Systemy operacyjne Komputer aby mógł realizować zadania oraz aby wszystkie urządzenia w systemie komputerowym mogły działać poprawnie, musi być wyposażony w specjalny program, który nadzoruje jego pracę. System operacyjny (ang. OS – operating system), Program (realizowany przez kilka programów) działa jako pośrednik między użytkownikiem komputera a sprzętem komputerowym. Zadaniem systemu operacyjnego jest tworzenie bezpiecznego i niezawodnego środowiska, w którym użytkownik może wykonywać swoje programy w sposób wygodny i wydajny. Nie ma jednoznacznej definicji systemu operacyjnego ale w zamian można wymienić jego cechy: dużą złożoność ( np. 80 tys. jednostek funkcjonalności) systemy operacyjne są sterowane zdarzeniami system operacyjny rozpoczyna działanie jako pierwszy program w komputerze i nie zaprzestaje działania aż do wyłączenia komputera Pod względem sposobu komunikacji z użytkownikiem rozróżniamy: systemy tekstowe – komunikujące się za pomocą komend tekstowych ( CP/M, DOS) systemy graficzne – komunikujące się za pomocą okienek i symboli ( ikon). Obsługa komputera polega na manipulowaniu, za pomocą kursora myszy lub klawiszami, symbolami które odpowiadają określonym zadaniom (WINDOWS, MacOs i inne). System Operacyjny pełni m.in. funkcje: zapewnia obsługę dialogu pomiędzy użytkownikiem a komputerem nadzoruje wymianą informacji pomiędzy poszczególnymi urządzeniami systemu, organizuje zapis informacji na dysku zarządza pamięcią operacyjną, ułatwia tworzenia i uruchamianie innych programów, sygnalizuje błędy. Do systemów operacyjnych należą: CP/M Control Program for Microprocessors, 8bitowe systemy – 1972 rok Unix, utworzony w 1969 roku dla minikomputerów serii PDP, a następnie adaptowany do innych minikomputerów; rozwijany od 1970 roku (doskonalony w laboratoriach Bella firmy AT&T.). Pierwszy przenośny wieloprogramowy i wielodostępny informatyczny system operacyjny. Obecnie szeroko stosowany w wersji Unix System V, oferuje uproszczone administrowanie systemem i wysoki poziom ochrony dostępu do zasobów. Linux, system operacyjny wzorowany na systemie Unix i zgodny z nim, rozwijany wspólnym wysiłkiem wielu pasjonatów informatyki na całym świecie. Twórcą jądra systemu jest Fin, L. Thorwalds. System dystrybuowany najczęściej za darmo. OS/2, system operacyjny przeznaczony dla komputerów osobistych, wprowadzony przez firmę IBM w 1987 roku, ponad 10 mln użytkowników, sprzedawany z komputerami IBM, Vobis. W 1992 r. zaprzestano rozwijania tego systemu, ponieważ nie zyskał on szerszej akceptacji na rynku. DOS (Disk Operating System), pierwszy i powszechnie dostępny system operacyjny dla komputerów typu PC, stworzony w latach osiemdziesiątych przez firmę Microsoft. Obecnie w zasadzie nie spełnia już warunków wymaganych od nowoczesnego systemu operacyjnego. Windows, rodzina systemów operacyjnych dla komputerów osobistych i stacji roboczych, wprowadzana na rynek przez firmę Microsoft. Wersje: Windows/386, MS-Windows 3.0 (1990) oraz znacznie ulepszona wersja 3.1 (1992 rok); Windows NT 3.1 (1993), Windows NT 3.5 (1994), Windows NT 4 (1996), Windows 95 Windows 98.Wersje polskie: Windows 3.1 EE, i Windows 3.1 PL; 95/PL, 98/PL, 2000/PL i NT4 Workstation PL Nazwa Producent BeOs Be JavaOs Zastosowanie Tworzenie multimediów i WWW, DTP SunMicrosyst Aplikacje wprowadzania danych, biurkowe i pracy ems grupowej Linux Caldera, Red Hat Software Sieciowy system operacyjny, serwer WWW, aplikacje wprowadzania danych, biurkowe MacOS Apple Computer Tworzenie multimediów i WWW, DTP, aplikacje biurkowe Windows 95/98 Microsoft Aplikacje wprowadzania danych, biurkowe Windows NT Workstation Microsoft Sieciowy system operacyjny, aplikacje wprowadzania danych, biurkowe DOS (IBM, DR, Ms DOS) Microsoft Aplikacje wprowadzania danych, biurkowe