnych i komunalnopodobnych [%] Ilość odzyskanych odpadów [Mg]: o wielkogabarytowych o budowlanych niebezpiecznych 1. Ilość wytworzonych odpadów komunalnych [Mg/rok] 2. Udział odpadów z sektora komunalnego składowanych na składowiskach [%] Wskaźnik reakcji 1568,99 100 57 Wartość wskaźnika reakcji 331 36 0 brak danych 0 0 0 PRZEDSIĘBIORSTWO USŁUGOWE ”POŁUDNIE II” SP. Z O. O. BIURO INŻYNIERII ŚRODOWISKA I ROZWOJU TECHNOLOGII 3 4 5 6 Plan Gospodarki Odpadami Gminy Medyka Ilość wytworzonych odpadów opakowaniowych [Mg] w tym: o tworzywa sztuczne o papier i tektura o szkło o opakowania z blachy stalowej o opakowania z aluminium opakowania wielomateriałowe 49,53 112,55 137,56 12,26 6,13 12,51 Czynne składowiska odpadów komunalnych [szt./ha] 0 Ilość powstających osadów ściekowych Ilość odzyskiwanych surowców wtórnych [Mg] w tym: o tworzywa sztuczne o papier i tektura o szkło o blacha stalowa i aluminium o opakowania wielomateriałowe 3,0 Mg s.m osadu/rok Ilość wytwarzanych odpadów w sektorze gospodarczym [ Mg] w tym(2002): niebezpiecznych Składowiska zamknięte w ciągu roku [szt] w tym: zrekultywowane do rekultywacji Sposób postępowania z osadami ściekowymi: wykorzystane w tym: na cele przemysłowe na cele rolnicze kompostowane przekształcone termicznie składowane inne Sposób zagospodarowania odpadów z sektora gospodarczego [ Mg] w tym: tymczasowo składowane odzyskane unieszkodliwiane składowane Sposób zagospodarowania odpadów niebezpiecznych powstających w 17,1 58 13,7 0 0 3 121,991 2,201 17,65 99,14 3,0 17,1 PRZEDSIĘBIORSTWO USŁUGOWE ”POŁUDNIE II” SP. Z O. O. BIURO INŻYNIERII ŚRODOWISKA I ROZWOJU TECHNOLOGII 7 8 9 10 11 Ilość odpadów powstających w placówkach medycznych [Mg/rok]: odpady o charakterze komunalnym odpady infekcyjne i specjalne Ilość odpadów powstających w placówkach weterynaryjnych [Mg] Ilość odpadów zawierających azbest [w tys Mg](pokrycia dachowe ) Nagromadzenie odpadów w mogilnikach [Mg] Ilość składowanych składników tworzyw samochodowych [tys. Mg] Plan Gospodarki Odpadami Gminy Medyka brak danych 0,09 ok 0,529 0 brak danych 59 przemyśle [Mg] w tym: odzyskane unieszkodliwione magazynowane Obiekty gospodarki odpadami [szt / wydajność]: zakłady termicznej utylizacji odpadów składowiska odpadów w tym składowiska odpadów niebezpiecznych inne instalacje PZON SPON Ilość zakładów termicznej utylizacji odpadów medycznych [szt. / wydajność] Ilość zakładów termicznej utylizacji odpadów weterynaryjnych [szt. / wydajność] Ilość składowisk odpadów azbestowych [szt] Ilość zlikwidowanych mogilników [szt./ Mg] Ilość poddanych recyklingowi tworzyw samochodowych [tys. Mg] 9,23 9,91 9,06 0 0 0 0 0 Plan Gospodarki Odpadami Gminy Medyka PRZEDSIĘBIORSTWO USŁUGOWE ”POŁUDNIE II” SP. Z O. O. BIURO INŻYNIERII ŚRODOWISKA I ROZWOJU TECHNOLOGII VI. PROGNOZA ILOŚCI WYTWORZONYCH ODPADÓW 6.1. Metodyka opracowania prognozy Do oszacowania ilości wytworzonych odpadów komunalnych w Planie Gospodarki Odpadami dla Powiatu Przemyskiego przyjęto wskaźniki zawarte w Krajowym Planie Gospodarki Odpadami (KPGO). Przyjęte wskaźniki są średnimi dla Polski i przyjętymi wartościami średnimi dla województwa. Przyjęcie tych wartości niesie za sobą pewne zagrożenie dotyczące określenie rzeczywistej ilości odpadów. Nie ma to jednak większego wpływu na formułowanie celów oraz kierunków działań, jak również na przyjęcie konkretnych działań operacyjnych dążących do poprawy stanu gospodarki odpadami w powiecie. Natomiast ma to wpływ na zwymiarowanie potrzebnej infrastruktury technicznej, która pozwoli na osiągnięcie zamierzonych celów ilościowych dotyczących głównie odzysku i recyklingu odpadów komunalnych. Tabela 25. Prognoza zmian wskaźników emisji w latach 2005, 2010 i 2014 r. w Polsce na obszarach wiejskich (wg Krajowego Planu Gospodarki Odpadami, październik, 2002) Procentowe zmiany wskaźnika emisji odpadów w latach dla obszarów: Wiejskich Nazwa strumienia 20062010 0 2011-2014 Odpady organiczne roślinne 20012005 1 Odpady organiczne zwierzęce 0 -1 -1 Odpady organiczne inne 2 2 1 Odpady zielone 2 2 1 Papier i tektura (niopakowaniowe) 2 1 0 Opakowania z tektury i papieru 2 1 0 Opakowania wielomateriałowe 2 1 0 Tworzywa sztuczne (nieopakowaniowe) 1 0 -2 Opakowania z tworzyw sztucznych 1 0 -2 Tekstylia Szkło (nieopakowaniowe) 2 1 1 2 2 2 2 1 1 Opakowania z blachy stalowej 1 1 0 0 0 0 Opakowania z aluminium 1 0 0 Odpady mineralne 0 1 1 Drobna frakcja popiołowa Odpady wielkogabarytowe -2 5,92 -3 0 -3 0 Odpady budowlane 8,45 5,92 6,58 Odpady niebezpieczne 8,45 0 0 Opakowania ze szkła Metale 60 0 Plan Gospodarki Odpadami Gminy Medyka PRZEDSIĘBIORSTWO USŁUGOWE ”POŁUDNIE II” SP. Z O. O. BIURO INŻYNIERII ŚRODOWISKA I ROZWOJU TECHNOLOGII Tabela 26. Wskaźniki charakterystyki ilościowej odpadów komunalnych (kg/M, rok) dla roku 2002 (wg. Krajowego Planu Gospodarki Odpadami, październik 2002) L.p. Przyjęty wskaźnik nagromadzenia Źródła powstawania odpadów wieś 1 Odpady z gospodarstw domowych 116 2 3 Odpady z obiektów infrastruktury Odpady wielkogabarytowe 45 15 4 Odpady z budowy, remontów i demontażu obiektów budowlanych 40 5 6 Odpady z ogrodów i parków Odpady z czyszczenia ulic i placów 5 - 7 Odpady niebezpieczne wchodzące strumień odpadów komunalnych w Razem 2 223 Tabela 27 Skład morfologiczny odpadów domowych i z obiektów infrastruktury (%) (wg. Krajowego Planu Gospodarki Odpadami, październik, 2002) L.p. Frakcje odpadów Odpady domowe wieś Odpady z obiektów infrastruktury 1 Odpady organiczne pochodzenia roślinnego 13 10 2 Odpady organiczne pochodzenia zwierzęcego 1 0 Inne odpady organiczne Papier i tektura Tworzywa sztuczne Materiały tekstylne Szkło Metale Odpady mineralne Frakcja drobna (< 10 mm) Razem 2 13 13 3 8 4 10 33 100 0 30 30 3 10 5 5 7 100 3 4 5 6 7 8 9 10 61 Plan Gospodarki Odpadami Gminy Medyka PRZEDSIĘBIORSTWO USŁUGOWE ”POŁUDNIE II” SP. Z O. O. BIURO INŻYNIERII ŚRODOWISKA I ROZWOJU TECHNOLOGII Tabela 28. Wskaźniki generowania strumieni odpadów komunalnych dla obszarów wiejskich dla roku 2000 (wg. Krajowego Planu Gospodarki Odpadami, październik, 2002) L.p. Strumień odpadów komunalnych Wieś kg % 22,11 9,9 18,8 1,1 2,21 4,16 1,9 1a 1b 1c 2 Domowe odpady organiczne, w tym: odpady organiczne roślinne odpady organiczne zwierzęce odpady organiczne inne Odpady zielone 3 Papier i tektura (niopakowaniowe) 10,64 4,8 4 5 Opakowania z papieru i tektury Opakowania wielomateriałowe 15,43 1,73 6,9 0,8 6 Tworzywa sztuczne (nieopakowaniowe) 21,03 9,4 7 Opakowania z tworzyw sztucznych 6,77 3 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 Tekstylia Szkło (nieopakowaniowe) Opakowania ze szkła Metale Opakowania z blachy stalowej Opakowania z aluminium Odpady mineralne Drobna frakcja popiołowa Odpady wielkogabarytowe Odpady budowlane Odpady niebezpieczne Razem 4,65 1 18,3 4,55 1,63 0,47 13,25 40,28 15 40 2 223 2,1 0,4 8,2 2 0,7 0,2 5,9 18,1 6,7 17,9 0,9 100 1 W poniższych tabelach dokonano charakterystyki poszczególnych strumieni odpadów. Tabela 29. Skład odpadów wielkogabarytowych (%) (wg. Krajowego Planu Gospodarki Odpadami, październik, 2002) L.p. Wyszczególnienie 1 Drewno 2 Metale 3 Inne (balastowe, materace, plastik itp.) Razem 62 Wartość 60 30 10 100 Plan Gospodarki Odpadami Gminy Medyka PRZEDSIĘBIORSTWO USŁUGOWE ”POŁUDNIE II” SP. Z O. O. BIURO INŻYNIERII ŚRODOWISKA I ROZWOJU TECHNOLOGII Tabela 30. Udziały procentowe poszczególnych materiałów w grupach sprzętu AGD (Tyszkiewicz, 1999) Sprzęt Stal, żelazo Kuchnie gazowe Pralki, wirówki Pralki automat. Chłodziar ki, zamrażar ki Odkurzac ze Maszyny do szycia 78 3.3 2 Inne metale kolorowe 1 71 1,65 -* 2.2 13,3 nw** - 12,4 67,5 3 - - 7,8 3.4 14,5 3,8 50 2,5 5 - 35 9 - 3,5 65 8 7 - 19 nw - 1 37 - - 44 16 nw - 0,9 Stopy Durale miedzi Tworzyw Szkło Mat. Inne a elektro-te- materiał sztuczne chniczne y 5,1 11,1 1,5 * uzyskane dane nie zawierają informacji o występowaniu ** nie występuje Tabela 31.Średni skład odpadów budowlanych i poremontowych (%) (wg. Krajowego Planu Gospodarki Odpadami, październik, 2002) L.p. 1 2 3 4 5 6 7 8 Wyszczególnienie Cegła Beton Tworzywa sztuczne Bitumiczna powierzchnia dróg Drewno Metale Piasek Inne Razem Wartość 40 20 1 9 7 5 15 3 100 Tabela 32.Średni skład odpadów z ogrodów i parków (%) (wg. Krajowego Planu Gospodarki Odpadami, październik, 2002) L.p. 1 2 Wyszczególnienie Odpady organiczne Odpady mineralne Razem 63 Wartość 80 20 100 Plan Gospodarki Odpadami Gminy Medyka PRZEDSIĘBIORSTWO USŁUGOWE ”POŁUDNIE II” SP. Z O. O. BIURO INŻYNIERII ŚRODOWISKA I ROZWOJU TECHNOLOGII Tabela 33.Skład morfologiczny zmiotek ulicznych (%) (wg. Krajowego Planu Gospodarki Odpadami, październik, 2002) L.p. 1 Wyszczególnienie Odpady mineralne Wartość 100 Tabela 34.Średni wskaźnik powstawania odpadów niebezpiecznych z gospodarstw domowych (Litwin, Piotrowska, 1998) L.p. 1. 2. 3. 4. 6. 7. 8. 9. 10. Odpad Aerozole Akumulatory Baterie Farby i lakiery Farmaceutyki Rozpuszczalniki Świetlówki Zużyte oleje Inne (w tym inne substancje chemiczne np. kwasy i zasady, pestycydy, chemiczne produkty laboratoryjne) Razem Ilość kg/M/rok 0,05 0,33 0,07 0,32 0,08 0,23 0,01 0,02 0,15 1,26 % 4,0 26,1 5,6 25,4 6,3 18,3 0,8 1,6 11,9 100,0 Prognoza ilości odpadów została obliczona w następujący sposób: - dla gmin wiejskich użyto wskaźników dla wsi, uwzględniając ich zmiany w latach, i wartości wskaźników dla każdego roku pomnożono przez prognozowaną ilość mieszkańców w gminach w danym roku. 6.2. Prognoza ilości wytworzonych odpadów komunalnych Prognozę liczby mieszkańców dla powiatu przemyskiego do 2015 r. wg GUS przedstawiono w tabeli 35. Poniższe wyliczenia uwzględniają również odpady związane z ruchem turystycznym na terenie gminy Medyka Tabela 35. Prognoza demograficzna dla gminy Medyka w tys. osób 2004. 2005. 2006. 2007. 2008. 2009. 2010. 2011. 2012. 2013. 2014. 2015. Prognozowana ilosć mieszkańców 6,02 6,03 6,04 6,05 6,06 6,07 6,07 6,08 6,08 6,09 6,09 Uwzględniając dwa podstawowe czynniki wpływające na zmiany ilościowo – jakościowe odpadów komunalnych, tj.: zmiany demograficzne, zmiany struktury odpadów, 64 6,10 Plan Gospodarki Odpadami Gminy Medyka PRZEDSIĘBIORSTWO USŁUGOWE ”POŁUDNIE II” SP. Z O. O. BIURO INŻYNIERII ŚRODOWISKA I ROZWOJU TECHNOLOGII przedstawiono w tabeli 36 ilość odpadów komunalnych, które będą wytwarzane w gminie Medyka w okresie do 2015r. Tabela 36. Prognoza dla poszczególnych strumieni odpadów komunalnych w latach 2004, 2006, 2010 i 2015 Rodzaj odpadów Odpady organiczne roślinne Odpady organiczne zwierzęce Odpady organiczne inne Odpady zielone Papier i tektura(niopakowaniowe) Opakowania z papieru i tektury Opakowania wielomateriałowe Tworzywa sztuczne (nieopakowaniowe) Opakowania z tworzyw sztucznych Tekstylia Szkło (nieopakowaniowe) Opakowania ze szkła Metale Opakowania z blachy stalowej Opakowania z aluminium Odpady mineralne Drobna frakcja popiołowa Odpady wielkogabarytowe Odpady budowlane Odpady niebezpieczne Odpady komunalne Ilość odpadów w Mg/rok w latach 2004 2006 2010 2015 136,46 138,31 138,99 139,71 6,02 5,98 5,77 5,52 19,17 20,01 21,77 23,00 31,94 33,35 36,28 38,33 83,05 85,86 89,79 90,26 115,00 118,89 124,32 124,97 12,78 13,21 13,81 13,89 158,15 161,88 162,68 147,81 50,61 51,80 52,06 47,30 38,33 39,63 41,44 43,78 6,39 6,67 7,26 7,67 140,55 146,74 159,62 168,64 31,01 31,43 31,59 31,75 12,41 12,57 12,64 12,70 6,20 6,29 6,32 6,35 90,30 91,53 95,71 101,12 260,65 248,64 221,20 190,94 7,15 7,60 7,64 7,68 383,95 442,59 559,81 773,89 23,04 25,07 25,19 25,33 1613,17 1688,05 1813,87 2000,61 Tabela 37. Prognoza ilości poszczególnych odpadów budowlanych w strumieniu odpadów komunalnych Rodzaj odpadów Odpady budowlane – Cegła Odpady budowlane – Beton Odpady budowlane – Tworzywa sztuczne Odpady budowlane – Bitumiczna powierzchnia dróg Odpady budowlane – Drewno Odpady budowlane – Metale Odpady budowlane – Piasek Odpady budowlane – Inne Odpady budowlane Ilość odpadów w Mg/rok w latach 2004 2006 2010 2015 153,58 177,04 223,92 309,55 76,79 88,52 111,96 154,78 3,84 4,43 5,60 7,74 34,56 39,83 50,38 69,65 26,88 30,98 39,19 54,17 19,20 22,13 27,99 38,69 57,59 66,39 83,97 116,08 11,52 13,28 16,79 23,22 383,95 442,59 559,81 773,89 65 Plan Gospodarki Odpadami Gminy Medyka PRZEDSIĘBIORSTWO USŁUGOWE ”POŁUDNIE II” SP. Z O. O. BIURO INŻYNIERII ŚRODOWISKA I ROZWOJU TECHNOLOGII Tabela 38. Komunalnych Prognoza ilości poszczególnych odpadów niebezpiecznych w strumieniu odpadów Ilość odpadów w Mg/rok w latach 2004 2006 2010 2015 0,92 1,00 1,01 1,01 6,01 6,54 6,58 6,61 1,29 1,40 1,41 1,42 5,85 6,37 6,40 6,43 1,45 1,58 1,59 1,60 4,22 4,59 4,61 4,63 0,18 0,20 0,20 0,20 0,37 0,40 0,40 0,41 2,74 2,98 3,00 3,01 Rodzaj odpadów Odpady niebezpieczne – Aerozole Odpady niebezpieczne – Akumulatory Odpady niebezpieczne – Baterie Odpady niebezpieczne – Farby i Lakiery Odpady niebezpieczne – Farmaceutyki Odpady niebezpieczne – Rozpuszczalniki Odpady niebezpieczne – Świetlówki Odpady niebezpieczne – Zużyte oleje Odpady niebezpieczne – Inne (w tym inne substancje chemiczne np. kwasy i zasady, pestycydy, chemiczne produkty laboratoryjne) Odpady niebezpieczne 23,04 25,07 25,19 25,33 Tabela 39. Prognoza ilości poszczególnych odpadów wielkogabarytowych w strumieniu odpadów Rodzaj odpadów Ilość odpadów w Mg/rok w latach 2004 2006 2010 2015 Odpady wielkogabarytowe Kuchnie gazowe (gazowoelektryczne) Odpady wielkogabarytowe – Pralki automatyczne, pralko – suszarki 1,07 1,14 1,15 1,15 1,72 1,82 1,83 1,84 Odpady wielkogabarytowe – Chłodziarki, zamrażarki 3,00 3,19 3,21 3,23 Odpady wielkogabarytowe – Odkurzacze 0,21 0,23 0,23 0,23 Odpady wielkogabarytowe – Maszyny do szycia 0,07 0,08 0,08 0,08 Odpady wielkogabarytowe – Pralki, wirówki 0,57 0,61 0,61 0,61 Odpady wielkogabarytowe 6,65 7,07 7,11 7,14 Szczegółową prognozę dla poszczególnych strumieni odpadów komunalnych na lata 2004 do 2015 przedstawiono w tabeli 40 66 Plan Gospodarki Odpadami Gminy Medyka PRZEDSIĘBIORSTWO USŁUGOWE ”POŁUDNIE II” SP. Z O. O. BIURO INŻYNIERII ŚRODOWISKA I ROZWOJU TECHNOLOGII Tabela 40. Prognoza dla poszczególnych strumieni odpadów komunalnych na lata 2004 do 2015 Lata 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 Mg/rok Rodzaj odpadów Odpady komunalne 1199,03 1211,15 1212,79 1214,71 1217,12 1219,16 1221,22 1214,99 1209,04 1203,53 1198,36 1193,72 Odpady organiczne roślinne 136,46 138,09 138,31 138,51 138,74 138,88 138,99 139,12 139,24 139,39 139,53 139,71 Odpady organiczne zwierzęce Odpady organiczne inne Odpady zielone 6,02 19,17 31,94 6,03 19,59 32,65 5,98 20,01 33,35 5,93 20,44 34,07 5,88 20,88 34,81 5,83 21,32 35,54 5,77 21,77 36,28 5,72 22,00 36,67 5,67 22,24 37,07 5,62 22,49 37,48 5,57 22,74 37,90 5,52 23,00 38,33 Papier i tektura (niopakowaniowe) 83,05 84,88 85,86 86,85 87,86 88,83 89,79 89,87 89,95 90,05 90,14 90,26 115,00 117,53 118,89 120,25 121,65 122,99 124,32 124,44 124,55 124,68 124,81 124,97 12,78 13,06 13,21 13,36 13,52 13,67 13,81 13,83 13,84 13,85 13,87 13,89 Tworzywa sztuczne (nieopakowaniowe) 158,15 161,63 161,88 162,12 162,38 162,55 162,68 159,57 156,52 153,55 150,64 147,81 Opakowania z tworzyw sztucznych Tekstylia Szkło (nieopakowaniowe) Opakowania ze szkła Metale 50,61 38,33 6,39 140,55 31,01 51,72 39,18 6,53 143,64 31,38 51,80 39,63 6,67 146,74 31,43 51,88 40,08 6,81 149,90 31,48 51,96 40,55 6,96 153,15 31,53 52,02 41,00 7,11 156,37 31,56 52,06 41,44 7,26 159,62 31,59 51,06 41,89 7,33 161,37 31,62 50,09 42,35 7,41 163,13 31,65 49,14 42,82 7,50 164,93 31,68 48,20 43,29 7,58 166,76 31,71 47,30 43,78 7,67 168,64 31,75 Opakowania z blachy stalowej Opakowania z aluminium Odpady mineralne Drobna frakcja popiołowa 12,41 6,20 90,30 260,65 12,55 6,28 90,48 255,93 12,57 6,29 91,53 248,64 12,59 6,30 92,58 241,54 12,61 6,31 93,66 234,67 12,63 6,31 94,69 227,86 12,64 6,32 95,71 221,20 12,65 6,32 96,76 214,76 12,66 6,33 97,82 208,51 12,67 6,34 98,89 202,46 12,68 6,34 99,99 196,60 12,70 6,35 101,12 190,94 Opakowania z papieru i tektury Opakowania wielomateriałowe 67 Plan Gospodarki Odpadami Gminy Medyka PRZEDSIĘBIORSTWO USŁUGOWE ”POŁUDNIE II” SP. Z O. O. BIURO INŻYNIERII ŚRODOWISKA I ROZWOJU TECHNOLOGII Lata 2004 Rodzaj odpadów Odpady wielkogabarytowe Odpady wielkogabarytowe - Kuchnie gazowe (gazowo-elektryczne) Odpady wielkogabarytowe – Kuchnie gazowe (gazowo-elektryczne) Stal, żelazo Odpady wielkogabarytowe – Kuchnie gazowe (gazowo-elektryczne) Stopy miedzi Odpady wielkogabarytowe – Kuchnie gazowe (gazowo-elektryczne) Durale Odpady wielkogabarytowe – Kuchnie gazowe (gazowo-elektryczne) Inne metale kolorowe Odpady wielkogabarytowe – Kuchnie gazowe (gazowo-elektryczne) Tworzywa sztuczne Odpady wielkogabarytowe – Kuchnie gazowe (gazowo-elektryczne) Szkło Odpady wielkogabarytowe – Kuchnie gazowe (gazowo-elektryczne) Inne materiały 2005 2006 2007 2008 2009 2010 Mg/rok 2011 2012 2013 2014 2015 10026,79 10032,21 10037,22 10042,23 10047,24 10052,25 10057,25 10062,26 10067,27 10072,27 10077,28 10082,29 1,07 1,14 1,14 1,14 1,14 1,15 1,15 1,15 1,15 1,15 1,15 1,15 0,84 0,89 0,89 0,89 0,89 0,89 0,89 0,89 0,90 0,90 0,90 0,90 0,04 0,04 0,04 0,04 0,04 0,04 0,04 0,04 0,04 0,04 0,04 0,04 0,02 0,02 0,02 0,02 0,02 0,02 0,02 0,02 0,02 0,02 0,02 0,02 0,01 0,01 0,01 0,01 0,01 0,01 0,01 0,01 0,01 0,01 0,01 0,01 0,05 0,06 0,06 0,06 0,06 0,06 0,06 0,06 0,06 0,06 0,06 0,06 0,12 0,13 0,13 0,13 0,13 0,13 0,13 0,13 0,13 0,13 0,13 0,13 0,02 0,02 0,02 0,02 0,02 0,02 0,02 0,02 0,02 0,02 0,02 0,02 68 Plan Gospodarki Odpadami Gminy Medyka PRZEDSIĘBIORSTWO USŁUGOWE ”POŁUDNIE II” SP. Z O. O. BIURO INŻYNIERII ŚRODOWISKA I ROZWOJU TECHNOLOGII 2004 2005 2006 2007 Lata 2009 2010 Mg/rok 2008 Rodzaj odpadów Odpady wielkogabarytowe – Pralki automatyczne, pralko – suszarki Odpady wielkogabarytowe – Pralki automatyczne, pralko – suszarki – Stal, żelazo Odpady wielkogabarytowe – Pralki automatyczne, pralko – suszarki – Stopy miedzi 2011 2012 2013 2014 2015 1,72 1,82 1,82 1,83 1,83 1,83 1,83 1,84 1,84 1,84 1,84 1,84 1,16 1,23 1,23 1,23 1,24 1,24 1,24 1,24 1,24 1,24 1,24 1,24 0,05 0,05 0,05 0,05 0,05 0,05 0,06 0,06 0,06 0,06 0,06 0,06 Odpady wielkogabarytowe – Pralki automatyczne, pralko – suszarki – Tworzywa sztuczne 0,13 0,14 0,14 0,14 0,14 0,14 0,14 0,14 0,14 0,14 0,14 0,14 Odpady wielkogabarytowe – Pralki automatyczne, pralko – suszarki – Szkło 0,06 0,06 0,06 0,06 0,06 0,06 0,06 0,06 0,06 0,06 0,06 0,06 0,25 0,26 0,26 0,27 0,27 0,27 0,27 0,27 0,27 0,27 0,27 0,27 0,07 0,07 0,07 0,07 0,07 0,07 0,07 0,07 0,07 0,07 0,07 0,07 Odpady wielkogabarytowe – Pralki automatyczne, pralko – suszarki – Mat. elektrotechniczne Odpady wielkogabarytowe – Pralki automatyczne, pralko – suszarki – Inne materiały 69 Plan Gospodarki Odpadami Gminy Medyka PRZEDSIĘBIORSTWO USŁUGOWE ”POŁUDNIE II” SP. Z O. O. BIURO INŻYNIERII ŚRODOWISKA I ROZWOJU TECHNOLOGII 2004 2005 2006 2007 Lata 2009 2010 Mg/rok 2008 Rodzaj odpadów 2011 2012 2013 2014 2015 Odpady wielkogabarytowe – Chłodziarki, zamrażarki 3,00 3,19 3,19 3,20 3,20 3,21 3,21 3,21 3,22 3,22 3,22 3,23 Odpady wielkogabarytowe – Chłodziarki, zamrażarki – Stal, żelazo 1,50 1,59 1,60 1,60 1,60 1,60 1,60 1,61 1,61 1,61 1,61 1,61 Odpady wielkogabarytowe – Chłodziarki, zamrażarki – Stopy miedzi 0,08 0,08 0,08 0,08 0,08 0,08 0,08 0,08 0,08 0,08 0,08 0,08 0,15 0,16 0,16 0,16 0,16 0,16 0,16 0,16 0,16 0,16 0,16 0,16 1,05 1,12 1,12 1,12 1,12 1,12 1,12 1,12 1,13 1,13 1,13 1,13 Odpady wielkogabarytowe – Chłodziarki, zamrażarki – Szkło 0,27 0,29 0,29 0,29 0,29 0,29 0,29 0,29 0,29 0,29 0,29 0,29 Odpady wielkogabarytowe – Chłodziarki, zamrażarki – Inne materiały 0,11 0,11 0,11 0,11 0,11 0,11 0,11 0,11 0,11 0,11 0,11 0,11 Odpady wielkogabarytowe – Chłodziarki, zamrażarki – Durale Odpady wielkogabarytowe – Chłodziarki, zamrażarki – Tworzywa sztuczne 70 Plan Gospodarki Odpadami Gminy Medyka PRZEDSIĘBIORSTWO USŁUGOWE ”POŁUDNIE II” SP. Z O. O. BIURO INŻYNIERII ŚRODOWISKA I ROZWOJU TECHNOLOGII Lata 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 Mg/rok Rodzaj odpadów Odpady wielkogabarytowe – Odkurzacze Odpady wielkogabarytowe – Odkurzacze – Stal, żelazo Odpady wielkogabarytowe – Odkurzacze – Stopy miedzi Odpady wielkogabarytowe – Odkurzacze – Durale Odpady wielkogabarytowe – Odkurzacze – Tworzywa sztuczne Odpady wielkogabarytowe – Odkurzacze – Inne materiały 2011 2012 2013 2014 2015 0,21 0,23 0,23 0,23 0,23 0,23 0,23 0,23 0,23 0,23 0,23 0,23 0,14 0,15 0,15 0,15 0,15 0,15 0,15 0,15 0,15 0,15 0,15 0,15 0,02 0,02 0,02 0,02 0,02 0,02 0,02 0,02 0,02 0,02 0,02 0,02 0,02 0,02 0,02 0,02 0,02 0,02 0,02 0,02 0,02 0,02 0,02 0,02 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 71 Plan Gospodarki Odpadami Gminy Medyka PRZEDSIĘBIORSTWO USŁUGOWE ”POŁUDNIE II” SP. Z O. O. BIURO INŻYNIERII ŚRODOWISKA I ROZWOJU TECHNOLOGII 2004 2005 2006 2007 Lata 2009 2010 Mg/rok 2008 Rodzaj odpadów 2011 2012 2013 2014 2015 Odpady wielkogabarytowe – Maszyny do szycia 0,07 0,08 0,08 0,08 0,08 0,08 0,08 0,08 0,08 0,08 0,08 0,08 Odpady wielkogabarytowe – Maszyny do szycia – Stal, żelazo 0,03 0,03 0,03 0,03 0,03 0,03 0,03 0,03 0,03 0,03 0,03 0,03 Odpady wielkogabarytowe – Maszyny do szycia – Inne metale kolorowe 0,03 0,03 0,03 0,03 0,03 0,03 0,03 0,03 0,03 0,03 0,03 0,03 Odpady wielkogabarytowe – Maszyny do szycia – Tworzywa sztuczne 0,01 0,01 0,01 0,01 0,01 0,01 0,01 0,01 0,01 0,01 0,01 0,01 Odpady wielkogabarytowe – Maszyny do szycia – inne materiały 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 72 Plan Gospodarki Odpadami Gminy Medyka PRZEDSIĘBIORSTWO USŁUGOWE ”POŁUDNIE II” SP. Z O. O. BIURO INŻYNIERII ŚRODOWISKA I ROZWOJU TECHNOLOGII 2004 2005 2006 2007 Lata 2009 2010 Mg/rok 2008 Rodzaj odpadów Odpady wielkogabarytowe – Pralki, wirówki Odpady wielkogabarytowe – Pralki, wirówki – Stal, żelazo 2011 2012 2013 2014 2015 0,57 0,61 0,61 0,61 0,61 0,61 0,61 0,61 0,61 0,61 0,61 0,61 0,41 0,43 0,43 0,43 0,43 0,43 0,43 0,43 0,43 0,44 0,44 0,44 Odpady wielkogabarytowe – Pralki, wirówki – Stopy miedzi 0,01 0,01 0,01 0,01 0,01 0,01 0,01 0,01 0,01 0,01 0,01 0,01 Odpady wielkogabarytowe – Pralki, wirówki – Inne metale kolorowe 0,01 0,01 0,01 0,01 0,01 0,01 0,01 0,01 0,01 0,01 0,01 0,01 Odpady wielkogabarytowe – Pralki, wirówki – Tworzywa sztuczne 0,08 0,08 0,08 0,08 0,08 0,08 0,08 0,08 0,08 0,08 0,08 0,08 Odpady wielkogabarytowe – Pralki, wirówki – Inne materiały 0,07 0,08 0,08 0,08 0,08 0,08 0,08 0,08 0,08 0,08 0,08 0,08 73 Plan Gospodarki Odpadami Gminy Medyka PRZEDSIĘBIORSTWO USŁUGOWE ”POŁUDNIE II” SP. Z O. O. BIURO INŻYNIERII ŚRODOWISKA I ROZWOJU TECHNOLOGII Rodzaj odpadów Odpady budowlane Odpady budowlane – Cegła Odpady budowlane – Beton Odpady budowlane – Tworzywa sztuczne Odpady budowlane – Bitumiczna powierzchnia dróg Odpady budowlane – Drewno Odpady budowlane – Metale Odpady budowlane – Piasek Odpady budowlane – Inne 2004 2005 2006 2007 2008 383,95 417,21 442,59 469,49 498,09 Lata 2009 2010 Mg/rok 528,11 559,81 153,58 166,88 177,04 187,80 199,23 211,25 76,79 83,44 88,52 93,90 99,62 3,84 4,17 4,43 4,69 34,56 37,55 39,83 26,88 29,20 19,20 57,59 11,52 2011 2012 2013 2014 2015 597,20 637,08 679,70 725,19 773,89 223,92 238,88 254,83 271,88 290,08 309,55 105,62 111,96 119,44 127,42 135,94 145,04 154,78 4,98 5,28 5,60 5,97 6,37 6,80 7,25 7,74 42,25 44,83 47,53 50,38 53,75 57,34 61,17 65,27 69,65 30,98 32,86 34,87 36,97 39,19 41,80 44,60 47,58 50,76 54,17 20,86 22,13 23,47 24,90 26,41 27,99 29,86 31,85 33,98 36,26 38,69 62,58 12,52 66,39 13,28 70,42 14,08 74,71 14,94 79,22 15,84 83,97 16,79 89,58 17,92 95,56 19,11 101,95 20,39 108,78 21,76 116,08 23,22 74 Plan Gospodarki Odpadami Gminy Medyka PRZEDSIĘBIORSTWO USŁUGOWE ”POŁUDNIE II” SP. Z O. O. BIURO INŻYNIERII ŚRODOWISKA I ROZWOJU TECHNOLOGII 2004 Rodzaj odpadów Odpady niebezpieczne Odpady niebezpieczne – Aerozole 2005 2006 2007 2008 23,04 25,03 25,07 25,11 25,15 Lata 2009 2010 Mg/rok 25,17 25,19 2011 2012 2013 2014 2015 25,22 25,24 25,27 25,29 25,33 0,92 1,00 1,00 1,00 1,01 1,01 1,01 1,01 1,01 1,01 1,01 1,01 Odpady niebezpieczne – Akumulatory 6,01 6,53 6,54 6,55 6,56 6,57 6,58 6,58 6,59 6,59 6,60 6,61 Odpady niebezpieczne – Baterie 1,29 1,40 1,40 1,41 1,41 1,41 1,41 1,41 1,41 1,41 1,42 1,42 Odpady niebezpieczne – Farby i Lakiery 5,85 6,36 6,37 6,38 6,39 6,39 6,40 6,41 6,41 6,42 6,42 6,43 Odpady niebezpieczne – Farmaceutyki 1,45 1,58 1,58 1,58 1,58 1,59 1,59 1,59 1,59 1,59 1,59 1,60 Odpady niebezpieczne – Rozpuszczalniki 4,22 4,58 4,59 4,59 4,60 4,61 4,61 4,61 4,62 4,62 4,63 4,63 Odpady niebezpieczne – Świetlówki 0,18 0,20 0,20 0,20 0,20 0,20 0,20 0,20 0,20 0,20 0,20 0,20 Odpady niebezpieczne – Zużyte oleje 0,37 0,40 0,40 0,40 0,40 0,40 0,40 0,40 0,40 0,40 0,40 0,41 2,74 2,98 2,98 2,99 2,99 3,00 3,00 3,00 3,00 3,01 3,01 3,01 Odpady niebezpieczne – Inne (w tym inne substancje chemiczne np. kwasy i zasady, pestycydy, chemiczne produkty laboratoryjne) 75 Plan Gospodarki Odpadami Gminy Medyka PRZEDSIĘBIORSTWO USŁUGOWE ”POŁUDNIE II” SP. Z O. O. BIURO INŻYNIERII ŚRODOWISKA I ROZWOJU TECHNOLOGII 6.3. Prognoza ilości wytworzonych odpadów z sektora gospodarczego 6.3.1. Odpady przemysłowe Zmiany w ilości i rodzaju wytwarzanych w sektorze gospodarczym odpadów - w perspektywie czasowej do 2015 r. - zależeć będą przede wszystkim od rozwoju poszczególnych gałęzi przemysłu, rzemiosła i usług. Z doświadczeń światowych wynika, że na każde 1% wzrostu PKB przypada 2% wzrostu ilości wytwarzanych odpadów (Krajowy Plan Gospodarki Odpadami). Przyjmując wariant „optymistyczny” rozwoju sytuacji w Polsce, jako stałą tendencje przewiduje się wyjście z recesji i dalszy rozwój gospodarczy kraju w następstwie restrukturyzacji przemysłu i handlu w okresie najbliższych 15 lat. Budowie nowoczesnej gospodarki towarzyszyć będzie rozwój małych i średnich przedsiębiorstw. Tabela 41. Rodzaje i wskaźnikowe ilości odpadów powstające w małych i średnich zakładach Rodzaj działalności AGD naprawa elektromechanika produkcja sprzętu elektronicznego produkcja maszyn i urządzeń oraz remonty produkcja materiałów budowlanych ślusarstwo blachartswo, lakiernictwo samochodowe mechanika samochodowa drukarnie zakłady poligraficzne galwanizernia produkcja artykułów chemicznych pralnia chemiczna myjnia samochodowa zakład fotograficzny zakład wyprawy skór stacje paliw Rodzaj wytwarzanych odpadów zużyte rozpuszczalniki zaolejone czyściwo odpady poneutralizacyjne odpady lakiernicze szlamy i opiłki stalowe zaolejone Wskaźnikowe ilości odpadów Mg/rok/zakład 0,001 0,01 0,002 0,005 emulsja olejowa 0,01 0,001 emulsja olejowa zaolejone czyściwo szlamy i opiłki stalowe zaolejone odpady lakiernicze 0,001 0,01 0,01 0,1 zużyte oleje emulsja olejowa baterie i akumulatory odpady farb drukarskich zużyte czyściwo szlamy z obróbki odpadów zużyte kwaśne kąpiele trawiące zanieczyszczone pigmenty zanieczyszczone rozpuszczalniki zanieczyszczone rozpuszczalniki szlam z czyszczenia urządzeń szlam z mycia podwozi zużyte błony fotograficzne zużyte odczynniki fotograficzne strużyna z garbowania chromowego lub roślinnego odpady w postaci szlamów zużyte oleje odpady z czyszczenia zbiorników 0,2 0,2 0,2 0,01 0,01 0,01 0,05 0,2 0,01 0,3 76 0,5 0,25 0,01 5,0 0,05 Plan Gospodarki Odpadami Gminy Medyka PRZEDSIĘBIORSTWO USŁUGOWE ”POŁUDNIE II” SP. Z O. O. BIURO INŻYNIERII ŚRODOWISKA I ROZWOJU TECHNOLOGII apteki produkcja mebli, usługi stolarskie produkcja farb i lakierów ogrodnictwo, gospodarstwo rolne po ropie naftowej i jej produktach przeterminowane i wycofane ze sprzedaży leki oraz chemikalia środki do konserwacji i impregnacji mebli odpady farb i lakierów odpadowe kity, kleje i szczeliwa odpady farb i lakierów opakowania po środkach ochrony roślin oleje przepracowane 1,0 0,004 0,025 0,001 0,001 0,3 w zależności od zużycia nawozów Do 2015 r. sytuacja demograficzna nie będzie ulegać większym zmianom. Dominować będzie jednak tendencja zwyżkowa w liczbie mieszkańców. Z poprawą warunków życia wzrastać będzie średnia wieku mieszkańców, co spowoduje większe zapotrzebowanie na usługi medyczne. Skutkiem tego będzie wzrost ilości odpadów z jednostek służby zdrowia. Obecna polityka państwa w zakresie ochrony środowiska promuje wdrażanie nowych technologii mało – i bezodpadowych, metod Czystej Produkcji oraz budowę własnych instalacji służących odzyskowi i unieszkodliwianiu odpadów przez ich wytwórców. W perspektywie kilkunastu lat spowoduje to spadek ilości wytwarzanych odpadów w istniejących zakładach oraz zwiększenie stopnia odzysku odpadów u ich wytwórców. Tendencji tej towarzyszyć będzie trend odwrotny polegający na ujawnianiu przez kontrolerów odpadów wytwarzanych przez przedsiębiorstwa, które jak dotąd nie wystąpiły o odpowiednie zezwolenia. Dotyczyć to będzie głównie niewielkich zakładów oraz jednostek weterynaryjnych. Ocenia się, że udział tzw. „szarej strefy odpadowej”, składającej się głównie z małych zakładów produkcyjnych, rzemieślniczych i usługowych wynosi 5-8% całości obecnego strumienia odpadów w Polsce (Krajowy Plan Gospodarki Odpadami). Prognoza z racji tego, że obejmuje także zapotrzebowanie na nakłady finansowe i przestrzenne, nie powinna pomijać faktu, iż na terenie powiatu występuje nieoszacowana, ale na pewno znaczna, ilość odpadów nagromadzonych w różnych miejscach i obiektach, w których aktywność gospodarcza ma jedynie wymiar historyczny. Tego rodzaju składowiska nie są w pełni znane władzom lokalnym, a zatem w pierwszym czteroleciu obowiązywania niniejszego Planu należy przewidzieć szczegółową inwentaryzację tych obszarów. Po rozpoznaniu skali zjawiska konieczne będzie oszacowanie ryzyka istnienia tych obiektów, a w ślad za tym, określenie sposobów przywrócenia zajętym terenom walorów użytkowych. Zważywszy, że najczęściej będą to nagromadzenia, dla których ustalenie sprawcy będzie bardzo trudne, obowiązek unieszkodliwienia lub rekultywacji składowiska będzie powinnością samorządu gminnego. Olbrzymie prawdopodobieństwo takiego scenariusza uzasadnia uwzględnienie sygnalizowanego problemu w niniejszym planie i przewidzenie jego urealnienia w początkowym okresie obowiązywania. Prognoza ilości wytwarzanych odpadów w okresie do 2015 r., w sytuacji bardzo szacunkowych prognoz rozwoju poszczególnych gałęzi gospodarki, nie poddaje się prostym przewidywaniom. Odpady z ciepłowni – kotłowni: w związku z brakiem planów budowy nowych dużych ciepłowni opalanych węglem, pomimo tendencji do powrotu do ogrzewania węglowego w budownictwie jednorodzinnym, przewiduje się, że ilość odpadów paleniskowych - popiołu i żużla – nie ulegnie zasadniczym zmianom. Odpady z przemysłu wydobywczego: na ilość i jakość powstających odpadów mineralnych, a także na możliwości zwiększenia ich odzysku decydujący wpływ będzie mieć tempo rozwoju całego sektora górniczego w kraju w ciągu najbliższych lat. Szczególnie 77 Plan Gospodarki Odpadami Gminy Medyka PRZEDSIĘBIORSTWO USŁUGOWE ”POŁUDNIE II” SP. Z O. O. BIURO INŻYNIERII ŚRODOWISKA I ROZWOJU TECHNOLOGII korzystna koniunktura utrzymuje się od kilku lat w górnictwie kamieni drogowych i budowlanych oraz kruszywa naturalnego. Górnictwo surowców skalnych stało się najważniejszą dziedziną przemysłu wydobywczego w Polsce. Rozwój tej branży przemysłu będzie postępował w ciągu najbliższych lat w związku z budową autostrad i dróg ekspresowych, a także wobec wzrastającego eksportu kruszyw łamanych i kruszyw naturalnych grubych. Na niezmienionym poziomie powinno utrzymać się wydobycie pozostałych surowców skalnych: piasków przemysłowych i surowców ilastych. W górnictwie surowców skalnych można spodziewać się znacznego spowolnienia przyrostu odpadów górniczych i przeróbczych. Prognozy te wiążą się z korzystnymi zmianami w dziedzinie urabiania kopalin skalnych, a także z wprowadzeniem, przynajmniej w większych zakładach górniczych, nowoczesnych technologii przeróbki. Odpady z produkcji, przygotowania, obrotu i stosowania powłok ochronnych (farb, lakierów, emalii ceramicznych, kitu, szczeliw i farb drukarskich): ilość odpadów powstających w tej grupie nie powinna wzrastać. Spodziewać się można większego stopnia wykorzystania odpadowego toneru. Odpady z kształtowania oraz fizycznej i mechanicznej obróbki powierzchni metali i tworzyw sztucznych: nie przewiduje się istotnych zmian zarówno ilości i jakości odpadów metalicznych z kształtowania oraz fizycznej i mechanicznej obróbki powierzchni metali i tworzyw sztucznych. Odpady z budowy, remontów i demontażu obiektów budowlanych i infrastruktury drogowej: prognoza uzależniona jest od stanu gospodarki. Ożywienie skutkować będzie zwiększeniem ilości powstających odpadów. Zużyte opony: ilość odpadów ze zużytych opon zwiększa się o ok. 10% co 3 lata. Jakość odpadów nie ulega większym zmianom. Odpady z przemysłu rolno-spożywczego: prognozowane ilości odpadów w przemyśle rolno-spożywczym jest niezwykle trudne z uwagi na zmiany restrukturyzacyjne, jakie są planowane w rolnictwie w najbliższym okresie. Szacuje się, że przy sprzyjającej koniunkturze gospodarczej ilość odpadów w poszczególnych sektorach tego przemysłu może wzrosnąć do 2006 r. o średnio 10%. Odpady sorbentów, materiałów filtracyjnych, tkanin i ubrań ochronnych: ilość odpadów jest ściśle związana z liczbą zakładów produkcyjnych oraz zakładów, w których dokonuje się konserwacji, napraw maszyn lub używa odzieży ochronnej. W związku z prognozowanym wzrostem gospodarczym, liczba takich zakładów będzie rosła, proporcjonalnie zwiększy się także ilość odpadów sorbentów, materiałów filtracyjnych, tkanin i ubrań ochronnych. Odpady z instalacji i urządzeń służących zagospodarowaniu odpadów, z oczyszczalni ścieków oraz uzdatniania wody pitnej i wody do celów przemysłowych: stały wzrost ilości odpadów, coraz dobitniej uświadamia potrzebę ochrony wód poprzez skanalizowanie i oczyszczanie ścieków, a także rosnąca presja na wzrost poziomu odzysku i unieszkodliwiania odpadów, spowodują przyrost ilości takich instalacji, a tym samym wzrostu ilości odpadów z ich działalności. Odpady z urządzeń elektrycznych i elektronicznych: dynamika wzrostu odpadów elektrycznych i elektronicznych jest znacznie wyższa niż innych rodzajów odpadów. Na podstawie badań w krajach Unii Europejskiej zakłada się, że ilość tych odpadów wzrasta o 3÷5% w skali roku. Charakterystyka jakościowa (skład materiałowy) tych odpadów będzie ulegała zmianie min. na skutek ograniczania stosowania substancji niebezpiecznych. 78 Plan Gospodarki Odpadami Gminy Medyka PRZEDSIĘBIORSTWO USŁUGOWE ”POŁUDNIE II” SP. Z O. O. BIURO INŻYNIERII ŚRODOWISKA I ROZWOJU TECHNOLOGII W przypadku pozostałych grup odpadów nie przewiduje się znacznych zmian w ilości ich wytwarzania. 6.3.2. Odpady medyczne i weterynaryjne Tabela 42. Prognozowane ilości wytwarzanych odpadów w placówkach medycznych i weterynaryjnych gminy Medyka w latach 2004-2015. Rok Strumień odpadów Odpady powstające w placówkach służby zdrowia: Odpady z grupy A Odpady z grupy B, C, D: W tym z grupy B W tym z grupy C, D Odpady medyczne powstające w prywatnych gabinetach lekarskich (ok. 1 %) 2004 2005 2007 2009 2011 2013 2015 Mg/rok 14,51 12,97 1,54 1,17 0,32 14,53 12,99 1,54 1,17 0,32 14,57 13,02 1,55 1,18 0,32 14,61 13,06 1,55 1,18 0,32 14,63 13,08 1,55 1,18 0,32 14,65 13,10 1,56 1,18 0,32 14,68 13,12 1,56 1,18 0,32 0,175 Odpady weterynaryjne (ok. 0,5% strumienia odpadów powstających w placówkach służby zdrowia) 0,087 Razem: 30,76 0,17 0,18 0,18 0,18 0,18 0,18 0,09 30,82 0,09 30,89 0,09 30,98 0,09 31,03 0,09 31,07 0,09 31,13 79 Plan Gospodarki Odpadami Gminy Medyka PRZEDSIĘBIORSTWO USŁUGOWE ”POŁUDNIE II” SP. Z O. O. BIURO INŻYNIERII ŚRODOWISKA I ROZWOJU TECHNOLOGII VII. CELE I KIERUNKI DZIAŁAŃ 7.1. Cele i kierunki działań w sektorze komunalnym Celem strategicznym gospodarki odpadami dla gminy Medyka jest: Zminimalizowanie ilości wytwarzanych odpadów w sektorze komunalnym oraz wdrożenie nowoczesnych systemów ich odzysku i unieszkodliwiania Określony powyżej cel strategiczny (w zakresie gospodarki odpadami) będzie możliwy do osiągnięcia poprzez realizowanie przyjętych kierunków działań przy założeniu standardów odzysku odpadów. Kierunkami tymi są: 1. Unikanie powstawania odpadów; 2. Odzysk odpadów ze wskazaniem na recykling materiałowy i organiczny; 3. Unieszkodliwianie odpadów niebezpiecznych w instalacjach specjalistycznych 4. Unieszkodliwianie odpadów, których nie udało się poddać odzyskowi i recyklingowi. Cele krótkookresowe 2004–2006 w zakresie organizacji systemu: prowadzenie gospodarki odpadami komunalnymi w sposób systemowy w układzie ponadlokalnym, uporządkowanie pod względem organizacyjnym systemów zbierania i transportu odpadów ze szczególnym uwzględnieniem problemu niekontrolowanego wprowadzania odpadów komunalnych do środowiska, likwidacja „dzikich wysypisk”, podniesienie świadomości społecznej obywateli, rozwój selektywnej zbiórki odpadów ze szczególnym uwzględnieniem rozwoju selektywnej zbiórki odpadów komunalnych ulegających biodegradacji, rozwój selektywnej zbiórki odpadów wielkogabarytowych, rozwój selektywnej zbiórki odpadów budowlanych, rozwój selektywnej zbiórki odpadów niebezpiecznych wytwarzanych w grupie odpadów komunalnych, budowa obiektów gospodarki odpadami umożliwiających odzysk i unieszkodliwianie odpadów. cele ilościowe: 1. objęcie zorganizowaną zbiórką odpadów wszystkich mieszkańców gminy 2. deponowanie na składowiskach odpadów innych niż niebezpieczne i obojętne nie więcej niż 78% wytworzonych odpadów komunalnych. 3. skierowanie w 2006 r. na składowiska odpadów innych niż niebezpieczne i obojętne do 83% (wagowo) całkowitej ilości odpadów komunalnych ulegających biodegradacji (w stosunku do roku 1995). 4. osiągnięcie w 2007 r. zakładanych limitów odzysku (50%) i recyklingu (25%) poszczególnych odpadów Cele średniookresowe 2007–2014 w zakresie organizacji systemu: 1. dalsza organizacja i doskonalenie systemu gospodarki odpadami komunalnymi, 2. dalszy rozwój selektywnej zbiórki odpadów komunalnych, 3. kontynuacja i intensyfikacja akcji szkoleń i podnoszenia świadomości społecznej, 80 Plan Gospodarki Odpadami Gminy Medyka PRZEDSIĘBIORSTWO USŁUGOWE ”POŁUDNIE II” SP. Z O. O. BIURO INŻYNIERII ŚRODOWISKA I ROZWOJU TECHNOLOGII cele ilościowe: 1 Deponowanie na składowiskach odpadów innych niż niebezpieczne i obojętne nie więcej niż 53% wszystkich odpadów komunalnych. 2 Skierowanie w 2010 r. na składowiska odpadów innych niż niebezpieczne i obojętne nie więcej niż 75% (wagowo) całkowitej ilości odpadów komunalnych ulegających biodegradacji (w stosunku do roku 1995). 3 Osiągnięcie w 2010 r. zakładanych limitów odzysku i recyklingu poszczególnych odpadów: Tabela 43. gminie Medyka Poziomy recyklingu dla poszczególnych grup odpadów w strumieniu odpadów komunalnych w Lata Rodzaj odpadu 2006 2010 2015 Limit % Ilość Mg Limit % Ilość Mg Limit % Ilość Mg Odpady biodegradowalne Odpady wielkogabarytowe Odpady budowlane Odpady niebezpieczne Opakowania z papieru i tektury Opakowania ze szkła Opakowania z tworzyw sztucznych 18 26 20 22 45 35 22 29,57 1,98 88,52 5,52 53,50 51,36 11,40 25 50 40 50 50 45 30 41,63 3,82 223,92 12,60 62,16 71,83 15,62 52 54 44 54 55 50 35 87,48 4,15 340,51 13,68 68,73 84,32 16,56 Opakowania metalowe Opakowania wielomateriałowe 35 20 4,40 2,64 45 30 5,69 4,14 50 35 6,35 4,86 Wyznaczone cele strategiczne oraz kierunki działań wymagają podjęcia konkretnych przedsięwzięć realizacyjnych prowadzących do ich osiągnięcia. Ich zestawienie przedstawia tabela 44. Tabela 44. Zestawienie przedsięwzięć realizacyjnych prowadzących do osiągnięcia wyznaczonych kierunków działań w zakresie gospodarki odpadami Kierunki działania Unikanie powstawania odpadów komunalnych Odzysk odpadów Przedsięwzięcia realizacyjne 1.uświadomienie społeczeństwu zasad funkcjonowania systemu gospodarki odpadami; 2.wskazanie zasad ograniczania opakowań. 1. stworzenie systemu selektywnego gromadzenia odpadów. Zakłada się wyposażenie gospodarstw domowych w niezbędną ilość pojemników i worków foliowych do gromadzenia odpadów zmieszanych oraz wysegregowanych odpadów opakowaniowych i surowcowych; 2. stworzenie systemu gromadzenia odpadów podlegających biodegradacji (odpady organiczne z gospodarstw domowych, odpady zielone, odpady drewna, papier i tektura złej jakości); 3. stworzenie systemu transportu selektywnie gromadzonych odpadów; 81 Plan Gospodarki Odpadami Gminy Medyka PRZEDSIĘBIORSTWO USŁUGOWE ”POŁUDNIE II” SP. Z O. O. BIURO INŻYNIERII ŚRODOWISKA I ROZWOJU TECHNOLOGII Unieszkodliwianie odpadów niebezpiecznych instalacjach specjalistycznych w Unieszkodliwianie odpadów, których nie udało się poddać odzyskowi i recyklingowi 4. budowa instalacji do segregacji odpadów opakowaniowych i surowcowych; 5. budowa kompostowni selektywnie gromadzonych odpadów biodegradowalnych i osadów ściekowych; 6. stworzenie systemu zbiórki odpadów wielkogabarytowych i budowa zaplecza technicznego dla ich demontażu; 7. budowa zaplecza technicznego dla przygotowania odpadów palnych do unieszkodliwienia termicznego. 1. stworzenie systemu selektywnej zbiórki odpadów niebezpiecznych poprzez organizację zbiórki okresowej oraz budowę gminnych punktów gromadzenia odpadów niebezpiecznych; 2. stworzenie systemu transportu odpadów niebezpiecznych poprzez powołanie podmiotu lub zlecenie firmie specjalistycznej; 3. unieszkodliwianie odpadów w instalacjach 1. stworzenie zaplecza dla przetwarzania biologicznego odpadów kierowanych na składowisko. Dla realizacji określonych powyżej celów strategicznych, kierunków działań oraz przedsięwzięć realizacyjnych konieczne jest stworzenie sprawnego systemu gospodarki odpadami. 7.2. Cele i kierunki działań w sektorze gospodarczym Celem strategicznym gospodarki odpadami w sektorze gospodarczym dla gminy Medyka jest: Minimalizacja wytwarzania odpadów z sektora gospodarczego oraz wprowadzenie nowoczesnego systemu ich unieszkodliwiania i gospodarczego wykorzystania Cele szczegółowe na lata 2004 – 2014: 1. Zwiększenie stopnia wykorzystania odpadów 2. Bezpieczne dla środowiska unieszkodliwienie odpadów 3. Eliminacja zagrożenia ze strony odpadów pochodzenia zwierzęcego 4. Pełna ewidencja i kontrola strumienia wytwarzanych odpadów przemysłowych. Dla osiągnięcia założonych celów, konieczne jest podjęcie następujących kierunków działań: 1. Systematyczne wprowadzanie bezodpadowych i małoodpadowych technologii produkcji. 2. Wprowadzenie metod i technologii „czystej produkcji” powodującej zmniejszenie ilości i uciążliwości wytwarzanych odpadów 82 Plan Gospodarki Odpadami Gminy Medyka PRZEDSIĘBIORSTWO USŁUGOWE ”POŁUDNIE II” SP. Z O. O. BIURO INŻYNIERII ŚRODOWISKA I ROZWOJU TECHNOLOGII 3. Stymulowanie podmiotów gospodarczych wytwarzających odpady przemysłowe do zintensyfikowania działań zmierzających do maksymalizacji gospodarczego wykorzystania odpadów 4. Dostosowanie gospodarki odpadami do wymagań polskiego prawa zawartych w znowelizowanych krajowych aktach prawnych oraz wytycznych zawartych w II Polityce Ekologicznej Państwa 5. Wyeliminowanie nieprawidłowego unieszkodliwiania w tym także nielegalnego lub nieprawidłowego składowania 6. Budowa i modernizacja składowisk odpadów przemysłowych oraz rekultywacja składowisk wyłączonych z eksploatacji 7. Budowa składowisk odpadów azbestowych lub przystosowanie do tego celu kwater na składowiskach odpadów komunalnych 7.3. Odpady z jednostek służby zdrowia i z jednostek weterynaryjnych Cele szczegółowe na lata 2004 – 2014: 1. Minimalizacja ilości powstawania odpadów. 2. Eliminacja nieprawidłowych praktyk w gospodarce odpadami. 3. Eliminacja zagrożenia ze strony odpadów pochodzenia zwierzęcego poprzez: objęcie wszystkich podmiotów z terenu powiatu wytwarzających odpady medyczne i weterynaryjne zorganizowanym systemem zbiórki odpadów, weryfikację firm posiadających i ubiegających się o pozwolenie na transport i zbiórkę odpadów medycznych i weterynaryjnych z terenu powiatu, minimalizację ilości powstających niebezpiecznych odpadów medycznych i weterynaryjnych wymagających termicznego unieszkodliwiania poprzez segregację odpadów u źródeł ich powstawania, opracowanie programu edukacyjnego dotyczącego prawidłowego postępowania z odpadami medycznymi i weterynaryjnymi dla pracowników służby zdrowia i klinik weterynaryjnych. organizacje nadzoru weterynaryjnego nad procesem powstawania i niszczenia odpadów pochodzenia zwierzęcego szczególnego ryzyka (SRM) oraz padłych zwierząt (HRM). Dla usprawnienia systemu zbierania odpadów pochodzenia zwierzęcego, proponuje się wybudowanie na terenie powiatu magazynu – chłodni do tymczasowego magazynowania padłych zwierząt. Wielkość takiego magazynu powinna przewidywać możliwość przechowania ok. 5 Mg masy padłych zwierząt. Problem można również rozwiązać poprzez wybudowanie odpowiedniej liczby grzebowisk, np. jedno na powiat. Proponuje się, by realizację systemu zbiórki tych odpadów powierzyć gminom. 7.4. Odpady z pojazdów samochodowych Cel ekologiczny do 2014 roku Ograniczanie powstawania odpadów z pojazdów samochodowych oraz zwiększanie ich odzysku i recyklingu (SWE). 83 Plan Gospodarki Odpadami Gminy Medyka PRZEDSIĘBIORSTWO USŁUGOWE ”POŁUDNIE II” SP. Z O. O. BIURO INŻYNIERII ŚRODOWISKA I ROZWOJU TECHNOLOGII Poprzez: - maksymalne wykorzystanie istniejącej sieci auto-złomów, przedsiębiorstw zajmujących się kasacją pojazdów, instalacji unieszkodliwiających odpady motoryzacyjne - wprowadzenie rozwiązań organizacyjnych i ekonomicznych zapewniających maksymalną efektywność recyklingu samochodów (wytypowanie punktów odbioru samochodów POS) - eliminację zagrożeń ekologicznych spowodowanych niewłaściwym postępowaniem z pojazdami wycofanymi z eksploatacji - prowadzenie monitorowania procesu recyklingu. Zgodnie z wymogami opracowywanej ustawy o recyklingu pojazdów wycofanych z eksploatacji zakłada się, że: po dniu 1 stycznia 2006 r. stacja demontażu powinna osiągnąć poziom ponownego użycia i odzysku przyjętych pojazdów w wysokości nie mniejszej niż 85% średniej masy pojazdu rocznie oraz poziom ponownego użycia i recyklingu nie mniejszy niż 80% średniej masy pojazdu rocznie, dla pojazdów wyprodukowanych przed 1 stycznia 1980 r. osiągnięty poziom ponownego użycia i odzysku może wynosić nie mniej niż 75%, a poziom ponownego użycia i recyklingu nie mniej niż 70% średniej masy pojazdu rocznie, po dniu 1 stycznia 2015 r. poziom ponownego użycia i odzysku przyjętych pojazdów powinien wynosić nie mniej niż 95% średniej masy pojazdu rocznie oraz poziom ponownego użycia i recyklingu nie mniej niż 85% średniej masy pojazdu rocznie. Zgodnie z wymaganiami dyrektywy o postępowaniu z wyeksploatowanymi samochodami oraz z projektem ustawy o recyklingu pojazdów wycofanych z eksploatacji, stacje demontażu będą zobowiązane po dniu 1 stycznia 2007 r. do bezpłatnego przyjmowania samochodów od ostatniego właściciela. Producenci i importerzy samochodów, w przypadku niewypełnienia obowiązku odzysku i recyklingu będą zobowiązani uiścić opłatę produktową. Środki z opłaty produktowej przeznaczone będą na dofinansowanie zadań w zakresie demontażu pojazdów, których demontażu nie wykonano na podstawie umowy z przedsiębiorcami lub organizacjami odzysku. 7.5. Odpady azbestowe Cel ekologiczny do 2014 roku Zintensyfikowanie unieszkodliwiania odpadów zawierających azbest. poprzez: zinwentaryzowanie odpadów zawierających azbest w sektorze komunalnym i gospodarczym i przygotowanie gminnych i powiatowych planów gospodarki odpadami uwzględniających problematykę azbestu, uwzględnienie w planach zagospodarowania przestrzennego lokalizacji nowych składowisk odpadów azbestowych organizację kampanii informacyjnej o szkodliwości wyrobów zawierających azbest i bezpiecznym jego demontażu, w tym szkolenie firm budowlanych zajmujących się demontażem płyt azbestowo-cementowych (w latach 2004-2014), opracowanie monitoringu usuwania i prawidłowego postępowania z wyrobami zawierającymi azbest 84 Plan Gospodarki Odpadami Gminy Medyka PRZEDSIĘBIORSTWO USŁUGOWE ”POŁUDNIE II” SP. Z O. O. BIURO INŻYNIERII ŚRODOWISKA I ROZWOJU TECHNOLOGII usuwanie wyrobów zawierających azbest w celu zrealizowania obowiązku usunięcia tych wyrobów do 2032 r. zgodnie z programem usuwania azbestu. Wobec zakazu stosowania wyrobów zawierających azbest, jedynym źródłem odpadów jest wytwarzanie ich podczas robót w miejscach, gdzie dawniej były zastosowane. Znaczna masa odpadów zawierających azbest stanowi część nieruchomości (np. dachy). Wg polskiego prawa sposób zagospodarowania tych odpadów należy do właściciela nieruchomości. W celu ograniczenia nielegalnego pozbywania się tych odpadów przez ich właścicieli proponuje się aby gminy powiatu przemyskiego współfinansowały koszty transportu i unieszkodliwiania tych odpadów, korzystając z funduszy ochrony środowiska i programów regionalnych. 85 Plan Gospodarki Odpadami Gminy Medyka PRZEDSIĘBIORSTWO USŁUGOWE ”POŁUDNIE II” SP. Z O. O. BIURO INŻYNIERII ŚRODOWISKA I ROZWOJU TECHNOLOGII 7.6. PCB Cel ekologiczny do 2014 roku poprzez: Całkowite wyeliminowanie odpadów zawierających PCB ze środowiska do 2010 r. (poprzez kontrolowane unieszkodliwianie PCB oraz dekontaminację lub unieszkodliwienie urządzeń zawierających PCB), inwentaryzację urządzeń zawierających PCB zlokalizowanych na terenie powiatu przemyskiego oraz przygotowanie harmonogramu ich unieszkodliwiania i dekontaminacji (do końca 2004 r.), likwidację urządzeń zawierających PCB (zakończenie prac do końca 2010 roku), przygotowanie projektu gromadzenia i unieszkodliwiania urządzeń zawierających PCB nie podlegających rejestracji, opracowanie planu dofinansowania kosztów unieszkodliwiania urządzeń zawierających PCB poniesionych przez posiadaczy, podniesienie świadomości przedsiębiorców, dotyczącej prawidłowego postępowania z odpadami zawierającymi PCB (w latach 2004-2014). 7.7. Oleje odpadowe Cel ekologiczny do 2014 roku poprzez: Wypracowanie i wdrożenie zasad ogólnowojewódzkiego systemu zbiórki olejów odpadowych Organizację na terenie gmin okresowe zbiórki odpadów olejowych wraz z innymi odpadami niebezpiecznymi Organizację gminnych punktów gromadzenia odpadów niebezpiecznych w tym olejowych zwiększenie stopnia pozyskania olejów odpadowych szczególnie ze źródeł rozproszonych – małe i średnie przedsiębiorstwa oraz indywidualni posiadacze przez np. informowanie o punktach, które przyjmują oleje odpadowe, uświadomienie mieszkańcom zasad prawidłowego postępowania z olejami odpadowymi 7.8. Baterie i akumulatory Cel ekologiczny do 2014 roku Stuprocentowy odzysk akumulatorów ołowiowych oraz ilości pozostałych baterii i akumulatorów zgodnie z Rozporządzeniem RM z dnia 30 czerwca 2001 r. w sprawie rocznych poziomów odzysku i recyklingu odpadów opakowaniowych i poużytkowych (Dz. U. Nr 69, poz. 719) w ilości: akumulatory Ni-Cd wielkogabarytowe – 60% w 2006 r., 70% w 2007 r., akumulatory Ni-Cd małogabarytowe – 45% w 2006 r., 50% w 2007 r., 86 Plan Gospodarki Odpadami Gminy Medyka PRZEDSIĘBIORSTWO USŁUGOWE ”POŁUDNIE II” SP. Z O. O. BIURO INŻYNIERII ŚRODOWISKA I ROZWOJU TECHNOLOGII poprzez: pozostałe baterie (z wyłączeniem cynkowo-węglowych i alkalicznych ) – 30% w 2006 r. i 50% w 2007 r. poprawę organizacji zbiórki akumulatorów i baterii z rozproszonych miejsc powstawania – informowanie o punktach przyjmujących zużyte akumulatory i baterie, uświadomienie mieszkańcom sposobów prawidłowego postępowania z odpadowymi bateriami i akumulatorami (w latach 2004-2014).7.9. Urządzenia elektryczne i elektroniczne Stworzenie systemu selektywnej zbiórki odpadów elektrycznych i elektronicznych poprzez: organizację selektywnej zbiórki odpadów elektrycznych i elektronicznych z gospodarstw domowych (punkty zbierania odpadów niebezpiecznych organizowane przez gminy tzw. GPZON), prowadzenie akcji informacyjnej dla mieszkańców gminy o sposobach wdrażania selektywnej zbiórki odpadów elektrycznych i elektronicznych. 87 Plan Gospodarki Odpadami Gminy Medyka PRZEDSIĘBIORSTWO USŁUGOWE ”POŁUDNIE II” SP. Z O. O. BIURO INŻYNIERII ŚRODOWISKA I ROZWOJU TECHNOLOGII VIII. ZAŁOŻENIA FUNKCJONOWANIA SYSTEMU GOSPODARKI ODPADAMI 8.1. Ogólne założenia systemu gospodarki odpadami komunalnymi Dotychczasowe doświadczenia w zakresie gospodarki odpadami komunalnymi wykazują, że: nie ma uniwersalnej metody unieszkodliwiania odpadów komunalnych, każda z nich posiada wady i zalety, nie ma metody umożliwiającej całkowitą likwidację odpadów komunalnych, a co za tym idzie, składowanie pozostałości po stosowaniu różnych metod jest niezbędne, konwencjonalne metody unieszkodliwiania całej masy odpadów komunalnych prowadzą do wytwarzania nowych odpadów, wymagających kolejnego unieszkodliwiania, wskutek niejednorodności odpadów komunalnych tylko ich część ulega unieszkodliwieniu przy zastosowaniu jednej tylko konwencjonalnej metody. W świetle powyższych uwag za właściwy uważa się kompleksowy sposób unieszkodliwiania odpadów komunalnych uwzględniający komplementarność i elastyczność technologii. Komplementarności polega na zastosowaniu kilku technologii, z których każda pozwala unieszkodliwić określoną część odpadów w sposób najefektywniejszy i najprostszy, sprowadzając końcowe produkty unieszkodliwiania do postaci najmniej szkodzących środowisku w czasie, przestrzeni i w określonych warunkach społeczno-gospodarczych. Elastyczność polega na takim zestawieniu technologii i prognozowaniu możliwości ich rozwoju, aby można było dostosować prowadzenie zakładu do zmiennych warunków zewnętrznych: jakość odpadów, popyt na materiały i energię itp. Zasada komplementarności metod jest realizowana w praktyce w formie budowy oddzielnych obiektów (zakładów), bądź w formie zakładów o kilku ciągach technologicznych (odzyskiwanie surowców, kompostowanie, utylizacja termiczna itp.) Racjonalna gospodarka odpadami wymaga zorganizowania odpowiedniego systemu. System ten związany z gromadzeniem, odbiorem i transportem, przetwarzaniem oraz unieszkodliwianiem odpadów działa na dwóch głównych płaszczyznach: 1. organizacyjnej – określającej kompetencje, zadania, obowiązki i prawa poszczególnych uczestników systemu (jednostki samorządowej, mieszkańców oraz podmiotów świadczących usługi w ramach systemu), 2. logistyczno-technicznej – określającej kompleksowe zapotrzebowanie na środki techniczne niezbędne do realizacji wymienionych działań. Działania składające się na całość systemu są ze sobą ściśle powiązane i wynikają jedne z drugich. Przyjęcie rozwiązań dotyczących gromadzenia będzie rzutowało na konieczność wyboru takich a nie innych sposobów odbioru, transportu, przetwarzania i unieszkodliwiania odpadów. W chwili obecnej wszelkie działania związane z gospodarką odpadami powinny być podporządkowane nowym regulacjom prawnym z tej dziedziny. Powinny one w swych założeniach za podstawę przyjmować prowadzenie selektywnej zbiórki odpadów (art. 10 Ustawy o odpadach). Jest to warunek wyjściowy a zarazem nadrzędny nad innymi rozwiązaniami w gospodarce odpadami. Takie potraktowanie zasad gospodarki odpadami skutkuje powstaniem kilku strumieni (frakcji) odpadów – odpady zmieszane, surowce wtórne, odpady niebezpieczne, bioodpady itd. wymagających odrębnego dalszego postępowania z nimi. Efektem tych działań jest uzyskanie z części odpadów materiałów o cechach użytkowych, z których w dalszych procesach powstają nowe produkty. 88 Plan Gospodarki Odpadami Gminy Medyka PRZEDSIĘBIORSTWO USŁUGOWE ”POŁUDNIE II” SP. Z O. O. BIURO INŻYNIERII ŚRODOWISKA I ROZWOJU TECHNOLOGII Funkcjonowanie gospodarki odpadami zgodnie z wymienionymi powyżej zasadami winno prowadzić do realizacji podstawowego celu, jakim jest ochrona środowiska i zmniejszenie negatywnego oddziaływania odpadów na życie i zdrowie człowieka oraz na środowisko. Prowadząc gospodarkę odpadami należy także brać pod uwagę stronę ekonomiczną tych działań. Powinny one być dostosowane do możliwości technicznych i finansowych danej jednostki samorządowej. Już na wstępie trzeba podkreślić, że są to działania kosztowne, wielokrotnie nie pokrywające poniesionych nakładów. Z tego też względu najbardziej wskazanym rozwiązaniem jest prowadzenie gospodarki odpadami w ramach porozumień kilku jednostek samorządowych. Pozwala to na obniżenie kosztów przy jednoczesnym zapewnieniu pełnego standardu wykonywanych działań. Zaleca się w przypadkach gdy system gospodarki odpadami tworzony jest od podstaw lub wymaga gruntownej reorganizacji, realizowanie kolejnych zadań w sposób etapowy. W oparciu o powyższe kryteria przedstawiono poniżej uwarunkowania jakie mają wpływ na stworzenie systemu gospodarki odpadami na terenie gmin powiatu przemyskiego. Wyjaśnienia skrótów: GPGON – gminny punkt gromadzenia odpadów niebezpiecznych, GPZON – gminny punkt gromadzenia odpadów niebezpiecznych, MZWON – miejsca zbiórki wybranych odpadów niebezpiecznych, PGON – punkt gromadzenia odpadów niebezpiecznych, SPON – stacja przeładunkowa odpadów niebezpiecznych, ZGZP – Związek Gmin Ziemi Przemyskiej, ZR – zakład recyklingu, ZZO – zakład zagospodarowania odpadów. 8.2. Krótki przegląd metod prowadzenia gospodarki odpadami Podstawowym zadaniem poprzedzającym racjonalne zagospodarowywanie odpadów komunalnych jest rozdział odpadów na strumienie: - odpady zmieszane; - surowce wtórne; - odpady kompostowalne (bioodpady); - odpady problemowe; - odpady wielkogabarytowe i nietypowe (np. gruz). Każdy strumień odpadów wymaga odrębnego traktowania i stosowania odrębnych technik oraz technologii przetwarzania i unieszkodliwiania. Podstawę indywidualizacji postępowania stanowi system zbiórki odpadów gwarantujący odrębność ich dopływu do miejsca przetworzenia lub unieszkodliwienia. 8.2.1. Odpady zmieszane Do zbiórki odpadów zmieszanych można stosować różnego rodzaju rozwiązania czy typy pojemników. Wybór metody oraz środków powinien w dużej mierze zależeć od: - rodzaju zabudowy – jednorodzinna lub wielorodzinna; - uwarunkowań logistycznych – możliwości ustawienia danego rodzaju pojemnika i zapewnienia swobodnego dojazdu do jego opróżniania; - technicznych – dysponowanie pojazdami do obsługi konkretnych typów pojemników. Wyróżnia się dwa najpowszechniejsze systemy zbiórki: 89 Plan Gospodarki Odpadami Gminy Medyka PRZEDSIĘBIORSTWO USŁUGOWE ”POŁUDNIE II” SP. Z O. O. BIURO INŻYNIERII ŚRODOWISKA I ROZWOJU TECHNOLOGII - System donoszenia polegający na ustawieniu pojemników o większej pojemności (np. 1100 litrowych) obsługujący większą ilość mieszkańców – polecana w zabudowie wielorodzinnej. Niemniej odradza się stosowanie zbyt dużych pojemników np. kontenerów KP-7. Można je wprawdzie opróżniać rzadziej lub z mniejszą częstotliwością jednak wiąże się to ze wzrostem zagrożenia sanitarnego (zwłaszcza latem) lub wydłużeniem drogi dla mieszkańców. Ponadto wytwarza się pewna anonimowość wyrzucania odpadów – nie ma „samokontroli sąsiedzkiej” osób wyrzucających do nich odpady; - System zbiórki u źródła polegający na posiadaniu przez każde gospodarstwo domowe własnego pojemnika na odpady – system zalecany dla zabudowy jednorodzinnej. System ten ułatwia prowadzenie selektywnej zbiórki odpadów (uzyskanie surowców wtórnych o dużej czystości) oraz ewidencję odpadów. W systemie tym stosuje się najczęściej pojemniki o pojemności 110/120 lub 240 litrów. Alternatywnie można stosować worki plastikowe zależy to głównie od możliwości finansowych. Wprawdzie nakłady jednostkowe na zakup worków są mniejsze jednak jest to wydatek coroczny – koszt zakupu pojemników zwraca się po ok. 5 latach. Zastosowanie jednego z wymienionych wyżej systemów będzie jednak w ostateczności zależało od możliwości technicznych i logistycznych oraz finansowych danej jednostki administracyjnej. 8.2.2. Surowce wtórne Zbiórka surowców wtórnych i recykling opakowań ma na celu wyłączenie ich ze strumienia odpadów, które trafiają na wysypisko. Do najczęściej selekcjonowanych frakcji surowcowych należą: makulatura, szkło, tworzywa sztuczne i metale. Wynika to głównie z możliwości późniejszego ich zagospodarowania i zbytu. Pozyskiwanie surowców wtórnych może się odbywać na kilka sposobów: - pozyskiwanie surowców z odpadów zmieszanych – odbywa się to w stacji segregacji. Głównymi minusami tej metody są: niski stopień pozysku surowca wtórnego o niskim stopniu czystości oraz istniejące zagrożenie sanitarne dla pracowników pracujących przy selekcji. Model ten jest również niewskazany ze względu na to, że nie uczy mieszkańców nawyków ekologicznych. Odpowiedzialność za wytworzone odpady przenoszona jest na inny podmiot. Metoda ta jest również niezgodna z zaleceniami ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. „o odpadach”. Metoda segregacji odpadów zmieszanych może być stosowana w systemie gospodarki odpadami w celu pozyskania odpadów surowcowych do produkcji paliw alternatywnych. - Pozyskanie surowców z selektywnej zbiórki – polega na rozdziale odpadów na poszczególne frakcje już w miejscu ich powstania. Uzyskane tą drogą surowce cechuje duża czystość i wymagają one tylko ostatecznego podczyszczenia i ewentualnego rozdziału w stacji segregacji przed przekazaniem do dalszej przeróbki. Ilość pozyskiwanych materiałów jest znacząca. W pewnych przypadkach zauważalny jest efekt ekonomiczny z ich sprzedaży. Metoda ta przenosi część prac na poszczególnych mieszkańców a tym samym sprzyja wzrostowi świadomości i zachowań ekologicznych wśród społeczeństwa. Metoda ta jest polecana przez autorów niniejszego opracowania i winna być stosowana jako podstawowa metoda pozyskiwania odpadów opakowaniowych i surowców użytkowych. 8.2.3. Odpady kompostowalne (bioodpady) Bioodpady (odpady organiczne z gospodarstw domowych, odpady z utrzymania terenów zielonych) stanowią specyficzny rodzaj surowca wtórnego. Są one doskonałym materiałem do produkcji kompostu – naturalnego nawozu. 90 Plan Gospodarki Odpadami Gminy Medyka PRZEDSIĘBIORSTWO USŁUGOWE ”POŁUDNIE II” SP. Z O. O. BIURO INŻYNIERII ŚRODOWISKA I ROZWOJU TECHNOLOGII Najpopularniejszą metodą przerobu bioodpadów jest kompostowanie (rozkład tlenowy). Podobnie jak w przypadku surowców wtórnych, materiał do tego procesu może być pozyskiwany z selektywnej zbiórki lub z odpadów zmieszanych. Materiał pozyskany pierwszą metodą jest znacznie lepszym materiałem wyjściowym a uzyskany z niego kompost – produkt finalny – pozbawiony jest zanieczyszczeń pogarszających jego jakość. W zależności od istniejących możliwości terenowych i ekonomicznych kompostowanie może się odbywać kilkoma metodami: - w otwartych pryzmach – proces prowadzony jest w pryzmach w sposób naturalny. W celu zapewnienia niezbędnych warunków wilgotnościowo-tlenowych konieczne jest okresowe przerzucanie pryzm. - przyspieszone w bioreaktorach – kompostowanie odbywa się w zamkniętych kontenerach lub bioblokach, w których w sposób przyspieszony zachodzą biologiczne procesy kompostowania. Następuje to w wyniku kontrolowanego sterowania wilgotnością, napowietrzaniem i temperaturą. W ostatnim czasie notuje się wzrost zainteresowania produktem powstającym w wyniku beztlenowego rozkładu biomasy. Produktem tym jest biogaz o dużej zawartości metanu wykorzystywany do wytwarzania energii elektrycznej i cieplnej oraz kompost otrzymywany po procesie stabilizacji tlenowej stałej pozostałości poprocesowej. Istnieje szereg technik i technologii pozwalających na produkcję biogazu poza składowiskiem. Do technologii produkcji biogazu zaliczyć można między innymi pryzmy energetyczne oraz reaktory metanowe. Wytwarzanie biogazu w pryzmach energetycznych polega na sztucznym wytworzeniu warunków do beztlenowego rozkładu biomasy zawartej w odpadach zmieszanych lub selektywnie gromadzonych odpadach organicznych. Powstający w pryzmach biogaz kierowany jest do agregatów prądotwórczych, gdzie uzyskiwana jest energia elektryczna. W zależności od stosowanego rodzaju odpadów, stała pozostałość kierowana jest do unieszkodliwienia na składowisku odpadów lub do stabilizacji tlenowej w celu otrzymania ustabilizowanego biologicznie kompostu. Popularność zyskuje technologia produkcji biogazu w reaktorach metanowych. Odpowiednio przygotowany materiał wsadowy (biomasa z odpadów zmieszanych lub selektywnie gromadzonych odpadów organicznych) poddawany jest procesowi beztlenowego rozkładu z odzyskiem metanu. Pozostała po reakcji woda jest oczyszczana lub wykorzystywana jako płynny nawóz organiczny. Poprocesowa pozostałość stała jest stabilizowana tlenowo i kierowana do wykorzystania rolniczego jako kompost lub do rekultywacji terenów zdegradowanych, natomiast w ostateczności na składowisko odpadów. Powstały w wyniku beztlenowego rozkładu biogaz kierowany jest bezpośrednio do elektrociepłowni lub agregatu siłowniano-ciepłowniczego. Stosowanie jednej z wymienionych powyżej metod wymaga zbierania bioodpadów w sposób selektywny. Stosowanie do tych celów odpadów zmieszanych (zawierających w swym składzie bioodpady) jest nie zalecane z uwagi na niską jakość uzyskanego produktu lub wręcz niemożliwość zastosowania. 8.2.4. Zagospodarowanie odpadów zmieszanych i balastu Frakcje odpadów zebrane w selektywnej zbiórce a nie nadające się do dalszego wykorzystania muszą być „zagospodarowane” lub unieszkodliwione w inny sposób z zachowaniem jednak wszelkich wymogów ochrony środowiska. Do tych odpadów należą przede wszystkim odpady zmieszane oraz balast powstały na etapie doczyszczania surowców wtórnych czy kompostu. Do możliwych sposobów zagospodarowania tej grupy odpadów zalicza się: - spalanie – metoda pozwalająca na niemal „definitywne” pozbycie się odpadów. Mogą tam trafiać praktycznie wszystkie frakcje bez względu na sposób zbiórki odpadów. Spalanie pozwala także na technologiczne wykorzystanie powstającego w tym procesie 91 Plan Gospodarki Odpadami Gminy Medyka PRZEDSIĘBIORSTWO USŁUGOWE ”POŁUDNIE II” SP. Z O. O. BIURO INŻYNIERII ŚRODOWISKA I ROZWOJU TECHNOLOGII ciepła. Wymusza to konieczność lokalizacji spalarni w stosunkowo niewielkiej odległości od potencjalnych odbiorców czyli np. większego miasta. Termiczne unieszkodliwianie odpadów wymaga jednak spełnienia rygorystycznych warunków technologicznych i norm dotyczących oczyszczania spalin. Jest to przede wszystkim główny pretekst przeciwników spalarni blokujących ich budowę. Spalarnia jest także niewspółmiernie bardziej kosztowna od np. składowiska odpadów, co jest kolejną przyczyną blokującą jej powstanie. Ponadto występują obecnie tendencje ogólnoświatowe odchodzenia od bezpośredniego spalania nieprzetworzonych odpadów komunalnych. W Polsce wymóg przetwarzania odpadów został podkreślony w obowiązującej ustawie o odpadach, dlatego w dalszej części opracowania nie rozpatrywano bezpośredniego spalania nie przetworzonych odpadów surowych. - produkcja paliwa alternatywnego – metoda polegająca na wykorzystaniu wyłączonej z odpadów zmieszanych frakcji palnej lub balastu palnego z segregacji surowców wtórnych. Rozdrobnienie i wymieszane w odpowiednich proporcjach odpady palne stanowią surowiec do produkcji paliwa w postaci sypkiej, granulatu (tzw. pelety) lub brykietów, które mogą stanowić dodatkowe paliwo w istniejących instalacjach przemysłowych (np. elektrociepłownie, cementownie, itd.). - przetworzenie – jest procesem polegającym na rozkładzie zawartej w odpadach frakcji organicznej. Zgodnie z przepisami ustawy o odpadach składowane mogą być wyłącznie odpady, z których wyłączono surowce wtórne i które zostały przetworzone fizycznie, chemicznie lub biologicznie. Zgodnie z powyższym odpady komunalne traktowane dotychczas jako balast i kierowane do unieszkodliwienia na składowisku, poddawane winny być wcześniej procesom umożliwiającym ich przetworzenie. - deponowanie na składowisku odpadów – ten sposób postępowania obejmuje wyłącznie odpady, które nie zostały zagospodarowane. Składowisko winno jednak spełniać wszystkie wymagania dotyczące zabezpieczenia przed negatywnym wpływem na środowisko. Trafiające tam odpady winny być w możliwie największym stopniu rozdrobnione i zagęszczone oraz pozbawione frakcji organicznej i odpadów niebezpiecznych. 8.3. Selektywna zbiórka odpadów Selektywna zbiórka polega na osobnym zbieraniu, posortowanych uprzednio, wybranych rodzajów odpadów z gospodarstw domowych, co ma umożliwić ich optymalną utylizację lub określony rodzaj przetwarzania. W tym celu, użytkownik powinien mieć do dyspozycji różne kontenery lub wiele pojemników na odpadki. Ten rodzaj zbiórki prowadzi się równolegle z tradycyjnym sposobem zbierania odpadów. Zbiórka selektywna jest najlepszym sposobem odzyskiwania wybranych materiałów w ilości wystarczającej do ich recyklingu, ponieważ przy obecnym stanie techniki sortowanie odpadów nie oczyszczonych skazane jest na niepowodzenie. Szczególną trudność sprawia bowiem przy sortowaniu mieszanina substancji wilgotnych (ulegających fermentacji) i materiałów suchych (opakowania i papier). Prowadzenie zbiórki selektywnej nie jest celem samym w sobie. Powinno się przy tym przestrzegać 4 zasad: 1. Zbiórka selektywna powinna być spójna z następującym po niej przetwarzaniem, jako integralna część szerzej rozumianego systemu zagospodarowania odpadów. Skądinąd, pociąga to za sobą konieczność reorganizacji całości służb zbierających odpady. 2. Warunki, w których będzie prowadzona zbiórka, powinny umożliwić wydzielenie jak największej ilości odpadów spełniających kryteria jakości, niezbędne do ich recyklingu. Skuteczność zbiórki jest uwarunkowana stosunkiem ilości odpadów efektywnie poddanych recyklingowi do ogólnej ilości zebranych odpadów. 92 Plan Gospodarki Odpadami Gminy Medyka PRZEDSIĘBIORSTWO USŁUGOWE ”POŁUDNIE II” SP. Z O. O. BIURO INŻYNIERII ŚRODOWISKA I ROZWOJU TECHNOLOGII 3. Zbiórce powinna towarzyszyć kampania informacyjna, prowadzona w oparciu o proste i jasne przesłania. Tego typu akcja musi być powtarzana systematycznie, nawet wtedy, gdy wyniki operacji wskazują na bardzo dobry odbiór przedsięwzięcia przez użytkowników. 4. Pomimo selektywnej zbiórki materiałów, zebrane odpady powinny zawsze trafiać do centrum sortowania. W rzeczywistości, wśród posegregowanych odpadów systematycznie pojawiają się odpady niepożądane, które nawet w małej ilości mogą pogorszyć jakość partii odpadów, sprawiając, że nie będzie ona odpowiadała podstawowym kryteriom odbioru. Centrum sortowania służy również do określania jakości posortowanych produktów i optymalizacji ich transportu. Istnieje wiele sposobów prowadzenia selektywnej zbiórki odpadów. Zastosowanie jednego ze sposobów jako podstawowego wcale nie eliminuje pozostałych, które mogą być sposobami uzupełniającymi, niejednokrotnie w istotny sposób podnoszącymi efektywność segregacji. Przykładowo z jednej strony, zbiórka szkła i makulatury do kontenerów ustawionych w miejscach ogólnie dostępnych i przy drogach publicznych, z drugiej zaś, selektywna zbiórka odpadów ulegających fermentacji oraz innych, prowadzona od drzwi do drzwi. Selektywna zbiórka obejmować winna następujące rodzaje odpadów: surowce wtórne – odpady opakowaniowe, biomasę, odpady wielkogabarytowe, odpady budowlano-remontowe, odpady niebezpieczne. 8.3.1. Surowce wtórne i biomasa Istnieje kilka opcji stosowania selektywnej zbiórki w zależności od struktury zabudowy. Rejon o dużym „natężeniu ruchu” mieszkańców (np. rejony o zwartej wielorodzinnej zabudowie): Opcja I: 5 pojemników o poj. 1,1 m3 do selektywnego gromadzenia: szkła, makulatury, puszek, tworzyw sztucznych, bioodpadów. Opcja II: zestaw składający się z 2 pojemników: 1 pojemnik o pojemności 3,2 m3 o podwójnej funkcji recyklingowo-reklamowej, zawierający 3 otwory do „wrzucania” szkła, plastików i puszek, 1 pojemnik o pojemności 1,1 m3 do gromadzenia bioodpadów. W związku z lokalizacją dużego przejścia granicznego na terenie gminy Medyka, proponuje się aby w punktach dużego natężenia ruchu rozstawić pojemniki do selektywnej zbiórki odpadów z oznakowaniami w językach: polskim, ukraińskim i rosyjskim. Dla rejonów z zabudową jednorodzinną: Opcja I: zestaw składający się z 2 pojemników: frakcja organiczna pojemnik 110 l, frakcja sucha pojemnik 110 l. 93 Plan Gospodarki Odpadami Gminy Medyka PRZEDSIĘBIORSTWO USŁUGOWE ”POŁUDNIE II” SP. Z O. O. BIURO INŻYNIERII ŚRODOWISKA I ROZWOJU TECHNOLOGII Opcja II: zestaw składający się z 3 pojemników, w przypadku zabudowy z ogrzewaniem piecowym: frakcja organiczna pojemnik 110 l, frakcja sucha pojemnik 110 l, (szkło, makulatura, tworzywa szt., szmaty, puszki) frakcja popiołowo-żużlowa pojemnik 110 l. Opcja III: zestaw worków plastikowych o różnej kolorystyce i oznakowaniu. Wybór opcji dokonywany być winien na etapie projektu technicznego dotyczącego systemu gromadzenia odpadów. Do pojemników przeznaczonych do gromadzenia frakcji organicznej kierowane winny być: wszystkie odpady zielone, liście drzew, obierki z ziemniaków, resztki warzyw i owoców, opakowania papierowe w małych ilościach, suche resztki jedzenia (bez kości, mięsa, olejów). 8.3.2. Odpady wielkogabarytowe System zbiórki odpadów wielkogabarytowych może być: okresowy odbiór tych odpadów bezpośrednio od ich właścicieli oraz stworzenie warunków do zamówienia takiej usługi indywidualnie jako “usługa na telefon”, bezpośredni odbiór przez producenta, który dotyczy przede wszystkim zbiórki sprzętu elektronicznego i sprzętów gospodarstwa domowego. System ten polega na odbiorze sprzętu AGD i urządzeń elektronicznych przez producenta gdzie podlega on demontażowi i odzyskuje się niezbędne surowce wtórne. Taka forma pozyskiwania odpadów wielkogabarytowych upraszcza system zbiórki odpadów i ich usuwania. Odpady te nie zasilają ogólnego strumienia odpadów komunalnych, wymienny polegający na przekazywaniu jeszcze dobrego, ale przestarzałego konstrukcyjnie sprzętu w zamian za egzemplarz nowej generacji. 8.3.3. Odpady niebezpieczne Zgodnie z wytycznymi zawartymi w Krajowym Planie Gospodarki Odpadami oraz Planem Gospodarki Odpadami dla Województwa Podkarpackiego proponuje się na terenie powiatu przemyskiego utworzenie: - Gminnych Punktów Zbiórki Odpadów Niebezpiecznych (GPZON) -mających na celu ułatwienie zbiórki odpadów niebezpiecznych od mieszkańców regionu oraz małych i średnich przedsiębiorstw (posiadających lub nie posiadających decyzji na wytwarzanie odpadów niebezpiecznych) – takich jak: nieużyteczne lekarstwa, farby i lakiery oraz opakowania po nich, przeterminowane środki ochrony roślin wraz z opakowaniami, zużyte baterie i akumulatory, lampy fluorescencyjne, oleje i smary, emulsje olejowe, chemikalia i rozpuszczalniki oraz inne odpady przeznaczone do unieszkodliwiania Ich wielkość powinna być uzależniona od stopnia urbanizacji i uprzemysłowienia terenu oraz typu dominującej zabudowy. W ośrodkach miejskich będą to duże obiekty, natomiast w typowych gminach wiejskich niewielkie punkty. Na terenie województwa podkarpackiego planuje się utworzenie w pierwszym etapie 51 jednostek GPZON (pozostałe w miarę potrzeb w II etapie). 94 Plan Gospodarki Odpadami Gminy Medyka PRZEDSIĘBIORSTWO USŁUGOWE ”POŁUDNIE II” SP. Z O. O. BIURO INŻYNIERII ŚRODOWISKA I ROZWOJU TECHNOLOGII - utworzenie Miejsc Zbiórki Wybranych Odpadów Niebezpiecznych (MZWON) Zbiórka odpadów niebezpiecznych od mieszkańców regionu oraz z sektora małych i średnich przedsiębiorstw będzie kontynuowana i rozszerzana w wytypowanych placówkach tj.: Apteki – zbiórka nieużytecznych lekarstw, Szkoły – zbiórka zużytych baterii, Punkty serwisowe i sklepy motoryzacyjne – zbiórka zużytych akumulatorów i przepracowanych olejów, Specjalistyczne firmy – zbiórka lamp fluorescencyjnych, przepracowanych olejów i zużytych akumulatorów, Stacje benzynowe - zbiórka zużytych akumulatorów i przepracowanych olejów, Sklepy ze sprzętem elektrotechnicznym - zbiórka zużytych baterii i akumulatorów. W celu zapewnienia pełnej korelacji przedstawionego systemu zbiórki odpadów niebezpiecznych z istniejącymi cząstkowymi systemami zbiórki przewiduje się włączenie do jego struktur sieci odbioru odpadów z Placówek Opieki Zdrowotnej (POZ) z rozszerzeniem o Placówki Opieki Weterynaryjnej (POW) zbierające odpady grożące infekcją. - Stacji Przeładunkowych Odpadów Niebezpiecznych (SPON) - mających na celu gromadzenie, identyfikację, przygotowanie do transportu oraz ekspedycję odpadów niebezpiecznych dostarczanych z Gminnych Punktów Zbiórki Odpadów Niebezpiecznych, sektora małych i średnich przedsiębiorstw, Miejsc Zbiórki Wybranych Odpadów Niebezpiecznych oraz okazjonalnie od dużych przedsiębiorstw posiadających decyzje na wytwarzanie odpadów. Przy założonej liczbie Gminnych Punktów Zbiórki Odpadów Niebezpiecznych w województwie podkarpackim – 51 (I etap) zachodzi konieczność utworzenia w regionie kilku Stacji Przeładunkowych Odpadów Niebezpiecznych, odbierających odpady niebezpieczne z najbliżej położonych punktów zbiórki. Stacje takie proponuje się utworzyć w następujących miejscowościach: Rzeszów Jedlicze Stalowa Wola-Tarnobrzeg 8.4. Umocowania prawne gospodarki odpadami komunalnymi 8.4.1. Gmina Gmina jako jednostka najniższego szczebla powinna wypełniać zdecydowanie największą część zadań związanych z gospodarką odpadami na swoim obszarze. Zadania te wynikają z obowiązujących umocowań prawnych. Ustawa z dnia 8 marca 1990 r. „o samorządzie gminnym” określa rolę oraz obowiązki samorządu gminnego w zakresie zagadnień związanych między innymi z ochroną środowiska oraz utrzymaniem czystości i porządku na terenie gminy. Działania w tym zakresie ustawa zalicza do zadań własnych gminy. Zgodnie z art. 2 ust. 1 ustawy gmina wykonuje zadania publiczne w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność. Do zakresu działania gminy należą „wszystkie sprawy publiczne o znaczeniu lokalnym, nie zastrzeżone ustawami na rzecz innych podmiotów (art. 6 ust. 1)”. Z przepisów art. 7 ust. 1 wynika, że zadania własne gminy obejmują w szczególności sprawy: 95 Plan Gospodarki Odpadami Gminy Medyka PRZEDSIĘBIORSTWO USŁUGOWE ”POŁUDNIE II” SP. Z O. O. BIURO INŻYNIERII ŚRODOWISKA I ROZWOJU TECHNOLOGII „1. ładu przestrzennego, gospodarki nieruchomościami, ochrony środowiska i przyrody oraz gospodarki wodnej; 3. wodociągów i zaopatrzenia w wodę, kanalizacji, usuwania i oczyszczania ścieków komunalnych, utrzymania czystości i porządku oraz urządzeń sanitarnych, wysypisk i unieszkodliwiania odpadów komunalnych, zaopatrzenia w energię elektryczną i cieplną oraz gaz”. W celu realizacji tych zadań, na podstawie upoważnień ustawowych, gminie przysługuje prawo stanowienia aktów prawa miejscowego obowiązującego na terenie gminy (art. 40 ust. 1). Akty prawa miejscowego ustanawia rada gminy w formie uchwał (art. 41 ust.1). Postanowienia Ustawy „o samorządzie gminnym” umożliwiają gminą powiatu przemyskiego podejmowanie działań w oparciu o uregulowania prawne w obrębie szeroko pojętej gospodarki odpadami. Ustawa z dnia 13 września 1996 r. „o utrzymaniu czystości i porządku w gminach” określa zadania gminy oraz obowiązki właścicieli nieruchomości dotyczące utrzymania czystości i porządku, a także warunki udzielania zezwoleń podmiotom świadczącym usługi w zakresie gospodarki odpadami na terenie gminy. Stanowi też podstawę do podejmowania przez Rady Gmin uchwał, a poprzez Zarządy odpowiednich decyzji administracyjnych w tym zakresie, stymulujących właściwe funkcjonowanie tej sfery działalności komunalnej. Zadania związane z utrzymaniem czystości i porządku w gminach należą do obowiązkowych zadań własnych gminy (art. 3 ust. 1). Zgodnie z art. 3 ust. 2 gminy mają obowiązek zapewnienia czystości i porządku na swoim terenie oraz tworzenia niezbędnych warunków do ich utrzymania, a w szczególności: „2. zapewniają budowę, utrzymanie i eksploatację własnych lub wspólnych z innymi gminami: a) instalacji i urządzeń do odzysku lub unieszkodliwiania odpadów komunalnych, 6. organizują selektywną zbiórkę, segregację oraz magazynowanie odpadów komunalnych, w tym odpadów niebezpiecznych, przydatnych do odzysku oraz współdziałają z przedsiębiorcami podejmującymi działalność w zakresie gospodarowania tego rodzaju odpadami.” Rada gminy ustala, w drodze uchwały, szczegółowe zasady utrzymania czystości i porządku na terenie gminy dotyczące (art. 4): „1. wymagań w zakresie utrzymania czystości i porządku na terenie nieruchomości obejmujących: b) prowadzenie we własnym zakresie selektywnej zbiórki odpadów komunalnych, 2. rodzaju urządzeń przeznaczonych do zbierania odpadów komunalnych na terenie nieruchomości, a także wymagań dotyczących ich rozmieszczenia oraz utrzymania w odpowiednim stanie sanitarnym, porządkowym i technicznym, 3. częstotliwości i sposobu pozbywania się odpadów komunalnych lub nieczystości ciekłych z terenu nieruchomości oraz terenów przeznaczonych do użytku publicznego.” Zgodnie z zapisem art. 6a ust. 1 „Rada gminy może w drodze uchwały, na podstawie akceptacji mieszkańców wyrażonej w przeprowadzonym uprzednio referendum gminnym, przejąć od właścicieli nieruchomości wszystkie lub wskazane obowiązki, o których mowa w art. 5 ust. 1.” Przejmując obowiązki rada gminy ustala wysokość opłat za świadczone usługi (art. 6a ust. 2), których ściągalność może być egzekwowana w trybie przepisów o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (art. 6b). Ustawa o utrzymaniu czystości i porządku w gminach daje gminie również prawo wydawania wymaganych prawem zezwoleń (art. 7 ust. 1 i 6), egzekwowania przestrzegania warunków zezwolenia oraz cofnięcia zezwolenia w przypadku naruszenia ustalonych zasad (art. 9 ust. 2). Przepisy cytowanej ustawy dają gminom narzędzia do realizacji zadań w zakresie gospodarki odpadami komunalnymi powstającymi na ich terenie. Przekazane ustawą 96 Plan Gospodarki Odpadami Gminy Medyka PRZEDSIĘBIORSTWO USŁUGOWE ”POŁUDNIE II” SP. Z O. O. BIURO INŻYNIERII ŚRODOWISKA I ROZWOJU TECHNOLOGII uprawnienia, przy prawidłowym i systematycznym stosowaniu, umożliwiają skuteczne stymulowanie działań zmierzających do realizacji postawionych celów. Uprawnienia posiadane przez gminy oraz narzędzia prawne do ich egzekwowania winny znaleźć swe miejsce w organizacji systemu gospodarki odpadami. Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach nakłada na gminę zadania związane z organizacją systemu gospodarki odpadami a także z jej nadzorem. Organ wykonawczy gminy odpowiedzialny jest za opracowanie gminnego planu gospodarki odpadami (art. 14 ust. 5), który jest integralną częścią gminnego programu ochrony środowiska (art. 14 ust. 6). Ponadto gmina jest organem opiniującym wydawanie m. in. Zatwierdzenie programu gospodarki odpadami niebezpiecznymi (art. 19 ust. 4), zezwolenia na prowadzenie działalności w zakresie odzysku i unieszkodliwiania odpadów (art. 26 ust. 5,6), zezwolenie na prowadzenie działalności w zakresie zbierania i transportu odpadów (art. 28 ust. 2). Gmina może także wydać posiadaczowi odpadów nakaz w trybie decyzji w przypadku gdy składuje on odpady w miejscach do tego nie przeznaczonych (art. 34). Należy dodać, że w rozumieniu ustawy posiadacz odpadów to „wytwórca odpadów, osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna”. 8.4.2. Powiat W obecnych uregulowaniach prawnych powiat w zakresie gospodarki odpadami sprawuje głównie funkcje organizacyjne, kontrolne i opiniujące. Zgodnie z wymogami ustawy o odpadach zarząd powiatu jest odpowiedzialny za opracowanie powiatowego planu gospodarki odpadami (art. 14 pkt. 5 i 6). Powiat jest także organem zatwierdzającym programy gospodarki odpadami niebezpiecznymi z wyjątkiem przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko (art. 19 pkt. 2). Do urzędu powiatowego należy składać informacje o wytwarzanych odpadach i sposobach zagospodarowania wytworzonych odpadów (art. 24 pkt. 1, 2) oraz wnioski o zezwolenia na prowadzenie działalności w zakresie odzysku i unieszkodliwiania odpadów (art. 26 – dotyczy to przedsięwzięć, które nie są zaliczane do mogących znacząco oddziaływać na środowisko). Powiat wydaje również zezwolenie na prowadzenie działalności w zakresie zbierania i transportu odpadów (art. 28). 8.4.3. Mieszkaniec Każdy mieszkaniec powinien pozbywać się wytworzonych przez siebie odpadów w sposób właściwy. Zadaniem właściciela nieruchomości ustawa „o porządku i czystości w gminie”, zgodnie z art. 5 ust. 1 jest, między innymi wyposażenie nieruchomości w urządzenia do zbierania odpadów komunalnych, utrzymania ich w odpowiednim stanie sanitarnym i technicznym oraz zbieranie odpadów powstających na terenie nieruchomości zgodnie z przepisami ustawy oraz zasadami określonymi w uchwale rady gminy. Nadzór nad realizacją tych obowiązków należy do wójta, burmistrza lub prezydenta miasta. Wykonanie obowiązków, zgodnie z art. 5 ust. 6 podlega egzekucji administracyjnej. Zgodnie z nowymi regulacjami prawnymi zadania usuwania odpadów mieszkaniec powinien zlecić jednostce posiadającej odpowiednie zezwolenie. Fakt usuwania odpadów komunalnych z terenu nieruchomości winien być udokumentowany korzystaniem z usług firmy wywozowej (art. 6 ust. 1). Brak udokumentowania stanowi podstawy do przejęcia 97 Plan Gospodarki Odpadami Gminy Medyka PRZEDSIĘBIORSTWO USŁUGOWE ”POŁUDNIE II” SP. Z O. O. BIURO INŻYNIERII ŚRODOWISKA I ROZWOJU TECHNOLOGII obowiązku usuwania odpadów przez gminę w trybie wykonania zastępczego (art. 6 ust. 3), według stawek uchwalonych przez radę gminy. 8.4.4. Podmioty gospodarcze Ustawa z dnia 11 maja 2001 r. „o obowiązkach przedsiębiorców w zakresie gospodarowania niektórymi odpadami oraz o opłacie produktowej i opłacie depozytowej” nakłada na przedsiębiorcę obowiązek zapewnienia odzysku, a w szczególności recyklingu odpadów opakowaniowych i poużytkowych (art. 3 ust. 1). Obowiązek ten może być realizowany przez przedsiębiorcę samodzielnie albo za pośrednictwem organizacji odzysku (art. 4 ust. 1). Wykonanie poszczególnych czynności związanych z odzyskiem i recyklingiem odpadów opakowaniowych przedsiębiorca lub organizacja odzysku może zlecić osobom trzecim (art. 4 ust. 3). Z przepisów cytowanej ustawy wynika, że obowiązek odzysku i recyklingu określonej grupy odpadów należy do ich producentów działających bezpośrednio lub za pośrednictwem innych podmiotów. W przypadku opakowań działania te finansowane są przez producentów produktów w opakowaniach. Należy zatem wydzielić system odzysku odpadów opakowaniowych, a w szczególności jego finansowanie, z systemu gospgdarki pozostałymi odpadami komunalnymi. 98 Plan Gospodarki Odpadami Gminy Medyka PRZEDSIĘBIORSTWO USŁUGOWE ”POŁUDNIE II” SP. Z O. O. BIURO INŻYNIERII ŚRODOWISKA I ROZWOJU TECHNOLOGII 8.5. Gmina Medyka Jak widać z powyższego zestawienia jednostką, która posiada najwięcej kompetencji związanych z gospodarką odpadami jest gmina. Powiat spełnia w zasadzie tylko funkcję kontrolną i opiniującą. Mieszkańcy jak i podmioty gospodarcze działające na danym obszarze jako wytwórcy i posiadacze odpadów powinni podporządkować się działaniom określonym przez gminę, a także w razie konieczności składać odpowiednie informacje we właściwych organach samorządowych z racji prowadzonej działalności. Takie umocowania prawne, jakkolwiek słuszne z założeniem, że podstawowe świadczenia powinny wypełniać organy „najbliższe problemowi”, nie zawsze dają możliwości realizacji tych działań we właściwym zakresie. Bezsprzecznie to gmina w zakresie gospodarki odpadami posiada najlepsze rozeznanie własnego terenu w tym zakresie. Jednak związane z nim zadania wiążą się z koniecznością poniesienia znacznych nakładów związanych z: gromadzeniem odpadów – konieczności zapewnienia odpowiedniej ilości pojemników, usuwaniem odpadów – zapewnienie odpowiedniej ilości sprzętu wywozowego do obsługi rozstawionych typów pojemników, przetwarzaniem odpadów – stworzenie zakładu przygotowującego do dalszej dystrybucji selektywnie zebranych odpadów (surowców wtórnych), unieszkodliwianiem odpadów – zapewnienie bezpiecznego sposobu unieszkodliwiania frakcji nie nadających się do dalszego przetworzenia – składowisko. Nakłady te bardzo często przekraczają możliwości finansowe pojedynczych gmin. Rozwiązaniem tego problemu może być wspólne działanie w ramach większej jednostki. Niestety zadania tego nie może realizować powiat (brak prawnych uprawnień). Wyjściem z sytuacji jest utworzenie komunalnego związku gmin w celu prowadzenia wspólnej gospodarki komunalnej. W tym celu gminy powinny zrzec się swych zadań w tym zakresie na rzecz utworzonego podmiotu. Wszystkie te działania powinny być umocowane prawnie odpowiednimi uchwałami Rad Gmin a także znaleźć odzwierciedlenie w statusie tworzonego związku. Zaopatrzony w takie kompetencje Związek będzie realizował wspólną politykę dotyczącą szeroko rozumianych odpadów. Połączenie się gmin w Związek pozwoli na zmniejszenie kosztów oraz lepsze wykorzystanie środków pochodzących ze składek członkowskich. Powstały Związek staje się „silniejszym” partnerem realizacji powierzonych mu zadań (np. uzyskanie niższych cen na pojemniki czy sprzęt je obsługujący). Nie bez znaczenia jest też np. konieczność znalezienia lokalizacji pod wspólny zakład utylizacji odpadów. Jednostkowe koszty realizacji tych inwestycji będą mniejsze niż w przypadku gdy każda gmina prowadziła by je na zasadzie „tylko dla siebie”. Związek występując w imieniu gmin członkowskich będzie mógł także łatwiej spełniać warunki otrzymania dofinansowania ze źródeł pomocowych. Oparcie systemu gospodarki odpadami o związek komunalny stwarza również możliwość przyłączenia się do niego jednostek administracyjnych z innych powiatów, którym z racji położenia korzystniej się jest do niego przystąpić. Takich możliwości nie dają działania prowadzone w ramach kompetencji powiatowych. Podstawowym warunkiem prawidłowego funkcjonowania systemu gospodarki odpadami jest szeroka wiedza społeczeństwa na temat celów funkcjonowania systemu, zasad segregacji odpadów, zależności opłat od jakości gromadzonych odpadów, wpływu gospodarki odpadami na środowisko, itd. Wiedza ta winna być przekazywana za pośrednictwem wszelkich dostępnych mediów w sposób przystępny, stąd zadania te winny być prowadzone przez organ centralny, czyli Związek. 99 Plan Gospodarki Odpadami Gminy Medyka PRZEDSIĘBIORSTWO USŁUGOWE ”POŁUDNIE II” SP. Z O. O. BIURO INŻYNIERII ŚRODOWISKA I ROZWOJU TECHNOLOGII Uwzględniając wszystkie omówione powyżej uwarunkowania najbardziej zalecanym rozwiązaniem systemu gospodarki odpadami na terenie powiatu przemyskiego jest przyjęcie modelu związkowego. Organem inicjującym w tym zakresie może być proponowany do powołania w najbliższej przyszłości „Związek Gmin Ziemi Przemyskiej”. Należy mieć jednak pełną świadomość, że realizacja modelu związkowego jest następstwem dobrowolnego porozumienia się gmin członkowskich. W przypadku braku konsensusu powiat nie może w żaden sposób narzucić tego rozwiązania gminom. W takim przypadku gminy będą musiały realizować zadania gospodarki odpadami we własnym zakresie. Takie rozwiązanie na pewno wpłynie na wzrost kosztów systemu gospodarki odpadami w poszczególnych gminach – konieczności samodzielnego realizowania wszystkich zadań. Sposobem na ich obniżenie jest częściowe przejęcie obowiązków przez powiat zwłaszcza tych o charakterze ponadgminnym (składowisko odpadów, Zakład Odzysku itp.). Uwzględniając te aspekty w rozdziałach przedstawiono szczegółowe rozwiązania modelu gospodarki odpadami dla powiatu przemyskiego w oparciu o dwa warianty: - WARIANT I – model związkowy – zakładający realizację wszystkich zadań związanych z gospodarką odpadami przez „Związek Gmin Ziemi Przemyskiej:”; - WARIANT II – model gminno-powiatowy – zakładający realizację zadań związanych ze zbiórką i transportem odpadów przez gminy oraz zadań związanych z odzyskiem i unieszkodliwianiem odpadów przez powiat. 8.5.1. Modele systemu gospodarki odpadami dla gminy Medyka 8.5.1.1 WARIANT I – model związkowy Zgodnie z przyjętymi założeniami stworzono ramy organizacyjne systemu gospodarki odpadami dla gmin powiatu przemyskiego w wariancie związkowym opartego o zaproponowany do utworzenia „Związek Gmin Ziemi Przemyskiej” (ZGZP): 1. ZGZP przejmuje zadania gmin członkowskich związane z usuwaniem, odzyskiem i unieszkodliwianiem odpadów komunalnych. 2. W uchwalonym znowelizowanym regulaminie utrzymania czystości i porządku na terenie swojego działania ZGZP określa zasady postępowania z odpadami komunalnymi. W oparciu o zasadę selektywnej zbiórki odpadów tworzy podsystemy: zbiórki odpadów zmieszanych, zbiórki surowców wtórnych ( makulatury, szkła, tworzyw sztucznych), zbiórki bioodpadów, zbiórki odpadów wielkogabarytowych, zbiórki odpadów niebezpiecznych. 3. ZGZP powołuje jednostkę organizacyjną dla wykonywania powyższych zadań np. Zakład Zagospodarowania Odpadów (ZZO). Trzonem ZZO powinno być związkowe składowisko odpadów wraz z zakładem recyklingu. 4. Nowo zawiązana jednostka organizacyjna powinna działać na prawach spółki prawa handlowego z ograniczoną odpowiedzialnością lub akcjonariatu utworzonego przez gminy należące do ZGZP. 5. Działalność ZZO winna zaowocować utworzeniem Banku Danych, stanowiącego podstawowe źródło informacji merytorycznych i statystycznych o wytwarzanych odpadach na terenie gmin należących do Związku. Informacje te powinny być wykorzystywane przy opracowaniu wieloletniego związkowego planu gospodarki odpadami, planów krótkoterminowych, przy tworzeniu biznes planów dotyczących określonych przedsięwzięć inwestycyjnych oraz przy składaniu wniosków o dofinansowanie. 100 Plan Gospodarki Odpadami Gminy Medyka PRZEDSIĘBIORSTWO USŁUGOWE ”POŁUDNIE II” SP. Z O. O. BIURO INŻYNIERII ŚRODOWISKA I ROZWOJU TECHNOLOGII 6. Zalecane jest, aby ZZO przejęło także zbiórkę odpadów lub części frakcji (np. surowców wtórnych) z poszczególnych gmin. Zalążkiem działu transportowego mogą być komunalne zakłady budżetowe gmin wchodzących w skład związku. 7. Część zadań, których ZZO nie jest w stanie realizować (przynajmniej w początkowym okresie) we własnym zakresie powinno zostać zlecone jednostkom „zewnętrznym” po przeprowadzeniu postępowania przetargowego. 8. ZZO ustala wysokość opłat za świadczenie usług uwzględniając premiowanie selektywnej zbiórki odpadów. Opłata za zbiórkę odpadów winna uwzględniać także koszty przyszłej rekultywacji związkowego składowiska. Zasadą funkcjonowania systemu opłat jest określenie stawki za wywóz odpadów, równej dla wszystkich mieszkańców i uwzględniającej warunki powstawania odpadów (typ zabudowy, rodzaj ogrzewania, itd.). Zebrane opłaty w zryczłtowanej formie będą trafiały do kasy ZZO. 9. ZZO może prowadzić obsługę gospodarki odpadami także podmiotów gospodarczych działających na terenie Związku. Zakres obsługi powinien być taki sam jak dla mieszkańców w ramach utworzonych podsystemów. Opłaty za usługi powinny być wyższe niż za takie same świadczone mieszkańcom. 10. W ramach przetargu ZGZP udziela zleceń na usuwanie odpadów komunalnych z określonego obszaru Związku firmom wywozowym, spełniającym ustalone wymagania. 11. ZGZP sprawuje kontrolę realizacji zadań przez firmy wyłonione w przetargach. Zakres kontroli powinien obejmować między innymi: - zgodności przepływu strumieni odpadów ze schematem funkcjonalnym systemu, - terminowości wykonywanych usług, - jakości wykonywanych usług itd. Jednocześnie ZGZP winien być arbitrem w sporach pomiędzy producentami odpadów a firmami wywozowymi w zakresie kwalifikacji odpadów, stosowania zniżek w opłatach itp. 12. W zarządzanym przez ZGZP Zakładzie będzie prowadzony odzysk i recykling odpadów zebranych na terenie Związku. Zebrane selektywnie frakcje będą poddawane podczyszczeniu, przetworzeniu i przygotowaniu ich do dalszej przeróbki lub przekazaniu odbiorcom docelowym. 13. Na zarządzanym przez ZZO związkowym składowisku odpadów będą deponowane odpady nie nadające się do dalszego wykorzystania. Będą to przede wszystkim odpady zmieszane a także balast uzyskanych z podczyszczenia surowców wtórnych czy demontażu odpadów wielkogabarytowych. 14. ZZO realizując podsystem zbiórki surowców wtórnych i ich przetwarzania będzie współpracował z ogólnopolskimi organizacjami odzysku odpadów opakowaniowych. Wyłączone ze strumienia odpadów surowcowych frakcje możliwe do wykorzystania mogą być zbywane recyklerom. 15. ZGZP poprzez wydzieloną komórkę będzie zajmowało się prowadzeniem działalności informacyjno-edukacyjnej wśród mieszkańców gmin członkowskich Związku. 16. Prowadzona przez ZZO gospodarka odpadami na terenie Związku powinna być oparta o zasady gospodarki rynkowej i zmierzać do samofinansowania się systemu. Finansowanie działań ZZO będzie pochodziło z następujących źródeł: - opłaty mieszkańców za usuwanie odpadów, - opłaty podmiotów gospodarczych za usuwanie odpadów, - środki ze sprzedaży wyselekcjonowanych surowców wtórnych, - środki ze sprzedaży produktów odzysku (kompost, paliwo alternatywne itp.), - dotacje ogólnopolskich organizacji odzysku (w przypadku współpracy z nimi), - dotacje celowe gmin na poszczególne zadania (np. budowa składowiska), - środki z rozdziału opłaty produktowej (w przypadku gdy zostanie naliczona), - dotacje uzyskane z krajowych i zagranicznych środków pomocowych. 101 Plan Gospodarki Odpadami Gminy Medyka PRZEDSIĘBIORSTWO USŁUGOWE ”POŁUDNIE II” SP. Z O. O. BIURO INŻYNIERII ŚRODOWISKA I ROZWOJU TECHNOLOGII 8.5.1.2. WARIANT II – model gminno-powiatowy System gminny organizacji systemu gospodarki odpadami zakłada jego decentralizację wynikającą z postanowień Ustawy z dnia 13 września 1996 roku o utrzymaniu czystości i porządku w gminach. Zgodnie z powyższym założeniem gminy realizować będą wszystkie zadania związane ze zbiórką, transportem, odzyskiem i unieszkodliwianiem odpadów na swoim terenie samodzielnie lub wspólnie z innymi gminami. Do zadań gminy należeć będzie: 1. Organizacja systemu selektywnego gromadzenia odpadów. Zgodnie z przyjętym przez radę gminy planem gospodarki odpadami gmina określi rodzaje pozyskiwanych strumieni odpadów, rodzaje wykorzystywanych pojemników oraz sposoby rozliczeń finansowych za świadczone usługi. Wybrany i przyjęty system selektywnej zbiórki odpadów winien zapewnić wyłączenie ze strumienia odpadów komunalnych określonych wielkości frakcji przeznaczonych do odzysku w Krajowym Planie Gospodarki Odpadami. 2. Organizacja systemu zbiórki i transportu odpadów. Wiązać się to będzie z koniecznością powołania gminnej jednostki organizacyjnej lub z wyłonieniem firmy świadczącej usługi, określeniem częstotliwości odbioru odpadów oraz wyznaczeniem miejsc odzysku i unieszkodliwiania. Gmina dokonać winna rozeznania instalacji odzysku i unieszkodliwiania odpadów i po zawarciu porozumienia z ich administratorami wpływać na firmy wywozowe, aby tam kierowały zebrane selektywnie odpady. 3. Organizacja systemu odzysku i unieszkodliwiania odpadów. Samodzielnie lub w porozumieniu z innymi gminami gminy określą sposoby odzysku i unieszkodliwiania odpadów oraz zorganizują taki system. Istnieje również możliwość uzgodnienia dostaw strumieni odpadów z istniejącymi zakładami przetwarzania i unieszkodliwiania odpadów. W przypadku braku możliwości kierowania odpadów do odzysku lub unieszkodliwiania w istniejących instalacjach zachodzić będzie konieczność budowy takich instalacji przez gminy. Zgodnie z założeniami Krajowego Planu Gospodarki Odpadami odpady opakowaniowe i surowce winny być poddane recyklingowi, zaś odpady organiczne poddane kompostowaniu. Wymaga to budowy zakładu recyklingu i kompostowni. 4. Nadzór nad funkcjonowaniem systemu gospodarki odpadami. Do zadań gminy należeć będzie kontrola realizacji zbiórki odpadów, przepływów strumieni odpadów i systemu opłat oraz reagowanie na nieprawidłowości w tym zakresie. 5. Organizacja systemu edukacji ekologicznej społeczeństwa. Edukacja ekologiczna związana winna być realizacją nakreślonych celów, stosowanymi sposobami odzysku i unieszkodliwiania oraz dostosowana do poszczególnych grup społeczeństwa. Wiązać się to będzie z koniecznością powołania gminnego centrum edukacyjnego, określeniem zakresu i form edukacji, wydawnictwem ulotek, itp. W proponowanym systemie rola powiatu ograniczona zostanie do wydawania pozwoleń na wytwarzanie odpadów niebezpiecznych, pozwoleń budowlanych na budowę składowisk i instalacji odzysku i unieszkodliwiania odpadów (z wyłączeniem instalacji zastrzeżonych dla wojewody) lub pozwoleń na funkcjonowanie instalacji odzysku i unieszkodliwiania odpadów zgodnie z zasadami ochrony środowiska i przyjętymi celami gospodarki odpadami. 102 Plan Gospodarki Odpadami Gminy Medyka PRZEDSIĘBIORSTWO USŁUGOWE ”POŁUDNIE II” SP. Z O. O. BIURO INŻYNIERII ŚRODOWISKA I ROZWOJU TECHNOLOGII 8.6. Wytyczne techniczno-logistyczne systemu Na terenie powiatu przemyskiego zostaną stworzone cztery podsystemy. 8.6.1. Zbiórka odpadów zmieszanych W zależności od rodzaju zabudowy odpady zmieszane balastowe będą zbierane w następujący sposób: w zabudowie jednorodzinnej gromadzone będą w oparciu o pojemniki 110 lub 120 litrowe, w zabudowie wielorodzinnej w oparciu o pojemniki 1100 litrowe. Zebrane odpady będą kierowane do unieszkodliwienia na składowisko odpadów komunalnych. 8.6.2. Zbiórka surowców wtórnych Zbiórkę surowców wtórnych w zależności od rodzaju zabudowy proponuje się prowadzić w następujący sposób: metodą „u źródła” w zabudowie jednorodzinnej w oparciu o kolorowe worki plastikowe, zakłada się objęcie zbiórką: szkła, tworzyw sztucznych; metodą donoszenia w zabudowie wielorodzinnej w oparciu o kolorowe pojemniki specjalistyczne o pojemności 1100 litrów, zakłada się objęcie zbiórką makulatury, szkła i tworzyw sztucznych; metoda donoszenia na terenie całego Związku w systemie uzupełniającym w oparciu o pojemniki o pojemności 1,5 m3. Zakłada się zbieranie szkła i tworzyw sztucznych; metoda donoszenia w placówkach oświatowych na terenie Związku w systemie uzupełniającym w oparciu o czterodzielne pojemniki typu „Borowik” o pojemności 480 litrów. Zakłada się zbieranie makulatury, szkła, tworzyw sztucznych i puszek aluminiowych. Mimo znacznych ilości możliwych do odzysku metali nie proponuje się selektywnej zbiórki tej frakcji (poza zbiórką puszek aluminiowych w szkołach) z uwagi na łatwy zbyt tego surowca. Wystawienie odpadów metalowych przy punkcie zbiórki odpadów zmieszanych czy posesji skutkuje prawie natychmiastowym ich usunięciem przez osoby trudniące się ich zbiórką. Zebrane na terenie gmin powiatu odpady powinny trafić do Zakładu Recyklingu prowadzonego przez ZZO lub do zakładów prowadzonych przez gminy. Tu następować będzie ich: podczyszczenie – wybranie niepożądanych zanieczyszczeń z poszczególnych frakcji surowców wtórnych, rozsortowanie – podział frakcji na rodzaje np. szkła na szkło białe i kolorowe, przygotowanie do sprzedaży – nadanie formy zebranym frakcjom surowców wtórnych cech pożądanych przez odbiorców np. sprasowanie lub zbelowanie czy rozdrobnienie. Do budowy podsystemów zbiórki odpadów zmieszanych i surowców wtórnych zostanie wykorzystany istniejący system zbierania odpadów (wykorzystanie istniejących pojemników), w związku z tym określenie dodatkowych ilości pojemników i worków do obsługi tych podsystemów jest trudne, będzie to możliwe w trakcie wprowadzania tych podsystemów. 103 Plan Gospodarki Odpadami Gminy Medyka PRZEDSIĘBIORSTWO USŁUGOWE ”POŁUDNIE II” SP. Z O. O. BIURO INŻYNIERII ŚRODOWISKA I ROZWOJU TECHNOLOGII 8.6.3. Zbiórka bioodpadów Ze względu na rolniczy charakter gmin powiatu przemyskiego oraz dominującą zabudowę jednorodzinną, znaczna część bioodpadów z gospodarstw domowych zostaje zagospodarowana przez mieszkańców we własnym zakresie. W związku z tym przewiduje się: Zbieranie odpadów organicznych z gospodarstw domowych tylko w zabudowie wielorodzinnej metodą donoszenia. Będą one gromadzone w specjalistycznych pojemnikach o pojemności 240 litrów, ustawionych w pobliżu pojemników na odpady zmieszane i surowce wtórne. Zebrane odpady organiczne będą trafiały do kompostowni działającej w ramach ZZO lub kompostowni gminnych. Odpady organiczne z pielęgnacji i utrzymania zieleni (trawa, gałęzie) będą gromadzone na specjalnych placach (w poszczególnych gminach powiatu) lub bezpośrednio dostarczane do funkcjonujących kompostowni. Osady ściekowe z oczyszczalni działających na terenie powiatu po przeprowadzeniu procesów osuszania oraz posiadające niezbędne badania fizyko-chemiczne będą przekazywane do kompostowni przy ZZO lub kompostowni gminnych. Zorganizowany system zbiórki odpadów organicznych w rejonach zabudowy zwartej wielorodzinnej nie wyklucza odbioru tej grupy odpadów z gospodarstw jednorodzinnych. Zakłada się jednak, że odbiór odpadów organicznych będzie miał tu charakter dobrowolny (wyrażenie chęci przez mieszkańców) lub w zorganizowany (w systemie donoszenia) w przypadku wyrażenia chęci przez większą ilość mieszkańców. Zebrane w sposób selektywny odpady organiczne skierowane będą do kompostowni w celu ich przetworzenia i gospodarczego wykorzystania (produkcja kompostu). Wyprodukowany kompost może być wykorzystany do zabiegów pielęgnacyjnych istniejących lub zakładania nowych terenów zielonych na terenie gmin powiatu. Kompost uszlachetniony zbywany może być jako nawóz organiczny do wykorzystania w rolnictwie. 8.6.4. Zbiórka odpadów wielkogabarytowych Zbiórka odpadów wielkogabarytowych (nietypowych) będzie odbywała się w dwojaki sposób: w trakcie prowadzonych okresowo zbiórek (np. raz na kwartał). Mieszkańcy zostaną wcześniej powiadomieni o terminie zbiórki oraz rodzaju zbieranych odpadów. w Punktach Gromadzenia Odpadów Niebezpiecznych (PGON), które będą zlokalizowane w każdej gminie oraz przy ZZO. W punktach tych mieszkańcy będą mogli pozbywać się odpadów wielkogabarytowych w terminach poza prowadzeniem okresowych zbiórek. Zebrane odpady wielkogabarytowe (z obu systemów) będą trafiać do Punktu demontażu odpadów wielkogabarytowych gdzie będą demontowane. Po rozbiórce część uzyskanych materiałów stanowiących surowiec wtórny będzie dołączona do dane frakcji, natomiast pozostała część (balast) będą kierowane na składowisko odpadów. Części stanowiące odpady niebezpieczne (np. urządzenia chłodnicze) kierowane będą do unieszkodliwienia w zakładach specjalistycznych. Do punktu demontażu odpadów wielkogabarytowych powinny trafiać także odpady z sektora budowlanego (wymieniane okna, gruz, betonowe nawierzchnie dróg). Byłyby one 104 Plan Gospodarki Odpadami Gminy Medyka PRZEDSIĘBIORSTWO USŁUGOWE ”POŁUDNIE II” SP. Z O. O. BIURO INŻYNIERII ŚRODOWISKA I ROZWOJU TECHNOLOGII rozdrabniane przy użyciu sprzętu będącego na wyposażeniu Punktu lub wypożyczanego okresowo (kruszarki do gruzu). Zbiórka odpadów z sektora budowlanego powinna odbywać się na podobnych zasadach co odpadów wielkogabarytowych z tym, że gruz powinien być przewożony do punktu gromadzenia bezpośrednio z miejsca wytworzenia po wcześniejszym uzgodnieniu z zarządzającym instalacją do kruszenia. 8.6.5. Zbiórka odpadów niebezpiecznych Zbiórka odpadów niebezpiecznych będzie prowadzona w Gminnych Punktach Zbiórki Odpadów Niebezpiecznych (GPZON). Na terenie powiatu będzie działać 10 GPZON – po jednym w każdej gminie . Ponadto zbiórka odpadów niebezpiecznych od mieszkańców regionu oraz z sektora małych i średnich przedsiębiorstw będzie kontynuowana i rozszerzana w wytypowanych placówkach tj.: Apteki – zbiórka nieużytecznych lekarstw, Szkoły – zbiórka zużytych baterii, Punkty serwisowe i sklepy motoryzacyjne – zbiórka zużytych akumulatorów i przepracowanych olejów, Stacje benzynowe - zbiórka zużytych akumulatorów i przepracowanych olejów, Sklepy ze sprzętem elektrotechnicznym - zbiórka zużytych baterii, sprzętu elektrycznego i elektronicznego . Zgromadzone tu odpady będą odbierane specjalistyczne posiadające niezbędne zezwolenia. i unieszkodliwiane przez firmy 8.6.6. Środki transportu Niezbędnym elementem funkcjonowania systemu gospodarki jest sprawnie działający system ich odbioru. Zgodnie z przedstawionymi powyżej wytycznymi do obsługi zaproponowanych typów pojemników konieczne będzie zapewnienie następujących rodzajów samochodów specjalistycznych: Odpady zmieszane: Samochód z zaczepami do obsługi pojemników 110/120 i 1100 litrowych. Zaleca się samochód o pojemności co najmniej 10 m3 z zagęszczaniem liniowym i co najmniej 3 krotnym zgniotem. Surowce wtórne: Samochód z zaczepami do obsługi pojemników 1100 litrowych. Zaleca się samochód o pojemności co najmniej 10 m3 z zagęszczeniem liniowym i co najmniej 3 krotnym zgniotem. Samochód skrzyniowy z podwyższonymi „burtami” z dźwigiem HDS do opróżniania pojemników o pojemności 1,5 m3 w uzupełniającym systemie donoszenia oraz do zbiórki surowców gromadzonych w workach foliowych. Odpady zielone: Samochód z zaczepami do obsługi pojemników 240 litrowych. Zaleca się samochód o pojemności ok. 10 m3 z zagęszczaniem bębnowym i co najmniej 3 krotnym zgniotem. Z uwagi na specyfikę gromadzonych odpadów samochód do ich odbioru winien być wyposażony w urządzenie do mycia pojemników. Samochód skrzyniowy do zbiórki (odbioru) odpadów organicznych z pielęgnacji i utrzymania zieleni. 105 Plan Gospodarki Odpadami Gminy Medyka PRZEDSIĘBIORSTWO USŁUGOWE ”POŁUDNIE II” SP. Z O. O. BIURO INŻYNIERII ŚRODOWISKA I ROZWOJU TECHNOLOGII Odpady wielkogabarytowe i z sektora budowlanego: Samochód skrzyniowy z podwyższonymi burtami z dźwigiem HDS oraz samochód samowyładowczy do transportu gruzu w kontenerach. Odpady problemowe i niebezpieczne: Specjalistyczne samochody firm posiadających odpowiednie zezwolenia. 8.6.7. Zakład Zagospodarowania Odpadów Elementem zamykającym system gospodarki odpadami jest zorganizowanie przerobu i unieszkodliwienia odpadów zebranych w systemie selektywnej zbiórki. Konieczne jest zatem stworzenie niezbędnej do tego infrastruktury. ZZO poza omówionymi powyżej zadaniami powinien zarządzać następującymi elementami: Zakład Recyklingu – prowadzący przetworzenie selektywnie zebranych surowców wtórnych. Kompostownia – prowadząca przetwarzanie odpadów organicznych. Punkt Demontażu Odpadów Wielkogabarytowych – prowadzący zbiórkę odpadów wielkogabarytowych. Punkt Zbiórki Odpadów Niebezpiecznych – prowadzący zbiórkę i czasowe przetrzymanie selektywnie zebranych odpadów niebezpiecznych. Poszczególne wymienione powyżej składowe ZZO powinny być wyposażone w niezbędne technologie i wyposażenie techniczne zapewniające ich właściwe funkcjonowanie. Wskazane jest ich zlokalizowanie w jednym miejscu, co ułatwi przepływ odpadów obniżając jednocześnie koszty funkcjonowania. 8.6.8 Zakład Recyklingu Zakład Recyklingu (ZR) to obiekt, w którym dokonuje się rozdziału i przygotowania selektywnie zebranych surowców wtórnych do wykorzystania, wywozu i sprzedaży lub innego zagospodarowania. Zadaniem ZR jest usunięcie zanieczyszczeń i balastu, wynikających z jakości zbiórki i wymagań odbiorcy, frakcjonowanie (sortowanie na różne gatunki w celu dostosowania do technologii przetwarzania, np. rozdział makulatury na twardą i gazetową, tworzyw sztucznych na poszczególne polimery), zmniejszenie rozmiarów na potrzeby wykorzystania środków transportu. Zakład może przyjmować również odpady makulatury, tworzyw sztucznych i szkła opakowaniowego gromadzone selektywnie przez podmioty gospodarcze co zwiększy ilość przetwarzanych odpadów tego typu. Początkowo przy mniejszej ilości trafiających do Zakładu Recyklingu surowców wtórnych sortowanie może odbywać się ręcznie. Wskazane jest jednak aby odbywało się to już w pomieszczeniu zadaszonym (warunki pracy). Od początku ZR powinien posiadać także urządzenia do przygotowania wysortowanych frakcji do transportu (prasa, belownica, rozdrabniarka). Docelowo ZR działający w ramach ZZO wyposażony winien być w linię sortowniczą zapewniającą przerób większej ilości surowców wtórnych. Konieczność prowadzenia segregacyjnej zbiórki odpadów wymaga, aby pozyskane surowce wtórne były w odpowiedni sposób przygotowywane do sprzedaży, a odpady organiczne przetwarzane. Dlatego też proponuje się następującą organizację Zakładu Utylizacji Odpadów: Hala z linią do doczyszczania i waloryzacji zebranych surowców wtórnych wraz z wyposażeniem (prasa, belownice itp.). Boksy na surowce wtórne przeznaczone do sprzedaży. Pomieszczenie do tymczasowego magazynowania odpadów niebezpiecznych. Pomieszczenie do rozbiórki odpadów wielkogabarytowych. Płyta do kompostowania odpadów organicznych. 106 Plan Gospodarki Odpadami Gminy Medyka PRZEDSIĘBIORSTWO USŁUGOWE ”POŁUDNIE II” SP. Z O. O. BIURO INŻYNIERII ŚRODOWISKA I ROZWOJU TECHNOLOGII Pomieszczenia socjalne. Składowisko pozostałych odpadów komunalnych wraz z wyposażeniem (brodzik, waga, kompaktom, system monitorowania, obiekty socjalne). 8.6.9. Kompostownia Kompostowanie to przerób odpadów organicznych, przy zachowaniu odpowiednich warunków powietrzno-wilgotnościowych i termicznych przez mikroorganizmy tlenowe w masę próchniczą o wysokiej wartości nawozowej. Sugeruje się aby kompostownia zlokalizowana była w pobliżu pozostałych elementów ZGO. W zależności od możliwości lokalizacyjnych możliwe jest prowadzenie procesu kompostowania dwoma metodami: 1. pryzmową – polegającą na kompostowaniu bioodpadów usypanych w pryzmy. Charakteryzuje się ona większym zapotrzebowaniem na teren przy mniejszych nakładach inwestycyjnych. Materiał przeznaczony do kompostowania powinien posiadać przez cały czas dojrzewania wilgotność 45-55%, przy jednoczesnym zapewnieniu dobrego natlenienia. Niedotrzymanie tych warunków spowalnia tempo lub wręcz zatrzymuje cały proces humifikacji (kompostowania). Sterowanie natlenieniem kompostowanej masy w systemie pryzm osiąga się przez ich mechaniczne przerzucanie oraz ewentualnie przez zastosowanie instalacji wentylacyjnej. Utrzymanie właściwej wilgotności sprowadza się do zraszania pryzm w okresach nadmiernego przesuszenia oraz do przerzucenia pryzm po wystąpieniu intensywnych opadów. Najważniejszą czynnością w technologii pryzmowej jest odpowiednie przerzucanie pryzm. Przy mniejszych potrzebach, a takie będą w pierwszym okresie funkcjonowania kompostowni, wystarczy okresowe wykorzystywanie maszyn typu ładowarka. Zwiększające się ilości dostarczanych bioodpadów wymuszą wprowadzenie specjalistycznego urządzenia, jakim jest przerzucarka do pryzm. Uzbrojenie techniczne kompostowni stanowi docelowo węzeł rozładowczy z rozdrabniarką do bioodpadów i mieszarką masy przeznaczonej do kompostowania. Z przygotowanego materiału formuje się pryzmy o przekroju trapezu lub trójkąta. Powierzchnia niezbędna do prowadzenia kompostowania pryzmowego uzależniona jest od ilości materiału poddawanego temu procesowi oraz od wielkości pryzm. Oszczędność powierzchni można osiągnąć przez układanie większych pryzm, stosując przy tym przerzucarkę większej wydajności. Po okresie kompostowania trwającym ok. 6-8 miesięcy kompost jest zwykle przesiewany przy pomocy sita bębnowego lub wibracyjnego o drobnej perforacji (20 mm) jednak w przypadku, gdy kompost ma przeznaczenie na cele rekultywacyjne można odstąpić od tej czynności. Funkcjonowanie kompostowni wiąże się z koniecznością doprowadzenia niezbędnych mediów (energia elektryczna, woda). 2. zamknięta – kompostowanie prowadzi się w zamkniętych bioblokach lub reaktorach co zmniejsza zapotrzebowanie na teren jednak konsekwencją prowadzenia wymuszonego procesu kompostowania jest wzrost nakładów inwestycyjnych. Proces kompostowania odpadów organicznych w tej technologii przebiega według poniższych faz: dojrzewanie intensywne w bioreaktorach sterowane przy pomocy procesora, którego czas określa się na 14-21 dni, dojrzewanie pośrednie prowadzone w pryzmach wymagające mechanicznego przerzucania przy pomocy przerzucarki, 107 Plan Gospodarki Odpadami Gminy Medyka PRZEDSIĘBIORSTWO USŁUGOWE ”POŁUDNIE II” SP. Z O. O. BIURO INŻYNIERII ŚRODOWISKA I ROZWOJU TECHNOLOGII dojrzewanie końcowe wymaga odsiania drobnej frakcji kompostu i wyłączenie grubego uziarnienia (frakcja nadsitowa). Faza ta to nieprzewietrzane pryzmy układane w celu przeprowadzenia higienizacji kompostu oraz jego wychłodzenia. Po okresie dojrzewania końcowego kompost jest odsiewany i gotowy do zbycia. W zależności od technologii instalacja składa się z kilku podstawowych elementów: Stacja przyjęcia materiału wsadowego z wydzielonym miejscem do magazynowania bioodpadów, w której następuje przygotowanie masy kompostowej. Instalacja intensywnego kompostowania, której elementami roboczymi są bioreaktory wykonane z betonu lub stali. Ich ilość wynikać będzie z masy odpadów kierowanych do przetworzenia. W bioreaktorach stworzone są warunki zapewniające prawidłowy przebieg procesu kompostowania. System napowietrzania – powodujący przepływ powietrza przez kompostowaną masę. System nawilżania – sieć rur umieszczona wewnątrz bioreaktora wyposażona w system zaworów i dysz umożliwiający dostarczenie odpowiedniej ilości wody potrzebnej do nawilżania masy kompostowej w zależności od stopnia zaawansowania procesu rozkładu. System oczyszczania odcieku oraz powietrza technologicznego – usuwający zanieczyszczenia jakie powstały w wyniku procesu kompostowania, wielokrotnie działają one na zasadzie obiegu zamkniętego. System sterowania procesem – sterowanie procesem odbywa się przy pomocy procesora i systemu punktów pomiarowych rejestrujących parametry masy kompostowej. W razie potrzeby dzięki temu możliwe jest automatyczne skorygowanie istniejących w bioreaktorze warunków – prowadzenie procesu bez zakłóceń. Plac dojrzewania kompostu – przeznaczony jest do układania pryzm kompostowych w fazie dojrzewania pośredniego i końcowego. Utwardzony betonem lub asfaltem plac, o powierzchni dostosowanej do ilości kompostowanych odpadów i wielkości przerzucarki pryzm kompostowych, musi być odpowiednio wyprofilowany i wyposażony w kanały odprowadzający wody opadowe. Wybór metody i technologii kompostowania oraz dobór niezbędnych urządzeń wspomagających uzależniony jest przede wszystkim od masy odpadów organicznych kierowanych do procesu. W przypadku kompostowni działającej na potrzeby Związku Komunalnego istnieje możliwość doboru urządzeń zapewniających ich maksymalne wykorzystanie. 8.6.10. Punkt Demontażu Odpadów Wielkogabarytowych Punkt Demontażu Odpadów Wielkogabarytowych powinien być zlokalizowany przy Zakładzie Recyklingu. Będą tu trafiały nietypowe odpady zbierane w czasie okresowych zbiórek, w gminnych GPZON oraz indywidualnych dostaw. Powinien on znajdować się w odrębnej hali lub wydzielonej części ZR. Stworzone tu powinny zostać warunki techniczne do ręcznego (w warunkach warsztatowych, przy użyciu typowych narzędzi) rozbrajania i rozdrabniania tych odpadów z odzyskiem surowców wtórnych, które przekazywane będą do dalszej przeróbki w Zakładzie Recyklingu, jako balast gromadzone będą na powierzchni magazynowej np. w kontenerach, skąd kierowane będą na składowisko. Ze względu na specyfikę odpadów wielkogabarytowych główne surowce uzyskiwane tą drogą to metale (żelazne i nieżelazne) – na sprzedaż oraz drewno – do produkcji paliwa alternatywnego. Możliwe, że w trakcie prowadzenia zbiórki do stacji trafią przedmioty nadające się do dalszego wykorzystania (np. używane, ale jeszcze niezniszczone meble), na które mogą się 108 Plan Gospodarki Odpadami Gminy Medyka PRZEDSIĘBIORSTWO USŁUGOWE ”POŁUDNIE II” SP. Z O. O. BIURO INŻYNIERII ŚRODOWISKA I ROZWOJU TECHNOLOGII znaleźć chętni. Należy zatem stworzyć zasady umożliwiające odbiór takich przedmiotów przez potrzebujących (np. przetrzymanie takich przedmiotów przez miesiąc przy jednoczesnym ogłoszeniu informacji o ich posiadaniu w siedzibie ZZO). 8.6.11. Zakład utylizacji odpadów budowlanych Odzyskiem i unieszkodliwianiem odpadów budowlanych zajmować się będzie zakład usytuowany w pobliżu lub na terenie składowisk odpadów komunalnych. Zakład ten wyposażony będą w linie do przekształcania gruzu budowlanego (kruszarki, przesiewacze wibracyjne) i doczyszczanie dowiezionych odpadów budowlanych. Odpady budowlane wchodzące w strumień odpadów komunalnych zawierają najczęściej (Krajowy Plan Gospodarki Odpadami, październik, 2002): odpady materiałów i elementów budowlanych i drogowych - gruz betonowy, ceglany, ceramiczny i asfaltowy; odpady drewna, szkła i tworzyw sztucznych; odpady asfaltów, smół i produktów smołowych - pokrycia dachowe; złomy metaliczne; gleba i grunt z wykopów, kamienie i żwir; odpady materiałów izolacyjnych. Zbiórką i transportem tego typu odpadów z miejsca ich powstawania powinni zajmować się wytwórcy tych odpadów (firmy budowlane, rozbiórkowe, osoby prywatne prowadzące prace remontowe). Zaleca się już na placu budowy składować w oddzielnych miejscach wstępnie posegregowane odpady budowlane. Pozwoli to na selektywne wywożenie ich do zakładu odzysku i unieszkodliwiania oraz na składowisko. Wśród odpadów budowlanych, które mogą trafić do zakładu odzysku i unieszkodliwiania znajdują się: gruz betonowy, ceglany, ceramiczny i asfaltowy; odpady materiałów stosowanych do wytwarzania okien, drzwi i meblościanek; odpady materiałów izolacji przeciwwilgociowych i pokryć dachowych; odpady z instalacji sanitarnych i elektrycznych, stali zbrojeniowej oraz ślusarki budowlanej; gleba i grunt z wykopów, kamienie; odpady materiałów izolacyjnych. Obróbka odpadów budowlanych polega na rozdrobnieniu i rozdzieleniu na frakcje, w celu uzyskania kruszywa budowlanego. W fazie wstępnej, ładowarka z chwytakiem dokonuje wstępnej segregacji, oddzielając części o dużych wymiarach od pozostałych odpadów. Pozostałe odpady kierowane są na przesiewacz wibracyjny w celu wydzielenia frakcji 0-20, 20-80 oraz >80 mm. Frakcja >80 mm kierowana jest na linię sortowniczą odpadów komunalnych, gdzie wydzielane są: odpady ferromagnetyczne; odpady metali kolorowych; jednorodne odpady tworzyw sztucznych. Niewysortowana pozostałość kierowana jest na kruszarkę w celu przetworzenia na kruszywo budowlane. Frakcja <20 mm kierowana jako kruszywo drobne (podsypka). Frakcja 20–80 mm zagospodarowywana jest jako kruszywo budowlane. Najprostsze wyposażenie linii przeróbki gruzu budowlanego stanowią: Przenośnik taśmowy z koszem zasypowym. Kruszarka udarowa. 109 Plan Gospodarki Odpadami Gminy Medyka PRZEDSIĘBIORSTWO USŁUGOWE ”POŁUDNIE II” SP. Z O. O. BIURO INŻYNIERII ŚRODOWISKA I ROZWOJU TECHNOLOGII Przenośnik taśmowy. Oddzielacz elektromagnetyczny. Przesiewacz wibracyjny trzypokładowy (dla frakcji 6, 10 i 20 mm). Przenośnik taśmowy odbiorczy. 8.6.12. Gminne Punkty Zbiórki Odpadów Niebezpiecznych Na terenie każdej gminy przewidziana jest lokalizacja Punktu Zbiórki Odpadów Niebezpiecznych. Podstawowe zadanie Punkt Zbiórki Odpadów Niebezpiecznych polega na odbieraniu odpadów niebezpiecznych od mieszkańców określonego rejonu oraz małych i średnich przedsiębiorstw. Wzorcowy Punkt Zbiórki Odpadów Niebezpiecznych składa się z: zadaszonego przedsionka z kontenerami na odpady, punktu przyjmowania odpadów niebezpiecznych (odpowiedni stół i waga), pomieszczenia rejestracji odpadów i magazynu środków dezynfekujących, strefy kontroli i sprawdzania odpadów, magazynu opakowań, punktu pakowania i rejestracji odpadów, magazynu spedycyjnego, pomieszczeń biurowych i sanitarno-bytowych dla personelu. Wyposażenie takiego punktu stanowią: kontenery specjalne, beczki (kontenery) na odpady niebezpieczne, pojemniki na specyficzne odpady ciekłe. Pomieszczenia Gminnego Punktu Zbiórki Odpadów Niebezpiecznych powinno posiadać instalację wywiewną (odciągową), z odpowiednio zabezpieczonym (filtr) wyrzutem spalin do atmosfery. Należy do niej podłączyć również te pojemniki (beczki) z odpadami, które przy otwieraniu mogą wydzielać szkodliwe wyziewy (np. beczki z substancjami ropopochodnymi). Obiekt taki powinien posiadać odpowiedniej jakości nawierzchnię betonową uniemożliwiającą penetrację rozlanych cieczy do gleby. Teren należy odpowiednio ogrodzić i chronić w sposób ciągły (całodobowo). Powierzchnia obiektu - 6÷ 8 arów (wraz z placem dojazdowym). Zatrudnienie 2-3 osoby. Punkty takie najlepiej organizować w tych rejonach, gdzie zlokalizowane są różne warsztaty rzemieślnicze i drobny przemysł, względnie obiekty służb zajmujących się gospodarką odpadami komunalnymi Zgromadzone w PZON odpady niebezpieczne skierowane zostaną do Zakładów Utylizacji Odpadów, gdzie będą gromadzone przed ekspedycją do unieszkodliwienia lub będą z nich odbierane bezpośrednio przez przedsiębiorstwa zajmujące się unieszkodliwianiem odpadów. 110 Plan Gospodarki Odpadami Gminy Medyka PRZEDSIĘBIORSTWO USŁUGOWE ”POŁUDNIE II” SP. Z O. O. BIURO INŻYNIERII ŚRODOWISKA I ROZWOJU TECHNOLOGII 8.7. Podsumowanie Funkcjonowanie systemu selektywnej zbiórki odpadów winno zapewniać realizację następujących zasad: im więcej da się wyselekcjonować z odpadów komunalnych surowców wtórnych do dalszego zagospodarowania tym mniej odpadów trafi na składowisko i będzie ono funkcjonowało dłużej; im czystszy surowiec wtórny – tym mniejsze koszty jego przetworzenia i możliwe wyższe zyski z jego sprzedaży. Przedstawione powyżej rozwiązania dla powiatu przemyskiego w zakresie zagospodarowania (unieszkodliwiania) poszczególnych grup odpadów należy traktować jako wytyczne. Przed ostatecznym wprowadzeniem ich do realizacji wymagają one jeszcze ostatecznego uszczegółowienia. Niemniej należy zachować główne wytyczne działania poszczególnych systemów takie jak rodzaje stosowanych pojemników czy miejsca zbiórki poszczególnych frakcji. Przed wprowadzeniem związkowego systemu selektywnej zbiórki odpadów konieczne jest przeprowadzenie akcji informacyjno-edukacyjnej wyjaśniającej założenia systemu, sposoby selektywnego gromadzenia odpadów, korzyści ekonomiczne i społeczne. Wojewódzki Plan Gospodarki Odpadami przewiduje powstanie ZZO „Jarosław Młyny” obsługujący powiat przemyski, jarosławki i grodzki Przemyśl. W związku z tym proponuje się nawiązanie współpracy z powiatem jarosławskim i miastem Przemyśl co umożliwi obniżenie kosztów inwestycyjnych i kosztów obsługi systemu. W poniższych tabelach zestawiono dane na temat planowanych ilości odpadów komunalnych i planowanego recyklingu dla ZZO „Jarosław Młyny”. Tabela 45. Prognozowana ilość odpadów komunalnych (w tys. Mg) na obszarze objętym działalnością ZZO "Jarosław Młyny" w latach 2004-2014 Rok 2004. 2005. 2006. 2007. 2008. 2009. 2010. 2011. 2012. 2013. 2014. Miasta 66,3 68,9 70,7 72,7 74,7 76,9 79,2 81,5 84,1 86,8 89,6 Wsie 47,8 49,3 50 50,7 51,5 52,3 53,2 53,9 54,7 55,6 56,5 111 Razem 114,1 118,2 120,7 123,4 126,2 129,2 132,4 135,4 138,8 142,4 146,1 Plan Gospodarki Odpadami Gminy Medyka PRZEDSIĘBIORSTWO USŁUGOWE ”POŁUDNIE II” SP. Z O. O. BIURO INŻYNIERII ŚRODOWISKA I ROZWOJU TECHNOLOGII Tabela 46. Prognozowana ilość poszczególnych strumieni odpadów w latach 2004-2014 na obszarze objętym działalnością ZZO "Jarosław Młyny" (tys.Mg/rok) Strumień odpadów Domowe organiczne Odpady zielone 2004. 17,77 2,35 2005. 18,12 2,40 2006. 18,30 2,46 2007. 18,47 2,51 2008. 18,64 2,56 2009. 18,81 2,62 2010. 18,99 2,67 2011. 19,05 2,71 2012. 19,10 2,74 2013. 19,16 2,77 2014. 19,22 2,81 Papier i karton nieopakowaniowy 6,47 6,61 6,69 6,77 6,84 6,92 7,00 7,02 7,03 7,00 7,07 10,62 1,19 11,25 4,13 2,77 0,52 8,60 2,74 1,05 0,30 4,60 13,08 7,44 18,27 0,95 114,10 11,22 1,26 11,42 4,34 2,83 0,53 8,92 2,77 1,09 0,31 4,63 12,84 7,90 19,85 0,99 118,03 11,82 1,33 11,44 4,55 2,86 0,55 9,25 2,78 1,12 0,32 4,70 14,48 8,00 21,06 0,99 122,70 12,44 1,40 11,45 4,77 2,89 0,56 9,59 2,78 1,15 0,33 4,77 12,11 8,01 22,32 0,99 123,31 13,12 1,47 11,47 5,01 2,93 0,58 9,94 2,78 1,18 0,34 4,85 11,76 8,02 23,66 1,00 126,15 13,83 1,55 11,48 5,27 2,96 0,59 10,31 2,79 1,22 0,35 4,92 11,42 8,03 25,80 1,00 129,87 14,60 1,64 11,50 5,54 2,99 0,61 10,70 2,79 1,25 0,36 5,00 11,08 8,04 26,58 1,00 132,34 15,40 1,73 11,29 5,81 3,03 0,62 11,06 2,80 1,29 0,37 5,08 10,76 8,05 28,36 1,00 135,43 16,27 1,73 11,09 6,11 3,07 0,62 11,45 2,81 1,33 0,38 5,16 10,45 8,06 30,25 1,00 138,65 17,19 1,93 10,89 6,43 3,11 0,63 11,85 2,81 1,37 0,39 5,24 10,15 8,07 32,27 1,00 142,26 18,19 2,04 10,70 6,78 3,14 0,64 12,27 2,82 1,42 0,40 5,32 9,86 8,08 34,43 1,00 146,19 Opakowania papierowe Opakowania kompozytowe Tworzywa szt, nieopakowaniowe Opakowamia z tworzyw sztucznych Odpady tekstylne Szkło nieopakowaniowe Opakowania szklane Metal Opakowania stalowe Opakowania aluminiowe Odpady mineralne Drobna frakcja popiołowa Odpady wielkogabarytowe Odpady budowlane Odpady niebezpieczne Razem 112 Plan Gospodarki Odpadami Gminy Medyka PRZEDSIĘBIORSTWO USŁUGOWE ”POŁUDNIE II” SP. Z O. O. BIURO INŻYNIERII ŚRODOWISKA I ROZWOJU TECHNOLOGII Tabela 47. Planowany recykling odpadów biodegradowalnych (w tys. Mg) na obszarze objętym działalnością ZZO "Jarosław Mlyny " Wyszczególnienie 2004. 2005. 2006. 2007. 2008. Rok 2009. Ilość odpadów biodegradowalnych wytworzonych w roku 37,22 38,35 39,26 40,19 41,16 42,19 43,26 44,17 45,14 46,18 47,28 Dopuszczalna ilość składowania odpadów biodegradowalnych 25,41 25,12 24,82 24,52 23,92 23,17 22,42 20,93 17,94 14,95 14,05 Ilość unieszkodliwionych odpadw zielonych 0,42 0,64 0,86 0,97 1,09 1,21 1,34 1,52 1,7 1,89 2,08 Ilość unieszkodliwionych odpadów opakowaniowych 4,14 4,71 5,32 5,97 6,3 6,64 7,01 7,39 7,81 8,25 8,73 Ilość domowych odpadów organicznych z terenów wiejskich zagospodarowanych we własnym zakesie 4,46 4,51 4,52 4,52 4,53 4,54 4,54 4,54 4,54 4,53 4,53 1,33 1,36 1,38 1,39 1,41 1,43 1,44 1,45 1,46 1,46 1,47 1,45 2,02 2,37 2,81 3,92 5,2 6,51 8,34 11,71 15,1 16,42 Ilość domowych odpadów organicznych z zabudowy jednorodzinnej terenów miejskich zagospodarowanych we własnym zakresie Dodatkowo konieczny recykling odpadów biodegradowalnych 113 2010. 2011. 2012. 2013. 2014. Plan Gospodarki Odpadami Gminy Medyka PRZEDSIĘBIORSTWO USŁUGOWE ”POŁUDNIE II” SP. Z O. O. BIURO INŻYNIERII ŚRODOWISKA I ROZWOJU TECHNOLOGII Tabela 48. Zakładana masa pozyskanych odpadów opakowaniowych (w tys. Mg) na obszarze objętym działalnością ZZO „Jarosław Młyny” Wyszczególnienie Tworzywa sztuczne Papier i tektura Szkło Opakowania stalowe Opakowania aluminiowe Opakowania kompozytowe Razem 2004. 0,58 4,14 1,89 0,12 0,08 0,14 6,95 2005. 0,78 4,71 2,59 0,15 0,09 0,20 8,52 2006. 2007. 1,00 5,32 3,24 0,20 0,11 0,27 10,14 1,19 5,97 3,84 0,25 0,13 0,35 11,73 2008. 1,25 6,30 3,98 0,26 14,00 0,37 26,16 Rok 2009. 1,32 6,64 4,12 0,27 0,14 0,39 12,88 2010. 1,39 7,01 4,28 0,28 0,14 0,41 13,51 Tabela 49. Planowany recykling odpadów wielkogabarytowych na obszarze objętym działalnością ZZO „Jarosław Młyny” (w tys. Mg) Rok Masa 2004. 2005. 2006. 2007. 2008. 2009. 2010. 2011. 2012. 2013. 2014. 0,94 1,60 2,08 2,56 3,05 3,53 4,02 4,43 4,84 5,25 5,66 114 2011. 1,45 7,39 4,42 0,28 0,15 0,43 14,12 2012. 1,53 7,81 4,58 0,29 0,15 0,46 14,82 2013. 1,61 8,25 4,74 0,30 0,16 0,48 15,54 2014. 1,69 8,73 4,91 0,31 0,16 0,51 16,31 PRZEDSIĘBIORSTWO USŁUGOWE ”POŁUDNIE II” SP. Z O. O. BIURO INŻYNIERII ŚRODOWISKA I ROZWOJU TECHNOLOGII Plan Gospodarki Odpadami Gminy Medyka Tabela 50. Planowany recykling odpadów budowlanych na obszarze objętym działalnością ZZO "Jarosław Młyny" (tys.Mg/rok) Rok Masa 2004. 2005. 2006. 2007. 2008. 2009. 2010. 2011. 2012. 2013. 2014. 1,83 2,98 4,20 5,58 7,10 8,78 10,63 12,76 15,13 17,75 20,66 115 PRZEDSIĘBIORSTWO USŁUGOWE ”POŁUDNIE II” SP. Z O. O. BIURO INŻYNIERII ŚRODOWISKA I ROZWOJU TECHNOLOGII Plan Gospodarki Odpadami Gminy Medyka Tabela 51. Zakładane ilości pozyskanych odpadów niebezpiecznych z masy odpadów komunalnych na obszarze objętym działalnością ZZO "Jarosław Młyny" (w tys. Mg) Rok Masa 2004. 2005. 2006. 2007. 2008. 2009. 2010. 2011. 2012. 2013. 2014. 0,13 0,15 0,22 0,29 0,36 0,43 0,50 0,57 0,65 0,68 0,80 116 PRZEDSIĘBIORSTWO USŁUGOWE ”POŁUDNIE II” SP. Z O. O. BIURO INŻYNIERII ŚRODOWISKA I ROZWOJU TECHNOLOGII Plan Gospodarki Odpadami Gminy Medyka Tabela 52. Szacunkowa ilość odpadów resztkowych do składowania obszarze objętym działalnością ZZO "Jarosław Młyny" Rok 2004. 2005. 2006. 2007. 2008. 2009. 2010. 2011. 2012. 2013. 2014. Razem Razem Procent [tys. Mg] wytworzonych 93,90 93,60 92,10 90,70 89,60 88,40 87,10 84,90 81,10 77,30 75,40 954,10 82,30 79,20 76,30 73,50 71,00 68,40 65,80 62,70 58,50 54,30 51,60 743,60 Niezbędna pojemność składowisk przy wykorzystaniu :(tys.m3) spychaczy kompaktorów gąsienicowych 126,80 126,40 124,50 122,50 121,10 119,40 117,70 114,70 109,60 104,50 101,90 1289,10 110,40 110,10 108,40 106,70 105,40 104,00 102,40 99,00 95,40 91,00 88,70 1121,50 117 Plan Gospodarki Odpadami Gminy Medyka PRZEDSIĘBIORSTWO USŁUGOWE ”POŁUDNIE II” SP. Z O. O. BIURO INŻYNIERII ŚRODOWISKA I ROZWOJU TECHNOLOGII IX. SZACUNKOWE KOSZTY WDROŻENIA PLANU GOSPODARKI ODPADAMI DLA POWIATU PRZEMYSKIEGO W tabeli 53 przedstawiono koszty wdrożenia Planu Gospodarki Odpadami w Gminie Medyka w latach 2004-2014 Tabela 53. Szacunkowe koszty implementacji PGO w zakresie gospodarki odpadami komunalnymi w latach 2004-2014 w tys. PLN Rodzaj przedsięwzięcia Łącznie Lata realizacji 2004-2007 515 2008-2014 1 008 1 523 Pozainwestycyjne 39,6 11,25 50,85 Razem 554 1 019 1 574 Inwestycyjne W oparciu o bilanse przedstawione w Planie Gospodarki Odpadami dla województwa podkarpackiego dotyczące niezbędnych nakładów finansowych oraz jednostkowych kosztów funkcjonowania systemu gospodarki odpadami (w przeliczeniu na jednego mieszkańca i w przeliczeniu na 1 Mg wytworzonych odpadów), określono dla gminy: średnie szacunkowe koszty eksploatacyjne systemu uwzględniające wszystkie wytwarzane odpady – w przeliczeniu na 1 mieszkańca w powiecie przemyskim; średnie szacunkowe koszty eksploatacyjne systemu uwzględniające wszystkie wytwarzane odpady – w przeliczeniu na 1 Mg odpadów komunalnych wytwarzanych w gminie Medyka. Tabela 54. Średnie koszty eksploatacyjne systemu uwzględniające wszystkie wytwarzane na terenie gminy odpady komunalne w latach 2004-2010 Lp. 1 2 3 4 5 6 7 Rok 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 Średnie koszty eksploatacyjne w roku (PLN) Ilość odpadów Wskaźnik na Wskaźnik na w roku (Mg) 1 Mg odp./r 1 Ma/r (PLN) 550,83 zł 568,21 zł 585,37 zł 602,58 zł 618,73 zł 635,72 zł 652,03 zł 189,63 202,07 212,64 223,85 235,13 246,89 259,23 (PLN) 91,5 94,2 96,9 99,6 102,1 104,8 107,4 31,5 33,5 35,2 37 38,8 40,7 42,7 Przeprowadzone w tabeli obliczenia wdrożenia systemu gospodarki odpadami komunalnymi w gminie w latach 2004-2010 w przeliczeniu na 1 Mg wytwarzanych odpadów wskazują, że wskaźnik ten będzie się zmieniać od 91,5 w 2004 r. do 107,4 w 2010 r. 118 Plan Gospodarki Odpadami Gminy Medyka PRZEDSIĘBIORSTWO USŁUGOWE ”POŁUDNIE II” SP. Z O. O. BIURO INŻYNIERII ŚRODOWISKA I ROZWOJU TECHNOLOGII W tabeli 55 określono dla gminy Medyka koszty działań edukacyjno-informacyjnych w latach 2004-2015. Tabela 55. Koszty działań edukacyjno-informacyjnych w latach 2004-2014 (PLN/rok). Lp. Rok Wskaźnik kosztów (PLN/M/r) Ilość ludności w roku (wg GUS) 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 0,3 0,3 0,3 0,1 0,1 0,1 0,1 0,1 0,1 0,1 0,1 119 6,02 6,032 6,041 6,05 6,06 6,066 6,071 6,077 6,082 6,089 6,095 Razem: Koszty edukacji w roku (PLN) 1 806 zł 1 810 zł 1 812 zł 605 zł 606 zł 607 zł 607 zł 608 zł 608 zł 609 zł 610 zł 125 400 PRZEDSIĘBIORSTWO USŁUGOWE ”POŁUDNIE II” SP. Z O. O. BIURO INŻYNIERII ŚRODOWISKA I ROZWOJU TECHNOLOGII Plan Gospodarki Odpadami Gminy Medyka Tabela 56. Przedsięwzięcia dotyczące gospodarowania odpadami w gminie Medyka w latach 2004 – 2014 Lp. Zadania do realizacji Jednostki realizujące Okres realizacji 1 Opracowanie i zatwierdzenie gminnych planów gospodarki odpadami urząd gminy 2004 2 Objęcie wszystkich mieszkańców terenów wiejskich zorganizowaną zbiórką odpadów komunalnych urząd gminy, 2004 - 2006 3 Wprowadzenie selektywnej zbiórki surowców wtórnych w wybranych miejscowościach poszczególnych gmin przedsiębiorcy urząd gminy, przedsiębiorcy Koszt realizacji Źródła finansowania tys. zł 18 budżety gmin 36 2004 - 2006 22,5 urząd gminy, przedsiębiorcy 2007-2014 36 5 Wprowadzenie zbiórki odpadów niebezpiecznych urząd gminy, przedsiębiorcy 2004 - 2007 18 4 Rozwój selektywnej zbiórki surowców wtórnych 6 Rozwój selektywnej zbiórki odpadów niebezpiecznych 7 Wprowadzenie zbiórki odpadów wielkogabarytowych oraz wycofywanych z eksploatacji urządzeń elektrycznych i elektronicznych 8 Rozwój selektywnej zbiórki odpadów wielkogabarytowych oraz wycofanych z eksploatacji urządzeń elektrycznych i elektronicznych urząd gminy, przedsiębiorcy urząd gminy, 2008-2014 2004 - 2007 31,5 22,5 budżety gmin, PFOŚiGW, GFOŚiGW budżety gmin, PFOŚiGW, GFOŚiGW, WFOŚiGW, środki pomocowe UE budżety gmin, PFOŚiGW, GFOŚiGW, WFOŚiGW,środki pomocowe UE budżety gmin, PFOŚiGW, GFOŚiGW, WFOŚiGW, środki pomocowe UE budżety gmin, PFOŚiGW, GFOŚiGW, WFOŚiGW, środki pomocowe UE budżety gmin, PFOŚiGW, przedsiębiorcy GFOŚiGW, WFOŚiGW, urząd gminy, przedsiębiorcy środki pomocowe UE budżety gmin, PFOŚiGW, GFOŚiGW, WFOŚiGW,środki pomocowe UE 2008-2014 120 34,2 PRZEDSIĘBIORSTWO USŁUGOWE ”POŁUDNIE II” SP. Z O. O. BIURO INŻYNIERII ŚRODOWISKA I ROZWOJU TECHNOLOGII Lp. Zadania do realizacji 9 Budowa Gminnych Punktów Gromadzenia Odpadów Niebezpiecznych Plan Gospodarki Odpadami Gminy Medyka Jednostki realizujące Okres realizacji Koszt realizacji Źródła finansowania tys. zł 28,8 budżety gmin, GFOŚiGW, WFOŚiGW, środki pomocowe UE, środki przedsiębiorców 2,7 budżety gmin, PFOŚiGW urząd gminy, przedsiębiorcy 2004 - 2010 urząd gminy, 2004 - 2006 przedsiębiorcy urząd gminy, urząd gminy, przedsiębiorcy 2004 - 2007 2005-2007 7,2 27 zadanie 11,25 14 Usuwanie wyrobów azbestowo - cementowych urząd gminy mieszkańcy, urząd gminy ciągłe 2004 - 2030 85,5 WFOŚiGW, PFOŚiGW, GFOŚiGW, środki własne mieszkańców, środki pomocowe UE 15 Dekontaminacja i unieszkodliwianie urządzeń zawierających PCB oraz likwidacja PCB Podmioty gospodarcze 2004-2010 108 Środki własne 16 Budowa lokalnych sortowni odpadów Gmina, związki gmin 2004-2006 40,5 WFOŚiGW, PFOŚiGW, GFOŚiGW, środki własne mieszkańców, środki pomocowe UE 17 Inwentaryzacja „dzikich składowisk” 18 Likwidacja „dzikich składowisk” Gmina Gmina 2004-2005 2004-2007 0,18 10,8 2004-2014 27 Środki własne budżety gmin, PFOŚiGW, GFOŚiGW, WFOŚiGW, PFOŚiGW, środki własne, WFOŚiGW, GFOŚiGW 10 Określenie źródeł powstawania odpadów weterynaryjnych, organizacja systemu odbioru 11 Wdrożenie systemu zbierania padłych zwierząt 12 Budowa Powiatowego Punktu Gromadzenia Padłych Zwierząt 13 Podnoszenie świadomości ekologicznej społeczeństwa w zakresie gospodarki odpadami 19 Modernizacja istniejących oczyszczalni ścieków w Gmina, podm. części dot. gospodarki osadami gospodarcze 121 budżety gmin budżety gmin, PFOŚiGW, WFOŚiGW budżety gmin, PFOŚiGW, WFOŚiGW Plan Gospodarki Odpadami Gminy Medyka PRZEDSIĘBIORSTWO USŁUGOWE ”POŁUDNIE II” SP. Z O. O. BIURO INŻYNIERII ŚRODOWISKA I ROZWOJU TECHNOLOGII X. WNIOSKI Z ANALIZY ODDZIAŁYWANIA PROJEKTU PLANU NA ŚRODOWISKO Przedstawienie wniosków z analizy oddziaływania projektu planu gospodarki odpadami dla gminy Medyka wynika z przepisów prawnych zawartych w art. 41 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. – Prawo Ochrony Środowiska (Dz. U. Nr 62/2001, poz. 627 z późniejszymi zmianami) oraz z Rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 9 kwietnia 2003 r. w sprawie sporządzania planów gospodarki odpadami (D. U. Nr 66/2003, poz. 620). Stan środowiska w gminie Medyka przedstawiono w odniesieniu do wód powierzchniowych, podziemnych, gleb i powietrza. Gmina Medyka obejmujący tereny o walorach turystyczno-krajobrazowych, cechujący się niewielkim zanieczyszczeniem środowiska podlegać powinien szczególnej ochronie w aspekcie nie pogarszania jego jakości. Stąd tak dużego znaczenia nabiera m.in. prowadzenie prawidłowej gospodarki odpadami na obszarze całego powiatu w celu zapobiegania powstawaniu i eliminacji ewentualnych źródeł zagrożeń dla środowiska. Jest to tym bardziej istotne w związku z faktem, że obecny stan gospodarki odpadami w powiecie nie odpowiada aktualnie obowiązującym standardom, w wyniku czego poszczególne elementy środowiska narażone są na degradację, a mianowicie: Na podstawie przeprowadzonej analizy i oceny wpływu gospodarki odpadami na środowisko w gminie Medyka można stwierdzić, że wywiera ona negatywny wpływ na praktycznie wszystkie komponenty środowiska a w szczególności na: stan powietrza atmosferycznego, w tym także na zmiany klimatu, ze względy na emisję gazu wysypiskowego – praktycznie cały strumień odpadów biodegradowalnych kierowanych jest na składowiska, zanikanie warstwy ozonu stratosferycznego - ze względu na uwalnianie z odpadów urządzeń chłodniczych freonów i ich pochodnych. Osobnym problemem są kotłownie na paliwo stałe oraz spalanie odpadów opakowaniowych w paleniskach domowych, co jest m.in. źródłem emisji toksycznych substancji do powietrza atmosferycznego, eutrofizację wód i ich toksyczne skażenie ze względu na bardzo częstą nieprawidłową lokalizację starych, zamkniętych już, składowisk odpadów oraz brak urządzeń zabezpieczających przed przenikaniem odcieków do wód gruntowych i powierzchniowych, negatywny wpływ na degradację gleb wywiera gospodarka osadami ściekowymi, które są obecnie składowane na terenie oczyszczalni ścieków lub na składowiskach odpadów komunalnych. W gminie Medyka oraz w powiecie Przemyskim nie istnieje grzebalnica dla padłych zwierząt co może być przyczyną lokalnych skażeń środowiska. niski poziom ilości odpadów objętych zorganizowaną zbiórką wpływa także na dostępność zasobów wodnych, degradacje terenów leśnych, różnorodność biologiczną oraz jakość środowiska miejskiego, potencjalnie poważnym problemem w zakresie wpływu na zdrowie ludzi jest sposób demontażu i utylizacji materiałów budowlanych zawierających azbest. Biorąc pod uwagę przedstawione w planie gospodarki odpadami cele i działania w zakresie gospodarki odpadami na terenie gminy Medyka w perspektywie najbliższych kilkunastu lat pozytywnie należy ocenić zamierzenia, których wdrożenie jednoznacznie 122 Plan Gospodarki Odpadami Gminy Medyka PRZEDSIĘBIORSTWO USŁUGOWE ”POŁUDNIE II” SP. Z O. O. BIURO INŻYNIERII ŚRODOWISKA I ROZWOJU TECHNOLOGII przyczyni się do zmniejszenia dotychczasowych obciążeń dla środowiska, wynikających z faktu powstawania odpadów, nieodłącznie towarzyszących bytowaniu ludzi i ich działalności gospodarczej. Proponowany system gospodarki odpadami oparty jest na programie wdrażania i realizacji selektywnej zbiórki odpadów. Zrealizowanie założonych w planie celów, takich jak: uporządkowanie pod względem organizacyjnym systemów zbierania i transportu odpadów ze szczególnym uwzględnieniem problemu niekontrolowanego wprowadzania odpadów komunalnych do środowiska, objęcie wszystkich mieszkańców zorganizowaną zbiórką odpadów komunalnych, wdrożenie selektywnej zbiórki odpadów niebezpiecznych ze strumienia odpadów komunalnych, rozwój selektywnej zbiórki odpadów wielkogabarytowych i odpadów remontowobudowlanych, wdrożenie selektywnej zbiórki odpadów biodegradowalnych i zdecydowane zmniejszenie ilości tych odpadów deponowanych na składowisku, objęcie wszystkich mieszkańców selektywną zbiórką surowców wtórnych, osiągnięcie w 2014 r. założonych limitów odzysku i recyklingu odpadów deponowanie do 2014 r. na składowiskach nie więcej niż 57% wszystkich odpadów komunalnych. Poprawa organizacji zbiórki odpadów w postaci objęcia nią wszystkich mieszkańców gminy zapobiegnie: powstawaniu tzw. „dzikich wysypisk”, które mają ogromny wpływ na zanieczyszczenia wód powierzchniowych i podziemnych, gleb oraz powstawanie odorów, niekontrolowanemu spalaniu odpadów na powierzchni gruntów oraz w paleniskach domowych powodując zanieczyszczenie powietrza atmosferycznego. Usprawnienie organizacji selektywnej zbiórki odpadów z podziałem na odpady niebezpieczne, surowce wtórne, odpady biodegradowalne i wielkogabarytowe przyczyni się do poprawy stanu środowiska powiatu poprzez: stworzenie możliwości ponownego wykorzystania odpadów (stłuczka szklana, makulatura, tworzywa sztuczne, metale, oleje przepracowane), wyeliminowanie odpadów niebezpiecznych ze strumienia odpadów komunalnych trafiających na składowisko, powodujących znaczne zagrożenie zanieczyszczeniem substancjami toksycznymi wód i gleb, zmniejszenie ilości odpadów biodegradowalnych deponowanych na składowisku i skierowanie ich do kompostowania, co przyczyni się do zmniejszenia uciążliwości dla środowiska przyrodniczego wysypisk oraz spowoduje uzyskanie materiału znajdującego zastosowanie w gospodarce (kompostu), zmniejszenie ilości odpadów deponowanych na składowisku i tym samym ograniczenie terenu zajmowanego przez składowisko oraz wydłużenie czasu jego eksploatacji. Na podstawie analizy i oceny wpływu projektowanych rozwiązań zawartych w Gminnym Planie Gospodarki Odpadami na środowisko można stwierdzić, że wpłynie on na poprawę stanu środowiska w szczególności w zakresie: ograniczenia degradacji gleb i ich toksycznego skażenia w związku z ograniczeniem składowania odpadów niebezpiecznych pochodzących z odpadów komunalnych poprawy stanu powietrza atmosferycznego w obszarach oddziaływań obiektów i instalacji gromadzenia, przetwarzania i unieszkodliwiania odpadów ze względu na 123 Plan Gospodarki Odpadami Gminy Medyka PRZEDSIĘBIORSTWO USŁUGOWE ”POŁUDNIE II” SP. Z O. O. BIURO INŻYNIERII ŚRODOWISKA I ROZWOJU TECHNOLOGII wdrożenie technik i technologii spełniających warunki najlepszych dostępnych technik, ograniczenie stopnia eutrofizacji i toksycznego skażenia wód powierzchniowych i podziemnych w wyniku objęcia zorganizowaną zbiórką całego strumienia odpadów komunalnych i komunalnopodobnych, ograniczenia udziału odpadów komunalnych biodegradowalnych składowanych na składowiskach., zaprzestania składowania odpadów niebezpiecznych, wzrost poziomu odzyskiwanych surowców wtórnych do poziomu całkowitego strumienia zebranych odpadów komunalnych, w zależności od przyjętych rozwiązań organizacyjnych i technicznych w zakresie zbiórki odpadów komunalnych należy prognozować także poprawę warunków środowiska miejskiego, wzrost ilości odzyskiwanych surowców wtórnych będzie pozytywnie wpływał na ograniczenie degradacji gleb i zasoby leśne (makulatura). W wyniku realizacji GPGO możliwe jest także występowanie oddziaływań negatywnych, co będzie efektem przyjętych rozwiązań szczegółowych. Dotyczy to w szczególności obiektów gospodarki odpadami. Z tych też względów należy zwrócić szczególną uwagę na procesy projektowania, a następnie poziomu wykonawstwa obiektów gospodarki odpadami, ze szczególnym uwzględnieniem poziomu wykonywanych raportów z ocen oddziaływania na środowisko i poziomu wydawanych pozwoleń zintegrowanych dla tych obiektów, zaś na etapie ich eksploatacji bardzo istotnym będzie zakres i poziom systemów monitorowania ich pracy. Założone cele i podstawowe kierunki działań przedstawione w GPGO są zgodne z dyrektywami Unii Europejskiej, Polityką Ekologiczną Państwa i Krajowym Planem Gospodarki Odpadami. Planowane działania zmierzają do osiągnięcia celów ustalających zarówno terminy, jak i ilości odzyskiwanych, poddawanych recyklingowi, wykorzystanych i unieszkodliwianych odpadów. W zakresie przeciwdziałania i minimalizacji wytwarzanych odpadów należy oprócz działań edukacyjnych i nakierowanych na kompostowanie przydomowe frakcji odpadów komunalnych ulegających biodegradacji na obszarach z zabudową jednorodzinną duży nacisk położyć na oddziaływanie, w tym prawne i fiskalne, na producentów opakowań celem zmniejszenia masy opakowań, ich toksyczności oraz wszędzie gdzie to możliwe zastępowanie opakowań jednorazowych opakowaniami wielokrotnego użytku. W związku z rozwojem nowych technologii produkcji opakowań biodegradowalnych możliwe będzie w perspektywie najbliższych kilku lat podjęcie rynkowych prób zastąpienia plastikowych i styropianowych kubków, talerzyków i tacek wyrobami biodegradowalnymi. W zakresie przeciwdziałania i minimalizacji wytwarzania odpadów przemysłowych w tym także niebezpiecznych kluczowe znaczenie będzie miało wdrożenie w przemyśle najlepszych dostępnych technik, wynikających z obowiązku uzyskania przez niektóre zakłady pozwoleń zintegrowanych. Nowe ustawy wprowadzają lub utrwalają szereg nowych instrumentów i zasad prawnych, które będą miały fundamentalne znaczenie dla prowadzenia działalności gospodarczej, zwłaszcza takiej, która wiąże się z istotnym oddziaływaniem na środowisko. Szczególne znaczenie będzie mieć tzw. zintegrowane pozwolenie oraz obowiązek prowadzenia działalności z uwzględnieniem wymogów tzw. Najlepszej Dostępnej Techniki (ang. Best Available Technique - BAT), będące konsekwencją transpozycji do polskiego prawa unijnej Dyrektywy 96/61/WE w sprawie zintegrowanego zapobiegania i ograniczania zanieczyszczeń (zwanej potocznie Dyrektywą IPPC). Jednym z istotnych elementów ustalania warunków zgodności z najlepszymi dostępnymi technikami (BAT) jest zapobieganie powstawaniu odpadów w procesie technologicznym, a tam gdzie jest to niemożliwe minimalizowanie ich ilości i unieszkodliwianie odpadów. Preferowane jest 124 Plan Gospodarki Odpadami Gminy Medyka PRZEDSIĘBIORSTWO USŁUGOWE ”POŁUDNIE II” SP. Z O. O. BIURO INŻYNIERII ŚRODOWISKA I ROZWOJU TECHNOLOGII zawracanie powstających odpadów do procesu technologicznego. Duży nacisk Dyrektywa IPPC kładzie na zastępowanie w procesach technologicznych substancji toksycznych substancjami mniej toksycznymi lub nietoksycznymi, co skutkować będzie także powstawaniem mniej toksycznych odpadów. W gospodarce odpadami pozwoleniom zintegrowanym podlegają instalacje: 1. do odzysku lub unieszkodliwiania, za wyjątkiem składowania, odpadów niebezpiecznych niebezpiecznych zdolności przetwarzania ponad 10 ton na dobę, 2. do termicznego przekształcania odpadów komunalnych, o zdolności przetwarzania ponad 3 tony na godzinę, 3. do unieszkodliwiania, za wyjątkiem składowania, odpadów innych niż niebezpieczne, o zdolności przetwarzania ponad 50 ton na dobę, 4. do składowania odpadów, za wyjątkiem odpadów obojętnych, o zdolności przyjmowania ponad 10 ton na dobę lub o całkowitej pojemności ponad 25 000 ton. Skutkować to powinno ograniczeniu negatywnego oddziaływania na środowisko obiektów i instalacji stosowanych w gospodarce odpadami. Na podstawie prognoz zawartych w WPGO można stwierdzić, że w horyzoncie czasowym do 2014 r. będzie miała miejsce pozytywna tendencja zmian ilości wytwarzanych odpadów przemysłowych, za wyjątkiem odpadów niebezpiecznych, których ilość niestety będzie wzrastać. Szansą na ograniczenie strumienia odpadów niebezpiecznych z sektora gospodarczego mogą być zmiany technologiczne wymuszane wdrażaniem dyrektywy IPPC, co może nastąpić już w horyzoncie czasowym średniookresowym tj. do 2007 r. Projekt GPGO nie zawiera rozwiązań, które mogłyby prowadzić do transgranicznych oddziaływań emisji zanieczyszczeń z projektowanych instalacji gospodarki odpadami. 125 Plan Gospodarki Odpadami Gminy Medyka PRZEDSIĘBIORSTWO USŁUGOWE ”POŁUDNIE II” SP. Z O. O. BIURO INŻYNIERII ŚRODOWISKA I ROZWOJU TECHNOLOGII XI. LOKALNA KAMPANIA INFORMACYJNO-EDUKACYJNA Opracowanie koncepcji i wdrożenie systemu gospodarki odpadami komunalnymi dla gminy Medyka lub związku gmin wymaga stałego, intensywnego udziału społecznego i w przypadku programu gospodarki odpadami nie może polegać jedynie na prowadzeniu kampanii informacyjnej. Podstawowym założeniem skutecznie przeprowadzonej kampanii informacyjnej i edukacyjnej dla społeczności lokalnej winno być uczestnictwo społeczeństwa w podejmowaniu kluczowych decyzji, dotyczących systemu zarówno na etapie wdrażania, jak i funkcjonowania systemu. Jedną z form bezpośredniego udziału przedstawicieli różnych sektorów w tworzeniu, wdrażaniu i funkcjonowaniu systemu jest międzysektorowe lobby społeczne, tworzące podstawy partnerstwa samorządu powiatowego i gminnego, biznesu, organizacji pozarządowych, lokalnych liderów i mieszkańców powiatu (gmin wiejskich i miast). Formą organizacyjną takiego lobby mogą być: powiatowa rada ds. gospodarki odpadami, społeczne zespoły sterujące, itp. Utworzenie Rady na szczeblu powiatu zaproponowano w PPGO. Głównym celem działania rady lub zespołu sterującego będzie stworzenie warunków do autentycznego wyrażania opinii i pomysłów reprezentantów mieszkańców, przedsiębiorstw i organizacji oraz uwzględniania ich w procesie budowy i aktualizacji powiatowego i gminnych programów gospodarki odpadami, ich wdrażaniu, monitoringu i działania. Rada lub zespół sterujący, w ramach swoich prac, powinna prowadzić działania w zakresie: przyjęcie raportu o stanie gospodarki odpadami komunalnymi (diagnoza stanu obecnego), opiniowanie dokumentów projektu, bieżące przekazywanie informacji nt. projektu do zainteresowanych grup mieszkańców, przedsiębiorstw i organizacji, omawianie opinii i stanowisk zainteresowanych podmiotów, identyfikowanie i analiza kwestii niejasnych, spornych oraz społecznie lub politycznie drażliwych, inicjowanie i prowadzenie nieformalnych negocjacji kwestii spornych, wypracowanie konsensusu w kwestiach spornych. W skład rady lub zespołu sterującego powinni wchodzić przedstawiciele czterech kluczowych grup, które powinny brać udział w opracowaniu programu i jego wdrażaniu: 1. Samorząd powiatu, samorządy gmin i miast oraz Starostwo Powiatowe w Przemyślu , urzędy gmin i miast: Starosta Powiatu Przemyskiego, Wójtowie i burmistrzowie gmin i miast z terenu powiatu; koordynatorzy programu w Starostwie, urzędach gmin i miast; przewodniczący komisji ochrony środowiska w radzie powiatu, radach gmin i miast. 2. Inne instytucje i przedsiębiorstwa z terenu powiatu: Zakład Gospodarki Komunalnej, Zakłady Utylizacji i Oczyszczania Miasta, Administracje budynków komunalnych i spółdzielni mieszkaniowych, Ośrodki Doradztwa Rolniczego, Spółdzielnie Kółek Rolniczych, Gminne Ośrodki Kultury, Szkoły podstawowe i ponad podstawowe, Komenda Policji, Kościół katolicki i inne związki wyznaniowe, 126 Plan Gospodarki Odpadami Gminy Medyka PRZEDSIĘBIORSTWO USŁUGOWE ”POŁUDNIE II” SP. Z O. O. BIURO INŻYNIERII ŚRODOWISKA I ROZWOJU TECHNOLOGII przedstawiciele największych zakładów pracy, przedstawiciele organizacji rzemieślniczych, handlowych i usługowych. 3. Mieszkańcy (społeczność lokalna): przedstawiciele organizacji społecznych, osoby o dużym autorytecie społecznym. 4. Konsultanci zewnętrzni. Radzie lub zespołowi sterującemu przewodniczyć powinien Starosta Powiatu Przemyskiego. Posiedzenia rady odbywać się powinny co najmniej 1 raz na kwartał. Za wdrożenie GPGO dla gminy Medyka odpowiedzialni będą wyznaczeni pracownicy Urzędu Gminy , będą oni uczestniczyć w spotkaniach Rady. Uczestnictwo przedstawicieli Urzędu Gminy , odpowiedzialnych za wdrożenie GPGO, umożliwi skoordynowanie działań w skali całego powiatu, szybki przepływ informacji, łatwiejszą możliwość nawiązania współpracy z innymi gminami, przedsiębiorcami, organizacjami społecznymi. Dla gminy Medyka (jak również pozostałych gmin powiatu przemyskiego) ważną sprawą jest zorganizowanie gospodarki odpadami w skali całego powiatu w wariancie związkowym (mniejsze koszty, łatwiejsza możliwość dotrzymania limitów odzysku i recyklingu, koordynacja działań). Współpraca z mediami Najlepszym sposobem oddziaływania na przekonania dużych społeczności jest we współczesnym świecie wykorzystanie mediów - telewizji, radia i prasy. Każdy z tych kanałów posiada swą specyfikę: telewizja - bardzo duży zasięg, prasa - wagę i trwałość słowa, radio komunikatywność. Specyfika ta winna być świadomie wykorzystywana w programie udziału społecznego. Prasa Na etapie wdrażania systemu prasa winna regularnie informować o zasadach działania systemu selektywnej zbiórki odpadów oraz o wynikach osiąganych w zakresie selektywnej zbiórki materiałów oraz ilościach materiałów przekazanych do recyklingu. Informować o akcjach i konkursach organizowanych w ramach promocji i upowszechniania selektywnej zbiórki odpadów. Radio Koncentracja kampanii w radiu powinna być przeprowadzona równolegle do kampanii telewizyjnej. Po każdej fazie realizacji programu winna zostać wyemitowana w lokalnej stacji co najmniej jedna audycja poświęcona programowi gospodarki odpadami. Prezentacje radiowe poświęcone winny być głownie dłuższym wywiadom i dyskusjom ekspertów z aktywnym włączeniem słuchaczy. Forma, czas trwania i termin emisji winny zostać uzgodnione z konsultantem ds. kontaktów z mediami. Wydawnictwa Po zakończeniu projektu i jego zatwierdzeniu powinny zostać wydane i rozpowszechnione następujące materiały o charakterze informacyjnym i edukacyjnym: syntetyczna, popularna wersja raportu końcowego, omawiająca uwarunkowania prawne i organizacyjne systemu, materiały informacyjne (ulotki) przedstawiające możliwe rozwiązania w zakresie selektywnego gromadzenia odpadów w kuchni, schematy położenia i urządzenia 127 Plan Gospodarki Odpadami Gminy Medyka PRZEDSIĘBIORSTWO USŁUGOWE ”POŁUDNIE II” SP. Z O. O. BIURO INŻYNIERII ŚRODOWISKA I ROZWOJU TECHNOLOGII stref zbiórki w określonym terenie obsługi oraz materiały w prosty sposób obrazujące zasady segregacji u źródła, materiały prezentujące podział odpadów ze względu na możliwość i przydatność do recyklingu, ich oznaczenie, sposób przygotowania (np. usuwanie kapsli i zakrętek) odpadu do usunięcia, materiały informujące o zróżnicowaniu opłat za odbiór odpadów segregowanych i niesegregowanych, sposobie ich naliczania w praktyce i spodziewanych rezultatach, plakaty promujące selektywną zbiórkę odpadów i proekologiczne zachowanie konsumentów. W celu motywowania i wspierania zachowań zmierzających do minimalizacji ilości odpadów i efektywnej segregacji surowców wtórnych organizacja zarządzająca gospodarką odpadami komunalnymi w gminie powinna: zastosować instrumenty cenowe dla wsparcia segregacji odpadów, powołać doradców gospodarki odpadami lub miejski punkt informacji o gospodarce odpadami. Głównymi obiektami zainteresowania doradców gospodarki odpadami lub (w zależności od przyjętego rozwiązania) punktu informacji o gospodarce odpadami powinni być: dozorcy bloków mieszkalnych, personel stacji recyklingowych, firmy wywozowe, społeczność lokalna, zakłady przemysłowe, rzemieślnicze, usługowe, handlowe. Zasadniczą częścią pracy doradcy lub punktu informacji powinno być dostarczenie następujących informacji: ogólne informacje nt. znaczenia segregacji odpadów u źródła w celu podniesienia motywacji i stopnia zaufania do tych działań, instrukcje segregacji, wskazanie niebezpiecznych lub szkodliwych frakcji odpadów i stopnia ich szkodliwości, wskazanie miejsc zbiórki odpadów niebezpiecznych i szkodliwych, wskazanie frakcji odpadów nadających się do recyklingu, wskazanie miejsc zbiórki surowców wtórnych, kreowanie zachowań świadomego ekologicznie konsumenta, szczegółowa informacja oparta na analizie danych funkcjonowania programu gospodarki odpadami dla zobrazowania wyników segregacji w rejonie objętym jego działaniami. Doradcy gospodarki odpadami (lub osoby prowadzące punkt informacyjny) powinni być przeszkoleni w następujących zakresach: ogólnej wiedzy w zakresie ochrony środowiska, informacji uzasadniających zalecane zachowania w instrukcjach nt. segregacji odpadów, problemów segregacji „u źródła”, problemów segregacji odpadów specjalnych, argumentów do kreowania i motywacji zachowań, sposobu wykorzystania danych otrzymanych z monitoringu systemu gospodarki odpadami, środków kreowania proekologicznych zachowań konsumenckich, itp. 128 Plan Gospodarki Odpadami Gminy Medyka PRZEDSIĘBIORSTWO USŁUGOWE ”POŁUDNIE II” SP. Z O. O. BIURO INŻYNIERII ŚRODOWISKA I ROZWOJU TECHNOLOGII Kampania informacyjno-edukacyjna w szkołach Szkoły mają bardzo szerokie możliwości włączenia się w proces informacyjnoedukacyjny związany z problematyką opakowań i odpadów opakowaniowych. W tym zakresie możliwe są zarówno formy zajęć lekcyjnych, jak i pozalekcyjnych. Szkoła powinna: inicjować i korzystać z kontaktów z władzami samorządowymi oraz innymi reprezentantami społeczności lokalnej; szkołami wyższymi; terenowymi ośrodkami edukacji ekologicznej i innymi instytucjami i organizacjami (w tym z pozarządowymi organizacjami ekologicznymi), inicjować oraz uczestniczyć w krajowych i międzynarodowych programach edukacji ekologicznej, stale podejmować i rozszerzać zakres praktycznych działań na rzecz ochrony środowiska w szkole i jej otoczeniu, eksponować pozytywną rolę dzieci w edukacji ekologicznej dorosłych, prowadzić edukację ekologiczną w terenie. Dla osiągnięcia tych celów szkoła powinna wprowadzić różne formy działań bezpośrednio skierowanych na pobudzenie świadomości, podnoszenie poziomu wiedzy i wyrabianie umiejętności wśród dzieci i młodzieży, a pośrednio również u wszystkich mieszkańców gminy. Spośród zalecanych form należy wymienić: ścieżki tematyczne „Opakowania i odpady opakowaniowe” w ramach przedmiotu Środowisko w nauczaniu początkowym oraz w klasach wyższych w ramach poszczególnych przedmiotów, badania ankietowe dzieci i młodzieży, pogadanki i spotkania z ciekawymi ludźmi (przedstawiciele władz lokalnych, zakładów przemysłowych, organizacji ekologicznych), konkursy plastyczne, literackie, konkursy zbiórki surowców wtórnych, przedstawienia teatralne, happeningi ekologiczne, festyny, manifestacje, aukcje, pokazy, dni otwarte w zakładach przemysłowych (zakłady utylizacji odpadów, wysypisko odpadów, zakłady oczyszczania miasta, centra recyklingowe), współpraca i wymiana doświadczeń z innymi szkołami poprzez internet, kluby młodego ekologa, inwentaryzacja dzikich wysypisk. Dla wspomagania realizacji celów stawianych szkole należy: rozszerzyć i pogłębić program studiów dla wychowawców przedszkolnych i nauczycieli, uwzględniając specyficzne potrzeby edukacji ekologicznej w zakresie opakowań i odpadów opakowaniowych, zapewnić dostęp do atrakcyjnych pomocy dydaktycznych (w tym poradników i przewodników dla nauczycieli), zwiększyć liczbę programów radiowych i telewizyjnych zawierających treści związane ze świadomym zachowaniem konsumenta i gospodarka odpadami opakowaniowymi. Kampania informacyjno-edukacyjna dla podmiotów gospodarczych działających na terenie gminy Główny ciężar działań informacyjno-szkoleniowych dla podmiotów gospodarczych z terenu miasta powinny przejąć izby gospodarcze, izby rzemieślnicze, cechy, kongregacje kupieckie, itp. Zakres szkoleń powinien obejmować: 129 Plan Gospodarki Odpadami Gminy Medyka PRZEDSIĘBIORSTWO USŁUGOWE ”POŁUDNIE II” SP. Z O. O. BIURO INŻYNIERII ŚRODOWISKA I ROZWOJU TECHNOLOGII zagadnienia prawne wynikające z ustawy o odpadach, ustawy o porządku i czystości w gminie, ustawy o opakowaniach i odpadach opakowaniowych oraz ustawy o obowiązkach przedsiębiorców w zakresie gospodarowania niektórymi odpadami oraz o opłacie produktowej i depozytowej, obowiązki podmiotów gospodarczych w zakresie opakowań i odpadów opakowaniowych w świetle uwarunkowań prawnych, zagadnienia związane z rodzajami materiałów wykorzystywanych do produkcji opakowań, ich oznakowaniem, możliwością wielokrotnego użytku, właściwego postępowania z odpadami opakowaniowymi, przydatnością opakowań do recyklingu, podstawowe założenia systemu gospodarki w gminie ze szczególnym uwzględnieniem systemu segregacji odpadów. Zdecydowana większość osób czynnych zawodowo ma bezpośredni wpływ na stan środowiska. Wynika to z mniej lub bardziej świadomych decyzji podejmowanych na każdym stanowisku pracy. Realizacja zadań związanych z ochroną środowiska w znacznej mierze zależna jest więc od konkretnych działań podejmowanych w zakładach pracy. Skuteczność tych działań wymaga spełnienia następujących warunków: wiedza o ochronie środowiska, w tym gospodarce odpadami, w miejscu pracy powinna być upowszechniana przez kierownictwo zakładu, specjalistyczne służby pracownicze i związki zawodowe, włączając w to program doskonalenia zawodowego kadry oraz elementy edukacji środowiskowej związanej ze specyfiką prowadzonej działalności, w programach szkoleniowych służb BHP w zakładach pracy należy podjąć tematykę skutków oddziaływania zakładów pracy na lokalne środowisko i zdrowie ludzi w zakresie gospodarki odpadami, we wszystkich działaniach promocyjnych należy lansować technologie i rozwiązania przyjazne środowisku. Większe zakłady i jednostki handlowe powinny przeprowadzić cykl instruktażowoszkoleniowy dla swoich pracowników. Szkolenia nie powinny ograniczać się jedynie do działalności w zakresie gospodarki odpadami opakowaniowymi na terenie firmy, ale powinny także uwzględniać podnoszenie ogólnej świadomości ekologicznej pracowników oraz ich zachowania konsumenckie, a także gospodarkę odpadami opakowaniowymi - w tym selektywną zbiórkę - na terenie gminy. Kampania informacyjno-edukacyjna prowadzona przez organizacje społeczne Organizacje społeczne, w tym działające na rzecz ochrony środowiska, mają zróżnicowany charakter i formy działania, a także różnorodne powiązania ze sferą polityki, ekonomii i kultury. Działania pozarządowych organizacji ekologicznych polegają najczęściej na: kształtowaniu świadomości ekologicznej osób zaangażowanych w działania społeczne, przybliżaniu społeczeństwu istoty i znaczenia problemów ekologicznych, wpływaniu na osoby i instytucje odpowiedzialne za podejmowanie decyzji dotyczących zarządzania środowiskiem, propagowaniu humanistycznego i kulturowego wzorca ekologii. Z tych też względów organizacje ekologiczne powinny być włączone do prac nad systemem gospodarki odpadami na jak najwcześniejszym etapie projektowania systemu. Tak, by ich zasób wiedzy o projektowanym systemie mogły efektywnie wykorzystać na etapie jego wdrażania i funkcjonowania. 130 Plan Gospodarki Odpadami Gminy Medyka PRZEDSIĘBIORSTWO USŁUGOWE ”POŁUDNIE II” SP. Z O. O. BIURO INŻYNIERII ŚRODOWISKA I ROZWOJU TECHNOLOGII Dla pogłębienia roli i znaczenia tych organizacji w kampanii informacyjno-edukacyjnej należy dążyć do tego, aby: podstawowe założenia programowe społecznych organizacji ekologicznych w zakresie opakowań i odpadów opakowaniowych oraz gospodarki odpadami na terenie miasta były zgodne z założeniami programu opracowanego w mieście, programy informacyjno-edukacyjne organizacji społecznych współrealizowały program informacyjno-edukacyjny przyjęty przez miasto, uwzględniający potrzeby społeczności lokalnej i wpływały na integrację działań środowiskowych, jednym z priorytetowych zadań społecznych organizacji ekologicznych było pozyskiwanie, gromadzenie i udostępnianie rzetelnych informacji, niezbędnych do podnoszenia świadomości i aktywnego działania mieszkańców miasta na rzecz środowiska, wzrastającą rolę w kampanii informacyjno-edukacyjnej zajmowały formalne i nieformalne grupy lokalne, wspierające rozwój systemu selektywnej zbiórki i proekologiczne zachowania konsumentów, prezentując rozwiązania oryginalne, specyficzne dla danego terenu. Dla efektywnego działania społecznych organizacji ekologicznych programy informacyjno-edukacyjne realizowane przez te organizacje winny uzyskać wsparcie zarówno merytoryczne, jak i finansowe ze strony miasta i podmiotów gospodarczych zarządzających systemem gospodarki odpadami. Głównym źródłem finansowania działań organizacji w tym zakresie powinny być Gminne i Powiatowe Fundusze Ochrony Środowiska. Nie wyklucza to jednak ubiegania się o fundusze na te cele z innych źródeł, jak: fundusze ekologiczne (np. Wojewódzkie Fundusze Ochrony Środowiska, fundacje, środki pomocowe). Dobra współpraca władz miejskich oraz przedsiębiorstw zarządzających gospodarką odpadami może zaowocować włączeniem się społecznych organizacji ekologicznych w proces informacyjno-edukacyjny w następujących zakresach: prowadzenie szkoleń dla nauczycieli, urzędników, przedsiębiorców, działaczy samorządu terytorialnego, mieszkańców, przygotowywanie i kolportaż materiałów informacyjno-edukacyjnych dla mieszkańców miasta, organizowanie konkursów, wystaw, prelekcji, 131 Plan Gospodarki Odpadami Gminy Medyka PRZEDSIĘBIORSTWO USŁUGOWE ”POŁUDNIE II” SP. Z O. O. BIURO INŻYNIERII ŚRODOWISKA I ROZWOJU TECHNOLOGII XII. ORGANIZACJA I ZASADY MONITORINGU SYSTEMU GOSPODARKI ODPADAMI NA TERENIE GMINY MEDYKA Zarządzanie systemem gospodarki odpadami na terenie gminy powinno być prowadzone w oparciu o odpowiednie przepisy prawa lokalnego. Zasady i tryb ogłaszania aktów prawa miejscowego określa ustawa o ogłaszaniu aktów normatywnych i niektórych innych aktów prawnych (Dz.U. Nr 62, poz. 718 i Nr 46, poz. 499). Zasady zarządzania systemem gospodarki odpadami Zarządzanie systemem gospodarki odpadami w gminie wynikać będzie z ustawowo określonego zakresu zadań poszczególnych szczebli administracji i samorządów oraz z zadań określonych w PGO, zaakceptowanych przez wójta gminy. Ponadto PGO powinien być skorelowany z systemem planowania obowiązującym na terenie gminy, m.in. z Programem Ochrony Środowiska, Planem Zagospodarowania Przestrzennego oraz z innymi planami opracowanymi na użytek gminy (np. plan zagospodarowania energii, plan ochrony zdrowia). Zadania poszczególnych szczebli administracji i samorządów w zakresie gospodarki odpadami wynikające z obowiązujących ustaw Zadania gmin: wynikają z ustawy o samorządzie gminnym z dnia 8 marca 1990 r. oraz ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminie z dnia 13 września 1996 r. Do zadań własnych gminy należy utrzymanie czystości i porządku w gminie oraz m.in. zapewnienie czystości i porządku na swoim terenie, a także tworzenie warunków niezbędnych do ich utrzymania. Powyższe zadania gmina powinna realizować na podstawie gminnego planu gospodarki odpadami. Rada gminy, po zasięgnięciu opinii państwowego terenowego inspektora sanitarnego, w drodze uchwały ustala szczegółowe zasady utrzymania czystości i porządku na terenie gminy w zakresie m.in.: prowadzenia selektywnej zbiórki odpadów komunalnych, rodzaju urządzeń przeznaczonych do zbierania odpadów komunalnych oraz częstotliwości i sposobu pozbywania się odpadów komunalnych. Zadania powiatów: wynikają z ustawy o samorządzie powiatowym z dnia 5 czerwca 1998 r., zgodnie z którą powiat wykonuje zadania publiczne o charakterze ponadgminnym m.in. w zakresie ochrony środowiska i przyrody, oraz zagospodarowania przestrzennego, nadzoru budowlanego i utrzymania powiatowych obiektów użyteczności publicznej. Zgodnie z art. 41 ustawy, rada powiatu może stanowić akty prawa miejscowego, m.in. powiatowe przepisy niezbędne do ochrony środowiska naturalnego. Akty prawa miejscowego powiatu stanowi rada powiatu w formie uchwały, jeżeli ustawa upoważniająca do wydania aktu nie stanowi inaczej (art. 42, ust. 1). Powiatowe przepisy porządkowe podlegają zatwierdzeniu na najbliższej sesji rady powiatu (art. 42, ust. 3). Starosta przesyła przepisy porządkowe do wiadomości organom wykonawczym gmin położonych na obszarze powiatu i starostom sąsiednich powiatów następnego dnia po ich ustanowieniu (art. 42, ust. 4). Powiat jako jednostka samorządowa organizująca wspólne działania gmin w sprawach przekraczających możliwości ekonomiczne i organizacyjne gmin predysponuje tę jednostkę administracyjną w szczególności do racjonalnego rozwiązywania problemów gospodarki odpadami komunalnymi. Rola powiatów może mieć również charakter inspirujący, koordynujący i mediacyjny. Powiaty mogą również przejąć te zadania na podstawie porozumień jako zadania publiczne o zasięgu ponadgminnym, zgodnie z tym, że inwestowanie w racjonalne zagospodarowanie odpadów komunalnych w skali powiatu 132 Plan Gospodarki Odpadami Gminy Medyka PRZEDSIĘBIORSTWO USŁUGOWE ”POŁUDNIE II” SP. Z O. O. BIURO INŻYNIERII ŚRODOWISKA I ROZWOJU TECHNOLOGII będzie bardziej efektywne ekonomicznie i technicznie, niż w skali pojedynczej gminy. Narzędziem ekonomicznym powiatu jest Powiatowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. Opiniowanie projektu PGO Zgodnie z ustawą o odpadach, projekt PGO dla gminy podlega opiniowaniu przez Zarząd Województwa oraz Zarząd Powiatu. Aktualizacja PGO Ustawa o odpadach nakłada obowiązek aktualizowania planu nie rzadziej niż raz na 4 lata. Pod koniec 2008 r. należy zaktualizować PGO dla Gminy Medyka. Istnieje możliwość aktualizacji planu przez upływem 4 lat, gdy sytuacja lokalna powiatu ulegnie zmianie. Raporty z wykonania planu Wdrażanie PGO będzie podlegało ocenie w następującym zakresie: określenie stopnia wykonania przedsięwzięć, określenie stopnia realizacji przyjętych celów, oceny rozbieżności między przyjętymi celami i działaniami, a ich wykonaniem, analizy przyczyn tych rozbieżności. Urząd Gminy przygotowuje sprawozdanie z realizacji planu co 2 lata, które jest przedstawiane radzie Gminy w celu określenia stopnia realizacji planu. Urząd Gminy na bieżąco kontroluje postęp w zakresie wdrażania przedsięwzięć określonych w planie. Wskaźniki monitorowania Planu Poniższa tabele przedstawia zestaw wskaźników monitoringu prowadzonego przez organ odpowiedzialny za realizację Powiatowego Planu Gospodarki Odpadami. 133 Plan Gospodarki Odpadami Gminy Medyka PRZEDSIĘBIORSTWO USŁUGOWE ”POŁUDNIE II” SP. Z O. O. BIURO INŻYNIERII ŚRODOWISKA I ROZWOJU TECHNOLOGII Tabela 57 . Proponowany zestaw wskaźników monitoringu GPGO Lp. Wskaźnik charakteryzujący gospodarkę odpadami – sektor Stan istniejący komunalny 1 2 3 4 Ilość wytworzonych odpadów komunalnych [Mg/rok] Ilość zebranych odpadów komunalnych [Mg/rok] Ilość odpadów objętych zorganizowaną zbiórką [%] Ilość wytworzonych odpadów komunalnych na 1 mieszkańca na rok [kg/M/rok] Ilość zebranych odpadów komunalnych na 1 mieszkańca na rok [kg/M/rok] Udział odpadów z sektora komunalnego składowanych na składowiskach [%] Udział odpadów komunalnych ulegających biodegradacji składowanych na składowiskach w [%] Ilość zebranych od mieszkańców odpadów biodegradowalnych [Mg] Ilość wytworzonych odpadów opakowaniowych [Mg] w tym: tworzywa sztuczne papier i tektura szkło opakowania z blachy stalowej opakowania z aluminium - opakowania wielomateriałowe Udział odzyskiwanych surowców wtórnych w całkowitym strumieniu zebranych odpadów komunalnych i komunalnopodobnych [%] Ilość odzyskiwanych surowców wtórnych [Mg] w tym: tworzywa sztuczne papier i tektura szkło blacha stalowa i aluminium - opakowania wielomateriałowe Ilość odzyskanych odpadów [Mg]: wielkogabarytowych budowlanych - niebezpiecznych Czynne składowiska odpadów komunalnych [szt./ha] Składowiska nieczynne [szt] Obiekty gospodarki odpadami komunalnymi: linie do segregacji kompostownie [szt./(Mg/rok)] linie do demontażu odpadów wielkogabarytowych linie do przekształcania gruzu budowlanego Ilość powstających osadów ściekowych 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 Sposób postępowania z osadami ściekowymi: wykorzystane w tym: na cele przemysłowe na cele rolnicze kompostowane przekształcone termicznie składowane inne 134 1568,99 331 36 250 54 100 100 0 49,53 112,55 137,56 12,26 6,13 12,51 brak danych 13,7 13,7 0 0 0 0 3,0 Mg osadu/rok 3,0 s.m Plan Gospodarki Odpadami Gminy Medyka PRZEDSIĘBIORSTWO USŁUGOWE ”POŁUDNIE II” SP. Z O. O. BIURO INŻYNIERII ŚRODOWISKA I ROZWOJU TECHNOLOGII Lp. 1 Wskaźnik charakteryzujący gospodarkę odpadami – Stan istniejący sektor gospodarczy Ilość wytwarzanych odpadów w sektorze 121,991 gospodarczym [Mg] w tym: 2 4 5 6 7 8 9 10 11 12 17,1 niebezpiecznych Sposób zagospodarowania odpadów z sektora gospodarczego [ Mg ] w tym: tymczasowo składowane wykorzystywane unieszkodliwiane składowane Sposób zagospodarowania odpadów niebezpiecznych powstających w przemyśle [%] w tym: wykorzystane unieszkodliwione magazynowane Tereny składowisk [szt.]: niezrekultywowanych zrekultywowanych w 2000 r Obiekty gospodarki odpadami [szt / wydajność]: zakłady termicznej utylizacji odpadów składowiska odpadów nieniebezp. w tym składowiska odpadów niebezpiecznych inne instalacje Ilość odpadów powstających w placówkach medycznych [Mg/rok]: odpady o charakterze komunalnym odpady infekcyjne i specjalne Ilość zakładów termicznej utylizacji odpadów medycznych [szt. / wydajność] Ilość odpadów powstających w placówkach weterynaryjnych [Mg] Ilość odpadów zawierających azbest [tys. Mg] Ilość składowisk odpadów azbestowych [szt] Nagromadzenie odpadów w mogilnikach [Mg] 135 2,201 17,65 99,14 3,0 9,23 9,91 9,06 0 0 14,51 0 0,09 14,54 0 0 Plan Gospodarki Odpadami Gminy Medyka PRZEDSIĘBIORSTWO USŁUGOWE ”POŁUDNIE II” SP. Z O. O. BIURO INŻYNIERII ŚRODOWISKA I ROZWOJU TECHNOLOGII Spis tabel Tabela 1. Cele, kierunki działań i plan działań zawarty w Wojewódzkim planie Gospodarki 20 Tabela 2 Cele ekologiczne ....................................................................................................... 23 Tabela 3 Cele podstawowe ....................................................................................................... 26 Tabela 4. Podział powierzchni powiatu przemyskiego z rozbiciem na gminy stan w 2003 r. 30 Tabela 5. Ludność gminy Medyka z podziałem na sołectwa w 2003 r. ................................. 30 Tabela 6 Ludność Gminy Medyka w porównaniu z powiatem Przemyskim w 2003 r. ......... 31 Tabela 7 Prognozowana ilość mieszkańców w gminie Medyka w latach 2004-2015 ............. 31 Tabela 8. Formy użytkowania terenu w gminie Medyka (stan 2003 r.) ................................ 31 Tabela 9. Struktura obszarowa gospodarstw gminy Medyka ................................... 32 Tabela 10 Użytkowanie gruntów w gospodarstwach rolnych.................................................. 33 Tabela 11 gospodarstwa zajmujące się uprawą głównych ziemiopłodów ............................... 34 Tabela 12. Wybrane dane o bezrobotnych w 2002 r . ............................................................. 34 Tabela 13. Podmioty gospodarki narodowej zarejestrowane w rejestrze REGON w 2002 r. . 35 Tabela 14. Podmioty gospodarki narodowej zarejestrowane w rejestrze REGON według wybranych sekcji PKD w 2002 r.............................................................................................. 35 Tabela 15 Udział gleb gminy według ich przydatności rolniczej ............................................ 36 Tabela 16. Zestawienie ilości odpadów powstałych w gminie Medyka w porównaniu powiatem przemyskim objętych ewidencją ............................................................................. 38 Tabela 18. Wykaz komunalnych oczyszczalni ścieków na terenie gminy Medyka (stan na koniec 2002 r)........................................................................................................................... 39 Tabela 19. Zestawienie ilości wytworzonych osadów ściekowych w gminie Medyka w 2002 r................................................................................................................................................. 39 Tabela 20 Szacunkowa ilość wytworzonych odpadów w gminie Medyka w porównaniu z powiatem przemyskim (wg bazy SIGOP) ................................................................................ 40 Tabela 21. Bilans odpadów pochodzenia przemysłowego w grupach gmina Medyka 2002 r. .................................................................................................................................................. 41 Tabela 22 Odpady z przedsiębiorstw z terenu gminy Medyka ............................................... 41 Tabela 23 Lista podmiotów świadczących usługi w zakresie zbierania, transportu odpadów 44 Tabela 24. Zestawienie wskaźników stanu i wskaźników reakcji – stan istniejący................ 57 Tabela 25. Prognoza zmian wskaźników emisji w latach 2005, 2010 i 2014 r. w Polsce na obszarach wiejskich (wg Krajowego Planu Gospodarki Odpadami, październik, 2002) ........ 60 Tabela 26. Wskaźniki charakterystyki ilościowej odpadów komunalnych (kg/M, rok) dla roku 2002 (wg. Krajowego Planu Gospodarki Odpadami, październik 2002) ........................ 61 Tabela 27 Skład morfologiczny odpadów domowych i z obiektów infrastruktury (%) (wg. Krajowego Planu Gospodarki Odpadami, październik, 2002) ................................................. 61 Tabela 28. Wskaźniki generowania strumieni odpadów komunalnych dla obszarów wiejskich dla roku 2000 (wg. Krajowego Planu Gospodarki Odpadami, październik, 2002) ................. 62 Tabela 29. Skład odpadów wielkogabarytowych (%) ....................................................... 62 Tabela 30. Udziały procentowe poszczególnych materiałów w grupach sprzętu AGD (Tyszkiewicz, 1999) .................................................................................................................. 63 Tabela 31.Średni skład odpadów budowlanych i poremontowych (%) (wg. Krajowego Planu Gospodarki Odpadami, październik, 2002) ............................................................................. 63 Tabela 32.Średni skład odpadów z ogrodów i parków (%) (wg. Krajowego Planu Gospodarki Odpadami, październik, 2002) ................................................................................................. 63 Tabela 33.Skład morfologiczny zmiotek ulicznych (%) (wg. Krajowego Planu Gospodarki Odpadami, październik, 2002) ................................................................................................. 64 Tabela 34.Średni wskaźnik powstawania odpadów niebezpiecznych z gospodarstw domowych (Litwin, Piotrowska, 1998) ................................................................................... 64 Tabela 35. Prognoza demograficzna dla gminy Medyka w tys. osób ..................................... 64 136 Plan Gospodarki Odpadami Gminy Medyka PRZEDSIĘBIORSTWO USŁUGOWE ”POŁUDNIE II” SP. Z O. O. BIURO INŻYNIERII ŚRODOWISKA I ROZWOJU TECHNOLOGII Tabela 36. Prognoza dla poszczególnych strumieni odpadów komunalnych .......................... 65 w latach 2004, 2006, 2010 i 2015 ........................................................................................... 65 Tabela 37. Prognoza ilości poszczególnych odpadów budowlanych w strumieniu odpadów komunalnych ............................................................................................................................ 65 Tabela 38. Prognoza ilości poszczególnych odpadów niebezpiecznych w strumieniu odpadów Komunalnych ............................................................................................................ 66 Tabela 39. Prognoza ilości poszczególnych odpadów wielkogabarytowych w strumieniu odpadów ................................................................................................................................... 66 Tabela 40. Prognoza dla poszczególnych strumieni odpadów komunalnych na lata 2004 do 2015 .......................................................................................................................................... 67 Tabela 41. Rodzaje i wskaźnikowe ilości odpadów powstające w małych i średnich zakładach .................................................................................................................................. 76 Tabela 42. Prognozowane ilości wytwarzanych odpadów w placówkach medycznych i ..... 79 weterynaryjnych gminy Medyka w latach 2004-2015. ........................................................... 79 Tabela 43. Poziomy recyklingu dla poszczególnych grup odpadów w strumieniu odpadów komunalnych w gminie Medyka .............................................................................................. 81 Tabela 44. Zestawienie przedsięwzięć realizacyjnych prowadzących do osiągnięcia wyznaczonych kierunków działań w zakresie gospodarki odpadami ....................................... 81 Tabela 45. Prognozowana ilość odpadów komunalnych (w tys. Mg) na obszarze objętym działalnością ........................................................................................................................... 111 Tabela 46. Prognozowana ilość poszczególnych strumieni odpadów w latach 2004-2014 na obszarze objętym działalnością ZZO "Jarosław Młyny" (tys.Mg/rok) .................................. 112 Tabela 47. Planowany recykling odpadów biodegradowalnych (w tys. Mg) na obszarze objętym działalnością ZZO "Jarosław Mlyny " ..................................................................... 113 Tabela 48. Zakładana masa pozyskanych odpadów opakowaniowych (w tys. Mg) na obszarze objętym działalnością ZZO „Jarosław Młyny” ...................................................................... 114 Tabela 49. Planowany recykling odpadów wielkogabarytowych na obszarze objętym działalnością ZZO „Jarosław Młyny” (w tys. Mg) ............................................................... 114 Tabela 50. Planowany recykling odpadów budowlanych na obszarze objętym działalnością ZZO "Jarosław Młyny" (tys.Mg/rok) .................................................................................... 115 Tabela 51. Zakładane ilości pozyskanych odpadów niebezpiecznych z masy odpadów komunalnych na obszarze objętym działalnością ZZO "Jarosław Młyny" ............................ 116 (w tys. Mg) ............................................................................................................................. 116 Tabela 52. Szacunkowa ilość odpadów resztkowych do składowania obszarze objętym działalnością ZZO "Jarosław Młyny" .................................................................................... 117 Tabela 53. Szacunkowe koszty implementacji PGO w zakresie gospodarki odpadami komunalnymi w latach 2004-2014 w tys. PLN ...................................................................... 118 Tabela 54. Średnie koszty eksploatacyjne systemu uwzględniające wszystkie wytwarzane na terenie gminy odpady komunalne w latach 2004-2010 ..................................................... 118 Tabela 55. Koszty działań edukacyjno-informacyjnych w latach 2004-2014 (PLN/rok). .... 119 Tabela 56. Przedsięwzięcia dotyczące gospodarowania odpadami w gminie Medyka w latach 2004 – 2014 ............................................................................................................................ 120 Tabela 57 . Proponowany zestaw wskaźników monitoringu GPGO ..................................... 134 137 Plan Gospodarki Odpadami Gminy Medyka PRZEDSIĘBIORSTWO USŁUGOWE ”POŁUDNIE II” SP. Z O. O. BIURO INŻYNIERII ŚRODOWISKA I ROZWOJU TECHNOLOGII Streszczenie. 1. PODSTAWA PRAWNA OPRACOWANIA Formalną podstawą opracowania jest umowa zawarta w dniu 11.02.2004 r. pomiędzy Urzędem Gminy Medyka, Medyka 288 a Przedsiębiorstwem Usługowym „Południe II” z siedzibą w Krakowie, ul. Łokietka 98-104. 2 ODPADY KOMUNALNE W 2002 r. (wg GUS) na terenie gminy Medyka zebrano 300 Mg odpadów komunalnych, co stanowi 0,048 Mg odpadów komunalnych na mieszkańca na rok. Odpady te praktycznie w całości skierowano na składowiska odpadów komunalnych w Młynach . Tabela Zestawienie ilości odpadów powstałych w gminie Medyka w porównaniu powiatem przemyskim objętych ewidencją L.p. Wyszczególnienie Rok 2002 Rok 2003 Teoretyczna ilość odpadów w 2003* [Mg] 1 Powiat przemyski 4 990 7 Medyka 300 * - wg wskaźnika 0,25 Mg/1 mieszkańca/rok 7 082 331 17 803 1 507 Źródło: dane z Urzędów Gmin Zorganizowanym wywozem odpadów komunalnych (na podstawie ankiet z Urzędów Gmin) objętych jest około 75 % mieszkańców powiatu. W gminie , Medyka – 36 %, Na terenie gminy Medyka oraz powiatu przemyskiego działają następujące firmy świadczące usługi w zakresie zbiórki odpadów komunalnych (dane z Urzędów Gmin): Przemyska Gospodarka Komunalna „SITA” sp. z o.o., ul. Słowackiego 104, 37-700 Przemyśl – obsługuje gminy Fredropol, Krasiczyn, Przemyśl, Żurawica, Medyka, Krzywcza; Zakład Oczyszczania Bogusława i Marian Dybek, ul. Witosa 48, 37-710 Żurawica – obsługuje gminę Orły, Żurawica, Medyka; Przedsiębiorstwo Higieny Komunalnej TRANS-FORMERS Podkarpacie sp. z o.o. w Przemyślu, ul. Wernyhory 23 – obsługuje gminę Przemyśl, Żurawica, Medyka; Do gromadzenia odpadów na terenie gminy (dane z 2003 r.) wykorzystywane są 30sztuk/rok kontenery KP-7, kontenery o pojemności 1100litrów 1030szt/rok, i około 9600 worków rocznie. Częściowa segregacja odpadów komunalnych prowadzona jest w gminie Medyka w roku 2002 roku zebrano 13 ton szkła, a w roku 2003 zebrano 13,7 ton 3. ODPADY OPAKOWANIOWE W 2003 r. masę odpadów opakowaniowych powstałych w gminie Medyka oszacowano na około 330,54 Mg (przyjmując za KPGO odpowiednie współczynniki wytwarzania przypadające na jednego mieszkańca). Masy poszczególnych strumieni odpadów wynoszą odpowiednio: opakowania z papieru i tektury 112,55 Mg opakowania wielomateriałowe 12,51 Mg 138 Plan Gospodarki Odpadami Gminy Medyka PRZEDSIĘBIORSTWO USŁUGOWE ”POŁUDNIE II” SP. Z O. O. BIURO INŻYNIERII ŚRODOWISKA I ROZWOJU TECHNOLOGII opakowania z tworzyw sztucznych opakowania ze szkła opakowania z blachy stalowej opakowania z aluminium 49,53 Mg 137,56 Mg 12,26 Mg 6,13 Mg 4. ODPADY PRZEMYSŁOWE Ilość odpadów wytworzonych w 2002 r. pochodzenia przemysłowego na terenie gminy Medyka wg bazy SIGOP (System Informacji Gospodarki Odpadami Przemysłowymi) wynosiła 19 775 Mg z czego: Tabela Szacunkowa ilość wytworzonych odpadów w gminie Medyka w porównaniu z powiatem przemyskim (wg bazy SIGOP) Ilość wytworzonych odpadów i sposób zagospodarowania Ilość odpadów wytworzonych magazynowano odzyskano unieszkodliwiono poza składowaniem unieszkodliwiono przez składowanie Powiat przemyski Gmina Medyka [Mg] [Mg] 274654 121,991 105660 2,201 186647 17,65 28498 99,14 35020 3,0 * podano unieszkodliwianiu odpady zgromadzone z lat poprzednich W 2002 r. wytworzono 17,1 Mg odpadów niebezpiecznych, a w roku 2003 wytworzono 10,13Mg/rok z czego: magazynowano 9,06 Mg; odzyskano 9,23 Mg; unieszkodliwiono poza składowaniem 9,91 Mg. Uwzględnione odpady zebrane z lat poprzednich Tabela Bilans odpadów pochodzenia przemysłowego w grupach gmina Medyka 2002 r. Wytworzone Lp. Grupy Nazwa grupy [Mg] 1. 2. 3 Odpady z przetwórstwa drewna oraz produkcji papieru, tektury, masy celulozowej, płyt i mebli 6 Odpady z produkcji, przygotowania, obrotu i stosowania produktów przemysłu chemii nieorganicznej 3. 4. 8 10 5. Odpady z produkcji, przygotowania, obrotu i stosowania powłok ochronnych (farb, lakierów, emalii ceramicznych) kitu, klejów, szczeliw i farb drukarskich 0,25 4 Odpady nieorganiczne z procesów termicznych 0,1 202,5 12 Odpady z kształtowania oraz fizycznej i mechanicznej obróbki powierzchni metali i tworzyw sztucznych 24,05 6. 13 Oleje odpadowe (z wyłączeniem olejów jadalnych oraz grup 05 i 12) 9,8 7. 8. 15 16 9. 17 odpady z budowy, remontów i demontażu obiektów budowlanych oraz drogowych 10. 19 Odpady z urządzeń do likwidacji i neutralizacji odpadów oraz oczyszczania ścieków i gospodarki odpadami Odpady opakowaniowe; sorbenty, tkaniny do wycierania, materiały filtracyjne i ubrania ochronne nie ujęte w innych grupach Odpady różne nie ujęte w innych grupach RAZEM 139 45,1 149,94 20,1 29,8 485,64 PRZEDSIĘBIORSTWO USŁUGOWE ”POŁUDNIE II” SP. Z O. O. BIURO INŻYNIERII ŚRODOWISKA I ROZWOJU TECHNOLOGII Plan Gospodarki Odpadami Gminy Medyka 5 WSKAŻNIKI PRESJI I REAKCI Lp. Wskaźnik presji Wartość wskaźnika presji Ilość zebranych odpadów komunalnych [Mg/rok] Ilość odpadów objętych zorganizowaną zbiórką [%] Obiekty gospodarki odpadami komunalnymi: o linie do segregacji o kompostownie [szt./(Mg/rok)] o linie do demontażu odpadów wielkogabarytowych o linie do przekształcania gruzu budowlanego ZZO WPGiSO Stacje przeładunkowe Udział odzyskiwanych surowców wtórnych w całkowitym strumieniu zebranych odpadów komunalnych i komunalnopodobnych [%] Ilość odzyskanych odpadów [Mg]: o wielkogabarytowych o budowlanych niebezpiecznych 1. Ilość wytworzonych odpadów komunalnych [Mg/rok] 2. Udział odpadów z sektora komunalnego składowanych na składowiskach [%] Wskaźnik reakcji 1568,99 100 140 Wartość wskaźnika reakcji 331 36 0 brak danych 0 0 0 PRZEDSIĘBIORSTWO USŁUGOWE ”POŁUDNIE II” SP. Z O. O. BIURO INŻYNIERII ŚRODOWISKA I ROZWOJU TECHNOLOGII 3 4 5 6 Plan Gospodarki Odpadami Gminy Medyka Ilość wytworzonych odpadów opakowaniowych [Mg] w tym: o tworzywa sztuczne o papier i tektura o szkło o opakowania z blachy stalowej o opakowania z aluminium opakowania wielomateriałowe 49,53 112,55 137,56 12,26 6,13 12,51 Czynne składowiska odpadów komunalnych [szt./ha] 0 Ilość powstających osadów ściekowych Ilość odzyskiwanych surowców wtórnych [Mg] w tym: o tworzywa sztuczne o papier i tektura o szkło o blacha stalowa i aluminium o opakowania wielomateriałowe 3,0 Mg s.m osadu/rok Ilość wytwarzanych odpadów w sektorze gospodarczym [ Mg] w tym(2002): niebezpiecznych Składowiska zamknięte w ciągu roku [szt] w tym: zrekultywowane do rekultywacji Sposób postępowania z osadami ściekowymi: wykorzystane w tym: na cele przemysłowe na cele rolnicze kompostowane przekształcone termicznie składowane inne Sposób zagospodarowania odpadów z sektora gospodarczego [ Mg] w tym: tymczasowo składowane odzyskane unieszkodliwiane składowane Sposób zagospodarowania odpadów niebezpiecznych powstających w 17,1 141 13,7 0 0 3 121,991 2,201 17,65 99,14 3,0 17,1 PRZEDSIĘBIORSTWO USŁUGOWE ”POŁUDNIE II” SP. Z O. O. BIURO INŻYNIERII ŚRODOWISKA I ROZWOJU TECHNOLOGII 7 8 9 10 11 Ilość odpadów powstających w placówkach medycznych [Mg/rok]: odpady o charakterze komunalnym odpady infekcyjne i specjalne Ilość odpadów powstających w placówkach weterynaryjnych [Mg] Ilość odpadów zawierających azbest [w tys Mg](pokrycia dachowe ) Nagromadzenie odpadów w mogilnikach [Mg] Ilość składowanych składników tworzyw samochodowych [tys. Mg] Plan Gospodarki Odpadami Gminy Medyka brak danych 0,09 ok 0,529 0 brak danych 142 przemyśle [Mg] w tym: odzyskane unieszkodliwione magazynowane Obiekty gospodarki odpadami [szt / wydajność]: zakłady termicznej utylizacji odpadów składowiska odpadów w tym składowiska odpadów niebezpiecznych inne instalacje PZON SPON Ilość zakładów termicznej utylizacji odpadów medycznych [szt. / wydajność] Ilość zakładów termicznej utylizacji odpadów weterynaryjnych [szt. / wydajność] Ilość składowisk odpadów azbestowych [szt] Ilość zlikwidowanych mogilników [szt./ Mg] Ilość poddanych recyklingowi tworzyw samochodowych [tys. Mg] 9,23 9,91 9,06 0 0 0 0 0 Plan Gospodarki Odpadami Gminy Medyka PRZEDSIĘBIORSTWO USŁUGOWE ”POŁUDNIE II” SP. Z O. O. BIURO INŻYNIERII ŚRODOWISKA I ROZWOJU TECHNOLOGII 6 PROGNOZA WYTWORZONYCH ODPADÓW W LATACH 2004-2015 Tabela Prognoza dla poszczególnych strumieni odpadów komunalnych w latach 2004, 2006, 2010 i 2015 Ilość odpadów w Mg/rok w latach Rodzaj odpadów 2004 2006 2010 2015 Odpady organiczne roślinne 136,46 138,31 138,99 139,71 Odpady organiczne zwierzęce 6,02 5,98 5,77 5,52 Odpady organiczne inne 19,17 20,01 21,77 23,00 Odpady zielone 31,94 33,35 36,28 38,33 Papier i tektura(niopakowaniowe) 83,05 85,86 89,79 90,26 Opakowania z papieru i tektury 115,00 118,89 124,32 124,97 Opakowania wielomateriałowe 12,78 13,21 13,81 13,89 Tworzywa sztuczne (nieopakowaniowe) 158,15 161,88 162,68 147,81 Opakowania z tworzyw sztucznych 50,61 51,80 52,06 47,30 Tekstylia 38,33 39,63 41,44 43,78 Szkło (nieopakowaniowe) 6,39 6,67 7,26 7,67 Opakowania ze szkła 140,55 146,74 159,62 168,64 Metale 31,01 31,43 31,59 31,75 Opakowania z blachy stalowej 12,41 12,57 12,64 12,70 Opakowania z aluminium 6,20 6,29 6,32 6,35 Odpady mineralne 90,30 91,53 95,71 101,12 Drobna frakcja popiołowa 260,65 248,64 221,20 190,94 Odpady wielkogabarytowe 7,15 7,60 7,64 7,68 Odpady budowlane 383,95 442,59 559,81 773,89 Odpady niebezpieczne 23,04 25,07 25,19 25,33 Odpady komunalne 1613,17 1688,05 1813,87 2000,61 143 Plan Gospodarki Odpadami Gminy Medyka PRZEDSIĘBIORSTWO USŁUGOWE ”POŁUDNIE II” SP. Z O. O. BIURO INŻYNIERII ŚRODOWISKA I ROZWOJU TECHNOLOGII 7 ODPADY MEDYCZNE I WETERYNARYJNE Tabela Prognozowane ilości wytwarzanych odpadów w placówkach medycznych i weterynaryjnych gminy Medyka w latach 2004-2015. Rok Strumień odpadów Odpady powstające w placówkach służby zdrowia: Odpady z grupy A Odpady z grupy B, C, D: W tym z grupy B W tym z grupy C, D Odpady medyczne powstające w prywatnych gabinetach lekarskich (ok. 1 %) 2004 2005 2007 2009 2011 2013 2015 Mg/rok 14,51 12,97 1,54 1,17 0,32 14,53 12,99 1,54 1,17 0,32 14,57 13,02 1,55 1,18 0,32 14,61 13,06 1,55 1,18 0,32 14,63 13,08 1,55 1,18 0,32 14,65 13,10 1,56 1,18 0,32 14,68 13,12 1,56 1,18 0,32 0,175 0,17 0,18 0,18 0,18 0,18 0,18 Odpady weterynaryjne (ok. 0,5% strumienia odpadów powstających w placówkach służby zdrowia) 0,087 Razem: 30,76 0,09 30,82 0,09 30,89 0,09 30,98 0,09 31,03 0,09 31,07 0,09 31,13 8.CELE I KIERUNKI DZIAŁAŃ Cele i kierunki działań w sektorze komunalnym Celem strategicznym gospodarki odpadami dla gminy Medyka jest: Zminimalizowanie ilości wytwarzanych odpadów w sektorze komunalnym oraz wdrożenie nowoczesnych systemów ich odzysku i unieszkodliwiania Określony powyżej cel strategiczny (w zakresie gospodarki odpadami) będzie możliwy do osiągnięcia poprzez realizowanie przyjętych kierunków działań przy założeniu standardów odzysku odpadów. Kierunkami tymi są: 5. Unikanie powstawania odpadów; 6. Odzysk odpadów ze wskazaniem na recykling materiałowy i organiczny; 7. Unieszkodliwianie odpadów niebezpiecznych w instalacjach specjalistycznych 8. Unieszkodliwianie odpadów, których nie udało się poddać odzyskowi i recyklingowi. 144 Plan Gospodarki Odpadami Gminy Medyka PRZEDSIĘBIORSTWO USŁUGOWE ”POŁUDNIE II” SP. Z O. O. BIURO INŻYNIERII ŚRODOWISKA I ROZWOJU TECHNOLOGII Tabela Poziomy recyklingu dla poszczególnych grup odpadów w strumieniu odpadów komunalnych w gminie Medyka Lata Rodzaj odpadu 2006 2010 2015 Limit % Ilość Mg Limit % Ilość Mg Limit % Ilość Mg Odpady biodegradowalne Odpady wielkogabarytowe Odpady budowlane Odpady niebezpieczne Opakowania z papieru i tektury Opakowania ze szkła Opakowania z tworzyw sztucznych 18 26 20 22 45 35 22 29,57 1,98 88,52 5,52 53,50 51,36 11,40 25 50 40 50 50 45 30 41,63 3,82 223,92 12,60 62,16 71,83 15,62 52 54 44 54 55 50 35 87,48 4,15 340,51 13,68 68,73 84,32 16,56 Opakowania metalowe Opakowania wielomateriałowe 35 20 4,40 2,64 45 30 5,69 4,14 50 35 6,35 4,86 9. ZESTAWIENIE PRZEDSIĘWZIĘĆ REALIZACYJNYCH PROWADZĄCYCH DO OSIĄGNIĘCIA WYZNACZONYCH KIERUNKÓW DZIAŁAŃ W ZAKRESIE GOSPODARKI ODPADAMI Przedsięwzięcia realizacyjne Kierunki działania Unikanie powstawania odpadów komunalnych Odzysk odpadów Unieszkodliwianie odpadów niebezpiecznych instalacjach w 1.uświadomienie społeczeństwu zasad funkcjonowania systemu gospodarki odpadami; 2.wskazanie zasad ograniczania opakowań. 8. stworzenie systemu selektywnego gromadzenia odpadów. Zakłada się wyposażenie gospodarstw domowych w niezbędną ilość pojemników i worków foliowych do gromadzenia odpadów zmieszanych oraz wysegregowanych odpadów opakowaniowych i surowcowych; 9. stworzenie systemu gromadzenia odpadów podlegających biodegradacji (odpady organiczne z gospodarstw domowych, odpady zielone, odpady drewna, papier i tektura złej jakości); 10. stworzenie systemu transportu selektywnie gromadzonych odpadów; 11. budowa instalacji do segregacji odpadów opakowaniowych i surowcowych; 12. budowa kompostowni selektywnie gromadzonych odpadów biodegradowalnych i osadów ściekowych; 13. stworzenie systemu zbiórki odpadów wielkogabarytowych i budowa zaplecza technicznego dla ich demontażu; 14. budowa zaplecza technicznego dla przygotowania odpadów palnych do unieszkodliwienia termicznego. 4. stworzenie systemu selektywnej zbiórki odpadów niebezpiecznych poprzez organizację zbiórki okresowej oraz budowę gminnych punktów gromadzenia odpadów niebezpiecznych; 145 Plan Gospodarki Odpadami Gminy Medyka PRZEDSIĘBIORSTWO USŁUGOWE ”POŁUDNIE II” SP. Z O. O. BIURO INŻYNIERII ŚRODOWISKA I ROZWOJU TECHNOLOGII specjalistycznych Unieszkodliwianie odpadów, których nie udało się poddać odzyskowi i recyklingowi 5. stworzenie systemu transportu odpadów niebezpiecznych poprzez powołanie podmiotu lub zlecenie firmie specjalistycznej; 6. unieszkodliwianie odpadów w instalacjach 2. stworzenie zaplecza dla przetwarzania biologicznego odpadów kierowanych na składowisko. Dla realizacji określonych powyżej celów strategicznych, kierunków działań oraz przedsięwzięć realizacyjnych konieczne jest stworzenie sprawnego systemu gospodarki odpadami. 10. CELE I KIERUNKI DZIAŁAŃ W SEKTORZE GOSPODARCZYM Celem strategicznym gospodarki odpadami w sektorze gospodarczym dla gminy Medyka jest: Minimalizacja wytwarzania odpadów z sektora gospodarczego oraz wprowadzenie nowoczesnego systemu ich unieszkodliwiania i gospodarczego wykorzystania 11 ZAŁOŻENIA FUNKCJONOWANIA SYSTEMU GOSPODARKI ODPADAMI Racjonalna gospodarka odpadami wymaga zorganizowania odpowiedniego systemu. System ten związany z gromadzeniem, odbiorem i transportem, przetwarzaniem oraz unieszkodliwianiem odpadów działa na dwóch głównych płaszczyznach: 1. organizacyjnej – określającej kompetencje, zadania, obowiązki i prawa poszczególnych uczestników systemu (jednostki samorządowej, mieszkańców oraz podmiotów świadczących usługi w ramach systemu), 2. logistyczno-technicznej – określającej kompleksowe zapotrzebowanie na środki techniczne niezbędne do realizacji wymienionych działań. 146 Plan Gospodarki Odpadami Gminy Medyka PRZEDSIĘBIORSTWO USŁUGOWE ”POŁUDNIE II” SP. Z O. O. BIURO INŻYNIERII ŚRODOWISKA I ROZWOJU TECHNOLOGII 12. SZACUNKOWE KOSZTY WDROŻENIA PLANU GOSPODARKI ODPADAMI DLA POWIATU PRZEMYSKIEGO W tabeli przedstawiono koszty wdrożenia Planu Gospodarki Odpadami w Gminie Medyka w latach 2004-2014 Szacunkowe koszty implementacji PGO w zakresie gospodarki odpadami komunalnymi w latach 2004-2014 w tys. PLN Rodzaj przedsięwzięcia Lata realizacji Łącznie 2004-2007 515 2008-2014 1 008 1 523 Pozainwestycyjne 39,6 11,25 50,85 Razem 554 1 019 1 574 Inwestycyjne 12.LOKALNA KAMPANIA INFORMACYJNO-EDUKACYJNA Opracowanie koncepcji i wdrożenie systemu gospodarki odpadami komunalnymi dla gminy Medyka lub związku gmin wymaga stałego, intensywnego udziału społecznego i w przypadku programu gospodarki odpadami nie może polegać jedynie na prowadzeniu kampanii informacyjnej. Podstawowym założeniem skutecznie przeprowadzonej kampanii informacyjnej i edukacyjnej dla społeczności lokalnej winno być uczestnictwo społeczeństwa w podejmowaniu kluczowych decyzji, dotyczących systemu zarówno na etapie wdrażania, jak i funkcjonowania systemu. 147
