Sojusznicy Hitlera _1

Wiesław Kutek
Historycy to adwokaci, którzy bronią
swoich klientów dopiero po ich śmierci.
Harold Macmillan
HITLER I JEGO SOJUSZNICY W II WOJNIE ŚWIATOWEJ.
W kolejną rocznicę września 1939 roku.
Powszechnie uważało się i uważa do dzisiaj, że Niemcy rozpoczynając
II wojnę światową w dniu 1 września 1939 roku napaścią na Polskę, byli
sprzymierzeni paktem trzech, oraz paktem Ribbentrop-Mołotow.1 Jest to fałsz.
Po stronie hitlerowskich Niemiec walczyło kilkanaście państw sprzymierzonych
i złączonych różnymi okolicznościami, zafascynowaniem, czy obawą przed
agresywną polityką Związku Socjalistycznych Republik Sowieckich, niechęcią
do założeń ideologii komunistycznej. Większość Sojuszników Hitlera stało się
sprzymierzeńcami na dobre i na złe po 22 czerwca 1941 roku.
Wybór, jako sojusznika Niemiec przez państwa, o których będzie mowa
nie oznaczał wcale poparcia dla nazizmu. Zmusiło je wiele czynników,
a przede wszystkim strach przed sowietami i inne polityczne uwarunkowania,
które były następstwem po I wojnie światowej.
Przyjęła się potoczna nazwa tych państw, jako: „Mniejsi sojusznicy Hitlera”2.
1
Pakt – Oś Berlin – Rzym – Tokio, sojusz polityczny i wojskowy Niemiec, Włoch i Japonii. 25 X 1936 r.
zostało podpisane przez rządy Włoch i Niemiec porozumienie zwane osią Berlin – Rzym. Dotyczyło to
uznania podboju Etiopii dokonanego przez Włochy Mussoliniego, a także ustalenia poglądów dotyczących
wojny domowej w Hiszpanii, rozgraniczenia strefy wpływów na Bałkanach, a także w basenie
naddunajskim. Następnie 25 XI rządy Niemiec i Japonii przystąpiły do kolejnego paktu, który nosił nazwę
„pakt antykominternowski”(zwalczanie Międzynarodówki Komunistycznej). 6 XI 1937 r., do tego paktu
przystąpiły Włochy. 22 V 1939 r., następstwem był sojusz wojskowo polityczny Niemiec i Włoch, tzw. „pakt
stalowy”, co w dało 27 IX 1940r., pakt trzech, czyli Niemcy-Włochy-Japonia. Najbardziej dramatycznym
paktem dla Polski był pakt Ribbentrop-Mołotow z dnia 23/24VIII 1939r. podpisany w nocy w Moskwie.
Czego następstwem był kolejny IV rozbiór Polski. Zob. Wołoszański B. Encyklopedia II Wojny Światowej
Front t. II, Warszawa 1997, s. 79-81; 117.
2 Należy do nich zaliczyć: Serbię, Słowację, Niezależne Państwo Chorwackie, zawdzięczały one swoje
istnienie tylko i wyłącznie swojemu protektorowi. Bułgaria i Węgry formalnie były niezależne, ale związane
z Niemcami, sojuszami państwowymi i wojskowymi.. Tylko Rumunia od pierwszych minut trwania operacji
„Barbarossa”, walczyła po stronie III Rzeszy. (Od 1941). Natomiast Finlandia, nie zamierzała angażować
się w wojnie po stronie Niemiec, jednakże atak ZSRR, zmusił ja do zajęcia stanowiska sprzymierzenia się z
Niemcami, co stanowiło gwarancję zachowania niepodległości. Co do państw sojuszniczych które
zostały wymienione, zajmiemy się w dalszej części, a w szczególności ich wyszkoleniem, uzbrojeniem i
bojowością, a także dalszymi losami. Zob. Kuberski H. Sojusznicy Hitlera 1941-1945, Warszawa 1993;
Czarnota Z.; Moszumański Z. Wojna zimowa; Warszawa 1994.
1
Do innych państw sprzymierzonych Niemcami należały także: Jugosławia3.
Należy jeszcze dodać do sojuszników III Rzeszy państwa, które były
sojusznikami Japonii i Włoch. Czyli należały do Osi.4, a także wymienić
państwa zależne od Włoch, które miały istotny wkład i zaangażowanie
w wojnie po stronie Niemiec i Osi. 5
Na osobną uwagę zasługuje Francja Vichy. Należy zwrócić także
uwagę na ochotników z terytoriów okupowanych i neutralnych. Osobny
rozdział to formacje sowieckie walczące po stronie Niemiec, po 1941 roku.
FINLANDIA – „zimny” współpracownik Hitlera.
W roku 1939 Finlandia była krajem o powierzchni 383tyś. km2, a ludności
liczyła 3.8 miliona. Finlandia jest krajem nizinnym. Najwyższe wzniesienie to
wzniesienia
Laponii
około
600m.
Górzysty
obszar
możemy
zauważyć
występujący tylko na pograniczu ze Szwecją i Norwegią. Lasy pokrywają ten
kraj w około 72%, z tego prawie ¾ to lasy iglaste. Pól uprawnych jest tylko 8%.
Jezior 11%, a bagien i mokradeł 9%.6 Klimat Finlandii zaliczany jest do
subarktycznego i może wynosić od -25do -40C. W styczniu 1940 roku
temperatura wynosiła -60C, a pokrywa śnieżna do około 70cm. Gęstość
zaludnienia w tym czasie wynosiła 10 mieszkańców na km2. W miastach
mieszkało zaledwie około 20% ludności. Jeśli chodzi o komunikację to w 1939
roku było tam 20700 km dróg kołowych i 3600 km linii kolejowych7.
Ten jakże mały kraj stawiał opór potężnemu sowieckiemu imperium
przez 105 dni, czyli trwała tzw. „wojna zimowa”. Finlandia podobnie jak
i Polska była samotna, ale nie aż tak. Do Finlandii przybywali ochotnicy
z całego świata w tym także Polacy. Wysyłano sprzęt wojskowy. Zajęcie Danii
i Norwegii przez Niemców sprawiło, że Finowie znaleźli się w trudnej sytuacji,
Książę Paweł podpisał pakt trzech 25 marca 1941 roku, po zamachu stanu udał się na
emigrację. Nowy rząd generała D.Simovicia deklarował, że pakt będzie obowiązywał dalej.
Po ataku Niemiec na Jugosławię(6.IV.1941), Chorwaccy nacjonaliści proklamowali
niepodległość, jako „Niezależne Państwo Chorwackie”, automatycznie dołączając do
3
państw Osi. Zob. http://pl.wikipedia.org./wiki/Pa%C5%84stwa_Osi.
4 Tu należy wymienić : Tajlandia (Syjam), Irak, Mandzukuo(zależne od Japonii), Mengjiang(utworzone
w Mongolii pełna zależność od Japonii), także Birma, Filipiny, (od Japonii), Republika Chińska (reżim
Wanga Jingwei, od Japonii), Tymczasowy Rząd Wolnych Indii( Indie), tylko na terytoriach poddanych
japońskiej kontroli, Królestwo Wietnamu (japoński stan marionetkowy-krótkotrwały), tak samo
Kambodża, Laos, ale tylko wtedy gdy deklarowali poparcie dla Francji Vichy. Tamże.
5 Były to państwa: Albania, Etiopia, Niezależne Państwo Czarnogórskie (tzw. Reżim Drljevic`a). Tamże.
6 Zob. Czarnota z., Moszumański z., Wojna zimowa, Warszawa 1994, s.10.
7 Tamże., s.10.
2
a nawet izolacji na arenie międzynarodowej. Sytuacja była niekorzystna
w sensie politycznym, dlatego rząd fiński postanowił nawiązać bliższą
współpracę fińsko – niemiecką. Podpisano dokument, w którym stwierdzono,
że Helsinki nie będą rozpoczynały wojny, ale będą występowały w obronie
swojego terytorium. Finlandia wyrażała zgodę na stacjonowanie niemieckich
jednostek górskich w Laponii.8 Dokument ten podpisano w Salzburgu w dniu
25-27 maja 1941 roku. Jak wiemy za miesiąc wybuchła wojna niemieckosowiecka. Ten sojusz był nieunikniony! I tak mała Finlandia stała się cenionym
przez Hitlera sojusznikiem. Hitler miał bardzo duże poważanie dla Finów,
plasował ich żołnierskie umiejętności o wiele wyżej niż wszystkich innych
sojuszników, mimo że wojskowe wyniki, jako partnera uznane zostały przez
Niemców za najgorsze na całym froncie wschodnim.9. Ze wszystkich
sojuszników armia fińska stale uczestniczyła w walkach przeciw Armii
Czerwonej. Co jest jeszcze ciekawostką to, że po napaści sowieckiej na
Finlandię (30 listopada 1939roku), Hitler okazał obojętność dla Finów. Mussolini
chciał małej armii udzielić wsparcia, a Hitler pozostał niewzruszony! 22
czerwca 1941 roku Niemcy zaatakowały Armię Czerwoną z terytorium
fińskiego. W Helsinkach rząd fiński deklarował ciągle neutralność. Hitler w tym
dniu ogłosił, że do Niemiec dołączyła Finlandia, jednakże było to nieprawdą
gdyż Finlandia wypowiedziała wojnę w obronie własnej dopiero 25 czerwca
1941 roku, a nastąpiło to dopiero po sowieckich bombardowaniach miast
i obiektów wojskowych w Finlandii10. Należy jeszcze dodać, że Finowie nie
identyfikowali się z ideologią rasistowską i wojną eksterminacyjną przeciwko
ZSRR. W szeregach armii fińskiej służyli żołnierze i oficerowie narodowości
żydowskiej. Finlandia ponadto użyczała schronienia Żydom podczas wojny11.
Czytelnik nie znający tego tematu zada sobie pytanie, dlaczego
Finowie dołączyli do Niemiec? Z punktu widzenia Finów było to normalne
posunięcie polityczne, gdyż wykorzystali oni odpowiedni moment dla
dalszego prowadzenia „wojny kontynuacyjnej”, uznając, ze będzie to dalszy
ciąg walk fińsko-sowieckich z okresu „wojny zimowej” (1939-1940). Liczyli, że
mogą odzyskać zagrabione przez agresora, jakim byli sowieci swoje terytoria.
8
Zob. Kuberski H. Sojusznicy Hitlera, Warszawa 1993, s.18.
Zob. Muller R. Wspólnicy Hitlera, Warszawa 2010, s. 28-29.
10 Tamże, s. 35.
11 Tamże, s.35.
9
3
Początkowo po sukcesach nawet w to uwierzyli, ba zaczęli marzyć
o utworzeniu Wielkiej Finlandii. Finlandia drogo za to zapłaciła. W II wojnie
światowej poległo 84000 Finów. Utraciła 20%terytorium. Finowie musieli
wypłacić 300mln USD tytułem reparacji i udostępnienia na 50 lat flocie ZSRR
portu w Porkkala. Jednakże Finlandia, jako jedyny europejski kraj i zarazem
sprzymierzeniec
Hitlera,
uniknęła
okupacji
niemieckiej,
zachowując
jednocześnie własne oblicze polityczne. Mały kraj-duże zwycięstwo12.
Mapa Finlandii /X. 1941 – zbiory własne/
Cdn. ... „... sojuszników Hitlera”, Rumunia – wierna do końca.
12
Tamże,s.46
4
Bibliografia wybrana.
Cieślak W. „Wojna zimowa”, Warszawa 2005;
Czarnota Z. Moszumański Z. „Wojna zimowa”, Warszawa 1994;
Gdański J. „Zapomnieni żołnierze Hitlera”, Warszawa 2005;
Kuberski J.H. „Sojusznicy Hitlera 1941-45”, Warszawa 1993;
Muller R.D Wspólnicy Hitlera , Warszawa 2010;
Suworow W.”Lodołamacz”, Warszawa 1992;
Wołoszański B. ”Encyklopedia II wojny światowej t. I II”, Warszawa 1997;
„Podręczny Atlas Historii Powszechnej”, pod red. Hajduka S. Warszawa 1999.
Strony internetowe.
http://pl.wikipedia.org/wiki/Pa%C5%84stwa_Osi
Mapy.
Oryginalna mapa – wydana w październiku 1941r.
5