FUNDACJA NA RZECZ NAUKI POLSKIEJ STANISŁAW ŁOJEK M HEGEL I NIETZSCHE WOBEC PROBLEMU POLITYCZNOŚCI A 379620 WROCŁAW 2002 SPIS TREŚCI WPROWADZENIE Część pierwsza. GRUNTUJĄCE PYTANIE POLITYKI 15 Rozdział I. FILOZOFIA JAKO POLITYKA? 1. Wartość wielości i problematyczność jedności 2. Immanencja ontologicznej podstawy filozofii polityki Hegla i Nietzschego 3. Podsumowanie: kulturowe zadanie filozofii oraz sposoby jego realizacji 17 18 29 Rozdział II. GRUNTUJĄCE PYTANIE POLITYKI I „NĘDZA" OŚWIECENIA 1. Filozof jako polityczny prawodawca: Hegel 2. Nietzsche 3. Problem nowej duchowości — oświecenie jako przełom i zadanie 34 34 38 42 Część druga. HEGEL I NIETZSCHE WOBEC OŚWIECENIA 49 Rozdział I. MORALNOŚĆ JAKO PROBLEMAT 1. Nowe uzasadnienie moralności: mrzonka czy konieczność? 2. Summum bonutn nieszczęśliwej świadomości 3. Kant wobec oświecenia - krytyczna interpretacja Hegla 4. Moralny dylemat oświecenia. Prawda - ideologizacja czy odrzucenie? 5. Kultura jako praca i hodowla 51 52 59 62 69 76 Rozdział II. DIONIZOS PRZECIW UKRZYŻOWANEMU? 1. Cień boga 2. „Stoicki chrześcijanizm" w myśli Hegla 84 84 89 Rozdział III. W STRONĘ AFIRMACJI 1. Immanentna krytyka tradycji 2. Powinność i byt. Alternatywa czy tożsamość? 3. Polityka „realna" nowożytności. Światowość czy alienacja? 274 23 99 99 107 111 Część trzecia. CELE FILOZOFII I POLITYKI. TOŻSAMOŚĆ CZY NIEWSPÓŁMIERNOŚĆ? 121 Rozdział I. POLITYKA JAKO ANTROPOLOGIA 1. Polityczny wymiar zasady podmiotowości 2. Nowożytność jako ucieleśniona idea 3. Der Begriff des Politischen 4. Polityka wobec ryzykowności (i historyczności) człowieka 5. Filozoficzny projekt polityki. Hegel i Nietzsche 123 123 129 142 147 157 Rozdział II. KULTUROWA FUNKCJA POLITYKI. HEGEL 1. Kultura i natura. Dialektyka pożądania 2. Koncepcja człowieka jako zasada organizująca myśl polityczną Hegla 3. Idea, kultura, państwo 4. Hegla wizja polityki. Podsumowanie 163 163 171 182 190 Rozdział III. NIETZSCHEGO IDEA „WIELKIEJ POLITYKI" 1. Nietzsche - Hegel. Krytyczna konfrontacja 2. Świat jest wolą mocy... i niczym więcej 3. Nadczłowiek jako „zwierzą polityczne". Chów i hodowla 4. Polityka przyszłości: albo... „dlaczego jestem przeznaczeniem?" 197 197 211 232 238 EPILOG 253 Bibliografia 262 Zusammenfassung 266 Indeks nazwisk 271