Oprogramowanie komputerów Oprogramowanie komputerów • • • • • Co to jest oprogramowanie? Rodzaje oprogramowania Oprogramowanie systemowe Oprogramowanie narzędziowe Oprogramowanie użytkowe Czym jest oprogramowanie komputera? Oprogramowanie (Software) to: • Zapisany na cyfrowym nośniku danych (dyskietce, dysku, dysku operacyjnym) program, procedury i dane, umożliwiające eksploatację sprzętu komputerowego, • Jest to ogół środków programowych, dostępnych w ramach systemu komputerowego, przeznaczonych dla komputera do realizacji wyznaczonych celów. • Synonimy terminu: program komputerowy oraz aplikacja, Cel oprogramowania: • Przetwarzanie danych w określonym przez twórcę zakresie. Tworzenie oprogramowania • Oprogramowanie tworzą programiści w procesie zwanym programowaniem. • Oprogramowanie pisane jest przy użyciu różnych języków programowania z wykorzystaniem algorytmów. Korzystanie z oprogramowania Oprogramowanie (jako przejaw twórczości) jest chronione prawem autorskim: Korzystanie z oprogramowania jest ograniczone warunkami danej licencji. RODZAJE OPROGRAMOWANIA Wyróżnia się 3 podstawowe rodzaje oprogramowania: oprogramowanie systemowe, oprogramowanie narzędziowe, oprogramowanie użytkowe. System komputerowy zawiera zasadniczo wszystkie 3 rodzaje oprogramowania. Oprogramowanie SYSTEMOWE OPROGRAMOWANIE SYSTEMOWE (system operacyjny) Oprogramowanie systemowe, czyli system operacyjny komputera, to podstawowe oprogramowanie, bez którego komputer nie może wykonywać żadnych operacji na plikach, ani działań matematycznych. Działa jako pośrednik między użytkownikiem komputera a sprzętem komputerowym, Kontroluje i koordynuje użycie zasobów sprzętowych poprzez różne programy użytkowe dla różnych użytkowników, Zadaniem oprogramowania systemowego jest tworzenie środowiska, w którym użytkownik może uruchamiać programy w sposób wydajny, a z jego punktu widzenia: wygodny. OPROGRAMOWANIE SYSTEMOWE (Ciąg dalszy…) System operacyjny komputera jest też nazywany jednostką kontrolną. Zapisany jest w zewnętrznej jednostce pamięci – dysku twardym: - Podczas włączania komputera jest odczytywany z dysku twardego i zapisywany w pamięci RAM komputera, - Taki proces nazywamy ładowaniem systemu operacyjnego. Funkcje OPROGRAMOWANIa SYSTEMOWEgo Uruchamianie okna dialogowego pomiędzy użytkownikami, Wprowadzanie oraz wyprowadzanie danych, zarządzanie nimi, Planowanie i organizacja procesów uruchamiania programów, Wsparcie tzw. urządzeń peryferyjnych, do których zaliczamy np. monitor, klawiaturę, dysk twardy, drukarkę, Przydzielanie zasobów- RAM oraz pamięci podręcznej procesora oraz urządzeń peryferyjnych, Uruchamianie programów, Przesyłanie informacji pomiędzy wewnętrznymi urządzeniami, Wykonywanie dodatkowych opcji serwisowych. System operacyjny na tle elementów systemu komputerowego System operacyjny na schemacie warstw logicznych, które obrazują relacje pomiędzy elementami systemu komputerowego. System operacyjny POPULARNE SYSTEMY OPERACYJNE Popularnie stosowanymi systemami operacyjnymi są: System Microsoft WINDOWS, System MS-DOS, System UNIX, System LINUX. System operacyjny MICROSOFT WINDOWS Zbiorczo stosowana nazwa Windows dotyczy tak naprawdę całej serii produktów z dziedziny systemów operacyjnych firmy Microsoft; Systemy rodziny Windows działają na: serwerach, systemach wbudowanych oraz komputerach osobistych (z którymi są najczęściej kojarzone); Prezentację pierwszego graficznego środowiska pracy z rodziny Windows firmy Microsoft przeprowadzono w listopadzie 1985, Wówczas była to graficzna nakładka na system operacyjny MS-DOS, powstała w odpowiedzi na rosnącą popularność graficznych interfejsów użytkownika, Nakładka, a później system operacyjny Windows po pewnym czasie zdominowały światowy rynek komputerów osobistych, We wrześniu 2012 systemy z rodziny Microsoft Windows były zainstalowane na 83,37% komputerów na świecie, Natomiast dane dla Polski wskazują poziom 95,34% (dane z 10.2012). System operacyjny MS Windows Produkty te dzielimy następująco: - 16-bitowe systemy operacyjne (np. wczesne systemy Windows 1.0 i Windows 2.0), - Hybrydowe systemy 16/32-bitowe (systemy Windows 95 i 98), - 32-bitowe systemy operacyjne (np. Windows XP), - 32 i 64-bitowe systemy operacyjne (np. Windows Vista, Windows 7 i 8). System operacyjny MS-DOS (historia) MS-DOS (czyli Microsoft Disk Operating System) to system operacyjny stworzony przez firmę Microsoft na podstawie nabytego przez nią kodu źródłowego systemu QDOS, MS-DOS jest środowiskiem tekstowym, natomiast rolę graficznej nakładki działającej na nim miał spełniać DOS-Shell oraz wczesne wersje systemu Microsoft Windows, Bardziej popularny okazał się Norton Commander – napisany poza Microsoft, Dosowy menedżer plików. Firma Microsoft oficjalnie zaprzestała rozwoju MS-DOS jako samodzielnego systemu – od wersji Microsoft Windows XP nie są już wydawane systemy bazujące na MS-DOS. Jednak mimo braku samodzielnego MS-DOS w nowszych systemach, nadal można korzystać z niektórych jego poleceń po uruchomieniu interpretora poleceń instrukcją cmd w systemie operacyjnym Windows. System operacyjny MS Windows Windows 10 został już oficjalnie zaprezentowany! Udostępniona została już wersja deweloperska dla PC i laptopów, niebawem będzie też dostępna dla serwerów. Co o nim wiemy, jak się zapowiada na tle poprzednika, dlaczego pominięto nazwę Windows 9? Windows 10 powraca do korzeni i ma być łatwy w obsłudze dla osób przyzwyczajonych do Windows 7. Microsoft staje przed podwójnym wyzwaniem: nie tylko stworzyć dobry produkt, ale też zatrzeć niezbyt dobre wrażenie po poprzedniku - Windows 8.1. Czy to się uda i jakiej funkcjonalności można oczekiwać? Windows 10 - premiera i cena Windows 10 jest darmowy. Microsoft nieco zmienia strategię dystrybucji swojego czołowego produktu. Podczas oficjalnej konferencji dla partnerów (WPC) bardzo mocno podkreślano znaczenie chroboków oraz sprzętu przenośnego z Androidem jako konkurencyjnych platform. W efekcie partnerzy OEM nie będą musieli płacić firmie żadnych opłat za instalację Windows w urządzeniach z ekranem o przekątnej długości 9 cali lub krótszej. Przełoży się to na niższą cenę końcową (według przedstawiciela Microsoftu – nawet 99 dol. za tablet). Obecnie sensownych tanich tabletów z Windows praktycznie nie ma. Chromebook – komputer z systemem operacyjnym Google Chrome OS. Główną cechą tych komputerów jest krótki czas uruchamiania. Multiplatformowość przede wszystkim Windows 10 ma przenieść nas w nowy świat. System ma działać na wszystkich urządzeniach w podobny sposób. Microsoft obiecuje skalowanie interfejsu w zależności od wielkości ekranu oraz uniwersalne aplikacje, dzięki którym tak na laptopie, jak i na urządzeniu mobilnym zachowamy ciągłość pracy. Koniec przymusu używania różnych wersji oprogramowania na różnych platformach. Zawsze będziemy mieli dostęp do wszystkich funkcjonalności systemu, bez względu na urządzenie, z którego będziemy aktualnie korzystać. Ujednolicenie systemu ma ułatwić, a tym samym usprawnić zarządzanie wszystkimi aktywnościami naszej firmy w środowisku Windows. System operacyjny UNIX System operacyjny UNIX (czyli Unix Time Sharing System) to System operacyjny rozwijany od 1969 r. W latach 70. i 80. zdobył bardzo dużą popularność. Część z nich – Linux oraz OS X są w użyciu do dziś. Do najbardziej znaczących koncepcji wprowadzonych przez ten system operacyjny należała idea hierarchicznego systemu plików oraz reprezentacji niemal wszystkich składników systemu jako plików. System UNIX jest systemem wielozadaniowym oraz wielodostępowym czyli zdolnym zapewnić pracę jednocześnie ogromnej ilości użytkowników. Kod systemu Unix został napisany w języku wielopoziomowym. Narzędzia systemowe zostały zaprojektowane zgodnie z regułą KISS (z ang. Keep it simle stupid) - która mówi, że programy powinny być proste i realizować dobrze jedną rzecz. System operacyjny Linux Linux to rodzina systemów operacyjnych o dużej mocy, opartych na platformie UNIX-owej. System Linux działa na zasadzie wolnego i otwartego oprogramowania (open source)– jego kod źródłowy może być dowolnie wykorzystywany, modyfikowany i rozpowszechniany. Linux stosowany jest jako podstawowy system operacyjny serwerów (w tym www, FTP, pocztowych, baz danych), zapór sieciowych. Linux działa na szerokiej gamie sprzętu komputerowego, wliczając komputery biurkowe, superkomputery (posiadające wielokrotnie większą moc obliczeniową), systemy wbudowane (takie jak telefony komórkowe, routery oraz telewizory). System operacyjny Linux (ciąg dalszy..) System Linux charakteryzuje się: - Zdecentralizowanymi grupami programistycznymi, - Przeprowadzaniem rozległych testów podczas uruchamiania systemu, - Niezależnością jednego narzędzia od drugiego, Jego wadą jest brak połączonej procedury instalacyjnej. Oprogramowanie NARZĘDZIOWE OPROGRAMOWANIE NARZĘDZIOWE Zadaniem jest usprawnienie komunikacji lub naprawienie systemu. Wspomaga zarządzanie zasobami sprzętowymi poprzez dogodne interfejsy użytkowe, Usprawnia, modyfikuje oprogramowanie systemowe w taki sposób, aby wykonywanie programów było bardziej wygodne i wydajne, a przy tym pozbawione błędów. OPROGRAMOWANIE NARZĘDZIOWE Do oprogramowania narzędziowego, czyli pomocniczych programów i pakietów usługowych zaliczamy: Programy do kompresji zbiorów danych, Programy zabezpieczające przed wirusami (programy antywirusowe), Sterowniki, a także: Programy do odzyskiwania informacji, formatowania i ochrony danych (np. ScanDisk) , Programy do optymalizacji i kontroli jakości miejsca na dysku, Programy do komunikowania – organizują wymianę informacji między komputerami, Programy do mapowania pamięci- zapewniają bardziej elastyczne użycie głównej pamięci. PROGRAMY DO KOMPRESJI ZBIORÓW DANYCH ARCHIWIZATORY • Zadaniem programów do kompresji danych jest zmniejszenie objętości plików bez powodowania utraty jakichkolwiek informacji, • Archiwizatory danych sporządzają kopię bezpieczeństwa danych lub programów, zachowywanych na dyskietce lub innym nośniku danych, • Podczas archiwizacji dane znajdujące się na dysku twardym zachowywane są w taki sposób, aby na wybranym nośniku zajęły jak najmniej miejsca, • Archiwizatory danych umożliwiają również połączenie kopii kilku plików w jeden plik archiwizowany, • Przy ich pomocy możliwe jest upakowanie plików nawet do połowy ich oryginalnej objętości, • Do najbardziej rozpowszechnionych programów do kompresji danych należą: WinZip, WinRar, Tar 7-zip. PROGRAMY ZABEZPIECZAJĄCE PRZED WIRUSAMI • Programy antywirusowe przeczesują dyski twarde i inne nośniki danych w urządzeniach podłączonych do komputera w poszukiwaniu wirusów lub przynajmniej śladów ich obecności, • Ich zadaniem jest alarmowanie użytkownika w przypadku odnalezienia wirusa komputerowego, • Programy antywirusowe są w stanie wykryć jedynie te wirusy, o których posiadają pewne informacje – większość najnowszych wirusów nie jest wykrywana przez żaden z istniejących programów antywirusowych! • Do najbardziej rozpowszechnionych programów antywirusowych należą: Avast Antivirus, McAfee Antivirus, Kaspersky Antivirus, • Bardzo wiele programów antywirusowych dostępnych jest dla użytkownika za darmo. Odzyskiwanie informacji, formatowanie i ochrona danychscandisk ScanDisk to program narzędziowy, za którego pomocą jest możliwe sprawdzanie powierzchni nośników danych – dysków twardych, dyskietek i innych w celu odnalezienia ewentualnych błędów i ich naprawienia Oprogramowanie UŻYTKOWE OPROGRAMOWANIE UŻYTKOWE (oprogramowanie Aplikacyjne) Oprogramowanie użytkowe (aplikacyjne) – oprogramowanie, które oferuje bezpośredni kontakt z człowiekiem, czyli interakcję z użytkownikiem komputera, Przeznaczone jest do wykonywania czynności poleconych przez użytkownika oraz rozwiązywania zadanych przez niego problemów, Synonimy: program użytkowy, aplikacja, aplikacja użytkowa, Oprogramowanie to korzysta z usług oprogramowania systemowego. OPROGRAMOWANIE UŻYTKOWE Oprogramowanie użytkowe to zbiory programów, które można przydzielić do konkretnej podkategorii, w zależności od ich zastosowania. Między innymi, można tu wyróżnić: - Edytory tekstu, - Arkusze kalkulacyjne, - Systemy zarządzania bazą danych, - Programy graficzne. Oprogramowanie użytkowe - Edytory tekstu Edytory tekstów zalicza się do podstawowych programów użytków, Za pomocą narzędzi tego typu można tworzyć dowolne teksty: np. dokumenty, sprawozdania, pisma urzędowe. Oprogramowanie użytkowe - Edytory tekstu Edytor tekstu powinien realizować między innymi następujące funkcje: - Ustawianie parametrów wyświetlania tekstu i jego wydruku, - Operowanie na blokach tekstu – możliwość oznaczania fragmentu tekstu i wykonywania na nim operacji przesunięcia, skreślenia, - Wprowadzanie tekstów zewnętrznych, rysunków, tabel, diagramów - Wstawianie, usuwanie, modyfikowanie, formatowanie akapitów, - Możliwość operowania niestandardowymi znakami, - Sprawdzanie pisowni wyrazów i wybór synonimów, - Tworzenie spisu treści oraz indeksów przedmiotowych - Najpopularniejszymi edytorami tekstu są obecnie: Microsoft Word i OpenOffice Writer. Oprogramowanie użytkowe - Edytory tekstu Oprogramowanie użytkowe ARKUSZE KALKULACYJNE Arkusz kalkulacyjny to program przedstawiających głównie dane liczbowe w postaci zestawu dużych dwuwymiarowych tabel, który pozwala na automatyczną obróbkę tych danych oraz ich prezentowanie w różny sposób, Jest narzędziem popularnie stosowanym w księgowości oraz różnorodnych zastosowaniach biurowych. Oprogramowanie użytkowe ARKUSZE KALKULACYJNE Najważniejszym narzędziem arkusza kalkulacyjnego są formuły (np. matematyczne, statystyczne, daty i czasu, finansowe, bazodanowe, logiczne), za pomocą których wprowadzone do arkusza dane są automatycznie przetwarzane. Możliwe jest również tworzenie wszelkiego rodzaju symulacji, Arkusz kalkulacyjny umożliwia wizualizację danych w postaci wykresów (liniowych, kolumnowych, słupkowych, warstwowych itd.), Dostępne są również języki makropoleceń i języki programowania, które uelastyczniają przetwarzanie danych, W środowisku Windows najbardziej znanym arkuszem kalkulacyjnym jest Microsoft Excel z pakietu Microsoft Office. Zaawansowanymi produktami z tej kategorii są również arkusze w pakietach biurowych OpenOffice (OpenOffice Calc) oraz WordPerfectOffice (Quattro Pro). Oprogramowanie użytkowe – ARKUSZE KALKULACYJNE Oprogramowanie użytkowe SYSTEMY ZARZĄDZANIA BAZĄ DANYCH Systemy Zarządzania Bazą Danych ( Database Management System) to oprogramowanie, które służy do zarządzania komputerowymi bazami danych. Do podstawowych funkcji baz danych należą: - Tworzenie struktur bazodanowych, - Dodawanie, aktualizacja i edycja danych, - Odpytywanie bazy danych – tworzenie zapytań do bazy danych w oparciu o sprecyzowane kryteria, - Tworzenie raportów i zestawień na podstawie danych w bazie, - Administrowanie bazą danych Oprogramowanie użytkowe SYSTEMY ZARZĄDZANIA BAZĄ DANYCH Systemy Zarządzania Bazą Danych dzieli się na: Działające w trybie klient-serwer, gdzie baza danych jest udostępniana klientom poprzez SZBD będący serwerem, Funkcjonujące bez podziału na klienta i serwer. Bazy danych typu klient- serwer Większość obecnie spotykanych systemów zarządzania bazą danych działa w tym trybie, Serwer bazy danych może udostępniać dane klientom bezpośrednio lub poprzez serwer www lub osobny serwer aplikacji Są to bazy danych, które mogą być współdzielone przez wielu użytkowników jednocześnie, Do popularnych systemów baz danych w architekturze klient-serwer należą: Microsoft SQL Server, MySQL, Oracle. Bazy danych typu klient- serwer c.d. Przykład interfejsu systemu zarządzania bazą danych typu klient- serwer (Microsoft SQL Server) Bazy danych bez podziału na klient- serwer Bazy danych, które nie muszą być współdzielone między wielu użytkowników jednocześnie – baza danych jest udostępniona lokalnie określonemu użytkownikowi na danym komputerze Przykładem lokalnej bazy danych jest baza Microsoft Access. Bazy danych bez podziału na klient- serwer Przykład interfejsu systemu zarządzania bazą danych bez podziału typu klientserwer (Microsoft Access) Grafika komputerowa Jest to jedno z najbardziej istotnych i powszechnych zastosowań technologii informatycznych w nowoczesnej gospodarce i w życiu społecznym, które staje się coraz silniej zinformatyzowane. Podstawa nowoczesnego marketingu, projektowania użytkowego, architektury, rozrywki, a nawet sztuki. Tworzona z wykorzystaniem odpowiedniego oprogramowania staje się elementem wszelkich przekazów wizualnych (w tym np. stron internetowych, filmów i programów TV, reklam, gier wideo, prezentacji multimedialnych, publikacji książkowych i gazetowych, fotografii, designu użytkowego, i wielu innych). Programy graficzne Programy graficzne to użytkowe programy komputerowe, które służą do tworzenia i modyfikacji plików graficznych, Jest to również ogólna nazwa dla programów komputerowych, które służą do tworzenia i edycji grafiki komputerowej Programy graficzne dzieli się na umożliwiające modyfikację: - Grafiki rastrowej (prezentującej obraz za pomocą pionowo- poziomej siatki odpowiednio kolorowanych pikseli) Adobe Photoshop, Paint, IrfanView, Gimp. - Grafiki wektorowej (prezentującej obraz za pomocą figur geometrycznej (2wymiar) lub brył geometrycznych (3-wymiar) CorelDraw, Adobe Ilustrator (2D), Blender, Imagine 3D, SoftImage (3D). Wykresy i inne wizualizacje w programie Power View W programie Power View dostępnym w programach SharePoint 2013 i Excel 2013 można szybko tworzyć różnorodne wizualizacje danych, od tabel i macierzy przez wykresy słupkowe, kolumnowe i bąbelkowe do zestawów wielokrotnych wykresów. Wizualizację rozpoczyna się na arkuszu programu Power View od utworzenia tabeli, którą można z łatwością przekonwertować na inne wizualizacje w celu sprawdzenia, która z nich najlepiej przedstawia prezentowane dane. Przykłady wizualizacji dostępnych w programie Power View APLIKACJE OPROGRAMOWANIA PAKIET ZINTEGROWANY Pakiet zintegrowany to komplet kilku oprogramowań połączonych w jednym wygodnym zestawie, Zwykle są to tematycznie powiązane ze sobą programy, Przykładem jest biurowy pakiet oprogramowania ‚Microsoft Office’, Podstawowy pakiet zawiera następujące programy: edytor tekstowy Microsoft Word, arkusz kalkulacyjny Microsoft Excel, program do tworzenia prezentacji Microsoft PowerPoint, organizer Microsoft OneNote, program poczty Microsoft OutLook. Pakiet zintegrowany c.d. Pakiety zintegrowane zawierają zawsze edytor tekstu, program do obsługi kartotekowych baz danych oraz arkusz kalkulacyjny, a niekiedy również dodatkowe programy, jak kalendarz, moduł graficzny itd. Podstawowe aplikacje są zwykle uproszczonymi wersjami odpowiednich programów z dużych pakietów biurowych, zaspokajającymi potrzeby domu lub niewielkiej firmy, w której nie stosuje się relacyjnych baz danych czy rozbudowanych narzędzi analitycznych arkusza kalkulacyjnego. W ostatnich latach zauważalna jest tendencja do wbudowywania w takie programy narzędzi do maksimum upraszczających ich obsługę (szablony, kreatory), co jest istotne dla masowego odbiorcy, mającego na ogół niewielkie doświadczenie w pracy z komputerem. APLIKACJE OPROGRAMOWANIA – PAKIET ZINTEGROWANY Pakiet podstawowy może być rozbudowany o dodatkowe programy, np.: - bazę danych Microsoft Access, - program do tworzenia diagramów przepływów procesowych Microsoft Visio, - program do zarządzania projektami MS Project APLIKACJE OPROGRAMOWANIA – DOKUMENTY GOOGLE Dokumenty Google– oparty na modelu SaaS (z ang. Software-as-a-Service) pakiet biurowy, nieodpłatnie udostępniany przez firmę Google, Umożliwia tworzenie oraz edytowanie dokumentów on-line w kooperacji z innymi użytkownikami w tym samym czasie. W skład Dokumentów Google wchodzi: - Procesor tekstu – Dokument, - Program do tworzenia prezentacji – Prezentacja, - Arkusz kalkulacyjny – Arkusz, - Edytor grafiki wektorowej – Rysunek. Dokumenty Google umożliwiają przeglądanie wielu formatów plików. Sztuczna inteligencja ( Artificial Intelligence – AI) Dziedzina wiedzy obejmująca logikę rozmytą, obliczenia ewolucyjne, sieci neuronowe, sztuczne życie i robotykę. Sztuczna inteligencja to również dział informatyki zajmujący się inteligencją – tworzeniem modeli zachowań inteligentnych oraz programów komputerowych symulujących te zachowania. Można ją też zdefiniować jako dział informatyki zajmujący się rozwiązywaniem problemów, które nie są efektywnie algorytmizowalne. Termin wymyślił John McCarthy. Historia • W 1950 roku Alan Mathison Turing zaproponował by możliwość udawania człowieka w zdalnej rozmowie uznać za test inteligencji maszyn (test Turinga)[1]. w latach 50. XX wieku powstało pierwsze laboratorium AI na Uniwersytecie Carnegie Mellon, założone przez Allena Newella i Herberta Simona i kilka lat później analogiczne laboratorium w Massachusetts Institute of Technology, założone przez Johna McCarthy'ego. Oba te laboratoria są wciąż wiodącymi ośrodkami AI na świecie. • Johna McCarthy'ego, który w 1955 r. zdefiniował go w następujący sposób: "konstruowanie maszyn, o których działaniu dałoby się powiedzieć, że są podobne do ludzkich przejawów inteligencji". Sztuczna inteligencja -znaczenia Ma dwa podstawowe znaczenia: • jest to hipotetyczna inteligencja realizowana w procesie inżynieryjnym, a nie naturalnym; • jest to nazwa technologii i dziedzina badań naukowych informatyki na styku z neurologią, psychologią i ostatnio kognitywistyką oraz także systemiką, a nawet z współczesną filozofią. • Głównym zadaniem badań nad sztuczną inteligencją w drugim znaczeniu jest konstruowanie maszyn i programów komputerowych zdolnych do realizacji wybranych funkcji umysłu i ludzkich zmysłów niepoddających się prostej numerycznej algorytmizacji. Współczesne praktyczne zastosowania AI -wybrane • Technologie oparte na logice rozmytej –stosowane do np. sterowania przebiegiem procesów technologicznych w fabrykach w warunkach "braku wszystkich danych". • Systemy ekspertowe – systemy wykorzystujące bazę wiedzy i mechanizmy wnioskowania do rozwiązywania problemów. • Maszynowe tłumaczenie tekstów. • Sieci neuronowe – stosowane z powodzeniem w wielu zastosowaniach łącznie z programowaniem "inteligentnych przeciwników" w grach komputerowych. • Uczenie się maszyn – dział sztucznej inteligencji zajmujący się algorytmami potrafiącymi uczyć się podejmować decyzje bądź nabywać wiedzę. • Rozpoznawanie obrazów, rozpoznawanie mowy i rozpoznawanie mówców – stosowane już powszechnie na skalę komercyjną. • Sztuczna twórczość – istnieją programy automatycznie generujące krótkie formy poetyckie, komponujące, aranżujące i interpretujące utwory muzyczne, które są w stanie skutecznie "zmylić" nawet profesjonalnych artystów, tak, że ci nie uznają utworów za sztucznie wygenerowane. Proszę o pytania DZIĘKUJĘ