kiedy byli mali
advertisement
Opracowała: mgr Anna Thiel mgr Magdalena Nowak – Podemska SPIS TREŚCI 1. Geneza programu. 2. Rola i znaczenie przedstawień teatralnych w życiu małego dziecka. 3. Założenia programowe koła teatralnego. 4. Cele ogólne i szczegółowe. 5. Opis sposobu realizacji celów kształcenia i zadań ustalonych w podstawie programowej wychowania przedszkolnego. 6. Metody, formy i środki w realizacji zajęć. 7. Tematyka zajęć i sposoby ich realizacji. 8. Przewidywane osiągnięcia dzieci – ewaluacja. 9. Scenariusze zajęć realizowanych w ramach koła teatralnego. 10. Literatura. Przedszkole Gminne w Sianowie położone jest niedaleko dużego miasta Koszalin. Niektóre z dzieci, które uczęszczają do naszego przedszkola, miały kontakt z teatrem, ze sztuką dziecięcą w wykonaniu artystów z Bałtyckiego Teatru Dramatycznego. Większość dzieci jednak nie miała styczności z edukacją teatralną. W odpowiedzi na potrzebę kształtowania wrażliwości dzieci na piękno żywego słowa, na kulturę języka pragniemy utworzyć na terenie naszej placówki koło teatralne dla dzieci 4 i 5letnich. Posiadane doświadczenie pedagogiczne pozwoliło nam zaobserwować bogactwo zabaw tematycznych wśród dzieci. Nasi wychowankowie odtwarzają sytuacje z życia rodzinnego, przybierając role różnych członków rodziny. Odtwarzają w zabawie treści znanych bajek, wierszy i piosenek wcielając się w role, a śmielsze dzieci chętnie naśladują głównego bohatera. Teatr w życiu dziecka jest bardzo ważnym czynnikiem wspomagającym rozwój, podobnie jak zabawa i lektura. Daje on dziecku możliwość kształtowania własnego bytu w takim stopniu, na jaki nie pozwala życie realne. Szeroko uaktywnia się fantazja dziecka, a także marzenia i zainteresowania. Zajęcia teatralne poszarzają i kształtują wiedzę ucznia. Opierają się w bardzo dużej mierze na zabawie. W trakcie spotkań uczestnicy pracują nad perfekcją słowa i ruchu, a także nad umacnianiem wiary w siebie. Sprawdzają i rozwijają swoje umiejętności: autorskie, literackie, plastyczne, wokalne, a także organizacyjne. Poprzez ekspresję dzieci mają możliwość uzewnętrznienia siebie, wyjścia ku światu. Krótkie inscenizacje i gry dramowe uczą współpracy w zespole, odpowiedzialności, tolerancji, kształtują ogromne więzi emocjonalne między członkami zespołu. Obserwując nasze dzieci zauważyłyśmy, że zabawa w teatr rozwija ich wyobraźnię, twórczą aktywność, zachęca nieśmiałe dzieci do zabawy. Prowadzone obserwacje podczas pobytu dzieci w przedszkolu umocniły nas w przekonaniu, że zorganizowanie koła teatralnego przyczyni się do wspomagania aktywności dzieci w rozwoju zainteresowań teatrem i wzbogaci wiadomości w tym zakresie. Dysponując bogatym warsztatem pracy spróbujemy zachęcić nasze dzieci, by zechciały sprawdzić się w roli aktorów. Uważamy, że zajęcia te staną się dla dzieci przyjemnością, zabawą a równocześnie przyniosą duże korzyści dla ich wszechstronnego rozwoju. Pomocne będą posiadane przez nas inscenizacje bajek i opowiadania, pacynki, kukiełki i scenki teatralne. Dzięki wieloletniej pracy zyskałyśmy bogaty magazyn kostiumów i różnorodnych rekwizytów. Pragniemy, aby od improwizowanych scenek przechodzić do większych przedsięwzięć, kiedy to całe przedszkole zamieni się w „ baśniową krainę ”. Zajęcia z zakresu edukacji teatralnej prowadzone będą metodą zabawy, która dostarcza dzieciom przeżyć, zadowolenie, przynosi z sobą różne wiele różnorakich emocje i nowe doświadczenia. Dużą pomocą będzie dla nas obecność rodziców w trakcie przygotowań do inscenizacji, gdy trzeba przebrać dzieci w kostiumy, wykonać fryzury i makijaż. Z wielką przyjemnością zaprosimy rodziców na zajęcia otwarte, by mogli zobaczyć w jaki sposób dzieci przygotowują się do występów, jak wyglądają zajęcia koła teatralnego, czego uczą się ich dzieci, jak radzą sobie w przed występem. Dzieci w wieku przedszkolnym cechuje naturalna potrzeba aktywności, ekspresyjnego wyrażania swoich uczuć. Od najmłodszych lat dziecko żywo gestykuluje, przekłada z miejsca na miejsce różne przedmioty, bawi się w dom, wciela się w role członków rodziny. Inspiracją tych zabaw jest otaczająca rzeczywistość, scenki z życia rodzinnego, społecznego, role pełnione przez dorosłych. Scenki odgrywane przez dzieci starsze są oczywiście bogatsze, bardziej rozbudowane, uwzględniające relacje między postaciami. W dziecięcych zabawach rzeczywistość przeplata się z fantazją, wyobrażenia dziecka z obrazami, które obserwuje na co dzień. Obcowanie z książkami, filmem, telewizją wzbogaca doświadczenia przedszkolaków, staje się źródłem nowych przeżyć, pobudza dziecięcą wyobraźnię. Dziecko w wieku przedszkolnym cechuje naturalna potrzeba aktywności, ekspresyjnego wyrażania swoich przeżyć. Jedną z nich są spontanicznie organizowane zabawy w role. Aktywność twórcza dziecka wyrażona w formie ruchowej, słownej, plastycznej jest budującą wartością dzieciństwa. Wartością, którą należy pielęgnować i rozbudzać. Dzięki niej małe dziecko zdobywa i doskonali wiele umiejętności, nawiązuje kontakty społeczne z rówieśnikami i dorosłymi. Spontanicznie przez dzieci podejmowane zabawy w role są pierwowzorem bardziej doskonałej formy, ról odtwarzanych przez nie w zabawach inscenizowanych. Potrzeba odtwarzania w zabawie, przedstawieniu czy w pracach plastycznych tego, co dziecko przeżyło i zapamiętało w czasie słuchania, opowiadania lektury różnych utworów, warta jest uwagi i pomocy dorosłych. Dlatego warto organizować zabawy w teatr, które są jedną z bardziej ulubionych form. Często zdarza się, że jej tematem jest utwór literacki, ładnie opowiedziana baśń czy opowiadanie. Można łatwo zaobserwować, jaką wielką radość sprawia dzieciom organizowanie przedstawienia dla kolegów, dla pań albo po prostu dla siebie. Teatrzyk wprowadza się w przedszkolu w różnych sytuacjach, w zależności od potrzeb i możliwości. Zabawy w teatr pomagają w rozwijaniu wrażliwości estetycznej, ukazywaniu piękna utworów literackich, wzbogacaniu wiedzy o świecie, wychowaniu społecznym i wyzwalaniu twórczej ekspresji. Wzbogaca się także aktywność, która przybiera coraz to nowsze formy, przechodząc stopniowo w świadomą twórczość. Zabawy w teatr odgrywają dużą rolę w rozwijaniu zdolności myślenia i mowy, a także twórczej wyobraźni i fantazji. Uczą dzieci samokontroli doświadczenia, i współdziałania. dostrzec własne Pozwalają im umiejętności pogłębić i swoje możliwości. Dziecko w zabawach w teatr bardzo chętnie utożsamia się z przedstawionymi przez siebie postaciami. Każde dziecko przeżywa i wczuwa się w sytuację bohatera, uczestniczy w ich przygodach, smutkach i radościach. Przygotowania i udział w przedstawieniach rozwijają pomysłowość i zamiłowanie do twórczej działalności. Dzieci nie uczą się tekstów, lecz zapamiętują ich treść, aby odtworzyć ja w sposób twórczy, wzbogacając własne przeżycia i doświadczenia. Wczuwając się w postacie bajkowe, zachowują się jak prawdziwi aktorzy. Dając dzieciom możliwość bycia kimś innym, na przykład wybraną postacią z ulubionej bajki czy wiersza, uczymy je współdziałania, zabawy, pozwalamy na rozwijanie własnej inwencji twórczej, pomysłowości, wyobraźni. Dla dzieci cichych, zamkniętych w sobie, nieśmiałych jest to okazja do swobodnego bycia sobą lub kimś wymarzonym. Organizujemy zajęcia, podczas których zaangażujemy je w tworzeniu scenografii, kukiełek , masek i strojów. Tego typu zajęcia nauczą dzieci współdziałania, planowania i organizacji pracy, ale przede wszystkim dostarczają wiele radości z własnych możliwości twórczych. Edukacja teatralna umożliwia wykorzystanie naturalnej skłonności dziecka do naśladowania i zabawy, a także aktywności emocjonalnej i ruchowej. Sprzyja rozładowaniu napięcia i energii, przynosi uwzględnia radość potrzeby i satysfakcję. intelektualne, Teatr emocjonalne, moralne i estetyczne. Nawiązuje do ogólnych założeń pedagogiki ekspresji i aktywizuje dzieci do przeżywania, rozwoju twórczości teatralnej i wiedzy o sztuce teatralnej. To niezapomniana przygoda dla nauczycieli i dzieci, ponieważ teatr tworzą nie tylko scena i ustawione na niej dekoracje, aktorzy, publiczność i kurtyna. Teatr to praca wspólna nad analizą tekstu literackiego, słowem, gestem, ruchem, nad kontaktem z partnerami, nad umiejętnością pracy z całym zespołem. Zabawa w teatr pobudza aktywność, rozwija nowe doświadczenia i zainteresowania, uczy otaczającego świata i integruje dziecko z grupą. Praca w kółku teatralnym pozwala przywracać właściwą rangę językowi ojczystemu i krzewić kulturę żywego słowa. Zabawa w teatr służy precyzji mówienia, a jednocześnie eliminuje niektóre wady wymowy. Powierzenie małej roli dziecku z niewyraźną mową wpływa korzystnie na jego samopoczucie i status wśród rówieśników. Dziecko czuje z niewyraźną się ważne mową i pozbywa się akceptowane kompleksów, przez grupę. Zajęcia teatralne szczególnie korzystnie wpływają na dzieci nadpobudliwe ruchowo. Uczestnictwo w zabawie w teatr umożliwia im ekspansję ruchową w formie ćwiczeń ruchowych, naśladowczych, mimicznych. Zajęcia teatralne są również terapią dla dzieci, u których przejawia się nadpobudliwość w sferze emocjonalnej. Takie dzieci mają możliwość pozbywania się negatywnych emocji (gniew, złość, agresja, płacz, kłótliwość, skarżenie). Zabawy teatralne sprzyjają rozwojowi ruchowemu dzieci zahamowanych i spowolniałych. Ćwiczenia mimiki i gestów zmniejszają zahamowanie w sferze emocjonalno uczuciowej. Uczą wrażliwości i ekspresji. Teatr rozwija dzieci intelektualnie, wzbogacając ich świat nowymi treściami, poszerzą słownictwo, rozwija logiczne myślenie, kształci pamięć i uwagę, eliminuje nieśmiałość i lęk. Jest punktem wyjścia do uaktywniania i występując bo wszelkich przed sfer psychicznych. publicznością słyszą GŁÓWNYM dzieci Bawiąc czują się się oklaski, CELEM KOŁA w szczęśliwe, pochwały. TEATRALNEGO wspomaganie dziecka w jego wszechstronnym rozwoju poprzez: o kształtowanie postawy świadomego twórcy i odtwórcy kultury, o teatr rozbudzenie zainteresowania literaturą i teatrem, jest o wydobywanie i ukierunkowanie emocji i uczuć, o wyrabianie postawy wrażliwego obserwatora życia codziennego, o tworzenie warunków sprzyjających zorganizowanej aktywności dziecka, o wspomaganie w poznawaniu różnych postaw bohaterów literackich próby ich oceny. CELE SZCZEGÓŁOWE: o zapoznanie z głównymi formami teatralnymi, słownictwem i wiadomościami dotyczącymi pojęcia „Teatr”, o kształtowanie umiejętności posługiwania się językiem ojczystym w zakresie mówienia, o kształtowanie umiejętności wyrażania swoich przeżyć, nastrojów i emocji za pomocą gestów, ruchu i mimiki, o doskonalenie pamięci potrzebnej do opanowania tekstów ról w przygotowanych przedstawieniach, o kształtowanie postawy odwagi i pokonywania nieśmiałości w obliczu zetknięcia się z widownią odbierającą prezentowany tekst, o rozwijanie uzdolnień indywidualnych, o wdrażanie do niesienia innym radości z przeżywania „żywego słowa”, wspólnego kulturalnego spędzania czasu wolnego poprzez prezentowanie przygotowanych przedstawień zaproszonym gościom: dzieciom z innych grup i osobom z zewnątrz przedszkola ( np. z okazji Dnia Matki, zakończenia roku przedszkolnego i in., o kształtowanie postawy aktywnego spędzania czasu i nawiązywania serdecznych i kulturalnych kontaktów rówieśniczych. ROZPORZĄDZENIE MINISTRA EDUKACJI NARODOWEJ z dnia 23 grudnia 2008 r. DLA PRZEDSZKOLI, ODDZIAŁÓW PRZEDSZKOLNYCH W SZKOŁACH PODSTAWOWYCH ORAZ INNYCH FORM WYCHOWANIA PRZEDSZKOLNEGO Celem wychowania przedszkolnego jest: 1) wspomaganie dzieci w rozwijaniu uzdolnień oraz kształtowanie czynności intelektualnych potrzebnych im w codziennych sytuacjach i w dalszej edukacji; 2) budowanie systemu wartości, w tym wychowywanie dzieci tak, żeby lepiej orientowały się w tym, co jest dobre, a co złe; 3) kształtowanie u dzieci odporności emocjonalnej koniecznej do racjonalnego radzenia sobie w nowych i trudnych sytuacjach, w tym także do łagodnego znoszenia stresów i porażek; 4) rozwijanie umiejętności społecznych dzieci, które są niezbędne w poprawnych relacjach z dziećmi i dorosłymi; 5) stwarzanie warunków sprzyjających wspólnej i zgodnej zabawie oraz nauce dzieci o zróżnicowanych możliwościach fizycznych i intelektualnych; (…) 7) budowanie dziecięcej wiedzy o świecie społecznym, przyrodniczym i technicznym oraz rozwijanie umiejętności prezentowania swoich przemyśleń w sposób zrozumiały dla innych; 8) wprowadzenie dzieci w świat wartości estetycznych i rozwijanie umiejętności wypowiadania się poprzez muzykę, małe formy teatralne oraz sztuki plastyczne; 9) kształtowanie u dzieci poczucia przynależności społecznej (do rodziny, grupy rówieśniczej i wspólnoty narodowej) oraz postawy patriotycznej; 10) zapewnienie dzieciom lepszych szans edukacyjnych poprzez wspieranie ich ciekawości, aktywności i samodzielności, a także kształtowanie tych wiadomości i umiejętności, które są ważne w edukacji szkolnej. Cele te są realizowane, w miarę możliwości, we wszystkich obszarach działalności edukacyjnej przedszkola. (…..) Dla osiągnięcia tych celów należy wspomagać rozwój, wychowywać i kształcić dzieci w następujących obszarach: 1. Kształtowanie umiejętności społecznych dzieci: porozumiewanie się z dorosłymi i dziećmi, zgodne funkcjonowanie w zabawie i sytuacjach zadaniowych. 1) 1) obdarza uwagą dzieci i dorosłych, aby rozumieć to, co mówią i czego oczekują; grzecznie zwraca się do innych w domu, w przedszkolu, na ulicy; 2) przestrzega reguł obowiązujących w społeczności dziecięcej (stara się współdziałać w zabawach i w sytuacjach zadaniowych) oraz w świecie dorosłych; 3) w miarę samodzielnie radzi sobie w sytuacjach życiowych i próbuje przewidywać skutki swoich zachowań; 4) (…) 5) umie się przedstawić: podaje swoje imię, nazwisko (…); wie, komu można podawać takie informacje. (…) 3. Wspomaganie rozwoju mowy dzieci. 1) zwraca się bezpośrednio do rozmówcy, stara się mówić poprawnie pod względem artykulacyjnym, gramatycznym, fleksyjnym i składniowym; 2) mówi płynnie, niezbyt głośno, dostosowując ton głosu do sytuacji; 3) uważnie słucha, pyta o niezrozumiałe fakty i formułuje dłuższe wypowiedzi o ważnych sprawach; 4) w zrozumiały sposób mówi o swoich potrzebach i decyzjach. (…) 7. Wychowanie przez sztukę – dziecko widzem i aktorem. 1) wie, jak należy się zachować na uroczystościach, np. na koncercie, festynie, przedstawieniu, w teatrze, w kinie; 2) odgrywa role w zabawach parateatralnych, posługując się mową, mimiką, gestem i ruchem; umie posługiwać się rekwizytami (np. maską). (…) 9. Wychowanie przez sztukę: różne formy plastyczne. 1) przejawia, w miarę swoich możliwości, zainteresowanie wybranymi zabytkami i dziełami sztuki oraz tradycjami i obrzędami ludowymi ze swojego regionu; 2) umie wypowiadać się w różnych technikach plastycznych (…); (…) 14. Kształtowanie gotowości do nauki czytania i pisania. 5) słucha np. opowiadań, baśni i rozmawia o nich; interesuje się książkami; (…) 15. Wychowanie rodzinne, obywatelskie i patriotyczne. 1) wymienia imiona i nazwiska osób bliskich, wie, gdzie pracują, czym się zajmują; 2) zna nazwę miejscowości, w której mieszka, zna ważniejsze instytucje i orientuje się w rolach społecznych pełnionych przez ważne osoby, np. policjanta, strażaka; 3) (…) Jak również na treściach dotyczących zabaw w teatr zawartych w programie „NASZE PRZEDSZKOLE - Program edukacji przedszkolnej wspomagający rozwój aktywności dzieci” (obszar aktywności artystycznej – W ŚWIECIE SZTUKI – TEATR): oglądanie przedstawień teatralnych dla dzieci w przedszkolu i w teatrze; poznawanie wystroju teatru (kasa, widownia, scena, kurtyna) oraz ludzi tam pracujących (aktor, reżyser, scenograf); przestrzeganie zasad właściwego zachowania się; dzielenie się swoimi odczuciami na temat obejrzanego przedstawienia; odszukiwanie w oglądanych utworach uniwersalnych wartości, takich jak: dobro, piękno, sprawiedliwość, prawda; wykonywanie ćwiczeń dykcyjnych ćwiczących wyrazistość, intonację wypowiedzi; przygotowywanie przedstawień wybranych baśni poprzez przydzielanie ról, przygotowywanie scenografii i akcesoriów; umiejętne posługiwanie się rekwizytami; przygotowywanie kącika teatralnego; swobodne improwizowanie, słowne i ruchowe, znanych utworów literackich lub wymyślonych przez dzieci; wzbogacanie kącika w stroje, maski, wspólnie wykonywanie pacynek, kukiełek, sylwet (do teatrzyku cieni). Realizacja celów programu musi odbywać się przez zastosowanie odpowiednich sposobów kierowania procesem, czyli realizacją metod. Twórcza praca nauczyciela ma polegać na poszukiwaniu własnych sposobów pracy, dających jak najlepsze efekty. Każde zadanie może mieć kilka rozwiązań, dlatego należy szukać optymalnych rozwiązań, najkorzystniejszych dla danych warunków. Biorąc pod uwagę charakter prezentowanego programu i założone cele preferowane będą metody, które wyzwalają u dzieci konieczność poszukiwania rozwiązań, aktywizują myślenie, wyzwalają inwencję, ekspresję twórczą, mobilizują do zastanawiania się, zadawania pytań i udzielania na nie odpowiedzi poprzez rozwiązywanie problemów. Do nich zaliczamy następujące metody: podające (polegające na przyswajaniu podanego, gotowego materiału): - pogadanki, - dyskusje, - pokaz. problemowe (odkrywanie nowych wiadomości podczas rozwiązywania i samodzielnego poszukiwania) - burza mózgów, - drama, - dyskusja dydaktyczna, - inscenizacja, - gry dydaktyczne. aktywizujące ( przeżywanie różnorodnych treści i wartości ) praktyczne ( działanie polegające na zmienianiu rzeczywistości i samego siebie poprzez sprawdzenie wiadomości w praktyce) - zajęcia teatralne, - wykonywanie prac plastyczno – technicznych ( dekoracje, rekwizyty ). Racjonalne łączenie przedstawionych metod zapewni optymalny efekt pracy dydaktyczno – wychowawczej proponowanej w programie. O efekcie pracy z uczniami decydują nie tylko stosowane przez nauczyciela metody, ale również różne formy teatralne: Do tradycyjnych form należą przedstawienia teatralne dla dużej widowni, w których dziecko jest tylko widzem. Unowocześniony teatr dziecięcy ma charakter kameralny i stara się włączyć widzów do udziału w akcji rozgrywającej się na scenie, a także zmierza do zerwania ze sceną, aby się zamienić w teatr wspólnej zabawy aktorów i dzieci. Taka forma teatru polega na kierowaniu „dramą dziecięcą”. Elementy dramy będziemy wykorzystywać często na różnych zajęciach, np. będziemy zachęcać dzieci, aby przy akompaniamencie muzyki próbowały wcielać się we wszystko, co tylko nasunie im wyobraźnia, improwizować różne zdarzenia, w których odgrywają obrane przez siebie role, itp. Przykładem zabaw teatralno – dramowych są zabawy pantomimiczne i zabawy inscenizowane. Pierwsze polegają na przedstawieniu osoby, przedmiotu, zjawiska lub sytuacji za pomocą mimiki, gestów i ruchu bez użycia słów. Drugie służą rozwijaniu ekspresji dramatycznej dziecka, w której słowo połączone jest z ruchem, mimiką, gestem. Inscenizując opowiadania i baśnie napisane prozą dzieci nie uczą się tekstu swoich ról na pamięć, w pewnym sensie improwizują. Zabawy inscenizowane stwarzają zatem dużo możliwości rozwijania słownej inwencji dziecka, a także sprzyjają integracji, która może się dokonywać między słowem i muzyką ( piosenki, taniec ) lub plastyką ( stroje, dekoracje ). W programie przewidujemy też zapoznanie dzieci z teatrem lalek i teatr cieni. Scenka takiego teatru i lalka ( kukiełka, marionetka, pacynka, sylweta itp.) ułatwiają małemu dziecku percepcję widowiska, gdyż nie jest ono jeszcze zdolne do tego, aby ogarnąć uwagą dużą scenę teatru żywego aktora i śledzić grę występujących osób. Przedstawienia lalkowe będą miały charakter kameralny. Pożądane będą przede wszystkim krótkie występy kukiełek czy pacynek, oparte na prostych tekstach literackich i środkach scenicznych, organizowane doraźnie. Dzieci mogą wówczas posługiwać się gotowymi kukiełkami, lub same wykonywać lalki z różnych materiałów, sylwetki z kartonu itp. Podstawowymi narzędziami pracy dydaktycznej w przedszkolu, które urozmaicają pracę poznawczą dzieci oraz podnoszą jej efektywność są środki dydaktyczne. Do realizacji podjętych celów wykorzystane będą następujące środki: * wzrokowe: rekwizyty, lalki teatralne, maski, kostiumy; *słuchowe: nagrania radiowe, magnetofonowe, instrumenty muzyczne itp.; *wzrokowo – słuchowe: kasety wideo, płyty dvd, audycje telewizyjne. Myślimy, że zgromadzone środki dydaktyczne w znacznym stopniu przybliżą dzieciom tematykę programu, pozwolą ją szybciej i łatwiej poznać, pomogą skupić uwagę, uatrakcyjnią zajęcia. FORMY PRACY indywidualna – zróżnicowana, grupowa – jednolita, zróżnicowana, zbiorowa. Lp 1. 2. Tematyka zajęć Poznajmy się! Potrafimy więcej niż nam się wydaje Cele edukacyjne Oczekiwane osiągnięcia Metody i środki realizacji Przedstawianie i określanie swoich oczekiwań Ustalenie zasad pracy Poznanie oczekiwań i możliwości dzieci Wstępne ustalenie składu grupy. Zintegrowanie zespołu Pogadanka z elementami dyskusji Określenie zadań i obowiązków Przełamanie zahamowań Poznanie własnych i cudzych odczuć i możliwości Kształcenie umiejętności uważnego słuchania czyichś wypowiedzi i rozpoznawania intencji mówiącego Pozytywne nastawienie do świata Poczucie przynależności do zespołu Zestaw ćwiczeń i zabaw uwzględniają cych mimikę, gest, głos, dźwięk Drama 3. 4. Integracja form ekspresji Teatr to nie tylko aktorzy Improwizowanie krótkich scenek – indywidualnie i w grupie Inscenizowanie literatury z zastosowaniem gry aktorskiej, kukiełek, pacynek, sylwet, teatrzyku cieni, teatru supełkowego Przygotowywanie inscenizacji utworów: układanie prac plastycznych wg chronologii wydarzeń, powtarzanie treści i dialogów, samodzielne wykonywanie kukiełek, sylwet lub elementów strojów aktorskich i dekoracji Rozwijanie umiejętności nazywania własnych uczuć, wrażeń oraz formułowanie sądów ze świadomością odpowiedzialnoś ci za słowo Dbanie o kulturę języka ojczystego Praca w grupie z zachowaniem dyscypliny Drama Gry dydaktyczne Inscenizacje Ekspresja plastyczna (portret, rzeźba, maska) Analiza treści utworów – omawianie i ocena postępowania bohaterów z próbą Poznanie możliwości plastycznych dzieci Refleksja n/t zależności między uczuciem a postawą, gestem, mimiką Zbiorowa praca z tekstem literackim Rozmowa Drama Gra dydaktyczna Burza mózgów 5. Edukacja kulturalna uzasadnienia własnego stanowiska Propozycje rozwiązań inscenizacyjnych, przełożenie zdobytych doświadczeń na praktyczne opracowanie inscenizacji Próba z tekstem: interpretacja głosowa przeprowadzenie dialogu z użyciem np. pacynek, zabawek ruch sceniczny: wykorzystanie niewerbalnych środków wyrazu – ruchy ciała, rąk, mimika, spojrzenie, uśmiech zgranie Analizowanie inscenizacji i przebiegu widowiska Wyodrębnienie i korygowanie własnych błędów i niedopatrzeń Film i spektakl teatralny – wspólne obejrzenie, dyskusja Głosowa interpretacja wybranych utworów poetyckich i fragmentów prozy: współudział w Uświadomienie sobie własnych predyspozycji Podniesienie sprawności wyrazistego mówienia Podniesienie sprawności dykcji, intonacji i interpretacji głosowej Oswojenie z kostiumami, oświetleniem i muzyką Umiejętność samokrytyki i samooceny Inscenizacja Porównywanie utworów literackich z ich filmową adaptacją Rozwijanie umiejętności nazywania własnych uczuć, wrażeń Kształcenie umiejętności aktywnego Zbiorowa praca z tekstem literackim Dyskusja Analiza wierszy przygotowaniu uroczystości przedszkolnych Bogacenie zasobów słownictwa: Poznawanie poezji (przenośnie, metafory, budowanie nastroju za pomocą wyrazów dźwiękonaśladow czych, wyszukiwanie rymów, zabawy w rymowanki 6. Sztuka tworzenia 7. Region, w którym żyjemy i jego tradycje kulturowe uczestnictwa w dialogu, uzasadniania własnego stanowiska, argumentowani a, kulturalne słuchanie wypowiedzi innych osób Zabawy w teatr połączone z tworzeniem własnych tekstów i scenek rodzajowych Tworzenie własnych zakończeń opowiadań i bajek Wzbogacenie słownictwa czynnego i biernego Świadome wprowadzanie dialogu jako elementu ożywiającego akcję Dyskusja Burza mózgów Pisarze naszego regionu Twórczość ludowa najbliższej okolicy (legendy) Zbiorowa praca z tekstem literackim Rozmowa Poznanie tekstów PRZEWIDYWANE OSIĄGNIĘCIA DZIECI dziecko umie przekazywać swoje myśli i uczucia w formie dramy, aktywnie uczestniczy w inscenizacjach i teatrzykach organizowanych na terenie przedszkola, umie odczytać informację przekazaną gestem, mimiką, układem tanecznym, grą aktorów; nastroju zaakcentowanego dekoracją, strojem , charakteryzacją aktorów; dynamiką i przebiegiem akcji przedstawionej w sztuce teatralnej. EWALUACJA Zajęcia koła teatralnego, bez względu na zdolności indywidualne, a także predyspozycje wrodzone dzieci są swoistą terapią pedagogiczną, która w naturalny sposób dostarcza dzieciom różnorodnych bodźców, zaspakaja podstawowe potrzeby psychofizyczne, wyzwala rozmaite formy działania i ekspresji twórczej, koryguje deficyty rozwojowe ( wady wymowy), rozwija i doskonali pamięć wzrokową i słuchową, rewelacyjnie ćwiczy koordynację wzrokowo – słuchową, a tym samym wpływa na harmonijny rozwój wszystkich analizatorów odpowiedzialnych za powodzenie dziecka w szkole, przy czym czyni to w sposób bezstresowy, dostarczający przy tym wiele radości i satysfakcji. Zajęcia teatralne są również niezawodną formą oddziaływań wychowawczych. Dziecko uczy się współdziałania w grupie, uczy się odpowiedzialności za swoje działanie, a przy tym ma świadomość, że w tejże grupie pełni bardzo ważną rolę, rolę, od której zależy sukces pracy całego zespołu. Uczy się również dyscypliny pracy, a tym samym szacunku dla pracy kolegów. Bowiem orientuje się, że przeszkadzanie innym podczas zajęć szybko zmienia kierunek oddziaływania i zaczyna dotyczyć jego samego. Opracowany program realizowany jest w czasie zajęć kółka teatralnego działającego w przedszkolu. Zajęcia te prowadzone są raz w tygodniu - w wymiarze jednej godziny) i cieszą się dużym zainteresowaniem wśród dzieci4 i 5 letnich. Dzieci w trakcie zajęć uczą się efektywnie i kulturalnie planować i spędzać swój czas wolny. Zachęcamy więc wszystkich nauczycieli do stworzenia dzieciom możliwości zrealizowania ich zdolności aktorskich. Repertuar inscenizacji będziemy dobierać do uroczystości okolicznościowych, organizowanych w naszym przedszkolu i nie tylko. W celu prawidłowej realizacji programu nawiążemy współpracę z Gminną Biblioteką Publiczną. W realizację programu zaangażujemy również rodziców jako partnerów w procesie kształcenia i wychowania. Nauczyciele powinni wykazać się wielorakimi umiejętnościami w kontaktach z rodzicami na terenie przedszkola jak i poza nim, indywidualnie i zespołowo, tradycyjnie i niekonwencjonalnie. Rodzice powinni mieć wpływ na bieżące potrzeby koła teatralnego, np. wspólne prace nad przygotowaniem kostiumów dla dzieci. Wiemy jak bardzo cieszą się rodzice widząc swoje pociechy na scenie. A im bardziej ich zaangażujemy we wszystkie przygotowania do tworzenia teatrzyków, tym bogatsze będą ich przeżycia i będziemy mogły współpracować poprzez współdziałanie, a nie tylko bycie „biernym widzem”. Dopiero wówczas uzyskamy dobrą płaszczyznę współpracy rodziców z przedszkolem. Ewaluacji będzie podlegać: atrakcyjność programu dla dzieci, użyteczność – czego nauczyły dzieci zajęcia teatralne, strategia – czy stosowane metody są skuteczne. Narzędziami zbierania informacji będą: anonimowe ankiety dla rodziców, zadania kierowane do dzieci, wymagające praktycznych umiejętności, wywiady – zbieranie opinii dzieci, obserwacje. SCENARIUSZ PRZEDSTAWIENIA RATUJMY NASZĄ PLANETĘ Muzyka z odgłosami lasu. Na scenę wchodzą zwierzęta, trzymają „wodę” (niebieska folia) na której przyczepione są ryby. Dookoła jest pięknie i czysto. ORZEŁ: Jak tu pięknie, czysto i zielono. LIS: Ptaki pięknie śpiewają, a kwiaty cudnie pachną. ZAJĄC: Jaki tu spokój. A wokoło unosi się cudowny zapach leśnego powietrza. PIOSENKA: „Jaki tu spokój … Nic się nie dzieje…” WILK: To nasz dom kochany, tutaj mieszkamy. Ziemia jest dla nas dobra, bo żyjemy zgodnie z jej prawami. Karmi nas, chroni, obsypuje swoimi darami. (W tle słychać dźwięk jadącego samochodu i pisk opon. Wysiada rodzina) DZIEWCZYNKA: (na plecach ma plecak) Gdy słoneczko mocno grzeje, gdy wiosenny wieje wiatr, wyruszamy gdzieś za miasto– mama, tata, ja i brat. CHŁOPIEC: (na plecach ma plecak a w ręku radio) Dotarliśmy już nad rzekę, urządzimy dyskotekę. OJCIEC: (w ręce trzyma wiadro i ścierkę) Wody w rzece nie brakuje, więc samochód wyszoruję. MATKA:(w ręce ma koszyk i koc)W wycieczkowym tym koszyku smakołyków mam bez liku. Mam kanapki i cukierki no i soku dwie butelki. RAZEM: Więc gdy bardzo się zmęczymy piknik sobie urządzimy. Rodzina siada na koc, wyciągają śmieci z plecaków i rozrzucają po całej scenie. PIOSENKA: „Biedroneczki są w kropeczki”- Danuta Rinn, B. Czyżewski BIEDRONKI: Wszystko podeptane, zasypane papierami, puszkami i odpadami. Nic nie mogę znaleźć do jedzenia. Dzisiaj od rana wietrzyk powiewa. Rozrzuca śmieci pomiędzy drzewa. Gdzie teraz wszyscy się podziejemy? Opuszczać swego domu nie chcemy! PIOSENKA: „Motylem jestem”- Irena Jarocka MOTYLE: Zapach nieprzyjemny wszędzie panuje. Świeże powietrze szybko zatruje. Powiedzcie przyjaciele co teraz zrobimy? Czyste powietrze przecież zawsze mieć musimy. PIOSENKA: „Pszczółka Maja” PSZCZOŁY: W ulu mieszkają nasze rodziny, tutaj spędzamy czas mroźnej zimy. Ale głowy nas bolą od ciągłego hałasu. Źle smakują kwiaty, nektar jest nie do wypicia .Gdzie teraz wszyscy się podziejemy? Opuszczać naszego ula nie chcemy! PIOSENKA: „Crazy frog” ŻABA 1: Na środku naszego jeziora leży wielka puszka, a w niej ciecz trująca. Gdy się rozlewa, wkoło wypala trawę i drzewa. ŻABA 2: Brak nam czystej wody, co teraz zrobimy? Żyć bez niej nie mogą zwierzęta i rośliny. ŻABA 3:W naszym lesie na polanie, wielkie dzisiaj zamieszanie. Był tu chyba wróg przyrody i narobił wiele szkody. ŻABA 1: Jak mamy chronić nasz dom kochany? ŻABA 2: Przecież sami brudów nie pokonamy. (Na scenę wchodzi smutna i zgarbiona Ziemia). ZIEMIA: Boli mnie głowa, noga i brzuch. Chyba jestem chora. Pójdę do mojego doktora. (Na scenie pojawia się lekarz). ZIEMIA: Dzień dobry panie doktorze. Źle się czuję. Czy pan mi pomoże? LEKARZ: Dzień dobry. Proszę podać rękę. Pani ma gorączkę. Jest pani blada jak ściana. Zapiszę pani kurację. Proszę codziennie brać: świeże powietrze, czystą wodę. Przy śpiewie ptaków odpoczywać. Ubierać się– nie ze względu na modę, lecz na pogodę. Proszę na zieleń lasów spoglądać, a będzie pani dobrze wyglądać. (Na scenę wchodzą leśne duszki z miotełkami). DUSZEK 1:Co tu się dzieje? Czy mnie aby wzrok nie myli? Czy widzicie na polanie te śmieci porozrzucane? DUSZEK 2: Od muzyki tej i wrzasku pospadają liście w lasku. Myć samochód tutaj chcieli! Czyście może zapomnieli? Że od tego rybki małe brudną wodę będą miały? CÓRKA: Co za draka, co za wstyd. Uprzątniemy wszystko w mig. MATKA: Śmieci zaraz pozbieramy. Do koszyka powkładamy. Znowu czysty będzie las. Nie zostanie po nas ślad. SYN: Teraz radio wyłączymy i czym prędzej odstawili. Odtąd słuchać byśmy chcieli wesolutkich ptasich treli. Niechaj woda szumi nam. Niech przyroda cieszy nas. OJCIEC: Gdy wyjechać chcesz w niedzielę na wycieczkę jedź rowerem. Zostaw w domu auto nowe. Będziesz mieć powietrze zdrowe. Będzie pachniał każdy kwiat i wesoło gwizdał wiatr. Ludzie zaczynają sprzątać. Wrzucają śmieci do odpowiednich pojemników. PIOSENKA: „Duszki leśne” (Na scenę wraca uśmiechnięta i szczęśliwa Ziemia.) ZIEMIA: Dziękuję moi mili żeście porządek zrobili. Szanować musicie przyrodę. Dostaniecie za to najlepszą nagrodę. BIEDRONKA: Będzie nią śpiew skowronka. I zielona pachnąca łąka. LIS: Będą to czyste lasy. Lepsze niż rarytasy. DUSZEK 1: Przyroda droższa jest od klejnotów. DUSZEK 2: Więc nie zostawiaj w lesie klamotów. ORZEŁ: I nie wyrzucaj śmieci do wody. Bo już ci nie da nigdy ochłody. LIS: Zrozum wreszcie przyjacielu młody Nie niszcz ciągle przyrody. WILK: Bo ona twym domem na wieki. I zastąpi wszystkie leki. ZAJĄC: Uzdrowi każdego człowieka. I na szacunek od nas czeka. BIEDRONKA: Nasza Ziemia to matka kochana. Wita nas uśmiechem słońca z rana. Więc dbajmy o to, aby ludzie ją szanowali. I swojego otoczenia nie zanieczyszczali. PIOSENKA: „Pomóż zbudować nam raj…” ŻABA3: Dbajmy o lasy, aby w nich nie było śmieci! MOTYL: Dbajmy o wody, aby ludzie ich nie zanieczyszczali! PSZCZOŁA: Dbajmy o powietrze, aby go fabryki nie zatruwały! MOTYL: Dbajmy o łąki, aby były pełne kwiatów! ŻABA1 : Dbajmy o naszą Ziemię, żeby była zdrowa i czysta! WSZYSCY: Ratujmy naszą planetę! PIOSENKA: „Moja planeta”– Majka Jeżowska SCENARIUSZ PRZEDSTAWIENIA OPRACOWANY NA BAZIE BAJKI P. E. STADTMULLER „O BORSUKU SAMOTNIKU”. Na scenę wjeżdża pociąg krasnoludków. Wszyscy śpiewają piosenkę pt. „Pociąg krasnoludków” / muz. A. Koszewski, sł. A. Sikorski/ DA Ze stacyjki siedmiu smutków D Rusza pociąg krasnoludków A Maszynista z kozią bródką D Zagwizdał cichutko GD Wyruszają na wycieczkę AD W drodze zaczynają sprzeczkę GD Gdy się jeden z drugim kłócił AD Pociąg się wywrócił. śpiew piosenki pt.„Krasnal” DA I. Krasnoludek, krasnal mały skrzat D To przyjaciel dobry jest i brat A Pod krzaczkami w lesie chowa się D I pomoże, gdy potrzeba jest. DA Ref. Krasnal, krasnal, ładnie bawi się D Krasnal, krasnal, zawsze wszystko zje A Krasnal, krasnal, zawsze uśmiech ma D Więc krasnalem jestem ja. DA II. Zawsze wszystko bardzo czyste ma D O porządek co dzień pięknie dba A Z kolegami ładnie bawi się D Bić nie wolno, o tym dobrze wie. D Ref. Krasnal ........ Krasnoludek: Na skraju lasu, w norze pod drzewem Żyje sam Borsuk. Zajączek: Dziś go odwiedzę. Pewnie samotny jest ten biedaczek. Może nocami ze smutku płacze? Puk. Puk. Pan czegoś nie potrzebuje? BORSUK Nie! Mnie do szczęścia nic nie brakuje! Choć w samotności dom swój prowadzę Ze wszystkim sobie świetnie tu radzę. Krasnoludek: Ktoś się zbliża. Kto to taki? Ach, to miś, co ma bliźniaki. Misie w domu popłakują, Bo kołderek potrzebują. MIŚ Pomóż Borsuku, kolego. Potrzebuję mchu suchego Na kołderki dla maluchów. Ty masz moc miękkiego puchu. BORSUK O, nic z tego mój sąsiedzie! Sam sobie radź w swojej biedzie! Wprawdzie mam sporo zapasów ( nazbierałem prosto z lasu), Ale mam taki obyczaj: „Dobry zwyczaj– nie pożyczaj!” WIEWIÓRKA Stuku — puku. Stuku — puku. Otwórz sąsiedzie Borsuku! Żołędzi mi pożycz– proszę... Oddam jutro. BORSUK … Ach! Nie znoszę Kiedy chcecie coś ode mnie. Mnie samemu żyć przyjemnie. Zbierałem zapasy przez lato I nie dam ci nic! Co ty na to? WIEWIÓRKA Nie znajdę żołędzi z wieczora, A tu już kolacji pora... BORSUK Nie dam ci żołędzi tak łatwo! Idź do kogoś innego sąsiadko. Krasnoludek: Do Borsuka nikt nie puka. Spokój, cisza u Borsuka. Wokół radość i hałasy Borsuk siedzi sam tymczasem. Aż tu nagle: Chlast! Prast! Chlupu! Oj! Uciekaj mój borsuku!!! MIŚ Wielka powódź! WIEWIÓRKA Nora w wodzie! SOWA Borsuk płynie na komodzie!!! ZAJĄCZEK Woda wszędzie dookoła!!! Krasnoludek: Borsuk w krzyk. BORSUK Pomocy!!! Krasnoludek: … woła. Dotąd nie potrzebował nikogo. Czy sąsiedzi mu pomogą? MIŚ Dom Borsuka tonie cały, Chociaż taki był wspaniały. Trzeba pomóc sobie w biedzie. Zamieszkaj u mnie sąsiedzie. PANI MISIOWA Nie gardź naszą skromną chatą. Poczęstuję cię herbatą. W fotelu odpocznij sobie. Ogrzej swoje łapy obie. SOWA A kto to tak prędko pędzi? ZAJĄCZEK Wiewiórka z workiem żołędzi! ŻABKA1 Mówią zwierzęta pod lasem, Że Borsuk stracił zapasy. ŻABKA 2 Tak! Wszystko porwała woda! Oj! Bardzo Borsuka szkoda. WIEWIÓRKA Byłam i ja pod lasem. Niosę mu swoje zapasy. ZWIERZĘTA RAZEM Nie martw się Borsuku sąsiedzie! Pomożemy ci w twojej biedzie! BORSUK Przyjaciele. Jestem wzruszony. Choć przyznaję, że i zawstydzony. Nie chciałem się dzielić z nikim. Wolałem być samotnikiem, Mówiłem, że sam sobie radzę, Dziś bez was sam nie poradzę. Za waszą pomoc dziękuję. Dziś bardzo was potrzebuję. MIŚ Smutno nam, że źle ci się wiedzie. Prawdziwych przyjaciół poznaje się w biedzie. Przyjmij dziś naszą szczerą pomoc. Wszystkie zwierzątka ci pomogą. BORSUK No, ale ja wam nie pomagałem. Nie pożyczałem, przeganiałem... Wstyd mi. Przepraszam za złe zachowanie. Nic już takiego się nie stanie. Trzeba pomagać innym w potrzebie. Wiesz to gdy bieda spadnie na ciebie. Od dziś nie będę już chytrym mrukiem, Ale życzliwym, miłym Borsukiem. Śpiew piosenki pt.„Ballada o wadach” / autor nieznany/ DA Bawić się będziemy wkoło, chodź kolego D Zabawimy się wesoło, chodź kolego A Może w piłkę dziś zagramy, chodź kolego D Lepiej w berka pobiegamy, chodź kolego. DA To nie będzie, żaden sekret, Przecież każdy o tym wie DA Dobrze jest mieć przyjaciela, D Żyć samemu bardzo źle. DA La la la la, la la la la, la la la la, la la la DA Dobrze jest mieć przyjaciela D Żyć samemu bardzo źle SCENARIUSZE ZABAW przygotowujących dzieci do przedstawienia „MAKÓWKOWY TEATRZYK” I. Etapy przygotowania się z dziećmi do przedstawienia „MAKÓWKOWY TEATRZYK” SPOTKANIE 1 NAUCZYCIELKA Pamiętacie, jak pokazywałam wam makówki? Znalazłam wesoły wierszyk o nich i chciałabym go wam przeczytać, może się wam spodoba? Czyta wierszyk i omawia go z dziećmi; Makówkowy teatrzyk jest tu na co popatrzeć. Makówkowa rodzina przedstawienie zaczyna. Jest tata Mak wąsaty i mama w chustce w kwiaty i córeczki w sukienkach duża, mała, maleńka. Makówkowa rodzina właśnie taniec zaczyna. Już tata Mak z wąsami macha w górze rękami i kłania się i śpiewa jak to się mak zasiewa. Do rodziny mówi tak: razem ze mną siejcie mak Sieje mak razem z tatą mama w chustce w kwiaty i córeczki w sukienkach duża, mała, maleńka. Kończy się przedstawienie, słuchamy zapatrzeni, jest cisza, spokój taki, jakby kto posiał makiem. kto występuje w makówkowym teatrzyku? Kto należy do tej rodziny i jak wygląda? Pokażcie jak mogła tańczyć makówkowa rodzina? dzieci improwizują przy muzyce indywidualnie i w grupie Czy wiecie jak się kiedyś siało mak i inne zboża? Dzieci pokazują wg. własnego pomysłu Pokażę wam, jak naprawdę się to robiło. zaprasza jedno dziecko, przewiązuje chustę przez ramię i w pasie dziecka, a następniepokazuje w jaki sposób, jakim ruchem wysypywano z niej ziarna. Czy znacie zabawę w sianie maku? Bawią się w znaną zabawę „Siała baba mak” SPOTKANIE 2 - Wprawki dramowe Zadanie 1 Dzieci dzielą się na trzy zespoły, każdy z nich będzie mówił wierszyk „Siała baba mak”, ale w inny sposób: Zespół I smutno, płaczliwie Zespół II wesoło Zespół III kłótliwie, jak przekupki na targu. Dzieci wykonują to zadanie indywidualnie i zespołowo Zadanie 2 Jesteś Tatą w makówkowej rodzinie. Przedstaw się, jaki jesteś, jak się poruszasz, co robisz? Jesteś mama w makówkowe rodzinie, przedstaw się, jaką jesteś mamą, jak się zachowujesz wobec swoich dzieci, męża? Co robią córki w twojej makówkowej rodzinie? Zadanie 3 Rysowanie makówkowej rodziny wg. własnych wyobrażeń. SPOTKANIE 3 - Ćwiczenia dialogowe Wstęp: Co to znaczy, „cisza jak makiem zasiał”? Dzieci próbują wyjaśniać, nauczycielka odpowiada: Gdy jesteśmy zasłuchani w bajkę, muzykę, oglądamy lub czytamy książeczkę skupieni wyłącznie na tej czynności, a wokoło jest zupełnie cicho, to można powiedzieć: „jest cisza jak makiem zasiał”. Zdarza się, że robimy straszny hałas, wtedy wystarczy powiedzieć: ma być cisza „jak makiem zasiał” tzn. wszyscy mają się uspokoić i nikomu nie wolno wydać żadnego dźwięku. Zadanie 1 Bawimy się w zabawę: „Głośno-cicho, jak makiem zasiał” Dzieci biegają po sali głośno krzycząc, na dźwięk bębenka zastygają w bezruchu. Na sali musi być cicho , jak makiem zasiał. Kto wyda choćby najmniejszy dźwięk, odpada z zabawy. Wygrywa ostatnie dziecko. Zadanie 2 Prowadzenie dialogów w parach: Wyobraźcie sobie, że jesteście makówkową rodziną, zdecydujcie kim chcielibyście być w tej rodzinie i porozmawiajcie ze sobą. Na jaki temat będziecie rozmawiali, co makówki mają sobie do powiedzenia? Zadanie 3 „Czyżyk”- zabawa ruchowa z piosenką o ptaszku, który lubi mak. SPOTKANIE 4 - Ćwiczenia wyobraźni Co by było, gdyby na makówkowe pole przyszedł smok. Opowiedzcie własne historie. Kto jeszcze mógłby tam się znaleźć? Jak przeżyłaby to spotkanie makówkowa rodzina? Co mogłoby stać się ze smokiem? A gdyby smok najadł się maku, to co by się z nim stało? Jakie właściwości ma mak? Niech każdy z was wczyje się w postać smoka. Jakim smokiem chcielibyście być? Jaki charakter ma twój smok? Każde dziecko wciela się w smoka ze swojej bajki i inscenizuje tę sytuację ruchem. Zabawa „Stary smok mocno śpi” na podstawie piosenki „Stary niedźwiedź...” itd. SPOTKANIE 5 - Zabawy plastyczno - teatralne Zadanie 1 Rysowaliście już makówkową rodzinę, może dzisiaj zrobimy ją z makówek? Przygotowałam wełnę, krepę , sznurki, i inne drobiazgi które umożliwią wam zrobienie makówkowych kukiełek. Zadanie 2 Robimy przedstawienie kukiełkowe na podstawie wierszyka „Makówkowy teatrzyk” – improwizacja dzieci II. PRZEDSTAWIENIE MAKÓWKOWY TEATRZYK OSOBY Tata Mama Dzieci-Makówki Barwny Ptak Ptaki Strach na wróble Dzieci biegają wśród wchodzącej publiczności powtarzając w kółko: Tak, tak, tak ptaki też lubią mak Druga część dzieci tworzy pole makowe stojąc na scenie z makówkami w ręku. Inne dzieci to ptaki, które biegają między makówkami. Wśród ptaków jest jeden barwny ptak, wokół którego krążą pozostałe ptaki. Barwny ptak cicho ptaki, makówkowy teatrzyk jest tu na co popatrzeć Makówkowa rodzina przedstawienie zaczyna Tata Jestem tata Mak wąsaty w tym czasie ptak przynosi mu wąsy i kapelusz, a zabiera makówkę Mama a ja mama w chustce w kwiaty w tym czasie ptak przynosi jej chustkę i zabiera makówkę. Mama zakłada chustkę na głowę i przedstawia: i moje córeczki. córeczki kolejno przedstawiają się, a ptaki zabierają im makówki duża mała (teraz przedstawia się chłopiec dla zmylenia) …….oj, pomyliłem się maleńka Wszyscy Makówkowa rodzina właśnie taniec zaczyna (tańczą przy muzyce) Tata Mak (mówi podczas tańca) Już tata Mak z wąsami macha w górze rękami i kłania się i śpiewa, jak to się mak zasiewa. (ptaki mają worek maku - piłeczki ping-pongowe - i drażnią się z tatą Mak, który ich goni i w końcu ten worek im zabiera Wszyscy Tata do rodziny mówi tak. Razem ze mną siejcie mak. układa Tata na podłodze kilka piłeczek ping-pongowych i mówi: oto tak, oto tak, tak się sieje mak. Mama Mama razem z tatą sieje mak układając piłeczki na podłodze oto tak, oto tak, tak się sieje mak. w tym czasie ptaki przeszkadzają i wydziobują mak czyli zabierają piłeczki i mówią tak, tak, tak ptaki też lubią mak. (piłeczki wkładają do woreczka) Córki i córeczki też sieją mak układają piłeczki tak jak rodzice ptaki przeszkadzają i robią dużo hałasu ćwierkając. w tym czasie wchodzi strach na wróble Strach na wróble robi porządek i stara się pogodzić ptaki z makówkową rodziną rozdając im mak (piłeczki z worka) i mówi: Jestem strach na wróble taki, co lubi ptaki. A teraz cisza, spokój taki, jakby kto posiał makiem. chwila ciszy Wszyscy My jesteśmy grzeczne dzieci, ale czasem rozrabiamy jak leci. rzucają piłeczkami w STRACHA i śmieją się z niego. Strach ucieka. Wszyscy za nim KONIEC SCENARIUSZ INSCENIZACJI WITAJ WIOSNO na podstawie wiersza Jana Brzechwy Przyjście wiosny i piosenki Złoty kluczyk OSOBY: Narrator Kret Jeż Wąż Kos Sroka Słoneczko Dziecko I Dziecko II Dziecko III Dziecko IV Dzieci stoją w półkolu. Na pierwszym planie: jeż, kret, wąż, kos i sroczka. Wchodzi narrator Narrator Naplotkowała sosna, że już zbliża się wiosna Kret skrzywił się ponuro: Kret przyjedzie pewno furą Zdziwione dzieci razem: FURĄ!? Narrator jeż najeżył się srodze Jeż raczej na hulajnodze Wszyscy HULAJNODZE!? Narrator wąż syknął Wąż ja nie wierzę, przyjedzie na rowerze Wszyscy NA ROWERZE!? Narrator kos gwizdnął Kos wiem coś o tym, przyleci samolotem Wszyscy SAMOLOTEM!? Sroka skąd znowu Narrator rzekła sroka Sroka ja z niej nie spuszczam oka i w zeszłym roku w maju widziałam ją w tramwaju Wszyscy W TRAMWAJU!? Dziecko 1 nieprawda, wiosna zwykle przyjeżdża motocyklem! Wszyscy MOTOCYKLEM? Dziecko 2 a ja wam tu dowiodę, że właśnie samochodem! Wszyscy SAMOCHODEM! Dziecko 3 nieprawda, bo w karecie! Wszyscy W KARECIE? CÓŻ PAN PLECIE? Dziecko 4 oświadczyć mogę krótko, że płynie własną łódką! Wszyscy WŁASNĄ ŁÓDKĄ! Wchodzi „słoneczko” Słoneczko A wiosna przyszła pieszo Wszyscy (szeptem, ze zdziwieniem) pieszo, pieszo, pieszo.......??? Wchodzi „wiosna” Słoneczko Już kwiaty za nią spieszą Już trawy przed nią rosną I szumią:WITAJ WIOSNO!!!! Wszyscy (kłaniając się) Witaj wiosno!!!!!!!! Chłopcy „zamieniają się” w drzewa, dziewczynki w pąki kwiatów Wszyscy śpiewają-inscenizacja piosenki „Złoty kluczyk” Miła wiosno, dobra wiosno wracaj do nas już Bo zawilec nie chce rosnąć taki z niego tchórz Słoneczko wprowadza wiosnę, wręcza złoty klucz i śpiewa: Ref: Złoty kluczyk weź wiosno do rąk Złotym kluczem otwórz każdy pąk Złoty kluczyk weź wiosno do rąk Złotym kluczem otwórz każdy pąk Podczas śpiewania refrenu piosenki przez wszystkie dzieci „wiosna otwiera” kluczem pąki kwiatów (dziewczynki otwierają dłonie wcześniej złożone w pąk kwiatu) Wszyscy Wszyscy śpiewają Otwórz okna w sennych domach z wiatrem w berka graj Pustym skrzynkom na balkonach pierwsze listki daj Ref: Złoty kluczyk weź wiosno do rąk Złotym kluczem otwórz każdy pąk Złoty kluczyk weź wiosno do rąk Złotym kluczem otwórz każdy pąk Podczas śpiewania II zwrotki piosenki i refrenu „wiosna otwiera” pąki na drzewach (chłopcy inscenizują ruchem ciała rozwijanie się pąków na drzewach) Dziewczynki przebrane za kwiaty oraz „Słoneczko” i „Wiosna” tańczą: Taniec Kwiatów /do muzyki Enya/. KONIEC SCENARIUSZ ZABAWY TEATRALNEJ CO DZIADKOWIE ŚPIEWALI, KIEDY BYLI MALI ZABAWY PRZYGOTOWUJĄCE DZIECI DO PRZEDSTAWIENIA 1. Zajęcia integracyjne –przeprowadzenie typowych integrujących zabaw dziecięcych ( w berka, chowanego), 2. zabawy z elementami dramy ( np. „Stary niedźwiedź mocno śpi”) . 3. Wprowadzenie do tematyki przedstawienia: - zapoznanie z postacią babci , która opowiada o swoich latach dziecięcych, używając słownictwa z tamtych czasów ( wytłumaczenie niezrozumiałych słów i pojęć), - przybliżenie dzieciom czasów, w których przedszkolakami byli ich dziadkowie i rodzice ( jak się ubierali, czym poruszali, co śpiewali, jak się bawili ). 4. Ćwiczenia poprzedzające realizację przedstawienia : - czytanie wierszyków, prostych tekstów, wyliczanek, rymowanek – wybór, wspólnie z dziećmi tych, które najbardziej się podobają, - śpiewanie starych piosenek, które ciągle funkcjonują w przedszkolu – wybór , wraz z dziećmi, najciekawszych, - wprowadzenie gier i zabaw starych i nowych – wspólny wybór najatrakcyjniejszych. 5. Zabawy i ćwiczenia mające na celu zapamiętanie wybranych rymowanek i wyliczanek: wypowiadanie ich na zasadzie kontrastów: cicho – głośno wesoło – smutno wolno – szybko dźwięki niskie – dźwięki wysokie głosem babci – głosem dziecka. 6. Wyśpiewywanie wyliczanek ( również na przykładzie kontrastów). Dzieci dobierają się w pary. Pierwsze dziecko śpiewa wyliczankę w wybrany sposób – drugie na przykładzie kontrastu. 7. Zabawy z użyciem instrumentów muzycznych ( kołatki, trójkąty, talerze, grzechotki, tamburina). Praca w grupach ( różne podziały zespołów ): - I grupa – wystukuje instrumentami rytm - II grupa - wypowiada wyliczankę. Potem następuje zmiana. 8. Wypowiadanie wyliczanek i rymowanek z odpowiednim układem ruchowym: - stukanie o podłogę - klaskanie w parach w dłonie - marsz - rzucanie piłki do rąk kolegi - wyliczanie innych dzieci , itp. Zabawy z piosenką. 9. Przypomnienie piosenki – zabawy „ Kółko graniaste” , „Lulilanka”, „Praczki”, w układach ruchowych 10. Wprowadzenie piosenki „Kałużowy taniec” – piosenka współczesna, użycie rekwizytów – parasolek. Zabawy utrwalające układ ruchowy oraz tekst i melodię piosenki. 11. Wysłuchanie piosenki „Szła dzieweczka” w wykonaniu zespołu „Mazowsze”. Poznanie i zrozumienie słownictwa. Wprowadzenie nowoczesnej wersji tej piosenki – rapu. Taniec dzieci w układzie dowolnym ( zachowanie stylu rapowego). LITERATURA 1. M. Strzałkowska : Rym cym, rym cym cym.gdzieś mi z głowy uciekł rym. 2. D. Wawiłow: Święto dzieciaków 3. D. Wawiłow: Wiersze dla niegrzecznych dzieci 4. J. Brzechwa, J. Porazińska, E. Szelburg – Zarembina, J. Tuwim Wiersze WSTĘP Celem tej zabawy jest zapoznanie dzieci z zabawami i wyliczankami pochodzącymi z czasów dzieciństwa ich rodziców i dziadków. Przedstawienie ma charakter musicalu. Dzieci są podzielone na 4 zespoły. Poszczególne zespoły wchodzą na scenę i po wykonaniu piosenki siadają w półkolu tworząc naturalną scenę. Stamtąd też wychodzą do następnych zabaw. Trzy zespoły (po 6 osób) występując na przemian przy akompaniamencie pianina bawią się w tradycyjne zabawy w kole typu: „Kółko graniaste”, „Furman”, „Praczki”. Zespół czwarty występuje pomiędzy zabawami, wykonując na różne rytmiczne sposoby tradycyjne wyliczanki. Każda wyliczanka przedstawiona jest w inny sposób: wyliczanie palcem, uderzanie rękami o podłogę, klaskanie w dłonie kolegi). Przy tych zabawach wykorzystuje się też rekwizyty (piłka, drewniany konik). KOSTIUMY zespół nr 1 – ludowe stroje wielkopolskie zespół nr 2 – galowe stroje z lat 70-tych , tzn. biała bluzka z czerwoną aksamitką przy szyi i granatowa spódniczka lub spodnie zespół nr 3 – kolorowe T-shirty i leginsy. zespół nr 4 – dzieci z tego zespołu ubrane są w koszulki jednakowego koloru z ponaszywanymi na nie kolorowymi wstążeczkami, co ma kojarzyć się z powtarzającymi coś w kółko papugami. SCENOGRAFIA Na czarnej kotarze zawieszone stare fotografie i namalowana farbami na płótnie stara szafa, przez którą wchodzą na scenę poszczególne zespoły. KOLEJNOŚĆ WYDARZEŃ Przedstawienie rozpoczyna się i kończy wyliczanką wykonaną przez wszystkie dzieci. „Tum, tum” (wyliczanka) „Kółko graniaste” „Entliczek, pentliczek” (wyliczanka) „Lulilanka” „Ene, due, rabe” (wyliczanka) „Kałużowy taniec” „Ele mele dudki” (wyliczanka) „Praczki” „Jedzie kareta” (wyliczanka) „Furman” „Raz, dwa, trzy, cztery” (wyliczanka) „Ta Dorotka” „Siedzi anioł” (wyliczanka) „Czarny baran” „Pałka zapałka” (wyliczanka) Końcowym akcentem jest wykonana przez wszystkie dzieci piosenka „Szła dzieweczka” w nowoczesnej aranżacji (rap). KONIEC SCENARIUSZ ZABAWY TEATRALNEJ BAJKA O LESIE OSOBY: Jeże (występują w jasnych koszulkach) Wilki(występują w czarnych koszulkach) Duży wilk (nauczycielka w czarnej koszulce, wspomagająca wilki), Sprzedawczyni (nauczycielka w jasnej koszulce, wspomagająca jeże) SCENOGRAFIA Duże drzewo, uformowane z pogniecionego papieru pakowego, symbolizujące las. (przyczepione do kotary) MUZYKA Akompaniament nauczycielki rytmiki na keyboardzie Przedstawieniem kieruje nauczycielka występująca w roli prowadzącej całą zabawę sprzedawczyni w sklepie. Druga nauczycielka wspiera grupę wilków. Po obu stronach sceny znajdują się ławeczki (jedna dla jeży, druga dla wilków), po środku mały stoliczek – leśny sklepik. Nauczycielki stają po środku, trzymając z obu stron „kurtynę” Nauczycielki mówią razem bardzo wolno B A J K A…O…L E S I E! Składają kurtynę, która staje się serwetą przykrywającą ladę sklepiku, pod którą ukrywają się smakołyki Sprzedawczyni W lesie mieszkają różne zwierzęta, w lesie mieszkają różne zwierzęta. Jestem ciekawa, jakie zwierzęta mieszkają w tym lesie? Zwierzęta jedzą różne smakołyki, zwierzęta jedzą różne smakołyki. Mam coś dobrego, może ktoś przyjdzie do mojego sklepiku? wykłada koszyk ze słodyczami na ladę Na scenę przy akompaniamencie instrumentu wychodzą jeże, zaglądają do sklepiku, ale nie lubią słodyczy kiwając paluszkami mówią: Jeże Nie, nie, nie.(3 razy przy odpowiednim akompaniamencie) Wracają z powrotem na swoją ławeczkę Sprzedawczyni Może coś innego będzie im smakowało? Asortyment w sklepie zostaje wymieniony na jabłuszka. Na scenę przy innym akompaniamencie wchodzą wilki zaglądają do sklepiku, ale one nie lubią jabłuszek Wilki Nie, nie, nie. Nie, nie, nie. Nie, nie, nie. Kiwają przecząco paluszkami i wracają z powrotem na swoją ławeczkę Sprzedawczyni chowa pod ladę koszyczek z jabłuszkami. Znowu w lesie pojawiają się zwierzęta, tym razem jeże i wilki nadchodzą razem. Zaglądają do sklepu. Wilki i jeże zdziwione Nie ma nic, nie ma nic, nie ma nic!? Sprzedawczyni podchodzi do jeży, przygląda im się Sprzedawczyni Krótkie nóżki? Jeże Krótkie nóżki. Sprzedawczyni Długi ryjek? Jeże Długi ryjek. Sprzedawczyni Ostre kolce? Jeże Ostre kolce. Sprzedawczyni Ach cóż to za groźny zwierz? Jeże razem głośno To jest jeż!!! Teraz Sprzedawczyni podchodzi do wilków Sprzedawczyni Długie łapy? Wilki Długie łapy. Sprzedawczyni I pazury? Wilki I pazury. Sprzedawczyni: Wielkie uszy i zębiska? Wilki Wielkie. Sprzedawczyni Ach cóż to za groźny zwierz? Wilki To jest wilk!! Krzyczą groźnie, próbując przestraszyć jeże, wystawiają pazury i wydają okrzyki: uaaaa!! Jeże nie boją się i śmieją się z wilków, po czym śpiewają piosenkę. Oto jeż, mały jeż, jeż to bardzo śmieszny zwierz, na polance sobie stoi i nikogo się nie boi, nawet wilka też, nawet wilka też. Jeże po piosence chwalą się wilkom A my umiemy się bawić! mówią wyliczankę klaszcząc w ręce Bawiły się jeże w kosi, kosi łapki, pojedziem daleko do jeżowej babci, do jeżowej babci, jeżowego dziadka, będą gruszki i jabłuszka, będzie też sałatka. Wilki nie pozostają dłużne i też się chwalą Wilki A my też umiemy się bawić! mówią swoją wyliczankę tupiąc nóżkami Bawiły się wilki w tupu, tupu łapy, nie lubimy jabłek, nie jemy sałaty, a od gruszek oraz śliwek lepsza marmolada, a najlepsza jest na świecie słodka czekolada. Wszystkie zwierzęta siadają zmęczone Wszystkie zwierzęta każde z osobna Jestem głodny, jestem głodny, jestem głodny!! Sprzedawczyni Mam coś dla was! częstuje siedzące na ławeczce zwierzęta jabłuszkami Jeże biorą jabłuszka, każdy grzecznie dziękuje i zjada kawałek. Wilki poczęstowane jabłuszkami odmawiają Wilki razem Nie, nie,nie. Sprzedawczyni To może coś innego? Teraz Wilki chętnie zjadają biszkopciki. Każdy poczęstowany grzecznie dziękuje. Nagle zaczynają je boleć zęby, narzekają i jęczą. Sprzedawczyni To może jednak zjecie jabłuszka? Wilki są głodne, więc jednak dają się namówić na owoce. Jeże Smakuje wam? Wilki Tak!!! Jeże To może teraz razem się pobawimy. Wszyscy wstają, robią duże koło i śpiewają.(na melodię piosenki „Puszysty kot”) Malutki jeż, kochany jeż raz przyjaciela miał - 3 razy. I wilkiem on się zwał. La, la, la, la, la –3 razy I wilkiem on się zwał. Ogromny wilk i czarny wilk raz przyjaciela miał-3 razy. I jeżem on się zwał. La, la, la, la, la-3 razy I jeżem on się zwał. Wszyscy odwracają się twarzą do publiczności i śpiewają podając sobie po kolei ręce na znak zgody Oto jeż, oto wilk, przyjaciele już od dziś, razem śmieją się, biegają, tańczą, bawią i śpiewają, przyjaciółmi są, przyjaciółmi są. Sprzedawczyni Dzięki jabłuszkom! Kłaniają się, machają rączkami do publiczności i wychodzą. KONIEC ĆWICZENIA UWZGLĘDNIAJĄCE MIMIKĘ, GEST, GŁOS I DŹWIĘK Marsz na punkt Cele: wyczucie czasu i przestrzeni, koncentracja uwagi Do ćwiczenia wyznaczona zostaje określona płaszczyzna o dowolnym kształcie i powierzchni. Grupa ustawia się po obwodzie płaszczyzny. Każdy uczestnik ćwiczenia obiera sobie w obrębie wydzielonej płaszczyzny punkt, do którego wyruszy na określony sygnał. Dzieci jednocześnie maszerują do wybranego przez siebie celu po linii prostej. Nie mogą odrywać wzroku od obranego punktu. Nie mogą też się zderzać nawzajem, czy ocierać się o siebie. Ćwiczenie wykonuje się w różnym tempie zaczynając od wolnego, kończąc na szybkim. Stopniowo ogranicza się też przestrzeń. Ufam partnerowi Cele: budowanie wzajemnego zaufania, Dzieci stoją parami. Zwróceni są twarzami w tę samą stronę, z tym, że jeden stoi przed drugim. Stojący z przodu pada do tyłu i daje się złapać osobie stojącej za nim. Ograniczony język Cele: rozwijanie wyobraźni i komunikowania się Nauczyciel zwraca się do grupy: Jestem potężną czarownicą. Za dużo mówicie. Odbieram wam prawo mówienia. Jednakże jestem wspaniałomyślna i pozwalam wam zostawić sobie cztery wybrane przez was słowa. Napiszcie je na kartce. Dobierzcie się parami i spróbujcie porozumieć się z drugą osobą używając- ty swoich , ona swoich czterech słów. Razem głośniej Cele: uwalnianie napięcia emocjonalnego, rozgrzewka, budowanie zaufania. Grupa kuca razem. Prowadzący zaczyna mruczeć, a dzieci mu wtórują stopniowo podnosząc głos. Na koniec wszyscy wyskakują do góry głośno krzycząc razem. Posłuchaj mnie Cele; budowanie zdrowych relacji z ludźmi, wdrażanie do samooceny Jedna z osób w parze ma zaciśnięte pięści, druga używając słów próbuje ją przekonać, aby je otworzyła. Osoba otwiera tylko wtedy, gdy czuje, że została przekonana. Warianty: zwinięty w kłębek, trzymający jakiś przedmiot, leżący itp. Mistrz i uczniowie Cele: samoświadomość, ćwiczenie ekspresji, wprowadzenie do ćwiczeń ruchowych Dzieci stoją w kręgu. Wybrany uczeń wchodzi do środka i chodzi dookoła. Na określony sygnał zatrzymuje się. Grupa próbuje określić cechy charakterystyczne poruszania się danego ucznia, następnie próbuje go naśladować. dzieci maja za zadanie wczuć się w daną osobę . Niezidentyfikowana maszyna Cele: koncentracja, techniki mimiczne Pierwsza osoba wstaje i wykonuje jakiś ruch, który stale powtarza, obok niej staje następna i wykonuje swój ruch, i tak dalej.... Trzy emocje Cele: rozwój relacji interpersonalnych, komunikacja, rozwój społeczny Grupa wybiera lub układa historyjkę, która posłuży za temat do improwizacji. Następnie dostaje lub wymyśla trzy uczucia, które musi włączyć do swojej opowieści tak, że historia zaczyna się od pierwszego, przechodzi przez drugie, kończy się na trzecim, np: zmartwienie - panika- ulga Nakręcane zabawki Cele: koncentracja, ruch , improwizacja Każdy z uczestników staje się zabawką, która porusza się dopóki jest nakręcona. Prowadzący określa czas jednej sekwencji ruchu. Koniec i początek ruchu powinien być wyraźnie zaznaczony. Raz, dwa trzy Baba jaga patrzy Cele: koncentracja, ruch 1. Teresa Fiutowska - Teatr "smyk" dla smyka - scenariusze przedstawień dla przedszkoli i młodszych klas szkoły podstawowej. 2. Barbara Bleja – Sosna, „Uroczystości w przedszkolu”; 3. Halina Piaścik, „Nasz teatrzyk”; 4. Małgorzata Wieczorek, „Inscenizacje na każdą okazję”; 5. Rozporządzenie MEN z dnia 23 grudnia 2008 w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszcególnych typach szkół 6. Rozporządzenie MEN z dnia 08 czerwca 2009 w sprawie dopuszczenia do użytku w szkole programów wychowania przedszkolnego i programów nauczania oraz dopuszczenia do użytku szkolnego podręczników
