SYSTEM OPERACYJNY Monika Słomian CEL znam podstawowe zadania systemu operacyjnego porządkuję pliki i foldery KRYTERIA rozumiem zadania systemu operacyjnego potrafię wymienić przykładowe systemy operacyjne mam świadomość na czym polega i jak przebiega instalacja oprogramowania umiem pracować w kilku otwartych oknach buduję i porządkuję strukturę folderów SYSTEMY OPERACYJNE Windows (Windows 95, Windows XP, Windows Vista, Windows 8) Linux (Debian, Ubuntu) Mac OS (OS X Mavericks) SYSTEMY OPERACYJNE DLA URZĄDZEŃ MOBILNYCH Windows Phone Android iOS SYSTEM OPERACYJNY System operacyjny to pierwszy program instalowany w komputerze, który zarządza komputerem, m.in. pamięcią operacyjną i zapisanymi na dysku programami, plikami umożliwia komunikację między użytkownikiem, komputerem oraz programami użytkowymi (zazwyczaj za pomocą interfejsu graficznego) SYSTEM OPERACYJNY nadzoruje instalowanie, uruchamianie i wykonywanie innych programów umożliwia wykonywanie operacji na plikach umożliwia obsługę urządzeń zewnętrznych podłączonych do komputera, np. drukarki Za uruchomienie systemu operacyjnego odpowiada program BIOS. CO SIĘ DZIEJE GDY WŁĄCZAMY KOMPUTER? automatyczny start programu BIOS (ang. Basic Input-Output System) zapisanego na stałe w pamięci typu ROM testy POST (ang. Power-On Self Test) – testy poprawności działania podstawowych podzespołów m.in. pamięci RAM, grafiki, procesora, dysków – jeśli komputer zaczyna dziwnie piszczeć tzn., że jakiś element jest uszkodzony CO SIĘ DZIEJE GDY WŁĄCZAMY KOMPUTER? uruchomienie systemu operacyjnego (boot) i przekazanie mu sterowania system Windows odczytuje dane z rejestru, sprawdza zasoby sprzętowe i na koniec wyświetla okno logowania lub pulpit użytkownika ŚRODOWISKO GRAFICZNE pulpit lub pulpity, które możemy skonfigurować według własnych preferencji ikony, czyli małe obrazki reprezentujące określony elementy – aplikacje, dokumenty, foldery; szczególnym rodzajem ikon są skróty paski narzędzi z najbardziej przydatnymi funkcjami systemu np. godziną, regulacją głośności, otwartymi aplikacjami okna, w których pojawiają się kolejno uruchomione programy PROGRAMY KOMPUTEROWE (APLIKACJE) programy narzędziowe – do wspomagania i usprawniania działań komputera np. programy antywirusowe, programy do sprawdzania poprawności dysku, programy do wykonywania kopii zapasowych programy użytkowe – wszystkie pozostałe aplikacje np. edytor tekstu, grafiki, programy edukacyjne, przeglądarka internetowa, gry INSTALACJA PROGRAMU Instalacja programu polega na umieszczeniu plików programu na dysku twardym komputera i przygotowaniu aplikacji do pracy na danym komputerze (przystosowaniu programu do współdziałania z innymi urządzeniami np. drukarką, kartą graficzną). JAK PRZEBIEGA INSTALACJA? Typowa instalacja przebiega w znacznym stopniu automatycznie. Użytkownik uruchamia plik instalacyjny (setup.exe, install.exe) wykonuje kolejne polecenia pojawiające się na ekranie m. in. akceptuje licencje, regulamin wskazuje miejsce instalacji wybiera, które elementy programu chce zainstalować decyduje lub nie o automatycznych aktualizacjach. JAK PRZEBIEGA INSTALACJA? Raz zainstalowany program można wielokrotnie uruchamiać. A jeżeli jest już niepotrzebny i nieużywany należy go odinstalować (samo usunięcie ikony z pulpitu nie wystarczy!) PRACA W KILKU OTWARTYCH OKNACH o minimalizacja / maksymalizacja o zmiana rozmiaru okna o alt + tab o windows + tab OPERACJE NA PLIKACH I FOLDERACH tworzenie usuwanie modyfikowanie kopiowanie przenoszenie zmiana nazwy ĆWICZENIE – BUDOWA STRUKTURY FOLDERÓW 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. W SWOIM folderze utwórz folder o nazwie Figury a w nim stwórz 4 katalogi o następujących nazwach: Prostokąt, Kwadrat, Koło, Trójkąt. W każdym z tych folderów zapisz obrazek z rysunkiem tej figury. Nazwa pliku ma być taka sama jak nazwa narysowanej figury. Wezwij nauczyciela, aby sprawdził zad. 1 i 2. Przenieś cały folder Kwadrat do folderu Prostokąt. Skopiuj obrazek koła do folderu Figury. Usuń folder Trójkąt. Wezwij nauczyciela. BIBLIOGRAFIA 1. Jolanta Pańczyk „Informatyka Europejczyka” Wydawnictwo Helion, 2009 2. Grażyna Koba „Informatyka dla gimnazjum” Wydawnictwo Migra, Wrocław 2014 3. Grażyna Koba „Informatyka. Podstawowe tematy” Wydawnictwo Szkolne PWN, Warszawa 2005