KONFLIKT_P__NOC__PO_UDNIE

KONFLIKT PÓŁNOC- POŁUDNIE NA PRZEŁOMIE XX I XXI W.
Ogromne różnice w potencjałach ekonomicznych, technologicznych i dystrybucji bogactwa wyznaczają strukturalną oś nierównowagi oraz
dysproporcji współczesnych stosunków międzynarodowych, którą określa się mianem konfliktu (sprzeczności) Północ- Południe.
KRYTERIA WYODRĘBNIANIA PÓŁNOCY I POŁUDNIA:
 Ekonomiczne: - Północ bogactwo
- Południe  ubóstwo, państwa rozwijające się
 Geograficzne: nieprecyzyjne, ponieważ do Północy należą nie tylko państwa leżące na półkuli północnej, ale i Nowa Zelandia i
Australia
 Cywilizacyjne: - Północ cywilizacja zachodnia
- Południe  chińska, hinduistyczna, islamska , a także latynoamerykańska i afrykańska
 Instytucjonalne: - Północ OBWE, EAPC, OECD itp.
- Południe  G- 77, Ruch Państw Niezaangażowanych
KONCEPCJE TEORETYCZNE
 KLASYCZNA TEORIA ROZWOJU EKONOMICZNEGO traktuje rozwój w kategoriach wzrostu dochodu na jednego mieszkańca,
a historyczne zacofanie państw wyjaśnia przyczynami wewnętrznymi w postaci braku psychicznych predyspozycji i umiejętności ludzi,
skostniałych struktur społecznych czy też klimatu.
 KONCEPCJE STRUKTURALNE:
- teoria systemu światowego- I. Wallerstein- jedynym sposobem na zapewnienie rozwoju państw jest kapitalizm i gospodarka
rynkowa. Rozróżnia pojęcie centrum (państwa specjalizujące się w produkcji zaawansowanych technologicznie i kapitałochłonnych
dóbr) oraz peryferii (państwa, które produkują towary mniej zaawansowane technologicznie, ale za to bardziej roboczochłonne)
- teoria zależności- G.Frank- państwa Zachodu budując jako pierwsze u siebie kapitalizm wcześniej od innych przeszły od formy
,,niedorozwoju” do stadium rozwiniętego. Umożliwiło to państwom północy ekspansję na południe, poddanie go politycznoekonomicznej kontroli. Nie jest możliwa ekwiwalentna wymiana i dlatego zależność Południa od Północy coraz bardziej się pogłębia.
PÓŁNOC- państwa demokratyczne, rozwinięte gospodarczo o wysokim poziomie życia i niskim tempie przyrostu naturalnego.
 wyodrębnienie się trzech bloków handlowo- ekonomicznych lub trzech centrów oddziaływania skupionych wokół:
1. USA
2. UE
wpółpracują i rywalizują  trilateralizm
3. Japonii (Azja+Pacyfik)
 transatlantyzm  koncepcja praktycznego współdziałania USA i Europy Zachodniej. Integruje system zachodni w stosunkach
międzynarodowych i wpływa na sposób powiązań między państwami go tworzącymi.
 Partnerstwo dla Pokoju- współpraca wojskowa, przygotowywanie sił zbrojnych państw wchodzących w skład EAPC do współdziałania
w ramach misji pokojowych, operacji ratunkowych i akcji humanitarnych.
 Działania na rzecz wprowadzenia zasad liberalnego ładu ekonomicznego w gospodarce światowej.
 Narzucanie zachodnich standardów.
 Wpływ na politykę ekonomiczną innych państw.
 Funkcja integrująca i dynamizująca.
POŁUDNIE- obszar niedorozwoju ekonomicznego, ubóstwa, państw o niedemokratycznym ustroju, obszar wojen, anarchii i konfliktów
wewnętrznych.
 Państwa tworzące luźny system międzynarodowy ukształtowany po II wojnie światowej w wyniku dekolonizacji, u której podstaw legły
zasady samookreślenia narodów.
 Państwa, które identyfikują się ze względu na wspólne losy wynikające z doświadczeń kolonialnych i imperialnego poddaństwa.
 Niski dochód na jednego mieszkańca.
 Brak politycznej stabilności.
 Tradycyjny układ stosunków społecznych.
 WSPÓŁPRACA PAŃSTW POŁUDNIA- głównie instytucjinalna w ramach G-77, Ruchu Państw Niezaangażowanych
DLACZEGO PÓŁNOC NIE POWINNA POMAGAĆ POŁUDNIOWI?
 Kraje Południa same muszą dojść do pewnych rozwiązań, aby rozwinąć się gospodarczo
 Kraje Południa nie potrafią wykorzystać oferowanej pomocy
 Pomoc często idzie na prowadzenie wojen na tym terenie, a nie na rozwój
 Kraje Południa uzależniają się od ,,sponsorów” (pomocy bogatej Północy) i nic nie znaczą na arenie międzynarodowej
,,ZACHÓD” I JEGO FILARY
1. ustrój ekonomiczny państw, którego podstawą są gospodarki oparte na instytucjach rynku
- skutkiem rozwiniętej gospodarki rynkowej jest państwo dobrobytu lub społeczna gospodarka rynkowa
- dominująca rola usług w gospodarce, które odgrywają wiodącą rolę w wytwarzaniu dochodu narodowgo
- otwartość i liberalizacja obrotu gospodarczego z zagranicą
- instytucjonalne zorganizowanie podmiotów gospodarczych
2. ustrój demokratyczny, wspólna kultura polityczna i społeczeństwo obywatelskie
- suwerenność narodu
- pluralizm polityczny
- podział władzy
- państwo prawa
3. instytucje
- wspólnota, w której dzięki wspólnym wartościom i interesom przeważają postawy kooperatywne zgodne z wypracowanymi
zasadami i normami